ΑΓΩΓΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Β΄ ΕΚΔΟΣΗΣ ΙX

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Α΄ ΕΚΔΟΣΗΣ XI

ΓΕΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ LΙΙΙ

[1] ΜΝΗΣΤΕΙΑ

Περιεχόμενα 1

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 2

I. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 2

α. Η εµφάνιση της µνηστείας 2

1. Omnis instabilis et incerta felicitas est 2

2. Στο πεδίο του Ποινικού Κώδικα 3

3. Στο πεδίο του Κώδικα Πολιτικής Δικονοµίας 4

4. Στο πεδίο του Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου 4

β. Η σύµβαση της µνηστείας 6

1. Δικαιοπρακτική ικανότητα 7

2. Τύπος 8

3. Σύµπτωση βουλήσεων 9

4. Ελαττώµατα βούλησης 9

5. Αντιπροσώπευση 10

6. Αίρεση ή προθεσµία 10

7. Μη αντίθεση της σύµβασης στο νόµο και στα χρηστά ήθη 10

γ. Έννοµες συνέπειες 11

1. Το γενικό καθήκον αµοιβαίας πίστεως, σεβασµού, συµπαράστασης,
υπόληψης και φροντίδας 11

2. Στις περιουσιακές σχέσεις των µνηστών, κληρονοµικές σχέσεις 11

3. Στις εργασιακές σχέσεις 12

4. Το δικαίωµα χρηµατικής ικανοποίησης λόγω ψυχικής οδύνης
του µνηστού 13

δ. Τρόποι λύσης 13

1. Αναµνήστευση 14

ε. Παραγραφή 14

ΙΙ. Η αγωγή αποζηµίωσης για µονόπλευρη λύση της µνηστείας
(άρθρο 1347 ΑΚ) 15

α. Η νοµοθετική ρύθµιση (άρθρο 1347 ΑΚ) 15

β. Τα στοιχεία της αγωγής 16

1. Ανυπαρξία σπουδαίου λόγου 17

2. Αποζηµίωση (δαπάνες και µέτρα) 18

3. Ειδικά η περίπτωση του άρθρου 1347 § 2 ΑΚ 20

γ. Διάδικοι 21

1. Ενάγων 21

2. Εναγόµενος 21

δ. Δικονοµικά ζητήµατα 21

1. Γενικά 21

2. Καθ’ ύλην αρµοδιότητα 22

3. Κατά τόπο αρµοδιότητα 22

4. Απόδειξη, βάρος απόδειξης 22

5. Τόκοι 23

ε. Άµυνα εναγοµένου 23

στ. Η αδικοπρακτική αξίωση αποζηµίωσης (άρθρα 914 επ. ΑΚ) 23

ζ. Ευθύνη από τις διαπραγµατεύσεις (άρθρο 198 ΑΚ); 24

ΙΙΙ. Η αγωγή για απόδοση της δωρεάς ή του συµβόλου µνηστείας
λόγω µαταίωσης του γάµου 24

α. Η νοµοθετική ρύθµιση (άρθρο 1348 ΑΚ) 24

1. Σύγκριση µε την 1347 ΑΚ 25

2. Η παραποµπή στις διατάξεις αδικαιολογήτου πλουτισµού 26

β. Τα στοιχεία της αγωγής 27

1. Η έννοια της δωρεάς και του συµβόλου µνηστείας 27

2. Ματαίωση γάµου-Ειδικά η περίπτωση της ΑΚ 1348 § 2 28

3. Ειδικά για το αίτηµα της αγωγής 28

γ. Διάδικοι 29

1. Ενάγων 29

2. Εναγόµενος 29

δ. Δικονοµικά ζητήµατα 29

1. Γενικά 29

2. Καθ’ ύλην αρµοδιότητα 29

3. Κατά τόπο αρµοδιότητα 29

4. Απόδειξη, βάρος απόδειξης 29

ε. Άµυνα εναγοµένου 30

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Αγωγή αποζηµίωσης λόγω λύσης µνηστείας 31

2. Αγωγή επιστροφής δώρων λόγω λύσης µνηστείας 33

[2] ΓΑΜΟΣ

Περιεχόμενα 35

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 35

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 36

α. Γενικά 36

β. Στο πλαίσιο του Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου 37

ΙΙ. Έγκυρος γάµος 39

α. Θετικές προϋποθέσεις 40

1. Ηλικία 40

2. Δικαιοπρακτική ικανότητα 42

3. Συµφωνία µελλονύµφων 43

4. Διαφορά φύλου 45

β. Αρνητικές προϋποθέσεις (κωλύµατα) 46

1. Υφιστάµενος γάµος 47

2. Συγγένεια 47

3. Υιοθεσία 49

γ. Τύπος 49

1. Γενικά 49

2. Προκαταρκτικό στάδιο (άδεια, γνωστοποίηση) 50

3. Τελετή 52

ΙΙΙ. Ελαττωµατικός γάµος-Νοµιζόµενος γάµος 53

α. Ανυπόστατος 54

β. Άκυρος 55

γ. Ακυρώσιµος 57

δ. Αποτελέσµατα-Νοµιζόµενος 58

IV. Η αγωγή ακυρότητας γάµου 61

α. Γενικά 61

β. Περιεχόµενο 62

γ. Διάδικοι 62

1. Ενάγων 63

2. Εναγόµενος 65

δ. Δικονοµικά ζητήµατα 66

1. Καθ’ ύλην αρµοδιότητα 66

2. Κατά τόπον αρµοδιότητα 66

i. Διαδικασία 66

ii. Απόδειξη-Ειδικές ρυθµίσεις 66

iii. Δεδικασµένο 68

ε. Άµυνα εναγοµένου 68

1. Ειδικά η ένσταση καταχρηστικής ασκήσεως δικαιώµατος
(άρθρο 281 ΑΚ) 69

στ. Παραγραφή 70

V. Η αγωγή ακύρωσης ακυρώσιµου γάµου 70

α. Περιεχόµενο 71

β. Διάδικοι 71

1. Ενάγων 71

2. Εναγόµενος 71

γ. Δικονοµικά ζητήµατα 72

δ. Άµυνα εναγοµένου 72

ε. Παραγραφή 72

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Αγωγή αναγνώρισης γάµου ως ανυπόστατου 74

2. Αγωγή ακύρωσης γάµου λόγω απειλής 76

3. Αγωγή ακύρωσης γάµου λόγω συγγένειας 78

4. Αίτηση τέλεσης γάµου ανήλικης λόγω σπουδαίου λόγου 79

[3] ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ

Περιεχόμενα 81

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 82

Ι. Έννοια και περιεχόµενο των προσωπικών σχέσεων 83

ΙΙ. Υποχρέωση συµβίωσης (ΑΚ 1386) 84

α. Διάταξη αναγκαστικού δικαίου 84

β. Όρια της υποχρέωσης συµβίωσης - περιπτώσεις καταχρήσεως 85

γ. Συνέπειες καταχρήσεως 85

1. Διακοπή της συµβίωσης από εύλογη αιτία 85

2. Αναγνωριστική αγωγή - Δικονοµικά ζητήµατα 85

δ. Υποχρέωση συµβίωσης και ελευθερία του ατόµου 86

ε. Παράβαση της υποχρέωσης συµβίωσης 87

1. Περιπτώσεις 87

2. Έννοµες συνέπειες παραβίασης 87

στ. Προστασία της υποχρέωσης συµβίωσης 88

1. Αποκαταστατική αγωγή 88

i. Αίτηµα 88

ii. Στοιχεία για το ορισµένο της αγωγής 88

iii. Διάδικοι 88

iv. Αρµοδιότητα δικαστηρίου/Διαδικασία 88

v. Εκτελεστότητα της απόφασης 89

2. Αναγνωριστική αγωγή - Δικονοµικά ζητήµατα 90

3. Αγωγή αποζηµίωσης ή χρηµατικής ικανοποίησης 90

i. Διάδικοι 90

ii. Η προϋπόθεση του παρανόµου 90

iii. Έννοια και περιεχόµενο «περιουσιακών ζηµιών» 92

iv. Αποκαταστατέες ζηµίες 92

v. Ποινική προστασία 94

vi. Προσβολή από τρίτους και άµυνα έναντι αυτής 94

ΙΙΙ. Ρύθµιση του συζυγικού βίου (ΑΚ 1387) 95

α. Θεµελίωση και σκοπός της διάταξης 95

β. Νοµική φύση της διάταξης 95

γ. Νομική φύση της συναπόφασης-Δεσµευτικότητα συναπόφασης -
Δικαστική προστασία 96

δ. Ανάκληση της συναπόφασης 97

ε. Επιτρεπτό µονοµερούς απόφασης 97

στ. Όρια συζυγικού βίου 98

1. Επαγγελµατική δραστηριότητα 98

2. Προσωπικότητα 98

IV. Επώνυµο των συζύγων (ΑΚ 1388) 99

α. Το αµετάβλητο του επωνύµου 99

β. Εξαίρεση ως προς τις κοινωνικές σχέσεις 99

γ. Παράνοµη χρήση επωνύµου και δικαστική προστασία 100

δ. Προσθήκη επωνύµου 101

V. Κοινή συµβολή στις οικογενειακές ανάγκες (ΑΚ 1389-1390) 101

α. Υπόχρεοι 101

β. Ο χαρακτήρας της διάταξης 101

γ. Σκοπός της διάταξης 102

δ. Νοµική φύση της διάταξης 102

ε. Διάταξη αναγκαστικού δικαίου 103

1. Άκυρες συµφωνίες 103

2. Έγκυρες συµφωνίες 103

στ. Προϋποθέσεις εφαρµογής των διατάξεων 104

1. Σύστηµα ρύθµισης περιουσιακών σχέσεων των συζύγων 104

2. Ύπαρξη γάµου 104

ζ. Έκταση της υποχρέωσης συνεισφοράς 104

η. Έννοια και περιεχόµενο «οικογενειακών αναγκών» 105

θ. Υποχρέωση συνεισφοράς και διακινδύνευση διατροφής 106

ι. Απορία ή ευπορία συζύγου 106

ια. Απαλλαγή από την υποχρέωση συνεισφοράς 107

ιβ. Μέτρο της υποχρέωσης συνεισφοράς 107

1. Πρώτο κριτήριο προσδιορισµού «η αναλογία των δυνάµεων» 107

2. Δεύτερο κριτήριο προσδιορισµού «οι συνθήκες
της οικογενειακής ζωής» 108

ιγ. Μέσα και τρόπος εκπλήρωσης της υποχρέωσης συνεισφοράς 109

1. Προσωπική εργασία 109

2. Εισοδήµατα 110

3. Περιουσία 110

ιδ. Τρόπος υπολογισµού της υποχρέωσης συνεισφοράς 111

ιε. Τρόπος εκπλήρωσης της υποχρέωσης συνεισφοράς 111

ιστ. Προστασία της αξίωσης συµβολής στις οικογενειακές ανάγκες 112

1. Άµεση προστασία 112

i. Καταψηφιστική αγωγή - Δικονοµικά ζητήµατα 112

ii. Συνεκδίκαση 112

iii. Ασφαλιστικά µέτρα 112

iv. Αρµοδιότητα 112

v. Στοιχεία για το ορισµένο της αγωγής 113

vi. Αίτηµα της αγωγής 113

vii. Προκαταβλητέα έξοδα 113

2. Άµυνα εναγοµένου 114

i. Άρνηση αγωγής 114

ii. Ένστάσεις 114

3. Έµµεση προστασία 115

i. Εκτελεστότητα απόφασης 115

ii. Διάδικοι 115

iii. Αναλογική εφαρµογή των διατάξεων για τη διατροφή 116

VI. Το µέτρο της ευθύνης των συζύγων (ΑΚ 1396) 116

α. Υποκειµενικό και αντικειµενικό πεδίο εφαρµογής 116

β. Διάταξη αναγκαστικού δικαίου 117

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Αναγνωριστική αγωγή παραβίασης υποχρεώσεων
της έγγαµης συµβίωσης 118

2. Αναγνωριστική αγωγή παραβίασης της υποχρέωσης
για κοινή συνεισφορά στις οικογενειακές δαπάνες 120

[4] ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ

Περιεχόμενα 123

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 125

Ι. Τεκµήρια για τα κινητά (ΑΚ 1398) 129

α. Γενικά 129

1. Η Ρύθµιση 129

2. Διάταξη ενδοτικού δικαίου 129

3. Το µαχητό των τεκµηρίων 129

4. Έκταση εφαρµογής των τεκµηρίων και έννοια κινητών 129

5. Προϋπόθεση εφαρµογής της ΑΚ 1398 130

β. Τεκµήριο υπέρ των δανειστών (ΑΚ 1398 § 1) 130

1. Η ρύθµιση 130

2. Εξαίρεση από την ΑΚ 1110 131

3. Η ισχύς του τεκµηρίου 131

4. Μαχητό τεκµήριο 131

5. Έκταση εφαρµογής του τεκµηρίου 132

6. Δικαιούχοι επίκλησης του τεκµηρίου 132

i. Κοινός δανειστής συζύγων 132

ii. Ύπαρξη δανειστών και των δύο συζύγων 133

7. Κατά ποιου αντιτάσσεται το τεκµήριο 133

γ. Τεκµήριο υπέρ των συζύγων (ΑΚ 1398 § 2) 133

1. Η ρύθµιση 133

2. Έκταση εφαρµογής τεκµηρίου 133

3. Το µαχητό του τεκµηρίου και ανταπόδειξη 134

4. Ισχύς του τεκµηρίου 134

5. Η σχέση του τεκµηρίου µε το εξαίρετο 134

δ. Τεκµήριο για τα κινητά προσωπικής χρήσης (ΑΚ 1398 § 3) 135

1. Έκταση εφαρµογής του τεκµηρίου 135

2. Ερµηνεία της διάταξης 135

3. Ισχύς του τεκµηρίου 135

4. Το µαχητό του τεκµηρίου 136

ΙΙ. Διαχείριση της περιουσίας του κάθε συζύγου (ΑΚ 1399) 136

α. Ανάθεση της διαχείρισης 136

1. Ρύθµιση 136

2. Διάταξη ενδοτικού δικαίου 137

3. Ευθύνη διαχειριστή 137

4. Ανάθεση διαχείρισης από ανήλικο 138

5. Σηµασία διάταξης 138

β. Μη κτήση κυριότητας από το διαχειριστή 139

γ. Μέτρο ευθύνης διαχειριστή 139

δ. Απόδοση δαπανών 139

ε. Περιπτωσιολογία παύσης διαχείρισης 140

στ. Συνέπειες λύσης της ανάθεσης 141

ζ. Αυτόβουλη διαχείριση 141

η. Ευθύνη έναντι τρίτων 141

θ. Διαδικασία εκδίκασης διαφορών της ΑΚ1399-Διαμεσολάβηση 142

IIΙ. Τα περιουσιακά συστήµατα των συζύγων 142

α. Σύστηµα περιουσιακής αυτοτέλειας των συζύγων 142

β. Σύστηµα κοινοκτηµοσύνης (ΑΚ 1403 επ.) 142

γ. Σκοπός θέσπισης της ΑΚ 1400 143

ΙV. Αξίωση συµµετοχής στα αποκτήµατα (ΑΚ 1400-1402) 143

α. Νοµική φύση 143

1. Προσδοκία 143

2. Αξίωση ενοχική 144

3. Αξίωση για αυτούσια ή χρηµατική απόδοση 144

4. Αξίωση προσωποπαγής (ΑΚ 1401) 146

5. Πλαγιαστική άσκηση 149

6. Αναγκαστικού δικαίου αξίωση 149

β. Οι προϋποθέσεις της αξίωσης συµµετοχής στα αποκτήµατα (ΑΚ 1400) 150

1. Θετικές προϋποθέσεις 150

2. Αρνητική προϋπόθεση 151

γ. Ύπαρξη γάµου 152

1. Τύπος γάµου 152

2. Εγκυρότητα γάµου 152

3. Ελεύθερη ένωση 152

δ. Λύση ή ακύρωση γάµου ή συµπλήρωση τριετούς διαστάσεως 153

1. Γενικά 153

2. Χρόνος γέννησης της αξίωσης 154

ε. Αύξηση της περιουσίας 155

1. Έννοια περιουσίας 155

i. Ορισµός των εννοιών «αύξηση της περιουσίας» και «απόκτηµα» 156

2. Περιεχόµενο της περιουσιακής αύξησης 156

i. Γενικά 156

ii. Τα µελλοντικά δικαιώµατα 158

3. Διαφορά τελικής-αρχικής περιουσίας 158

i. Γενικά 158

ii. Προβλήµατα αποτίµησης 160

iii. Χρονικός προσδιορισµός της τελικής περιουσίας 160

iv. Αύξηση της περιουσίας και των δύο συζύγων 163

v. Παθητική αρχική περιουσία 163

vi. Καταλογισµός στην αρχική περιουσία 164

στ. Η εξαίρεση (ΑΚ 1400 § 3) 164

1. Γενικά 164

2. Γονικές παροχές 165

3. Δωρεές µεταξύ συζύγων 165

4. Παράνοµα αποκτήµατα 166

5. Τυχερά 166

6. Συγχώνευση περιουσιακών στοιχείων 167

7. Συνυπολογισµός καταδολιευτικών παροχών 167

ζ. Διάθεση εξαιρουµένων 168

1. Γενικά-Ρύθµιση 168

2. Προϋποθέσεις εφαρµογής της ΑΚ 1400 § 3 168

η. Αντικατάσταση, εκποίηση ή καταστροφή του αποκτήµατος 169

θ. Καρποί-Lucrum ex negotiatione 169

ι. Η παροχή πληροφοριών 170

ια. Το τραπεζικό απόρρητο 172

1. Ν 1509/1971 172

2. Ν 2915/2001 173

3. Θέση νοµολογίας 173

ιβ. Συµβολή στην αύξηση της περιουσίας 174

1. Ρύθµιση 174

2. Έννοια 174

3. Μορφές 174

4. Χρόνος και αποτίµηση 175

5. Περιπτωσιολογία 175

6. Αποτίµηση οικιακής εργασίας 176

7. Η σηµασία του µαχητού του τεκµηρίου της συµβολής 177

8. Αναιρετικός έλεγχος 179

9. Αρνητική συµβολή 179

ιγ. Αιτιώδης σύνδεσµος 179

ιδ. Παραγραφή της αξίωσης συµµετοχής στα αποκτήµατα
(ΑΚ 1401 εδ. γ’) 179

ιε. Εξασφάλιση της αξίωσης 181

1. Νόµιµος τίτλος εγγραφής υποθήκης (ΑΚ 1262 αρ. 4) 181

2. Παροχή ασφάλειας (ΑΚ 1402) 182

3. Ασφαλιστικά µέτρα 183

4. Προσφυγή σε γενικές διατάξεις 184

5. Μη δυνατή η διάρρηξη βάσει της ΑΚ 939 184

6. Ευθύνη από αδικοπραξία 185

ιζ. Δικονοµικά ζητήµατα 185

1. Αρµοδιότητα 185

2. Διαδικασία 185

3. Μη εγγραφή σε βιβλίο διεκδικήσεων 186

4. Σώρευση αιτηµάτων-Εκκρεµοδικία 186

5. Ορισµένο αγωγής 186

6. Βάρος απόδειξης 189

7. Μάρτυρες 190

8. Άµυνα του εναγοµένου 191

9. Δεδικασµένο 192

10. Αναιρετικός έλεγχος 192

11. Διαμεσολάβηση 193

V. Κοινοκτηµοσύνη (ΑΚ 1403-1416) 194

α. Έννοια (ΑΚ 1403 §1 εδ. β’) 194

β. Χρόνος σύστασης (ΑΚ 1403 §1 εδ. α’) 194

γ. Τύπος και δηµοσιότητα (ΑΚ 1403 § 2) 194

δ. Νοµική φύση 195

ε. Περιεχόµενο και έκταση (ΑΚ 1405-1406) 195

στ. Λειτουργία της κοινοκτηµοσύνης (ΑΚ 1404-1405) 197

ζ. Μέτρο ευθύνης (ΑΚ 1396) 198

η. Διάθεση ιδανικού µεριδίου (ΑΚ 1403) 198

θ. Επιχείρηση δικαιοπραξιών 198

ι. Υπεγγυότητα 199

ια. Λήξη (1411-1416) 199

1. Λόγοι (ΑΚ 1411-1413) 199

2. Αποτελέσµατα λήξης της κοινοκτηµοσύνης (ΑΚ 1415) 200

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων για εξασφάλιση αξίωσης συμμετοχής
στα αποκτήματα 201

2. Αγωγή αποκτηµάτων συζύγων 203

3. Αγωγή για λύση κοινοκτηµοσύνης 206

[5] ΔΙΑΚΟΠΗ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ - ΔΙΑΖΥΓΙΟ

Α. ΡΥΘΜΙΣΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΣΤΕΓΗΣ

Περιεχόμενα 209

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 209

Ι. Εισαγωγικά 210

ΙΙ. Έννοια της οικογενειακής στέγης 212

ΙΙΙ. Κανόνας ενδοτικού δικαίου - Συµβατική ρύθµιση της χρήσης 213

ΙV. Δικαστική ρύθµιση 214

α. Προϋποθέσεις της 1393 ΑΚ 214

β. Η παραχώρηση της χρήσης της οικογενειακής στέγης
- Καταβολή ανταλλάγµατος; 216

V. Οι έννοµες σχέσεις των συζύγων και των τρίτων µετά
την παραχώρηση 218

VI. Παραχώρηση της οικογενειακής στέγης και δικαίωµα διατροφής 221

VII. Δυνατότητα εκποίησης της οικογενειακής στέγης 223

VIII. Έκδοση διαζυγίου 224

ΙX. Δικονοµικά 225

Χ. Διαμεσολάβηση 227

Β. ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΙΝΗΤΩΝ

Περιεχόμενα 228

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 228

Ι. Εισαγωγικά 229

ΙΙ. Συνταγµατικότητα των διατάξεων 230

ΙΙΙ. Κατανοµή της χρήσης των κινητών που ανήκουν
στον ένα σύζυγο (1394 ΑΚ) 230

α. Εξαίρεση: Οικιακά αντικείµενα 230

β. Αποζηµίωση για την παραχώρηση της χρήσης; 232

γ. Δυνατότητα εκποίησης παραχωρηθέντων κινητών 233

δ. Κατανοµή κινητών και δικαίωµα διατροφής 233

IV. Kατανοµή της χρήσης των κινητών που ανήκουν και στους δύο συζύγους (1395 ΑΚ) 234

α. Εκούσια κατανοµή 234

β. Δικαστική κατανοµή 234

γ. Συγκυριότητα σε οικιακά αντικείµενα 235

δ. Δικαιώµατα επί των κινητών µετά την κατανοµή της χρήσης 236

ε. Διατροφή και εύλογη αποζηµίωση 237

V. Δικονοµικά ζητήµατα 237

VI. Διαμεσολάβηση 239

Γ. ΤΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ

Περιεχόμενα 240

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 241

Α. Το διαζύγιο 243

Ι. Έννοια 243

ΙΙ. Διάκριση από άλλες έννοιες 243

α. Άκυρος, ακυρώσιµος και ανυπόστατος γάµος 244

ΙΙΙ. Είδη 245

α. Κατ’ αντιδικία διαζύγιο 245

β. Συναινετικό διαζύγιο 245

ΙV. Αρχές 246

V. Πνευµατική λύση του γάµου 247

VI. Δικαίωµα διάζευξης 248

α. Γέννηση και απόσβεση του δικαιώµατος διάζευξης 248

VII. Συµφωνίες των συζύγων 252

VIII. Συνέπειες του διαζυγίου 253

IX. Χρηµατική ικανοποίηση για ηθική βλάβη 254

Β. Διαζύγιο κατ’ αντιδικία (1439-1440 ΑΚ) 256

I. Εισαγωγικά 256

ΙI. Ισχυρός κλονισµός του γάµου (1439 § 1 ΑΚ) 256

α. Κλονιστικό γεγονός 257

β. Ισχυρός κλονισµός της έγγαµης σχέσης και βάσιµα αφόρητο
της εξακολούθησης της έγγαµης συµβίωσης 260

γ. Μαχητά τεκµήρια ισχυρού κλονισµού (1439 § 2 ΑΚ) 261

1. Διγαµία 262

2. Μοιχεία 263

3. Εγκατάλειψη 263

4. Επιβουλή της ζωής 265

5. Άσκηση ενδοοικογενειακής βίας 265

IIΙ. Διετής συνεχής διάσταση (1439 § 3 ΑΚ) 266

α. Έννοια της διάστασης 267

β. Διετής διάρκεια της διάστασης 268

IV. Αφάνεια 269

V. Καταχρηστική άσκηση του δικαιώµατος προς διάζευξη 270

α. Καταχρηστική άσκηση δικαιώµατος λόγω προηγούµενης
υπαίτιας συµπεριφοράς του ενάγοντα 271

β. Προβολή µε ένσταση 272

VΙ. Δικονοµικά ζητήµατα 272

α. Αρµοδιότητα 272

β. Διαδικασία 273

γ. Νοµική φύση της αγωγής-Διάδικοι 273

δ. Περιεχόµενο αγωγής 274

ε. Επίκληση περισσότερων λόγων διαζυγίου 274

στ. Εκκρεµοδικία 275

ζ. Απόφαση 275

η. Αντίθετες αγωγές για ισχυρό κλονισµό 276

Γ. Συναινετικό Διαζύγιο (άρθρο 1441 ΑΚ) 276

Ι. Έννοια 276

ΙΙ. Προϋποθέσεις 277

α. Η συµφωνία των συζύγων για τη λύση του γάµου 277

1. Ελαττώµατα της βούλησης 279

β. Ελάχιστη διάρκεια του γάµου 281

γ. Συµφωνία για τα ανήλικα τέκνα 281

δ. Η συμβολαιογραφική πράξη 283

Δ. Ζητήµατα ιδιωτικού διεθνούς δικαίου 285

Ι. Εφαρµοστέο δίκαιο 285

ΙΙ. Διεθνής δικαιοδοσία, αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων 287

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Εξώδικη δήλωση διακοπής συµβίωσης 294

2. Αίτηση ασφαλιστικών µέτρων µετοίκησης 295

3. Αγωγή ρύθµισης οικογενειακής στέγης 297

4. Αγωγή αποζηµίωσης χρήσης οικογενειακής στέγης µετά το διαζύγιο 299

5. Αίτηση ασφαλιστικών µέτρων κατανοµής κινητών 302

6. Αγωγή διαζυγίου λόγω ισχυρού κλονισµού 304

7. Αγωγή λόγω διετούς διάστασης 307

8. Συµφωνητικό Συναινετικού Διαζυγίου 309

[6] ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Περιεχόμενα 311

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 312

Διατροφή από το νόμο (ΑΚ 1485-1504) 312

Διατροφή κατά τη διάσταση (ΑΚ 1391-1392) 313

Διατροφή μετά το διαζύγιο (ΑΚ 1442-1445) 314

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 315

ΙΙ. Η διατροφή από το νόμο 321

α. Δικαιούχοι και υπόχρεοι διατροφής 321

β. Προϋποθέσεις άσκησης της αξίωσης διατροφής 328

1. Η «απορία» του δικαιούχου 329

2. Η «ευπορία» του υπόχρεου 332

3. Αδυναμία αυτοδιατροφής του δικαιούχου «από την περιουσία του» 333

4. Η αδυναμία εύρεσης κατάλληλης εργασίας 336

γ. Η αξίωση διατροφής 338

1. Η ρύθμιση της ΑΚ 1493 338

i. Περιεχόμενο διατροφής 338

ii. Μέτρο διατροφής 342

2. Χρόνος και τρόπος καταβολής της διατροφής 346

3. Διατροφή για το παρελθόν 348

4. Παραίτηση – Προκαταβολή 351

5. Απόσβεση λόγω θανάτου 353

δ. Η άμυνα του εναγόμενου 354

1. Η ένσταση διακινδύνευσης της ιδίας διατροφής 354

2. Η ένσταση παραπομπής 358

3. Η ένσταση συνεισφοράς του άλλου γονέα 358

4. Η ένσταση του υπόχρεου συζύγου 366

5. Η ένσταση στοιχειώδους ή ελαττωμένης διατροφής 368

6. Η ένσταση κατάχρησης δικαιώματος 370

7. Η ένσταση προσβολής της πατρότητας 371

ε. Ειδικότερα ζητήματα 371

1. Διατροφή ανήλικου τέκνου 371

2. Διατροφή ενήλικου τέκνου 378

3. Η μεταρρύθμιση της διατροφής 385

4. Προσωρινή επιδίκαση διατροφής 389

5. Δαπάνες τοκετού και διατροφή άγαμης μητέρας 393

6. Διατροφή μεταξύ αδελφών 398

ΙΙΙ. Διατροφή κατά τη διάσταση 400

α. Εισαγωγή 400

β. Προϋποθέσεις χορήγησης της διατροφής 401

1. Υποστατός γάμος 401

2. Διακοπή της έγγαμης συμβίωσης 401

3. Εύλογη αιτία 403

4. Ασθενέστερη οικονομική κατάσταση του ενός συζύγου 408

γ. Η αξίωση διατροφής 409

δ. Παύση της υποχρέωσης διατροφής ή αυξομείωση του ύψους της 412

ε. Η ανάλογη εφαρμογή κατά την ΑΚ 1392 413

IV. Διατροφή μετά το διαζύγιο 416

α. Εισαγωγή 416

β. Προϋποθέσεις χορήγησης της διατροφής 417

1. Η απορία του δικαιούχου 418

2. Η ευπορία του υπόχρεου 420

3. Η αδυναμία άσκησης κατάλληλου επαγγέλματος λόγω ηλικίας
ή κατάστασης υγείας (ΑΚ 1442 αρ. 1) 422

4. Η αδυναμία άσκησης κατάλληλου επαγγέλματος λόγω
της επιμέλειας ανήλικου τέκνου (ΑΚ 1442 αρ. 2) 423

5. Η αδυναμία ανεύρεσης σταθερής κατάλληλης εργασίας ή ανάγκη
επαγγελματικής εκπαίδευσης (ΑΚ 1442 αρ. 3) 424

6. Λόγοι επιείκειας (ΑΚ 1442 αρ. 4) 425

γ. Η αξίωση διατροφής 426

δ. Μεταρρύθμιση και παύση της διατροφής 430

ε. Η άμυνα του εναγομένου 431

1. Η ένσταση της ΑΚ 1444 § 1 431

2. Η ένσταση της ΑΚ 281 433

3. Άλλες ενστάσεις 434

V. Δικονομικές παρατηρήσεις 434

VI. Ιδιωτικό διεθνές δίκαιο 452

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Αγωγή διατροφής λόγω νομιζόμενου γάμου 458

2. Αγωγή δαπανών τοκετού και διατροφής άγαμης μητέρας 460

3. Αγωγή διατροφής συζύγου λόγω διακοπής της συμβίωσης 462

4. Αγωγή διατροφής συζύγου λόγω διαζυγίου 465

5. Αγωγή παροχής πληροφοριών για αξίωση διατροφής 467

6. Αρνητική αναγνωριστική αγωγή διατροφής 469

7. Αγωγή διατροφής ανηλίκου 472

8. Έφεση κατά απόφασης διατροφής ανηλίκου 475

9. Αγωγή διατροφής ενήλικου σπουδαστή 478

10. Αγωγή διατροφής αδελφού 481

11. Μήνυση για παραβίαση υποχρέωσης διατροφής 483

[7] ΙΑΤΡΙΚΗ ΥΠΟΒΟΗΘΗΣΗ
ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ

Περιεχόμενα 487

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 487

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 492

α. Η νοµοθετική ρύθµιση 492

β. Γενικοί όροι επιτρεπτού 494

1. Περιορισµοί 496

2. Ιατρική αναγκαιότητα 496

3. Ηλικία 497

4. Γενική συναίνεση 499

5. Ανάκληση της συναίνεσης 501

6. Γεννητικό υλικό (άρθρα 1459 και 1460 ΑΚ) 502

7. Ανωνυμία των δοτών – Ιδιαίτερη Προβληματική 509

8. Παράβαση των όρων - Κυρώσεις 511

9. Συγγένεια 512

10. Η Ι.Υ.Α. και τα ομόφυλα άτομα – Ιδιαίτερη Προβληματική 512

11. Η Ι.Υ.Α. και ο αναπαραγωγικός «τουρισμός» (reproductive
tourism) 514

ΙΙ. Η δικαστική άδεια µεταθανάτιας (post mortem) τεχνητής
γονιµοποίησης (άρθρο 1457 ΑΚ) 515

α. Έννοια 515

β. Ειδικοί όροι επιτρεπτού - Δικαστική απόφαση 516

γ. Συγγένεια 520

δ. Δικονοµικά ζητήµατα 521

1. Διαδικασία 521

2. Αιτούσα - Η προβληµατική για τον αιτούντα 522

3. Καθ’ ύλη αρµοδιότητα 523

4. Κατά τόπο αρµοδιότητα 523

5. Ένδικα µέσα 523

III. Η δικαστική άδεια για παρένθετη µητρότητα (άρθρο 1458 ΑΚ) 523

α. Έννοια 523

β. Ειδικοί όροι επιτρεπτού 525

γ. Η συγγένεια µε τη µητέρα 529

δ. Δικονοµικά ζητήµατα 530

1. Διαδικασία - Ληξιαρχική καταχώρηση 530

2. Αιτούσα - Η προβληµατική για τον αιτούντα 531

3. Καθ’ ύλη αρµοδιότητα 532

4. Κατά τόπο αρµοδιότητα 532

5. Ένδικα µέσα 533

ε. Υιοθεσία και παρένθετη μητρότητα χωρίς δικαστική άδεια –
Ιδιαίτερη προβληματική 533

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Παροχή άδειας απόκτησης τέκνου µε παρένθετη µητέρα 535

2. Παροχή άδειας µεταθανάτιας τεχνητής γονιµοποίησης 537

3. Αγωγή αποζημίωσης κατά τράπεζας συντήρησης γενετικού υλικού 539

[8] ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ (ΑΚ 1461-1484)

Περιεχόμενα 543

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 544

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 546

α. Βιολογική συγγένεια 548

β. Κοινωνικοσυναισθηματική συγγένεια 548

γ. Συγγένεια εξ αγχιστείας 549

ΙΙ. Η μητρότητα 553

α. Θεμελίωση της μητρότητας 553

1. Ο κανόνας της ΑΚ 1463 εδ. α’ 554

2. Η εξαίρεση της ΑΚ 1464 § 1 554

β. Αγωγή αναγνώρισης της μητρότητας 555

1. Ιστορική βάση 555

2. Νομική βάση 555

3. Ζητήματα απόδειξης 556

γ. Αγωγή προσβολής της μητρότητας 556

1. Ιστορική-Νομική βάση 556

2. Προθεσμία 557

3. Έννομες συνέπειες 557

4. Ιδιωτικό διεθνές δίκαιο 558

5. Δικονομικά ζητήματα 558

ΙII. Η πατρότητα 559

α. Θεμελίωση πατρότητας 559

β. Τεκμήριο πατρότητας 560

1. Προϋποθέσεις εφαρμογής του τεκμηρίου πατρότητας 560

i. Υποστατός γάμος της μητέρας 561

ii. Γέννηση του τέκνου κατά τη διάρκεια του γάμου της μητέρας του 561

iii. Γέννηση του τέκνου μέσα σε τριακόσιες ημέρες από τη λύση
ή την ακύρωση του γάμου 562

2. Έννομες συνέπειες από την εφαρμογή του τεκμηρίου πατρότητας 563

3. Ανατροπή του τεκμηρίου πατρότητας 564

4. Σύγκρουση τεκμηρίων πατρότητας 565

γ. Γέννηση του τέκνου μετά την 300η ημέρα 566

δ. Πατρότητα και μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση 569

1. Μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση με δικαστική άδεια
(ΑΚ 1465 § 2) 569

2. Μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση χωρίς δικαστική άδεια
(ΑΚ 1465 § 3 εδ. β’) 571

ε. Η αγωγή προσβολής πατρότητας 572

1. Γενικά 572

2. Ιστορική βάση 572

3. Λόγοι αποκλεισμού προσβολής της πατρότητας 575

4. Δικονομικά ζητήματα 582

IV. Εκούσια αναγνώριση πατρότητας 595

α. Έννοια 595

β. Προϋποθέσεις εκούσιας αναγνώρισης 596

1. Ως προς το τέκνο 596

2. Ως προς το πρόσωπο του αναγνωρίζοντος 597

3. Η συναίνεση της μητέρας του τέκνου 598

γ. Χαρακτηριστικά της δήλωσης της εκούσιας αναγνώρισης 599

δ. Εκούσια αναγνώριση και υποβοηθούμενη αναπαραγωγή 601

ε. Δικονομικά ζητήματα 602

V. H δικαστική αναγνώριση πατρότητας 608

α. Έννοια 608

β. Προϋποθέσεις δικαστικής αναγνώρισης 609

γ. Δικονομικά ζητήματα 609

VI. Αποτελέσματα αναγνώρισης (εκούσιας και δικαστικής) 624

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Αναγνωριστική αγωγή ύπαρξης ή ανυπαρξίας συγγένειας 629

2. Δικαστική αναγνώριση πατρότητας 632

3. Αγωγή προσβολής εκούσιας αναγνώρισης 634

4. Αγωγή προσβολής πατρότητας 636

5. Αγωγή προσβολής μητρότητας 638

[9] ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ -
ΓΟΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ

Περιεχόμενα 641

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 643

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία μετά το Ν 4800/2021 651

§ 1. Επώνυµο τέκνου/Υποχρεώσεις µεταξύ γονέων και τέκνων
(ΑΚ 1505-1509) 652

Ι. Επώνυµο τέκνου (ΑΚ 1505-1506) 652

α. Τέκνο γεννηµένο σε γάµο (ΑΚ 1505) 652

β. Τέκνο γεννηµένο χωρίς γάµο των γονέων (ΑΚ 1506) 654

ΙΙ. Υποχρεώσεις γονέων και τέκνων (ΑΚ 1507-1508) 656

α. Αµοιβαία υποχρέωση βοήθειας, στοργής και σεβασµού (ΑΚ 1507) 656

β. Υποχρέωση του τέκνου για παροχή υπηρεσιών (ΑΚ 1508) 656

ΙΙΙ. Γονική παροχή (ΑΚ 1509) 657

§ 2. Η γονική µέριµνα του ανηλίκου τέκνου (ΑΚ 1510-1541) 660

Ι. Έννοια και νοµική φύση 660

ΙΙ. Φορείς της γονικής µέριµνας 661

α. Τέκνα γεννηµένα σε γάµο 661

β. Τέκνα γεννηµένα χωρίς γάµο των γονέων (ΑΚ 1515) 662

γ. Λοιπές περιπτώσεις 663

ΙΙΙ. Η άσκηση της γονικής µέριµνας 663

α. Ο κανόνας της από κοινού και εξίσου άσκησης 663

β. Διαφωνία κατά την άσκηση της γονικής µέριµνας (ΑΚ 1512) 664

γ. Άσκηση και πράξεις µόνο από τον έναν γονέα (ΑΚ 1510 §§ 2,3
και 1516) 667

δ. Διάκριση του φορέα της γονικής µέριµνας και του δικαιούχου
της άσκησής της 670

ΙV. Περιεχόµενο της γονικής µέριµνας 670

α. Επιµέλεια του προσώπου-Υποχρεωτικές κοινές αποφάσεις
(ΑΚ 1518-1519) 670

β. Διοίκηση της περιουσίας 683

1. Γονική διοίκηση 683

2. Περιουσία του τέκνου από δωρεά ή διαθήκη (ΑΚ 1521, 1522) 683

3. Σύνταξη απογραφής (ΑΚ 1523) 684

4. Δωρεές από την περιουσία του τέκνου
(ΑΚ 1524) 685

5. Επωφελής τοποθέτηση µετρητών (ΑΚ 1525) 685

6. Διαχείριση µε διατυπώσεις - Πράξεις µε δικαστική άδεια (ΑΚ 1526) 686

7. Αίτηση για παροχή δικαστικής άδειας - Δικονοµικά ζητήµατα 688

8. Αποδοχή κληρονοµίας µε το ευεργέτηµα της απογραφής (ΑΚ 1527) 689

9. Ακυρότητα πράξεων (ΑΚ 1528) 690

10. Χρήση εισοδηµάτων (ΑΚ 1529) 690

11. Δαπάνες των γονέων (ΑΚ 1530) 691

12. Ευθύνη των γονέων (ΑΚ 1531) 692

γ. Εκπροσώπηση του τέκνου 692

V. Άσκηση –ανάθεση της γονικής μέριμνας κατά το συµφέρον
του τέκνου (ΑΚ 1511) 695

α. Το συμφέρον του τέκνου - Έννοια και Θεσµικό πλαίσιο 695

β. Κριτήρια προσδιορισµού 696

γ. Η γνώµη του τέκνου (ΑΚ 1511 § 4) 699

VI. Η γονική µέριµνα µετά το διαζύγιο, τη διάσταση ή την ακύρωση
του γάµου ή του συμφώνου συμβίωσης (ΑΚ 1513-1514) 702

α. Ο κανόνας της από κοινού και εξίσου άσκησης 702

β. Παρέκκλιση από την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας
(ΑΚ 1514) 712

γ. Κριτήρια απόφασης (ΑΚ 1513 §3) 721

δ. Δικονοµικά ζητήµατα επί της αγωγής για τη ρύθµιση της γονικής
µέριµνας κατ’ ΑΚ 1513- 1514 724

1. Αρμοδιότητα - Διαδικασία - Διεθνής Δικαιοδοσία 724

2. Διάδικοι 725

3. Περιεχόµενο της αγωγής - Αίτηµα 726

4. Επιδόσεις στον ανήλικο 727

5. Άµυνα εναγοµένου - Ανταγωγή 727

6. Απόδειξη 728

7. Απόπειρα συµβιβασµού 728

8. Γνώµη του τέκνου 728

9. Συνέπειες ερηµοδικίας 729

10. Ανάκληση και µεταρρύθµιση της απόφασης 729

11. Έλεγχος ΑΠ 729

12. Ασφαλιστικά µέτρα 729

13. Εκτέλεση της απόφασης απόδοσης ή παράδοσης του τέκνου 730

14. Διαμεσολάβηση 731

15. Μεταβατικές διατάξεις Ν 4800/2021 στις εκκρεμείς υποθέσεις 731

VII. Το ειδικότερο δικαίωµα της προσωπικής επικοινωνίας (ΑΚ 1520) 733

α. Το γενικό πλαίσιο της ρύθµισης - Σκοπός της επικοινωνίας 733

β. Διευρυμένη επικοινωνία-Το τεκμήριο του 1/3 του συνολικού χρόνου 736

γ. Περιεχόµενο επικοινωνίας - Έξοδα 740

δ. Απώτεροι ανιόντες, αδελφοί και άλλα πρόσωπα 742

ε. Ρύθµιση του δικαιώµατος µε συµφωνία των γονέων 744

στ. Ρύθµιση της επικοινωνίας από το δικαστήριο 745

ζ. Η συµπεριφορά του γονέα που ασκεί την επιµέλεια στo πλαίσιo
της άσκησης του δικαιώµατος επικοινωνίας -Η παρεµπόδιση
της επικοινωνίας ως µορφή κακής άσκησης της γονικής µέριµνας 749

η. Περιορισµοίή/και αποκλεισμός του δικαιώµατος 751

θ. Η επίδραση του διευρυμένου χρόνου της επικοινωνίας του τέκνου
με το δικαιούχο γονέα στο ποσό της διατροφής 755

ι. Δικονοµικά ζητήµατα επί της αγωγής για τη ρύθµιση του δικαιώµατος επικοινωνίας 756

1. Φορείς του δικαιώµατος - Ενεργητική και παθητική νοµιµοποίηση 756

2. Διαδικασία - Αρμοδιότητα δικαστηρίου - Διεθνής δικαιοδοσία 759

3. Στοιχεία δικογράφου 760

4. Άμυνα Εναγομένου- Ένσταση 281 ΑΚ 760

5. Συνέπειες ερηµοδικίας 761

6. Απόδειξη 762

7. Δικονομική Μεταχείριση του Τεκμηρίου του 1/3 762

8. Ανταγωγή 762

9. Απόπειρα συµβιβασµού (ΚΠολΔ 611) 763

10. Επικοινωνία του δικαστή µε το ανήλικο τέκνο 763

11. Εκτέλεση της απόφασης (950 παρ. 2) 764

12. Ανάκληση ή µεταρρύθµιση της απόφασης 767

13. Προσβολή προσωπικότητας 768

14. Έλεγχος Αρείου Πάγου 768

15. Ασφαλιστικά µέτρα 768

16. Διαμεσολάβηση 769

VIII. Αφαίρεση, έκπτωση, παύση - Έννοµες συνέπειες 769

α. Περιπτώσεις κακής άσκησης της γονικής µέριµνας (ΑΚ 1532) 769

1. Η παράβαση των καθηκόντων που επιβάλλει το λειτούργηµα
της γονικής µέριµνας 769

2. Η καταχρηστική άσκηση του λειτουργήµατος της γονικής µέριµνας 772

3. Η αδυναµία των γονέων να ανταποκριθούν στο λειτούργηµα
της γονικής µέριµνας 774

β. Η ρητή πρόβλεψη ενδεικτικών περιπτώσεων κακής άσκησης 777

γ. Η προϋπόθεση του κινδύνου για την παρέµβαση του δικαστηρίου 782

δ. Τα διατασσόµενα µέτρα (ΑΚ 1532-1533) 783

ε. Η δυνατότητα παρέµβασης του εισαγγελέα σε εξαιρετικά επείγουσες
περιπτώσεις (ΑΚ 1532 παρ. 3) 791

στ. Δικονοµικά ζητήµατα επί της αγωγής αφαίρεσης της γονικής
µέριµνας (ΑΚ 1532-1533) 793

1. Αρμοδιότητα δικαστηρίου - Διαδικασία -Προδικασία 793

2. Ενεργητική και παθητική νοµιµοποίηση 794

3. Περιεχόµενο της αίτησης 795

4. Απόδειξη 795

5. Γνώµη του τέκνου 795

6. Συνέπειες ερηµοδικίας 795

7. Ένδικα µέσα 796

8. Ανάκληση και µεταρρύθµιση της απόφασης 796

9. Ασφαλιστικά µέτρα 796

ζ. Κίνδυνος ζωής ή υγείας για το παιδί (ΑΚ 1534) 797

η. Αφαίρεση µε αίτηση των γονέων (ΑΚ 1535) 797

θ. Η µεταβολή των συνθηκών (ΑΚ 1536) 800

ι. Έκπτωση από τη γονική µέριµνα (ΑΚ 1537) 803

ια. Παύση της γονικής µέριµνας (ΑΚ 1538) 804

ιβ. Έννοµες συνέπειες (ΑΚ 1539-1541) 805

1. Υποχρέωση λογοδοσίας (ΑΚ 1539) 805

2. Εξακολούθηση πράξεων (ΑΚ 1540) 806

3. Θάνατος ή αφάνεια τέκνου (ΑΚ 1541) 806

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Αγωγή ανάθεσης επιμέλειας 808

2. Συμφωνητικό επιμέλειας, επικοινωνίας, διατροφής τέκνων 812

3. Αγωγή άρσης διαφωνίας γονέων 814

4. Αγωγή αφαίρεσης γονικής μέριμνας 816

5. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων επικοινωνίας τέκνων 818

6. Αγωγή προσβολής προσωπικότητας λόγω παραβίασης
επικοινωνίας γονέα-τέκνου 821

7. Αίτηση για άδεια εκποίησης ακινήτου ανηλίκου 825

8. Αίτηση παροχής άδειας αποποίησης κληρονομίας ανηλίκου 827

[10] ΥΙΟΘΕΣΙΑ

Α. ΥΙΟΘΕΣΙΑ ΑΝΗΛΙΚΟΥ

Περιεχόμενα 829

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 830

I. Έννοια 832

II. Συµφέρον τέκνου 832

α. Γενικά (ΑΚ 1542) 832

β. Κριτήρια εξειδίκευσής του (ΑΚ 1558) 833

ΙΙΙ. Νοµική φύση 834

IV. Νοµοθετικό πλαίσιο 835

V. Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο 835

α. Γενικά 835

β. Διεθνείς και διακρατικές υιοθεσίες (Ν 2447/1996) 838

1. Άρθρο 3 Ν 2447/1996 838

2. Άρθρα 4-7 Ν 2447/1996 839

3. Ν 3765/2009 841

4. Ευρωπαϊκή Σύµβαση για την υιοθεσία παιδιών (2008) 842

5. Διεθνής Δικαιοδοσία - Αναγνώριση Αποφάσεων 843

6. Διαχρονικό δίκαιο 843

VI. Προϋποθέσεις υιοθεσίας ως προς τον υιοθετούντα 843

α. Δικαιοπρακτική ικανότητα (ΑΚ 1543) 843

β. Ελάχιστη και µέγιστη ηλικία (ΑΚ 1543) 844

γ. Διαφορά ηλικίας (ΑΚ 1544 εδ. α’) 844

δ. Συναίνεση 845

VII. Προϋποθέσεις της υιοθεσίας ως προς τον υιοθετούµενο 846

α. Ανηλικότητα (ΑΚ 1542) 846

β. Συναίνεση 846

1. Και οι δύο φυσικοί γονείς του βάσει της ΑΚ 1550 § 1 εδ. α’ 847

2. Ο ένας γονέας 847

3. Ο επίτροπος 848

4. Από την κοινωνική υπηρεσία ή οργάνωση (ΑΚ 1550 § 2) 849

5. Και ο ίδιος ο υιοθετούµενος ανήλικος 849

6. Υιοθεσία από έγγαµο (ΑΚ 1546) 851

i. Κανόνας 851

ii. Εξαίρεση 852

7. Δικαστική αναπλήρωση της συναίνεσης των γονέων 852

i. Γενικά 852

ii. Περιπτωσιολογία 853

iii. Έλεγχος της κρίσης του δικαστηρίου αναφορικά µε την ΑΚ 1552 856

8. Ανάκληση συναίνεσης 857

VIII. Παροχή γενικής εξουσιοδότησης (ΑΚ 1554) 857

IX. Ακρόαση τέκνων αυτού που υιοθετεί (ΑΚ 1556) 858

X. Υιοθεσία πολλών (ΑΚ 1547) 858

XI. Αρνητικές προϋποθέσεις (ΑΚ 1545 & 1548) 859

α. Υιοθεσία από περισσότερους (ΑΚ 1545) 859

1. ΑΚ 1545 § 1 εδ. α’ 859

2. ΑΚ 1545 § 1 εδ. β’ 860

3. ΑΚ 1545 § 2 860

β. Αίρεση ή προθεσµία (ΑΚ 1548) 862

XII. Διαδικασία της υιοθεσίας 862

α. Δικαστική απόφαση 862

β. Ισχύς απόφασης (ΑΚ 1569, 1570) 862

γ. Αίτηση (ΑΚ 1548) - Προδικασία 863

δ. Αρµοδιότητα δικαστηρίου και δικαιοδοσία 863

ε. Κριτήρια λήψης της απόφασης (ΑΚ 1558) 863

στ. Παρέµβαση (ΚΠολΔ 752, 741, 79, 80) 865

ζ. Προδικασία της υιοθεσίας και κοινωνική έρευνα (ΑΚ 1557) 865

η. Προσωρινή προστασία 867

θ. Ένδικα µέσα και βοηθήµατα 867

1. Γενικά 867

2. Προθεσµίες 867

3. Τριτανακοπή 867

i. Μυστικότητα της υιοθεσίας (ΑΚ 1559) 868

1. Σκοπός και περιεχόµενο (ΑΚ 1559 § 1 εδ. α’) 868

2. ΑΚ 1559 § 1 εδ. β’ 868

3. ΑΚ 1559 § 2 868

XIII. Αποτελέσµατα της υιοθεσίας 870

α. Γενικά (ΑΚ 1560) 870

β. Συγγένεια - Πλήρης ένταξη στη θετή οικογένεια και πλήρης ρήξη
µε τη φυσική οικογένεια 870

γ. Διατροφή 871

δ. Κληρονοµικό δικαίωµα 872

ε. Ιθαγένεια 873

στ. Επώνυµο (ΑΚ 1563) 874

ζ. Κύριο όνοµα του θετού τέκνου (ΑΚ 1565) 874

η. Γονική µέριµνα (ΑΚ 1566) 875

1. Γενικά 875

2. Υιοθεσία του φυσικού τέκνου του άλλου συζύγου 876

3. ΑΚ 1567 876

θ. Δεδικασµένο 876

XΙV. Η προσβολή της υιοθεσίας 877

α. Γενικά (ΑΚ 1569-1570 και ΚΠολΔ 800 § 3 § 4) 877

β. Λόγοι προσβολής (ΑΚ 1569) 877

γ. Ενεργητική νοµιµοποίηση (ΑΚ 1570) 878

δ. Τρόπος προσβολής (ΑΚ 1570) 879

ε. Προθεσµίες προσβολής (ΚΠολΔ 800 § 3 & § 4) 880

στ. Άλλοι τρόποι προσβολής της απόφασης 881

ζ. Αναγνωριστική αγωγή για την ύπαρξη ή όχι της υιοθεσίας 881

1. Δικαιοδοσία 881

2 Διάδικοι 881

3. Αρµοδιότητα δικαστηρίου 882

Β. ΛΥΣΗ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ

Περιεχόμενα 883

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 883

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 884

II. Δικαστική λύση της υιοθεσίας 884

α. Λύση κατ’ αντιδικία 884

1. Δικαστική λύση για λόγους αφορούντες στο θετό γονέα 885

2. Δικαστική λύση για λόγους αφορούντες στο θετό τέκνο 886

3. Δικονοµικά ζητήµατα 887

i. Υλική και τοπική αρµοδιότητα δικαστηρίου 887

ii. Ενεργητικά και παθητικά νοµιµοποιούµενα πρόσωπα 887

iii. Απώτατο χρονικό σηµείο άσκησης της αγωγής 888

iv. Άµυνα εναγοµένου 889

β. Συναινετική λύση 890

1. Ουσιαστικές προϋποθέσεις 891

i. Ενηλικίωση του θετού τέκνου 891

ii. Έγκυρη συµφωνία µεταξύ θετού γονέα και θετού τέκνου 891

iii. Ελάχιστη διάρκεια της υιοθεσίας 892

2. Δικονοµικές προϋποθέσεις 892

i. Υποβολή κοινής αίτησης των µερών στο δικαστήριο 892

ii. Αυτοπρόσωπη δήλωση της συµφωνίας από τα µέρη 893

3. Δικονοµικά ζητήµατα 893

i. Υλική και τοπική αρµοδιότητα µε βάση τις ισχύουσες διατάξεις 893

ii. Υλική και τοπική αρµοδιότητα µε βάση το Ν 4335/2015 893

iii. Ένδικα µέσα 893

γ. Ανασύσταση της υιοθεσίας 894

ΙΙΙ. Αυτοδίκαιη λύση 895

α. Περιπτώσεις που δεν επιφέρουν αυτοδίκαιη λύση της υιοθεσίας 895

β. Περιπτώσεις που επιφέρουν αυτοδίκαιη λύση της υιοθεσίας 895

1. Σύναψη γάµου θετού γονέα και θετού τέκνου 895

2. Σύναψη συµφώνου συµβίωσης 897

3. Αναγνώριση του θετού τέκνου 898

IV. Αποτελέσµατα της λύσης της υιοθεσίας 899

α. Έννοµα αποτελέσµατα δικαστικής λύσης υιοθεσίας 899

β. Έννοµα αποτελέσµατα αυτοδίκαιης λύσης της υιοθεσίας 900

γ. Έννοµα αποτελέσµατα σε κάθε περίπτωση λύσης της υιοθεσίας 900

1. Αναβίωση της συγγένειας του θετού τέκνου µε τους φυσικούς γονείς 900

2. Άσκηση της γονικής µέριµνας του ανηλίκου από τρίτους 901

3. Επώνυµο τέκνου 902

4. Λύση κοινής υιοθεσίας ως προς τον έναν σύζυγο 903

Γ. ΥΙΟΘΕΣΙΑ ΕΝΗΛΙΚΟΥ

Περιεχόμενα 905

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 905

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 906

ΙΙ. Ανάλογη εφαρµογή και ειδικές ρυθµίσεις 906

ΙΙΙ. Δικονοµικά ζητήµατα 909

α. Αρµοδιότητα δικαστηρίου 909

β. Αίτηση υιοθεσίας 909

γ. Ζητήµατα ιδιωτικού διεθνούς δικαίου 909

δ. Καταχώρηση απόφασης στο ληξιαρχείο 909

ΙV. Αποτελέσµατα (AK 1584-1587) 910

V. Ειδικά ζητήµατα 911

VI. Λύση της υιοθεσίας ενηλίκου (ΑΚ 1588) 915

α. Μονοµερής δικαστική λύση 915

β. Συναινετική δικαστική λύση 916

γ. Αυτοδίκαιη λύση 917

VII. Δικονοµικά ζητήµατα επί της αγωγής λύσης της υιοθεσίας 917

α. Αρµοδιότητα δικαστηρίου - Διαδικασία 917

β. Ενεργητική νοµιµοποίηση 917

γ. Στοιχεία βάσης της αγωγής - Αίτηµα 918

δ. Άµυνα εναγοµένου 918

ε. Απόδειξη 918

στ. Ένδικα µέσα - Δεδικασµένο 919

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Αίτηση υιοθεσίας ανηλίκου τέκνου συζύγου 920

2. Αίτηση συναινετικής λύσης υιοθεσίας 923

Αγωγή λύσης υιοθεσίας 924

Αίτηση σύστασης υιοθεσίας ενηλίκου 926

[11] ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑ ΑΝΗΛΙΚΟΥ

Περιεχόμενα 927

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 928

Ι. Έννοια της επιτροπείας 929

α. Περιεχόµενο (ΑΚ 1603) 929

β. Περιπτώσεις επιτροπείας (ΑΚ 1589) 929

1. Έλλειψη γονικής µέριµνας 929

2. Διορισµός επιτρόπου από το δικαστήριο 930

γ. Αναγνωριστική αγωγή για την ύπαρξη ή µη της σχέσης επιτροπείας - Δικονοµικά ζητήµατα 931

ΙΙ. Τα όργανα της επιτροπείας (ΑΚ 1590) 931

α. Το δικαστήριο 932

1. Αίτηση για τον διορισµό επιτρόπου - Δικονοµικά ζητήµατα 932

2. Αυτεπάγγελτη ενέργεια του δικαστηρίου για το διορισµό επιτρόπου 939

β. Ο επίτροπος 940

1. Διακρίσεις - Καθήκοντα και Αρµοδιότητες 940

2. Αριθµός επιτρόπων 943

3. Αποκλεισµός επιτρόπου - Έννοµες συνέπειες (ΑΚ 1595-1596) 944

4. Αποποίηση - Παραίτηση επιτρόπου (ΑΚ 1599) 945

γ. Το εποπτικό συµβούλιο 946

1. Αρµοδιότητες 946

2. Σύνθεση εποπτικού συµβουλίου (ΑΚ 1634, 1635, 1636) 946

3. Συνεδριάσεις 947

4. Αποφάσεις 948

δ. Ο ρόλος της κοινωνικής υπηρεσίας 948

ΙΙΙ. Άσκηση της επιτροπείας 949

α. Έναρξη της επιτροπείας 949

β. Κριτήρια λήψης αποφάσεων 949

1. Ακρόαση του ανηλίκου 949

2. Το συµφέρον του ανηλίκου 949

ΙV. Περιεχόµενο της επιτροπείας - Αρµοδιότητες του επιτρόπου
(ΑΚ 1603) 950

α. Η επιµέλεια του προσώπου του ανηλίκου 950

1. Ανάλογη εφαρµογή της ΑΚ 1518 950

2. Ανάθεση της φροντίδας του ανηλίκου σε τρίτους (ΑΚ 1607) 950

3. Εισαγωγή σε ειδικό ίδρυµα (ΑΚ 1609-1610) 951

β. Διοίκηση της περιουσίας του ανηλίκου 951

1. Σύνταξη απογραφής (ΑΚ 1611) 951

2. Προϋπολογισµός δαπανών 953

3. Διαχείριση µετρητών, τίτλων και πολύτιµων αντικειµένων 953

4. Τίτλος για εγγραφή υποθήκης 955

5. Η διαχειριστική εξουσία του επιτρόπου 955

i. Πράξεις τακτικής διαχείρισης (χωρίς περιορισµούς) 955

ii. Πράξεις υπό διατυπώσεις 956

Πράξεις µε άδεια του εποπτικού συµβουλίου - Εξώδικες ενέργειες
και διεξαγωγή δικών (ΑΚ 1619-1621) 956

Πράξεις µε άδεια του δικαστηρίου µετά από γνωµοδότηση εποπτικού
συµβουλίου (ΑΚ 1624-1625) 958

Πράξεις µε γενική άδεια του δικαστηρίου και γνωµοδότηση
εποπτικού συµβουλίου (ΑΚ 1623) 962

iii. Πράξεις απαγορευµένες 962

Χαριστικές δικαιοπραξίες 962

Ιδιόχρηση περιουσίας ανηλίκου 963

iv. Περιουσιακά στοιχεία που εξαιρούνται - Διαχείριση µε ειδικούς
όρους 963

6. Η ακυρότητα λόγω µη τήρησης διατυπώσεων (ΑΚ 1630) 964

7. Λογοδοσία (ΑΚ 1626) 965

8. Ευθύνη επιτρόπου 966

9. Ευθύνη εποπτικού συµβουλίου 967

γ. Εκπροσώπηση του ανηλίκου 967

V. Αµοιβή επιτρόπου και αποκατάσταση δαπανών 969

α. Περιεχόµενο της αξίωσης αµοιβής (ΑΚ 1631 § 1) 969

1. Δικονοµικά ζητήµατα 969

β. Περιεχόµενο της αξίωσης της αποκατάστασης δαπανών (ΑΚ 1631 § 2) 971

1. Δικονοµικά ζητήµατα 972

VI. Λήξη της επιτροπείας (ΑΚ 1649-1651) 973

α. Οριστική λήξη 973

β. Λήξη ως προς συγκεκριµένο επίτροπο 974

γ. Αυτοδίκαιη παύση 974

δ. Παύση µε δικαστική απόφαση 975

1. Αίτηση παύσης του επιτρόπου - Δικονοµικά ζητήµατα 975

ε. Πράξεις µετά τη λήξη της επιτροπείας 978

στ. Απόδοση περιουσίας 979

ζ. Τελική λογοδοσία 980

1. Αγωγή για παροχή λογοδοσίας 981

VII. Ζητήµατα παραγραφής (ΑΚ 1653) 984

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Αίτηση διορισμού επιτρόπου 987

2. Αίτηση διορισμού ειδικού επιτρόπου 989

3. Αγωγή λογοδοσίας επιτρόπου 991

4. Aίτηση παύσης και αντικατάστασης επιτρόπου 993

5. Αίτηση καθορισμού αμοιβής επιτρόπου/δικαστικού συμπαραστάτη 995

[12] ΑΝΑΔΟΧΗ ΑΝΗΛΙΚΟΥ

Περιεχόμενα 999

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 1000

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 1000

ΙΙ. Τα πρόσωπα του θεσµού της αναδοχής ανηλίκων 1004

α. Ο ανήλικος 1004

β. Οι ανάδοχοι γονείς 1006

ΙΙΙ. Προϋποθέσεις τοποθέτησης ανηλίκου σε ανάδοχους γονείς 1007

α. Πλήρωση συγκεκριµένων ηλικιακών ορίων 1008

β. Ελάχιστα κριτήρια καταλληλότητας των ανάδοχων γονέων 1009

γ. Επάρκεια οικονοµικών πόρων των γονέων 1009

δ. Εγγραφή στο Εθνικό Μητρώο Υποψήφιων Ανάδοχων Γονέων 1010

IV. Τρόποι σύστασης αναδοχής 1011

α. Σύσταση αναδοχής µε σύµβαση 1011

1. Σύσταση αναδοχής από τους γονείς του ανηλίκου 1012

i. Δικαιώµατα των «φυσικών» γονέων του ανηλίκου 1012

ii. Προϋποθέσεις έγκυρης σύστασης της σύµβασης αναδοχής
από τους γονείς του ανηλίκου 1013

2. Σύσταση αναδοχής από τον επίτροπο του ανηλίκου 1016

3. Σύσταση αναδοχής από τον φορέα που έχει την επιμέλεια
του ανηλίκου 1016

4. Νοµική φύση της σύµβασης αναδοχής 1017

β. Σύσταση αναδοχής µε δικαστική απόφαση 1018

1. Περιπτώσεις που ενεργοποιούν τη δικαστική αναδοχή ανηλίκου 1018

2. Επιπλέον περιπτώσεις που ενεργοποιούν
τη δικαστική αναδοχή ανηλίκου 1019

3. Δικονοµικά ζητήµατα επί της δικαστικής αναδοχής ανηλίκου 1020

i. Υλική και τοπική αρμοδιότητα 1020

ii. Ενεργητικά και παθητικά νοµιµοποιούµενα πρόσωπα 1021

4. Κριτήρια επιλογής αναδόχου από το δικαστήριο 1021

γ. Αναδοχή µε εισαγγελική διάταξη 1022

V. Υποχρεώσεις, αρµοδιότητες και δικαιώµατα των ανάδοχων
γονέων 1022

α. Υποχρεώσεις των ανάδοχων γονέων 1022

β. Αρµοδιότητες και δικαιώµατα των ανάδοχων γονέων 1024

γ. Παροχές και διευκολύνσεις στους ανάδοχους γονείς 1025

δ. Ευθύνη των ανάδοχων γονέων 1026

VI. Αφαίρεση αρµοδιοτήτων από τους γονείς ή τον επίτροπο 1027

α. Αφαίρεση αρµοδιοτήτων από τους γονείς 1027

1. Δικονοµικά ζητήµατα κατά την αφαίρεση αρµοδιοτήτων
από τους γονείς 1028

i. Υλική και τοπική αρμοδιότητα 1028

ii. Ενεργητικά και παθητικά νοµιµοποιούµενα πρόσωπα 1028

β. Αφαίρεση αρµοδιοτήτων από τον επίτροπο 1029

1. Δικονοµικά ζητήµατα κατά την αφαίρεση αρµοδιοτήτων από
τον επίτροπο 1029

i. Υλική και τοπική αρµοδιότητα 1029

ii. Ενεργητικά νοµιµοποιούµενα πρόσωπα 1029

VII. Παύση αναδοχής 1029

α. Αυτοδίκαιη άρση της αναδοχής 1030

β. Άρση από τους γονείς ή από τον επίτροπο 1030

γ. Άρση αναδοχής µε δικαστική απόφαση 1031

1. Δικονοµικά ζητήµατα κατά την άρση της αναδοχής µε δικαστική
απόφαση 1033

i. Υλική και τοπική αρμοδιότητα 1033

ii. Ενεργητικά νομιμοποιούμενα πρόσωπα 1033

iii. Τι λαµβάνεται υπ’ όψιν κατά τη λήψη της απόφασης 1033

VIΙI. Ειδικές μορφές αναδοχής ανηλίκου 1033

IX. Αναδοχή ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύγων 1034

X. Αναδοχή ενηλίκων 1035

XI. Eποπτεία Αναδοχής 1035

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Αίτηση αναδοχής ανηλίκου 1037

2. Αίτηση άρσης αναδοχής ανηλίκου 1039

[13] ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Περιεχόμενα 1041

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 1042

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 1044

ΙΙ. Βασικές αρχές δικαστικής συµπαράστασης 1046

α. Η αρχή της προστασίας της προσωπικότητας του πάσχοντος 1047

β. Η αρχή της προστασίας του συµφέροντος του πάσχοντος 1047

ΙΙΙ. Πρόσωπα που υποβάλλονται σε δικαστική συµπαράσταση 1048

α. Δικαστική συµπαράσταση και ενήλικοι 1048

1. Πάσχοντες από σωµατικές και µη παθήσεις 1049

i. Οι µη σωµατικές παθήσεις 1049

ii. Οι σωµατικές παθήσεις 1051

iii. Συνδυαστική ύπαρξη σωµατικών και µη παθήσεων 1052

iv. Το περιεχόµενο των όρων «αδυναµία» και «υποθέσεις» 1052

2. Πρόσωπα που πάσχουν από χαρακτηρολογικά ελαττώµατα 1054

β. Δικαστική συµπαράσταση και πρόσωπα που εκτίουν στερητική
της ελευθερίας ποινή 1056

γ. Δικαστική συµπαράσταση και ανήλικοι 1057

IV. Δικονοµικά ζητήµατα 1057

α. Περιεχόµενο δικογράφου της αίτησης 1057

β. Υλική και τοπική αρµοδιότητα 1058

γ. Ενεργητικά νοµιµοποιούµενα πρόσωπα για υποβολή αίτησης 1058

1. Αίτηση του πάσχοντος 1059

2. Ικανότητα δικαστικής παράστασης 1060

3. Αίτηση από τον σύζυγο του πάσχοντος 1060

4. Αίτηση από τους γονείς του πάσχοντος 1061

5. Αίτηση από τα τέκνα του πάσχοντος 1062

6. Αίτηση από τον εισαγγελέα 1062

7. Αυτεπάγγελτη κίνηση της διαδικασίας 1063

i. Διαδικαστικά ζητήµατα 1064

ii. Υποχρεωτική κλήτευση του πάσχοντος 1064

iii. Απαραίτητες κοινοποιήσεις της αίτησης 1065

δ. Παρέµβαση - Προσεπίκληση - Ερηµοδικία 1065

ε. Απόδειξη 1066

στ. Επικοινωνία µε τον συµπαραστατούµενο και πραγµατογνωµοσύνη 1068

ζ. Έκθεση κοινωνικής υπηρεσίας 1070

η. Τρόπος διεξαγωγής της δίκης 1071

θ. Δηµοσιότητα της απόφασης 1071

ι. Ένδικα µέσα 1072

ια. Υποθέσεις µε στοιχεία αλλοδαπότητας 1072

V. Διορισµός δικαστικού συµπαραστάτη και εποπτικού συµβουλίου 1075

α. Διορισµός δικαστικού συµπαραστάτη 1075

1. Κριτήρια διορισµού δικαστικού συµπαραστάτη 1076

2. Καταλληλότητα του δικαστικού συµπαραστάτη 1076

3. Αποκλεισµός και αδυναµία διορισµού ως δικαστικού
συµπαραστάτη 1078

i. Αποκλεισµός προσώπων 1078

ii. Έννοµες συνέπειες διορισµού αποκλειόµενου προσώπου 1078

iii. Ανάκληση διορισµού αποκλειόµενου προσώπου 1079

iv. Αδυναµία διορισµού 1079

β. Αντικατάσταση ή παύση του δικαστικού συµπαραστάτη 1080

1. Δικονοµικά ζητήµατα 1081

i. Υλική και τοπική αρµοδιότητα 1081

ii. Ενεργητικά και παθητικά νοµιµοποιούµενα πρόσωπα 1081

γ. Προσωρινός δικαστικός συµπαραστάτης 1082

1. Διορισµός πριν την τελεσιδικία της απόφασης 1083

2. Διορισµός µετά την τελεσιδικία της απόφασης 1084

3. Εξουσίες του προσωρινού δικαστικού συµπαραστάτη 1084

i. Εξουσίες κατά το ουσιαστικό δίκαιο 1084

ii. Εξουσίες κατά το δικονοµικό δίκαιο 1085

4. Λήξη προσωρινής δικαστικής συµπαράστασης 1085

δ. Ειδικός δικαστικός συµπαραστάτης 1086

ε. Εποπτικό συµβούλιο 1086

VI. Έννοµες συνέπειες υποβολής σε δικαστική συµπαράσταση 1088

α. Κατηγορίες εννόµων συνεπειών 1088

β. Επιµέλεια του προσώπου του συµπαραστατούµενου 1089

γ. Άλλες έννοµες συνέπειες 1089

δ. Έναρξη αποτελεσµάτων 1090

1. Ως προς τη δικαιοπρακτική ανικανότητα 1090

2. Ως προς τον διορισµό δικαστικού συµπαραστάτη 1091

VII. Εξουσίες και περιορισµοί του δικαστηρίου 1091

α. Κατά την έκδοση της απόφασης 1091

β. Μετά την έκδοση της απόφασης 1092

VIII. Στερητική και επικουρική δικαστική συµπαράσταση 1093

α. Στερητική δικαστική συµπαράσταση 1093

1. Έννοια στερητικής δικαστικής συµπαράστασης 1093

2. Στερητική δικαστική συµπαράσταση και ακυρότητα
δικαιοπραξιών 1094

3. Περιεχόµενο της απόφασης 1094

β. Επικουρική δικαστική συµπαράσταση 1095

1. Έννοια επικουρικής δικαστικής συµπαράστασης 1095

2. Παροχή συναίνεσης του δικαστικού συµπαραστάτη 1095

IX. Άρση της δικαστικής συµπαράστασης 1096

α. Αυτοδίκαιη άρση 1096

β. Άρση µε δικαστική απόφαση 1096

γ. Υποχρεώσεις του δικαστικού συµπαραστάτη µετά τη λήξη
της δικαστικής συµπαράστασης 1098

X. Ακούσια νοσηλεία 1099

α. Ουσιαστικού δικαίου ζητήµατα 1099

β. Δικονοµικά ζητήµατα 1100

1. Ενεργητικά νοµιµοποιούµενα πρόσωπα 1100

2. Υλικά και τοπικά αρµόδιο δικαστήριο 1100

3. Διαδικασία 1100

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Αίτηση δικαστικής συµπαράστασης 1101

2. Αίτηση αντικατάστασης δικαστικού συµπαραστάτη 1103

3. Αίτηση άρσης δικαστικής συµπαράστασης 1105

4. Αίτηση υποβολής προσώπου σε ακούσια νοσηλεία 1107

[14] ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΞΕΝΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

Περιεχόμενα 1109

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 1109

Ι. Έννοια και πεδίο εφαρµογής 1109

ΙΙ. Λειτουργία 1112

α. Διορισµός του επιµελητή 1113

β. Αρµοδιότητες 1114

ΙΙΙ. Άρση (ΑΚ 1694) 1115

α. Με δικαστική απόφαση 1115

β. Αυτοδίκαιη άρση 1116

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Αίτηση διορισμού επιμελητή ξένων υποθέσεων 1117

[15] ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ - ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΝΩΣΗ

Περιεχόμενα 1119

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 1119

Ι. Το σύµφωνο συµβίωσης (άρθρα 1-13 Ν 4356/2015) 1122

α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 1122

β. Έννοια-Νοµική φύση-Υποχρεώσεις 1127

γ. Έγκυρο σύµφωνο (άρθρα 1 και 2 Ν 4356/2015) 1131

1. Θετικές προϋποθέσεις 1131

2. Αρνητικές προϋποθέσεις (κωλύµατα) 1132

3. Τύπος 1133

δ. Ελαττωµατικό σύµφωνο (άρθρα 2 παρ. 3 και 3 Ν 4356/2015) 1134

ε. Ρυθµιστικό πεδίο 1136

1. Πεδίο εφαρµογής (άρθρο 13 Ν 4356/2015)- Ιδιωτικό διεθνές
δίκαιο 1136

2. Οι σχέσεις µεταξύ των συµβίων 1138

i. Το επώνυµο των συµβίων (άρθρο 4 Ν 4356/2015) 1139

ii. Περιουσιακές σχέσεις (άρθρο 5 Ν 4356/2015) 1139

3. Οι σχέσεις µεταξύ των συµβίων και των τέκνων 1141

i. Πατρότητα (άρθρο 9 Ν 4356/2015) 1142

ii. Επώνυµο (άρθρο 10 Ν 4356/2015) 1144

iii. Γονική µέριµνα (άρθρο 11 Ν 4356/2015) 1145

στ. Λύση 1146

1. Τρόποι λύσης (άρθρο 7 Ν 4356/2015) 1146

2. Διατροφή µετά τη λύση (άρθρο 7 Ν 4356/2015) 1147

3. Λύση λόγω θανάτου-Κληρονοµικό δικαίωµα, (άρθρο 8
Ν 4356/2015) 1149

i. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 1149

ii. Αποκλεισμός του επιζώντος συμβίου από την εξ αδιαθέτου
διαδοχή 1152

iii. Νόμιμη μοίρα 1155

iv. Ανάλογη εφαρμογή λοιπών διατάξεων 1159

v. Το δικαίωµα αποζηµίωσης λόγω ψυχικής οδύνης του συµβίου
(άρθρο 932 ΑΚ) 1161

vi. Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο 1162

II. Η ελεύθερη ένωση 1162

α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 1162

β. Η εµφάνισή της στην πράξη 1163

γ. Η νοµική της αντιµετώπιση 1164

1. Η αξίωση συµµετοχής στα αποκτήµατα (άρθρο 1400 ΑΚ) 1166

2. Το δικαίωµα αποζηµίωσης λόγω ψυχικής οδύνης (άρθρο 932 ΑΚ) 1173

3. Δικονοµικά ζητήµατα 1175

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Σύµφωνο Συµβίωσης 1176

2. Εξώδικη δήλωση λύσης συµφώνου συµβίωσης (Ν 3719/2008) 1180

3. Εξώδικη δήλωση λύσης συμφώνου συμβίωσης (Ν 4356/2015) 1181

4. Αγωγή διατροφής λόγω λύσης συµφώνου συµβίωσης 1182

5. Αγωγή ακύρωσης συµφώνου συµβίωσης λόγω απειλής 1184

6. Αγωγή αποκτηµάτων συντρόφων 1186

7. Αγωγή αδικαιολόγητου πλουτισµού λόγω λύσης ελεύθερης
ένωσης 1189

[16] ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΦΥΛΟΥ

Περιεχόμενα 1193

Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία 1193

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 1195

II. Τα στοιχεία εξατομίκευσης και η δήλωση 1197

IIΙ. Αλλαγή του φύλου 1200

IV. Αλλοδαπή και Ελληνική Νομοθεσία 1202

α. Αλλοδαπή Νομοθεσία 1202

β. Ελληνική Νομοθεσία 1206

V. Διόρθωση φύλου 1207

VI. Χαρακτηριστικά φύλου ίντερσεξ ατόμων 1210

VIΙ. Το φύλο ως προσωπικό δεδομένο 1212

α. Απλό ή ευαίσθητο/ ειδικής κατηγορίας προσωπικό δεδομένο; 1212

β. Το παρόν φύλο 1212

γ. Το παρελθόν φύλο 1212

VIIΙ. Ταυτότητα του προσώπου 1213

IX. Η υπόθεση Bostock v. Clayton County 1215

α. Πραγματικά περιστατικά 1215

β. Νομικά δεδομένα 1215

γ. Αντίθετες απόψεις 1217

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Αίτηση διόρθωσης καταχωρισμένου φύλου 1218

2. Άδεια διενέργειας ιατρικής πράξης σε ίντερσεξ άτομο 1220

ENIAIO ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 1223