Οι µη αντιµετωπίσιµες φυσικές καταστροφές, η αµφίρροπη µάχη µε τον covid, οι αδιανόητες πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στην Κεντρική Ασία, ένας κόσµος που φλέγεται από απρόοπτες, χωρίς τέλος, ανατροπές επιβεβαιώνουν ότι οι µελλοντικές γενιές δεν θα µπορέσουν να κερδίσουν τις µάχες του µέλλοντος µε συµβατικές µεθόδους, αλλά µε συνεχείς ανταρτοπόλεµους όπου «µάχες» θα κερδίζονται λίγο λίγο και µε κόπο.

Αναµφίβολα, η γενιά που κυβερνάει σήµερα έχει πολλά να προσφέρει ακόµα -συµπεριλαµβανοµένων και των χρωστούµενων που συσσωρεύει για τις επόµενες γενιές. Κακά τα ψέµατα, όµως, ο κλήρος της αποκατάστασης της ισορροπίας και βιωσιµότητας του πλανήτη έχει ήδη πέσει στα χέρια των millennials (Υ) και των διαδόχων τους (Ζ). Αυτοί θα κληθούν ουσιαστικά να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά.

Παρά την άσβεστη ελπίδα για αντιµετώπιση των µεγάλων προκλήσεων που φέρνει κάθε φέρελπις, νέος ηγέτης που έρχεται στην εξουσία, έχω αρχίσει να πιστεύω ότι το καλύτερο που µπορεί να πετύχει η σηµερινή πολιτική τάξη είναι να µην παραδώσει στους επόµενους έναν κόσµο ακόµα χειρότερο από αυτόν που ζούµε τώρα ή θα ζήσουµε στο άµεσο µέλλον.

Επί της ουσίας, η σηµερινή παγκόσµια ηγεσία έχει παραιτηθεί του αγώνα για τη διάσωση του πλανήτη και την εξάλειψη των ανισοτήτων, που ούτως ή άλλως µπορούν να επέλθουν µόνο µε αντισυµβατικές, «αντάρτικες» πολιτικές. Διότι ούτε την ύστατη ώρα διαφαίνεται από την πλευρά των ισχυρών οποιαδήποτε πρόθεση µείωσης επιρροής εξουσίας ή παραίτησης των οικονοµικών ανταλλαγµάτων από την καταχρηστική εκµετάλλευση των ανθρώπων και της φύσης.

Το χάσµα πλούσιων και φτωχών, την πολιτική καταπίεση, την κοινωνική διχόνοια, την κλιµατική αλλαγή, την ανεργία, το δικαίωµα όλων στην υγεία και την παιδεία αλλά και την ίδια την έννοια της ελευθερίας -όπως την ορίζουν σήµερα οι νέοι, οι οποίοι βλέπουν αστυνοµοκρατία κατά ακτιβιστών και µειονοτήτων εκεί όπου άλλοι βλέπουνδηµόσια ασφάλεια και τάξη-, όλα αυτά καλούνται να διαχειριστούν οι «Υ» και οι «Ζ» µε βασικό, επί του παρόντος, όπλο την αµφισβήτηση. Δικαίως αµφισβητούν κυβερνήσεις, θεσµούς, οικονοµίες, γιγαντιαίες επιχειρήσεις και οτιδήποτε άλλο στηρίζει το σηµερινό status quo, το οποίο φέρνει ευηµερία στους ισχυρούς, άγχος και αβεβαιότητα στους ίδιους.

Η αµφισβήτηση από µόνη της δεν συνιστά µοντέλο διακυβέρνησης. Μπροστά στο σηµερινό αποτυχηµένο µοντέλο, ωστόσο, και χωρίς την εξουσία στα χέρια τους, οι νέοι δεν έχουν άλλη επιλογή, παρά του αντάρτικου της άρνησης και ας µην υπάρχει plan b.
Ουτοπία; Ακόµα και αυτή φαντάζει ελκυστικότερη από ανεφάρµοστες πολιτικές και ανέξοδα ευχολόγια διαγενεακής ισοτιµίας.

Προϊόν αµφισβήτησης είναι ότι περισσότεροι νέοι έχουν εµπιστοσύνη σ’ έναν τρόπο διακυβέρνησης µε σύστηµα τεχνητής νοηµοσύνης παρά από ανθρώπους, σύµφωνα µε τη νεανική οργάνωση "Global Shapers" του παγκόσµιου οικονοµικού forum, µια ελπιδοφόρα παγκόσµια νεολαία που αποτελείται από άτοµα ηλικίας 20-30 ετών από 450 πόλεις του κόσµου.

Προϊόν αµφισβήτησης είναι και η συσπείρωση των νέων γύρω από την ιδέα επιβολής ενός παγκόσµιου φόρου επί του µεγάλου πλούτου για να βοηθήσουν στη χρηµατοδότηση πιο ανθεκτικών διχτυών ασφαλείας για τους οικονοµικά ασθενέστερους.

Για να περιορίσουν την υπερθέρµανση του πλανήτη, οι νέοι απαιτούν να σταµατήσουν την έρευνα, την ανάπτυξη και τη χρηµατοδότηση άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς επίσης να ζητηθεί από τις επιχειρήσεις να αντικαταστήσουν στελέχη που βρίσκονται σε ανώτατες διευθυντικές θέσεις και δεν είναι πρόθυµα να µεταβούν σε καθαρότερες πηγές ενέργειας.

Υπερασπίζονται ένα ανοιχτό διαδίκτυο και ένα σχέδιο ψηφιακής πρόσβασης 2 τρισ. δολαρίων προκειµένου να δοθεί ελεύθερη πρόσβαση σε όλο τον κόσµο, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η εξάπλωση της παραπληροφόρησης και να καταπολεµηθούν επικίνδυνες εξτρεµιστικές απόψεις. Ταυτόχρονα, µιλούν για την ψυχική υγεία και ζητούν επενδύσεις για την πρόληψη και την αντιµετώπιση του στίγµατος που σχετίζεται µε αυτήν.

Η διαφάνεια, η λογοδοσία και η εµπιστοσύνη σε ένα δικαιότερο και πιο λαϊκό καπιταλισµό θα είναι καίριας σηµασίας για την ικανοποίηση των φιλοδοξιών και των προσδοκιών της νέας γενιάς, η οποία, όπως και οι προηγούµενες, θα δοκιµαστεί στην ώρα της περνώντας µέσα από την «κρησάρα» της εξουσίας, στην καρέκλα της οποίας και µόνο όταν κάτσει θα µπορέσει να αποδείξει ότι µπορεί να κάνει τη διαφορά.

Αντώνης Καρατζάς, LLB, MBA

adonik@nb.org

Δείτε το περιοδικό