Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε, την Πέμπτη 11 & την Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου 2021, το 1ο Επιστημονικό Συνέδριο της Ενέργειας, με θέμα
Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε, την Πέμπτη 11 & την Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου 2021, το 1ο Επιστημονικό Συνέδριο της Ενέργειας, με θέμα «H ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΕ ΕΝΑ ΔΙΑΡΚΩΣ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ», το οποίο διοργάνωσαν η ΝΟΜΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ και ο Όμιλος Economia σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση Δικαίου της Ενέργειας, μέσω της virtual platform events.nb.org. Το Συνέδριο, που φιλοξένησε τις απόψεις 27 διακεκριμένων ομιλητών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, παρακολούθησαν περισσότεροι από 250 δικηγόροι, ακαδημαϊκοί και ειδικοί στον τομέα της Ενέργειας, από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Σκοπός του Συνεδρίου ήταν η ανάδειξη των κρίσιμων εξελίξεων και των συνεχών προκλήσεων που χαρακτηρίζουν το τοπίο της Ενέργειας, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Σκοπός που επετεύχθη, θέτοντας τα θεμέλια δημιουργίας ενός επιστημονικού θεσμού ανταλλαγής γνώσης και γόνιμου προβληματισμού που θα λειτουργεί ως σταθερό σημείο αναφοράς για όλους όσοι ορίζουν το νομικό πλαίσιο για την ενέργεια, χαράζουν τη σχετική πολιτική και επιβλέπουν την εφαρμογή της, εφαρμόζουν τους ισχύοντες κανόνες και συμβουλεύουν με βάση αυτούς. Το Συνέδριο τελούσε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και της EFELA (Εuropean Federation of Energy Law Associations).
Το Συνέδριο ξεκίνησε με χαιρετισμό εκ μέρους των Διοργανωτών, και στη συνέχεια τον λόγο έλαβε η κα Αλεξάνδρα Σδούκου, Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Φυσικών Πόρων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας η οποία αναφέρθηκε στο πώς το δίκαιο και η ενέργεια συμπλέκονται, αλληλοσυμπληρώνονται, αλληλεξαρτώνται, αλλά και πώς πολλές φορές αλληλοσυγκρούονται. Όπως τόνισε: “αν και το δίκαιο είναι σίγουρα ένα θεμελιώδες εργαλείο στην εφαρμογή των ενεργειακών στρατηγικών στόχων, δεν είναι η αρχή και το τέλος για την ενέργεια. Υπάρχουν περιπτώσεις που το λιγότερο δίκαιο είναι καλύτερο, όπως και φορές που οι πολλοί κανόνες βλάπτουν. Ένα παράδειγμα deregulation είναι οι ενεργειακές αγορές. Κανόνες σαφώς και πρέπει να τεθούν, αλλά οι κανόνες αυτοί πρέπει να έχουν ένα σκοπό, να επιτρέψουν στην αγορά να λειτουργήσει και να αποδώσει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα… ”. Oλοκληρώνοντας την εισήγησή της η κα Σδούκου επεσήμανε πως “Ο βασικός πυλώνας των σχεδίων όλης της Ευρώπης για την επόμενη μέρα είναι το ταμείο ανάκαμψης και θεμελιώδης τομέας χρηματοδότησης από το Ταμείο είναι οι πράσινες δράσεις, το green pilar, όπως ονομάζεται. Η ενέργεια θα απορροφήσει το 1/3 των κεφαλαίων του Ταμείου στην Ελλάδα. Άρα θα καταστεί ξεκάθαρα μοχλός ανάπτυξης, συνδυάζοντας 2 σημαντικές προτεραιότητες: Η 1η είναι η μετάβαση σε ένα μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας πιο φιλικό στο περιβάλλον και η 2η είναι ταυτόχρονα η ανάταξη της οικονομίας αλλά και της κοινωνίας μας που η πανδημία έπληξε βαριά. Σχεδιάζονται επίσης σημαντικές επενδύσεις στις υποδομές, δίκτυα αερίου και ηλεκτρισμού, ενώ έχουμε μπροστά μας εντός του 2021 μεγάλες ρυθμιστικές τομές.”
Στη συνέχεια, τον λόγο έλαβε ο κ. Vicente Lopez Ibor-Mayor, Πρόεδρος της EFELA, και της Ισπανικής Ένωσης Ενώσεων Δικαίου της Ενέργειας. Ξεκινώντας την εισήγησή του με το ερώτημα «Υπάρχει πράγματι Δίκαιο της Ενέργειας;» ανέδειξε τη σπουδαιότητα και την αναγκαιότητα των ρυθμιστικών παρεμβάσεων που απαιτούνται να γίνουν από πλευράς του δικαίου της Ενέργειας με σκοπό να αποτελέσει η ενέργεια μοχλός ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας προς όφελος της παγκόσμιας κοινωνίας.
Στην πρωινή συνεδρία της 1ης ημέρας του Συνεδρίου εξετάστηκαν ζητήματα για την 4η ενωσιακή δέσμη για την ενέργεια και το νέο θεσμικό πλαίσιο. Τον συντονισμό της συνεδρίας είχε ο ομότιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΔΠΘ Κωνσταντίνος Ηλιόπουλος, Δικαστής του Γεν. Δικ. Ε.Ε. και Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Δικαίου της Ενέργειας, ο οποίος αποτέλεσε και μέλος της οργανωτικής επιτροπής του Συνεδρίου. «Το νέο Δίκαιο της Ενέργειας και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο του Κλίματος» ήταν το θέμα της εισήγησης της κας Αικατερίνης Ν. Ηλιάδου, Επίκουρης Καθηγήτριας της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ η οποία άνοιξε τον κύκλο των ομιλιών της 1ης συνεδρίας. Όπως ανέφερε συμπερασματικά η ομιλήτρια: “Η παραδοσιακή αντίληψη για τη διαμόρφωση της ενεργειακής πολιτικής βασιζόταν στην ανάλυση σταθμίσεων μεταξύ των τριών, συχνά συγκρουόμενων πυλώνων της ενεργειακής πολιτικής: Ασφάλεια εφοδιασμού, οικονομικότητα, προστασία του περιβάλλοντος. Η προσπάθεια αποτελεσματικής αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής οδηγεί στην αναγνώριση της προτεραιότητας της προστασίας του περιβάλλοντος έναντι λοιπών στόχων, επιβάλλοντας μία νέα αντίληψη για το ρόλο του κράτους και την ανάγκη παρέμβασης στον τομέα, χάριν της αναπτυξιακής προοπτικής. Συνεπώς ο συμβιβασμός μεταξύ συγκρουόμενων στόχων ξεπερνιέται και ο τρόπος κατά τον οποίο θα αλλάξει το ενεργειακό σύστημα μέσω της πράσινης τεχνολογίας επιλύει το πρόβλημα των συγκρούσεων.”. Τη σκυτάλη πήρε η κα Αλεξάνδρα Γουρζή, Επικεφαλής της Νομικής Υπηρεσίας της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, η οποία μιλώντας για τη νέα ενωσιακή οδηγία για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τις βασικές ρυθμίσεις και τον ρυθμιστικό αντίκτυπο τόνισε: “Για τη διασφάλιση του ωφέλιμου αποτελέσματος της Οδηγίας, οι βασικές παράμετροι είναι η εμβάθυνση και κατανόηση των νέων εννοιών και δικαιωμάτων, η ορθή ενσωμάτωση στην εσωτερική έννομη τάξη, η δημιουργία των κατάλληλων υποδομών και εφαρμογή νέων τεχνολογιών σε συνδυασμό με την παροχή κινήτρων στους Διαχειριστές, η άρση των νομικών φραγμών για την πραγμάτωση των στόχων της Οδηγίας, που αποτρέπουν τους καταναλωτές από την αυτοπαραγωγή και από την αυτοκατανάλωση, η συνέργεια και συνεργασία των φορέων, προκειμένου να υπάρξει ουσιαστικό ωφέλιμο αποτέλεσμα και η εποπτεία σε Περιφερειακό επίπεδο από όργανα της ΕΕ (ACER, Περιφερειακά Κέντρα κ.λπ.) ”. Όπως επεσήμανε η εισηγήτρια “ Η Ρυθμιστική Αρχή εξακολουθεί με την ίδια ένταση να παρακολουθεί τους κινδύνους που μπορεί να προκύπτουν από τα νέα δικαιώματα που παρέχονται και τις νέες υπηρεσίες που δημιουργούνται και εξετάζει τυχόν καταχρηστικές πρακτικές. Το επίπεδο επίτευξης των στόχων αποδεικνύεται από τον βαθμό περιορισμού της ρυθμιστικής παρέμβασης.”. Ο επόμενος ομιλητής κ. Γεώργιος Παιδακάκης, Επικεφαλής Mονάδας Ευρωπαϊκών και Διεθνών Θεμάτων στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, προέβη σε επισκόπηση της νομολογίας των ευρωπαϊκών δικαστηρίων επί τη βάσει σημαντικών αποφάσεων πολιτικής που ελήφθησαν για την Ενέργεια σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (ενδεικτικά αναφέρθηκαν: C‑378/19 - Prezident Slovenskej republiky, C‑767/19-Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Βασιλείου του Βελγίου, C‑718/18 - Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Γερμανίας, C‑771/18 -Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Ουγγαρίας, T-526/19 - Nord Stream 2 AG κατά Ε.Κ. και Συμβουλίου της ΕΕ, T-883/16 – Πολωνία κατά Ευρωπαϊκής Επιτροπής (OPAL/10.09.2019) και παρέπεμψε στην ανακοίνωση της 8ης Ιουλίου 2020 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη «Στρατηγική της ΕΕ για την ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος … η οποία εμπεριέχει κατά πολύ το πού βρισκόμαστε και πού θα πάμε σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης τα επόμενα χρόνια σε πολιτικές και στρατηγικές». Η 1η Συνεδρία ολοκληρώθηκε με την ομιλία της κας Χρύσας Κοκκόση, Νομικής Συμβούλου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η οποία αφού παρέθεσε τις βασικές αρχές και στοχεύσεις του Εθνικού Σχεδιασμού για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), έκλεισε σημειώνοντας ότι: “Για την επίτευξη όλων των στόχων και προτεραιοτήτων του ενεργειακού σχεδιασμού απαραίτητη οριζόντια προϋπόθεση είναι η κινητοποίηση σημαντικών επενδυτικών κεφαλαίων τόσο από τον ιδιωτικό όσο και από τον δημόσιο τομέα.”. Όπως σημείωσε “Ήδη λαμβάνονται μέτρα (νόμοι, υπουργικές αποφάσεις κ.λπ.) για την υλοποίηση των στόχων του ΕΣΕΚ.” ενώ επεσήμανε “τη σημασία και τη δεσμευτικότητα του ΕΣΕΚ ως εργαλείου α) τακτικής παρακολούθησης εκ μέρους της ΕΕ ώστε να επιτυγχάνονται οι στόχοι της Ενεργειακής Ένωσης με τη συνδρομή όλων των ΚΜ και β) διαμόρφωσης της εθνικής ενεργειακής πολιτικής αλλά και των συναφών αναπτυξιακών προγραμμάτων.”.
Με την έναρξη της απογευματινής συνεδρίας της 1ης ημέρας του Συνεδρίου ο κ. Ιωάννης Αψούρης, Γενικός Δ/ντής Νομικών Υπηρεσιών του Ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. ανέλαβε να συντονίσει τους εισηγητές που κλήθηκαν να τοποθετηθούν στο θέμα της σχέσης μεταξύ της προστασίας του περιβάλλοντος και των ενεργειακών επενδύσεων, δύο έννοιες που όπως τόνισε ο κ. Αψούρης “πριν από μερικά χρόνια θα φάνταζαν μάλλον ασύμβατες και αντιφατικές, ωστόσο σήμερα συνδέονται περισσότερο από ποτέ.”. Τον λόγο πήρε πρώτος ο κ. Ιωάννης Τζώρτζης, Πρόεδρος Επιτροπής Νομικών Εμπειρογνωμόνων ΣΔΑΜ, ο οποίος ανέπτυξε ενδελεχώς τα της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης στην απανθρακοποίηση παρουσιάζοντας τους πέντε βασικούς πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου στους οποίους στηρίζεται το όραμα για την «επόμενη μέρα» στην Ελλάδα, όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά από δημόσια διαβούλευση 39 ημερών και παρουσιάστηκε στη Βουλή στις 07.12.2020. υπογραμμίζοντας ότι: “Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί για την απόσυρση όλων των λιγνιτικών εργοστασίων έως το 2028 (την πλειοψηφία aυτών έως το 2023) στo πλαίσιo των στόχων του τελικού Εθνικού Σχεδίου Ενέργειας και Κλίματος (ΕΣΕΚ). Το τελικό ΕΣΕΚ προβλέπει φιλόδοξους στόχους μείωσης κατανάλωσης ενέργειας και διείσδυσης των ΑΠΕ έως το 2030, με το πιο φιλόδοξο από όλα το 0% μερίδιο του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή.”. Η Ρήτρα Δίκαιης Μετάβασης τόνισε ο κ. Τζώρτζης “είναι καταλυτικός παράγοντας στην επιτάχυνση της υλοποίησης επενδύσεων στις επηρεαζόμενες περιοχές.”. Ακολούθησε η ομιλία του κ. Γεώργιου Κρεμλή, Δ/ντή ε.τ. της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την ενέργεια, την κυκλική οικονομία και την κλιματική αλλαγή. Χαρακτηρίζοντας την κυκλική οικονομία ως «τη νέα εμβληματική προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης», ο ομιλητής σημείωσε πως “είναι η πρώτη φορά στα χρονικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης που το περιβάλλον το κλίμα και η ενέργεια, είναι τόσο ψηλά στην ατζέντα των οργάνων της ΕΕ. Η κυκλική οικονομία πλαισιώνεται και πρέπει να πλαισιώνεται και από την κοινωνική κυκλική οικονομία. Η κοινωνική διάσταση είναι μάλιστα εξαιρετικά σημαντική. Και στο σημείο αυτό χρειάζεται ενημέρωση, επιμόρφωση, χρειάζονται μέτρα στήριξης της κοινωνίας των πολιτών και ενημέρωσή τους για να αποφύγουμε τις αντιδράσεις και να επιτύχουμε τους στόχους επωφελούμενοι και από τα κονδύλια της ΕΕ τα οποία προβλέπονται στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027 του Ταμείου Ανάκαμψης.”. Η νέα ενωσιακή οδηγία για τις ΑΠΕ και οι βασικές ρυθμίσεις στο πλαίσιο προώθησης αυτών ήταν τα βασικά θέματα που ανέπτυξε η κα Ασημίνα Μπιστόλα, Δ/ντρια Νομικής Υπηρεσίας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Γενική Διεύθυνση Νομικών Υποθέσεων και Εταιρικής Διακυβέρνησης, ΔΕΗ Α.Ε. “Η μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών θέτει στο επίκεντρο την ηλεκτρική ενέργεια, η οποία ευθύνεται για περισσότερο από το 75% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ. Η πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα θα πρέπει να βασίζεται σε έναν ασφαλή και βιώσιμο ενεργειακό εφοδιασμό με αγορακεντρική προσέγγιση. Τον Ιούνιο του 2021 ο στόχος πιθανά θα ενισχυθεί σε 55%!”, είπε η κα Μπιστόλα. Σε έναν σύντομο απολογισμό για την εφαρμογή της οδηγίας τα 3 τελευταία έτη, η κ. Μπιστόλα ανέφερε ότι ήδη έχει επιτευχθεί “σημαντική μείωση της μέσης λειτουργικής ενίσχυσης προς όφελος του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) και των καταναλωτών, διασφάλιση του προβλεπόμενου μεριδίου των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή μέχρι και το 2023, και διασφάλιση της ανταγωνιστικής ανάπτυξης της εγχώριας αγοράς ΑΠΕ και εξακολούθηση της ανάπτυξης τεχνολογιών ΑΠΕ που εξαιρούνται από ανταγωνιστικές διαδικασίες”. Τον λόγο στη συνέχεια έλαβε ο κ. Απόστολος Νέλλας, Δικηγόρος, Αναπληρωτής Τομεάρχης Ρυθμιστικών Θεμάτων Χρηστών ΕΔΔΗΕ & Εταιρικής Διακυβέρνησης και μέλος της οργανωτικής επιτροπής του Συνεδρίου, ο οποίος μίλησε για την ενεργειακή αποδοτικότητα και την εξοικονόμηση ως μείζονες προτεραιότητες της ενωσιακής ενεργειακής πολιτικής, αναλύοντας τα σημαντικότερα άρθρα των Οδηγιών 2018/844 και 2018/2002 και αναδεικνύοντας τις προτεραιότητες του νέου ενωσιακού πλαισίου για την ενεργειακή αποδοτικότητα και την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. Επόμενος ομιλητής στο βήμα του Συνεδρίου ο κ. Ιωάννης Μπιμπλής, Δ/ντής Νομικής Υπηρεσίας της CORAL Α.Ε., ο οποίος ξεκίνησε θέτοντας το ερώτημα «Είναι η ηλεκτροκίνηση το μέλλον στις μετακινήσεις;», για να καταλήξει μετά από αναλυτική και συγκριτική προσέγγιση ότι: “Η ηλεκτροκίνηση υπόσχεται βιώσιμες λύσεις για επιμέρους τομείς όπως τα επιβατικά Ι.Χ. και ελαφρά φορτηγά, ωστόσο τα υγρά καύσιμα παραμένουν ασυναγώνιστα στους υπόλοιπους κλάδους των μεταφορών (ναυτιλία, μεταφορές βαρέων οχημάτων). Από μόνη της η ηλεκτροκίνηση, σημείωσε ο εισηγητής «δεν αποτελεί πανάκεια». Η ηλεκτρική ενέργεια μπορεί να συμβάλει στη μείωση των αέριων ρύπων, ωστόσο αυτό εξαρτάται από τον τρόπο παραγωγής της (ποσοστό ΑΠΕ). Τα βιοκαύσιμα παραμένουν μια σημαντική επιλογή για την απεξάρτηση από τον άνθρακα με σχετικά χαμηλό κόστος.”. Οι εργασίες της 1ης μέρας του Συνεδρίου ολοκληρώθηκαν με την ομιλία του κ. Αριστοτέλη Κατράνη, Senior Associate, Energy Infrastructure, KYRIAKIDES GEORGOPOULOS LAW FIRM, ο οποίος μίλησε για την πρόσβαση των Α.Π.Ε. στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, αναδεικνύοντας τις μοναδικές προβληματικές ιδιαιτερότητες της ελληνικής πραγματικότητας σε σύγκριση με αυτήν των άλλων μελών της ΕΕ. “Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από γεωγραφική απομόνωση όσον αφορά τον ενεργειακό χάρτη, δεδομένου ότι τα χερσαία σύνορα με την Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν μόνο μέσω Βουλγαρίας. Έχουμε ανεπαρκείς διασυνδέσεις με το εξωτερικό, ελλιπή χρηματοδότηση και ακόμα και σήμερα πολλά νησιά μας δεν είναι συνδεδεμένα στα δίκτυα της Ηπειρωτικής χώρας. Ως αποτέλεσμα αυτών έχουμε περιοχές με κορεσμένα δίκτυα (Πελοπόννησος & νησιωτική χώρα) & ταυτόχρονα αδυναμία χορήγησης ή χορήγηση όρων σύνδεσης με λειτουργικούς περιορισμούς”, σημείωσε μεταξύ άλλων ο εισηγητής.
Η 2η ημέρα του Συνεδρίου ξεκίνησε με τον χαιρετισμό του κ. Κωνσταντίνου Τσιμάρα, Κοσμήτορα της Νομικής Σχολής του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, Πρόεδρο του υπό ίδρυση Κυπριακού Σωματείου Ενέργειας. Εν συνεχεία ξεκίνησε η πρωινή συνεδρία της 2ης ημέρας που είχε ως θέμα τα «Ζητήματα λειτουργίας της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας», τον συντονισμό της οποίας είχε ο κ. Αργύρης Οικονόμου, Γεν. Δ/ντής Νομικών Υποθέσεων και Εταιρικής Διακυβέρνησης της ΔΕΗ Α.Ε. και μέλος της οργανωτικής επιτροπής του Συνεδρίου. Όπως μάλιστα επεσήμανε ο κ. Οικονόμου, στόχος των διοργανωτών του Συνεδρίου υπήρξε εξαρχής να δοθεί βάρος τόσο στη θεωρητική όσο και στην πρακτική πλευρά της εφαρμογής του Δικαίου της Ενέργειας. Να παραχθεί δηλαδή “ένα συνέδριο στο οποίο θα ακουστούν, εξίσου, αν όχι περισσότερο οι practitionerς και θα αποτυπωθεί η εμπειρία όχι από τα βιβλία αλλά από την πραγματική λειτουργία της”. Τον λόγο έλαβε στη συνέχεια ως πρώτος ομιλητής ο κ. Παναγιώτης Αλεξανδράκης, Διευθυντής Νομικών Υπηρεσιών του Ομίλου Εταιρειών Ενέργειας ΗΡΩΝ Α.Ε., ο οποίος ανέπτυξε τις μεταβολές στην αγορά προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, μιλώντας ειδικά για τις προκλήσεις υπό το φως του δικαίου του ανταγωνισμού και επιχειρώντας αποτίμηση των μέχρι σήμερα μηχανισμών απελευθέρωσης. Αφού έθεσε τα βασικά ερωτήματα της εισήγησης του «Ποια “απελευθέρωση”;» και «Ποιος “ανταγωνισμός”;» κατέληξε λέγοντας ότι: «Η «απελευθέρωση» (για την ακρίβεια, «ανακατάταξη», διότι δεν μπορούμε να ομιλούμε για απελευθέρωση με την τελολογική ερμηνεία του όρου) της αγοράς προμήθειας Η/Ε στην Ελλάδα δεν συνοδεύεται αρκετά από την ανάπτυξη του ανταγωνισμού, όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η είσοδος νέων επιχειρήσεων στον κλάδο, εξελίσσεται αργά και δεν έχει αποσπάσει σημαντικά μερίδια αγοράς παρά τις παρεμβάσεις που έχουν γίνει και η ΔΕΗ Α.Ε. συνεχίζει να κατέχει υπερ-δεσπόζουσα θέση στην αγορά. Προφανώς, αν μια εταιρία συμμετέχει στις αγορές και με την ιδιότητα του παραγωγού και με την ιδιότητα του προμηθευτή διαθέτοντας συμμετρικά μερίδια σε αυτές τις δραστηριότητες δηλ. η παραγωγή της μπορεί να είναι ανάλογη της ενέργειας που προμηθεύει στους καταναλωτές που εκπροσωπεί, τότε ο κίνδυνος που διατρέχει, περιορίζεται..». Η σημερινή πραγματικότητα αναμένεται να αλλάξει εκτίμησε ο εισηγητής, «αλλά αυτό δεν μπορεί και δεν πρόκειται να γίνει άμεσα. Θα γίνει με ορίζοντα το 2030. Κι ως τότε η λιανική αγορά στην Ελλάδα θα είναι ένα δύσκολο άθλημα.». Τον λόγο έλαβε στη συνέχεια ο κ. Μάριος Ανδρικόπουλος, Legal Director της ELPEDISON A.E. με κεντρικό θέμα εισήγησης “τον νέο «ενεργό» καταναλωτή ενέργειας και τις πολυδιάστατες δυνατότητες συμμετοχής του στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας”. Ο κ. Ανδρικόπουλος ξεκίνησε αναλύοντας τον ορισμό του «ενεργού καταναλωτή/prosumer» και στη συνέχεια, ανέλυσε το θεσμικό πλαίσιο και τις νέες δυνατότητες που αυτό προβλέπει επισημαίνοντας ότι “Το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας έχει ως στόχο να την καταστήσει ανταγωνιστική, πιο ευέλικτη και περισσότερο επικεντρωμένη στον καταναλωτή. Οι καταναλωτές αποκτούν περισσότερα δικαιώματα και μπορούν να συμμετέχουν ευκολότερα στην αγορά ως ενεργοί πελάτες. Η δυνατότητα των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας να καθορίζουν τις δικές τους τιμές περιορίζει τη στρέβλωση της αγοράς, τονώνει τον ανταγωνισμό και μειώνει τις τιμές προς όφελος των καταναλωτών. Χάρη στους νέους κανόνες για την ευθύνη εμπορίας και εξισορρόπησης, το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορεί να αξιοποιεί τη μεταβλητή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές”. Ακολούθησε η κα Στέλλα Τσαρτσάλη, Δ/ντρια Νομικών και Ρυθμιστικών θεμάτων του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, η οποία ανέδειξε με την εισήγησή της τα θέματα «ακεραιότητας και διαφάνειας στο Χρηματιστήριο Ενέργειας». Όπως τόνισε η εισηγήτρια “Το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας λειτουργεί πλέον κάτω από ένα στιβαρό ευρωπαϊκό και εθνικό ρυθμιστικό και κανονιστικό πλαίσιο, εποπτευόμενο τόσο από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας όσο και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Το πλαίσιο αυτό συμβάλλει στη μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου όσον αφορά τις διενεργούμενες συναλλαγές και εξασφαλίζει τους κατάλληλους μηχανισμούς λειτουργίας και εποπτείας, οι οποίοι συντελούν σε κλίμα εμπιστοσύνης σε όλη την αγορά ότι η διαμόρφωση τιμών γίνεται με όρους ελεύθερου ανταγωνισμού και συνεπώς δύνανται να δημιουργηθούν και τα κατάλληλα σήματα για μελλοντικές επενδύσεις”. “Οι Συμμετέχοντες”, τόνισε η εισηγήτρια, “… είναι πλέον αντιμέτωποι με νέες υποχρεώσεις που συνδέονται με την ακεραιότητα και διαφάνεια των αγορών και σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με την αναφορά δεδομένων και στοιχείων των συναλλαγών τους. Και σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει προβληματισμός όσον αφορά την κανονιστική πολυπλοκότητα σχετικά με τις εν λόγω υποχρεώσεις καθώς και προβληματισμός για τον όγκο των δεδομένων που αναφέρονται και την υποχρέωση, ενδεχομένως, αναφοράς των ίδιων δεδομένων σε περισσότερες από μια αρχές. Τέλος, είναι γεγονός ότι χρειάζεται χρόνος προσαρμογής, εξοικείωση και εκπαίδευση των Συμμετεχόντων, με ενδεχόμενο οικονομικό κόστος για την κανονιστική συμμόρφωσή τους, το όφελος όμως είναι ένα διαφανές περιβάλλον συναλλαγών που θα εμπνέει εμπιστοσύνη σε όλους και θα συμβάλει στην αποδοτικότερη λειτουργία των αγορών και στην ενίσχυση του ανταγωνισμού”. Τελευταίος ομιλητής του πάνελ ο κ. Γιώργος Πανόπουλος, Εταίρος της Δικηγορικής Εταιρίας Λαμπαδάριος & Συνεργάτες, ο οποίος ξεκίνησε την εισήγησή του θέτοντας το ερώτημα «Αγορά Εξισορρόπησης: Ρυθμιστικό φιάσκο ή προμελετημένο έγκλημα;». Όπως επεσήμανε, “το νέο μοντέλο λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας όφειλε να επιτελεί τον δηλωμένο σκοπό του, αυτόν της βελτίωσης του ανταγωνισμού στην αγορά της προμήθειας του ηλεκτρικού ρεύματος προς όφελος τελικώς του καταναλωτή. Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος τους τελευταίους 2,5 μήνες που λειτουργεί το νέο μοντέλο κινήθηκε σε έναν μέσο όρο 17 ευρώ/η μεγαβατώρα. Η τιμή υπό το προηγούμενο καθεστώς ήταν όμως περί τα 4,5 ευρώ/η μεγαβατώρα. Βλέποντας αυτή τη μεταβολή και αφού κάνουμε την παραδοχή ότι δεν έχουμε προμελετημένο έγκλημα αλλά αστοχία στην ex-ante ρύθμιση της Αγοράς Εξισορρόπησης, πρέπει να προβούμε στη λήψη μέτρων για να διορθωθεί η αστοχία. Και είναι έργο του Λειτουργού και του Επόπτη της Αγοράς να ενεργήσουν. ”.
Το τελευταίο μέρος του Συνεδρίου άνοιξε με την ομιλία της Paula Pinho, Head of Unit, της DG Energy της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία παρουσίασε το όραμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενεργειακή πολιτική στα χρόνια που έρχονται, αναλύοντας τους στόχους της πολιτικής και τις προκλήσεις στις οποίες καλούνται τα κράτη μέλη να ανταποκριθούν. Στη συνέχεια, τον λόγο έλαβε ο Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΔΠΘ κ. Μιχάλης Μαρίνος ο οποίος ανέλαβε τον συντονισμό του round table με θέμα: «Ρυθμιστική παρέμβαση, δικαστική προστασία και απελευθέρωση: Σε αναζήτηση μιας δύσκολης ισορροπίας.». Στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση συμμετέχοντες ήταν οι κκ. Γιώργος Δελλής, Καθηγητής Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Γεώργιος Λάγαρης, Δικηγόρος στη Νομική Υπηρεσία της ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ, Μαρία Μενγκ – Παπαντώνη, Αναπλ. Καθηγήτρια Ευρωπαϊκού Δικαίου του Παντείου Πανεπιστημίου, Λευκοθέα Ντέκα, Εταίρος στη Δικ. Εταιρεία Δ.Κ. Αυγητίδης & Συνεργάτες, Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος, Senior Partner, Head of Energy Infrastructure και επικεφαλής της Management Committee της Δικ. Εταιρίας KYRIAKIDES GEORGOPOULOS και ο Χάρης Συνοδινός, Δικηγόρος, ΔΝ, Δ/ντής Νομικής Υποστήριξης Εταιρικής Λειτουργίας της ΔΕΗ Α.Ε.
Η επιτυχία του 1ου Συνεδρίου για την Ενέργεια ήταν η καλύτερη αφετηρία ενός πολλά υποσχόμενου επιστημονικού θεσμού, με γερά θεμέλια και ακόμα υψηλότερους στόχους.
Την υλοποίηση του 1ου Συνεδρίου για την Ενέργεια στήριξαν: ως Χρυσός Χορηγός η Δικηγορική Εταιρία ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ και ως Χορηγοί: Δ.Κ. ΑΥΓΗΤΙΔΗΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΔΙΚ. ΕΤΑΙΡΙΑ, ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε., ΔΕΗ Α.Ε., ELPEDISON A.E., ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε., ΗΡΩΝ A.E., ΛΑΜΠΑΔΑΡΙΟΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΔΙΚ. ΕΤAIΡΙΑ, ΜΠΑΧΑΣ, ΓΡΑΜΜΑΤΙΔΗΣ & ΣΥΝΕΤΑΙΡΟΙ ΔΙΚ. ΕΤΑΙΡΙΑ, VOLTERRA A.E.
Δείτε εδώ στιγμιότυπα από το Συνέδριο.