Back to Top
ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
Κωδικός Προϊόντος:
15360
- Έκδοση: 2015
- Σχήμα: 17x24
- Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
- Σελίδες: 264
- ISBN: 978-960-562-393-7
- Δείτε ένα απόσπασμα
- Black friday εκδόσεις: 30%
Με το παρόν έργο «Το νομικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης» συμπληρώνονται οι διεπιστημονικές προσεγγίσεις της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης. Η αφετηριακή παραδοχή του έργου συνίσταται στο ότι μέσω της ιδιότυπης διεργασίας της «δια του δικαίου ενοποίησης», το ίδιο το δίκαιο υπέστη μεταλλαγές ως μέσο ή εργαλείο της ενοποίησης. Με τη θέσπιση του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων κορυφώθηκαν οι πορείες αυτονόμησης και συνταγματοποίησης της ενωσιακής δικαιοταξίας. Με το έργο αυτό καταδεικνύεται με ποιο τρόπο το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τη βοήθεια των Γενικών Εισαγγελέων, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη δογματική θεμελίωση της ενωσιακής δικαιοταξίας αλλά και στη διασφάλιση της αποτελεσματικότητάς της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει εν πολλοίς την εξέλιξη στο φαινόμενο της «δια του δικαίου ενοποίησης». Πρόκειται για ένα μοναδικό και χωρίς προηγούμενο φαινόμενο στη διεθνή κοινωνία - που αποτελεί την καλύτερη απάντηση στο αίτημα για ειρηνική συμβίωση και αποδοτική συνεργασία των λαών. Ειδικότερα στο παρόν έργο ερευνάται ποια είναι η δικαιοταξία και πώς διαμορφώνεται η σχέση της με τη διεθνή και τις εθνικές δικαιοταξίες, καθώς επίσης και η διαχρονική εξέλιξη αυτών των σχέσεων. Επιπλέον επιχειρείται να απαντηθούν κάποια επί μέρους ερωτήματα που προέκυψαν τα τελευταία χρόνια, όπως τι σηματοδοτούν οι πορείες αυτονόμησης και συνταγματοποίησης της ενωσιακής δικαιοταξίας, τι σηματοδοτεί η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου, ποια είναι η προστιθέμενη αξία του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν προσχωρεί στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Το έργο περιλαμβάνοντας ειδικότερη ανάλυση του ενωσιακού δικαιοδοτικού συστήματος, αποτελεί ένα εύχρηστο εργαλείο για τον νομικό και τον δικηγόρο.
| ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ | |
| ΘΕΜΕΛΙΑ | |
| 1.1 Εγκυρότητα του ενοποιητικού εγχειρήματος | |
| 1.1.1 Η συναρμογή διεθνούς και ενωσιακού δικαίου | |
| A. Η δυναμική των Συνθηκών | Σελ. 6 |
| B. Η πρακτική των εξαιρέσεων | Σελ. 8 |
| Γ. Ο συνταγματικός χαρακτήρας των Συνθηκών | Σελ. 10 |
| Δ. Η αναθεώρηση των Συνθηκών | Σελ. 12 |
| Ε. Αποχώρηση κράτους μέλους - Ειδικά καθεστώτα | Σελ. 16 |
| Στ. Παραπληρωματικές / παρα-ενωσιακές συμφωνίες | Σελ. 17 |
| Ζ. Δικαστικός έλεγχος - Πόρισμα | Σελ. 19 |
| 1.1.2 Συνταγματικές εξουσιοδοτήσεις | |
| Α. Γενικές παρατηρήσεις | Σελ. 20 |
| Β. Προληπτικός έλεγχος | Σελ. 22 |
| 1.2 Νομιμοποίηση του ενοποιητικού εγχειρήματος | |
| 1.2.1 Το έλλειμμα νομιμοποίησης | |
| Α. Γενικές παρατηρήσεις | Σελ. 24 |
| Β. Η απονομιμοποίηση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος | Σελ. 24 |
| 1.2.2 Η ανάδυση της ευρωπαϊκής πολιτείας | |
| Α. Ομοσπονδιακές αναλογίες | Σελ. 26 |
| Β. Ο εκδημοκρατισμός της Ένωσης | Σελ. 28 |
| ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ | |
| ΠΗΓΕΣ | |
| 2.1 Πηγές του πρωτογενούς δικαίου | |
| 2.1.1 Συνθήκες | |
| Α. Δομή - Επικαλύψεις Συνθηκών | Σελ. 36 |
| Β. Χρονική διάρκεια Συνθηκών - Συμμετοχή κράτους μέλους | Σελ. 37 |
| Γ. Γλώσσες Συνθηκών | Σελ. 38 |
| Δ. Κανονιστική εμβέλεια διατάξεων των Συνθηκών | Σελ. 38 |
| Ε. Κανονιστική ένταση - κατάταξη διατάξεων Συνθηκών | Σελ. 39 |
| Στ. Υπαγωγή σε δικαστικό έλεγχο διατάξεων Συνθηκών | Σελ. 45 |
| 2.1.2 Πρωτόκολλα - Δηλώσεις | Σελ. 45 |
| 2.1.3 Γενικές αρχές ενωσιακού δικαίου | |
| Α. Η νομολογία ως πηγή του ενωσιακού δικαίου | Σελ. 46 |
| Β. Γένεση γενικών αρχών | Σελ. 48 |
| Γ. Διακρίσεις γενικών αρχών | Σελ. 48 |
| Δ. Έννομες συνέπειες γενικών αρχών | Σελ. 55 |
| 2.1.4. Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (ΧΘΔ) | |
| Α. Γένεση του Χάρτη | Σελ. 59 |
| Β. Έννομες συνέπειες Χάρτη | Σελ. 60 |
| 2.2 Πηγές του παράγωγου δικαίου | |
| 2.2.1 Τυπολογία κανόνων παράγωγου δικαίου | |
| Α. Δεσμευτικές και μη δεσμευτικές πράξεις | Σελ. 70 |
| Β. Νομοθετικές και μη νομοθετικές πράξεις | Σελ. 72 |
| 2.2.2 Προϋποθέσεις ισχύος πράξεων παράγωγου δικαίου | |
| Α. Γενικές προϋποθέσεις | Σελ. 75 |
| Β. Η υποχρέωση μεταφοράς των οδηγιών στις εθνικές δικαιοταξίες | Σελ. 77 |
| 2.2.3 Χαρακτηριστικά δεσμευτικών πράξεων | |
| Α. Κανονιστική εμβέλεια δεσμευτικών πράξεων | Σελ. 80 |
| Β. Κανονιστική ένταση δεσμευτικών πράξεων | Σελ. 81 |
| Γ. Κανονιστική πυκνότητα δεσμευτικών πράξεων | Σελ. 82 |
| Δ. Λυσιτέλεια δεσμευτικών πράξεων - Πεδία εναρμόνισης | Σελ. 83 |
| Ε. Μια ειδική κατηγορία: Οι διοργανικές συμφωνίες | Σελ. 87 |
| 2.2.4 Χαρακτηριστικά μη δεσμευτικών πράξεων (ήπιο δίκαιο / soft law) | |
| Α. Συστάσεις και γνώμες | Σελ. 88 |
| Β. Μη κατονομαζόμενες πράξεις | Σελ. 89 |
| 2.3 Η σχέση των εσωτερικών πηγών μεταξύ τους | |
| 2.3.1 Η σχέση μεταξύ των πηγών του πρωτογενούς δικαίου | Σελ. 91 |
| 2.3.2 Η σχέση πρωτογενούς και δευτερογενούς δικαίου | Σελ. 91 |
| 2.3.3 Η σχέση των πηγών του παράγωγου δικαίου μεταξύ τους | Σελ. 91 |
| 2.4 Διεθνές δίκαιο | Σελ. 92 |
| 2.4.1 Η θέση του διεθνούς εθιμικού δικαίου | Σελ. 93 |
| 2.4.2 Η θέση των διεθνών συνθηκών | |
| Α. Ικανότητα σύναψης διεθνών συνθηκών | Σελ. 93 |
| Β. Αρμοδιότητα σύναψης διεθνών συνθηκών | Σελ. 94 |
| Γ. Δεσμευτικότητα διεθνών συνθηκών | Σελ. 98 |
| Δ. Έννομες συνέπειες | Σελ. 99 |
| Ε. Έλεγχος συμβατού διεθνών συμφωνιών προς το ενωσιακό δίκαιο | Σελ. 101 |
| 2.4.3 Η θέση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ | |
| Α. Γενικές παρατηρήσεις | Σελ. 104 |
| Β. Ενωσιακές κυρώσεις κατά κρατών | Σελ. 105 |
| Γ. Ενωσιακές κυρώσεις κατά προσώπων (έξυπνες κυρώσεις / smart sanctions) | Σελ. 106 |
| ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ | |
| ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΝΩΣΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΟΤΑΞΙΩΝ | |
| 3.1 Πεδίο εφαρμογής | |
| 3.1.1 Πεδίο εφαρμογής Συνθηκών | |
| Α. Εδαφικό / χωρικό πεδίο | Σελ. 113 |
| (i.) Εννοιολογικοί προσδιορισμοί | Σελ. 113 |
| (ii.) Εδαφικά / χωρικά κριτήρια | Σελ. 114 |
| Β. Προσωπικό / υποκειμενικό πεδίο | |
| (i.) Τα κύρια υποκείμενα του ενωσιακού δικαίου | Σελ. 114 |
| (ii.) Διακινούμενοι πολίτες | Σελ. 115 |
| (iii.) Ημεδαποί | Σελ. 118 |
| (iv.) Νομικά πρόσωπα | Σελ. 119 |
| Γ. Ουσιαστικό / θεματικό πεδίο | |
| (i.) Γενικές παρατηρήσεις | Σελ. 119 |
| (ii.) Ο επιμερισμός συντρεχουσών αρμοδιοτήτων στο πεδίο του οικονομικού δικαίου | Σελ. 120 |
| (iii.) Η οριζόντια εφαρμογή διατάξεων των Συνθηκών: το παράδειγμα των ρυθμίσεων για την ισότητα των φύλων | Σελ. 121 |
| 3.1.2 Πεδίο εφαρμογής γενικών αρχών ενωσιακού δικαίου | |
| Α. Γενικές παρατηρήσεις | Σελ. 122 |
| Β. Συνάρθρωση οικονομικών ελευθεριών και γενικών αρχών | |
| (i.) Γενικές παρατηρήσεις | Σελ. 122 |
| (ii.) «Κάθετη» εφαρμογή | Σελ. 123 |
| (iii.) «Οριζόντια» εφαρμογή - τριτενέργεια | Σελ. 124 |
| Γ. Συνάρθρωση κανόνων παράγωγου δικαίου και γενικών αρχών | |
| (i.) «Κάθετη» εφαρμογή | Σελ. 125 |
| (ii.) «Οριζόντια» εφαρμογή | Σελ. 126 |
| Δ. Πόρισμα | Σελ. 127 |
| 3.1.3 Πεδίο εφαρμογής Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων | Σελ. 127 |
| 3.2 Σχέσεις ενωσιακής και εθνικών δικαιοταξιών | |
| 3.2.1 Αυτονομία της ενωσιακής δικαιοταξίας | |
| Α. Γενικές παρατηρήσεις | Σελ. 130 |
| Β. Η έννοια της αυτονομίας | Σελ. 130 |
| Γ. Η διάδραση μεταξύ της ενωσιακής και των εθνικών δικαιοταξιών | Σελ. 133 |
| 3.2.2 Άμεση ισχύς | |
| Α. Άμεση ισχύς κανόνων πρωτογενούς δικαίου | Σελ. 136 |
| Β. Άμεση ισχύς κανόνων παράγωγου δικαίου | Σελ. 137 |
| 3.2.3 Ευθεία εφαρμογή στα άτομα / άμεσο αποτέλεσμα / επικλητό | |
| Α. Γενικές παρατηρήσεις | Σελ. 139 |
| Β. Η επιστημονική συζήτηση | |
| (i.) Θέσεις | Σελ. 141 |
| (ii.) Πόρισμα | Σελ. 141 |
| Γ. Άμεσο αποτέλεσμα / επικλητό κανόνων του πρωτογενούς δικαίου | Σελ. 142 |
| Δ. Άμεσο αποτέλεσμα / επικλητό κανόνων παράγωγου δικαίου | |
| (i.) Επικλητό κανονισμών | Σελ. 144 |
| (ii.) Επικλητό οδηγιών | Σελ. 145 |
| Ε. Άμεσο αποτέλεσμα - Επικλητό διεθνών συμφωνιών | Σελ. 149 |
| 3.2.4 Υπεροχή | |
| Α. Η εμπέδωση της αρχής της υπεροχής | |
| (i.) Εθνική ή ενωσιακή προσέγγιση | Σελ. 152 |
| (ii.) Η στάση του Δικαστηρίου | Σελ. 153 |
| (iii.) Η στάση των εθνικών δικαστηρίων | Σελ. 154 |
| Β. Τα όρια εφαρμογής της αρχής της υπεροχής | |
| (i.) Η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων | Σελ. 155 |
| (ii.) Ο σεβασμός των εθνικών ταυτοτήτων | Σελ. 157 |
| (iii.) Ο σεβασμός της πολιτιστικής πολυμορφίας | Σελ. 161 |
| Γ. Εκφάνσεις της αρχής της υπεροχής | |
| (i.) Η υποχρέωση σύμφωνης ερμηνείας των εθνικών κανόνων προς ατελείς διατάξεις οδηγιών | Σελ. 162 |
| (ii.) Η υποχρέωση σύμφωνης ερμηνείας ενωσιακών κανόνων προς διατάξεις διεθνών συμφωνιών | Σελ. 165 |
| 3.2.5 Η σχέση της ενωσιακής δικαιοταξίας με τα εθνικά συντάγματα υπό το πρίσμα του «ευρωπαϊκού συνταγματισμού» | |
| Α. Ο «ευρωπαϊκός συνταγματισμός» | Σελ. 166 |
| Β. Ο συνταγματικός πλουραλισμός και η μεταπολιτειολογία | Σελ. 167 |
| Γ. Ο διάλογος των δικαιοδοτικών οργάνων | Σελ. 168 |
| ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ | |
| ΔΙΚΑΙΟΔΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ | |
| 4.1 Φύση ενωσιακού δικαιοδοτικού συστήματος | |
| 4.1.1 Γενικές παρατηρήσεις | Σελ. 173 |
| 4.1.2 Δομο-λειτουργικά χαρακτηριστικά συστήματος | |
| A. Η δομή του δικαιοδοτικού συστήματος: συγκεντρωτική ή αποκεντρωτική; | Σελ. 174 |
| B. Ο υποχρεωτικός χαρακτήρας της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου | Σελ. 175 |
| Γ. Ο αποκλειστικός χαρακτήρας της δικαιοδοσίας του ΔΕΕ | |
| (i.) Γενικές παρατηρήσεις | Σελ. 176 |
| (ii.) Η προσχώρηση της Ένωσης στην ΕΣΔΑ | Σελ. 176 |
| Δ. Αναλογίες με εσωτερικά ένδικα μέσα | Σελ. 178 |
| 4.2 Ο έλεγχος της συμπεριφοράς των οργάνων της Ένωσης | Σελ. 178 |
| 4.2.1 Προσφυγή ακυρώσεως | |
| Α. Οριζόντιες ρυθμίσεις | |
| (i.) Φύση προσφυγής | Σελ. 179 |
| (ii.) Λόγοι ακυρότητας | Σελ. 180 |
| (iii.) Προθεσμία άσκησης προσφυγής | Σελ. 180 |
| Β. Προσφυγές θεσμικών διαδίκων | |
| (i.) Αντικείμενο | Σελ. 181 |
| (ii.) Ενεργητική νομιμοποίηση | Σελ. 181 |
| Γ. Ατομικές προσφυγές | |
| (i.) Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 182 |
| (ii.) Προϋποθέσεις άσκησης ατομικής προσφυγής ακυρώσεως - Έννομο συμφέρον | Σελ. 182 |
| (iii.) Αντικείμενο ατομικής προσφυγής - Ειδικές ρυθμίσεις | Σελ. 187 |
| 4.2.2 Λοιπά ένδικα μέσα | |
| Α. Προσφυγή παραλείψεως | Σελ. 188 |
| Β. Αξίωση αποζημίωσης (κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης) | |
| (i.) Ουσιαστικές προϋποθέσεις | Σελ. 189 |
| (ii.) Διαδικαστικές προϋποθέσεις | Σελ. 191 |
| Γ. Επανακαθορισμός προστίμου | Σελ. 191 |
| Δ. Ένσταση παρανομίας | Σελ. 191 |
| 4.3 Ο έλεγχος της συμπεριφοράς των κρατών μελών | Σελ. 192 |
| 4.3.1 Η προσφυγή «επί παραβάσει» | |
| Α. Γενικές παρατηρήσεις | Σελ. 193 |
| Β. Η διαδικασία «επί παραβάσει» | |
| (i.) Ο ρόλος της Επιτροπής | Σελ. 194 |
| (ii.) Ειδικές διευθετήσεις | Σελ. 196 |
| Γ. Η δικαστική απόφαση | |
| (i.) Παραδεκτό προσφυγής | Σελ. 197 |
| (ii.) Ευθύνη κράτους μέλους | Σελ. 197 |
| (iii.) Έννομες συνέπειες | Σελ. 199 |
| 4.3.2 Η «κυρωτική προσφυγή» | |
| Α. Γενικές παρατηρήσεις | Σελ. 200 |
| Β. Η επιβολή κυρώσεων | Σελ. 200 |
| Γ. Η συμμόρφωση της Ελλάδας προς τις αποφάσεις του ΔΕΕ | Σελ. 202 |
| 4.4 Προδικαστική προσφυγή | Σελ. 202 |
| 4.4.1 Προδικαστικό ερώτημα | |
| Α. Αντικείμενο ερωτήματος | |
| (i.) Ερμηνεία ενωσιακού κανόνα | Σελ. 203 |
| (ii.) Έλεγχος κύρους ενωσιακής πράξης | Σελ. 204 |
| Β. Υποβολή ερωτήματος: ευχέρεια ή υποχρέωση; | |
| (i.) Αίτημα ερμηνείας | Σελ. 204 |
| (ii.) Αίτημα ελέγχου κύρους | Σελ. 205 |
| 4.4.2 Περιορισμοί υποβολής προδικαστικού ερωτήματος | |
| Α. Δεδικασμένο | Σελ. 206 |
| Β. Εθνικοί περιορισμοί υποβολής προδικαστικού ερωτήματος | Σελ. 207 |
| 4.4.3 Συνέπειες της παράλειψης υποβολής προδικαστικού ερωτήματος | Σελ. 209 |
| 4.4.4 Χρησιμότητα προδικαστικής προσφυγής | Σελ. 209 |
| 4.5 Η δικαιοδοσία των εθνικών δικαστηρίων | |
| 4.5.1 Η επιβολή των ενωσιακών κανόνων | |
| Α. Γενικές παρατηρήσεις | Σελ. 210 |
| Β. Η υποχρέωση αυτεπάγγελτης εφαρμογής των ενωσιακών κανόνων | Σελ. 211 |
| Γ. H παροχή αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας | Σελ. 212 |
| Δ. Η τύχη των αντίθετων εθνικών ρυθμίσεων - Αγωγή αδικαιολόγητου πλουτισμού | |
| (i.) Ο παραμερισμός εσωτερικής πράξης αντίθετης προς το ενωσιακό δίκαιο | Σελ. 215 |
| (ii.) Η ακύρωση των αντίθετων προς το ενωσιακό δίκαιο εσωτερικών πράξεων | Σελ. 216 |
| (iii.) Η τύχη εσωτερικών πράξεων που ερείδονται σε ενωσιακή πράξη που κρίθηκε αντίθετη προς υπερκείμενο ενωσιακό κανόνα | Σελ. 216 |
| (iv.) Αγωγή αδικαιολόγητου πλουτισμού | Σελ. 217 |
| 4.5.2 Αξίωση αποζημίωσης κατά του Δημοσίου | |
| Α. Γενικές παρατηρήσεις | Σελ. 217 |
| Β. Θεμελίωση αποζημιωτικής ευθύνης | Σελ. 220 |
| Γ. Καταλογισμός ευθύνης: Η περίπτωση των δικαστικών οργάνων | Σελ. 222 |
| Καταληκτικές παρατηρήσεις | Σελ. 226 |
| Αλφαβητικός Πίνακας μνημονευθεισών αποφάσεων ΔΕΕ (πρώην ΔΕΚ) και ΓΔΕΕ (πρώην ΠΕΚ) | Σελ. 227 |
| Αλφαβητικό Ευρετήριο Όρων | Σελ. 237 |