ΟΙ ΕΝΝΟΜΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ (CROWDFUNDING)

Υπό το φως του ευρωπαϊκού και του κυπριακού δικαίου - Νομικά ζητήματα και προκλήσεις στην ψηφιακή εποχή

Συνδυάστε Βιβλίο (έντυπο) + e-book και κερδίστε 15.25€
Δωρεάν μεταφορικά σε όλη την Ελλάδα για αγορές άνω των 30€
credit-card

Πληρώστε σε έως άτοκες δόσεις των /μήνα με πιστωτική κάρτα.

Σε απόθεμα

Τιμή: 38,25 €

* Απαιτούμενα πεδία

Κωδικός Προϊόντος: 18912
Καρλετίδη Έ. - Ν.
Jougleux P.
  • Έκδοση: 2024
  • Σχήμα: 17x24
  • Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
  • Σελίδες: 328
  • ISBN: 978-618-08-0258-0
Το έργο αποτελεί ένα πρακτικό εργαλείο για την παροχή υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης (crowdfunding), με μια περιεκτική και εξαιρετικά επιστημονική ανάλυση του θεσμού,  η οποία αντικατοπτρίζει το βάθος της γνώσης και την ποιοτική έρευνα που διεξήχθη σε διαφορετικούς γνωστικούς κλάδους εντός του ιδιωτικού δικαίου.
Στόχος του βιβλίου είναι να προσφέρει ευρύτερα στον τομέα των επενδύσεων ιδίως στην πρόταση μιας αποτελεσματικότερης νομοθετικής και κανονιστικής ρύθμισης του θεσμού, στο ευρωπαϊκό και κυπριακό δίκαιο.
• Στο πρώτο μέρος, αναδεικνύονται νομικά ζητήματα και κίνδυνοι για τους συμμετέχοντες, καταναλωτές και εταιρείες, σχετικά με τη χρηματοδότηση υπό μορφή δωρεάς, προπώλησης, ανταμοιβής και άλλων υβριδικών μορφών, στο πλαίσιο του δικαίου των συμβάσεων και του δικαίου της πώλησης.
• Στο δεύτερο μέρος η έρευνα διέρχεται του χρηματοπιστωτικού δικαίου, εξετάζοντας τις σχέσεις των μερών, υπό το πρίσμα του τραπεζικού δικαίου, του δικαίου της κεφαλαιαγοράς, του δικαίου των εταιρειών, του δικαίου των συστημάτων πληρωμών και της μεταφοράς κεφαλαίων, διερευνώντας τις νομικές πτυχές των σχέσεων δημιουργού με χρηματοδότη και διαδικτυακή πλατφόρμα, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, σχετικά με τις πληρωμές, τον δανεισμό και την επένδυση.
• Τέλος,  δίδεται έμφαση στην ιδιότητα του μετόχου, καθώς και στην προστασία του καταναλωτή με εκτενή ανάλυση των σχετικών νομοθεσιών.
Το έργο απευθύνεται σε δικαστές, δικηγόρους και εν γένει νομικούς που επιθυμούν να ενημερωθούν για τις νομικές πτυχές της συμμετοχικής χρηματοδότησης.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ IX

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ XI

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ XVII

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1.1. Εισαγωγικές Παρατηρήσεις 1

1.2. Θεωρητικό Υπόβαθρο 4

1.3. Εννοιολογική Οριοθέτηση του αντικειμένου της έρευνας 7

1.3.1. Συμμετοχική Χρηματοδότηση - Έννοια 7

1.3.2. Βασικά Είδη και Χαρακτηριστικά 9

1.3.3. Λειτουργία της Συμμετοχικής Χρηματοδότησης
στη χρηματοοικονομική αγορά 10

1.3.4. Νομοθετική Ρύθμιση της Συμμετοχικής Χρηματοδότησης - Έλλειψη
ενιαίας ρύθμισης στην Ε.Ε. 13

1.3.5. Εξέταση Αναγκαιότητας Νομικής Ρύθμισης και Εποπτείας 16

1.4. Μεθοδολογία Έρευνας 18

1.4.1. Βασικές Αρχές 18

1.4.2. Κύριοι Άξονες Έρευνας 19

1.4.3. Πυρήνας Δομής 21

ΜΕΡΟΣ Ι
Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΥΠΟ ΤΟ ΦΩΣ
ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Η ΝΟΜΙΚΗ ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ
ΚΑΤΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ

1.1. Κοινοί άξονες διαδικτυακής Συμμετοχικής Χρηματοδότησης 27

1.2. Νομική Φύση της Συμμετοχικής Χρηματοδότησης 28

1.3. Ο Ρόλος της διαδικτυακής πλατφόρμας 31

1.3.1. Νομικές Παρατηρήσεις επί του ρόλου της πλατφόρμας 31

1.3.2. Διαδικασίες και ενέργειες της πλατφόρμας 38

1.3.3. Δημιουργία συμβατικής σχέσης με το Δημιουργό του έργου 44

1.4. Ο Δημιουργός του έργου και η ευθύνη του 46

1.5. Ο Χρηματοδότης στη Συμμετοχική Χρηματοδότηση 51

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Η ΥΠΑΡΞΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ

2.1. Τα Δομικά Στοιχεία της σύμβασης 59

2.2. Η Συναίνεση 60

2.3. Η Πρόταση και Αποδοχή 61

2.4. Η Δικαιοπρακτική Ικανότητα 65

2.5. Η Βούληση για Έννομες Συνέπειες 69

2.6. Το Αντικείμενο της Σύμβασης 72

2.6.1. Γενικές παρατηρήσεις επί του αντικειμένου 72

2.6.2. Η Συμμετοχική Χρηματοδότηση υπό μορφή προπώλησης
(pre-sale) 75

2.6.3. Η Συμμετοχική Χρηματοδότηση μέσω ανταμοιβής (reward - based) 81

2.7. Ο Σκοπός της Σύμβασης 89

2.8. Το ζήτημα της Αντιπαροχής και η προβληματική της Δωρεάς 95

2.8.1. Η προβληματική της αντιπαροχής στη Συμμετοχική Χρηματοδότηση 95

2.8.2. Η Συμμετοχική Χρηματοδότηση υπό μορφή Δωρεάς 97

2.8.2.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις επί της Δωρεάς 97

2.8.2.2. H Δωρεά στο ηπειρωτικό δίκαιο - Δικαιώματα και υποχρεώσεις 103

2.8.2.3. Συνολική θεώρηση της Δωρεάς στη Συμμετοχική Χρηματοδότηση 106

2.8.2.4. Διενέργεια Εράνων (charity) 109

2.8.3. Πρόταση κατάλληλων νομοθετικών ρυθμίσεων
στη Συμμετοχική Χρηματοδότηση υπό μορφή Δωρεάς 112

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
Η ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΣΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

3.1. Γενικές Αρχές του Δικαίου της Αντιπροσωπείας 118

3.2. Η Φαινόμενη Αντιπροσωπεία στη Συμμετοχική Χρηματοδότηση 120

3.3. Η Αντιπροσωπεία υπό το φως του Δικαίου των Εταιρειών
στη Συμμετοχική Χρηματοδότηση 130

ΜΕΡΟΣ ΙΙ
Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΥΠΟ ΤΟ ΦΩΣ
ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ
ΤΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

4.1. Η Συμμετοχική Χρηματοδότηση υπό μορφή Δανείου 143

4.1.1. Προβληματική στην ψηφιακή εποχή 143

4.1.2. Ο Χρηματοδότης ως Δανειστής στη συμμετοχική δραστηριότητα 155

4.1.3. Η πλατφόρμα στη Συμμετοχική Χρηματοδότηση υπό μορφή Δανείου 161

4.1.4. Η νέα Πρόταση Οδηγίας για την Καταναλωτική Πίστη: Υποχρεώσεις
πλατφόρμας και προστασία δημιουργού 165

4.2. Συμμετοχική Χρηματοδότηση και Πληρωμή 177

4.2.1. Ειδικά νομικά ζητήματα παροχής υπηρεσιών πληρωμών: απάτη
και μη εγκεκριμένες συναλλαγές πληρωμής 177

4.2.2. Το ζήτημα της ανάκλησης πληρωμής ειδικότερα 189

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΥΠΟ ΤΟ ΦΩΣ
ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ

5.1. Η Συμμετοχική Χρηματοδότηση υπό μορφή επένδυσης 192

5.2. Προβληματική επί της εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) 2020/1503 199

5.3. Εποπτική ρύθμιση και δράση σε ευρωπαϊκό και κυπριακό επίπεδο 207

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
ΕΙΔΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ
ΣΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

6.1. Εξ αποστάσεως συμβάσεις και σχετική προβληματική 216

6.1.1. Γενικό νομικό πλαίσιο προστασίας καταναλωτή 216

6.1.2. Ειδικότερη προβληματική των εννόμων σχέσεων
στη συμμετοχική χρηματοδότηση 225

6.1.2.1. Ο χρηματοδότης και ο δημιουργός του έργου ως καταναλωτές 225

6.1.2.2. Ειδικά νομικά ζητήματα περί του δικαιώματος υπαναχώρησης 227

6.1.2.3. Ύπαρξη καταχρηστικών ρητρών στη συμμετοχική χρηματοδότηση 235

6.1.3. Ο ρόλος της πλατφόρμας συμμετοχικής χρηματοδότησης 238

6.1.4. Οι εξ Αποστάσεως Εμπορίας Χρηματοοικονομικών
Υπηρεσιών ρυθμίσεις 243

6.2. Κώδικας Δεοντολογίας στη Συμμετοχική Χρηματοδότηση 245

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

1.1 Συμπερασματικές Παρατηρήσεις 251

1.2 Κριτική Θεώρηση του θεσμού - Γενικά και Ειδικά Συμπεράσματα 252

1.2.1. Γενικά συμπεράσματα 252

1.2.2. Κύρια Ειδικά συμπεράσματα 253

1.3 Τελικές σκέψεις και προτάσεις για περαιτέρω έρευνα 280

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 283

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ 297

ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 307

Σελ. 1

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η παρούσα μονογραφία έχει ως αντικείμενο τη συμμετοχική χρηματοδότηση (Crowdfunding) και αναλύει τις έννομες σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών. Θα παρουσιαστεί σε τί συνίσταται ο θεσμός της συμμετοχικής χρηματοδότησης, ποια είναι τα χαρακτηριστικά του και πώς ρυθμίζεται. Θα αναδειχθούν ιδίως τα νομικά κενά και θα προταθούν τρόποι ρύθμισης ώστε να ανταποκρίνονται στον εν λόγω θεσμό, στη φύση των εννόμων σχέσεων και στους σκοπούς που επιδιώκει η συμμετοχική χρηματοδότηση, με απώτερο στόχο την αρμονικότερη συνύπαρξη των μερών μεταξύ τους και την ασφάλεια δικαίου κατά τη λειτουργία του εν λόγω θεσμού.

1.1. Εισαγωγικές Παρατηρήσεις

Η συμμετοχική χρηματοδότηση είναι γνωστή ήδη από το 17 αιώνα ως τρόπος συγκέντρωσης κεφαλαίων από το ευρύ κοινό. Αποτελεί προϋπάρχοντα θεσμό που αναπτύχθηκε ραγδαία μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση, λόγω της δυσκολίας των νεοφυών εταιρειών και των ιδιωτών να εξεύρουν κεφάλαια με παραδοσιακές μεθόδους, δηλαδή από τα πιστωτικά ιδρύματα, ενώ συνέβαλε θετικά και η εξέλιξη της τεχνολογίας και του διαδικτύου. Χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως ένας τρόπος εναλλακτικής χρηματοδότησης σε ευρωπαϊκό και σε διεθνές επίπεδο, λόγω του ότι τα πιστωτικά ιδρύματα, προκειμένου να παραχωρήσουν πιστώσεις, είχαν αυξήσει τις δανειακές απαιτήσεις προς τους πελάτες τους, ή δεν ήταν σε θέση να παραχωρήσουν πιστώσεις. Υποστηρίζεται ότι η συμμετοχική χρηματο-

Σελ. 2

δότηση αποτελεί μέρος του Crowdsourcing, όπως ο εν λόγω όρος διατυπώθηκε αρχικά από τον Howe το 2006, δηλώνοντας ως σύνθετη λέξη το πλήθος (crowd) και την ανάθεση δραστηριοτήτων μαζικά στο κοινό (sourcing).

Οι αιτίες που ωθούν τα άτομα ή τις επιχειρήσεις προς την αναζήτηση χρηματοδότησης μέσω συμμετοχικής χρηματοδότησης (π.χ. SMEs, νεοφυείς εταιρείες) ποικίλουν, εντοπίζονται κυρίως στη δυσκολία εξεύρεσης κεφαλαίων μέσω των πιστωτικών ιδρυμάτων, ιδίως μετά την οικονομική κρίση των ετών 2008-2013. Υποστηρίζεται επίσης ότι, ιδιώτες ή εταιρείες, δυνατόν να επιλέγουν τη συμμετοχική χρηματοδότηση επί παραδείγματι όταν «..δεν επιθυμούν, ή δεν μπορούν να ζητήσουν χρηματοδότηση από τις τράπεζες, όταν αναζητούν ένα εναλλακτικό ή συμπληρωματικό μέσο χρηματοδότησης σε σχέση με τις παραδοσιακές επιλογές, ή ακόμη και όταν επιθυμούν να δημιουργήσουν μια πελατειακή βάση για να δοκιμάσουν το έργο τους».

Ως εκ τούτου, θα αναλυθεί το αντικείμενο της συμμετοχικής χρηματοδότησης, τί είναι και πώς λειτουργεί, ποιες είναι οι μορφές του, ποιοι είναι οι συμμετέχοντες, ποιες είναι οι νομικές σχέσεις των μερών μεταξύ τους, τα δικαιώματα, οι υποχρεώσεις τους, η νομική φύση των συμβάσεων που συνάπτονται, οι όροι των εν λόγω συμβάσεων και οι όροι και προϋποθέσεις που θέτουν οι διαδικτυακές πλατφόρμες συμμετοχικής χρηματοδότησης προκειμένου να δεχτούν χρήστες των υπηρεσιών τους. Τα εν λόγω νομικά ζητήματα θα παρουσιαστούν όπως απορρέουν από τη συναλλακτική δράση των συμμετεχόντων και τα νομικά κενά στο φαινόμενο της συμμετοχικής χρηματοδότησης, μέσω και της παρατήρησης των διαφόρων μορφών συμμετοχικής χρηματοδότησης που εκδηλώνονται στην οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα. Ειδική αναφορά θα γίνει στο ρόλο της διαδικτυακής πλατφόρμας ως «αμέτοχου τρίτου» μεσολαβητή στη σχετική διαδικασία.

Σελ. 3

Επί τη βάσει αυτή, θα ερευνηθεί η συμμετοχική χρηματοδότηση ως θεσμός και εργαλείο χρηματοδότησης υπό το φως του δικαίου των συμβάσεων και των ειδικών νομοθετικών ρυθμίσεων του χρηματοπιστωτικού δικαίου, όπου αναδεικνύονται οι πτυχές που ενέχουν κινδύνους για τα μέρη, οι νομικοί προβληματισμοί και προτείνονται νομικές λύσεις επί των ευρημάτων της έρευνας. Η έρευνα μεταξύ άλλων, θα διέλθει της αξιολόγησης και κριτικής της σχετικής εθνικής νομοθεσίας και της εξέτασης του κατά πόσον η κυπριακή νομοθεσία δύναται να προστατεύσει επαρκώς και αποτελεσματικά τα εμπλεκόμενα μέρη.

Το ερευνητικό ερώτημα στο οποίο αποσκοπεί να απαντήσει η συγκεκριμένη έρευνα είναι κατά πόσον το ισχύον νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο επαρκεί για την αποτελεσματική προστασία των συμμετεχόντων στη συμμετοχική χρηματοδότηση, ιδίως των χρηματοδοτών-επενδυτών και των δημιουργών της εκστρατείας (creators - project owners), ή χρήζει αναπροσαρμογής και εκσυγχρονισμού, με πρόταση ανάλογων ρυθμίσεων, έτσι ώστε να προστατεύει επαρκώς τους συμμετέχοντες, δίχως όμως να παρακωλύει την εν λόγω εμπορική δραστηριότητα.

Η θέση την οποία υποστηρίζει η παρούσα μονογραφία είναι ότι το υφιστάμενο νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο, παρότι διαθέτει νομοθετικές διατάξεις, βασικές αρχές και νομικά εργαλεία, εντούτοις δεν είναι επαρκή για τη συμμετοχική χρηματοδότηση, με περαιτέρω αποτέλεσμα το υφιστάμενο πλαίσιο να μην είναι κατάλληλο ώστε να καλύψει στο σύνολό του τον εν λόγω θεσμό, να προστατεύσει τα πρόσωπα που δραστηριοποιούνται σε αυτόν, στις γενικές και στις ειδικές εκφάνσεις των σχέσεων, όπως αυτές αναπτύσσονται μεταξύ των μερών στο πλαίσιο της εν λόγω δραστηριότητας.

Σημειώνεται ότι, η συμμετοχική χρηματοδότηση έχει επιλεγεί ως ερευνητικό αντικείμενο, λόγω της νομικής πρόκλησης που δημιουργεί, λόγω του ότι αποτελεί ένα νέο και παράλληλα διαρκώς εξελισσόμενο θεσμό στον χρηματοπιστωτικό τομέα, πανευρωπαϊκά και διεθνώς, λόγω επίσης του έντονου κοινωνικοοικονομικού και νομικού ενδιαφέροντος που δημιουργεί, τόσο σε σχέση με τους ιδιώτες, όσο και με τις επιχειρήσεις (ιδίως τις μικρές), παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να αποκτήσουν πρόσβαση σε κεφάλαια, να χρηματοδοτήσουν καινοτόμες ιδέες και έργα, με συνακόλουθη ενεργοποίηση του δικαίου των συμβάσεων και του χρηματοπιστωτικού δικαίου, με έμφαση ειδικότερα στον τομέα των επενδύσεων. Επίσης, το μοντέλο της συμμετοχικής χρηματοδότησης προσελκύει το ενδιαφέρον διεθνώς καθώς αποτελεί την μετεξέλιξη της παραδοσιακής τραπεζικής από τα πιστωτικά ιδρύματα σε συνδυασμό με όλους τους πυλώνες του χρηματοπιστωτικού τομέα και την αλληλεπίδραση δυνητικά με σημαντικούς τομείς δικαίου.

Η νομική πρόκληση της συμμετοχικής χρηματοδότησης εστιάζεται ιδίως στον ίδιο το θεσμό, ο οποίος είναι πρωτότυπος και καινοτόμος, με την επιχειρηματική πρακτική να δημιουργεί διαρκώς νέες και υβριδικές μεθόδους συμμετοχικής χρηματοδότησης, όσο και σε όλη τη δράση των συμμετεχόντων, δημιουργώντας νέες

Σελ. 4

νομικές προκλήσεις και ζητήματα, τα οποία αναδεικνύονται και αναλύονται στην παρούσα μονογραφία και προτείνονται νομικές λύσεις και προσεγγίσεις.

Η πρωτοτυπία της παρούσας μονογραφίας εστιάζεται ιδίως στον τρόπο που προσεγγίζεται και αναλύεται η συμμετοχική χρηματοδότηση, δηλαδή ως ένα νομικό φαινόμενο το οποίο διέρχεται μέσω του δικαίου των συμβάσεων ως βασικού άξονα, διερευνώντας διάφορες πτυχές και πυλώνες, εντός του χρηματοπιστωτικού δικαίου, όπως στο τραπεζικό δίκαιο, στο δίκαιο των κεφαλαιαγορών, στα συστήματα πληρωμών και μεταφορών κεφαλαίου, με ειδικότερη αναφορά, μεταξύ άλλων, στο εταιρικό δίκαιο και στο δίκαιο προστασίας του καταναλωτή. Η άρρηκτη σύνδεση των διαφόρων νομικών πτυχών, με την χρηματοδοτική χροιά της συμμετοχικής χρηματοδότησης, χαρακτηρίζει συνολικά τον εν λόγω θεσμό και θέτει νέες νομικές προκλήσεις και προβλήματα σε όλη τη διάσταση του φαινομένου.

Μέσω της εν λόγω προσέγγισης, προτείνονται νομικές λύσεις και προσεγγίσεις για την ανάπτυξη και τη ρύθμιση της συμμετοχικής χρηματοδότησης, συνεισφέροντας στην προώθηση της έρευνας και της γνώσης στον εν λόγω τομέα. Παράλληλα, η εν λόγω προσέγγιση επιτρέπει την νομική ανάλυση των νομοθετικών διατάξεων που διέπουν τη συμμετοχική χρηματοδότηση, των ρυθμίσεων που απαιτούνται, των υπαρχόντων κινδύνων, των νομοθετικών παρεμβάσεων που κρίνονται αναγκαίες αναφορικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μερών, καθώς και την περαιτέρω έρευνα και ανάπτυξη του νομοθετικού πλαισίου της συμμετοχικής χρηματοδότησης.

Συνεπώς, η παρούσα μονογραφία δύναται να ενθαρρύνει την περαιτέρω έρευνα και την ανάπτυξη νέων πρακτικών στον ραγδαία αναπτυσσόμενο τομέα και αποτελεσματικότερων νομικών λύσεων και επιδιώκει να προσφέρει νέες θεωρητικές και πρακτικές προσεγγίσεις για τη ρύθμιση της συμμετοχικής χρηματοδότησης και προτάσεις για βελτιώσεις στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο.

Ακολούθως, αναλύεται το θεωρητικό υπόβαθρο της προαναφερθείσας επιστημονικής θέσης, η εννοιολογική οριοθέτηση του αντικειμένου της έρευνας, η μεθοδολογία έρευνας, οι βασικοί ερευνητικοί άξονες και η δομή της μονογραφίας.

1.2. Θεωρητικό Υπόβαθρο

Η παρούσα μονογραφία πραγματεύεται το αντικείμενο της συμμετοχικής χρηματοδότησης, με τις πτυχές του να εξετάζονται υπό το δίκαιο των συμβάσεων (ενοχικό δίκαιο), το εμπορικό δίκαιο και γενικότερα το χρηματοπιστωτικό δίκαιο,

Σελ. 5

ιδίως υπό το τραπεζικό δίκαιο και το δίκαιο της κεφαλαιαγοράς. Ειδικότερα, πτυχές του αντικειμένου εξετάζονται και υπό το πρίσμα του δικαίου της πώλησης, του δικαίου προστασίας του καταναλωτή, του δικαίου των εταιρειών, υπό το κυπριακό και ευρωπαϊκό νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο.

Η συμμετοχική χρηματοδότηση θεωρείται στον ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο ως ένας από τους πιο δημοφιλείς τρόπους εναλλακτικής χρηματοδότησης, τόσο των ιδιωτών όσο και των μικρομεσαίων (SMEs) αλλά και μεγάλων επιχειρήσεων και μάλιστα συχνά αντιδιαστέλλεται με τη χρηματοδότηση από τα πιστωτικά ιδρύματα ή λειτουργεί δίχως τη διαμεσολάβηση των πιστωτικών ιδρυμάτων. Μέσω μιας πλατφόρμας συμμετοχικής χρηματοδότησης στο διαδίκτυο μπορεί κανείς να επιλέξει να χρηματοδοτήσει ένα έργο το οποίο αναρτάται μέσω μιας εκστρατείας (καμπάνια), ή να προβεί σε έναρξη δικής του εκστρατείας, με οποιοδήποτε περιεχόμενο, επί παραδείγματι, με χαρακτήρα καινοτόμο, επιστημονικό, τεχνολογικό, θεατρικό, μουσικό, εικαστικό, οικολογικό, ή άλλο. Η συμμετοχική χρηματοδότηση όταν συντελείται μέσω διαδικτυακών πλατφορμών, λαμβάνει διάφορες μορφές, οι οποίες θα αναλυθούν ειδικώς στη μονογραφία.

Δεν υπάρχει ένας επίσημος ή επιστημονικός ορισμός για τη συμμετοχική χρηματοδότηση. Παρατίθεται ωστόσο ένας ειδικός ορισμός στο άρθρο 2(1)(α) του Κανονισμού 2020/1503, ο οποίος αφορά ειδικές πτυχές του επενδυτικού είδους και καταλαμβάνει ειδικές δραστηριότητες που εμπίπτουν στον εν λόγω Κανονισμό.

Οι ορολογίες που χρησιμοποιούνται συχνά στην πράξη για να αποδώσουν τις εν λόγω έννομες σχέσεις γενικότερα διακρίνονται, μεταξύ άλλων, στις ακόλουθες

Σελ. 6

δύο εννοιολογικές επιλογές, τη συμμετοχική χρηματοδότηση και την πληθοχρηματοδότηση. Στην Αγγλική, χρησιμοποιείται ευρέως ο όρος «συμμετοχική χρηματοδότηση», τον οποίο υιοθετεί ευθέως και ο ευρωπαίος νομοθέτης και ο οποίος αποτυπώνεται σε ποικίλα κείμενα για το θέμα αλλά και στο κείμενο του Κανονισμού που θέτει το ρυθμιστικό πλαίσιο της συμμετοχικής χρηματοδότησης στο πεδίο των επενδύσεων.

Ειδικότερα, όσον αφορά τη φράση συμμετοχική χρηματοδότηση, με την πρώτη λέξη, αναδεικνύεται ιδίως ο συμμετοχικός χαρακτήρας του φαινομένου, η διάσταση της συμμετοχής των μερών στην αναζήτηση του κεφαλαίου και η έννοια της συμμετοχής, της «συνεργασίας» έστω και ασυναίσθητα ή έμμεσα, στην επίτευξη ενός έργου και κατ’ επέκταση στην άντληση του κεφαλαίου, η οποία συμμετοχή αποτελεί και την ειδοποιό διαφορά με το παραδοσιακό μοντέλο χρηματοδότησης (π.χ. παροχής δανείου) από το παρόν αντικείμενο μελέτης. Με τη δεύτερη ορολογία, πληθοχρηματοδότηση, αποδίδεται ιδίως η διάσταση του πλήθους, ως μιας αόριστης μερίδας προσώπων - χρηματοδοτών στην πράξη της χρηματοδότησης. Επειδή το ζήτημα της επιλογής έγκειται επίσης στην οπτική υπό την οποία ερευνάται το αντικείμενο, στην παρούσα μελέτη προκρίνεται η χρήση της πρώτης ορολογίας, της συμμετοχικής χρηματοδότησης, όπως υιοθετείται και στο κείμενο του Κανονισμού, ιδίως για να τονίζεται η πρακτική έκφανση της συμμετοχής των συμβαλλομένων και άλλων μερών στη χρηματοδότηση, στοιχεία τα οποία χαρακτηρίζουν και διαφοροποιούν τον εν λόγω θεσμό από άλλες συμβατικές μορφές.

Στην ακόλουθη διατύπωση από τη βιβλιογραφία φαίνεται να συνοψίζεται ιδίως η επιχειρηματική και εμπορική διάσταση του θεσμού: η συμμετοχική χρηματοδότηση αποτελεί «…προσπάθειες επιχειρηματικών ατόμων και ομάδων - πολιτιστικών, κοινωνικών και κερδοσκοπικών - να χρηματοδοτήσουν τις επιχειρήσεις τους αντλώντας σχετικά μικρές συνεισφορές από σχετικά μεγάλο αριθμό ατόμων τα οποία χρησιμοποιούν το διαδίκτυο χωρίς τους τυπικούς χρηματοπιστωτικούς μεσολαβητές...». Επισημαίνεται πάντως ότι στη σύγχρονη πολυσύνθετη κοινωνία και οικονομία παρατηρείται συχνότερα η χρήση όρων σχετικών με το πλήθος, καταλαμβάνοντας όλο και περισσότερους τομείς της κοινωνίας και της οικονομίας.

Σελ. 7

Σε επίπεδο διεθνούς και ευρωπαϊκής νομοθεσίας, εντοπίζονται ειδικές κανονιστικές ρυθμίσεις σε ΗΠΑ, Καναδά, Βέλγιο, Ιταλία, Γαλλία, Ελλάδα. Ενιαία ρύθμιση στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) υπάρχει μόνο για το επενδυτικό είδος μέσω του Κανονισμού 2020/1503 της 7 Οκτωβρίου 2020, σχετικά με τους Ευρωπαίους παρόχους συμμετοχικής χρηματοδότησης για επιχειρήσεις (ECSPs). Στην Κύπρο δεν υπάρχει νομοθετική ρύθμιση της συμμετοχικής χρηματοδότησης και των σχέσεων των συμβαλλομένων μερών, των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων τους στο πλαίσιο αυτού (πλην του Κανονισμού (ΕΕ) 2020/1503 και των οδηγιών της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ) μόνο για το επενδυτικό είδος).

Η συμμετοχική χρηματοδότηση, βρίσκεται διαρκώς σε εξέλιξη και εμπλουτίζεται συνεχώς με πειραματισμούς και νέες τεχνολογικές εξελίξεις, π.χ. ύπαρξη πλατφορμών συμμετοχικής χρηματοδότησης με τεχνολογία Blockchain και κρυπτονομίσματα (cryptocurrencies). Το διαδίκτυο, λόγω της ιδιότητάς του να συνδέει πολλούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές μεταξύ τους, λόγω της παγκόσμιας ανάπτυξής του και της δυνατότητας πρόσβασης από διάφορα μέσα π.χ. ηλεκτρονικοί υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα, ταμπλέτες αφής, δημιουργεί καταρχήν αμεσότητα και ταχύτητα ενημέρωσης, ανταλλαγής δεδομένων και διεκπεραίωσης συναλλαγών, αλλά ελλοχεύει διάφορους κινδύνους, όπως σε θέματα ασφάλειας πληροφοριών (information security issues) και προκύπτει ανάγκη προστασίας από μορφές απάτης μέσω διαδικτύου, με δυνατότητα συντέλεσης ζημιών, δυνατόν και ανυπολόγιστης οικονομικής αξίας, μεταξύ άλλων και προσβολής της φήμης.

1.3. Εννοιολογική Οριοθέτηση του αντικειμένου της έρευνας

1.3.1. Συμμετοχική Χρηματοδότηση - Έννοια

Η συμμετοχική χρηματοδότηση αποτελεί στην ουσία, τρόπο χρηματοδότησης, από μεγάλο αριθμό προσώπων, συχνά με πολλά μικρά ποσά και λειτουργεί μέσω του διαδικτύου, ειδικότερα μέσω μιας διαδικτυακής πλατφόρμας. Χρησιμοποιείται τόσο από ιδιώτες όσο και από εταιρείες. Στις διαδικτυακές πλατφόρμες συμμετοχικής χρηματοδότησης, οποιοσδήποτε μπορεί να επιλέξει να χρηματοδοτήσει ένα συγκεκριμένο έργο ή εκστρατεία (project) με οποιοδήποτε περιεχόμε-

Σελ. 8

νο. Υπήρξαν πολλές επιτυχημένες καμπάνιες συμμετοχικής χρηματοδότησης στο διαδίκτυο. Δύο από τις πιο επιτυχημένες είναι το «Pebble» και το «Flow Hive».

Το προϊόν της Pebble αποτελούσε ένα έξυπνο ρολόι (smartwatch) και η Pebble διεξήγαγε τρεις καμπάνιες στην πλατφόρμα Kickstarter. Η πρώτη εκστρατεία διήρκεσε περίπου από τις 11 Απριλίου 2012 έως τις 18 Μαΐου 2012 και συγκέντρωσε 10,3 εκατομμύρια δολάρια. Η δεύτερη εκστρατεία στην πλατφόρμα Kickstarter αφορούσε το έξυπνο ρολόι δεύτερης γενιάς Pebble Time, η οποία συγκέντρωσε περίπου 20,3 εκατομμύρια δολάρια, από 78.358 υποστηρικτές και έγινε το πιο χρηματοδοτούμενο έργο Kickstarter.

Το προϊόν της Flow Hive αποτελούσε ένα σχέδιο κυψέλης που εφευρέθηκε στην Αυστραλία από τους Cedar και Stuart Anderson για την παραγωγή μελιού, το οποίο κυκλοφόρησε με δύο καμπάνιες που εκτείνονταν συνολικά σε 56 ημέρες στην πλατφόρμα Indiegogo. Τον Φεβρουάριο του 2015, όταν ξεκίνησαν την εκστρατεία στην πλατφόρμα Indiegogo, ελπίζοντας να συγκεντρώσουν $70.000 για ένα προσαρμοσμένο καλούπι έγχυσης, συγκέντρωσαν πάνω από 12 εκατομμύρια δολάρια, από 40.493 υποστηρικτές και έλαβαν σχεδόν 25.000 παραγγελίες για το προϊόν, από περισσότερες από 130 χώρες.

Γενικότερα, μέσω του εν λόγω θεσμού συνδέεται απευθείας εκείνος που αναζητάει χρηματοδότηση, με τον επενδυτή - χρηματοδότη, διαμέσου της διαδικτυακής πλατφόρμας, συνήθως με κάποια χρέωση από την τελευταία, με ποσοστό επί τοις εκατό. Η συμμετοχική χρηματοδότηση μπορεί να λάβει διάφορες μορφές, επί παραδείγματι, συγκέντρωση κεφαλαίων με σκοπό τη δωρεά, το δανεισμό, την προπώληση, ή τις επενδύσεις.

Η συμμετοχική χρηματοδότηση παρουσιάζει διαρκώς αυξανόμενη πορεία, ιδρύονται νέες πλατφόρμες, ενώ σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία «οι παγκόσμιοι όγκοι που αφορούν την εναλλακτική χρηματοδότηση έχουν αυξηθεί κατά 28% - από 42 δισεκατομμύρια ευρώ το 2016, σε 55,5 δισεκατομμύρια ευρώ το 2017, αυξανόμενοι περαιτέρω κατά 48% - σε 79 δισεκατομμύρια ευρώ - το 2018. Πιο συγκεκριμένα, η ευρωπαϊκή αγορά συμμετοχικής χρηματοδότησης (συμπεριλαμβανομέ-

Σελ. 9

νου του Ηνωμένου Βασιλείου) αυξήθηκε από 10,6 δισεκατομμύρια ευρώ το 2017, σε 15,9 δισεκατομμύρια ευρώ το 2018, που αντιπροσωπεύει αύξηση 52% σε ετήσια βάση.

1.3.2. Βασικά Είδη και Χαρακτηριστικά

Τα βασικά είδη συμμετοχικής χρηματοδότησης τα οποία εντοπίζονται και πρακτικά στις διαδικτυακές πλατφόρμες σε διάφορες έννομες τάξεις, αφορούν τη χρηματοδότηση μέσω δωρεάς, τη χρηματοδότηση μέσω δανεισμού, τη χρηματοδότηση μέσω ανταμοιβής, τη χρηματοδότηση μέσω προπώλησης, τη χρηματοδότηση μέσω επένδυσης (με έκδοση μετοχών, κινητών αξιών ή άλλων τίτλων), τη χρηματοδότηση με συμμετοχή στα κέρδη, ή και με συνδυασμό περισσοτέρων από αυτούς ή και άλλους υβριδικούς τρόπους (hybrid models). Περαιτέρω, η συμμετοχική χρηματοδότηση αφορά και σε χρηματοδότηση-δανειοδότηση από ιδιώτες, αλλά και από εταιρείες.

Η βασική τυπολογία διακρίνεται κυρίως στη συμμετοχική χρηματοδότηση με δωρεά (συμμετοχική χορηγία), στη συμμετοχική χρηματοδότηση με δάνειο (συμμετοχικός δανεισμός) καθώς και στη συμμετοχική χρηματοδότηση με συμμετοχή σε εταιρεία (συμμετοχική επένδυση)». Οι εν λόγω βασικές διακρίσεις δεν είναι περιοριστικές, ενώ σχηματίζουν συνδυασμούς και δημιουργούν απεριόριστα και άλλες μορφές στην πράξη.

Τα βασικότερα χαρακτηριστικά τους είναι τα ακόλουθα:

1.) Η συμμετοχική χρηματοδότηση από ιδιώτες μέσω δανεισμού μέσω της πλατφόρμας (peer to peer lending, credit contract), όπου πρόκειται για συμφωνία δανείου με τόκο, απευθείας από πολλούς χρηματοδότες με πολλά μικρά ποσά, αντί του δανεισμού μέσω ενός πιστωτικού ιδρύματος με ένα μεγάλο ποσό, με δυνατότητα καθορισμού του σχετικού επιτοκίου. Η πλατφόρμα, μεταξύ άλλων, δυνατόν να ζητήσει οικονομικούς λογαριασμούς και ιστορικό συναλλαγών και να εφαρμόσει ενός είδους διαδικασία δέουσας επιμέλειας. Επισημαίνεται ότι μπορεί να υπάρχει και εμπλοκή του πιστωτικού ιδρύματος, εάν σε αυτό κατατίθενται τα κεφάλαια που εισπράττονται από τους επενδυτές, για να δοθούν στη συνέχεια στο δανειολήπτη. Μπορεί όμως σύμφωνα με τις πρόνοιες της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2015/2366 σχετικά με υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά (PSD2),

Σελ. 10

οι πληρωμές να διεξάγονται και από τρίτο ανεξάρτητο πάροχο υπηρεσιών πληρωμών (third party provider -TPP), είτε μέσω τρίτου παρόχου, είτε από την ίδια την διαδικτυακή πλατφόρμα συμμετοχικής χρηματοδότησης, αναλόγως της περιπτώσεως και υπό προϋποθέσεις.

2.) Η χρηματοδότηση με έκδοση μετοχών (equity, shareholding contract), αφορά τη χρηματοδότηση από επενδυτές, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, οι οποίοι στη συνέχεια λαμβάνουν ως αντάλλαγμα μετοχές στην επιχείρηση την οποία χρηματοδότησαν. Πρόκειται για πώληση μετοχών εταιρείας. Σε αυτή την περίπτωση τίθενται περαιτέρω ζητήματα τα οποία θα πρέπει να ρυθμίζονται, όπως δικαιώματα μετόχων (π.χ. ψήφου, ελέγχου, έκδοσης νέων μετοχών, αποζημιώσεων κα), δημοσιοποίηση στοιχείων, γενικές συνελεύσεις μετόχων, διαδικασίες λήψης αποφάσεων, ενδεχόμενο κόστος κα.

3.) Η χρηματοδότηση μέσω δωρεάς, η οποία αφορά την άντληση κεφαλαίων από πολλούς χρηματοδότες χωρίς παροχή ανταλλάγματος προς αυτούς.

Παράλληλα, για τα είδη συμμετοχικής χρηματοδότησης, χρησιμοποιείται και γενικότερη διάκριση, σε δύο βασικές κατηγορίες, δηλαδή συμμετοχική χρηματοδότηση χωρίς οικονομικές αποδόσεις, όπως π.χ. με χαρακτήρα δωρεάς, ανταμοιβής, προπώλησης και συμμετοχική χρηματοδότηση με οικονομικές αποδόσεις, δηλαδή με επενδυτικό χαρακτήρα, όπως π.χ. η έκδοση μετοχών και η λήψη δανείων.

1.3.3. Λειτουργία της Συμμετοχικής Χρηματοδότησης στη χρηματοοικονομική αγορά

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι διαδικτυακές πλατφόρμες συμμετοχικής χρηματοδότησης επιτρέπουν άμεση σύνδεση εκείνων που αναζητούν χρηματοδότηση - των δημιουργών ενός έργου (creators, project owners), με τους δανειστές ή χρηματοδότες τους (backers), προκειμένου να διοχετευτούν τα κεφάλαια προς την υλοποίηση συγκεκριμένων έργων (projects). Όλα τα είδη συμμετοχικής χρηματοδότησης τα οποία διενεργούνται μέσω διαδικτύου, χαρακτηρίζονται τουλάχιστον από τους κάτωθι κοινούς άξονες, οι οποίοι θα αναλυθούν στη συνέχεια:

Σελ. 11

1.) Τη δημιουργία ενός έργου ως κοινός σκοπός,

2.) Την καταβολή χρηματικών ποσών,

3.) Την ύπαρξη και διαμεσολάβηση της διαδικτυακής πλατφόρμας.

Η λειτουργία της συμμετοχικής χρηματοδότησης στη χρηματοοικονομική αγορά φαίνεται να μπορεί να ασκήσει επιρροή και να επηρεάσει τα πιστωτικά ιδρύματα και στις δύο βασικές λειτουργίες τους, δηλαδή στην παροχή πιστώσεων και στη διενέργεια πράξεων πληρωμών και μεταφορά κεφαλαίων. Ωστόσο, η λειτουργία των πιστωτικών ιδρυμάτων εστιάζεται βασικά στη διοχέτευση κεφαλαίων με απώτερο σκοπό τη δημιουργία, διευκόλυνση των επενδύσεων. Η λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι δομημένη έτσι ώστε τα πιστωτικά ιδρύματα να αποδέχονται καταθέσεις από ιδιώτες ή εταιρείες και στη συνέχεια να τις διοχετεύουν υπό μορφή δανείων, χρηματοδότησης μεγάλων έργων για επιχειρήσεις ή ιδιώτες. Επιτελούν στην ουσία τη λειτουργία της διαμεσολάβησης στο χρηματοοικονομικό σύστημα και έναν υψίστης σημασίας ρόλο για την οικονομία. Οι πλατφόρμες συμμετοχικής χρηματοδότησης στο διαδίκτυο επιτελούν ανταγωνιστική προς τα πιστωτικά ιδρύματα δραστηριότητα, στους περισσότερους σχεδόν τομείς που τα τελευταία δραστηριοποιούνται, πλην της αποδοχής καταθέσεων (σε σχέση με την οποία τα πιστωτικά ιδρύματα έχουν μονοπώλιο) και της παροχής τραπεζοασφαλιστικών προϊόντων. Συνεπώς, όπου εξυπηρετεί το σκοπό της παρούσας έρευνας, θα γίνεται αναφορά στην τραπεζική νομοθεσία ή στις υφιστάμενες δομές του τραπεζικού συστήματος, αναλόγως.

Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εντοπίσει ότι στον τομέα των επενδύσεων, το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης εξακολουθεί να προέρχεται από τα πιστωτικά ιδρύματα, μέσω της παραχώρησης από αυτά δανείων προς τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις. Οπότε, έχει επιχειρηθεί διεύρυνση των επιλογών χρηματοδότησης, με εναλλακτικές πηγές άντλησης κεφαλαίων, με σκοπό τη «χειραφέτηση» των επενδυτών-χρηματοδοτών από τις δυσμενείς συνέπειες της οικονομικής κρίσης που απείλησαν τα πιστωτικά ιδρύματα. Υπό αυτή τη λογική και με σκοπό την ενίσχυση του ανταγωνισμού μεταξύ των «FinTech» εταιρειών, προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η μέθοδος της συμμετοχικής χρηματοδότησης, που δημιουργεί ένα νέο πεδίο δράσης στον τομέα των συμβάσεων του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα.

Σε αυτό το πλαίσιο γίνεται φανερό ότι οι «FinTech» εταιρείες και εν προκειμένω, οι διαδικτυακές πλατφόρμες συμμετοχικής χρηματοδότησης και οι συνεργάτες τους, «ανταγωνίζονται ή συναγωνίζονται» τα πιστωτικά ιδρύματα και

Σελ. 12

αποτελούν τους «νέους παίκτες» της αγοράς παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, αφού μεσολαβούν στη διεξαγωγή των τραπεζικών υπηρεσιών και στον τραπεζικό τομέα.

Έχει καταγραφεί ωστόσο ότι η ανάπτυξη της συμμετοχικής χρηματοδότησης από επιχειρηματικής σκοπιάς, επηρεάζεται λόγω της κατακερματισμένης εθνικής νομοθεσίας και ότι οι εθνικοί νομοθέτες και ο ευρωπαίος νομοθέτης, συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο την ανάγκη ρύθμισης της συμμετοχικής χρηματοδότησης της οποίας η φύση και τα χαρακτηριστικά παρουσιάζουν προκλήσεις όσον αφορά τον κίνδυνο απάτης και την προστασία των χρηματοδοτών γενικότερα.

Περαιτέρω, οι σχέσεις των συμμετεχόντων σε όλα τα είδη της συμμετοχικής χρηματοδότησης μέσω του διαδικτύου, εντοπίζονται σε τρία επίπεδα, αποτελούμενες από τα κάτωθι πρόσωπα:

1.) Ο δημιουργός του έργου: επιδιώκει άντληση κεφαλαίου, δημοσιεύει την εκστρατεία του στην πλατφόρμα, είναι χρήστης των υπηρεσιών της πλατφόρμας και δυνατόν να είναι ιδιώτης ή εταιρεία.

2.) Ο χρηματοδότης: δυνατόν να είναι δωρητής, πληρωτής, επενδυτής αναλόγως του είδους των συμβάσεων που συνάπτει με τον δημιουργό. Είναι χρήστης των υπηρεσιών της πλατφόρμας και δυνατόν να είναι ιδιώτης ή εταιρεία.

3.) Η διαδικτυακή πλατφόρμα συμμετοχικής χρηματοδότησης: παρέχει πρόσβαση σε κεφάλαια, μεσολαβεί, είναι ιδιοκτησία (ή συνδέεται) του παρόχου υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης.

Στις εν λόγω διαδικασίες, δυνατόν να συμμετέχουν και τρίτα πρόσωπα, συνεργάτες, αντιπρόσωποι, πάροχοι υπηρεσιών, π.χ. τρίτοι στην αλυσίδα πληρωμών, αναλόγως του είδους της συμμετοχικής χρηματοδότησης.

Σημειώνεται ότι σημαντικό ρόλο στη λειτουργία της δραστηριότητας της συμμετοχικής χρηματοδότησης επιτελούν και οι Εποπτικές Αρχές. Δεν αποτελούν συμβαλλόμενο μέρος, ωστόσο ευθυγραμμίζονται με τις κυβερνητικές πολιτικές, ασκούν σημαντική επιρροή στον τρόπο που αναπτύσσεται ο τομέας, στο πώς αλληλεπιδρούν και συμβάλλονται τα μέρη, έχουν τη δυνατότητα να θέτουν πλαίσιο, κανόνες, κατευθυντήριες γραμμές, συστάσεις, για διάφορα ζητήματα τα οποία χρήζουν ρύθμισης ή εποπτείας, π.χ. προστασία καταναλωτή, απάτη, εμπιστοσύνη, διαφάνεια, ανάπτυξη των επενδύσεων, κυρώσεις, και να καθορίζουν με τον τρόπο αυτό και τη δράση των εμπλεκομένων.

Σελ. 13

1.3.4. Νομοθετική Ρύθμιση της Συμμετοχικής Χρηματοδότησης - Έλλειψη ενιαίας ρύθμισης στην Ε.Ε.

Σχετικά με το εν λόγω ζήτημα επισημαίνεται ότι δεν υπάρχει σήμερα ενιαία ρύθμιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη συμμετοχική χρηματοδότηση, με εξαίρεση μόνο το νέο Κανονισμό 2020/1503 που ρυθμίζει ειδικές πτυχές της συμμετοχικής χρηματοδότησης του επενδυτικού είδους, ούτε έχει νομολογηθεί εφαρμοστέο πλαίσιο κανόνων δικαίου επ’ αυτού. Δεν έχει αποσαφηνιστεί το νομικό καθεστώς το οποίο διέπει τη συμμετοχική χρηματοδότηση. Επίσης, δεν είναι σαφές ποια είναι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μερών και ποιες είναι οι μεταξύ τους νομικές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένης και της παρουσίας της διαδικτυακής πλατφόρμας συμμετοχικής χρηματοδότησης, ενώ σε κάθε έννομη τάξη παρατηρείται είτε ύπαρξη κάποιας ειδικής νομοθεσίας, είτε απουσία νομοθετικής ρύθμισης για τη συμμετοχική χρηματοδότηση.

Επίσης, δεν είναι σαφές ποιες από τις νομοθεσίες της Ε.Ε. ισχύουν ή θα έπρεπε να ισχύουν και να εφαρμόζονται σε κάθε μία από τις παραπάνω περιπτώσεις συμμετοχικής χρηματοδότησης, σε συνδυασμό με τις εθνικές νομοθεσίες. Εξ αυτού του λόγου, δεν είναι σαφές ποιες προϋποθέσεις θα πρέπει να τηρούνται αναφορικά με επιμέρους ενέργειες και δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα σχετικά με τη συμμετοχική χρηματοδότηση, λαμβανομένου υπόψη ότι επί παραδείγματι, στο πλαίσιο του τραπεζικού δικαίου και της σχετικής νομοθεσίας, οι υποχρεώσεις που τίθενται για τους εμπλεκομένους στα διάφορα στάδια και επίπεδα παροχής υπηρεσιών, είναι ιδιαίτερα αυστηρές και η μη συμμόρφωση με αυτές δυνατόν να επισύρει αυστηρές ποινές και κυρώσεις προς τα πιστωτικά ιδρύματα. Στο ίδιο πλαίσιο, δεν έχει επίσης καθοριστεί αν οι νέες διαδικασίες υπάγονται σε κάποιο είδος εποπτείας και ποια ενδέχεται να είναι η αρμόδια εποπτική αρχή, πλην του επενδυτικού είδους που ως προαναφέρθηκε θα εξεταστεί στη συνέχεια. Έχει επιχειρηθεί πάντως ανεπίσημα και σε σχέση με την Κυπριακή Δημοκρατία, να γί-

Σελ. 14

νει μια απόπειρα καταγραφής ενός γενικότερου και πιθανού νομοθετικού πλαισίου, το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει μια γενική βάση μελέτης και έρευνας.

Είναι φανερή η εν λόγω έλλειψη, ιδίως στις περιπτώσεις όπου πρόκειται για υπηρεσίες που παραδοσιακά παρέχονται από πιστωτικά ιδρύματα, οι οποίες λόγω των αυξημένων κινδύνων για τα μέρη, είναι ειδικώς ρυθμισμένες και εποπτεύονται από την αρμόδια εποπτική αρχή, όπως παροχή πιστώσεων, σύναψη συμβάσεων πιστωτικών διευκολύνσεων, παροχή επενδυτικών υπηρεσιών και διενέργεια πληρωμών μέσω τραπεζικών λογαριασμών ή (πιστωτικών ή χρεωστικών) καρτών και μεταφορά κεφαλαίων μεταξύ τραπεζικών λογαριασμών.

Αναφύονται μεταξύ άλλων, νομικά ζητήματα τα οποία θα πρέπει να αναλυθούν και ρυθμισθούν δεόντως με σχετικούς κανόνες, τα οποία εντοπίζονται τουλάχιστον στα εξής: εφαρμοστέοι κανόνες δικαίου, νομική φύση των συμβάσεων, δικαιώματα και υποχρεώσεις εμπλεκομένων μερών, ενδεχόμενη ύπαρξη απάτης και αντιμετώπισή της, πιθανή συμμετοχή δανειοληπτών-επενδυτών σε σχέδιο αποζημίωσης, τήρηση υποχρεώσεων δέουσας επιμέλειας (due diligence), τυχόν υψηλός βαθμός κινδύνου στις σχετικές συναλλαγές, ζητήματα προστασίας και ασφάλειας των χρηστών, αρμόδιες εποπτικές αρχές, επιβολή κυρώσεων και προστίμων, ενδεχόμενο ύπαρξης ξεπλύματος παράνομου χρήματος, ζητήματα φερεγγυότητας, κανόνες δεοντολογίας, και άλλα νομικά ζητήματα που δυνατόν να σχετίζονται με συγκεκριμένο είδος συμμετοχικής χρηματοδότησης.

Αναλόγως των δεδομένων της συμμετοχικής χρηματοδότησης που εμφανίζεται στην πράξη, δυνατόν η διαδικτυακή πλατφόρμα συμμετοχικής χρηματοδότησης, να υπόκειται (ή να πρέπει να υπόκειται) σε προστατευτικές διατάξεις των τραπεζικών νομοθεσιών, π.χ. αναφορικά με το χρήστη υπηρεσιών πληρωμών στην Οδηγία 2366/2015 (PSD2), ή των καταναλωτικών νομοθεσιών, π.χ. στην Οδηγία 2014/17/ΕΕ (Mortgage Credit Directive), ή στις αυστηρές διατάξεις που καθιερώνει η Οδηγία 2014/65/ΕΕ για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFID IΙ) σχετικά με την προστασία των επενδυτών και τις ειδικές υποχρεώσεις για τις κυπριακές εταιρείες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών (ΚΕΠΕΥ) και να εμπίπτει συνεπώς στην αντίστοιχη εποπτεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ), της

Σελ. 15

ΕΚΚ, ή άλλης ανεξάρτητης αρχής ή νέας εγκαθιδρυθείσας εποπτείας, με αντίστοιχη υποχρέωση λήψης άδειας για την παροχή των υπό κρίση υπηρεσιών, αναλόγως. Εξάλλου τόσο ο δημιουργός του έργου, όσο και ο χρηματοδότης είναι δυνατόν στην πράξη να είναι καταναλωτές, σχεδόν στα πλείστα είδη της συμμετοχικής χρηματοδότησης και το γεγονός αυτό χρήζει ανάγκης ιδιαίτερης προστατευτικής ρύθμισης για τα μέρη και τον θεσμό γενικότερα.

Αρχικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν προτίθετο να λάβει ή να προτείνει συγκεκριμένα νομοθετικά μέτρα για τη ρύθμιση της συμμετοχικής χρηματοδότησης, αλλά τέθηκε ως σκοπός η νέα αυτή μέθοδος να λειτουργήσει και να εξελιχθεί στην αγορά ώστε μελλοντικά να διαφανούν οι εξελίξεις, στο ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον, ενώ όπως είχε επισημανθεί οι σχετικοί κανόνες θα έπρεπε αρχικά να αναζητηθούν σε κάθε έννομη τάξη, ή τελικώς όπως συνέβη, στην ιστοσελίδα κάθε πλατφόρμας. Στη συνέχεια θα εξετάζετο η πιθανή νομοθετική δράση σε επίπεδο Ε.Ε.

Σημειώνεται ότι στην κυπριακή έννομη τάξη δεν υπάρχει νομοθετική ρύθμιση της συμμετοχικής χρηματοδότησης με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ρύθμιση των σχέσεων των μερών μεταξύ τους, των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων τους στην πράξη. Το γεγονός αυτό επιτείνει την ανάγκη διαφάνειας για τους εφαρμοστέους κανόνες δικαίου, με σκοπό την εμπιστοσύνη και ασφάλεια των συναλλασσομένων.

Στην παρούσα φάση παρατηρούνται δύο διαδικτυακές πλατφόρμες συμμετοχικής χρηματοδότησης στην Κύπρο, η We Hug A Cause, η οποία αποτελεί πλατφόρμα δωρεών και φιλανθρωπικών έργων, ωστόσο αν και φαίνεται ενεργή δεν παρατηρείται ανάρτηση έργων και η Crowdbase Ltd η οποία αποτελεί ΚΕΠΕΥ, αδειοδοτήθηκε από την ΕΚΚ και λειτουργεί στο πλαίσιο συμμετοχικής χρηματοδότησης μέσω επένδυσης. Η τελευταία ωστόσο δεν εντοπίζεται (ακόμη), όπως θα ανέμενε κανείς, στο Αρχείο της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) για τους παρόχους υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης (ΠΥΣΧ). Σε

Σελ. 16

αυτό το πλαίσιο, η μέθοδος της συμμετοχικής χρηματοδότησης δημιουργεί νέο πεδίο δράσης στον τομέα ιδίως των συμβάσεων χρηματοπιστωτικού δικαίου.

Ωστόσο, υπάρχει αβεβαιότητα περί του εφαρμοστέου δικαίου και του πλαισίου εντός του οποίου θα λειτουργούν οι πλατφόρμες συμμετοχικής χρηματοδότησης αναλόγως των παρεχόμενων υπηρεσιών, ιδίως όταν η συμμετοχική χρηματοδότηση ήδη εμφανίζεται και λειτουργεί στην πράξη σε πολλά κράτη μέλη, αλλά και διεθνώς.

1.3.5. Εξέταση Αναγκαιότητας Νομικής Ρύθμισης και Εποπτείας

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) έχει εκδώσει Γνώμη στην οποία αναφέρει ότι η πιο ενδεικνυόμενη νομοθεσία για εφαρμογή στις συμμετοχικές χρηματοδοτήσεις οι οποίες ενέχουν χαρακτήρα δανειοδοτήσεως, είναι η Οδηγία 2007/64/ΕΚ περί Υπηρεσιών Πληρωμών, όπως έχει αντικατασταθεί από την Οδηγία 2015/2366. Ωστόσο, σημειώνει ότι υπάρχουν βασικές πτυχές της εν λόγω χρηματοδότησης που δεν καλύπτονται μόνο από το εν λόγω νομοθετικό πλαίσιο και τη γενικότερη νομοθεσία της Ε.Ε. και κίνδυνοι αφήνονται αρρύθμιστοι.

Τα πιστωτικά ιδρύματα εφαρμόζουν είτε βάσει νομοθεσιών, είτε βάσει του κανονιστικού πλαισίου, είτε γενικότερα βάσει της εποπτείας από τις αρμόδιες αρχές, συγκεκριμένες διαδικασίες στο πλαίσιο αποδοχής καταθέσεων, της διενέργειας πληρωμών και της διοχέτευσης δανείων, με σκοπό τη διαφάνεια, την ασφάλεια των συναλλαγών, την προστασία των συμφερόντων των εμπλεκομένων μερών, αλλά και αυστηρά μέτρα σε ό,τι αφορά σε ζητήματα κεφαλαιακής επάρκειας, ζητήματα κατανομής κινδύνων (πιστωτικού, λειτουργικού) και εσωτερικής διακυβέρνησης, γεγονότα τα οποία δεικνύουν και τη σημαντικότητα της ύπαρξης εποπτείας και ειδικά ρυθμισμένου πλαισίου δράσης των υπό κρίση υπηρεσιών.

Σελ. 17

Μετά τη ριζοσπαστική μεταρρύθμιση σε επίπεδο Ε.Ε., δηλαδή τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ενώσεως η διακυβέρνηση και η εποπτεία των πιστωτικών ιδρυμάτων συντίθεται πλέον από ενιαίους κανόνες. Η χρηματοοικονομική κρίση που εκδηλώθηκε το 2007 στις ΗΠΑ και εξαπλώθηκε ταχύτατα στην Ευρώπη κατέδειξε ότι η εποπτεία εστιάζεται στη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας, στην ορθή διοχέτευση των κεφαλαίων από τους δανειστές προς τους δανειολήπτες και στη διασφάλιση των δικαιωμάτων των δανειοληπτών.

Υπό το υπάρχον νομοθετικό και εποπτικό καθεστώς που ισχύει για όλα τα πιστωτικά ιδρύματα εντός Ε.Ε., λαμβάνεται πρόνοια και για τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων των καταθετών, όπως π.χ. με τα σχέδια προστασίας των καταθέσεων. Περαιτέρω, η λήψη μέτρων έναντι των συστημικών κινδύνων διαφυλάσσει και τα συμφέροντα των πιστωτικών ιδρυμάτων και της οικονομίας ολόκληρης από την επανεμφάνιση οικονομικών κρίσεων και από τη αποσταθεροποίηση της οικονομίας. Ορισμένα κράτη μέλη εντοπίζοντας τους κινδύνους έχουν προχωρήσει σε ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν ορισμένα είδη συμμετοχικής χρηματοδότησης, όπως π.χ. το Βέλγιο, ή η Ελλάδα που προχώρησε σε ειδική νομοθετική ρύθμιση για το ενημερωτικό δελτίο.

Η συμμετοχική χρηματοδότηση αποτελεί βεβαίως έναν από τις απεριόριστους τρόπους αξιοποίησης της νέας τεχνολογίας, με σκοπό την καινοτομία από τις FinTech εταιρείες. Ο κίνδυνος που ενυπάρχει εδώ, είναι να συμμορφώνονται πράγματι οι συμμετέχοντες, με τις επιταγές της νομοθεσίας και σε πρακτικό επίπεδο, δηλαδή, οι πρακτικές που ακολουθούν και εφαρμόζουν στην πράξη, να είναι σύμφωνες με τις σχετικές νομοθεσίες όσον αφορά τη γενικότερη λειτουργία τους και τα συστήματά τους, ιδίως όταν τα όσα αναγράφουν στα έγγραφα ή στους όρους που ανακοινώνουν στις ιστοσελίδες τους ή που συμφωνούν με τα εμπλεκόμενα μέρη είναι καθόλα νομότυπα.

Σελ. 18

Υπό το προαναφερόμενο πλαίσιο θα μελετηθεί η υπάρχουσα ευρωπαϊκή και κυπριακή νομοθεσία καθώς και ειδική νομοθεσία, όπως ο Κανονισμός (ΕΕ) 2020/1503 σχετικά με τους Ευρωπαίους ΠΥΣΧ.

1.4. Μεθοδολογία Έρευνας

1.4.1. Βασικές Αρχές

Σημειώνεται ότι η μεθοδολογική προσέγγιση που ακολουθείται εν προκειμένω είναι η δογματική νομική προσέγγιση και τα εργαλεία αυτής (πρωτογενείς πηγές – νομοθεσία και νομολογία – και δευτερογενείς πηγές – συγγράμματα, εγχειρίδια, αναλύσεις αποφάσεων) με σκοπό την διερεύνηση εις βάθος του υπό κρίση θεσμού στο πλαίσιο του σκοπού της έρευνας, την ανάδειξη των κενών και των κινδύνων και την υποστήριξη των σχετικών θέσεων και επιχειρημάτων καθώς και τη διεξαγωγή νομικών συμπερασμάτων. Η χρήση της εν λόγω μεθοδολογικής προσέγγισης στην έρευνα συμβάλει στην ανάλυση του υφισταμένου νομικού πλαισίου, των δικαστικών αποφάσεων που σχετίζονται με ζητήματα που συνδέονται με τη συμμετοχική χρηματοδότηση και να υποστηρίξει τη διεξαγωγή ασφαλών νομικών συμπερασμάτων καθώς και την πρόταση νομικών λύσεων και προσεγγίσεων.

Ειδικότερα, κατά την παρούσα έρευνα θα ληφθούν υπόψη οι βασικές αρχές του Δικαίου των Συμβάσεων.

Η έννομη τάξη συγκροτείται από κανόνες δικαίου, δικαιικές αρχές και διατάξεις. Οι κανόνες δικαίου απαρτίζονται από δυο προτάσεις, τη δευτερεύουσα υποθετική που καλείται πραγματικό του κανόνα δικαίου και την κύρια που καλείται έννομη συνέπεια του κανόνα δικαίου. Κατά την ερμηνεία των κανόνων δικαίου, του εθνικού και του ευρωπαϊκού δικαίου που σχετίζονται με τα ζητήματα συμμετοχικής χρηματοδότησης, θα εφαρμόζονται αναλόγως οι γενικοί κανόνες ερμηνείας, π.χ. η γραμματική ερμηνεία, η ιστορική ερμηνεία, η τελολογική ερμηνεία, η συστηματική και η διασταλτική ερμηνεία για να κατανοηθεί το γράμμα, ο σκοπός, το πνεύμα του νόμου καθώς και η αναλογία νόμου σε περίπτωση που υπάρχει κενό δικαίου, οπότε δυνατόν αυτό να πληρωθεί με αναλογική εφαρμογή άλλων

Σελ. 19

κανόνων δικαίου. Οι πιο πάνω θεωρίες και ερμηνείες του νόμου θα εφαρμόζονται καθ’ όλη τη διάρκεια της έρευνας.

Εν προκειμένω, προς υλοποίηση του εν λόγω σκοπού, θα υπάρξει πλούσια βιβλιογραφική έρευνα, ανάλυση και αξιολόγηση των σχετικών νομοθετικών διατάξεων, των οδηγιών και κανονισμών των εποπτικών αρχών, καθοδηγητικών κειμένων και κατευθυντήριων γραμμών (guidelines), σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, με απώτερο στόχο η παρούσα μονογραφία να προσφέρει εξειδικευμένη καθοδήγηση σε θέματα συμμετοχικής χρηματοδότησης σε ακαδημαϊκό νομικό επίπεδο, στο νομοθέτη και τη νομοθετική πρωτοβουλία αναδεικνύοντας και επισημαίνοντας νομικά κενά, αλλά και στα πρόσωπα εκείνα, τα οποία θα θελήσουν να ασχοληθούν ή ασχολούνται ήδη με την παροχή ή λήψη των εν λόγω υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης.

Θα μελετηθεί η συμμετοχική χρηματοδότηση ως μέσο χρηματοδότησης, με τα βασικά χαρακτηριστικά και τις αδυναμίες του, θα εξεταστεί το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο (κυπριακή έννομη τάξη, αλλά και ευρωπαϊκό δίκαιο) και η αποτελεσματικότητά του να ρυθμίσει τις πτυχές της συμμετοχικής χρηματοδότησης που ενέχουν κινδύνους για τα μέρη, σε συνδυασμό με την υπάρχουσα νομολογία για τα υπό κρίση ζητήματα και θα προταθούν νομικές λύσεις και χειρισμοί επί των ευρημάτων της έρευνας.

Ειδικότερα, θα μελετηθεί εκτενώς το υφιστάμενο νομικό σύστημα το οποίο ισχύει και καταλαμβάνει τις πτυχές της δραστηριότητας της συμμετοχικής χρηματοδότησης και θα αναδειχθούν συγκεκριμένοι προβληματισμοί και νομικά ζητήματα στις σχέσεις των συμμετεχόντων μεταξύ τους (βασικοί συμμετέχοντες: (α.) χρηματοδότης - επενδυτής (backer), (β.) δημιουργός έργου - χρηματοδοτούμενος (creator - project owner) και (γ.) διαδικτυακή πλατφόρμα συμμετοχικής χρηματοδότησης, με σκοπό την ομαλότερη επίτευξη της εμπορικής δραστηριότητας και/ή των λοιπών σκοπών τους. Περαιτέρω, θα αναδειχθούν τα νομικά ζητήματα και οι τρόποι που θα καθιστούν ασφαλέστερη τη χρήση της συμμετοχικής χρηματοδότησης ως εργαλείο άντλησης κεφαλαίων και χρηματοδότησης.

Θα διερευνηθεί τελικώς με ποιο τρόπο χρήζει αναπροσαρμογής και εκσυγχρονισμού το υφιστάμενο νομικό σύστημα, ώστε να παρέχει μεγαλύτερη προστασία και αποτελεσματικότερα εργαλεία στους εμπλεκομένους.

1.4.2. Κύριοι Άξονες Έρευνας

Στους βασικούς άξονες της έρευνας θα συμπεριλαμβάνεται ανάλυση του θεσμού της συμμετοχικής χρηματοδότησης και των ειδικών πτυχών του, των νομικών σχέσεων των μερών, διερεύνηση και ανάλυση των δικαιωμάτων, των υποχρεώσεων, της νομικής φύσης των συμβάσεων, των όρων που θέτουν οι διαδικτυακές πλατφόρμες συμμετοχικής χρηματοδότησης, τον εντοπισμό και ανάλυση των νομικών ζητημάτων, των κίνδυνων και των νομικών κενών, μέσω και της παρατήρησης των μορφών συμμετοχικής χρηματοδότησης, όπως επίσης και κριτική

Σελ. 20

θεώρηση της εθνικής νομοθεσίας και της δυνατότητάς της να προστατεύσει επαρκώς τα μέρη. Επίσης, θα συμπεριλαμβάνεται ανάλυση και σχολιασμός των νομοθετικών διατάξεων, ανάλυση και εφαρμογή των βασικών αρχών του Δικαίου των Συμβάσεων και της σχετικής νομολογίας όπου αρμόζει, καθώς και σχετικών ειδικών διατάξεων. Ειδικότερα:

1.) Η συμμετοχική χρηματοδότηση υπό το φως των γενικών αρχών του κυπριακού Δικαίου των Συμβάσεων και του περί Συμβάσεων Νόμου.

Η παρούσα έρευνα θα μελετήσει, μέσα από τις βασικές αρχές του δικαίου των συμβάσεων και της υπό κρίση νομοθεσίας, τη συμμετοχική χρηματοδότηση, τον τρόπο δράσης των συμμετεχόντων προσώπων (ιδιώτες και επιχειρήσεις), εστιάζοντας στις μορφές που επιλέγουν κάθε φορά τα μέρη να σχετιστούν στην πράξη εντός του εν λόγω πλαισίου. Θα διερευνήσει τις σχέσεις τους και θα προτείνει λύσεις στους νομικούς προβληματισμούς που θα εντοπισθούν στο πλαίσιο της σχετικής νομοθεσίας και νομολογίας, όπου αρμόζει.

Ειδικότερα θα εξεταστούν, η νομική φύση της σύμβασης αναλόγως μορφής συμμετοχικής χρηματοδότησης, έγκυρη σύναψη σύμβασης, συναίνεση (πρόταση-αποδοχή-ανακλήσεις και κοινοποιήσεις αυτών), δικαιοπρακτική ικανότητα, δικαιοπρακτική βούληση, αντικείμενο, σκοπός, αντιπαροχή, σχέσεις αντιπροσώπευσης, ειδικότερες σχέσεις συμμετεχόντων προσώπων στη συμμετοχική χρηματοδότηση, δικαιώματα, υποχρεώσεις, ευθύνες.

Στο πλαίσιο αυτό, κατά βάση θα εξεταστούν μορφές συμμετοχικής χρηματοδότησης όπως δωρεές (donation-based CF), προπωλήσεις, μορφές ανταμοιβής (reward-based CF) και άλλες σχετικές μορφές ή παραλλαγές τους. Επιπρόσθετα, οι εν λόγω μορφές θα εξεταστούν και μέσω ειδικών νομοθετικών διατάξεων, όπως π.χ. περί Διενέργειας Εράνων Νόμος (Ν.68(Ι)/2014), περί Πώλησης Αγαθών Νόμος (Ν. 10(I)/1994), περί Εταιρειών Νόμος κ.α., αναφορικά με διάφορες πτυχές τους.

Σημειώνεται γενικότερα ότι, ως εργαλείο στην παρούσα έρευνα, προς αναζήτηση μιας πληρέστερης και δικαιότερης ρύθμισης, ευρύτερης ή πιο στοχευμένης στο πλαίσιο των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των μερών στη συμμετοχική χρηματοδότηση, θα αντλήσουμε φως και από έτερα δικαιικά συστήματα στο βαθμό που απαιτείται, ήτοι θα χρησιμοποιηθούν νομοθετικές πρόνοιες ή παραδείγματα και από το ηπειρωτικό δίκαιο, όχι για σκοπούς σύγκρισης, αλλά επ’ ευκαιρία και της παρότρυνσης των φορέων της Ε.Ε. για εναρμόνιση των δικαιικών συστημάτων των κρατών μελών σε επίπεδο εσωτερικής αγοράς.

2.) Η συμμετοχική χρηματοδότηση υπό το φως του κυπριακού τραπεζικού δικαίου και του δικαίου της κεφαλαιαγοράς.

Με το ίδιο σκεπτικό (όπως α. ανωτέρω), η έρευνα θα εστιαστεί στον τρόπο δράσης των συμμετεχόντων προσώπων (ιδιώτες και επιχειρήσεις) στη συμμετοχική χρηματοδότηση και θα προτείνει λύσεις στους νομικούς προβληματισμούς που θα εντοπισθούν.

Back to Top