ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ

Διαγράμματα - Ερμηνεία - Υποδείγματα

Συνδυάστε Βιβλίο (έντυπο) + e-book και κερδίστε 22.8€

Δωρεάν μεταφορικά σε όλη την Ελλάδα για αγορές άνω των 30€

Σε απόθεμα

Τιμή: Κανονική Τιμή 58,00 € Ειδική Τιμή 46,40 €

Επιλογές

Βιβλίο (έντυπο) 58,00 € + 46,40 €

e-book 58,00 € + 46,40 €

* Απαιτούμενα πεδία

Ποσότητα

Κωδικός Προϊόντος: 15331

Συγγραφείς: Βαφειάδου Π., Βίτσα Π.

Έκδοση: 2015
Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
Σελίδες: 640
ISBN: 978-960-562-397-5
Δείτε ένα απόσπασμα

Λεπτομέρειες
Περιεχόμενα

Το έργο με τίτλο «ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ (Διαγράμματα - Ερμηνεία - Υποδείγματα)», περιλαμβάνει σε δεκαεννέα (19) θεματικές ενότητες, τα διαγράμματα και την ερμηνευτική προσέγγιση του δικαίου της αστικής ευθύνης και της ευθύνης του ασφαλιστή από αυτοκινητικά ατυχήματα, καθώς και αντιπροσωπευτικά υποδείγματα σχετικών δικογράφων.

Τα θέματα που παρουσιάζονται, κατανέμονται στις εξής ενότητες:

[1] Ευθύνη κατά το Ν ΓΠΝ/1911

[2] Ευθύνη γενικά από αδικοπραξία (ΑΚ 914)

[3] Ευθύνη για ζημία από οικείο πταίσμα (ΑΚ 300)

[4] Ευθύνη προστήσαντος (ΑΚ 922)

[5] Ευθύνη εποπτεύοντος (ΑΚ 923)

[6] Ευθύνη Δημοσίου για αδικοπραξία των οργάνων του (ΕισΝΑΚ 105, 106)

[7] Ευθύνη περισσοτέρων για ζημία (ΑΚ 926, 927)

[8] Περιεχόμενο και έκταση αποζημίωσης

[9] Ζημία πραγμάτων

[10] Ευθύνη για θανάτωση προσώπου (ΑΚ 928)

[11] Ευθύνη για βλάβη του σώματος ή της υγείας προσώπου (ΑΚ 929, 931)

[12] Τρόπος καταβολής της αποζημίωσης επί θανάτωσης προσώπου ή βλάβης του σώματος ή της υγείας (ΑΚ 930)

[13] Μεταβίβαση της αξίωσης του παθόντος στο ΙΚΑ ή σε αλλοδαπό φορέα κοινωνικής ασφάλισης

[14] Χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη (ΑΚ 932)

[15] Παραγραφή της αξίωσης από αδικοπραξία (ΑΚ 937)

[16] Ευθύνη ασφαλιστή από την υποχρεωτική ασφάλιση αυτοκινήτου

[17] Ευθύνη Επικουρικού Κεφαλαίου

[18] Ευθύνη Γραφείου Διεθνούς Ασφάλισης

[19] Διαδικασία διαφορών για ζημίες από αυτοκίνητο και από τη σύμβαση ασφάλισής του (ΚΠολΔ 681 Α)

Mετά τις ανωτέρω 19 θεματικές ενότητες, παρατίθεται η επιλεκτική επισήμανση πρακτικών θεμάτων που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον αλλά και προβληματισμούς στην πράξη, υπό τύπον ερωτήσεων, στα οποία δίδεται εμπεριστατωμένη (με παραπομπή στη βιβλιογραφία και τη νομολογία), απάντηση. Τέλος, παρατίθεται αναλυτικό ευρετήριο, που αφορά όλη την παραπάνω ύλη.

Η έκδοση αυτή, με την λεπτομερή και πλήρως ενημερωμένη, σύμφωνα με τα νέα νομοθετικά και νομολογιακά δεδομένα, προσέγγιση των σχετικών θεμάτων, αλλά και με την πρακτική αντιμετώπισή τους, μέσω των σχετικών υποδειγμάτων, συμβάλλει στην ολοκληρωμένη ενημέρωση των νομικών και των ασφαλιστικών εταιριών, που ασχολούνται με την αστική ευθύνη και την ευθύνη του ασφαλιστή από αυτοκινητικά ατυχήματα, προσφέροντάς τους ένα εύχρηστο, πρακτικό και πλήρες βοήθημα.

[1] Ευθύνη κατά το Ν ΓΠΝ/1911
Διάγραμμα	Σελ. 1
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Αστική ευθύνη από διακινδύνευση - Προϋποθέσεις της ευθύνης και έκτασή της
1. Νομική της φύση	Σελ. 8
2. Έννοια αυτοκινήτου κατά το Ν ΓΠΝ/1911	Σελ. 8
3. Η έννοια του «αυτοκινήτου» σε άλλα νομοθετικά κείμενα	Σελ. 9
4. Αυτοκίνητα μη υπαγόμενα στη ρύθμιση του Ν ΓΠΝ/1911	Σελ. 9
5. Έννοια κατόχου	Σελ. 10
6. Παραχώρηση της οδήγησης σε τρίτο πρόσωπο	Σελ. 11
7. Αυτογνωμόνως «επιληφθείς της κατοχής» του αυτοκινήτου	Σελ. 12
8. Πρόσωπα που δεν έχουν την ιδιότητα του κατόχου	Σελ. 12
9. Ζημία από αυτοκίνητο κατά τη λειτουργία του	Σελ. 13
10. Ατυχήματα άσχετα με τη λειτουργία του αυτοκινήτου	Σελ. 13
11. Ποιοι δεν έχουν δικαίωμα αποζημίωσης κατά τον ΓΠΝ/1911	Σελ. 14
12. Η αιτιώδης συνάφεια ως προϋπόθεση ευθύνης κατά το Ν ΓΠΝ/1911	Σελ. 14
13. Η ευθύνη του οδηγού	Σελ. 15
14. Η ευθύνη του κατόχου	Σελ. 15
15. Η ευθύνη του ιδιοκτήτη και η έκταση αυτής	Σελ. 15
16. Ένσταση περιορισμού της ευθύνης του ιδιοκτήτη μέχρι την αξία του αυτοκινήτου	Σελ. 16
17. Η δυνατότητα παραχώρησης του αυτοκινήτου εκ μέρους του ιδιοκτήτη προς απαλλαγήν από την ευθύνη του	Σελ. 17
B. Προϋποθέσεις απαλλαγής από την ευθύνη των ενεχομένων κατά το Ν ΓΠΝ/1911 προσώπων
1. Η ανωτέρα βία ως λόγος απαλλαγής	Σελ. 17
2. Λόγοι που δεν αποτελούν ανωτέρα βία	Σελ. 17
3. Η υπαιτιότητα του παθόντα	Σελ. 19
4. Το τεκμήριο της υπαιτιότητας του παθόντα	Σελ. 19
5. Το πταίσμα τρίτου προσώπου που δεν ανήκει στην υπηρεσία του αυτοκινήτου	Σελ. 20
6. Ποια πρόσωπα δεν θεωρούνται τρίτοι	Σελ. 21
7. Συνυπαιτιότητα τρίτου	Σελ. 21
8. Ελάττωμα του αυτοκινήτου, το οποίο με οποιαδήποτε επιμέλεια δεν μπορούσε να γνωρίζει ο οδηγός	Σελ. 21
9. Η κατάσταση ανάγκης	Σελ. 22
Γ. Καταλογισμός της ευθύνης επί κοινών ζημιών που προέρχονται από κοινό πταίσμα
1. Οι προϋποθέσεις καταλογισμού της ζημίας ανάλογα με τη βαρύτητα του πταίσματος	Σελ. 22
2. Συσχετισμός του άρθρου 6 του Ν ΓΠΝ/1911 με την ΑΚ 300	Σελ. 22
Δ. Η παραγραφή των αξιώσεων που ερείδονται στο Ν ΓΠΝ/1911
1. Η διετής παραγραφή των αξιώσεων από το Ν ΓΠΝ/1911	Σελ. 23
2. Η αφετηρία της παραγραφής	Σελ. 23
Ε. Η εσωτερική σχέση αναγωγής των ενεχομένων προσώπων
1. Δικαίωμα αναγωγής του μη υπαιτίου	Σελ. 23
2. Η παραγραφή του δικαιώματος της αναγωγής	Σελ. 23
ΣΤ. Κριτήρια για την επιδίκαση της αποζημίωσης
1. Οι «κατʼ ιδίαν περιστάσεις» που λαμβάνονται υπόψη κατά την επιδίκαση της αποζημιώσεως	Σελ. 24
2. Ποιες αξιώσεις αφορά η αποζημίωση του άρθρου 9 του Ν ΓΠΝ/1911	Σελ. 24
3. Περισσότεροι υπόχρεοι και έκταση της ευθύνης εκάστου αυτών	Σελ. 24
4. Το δικαίωμα αναγωγής του καταβαλόντος συνοφειλέτη	Σελ. 25
Ζ. Σύγκρουση αυτοκινήτων
1. Η ratio της ρύθμισης	Σελ. 25
2. Έννοια σύγκρουσης	Σελ. 25
3. Ζημιές επιβαινόντων ή βλάβη των πραγμάτων που βρίσκονται εντός των αυτοκινήτων «σε λειτουργία»	Σελ. 26
4. Μη εφαρμογή του άρθρου 10 του Ν ΓΠΝ/1911 όταν υπάρχουν ζημιές προσώπων ή πραγμάτων που βρίσκονται έξω από τα συγκρουσθέντα αυτοκίνητα	Σελ. 26
5. Ποιες διατάξεις του Ν ΓΠΝ/1911 εφαρμόζονται επί συγκρούσεως αυτοκινήτων	Σελ. 26
Η. Μέτρα προς εξασφάλιση των απαιτήσεων του ζημιωθέντος
1. Ενέχυρο επί του αυτοκινήτου	Σελ. 27
2. Ανάλογη εφαρμογή διατάξεων και επί του νομίμου ενεχύρου του άρθρου 11 παρ. 1 του Ν ΓΠΝ/1911	Σελ. 28
3. Προνομιακή μεταχείριση του έχοντος το δικαίωμα του ενεχύρου	Σελ. 28
4. Πότε δεν εφαρμόζεται το δικαίωμα του ενεχύρου επί του αυτοκινήτου	Σελ. 28
5. Η κράτηση του αυτοκινήτου από την αστυνομική αρχή (σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ. 2 του Ν ΓΠΝ/1911)	Σελ. 28
6. Άρση της κράτησης του αυτοκινήτου αν η ασφαλιστική εταιρία καταθέσει έγγραφη δήλωση στην αστυνομική αρχή	Σελ. 29
7. Συντηρητική κατάσχεση του αυτοκινήτου	Σελ. 29
8. Τρόπος επιβολής της συντηρητικής κατάσχεσης του αυτοκινήτου	Σελ. 29
Θ. Εξαιρέσεις από το πεδίο εφαρμογής του Ν ΓΠΝ/1911
1. Μη εφαρμογή του Ν ΓΠΝ/1911 σε περίπτωση βλάβης των μεταφερομένων με το ζημιογόνο αυτοκίνητο προσώπων ή πραγμάτων	Σελ. 30
2. Εφαρμογή του Ν ΓΠΝ/1911 όταν ζητείται χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης	Σελ. 30
3. Εφαρμογή του Ν ΓΠΝ/1911 για πρόσωπα και πράγματα που μεταφέρονται με λεωφορείο	Σελ. 31
4. Ειδικά ζητήματα σε περίπτωση τραυματισμού ή θανατώσεως επιβάτη ή τρίτου από τη σύγκρουση αυτοκινήτων	Σελ. 31
Υπόδειγμα
Αγωγή με βάσει το Ν ΓΠΝ/1911 (άρθρα 2 και 4)	Σελ. 33
Παρατηρήσεις	Σελ. 38
[2] Ευθύνη γενικά από αδικοπραξία
Διάγραμμα	Σελ. 41
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Οι γενικές προϋποθέσεις της αδικοπρακτικής ευθύνης
1. Υπαιτιότητα	Σελ. 43
2. Έννοια παράνομης πράξης	Σελ. 43
3. Έννοια ζημίας	Σελ. 43
4. Έννοια αιτιώδους συνάφειας	Σελ. 44
5. Αναιρετικός έλεγχος	Σελ. 44
Β. Ανικανότητα προς καταλογισμό
1. Ανίκανοι προς καταλογισμό	Σελ. 44
2. Ανικανότητα λόγω έλλειψης συνείδησης των πραττομένων	Σελ. 44
3. Υπαίτια διατάραξη της συνειδήσεως	Σελ. 45
4. Ανήλικος που δεν συμπλήρωσε το 10ο έτος της ηλικίας του	Σελ. 45
5. Ανήλικος που έχει συμπληρώσει το 10ο όχι όμως και το 14ο έτος της ηλικίας του	Σελ. 45
6. Κωφάλαλοι	Σελ. 45
Γ. Εύλογη αποζημίωση
Υπόδειγμα
Αγωγή αποζημίωσης για αποκατάσταση υλικών ζημιών και για μείωση αξίας βλαβέντος αυτοκινήτου	Σελ. 47
Παρατηρήσεις	Σελ. 51

[3] Ευθύνη για ζημία από οικείο πταίσμα
Διάγραμμα	Σελ. 53
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Προϋποθέσεις εφαρμογής της ΑΚ 300
1. Έννοια συντρέχοντος πταίσματος του ζημιωθέντος στην επέλευση της ζημίας του	Σελ. 54
2. Απαραίτητη η σωρευτική συνδρομή των προϋποθέσεων	Σελ. 54
3. Διακριτική ευχέρεια του δικαστηρίου στην περίπτωση συντρέχοντος πταίσματος του ζημιωθέντος	Σελ. 54
Β. Κριτήρια που λαμβάνει υπόψη του ο δικαστής προς συναγωγή της κρίσης του
1. Κρίσιμα κριτήρια	Σελ. 54
2. Ειδικότερα κριτήρια για την επιδίκαση της αποζημίωσης	Σελ. 55
Γ. Ένσταση συντρέχοντος πταίσματος
1. Προβολή ένστασης	Σελ. 55
2. Το συντρέχον πταίσμα του ζημιωθέντος ανηλίκου	Σελ. 55
3. Το συντρέχον πταίσμα του παθόντος σε σχέση με παραβάσεις του ΚΟΚ	Σελ. 55
4. Συντρέχον πταίσμα παθόντος συνεπιβάτη αυτοκινήτου, ο οποίος επιβιβάστηκε στο ζημιογόνο αυτοκίνητο, ενώ γνώριζε ότι ο οδηγός του βρισκόταν υπό την επίδραση οινοπνεύματος, ή δεν φορούσε ζώνη ασφαλείας.	Σελ. 56
Υπόδειγμα
Αξίωση χρηματικής ικανοποίησης συζύγου και αδελφού για ψυχική οδύνη λόγω θανάτωσης πεζού	Σελ. 57
Παρατηρήσεις	Σελ. 61
[4] Ευθύνη προστήσαντος
Διάγραμμα	Σελ. 63
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Προϋποθέσεις ευθύνης από πρόστηση
1. Έννοια πρόστησης	Σελ. 64
2. Σχέση πρόστησης	Σελ. 64
3. Έρεισμα σχέσης πρόστησης	Σελ. 64
4. Υποπρόστηση	Σελ. 65
5. Έννοια του όρου «προστήσας»	Σελ. 65
6. Έννοια του όρου «προστηθείς»	Σελ. 65
7. Μη ύπαρξη σχέσης πρόστησης	Σελ. 65
8. Αδικοπραξία προστηθέντος	Σελ. 66
9. Εξουσία ελέγχου προστηθέντος	Σελ. 66
10. Η αιτιώδης συνάφεια ως προϋπόθεση ευθύνης	Σελ. 66
Β. Ευθύνη προστήσαντος
1. Έκταση ευθύνης προστήσαντος	Σελ. 66
2. Ευθύνη προστήσαντος επί υπέρβασης από τον προστηθέντα της ανατεθείσας σε αυτόν υπηρεσίας	Σελ. 66
3. Ευθύνη προστήσαντος εις ολόκληρον	Σελ. 67
4. Αποκλεισμός ευθύνης του προστήσαντος	Σελ. 67
Γ. Αναγωγή προστήσαντος κατά του προστηθέντος
1. Προϋποθέσεις	Σελ. 68
Δ. Παραγραφή αξίωσης
1. Παραγραφή αξίωσης ζημιωθέντος τρίτου	Σελ. 68
2. Παραγραφή αξίωσης εξ αναγωγής	Σελ. 68
Υπόδειγμα
Αξίωση αποζημίωσης εις βάρος του προστηθέντος, του προστήσαντος και του ασφαλιστή για αποκατάσταση υλικών ζημιών βλαβέντος αυτοκινήτου και για ηθική βλάβη	Σελ. 69
Παρατηρήσεις	Σελ. 73
[5] Ευθύνη εποπτεύοντος
Διάγραμμα	Σελ. 75
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Περιεχόμενο ευθύνης εποπτεύοντος
1. Νομοθετική ρύθμιση	Σελ. 76
2. Περιοριστική απαρίθμηση εποπτευομένων	Σελ. 76
3. Έννοια εποπτείας	Σελ. 76
4. Εποπτεία ανηλίκου	Σελ. 76
5. Εποπτεύοντες από τον νόμο	Σελ. 77
6. Εποπτεύοντες από σύμβαση	Σελ. 77
Β. Προϋποθέσεις ευθύνης εποπτεύοντος
1. Αδικοπραξία εποπτευομένου	Σελ. 78
2. Συνδρομή αιτιώδους συνάφειας	Σελ. 78
3. Μαχητό τεκμήριο περί ύπαρξης πταίσματος του εποπτεύοντος ως προς την άσκηση της εποπτείας	Σελ. 78
4. Συνέπειες ευθύνης του εποπτεύοντος	Σελ. 79
5. Παράλληλη ευθύνη εποπτεύοντος και εποπτευομένου έναντι του τρίτου	Σελ. 79
6. Ζημία του ίδιου του εποπτευομένου από αδικοπραξία τρίτου	Σελ. 79
7. Συντρέχον πταίσμα εποπτεύοντος	Σελ. 79
Γ. Δικονομικά
1. Στοιχεία αγωγής του τρίτου ζημιωθέντος κατά του εποπτεύοντος	Σελ. 80
2. Αναιρετικός έλεγχος	Σελ. 80
Δ. Παραγραφή αξίωσης ζημιωθέντος τρίτου κατά του εποπτεύοντος
1. Πενταετής η συνήθης παραγραφή	Σελ. 80
Υπόδειγμα
Αξίωση αποζημίωσης για σωματικές βλάβες και χρηματική ικανοποίηση, εις βάρος των εποπτευόντων τον ανήλικο που προξένησε τη ζημία, γονέων του και της ασφαλιστικής εταιρείας	Σελ. 81
Παρατηρήσεις	Σελ. 86
[6] Ευθύνη Δημοσίου για αδικοπραξία των οργάνων του [άρθρα 105-106 ΕισΝΑΚ]
Διάγραμμα	Σελ. 87
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Προϋποθέσεις αδικοπρακτικής ευθύνης του Δημοσίου
1. Νομοθετική ρύθμιση	Σελ. 89
2. Κριτήρια για τον χαρακτηρισμό προσώπου ως οργάνου του Δημοσίου	Σελ. 89
3. Παράνομη πράξη ή παράλειψη οργάνου του Δημοσίου κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας	Σελ. 89
4. Διοικητικές ή υλικές, παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του Δημοσίου	Σελ. 90
5. Ενέργεια ή παράλειψη του οργάνου κατά την άσκηση της εξουσίας	Σελ. 90
6. Αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της παράνομης και ζημιογόνου πράξης ή παράλειψης και της δημόσιας εξουσίας που έχει ανατεθεί στο όργανο	Σελ. 90
Β. Αποκλεισμός αστικής ευθύνης του οργάνου του Δημοσίου έναντι του ζημιωθέντος τρίτου
1. Μη ευθύνη υπαλλήλου έναντι τρίτων	Σελ. 90
2. Επέκταση του αποκλεισμού από την ευθύνη και σε άλλες κατηγορίες υπαλλήλων	Σελ. 91
3. Μη ευθύνη έναντι του ζημιωθέντος τρίτου των οδηγών μηχανοκινήτων οχημάτων του Δημοσίου (άρθρο 1 Ν 976/1979)	Σελ. 91
4. Ανάλογη εφαρμογή διατάξεων άρθρου 1 Ν 976/1979 και για τα ατυχήματα που προκαλούνται από τα εναέρια μέσα του Πυροσβεστικού Σώματος	Σελ. 92
5. Αυτογνώμων κατάληψη μηχανοκινήτου οχήματος του Δημοσίου	Σελ. 92
Γ. Έκταση ευθύνης του Δημοσίου
1. Περιεχόμενο ευθύνης	Σελ. 92
2. Δικαίωμα αναγωγής του Δημοσίου κατά του οργάνου του (υπαλλήλου)	Σελ. 92
3. Ειδική ρύθμιση για τους οδηγούς μηχανοκινήτων οχημάτων του Δημοσίου	Σελ. 92
Δ. Δικαιοδοσία
1. Καθορισμός της δικαιοδοσίας	Σελ. 93
2. Δικαιοδοσία πολιτικών δικαστηρίων	Σελ. 93
3. Δικαιοδοσία τακτικών διοικητικών δικαστηρίων	Σελ. 94
Ε. Παραγραφή της αξίωσης κατά του Δημοσίου
1. Ειδική παραγραφή	Σελ. 94
Υπόδειγμα
Αξίωση κατά του Δημοσίου για υλικές ζημίες και μείωση αξίας βλαβέντος αυτοκινήτου	Σελ. 95
Παρατηρήσεις	Σελ. 99
[7] Ευθύνη περισσοτέρων για ζημία
Διάγραμμα	Σελ. 101
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Η νομοθετική ρύθμιση
1. Περιεχόμενο ευθύνης περισσοτέρων προσώπων	Σελ. 102
2. Κατηγορίες ευθύνης περισσοτέρων προσώπων	Σελ. 102
3. Ευθύνη εξαιτίας κοινής πράξης περισσοτέρων προσώπων	Σελ. 102
4. Παράλληλη ευθύνη περισσοτέρων προσώπων	Σελ. 103
5. Διαζευκτική αιτιότητα (ΑΚ 926 εδ. 2)	Σελ. 103
6. Μη εφαρμογή της διαζευκτικής αιτιότητας	Σελ. 104
7. Ευθύνη εις ολόκληρον	Σελ. 104
8. Συντρέχον πταίσμα ζημιωθέντος	Σελ. 105
9. Δεδικασμένο	Σελ. 105
Β. Αναγωγή μεταξύ περισσοτέρων ευθυνομένων
1. Θεμελίωση δικαιώματος αναγωγής	Σελ. 106
2. Άσκηση του δικαιώματος αναγωγής	Σελ. 106
3. Επιμερισμός της ευθύνης	Σελ. 106
4. Υποκειμενική ευθύνη όλων των συνοφειλετών	Σελ. 107
5. Υποκειμενική και αντικειμενική ευθύνη συνοφειλετών	Σελ. 107
6. Λειτουργία αναγωγής	Σελ. 107
7. Παραγραφή του δικαιώματος αναγωγής	Σελ. 108
Υπόδειγμα
Αξίωση αποζημίωσης για υλικές ζημιές αυτοκινήτου, κατά: α) του υπαιτίου οδηγού (άρθρα 914 ΑΚ και 4 Ν ΓΠΝ/1911), β) του ιδιοκτήτη του ζημιογόνου αυτοκινήτου (άρθρο 4 Ν ΓΠΝ/1911) και γ) του ασφαλιστή (άρθρο 10 Ν 489/1976)	Σελ. 109
Παρατηρήσεις	Σελ. 113
[8] Περιεχόμενο και έκταση αποζημίωσης
Διάγραμμα	Σελ. 115
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Ζημία
1. Η ύπαρξη ζημίας ως γενεσιουργός λόγος της υποχρέωσης προς αποζημίωση	Σελ. 117
2. Έννοια της ζημίας	Σελ. 117
3. Ζημία υπό στενή έννοια - Περιουσιακή ζημία	Σελ. 117
4. Δαπάνες που αποτελούν περιουσιακή ζημία	Σελ. 118
5. Ζημία υπό ευρεία έννοια	Σελ. 118
6. Θετική ζημία - Αποθετική ζημία (διαφυγόν κέρδος)	Σελ. 118
Β. Ζημία αυτοκινήτου
1. Θετική ζημία επί βλάβης του αυτοκινήτου	Σελ. 118
2. Θετική ζημία επί ολικής καταστροφής αυτοκινήτου	Σελ. 119
3. Θετική ζημία λόγω εμπορικής και τεχνικής υπαξίας του αυτοκινήτου	Σελ. 119
Γ. Ζημία λόγω βλάβης του σώματος ή της υγείας
1. Περιεχόμενο ζημίας	Σελ. 119
Δ. Ζημία λόγω θανάτωσης προσώπου
1. Περιεχόμενο ζημίας	Σελ. 120
Ε. Διαφυγόν κέρδος
1. Προϋποθέσεις επιδίκασης	Σελ. 120
2. Διαφυγόν κέρδος επί ολικής καταστροφής πράγματος	Σελ. 120
3. Διαφυγόντα κέρδη για στέρηση των εισοδημάτων εξαιτίας της ανικανότητας για παροχή εργασίας	Σελ. 120
4. Διαφυγόντα κέρδη για επαγγελματική δραστηριότητα, για την άσκηση της οποίας ο νόμος απαιτεί άδεια της διοικητικής αρχής	Σελ. 121
5. Στοιχεία της αγωγής για διαφυγόν κέρδος λόγω βλάβης του σώματος ή της υγείας	Σελ. 121
6. Πότε δεν αποζημιώνεται το διαφυγόν κέρδος	Σελ. 121
ΣΤ. Προσδιορισμός και περιεχόμενο μέλλουσας ζημίας
1. Διάκριση ζημίας σε παρούσα και μέλλουσα	Σελ. 122
2. Αποκατάσταση μέλλουσας ζημίας	Σελ. 122
Ζ. Δικαιούχος της αποζημίωσης
1. Άμεσα και έμμεσα ζημιωθείς	Σελ. 123
Η. Υπόχρεος αποζημίωσης
1. Ευθυνόμενα προς αποζημίωση πρόσωπα	Σελ. 123
2. Μεταβίβαση της υποχρέωσης προς αποζημίωση στους καθολικούς διαδόχους του υποχρέου	Σελ. 124

Θ. Χρηματική αποκατάσταση της ζημίας
1. Έννοια χρήματος	Σελ. 124
2. Καθορισμός της αποζημίωσης με βάση το ημεδαπό νόμισμα	Σελ. 124
Ι. Χρόνος υπολογισμού της ζημίας
1. Υπολογισμός με βάση τον χρόνο της συζήτησης στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο	Σελ. 125
ΙΑ. Τοκοδοσία
1. Τοκοδοσία από της επιδόσεως της αγωγής	Σελ. 125
2. Αίτημα τόκων επί του ποσού του διαφυγόντος κέρδους	Σελ. 125
3. Μη επιτρεπτό το αίτημα τόκου επί της αξίας καταστραφέντος πράγματος, όταν για το ίδιο διάστημα απαιτείται και διαφυγόν κέρδος από αυτό	Σελ. 126
4. Επιτρεπτό το αίτημα τόκων επί της αξίας του καταστραφέντος πράγματος (θετικής ζημίας) για όσο χρονικό διάστημα δεν ζητούνται διαφυγόντα κέρδη	Σελ. 126
ΙΒ. Συνυπολογισμός ζημίας και οφέλους
1. Κριτήρια προς συνυπολογισμό ζημίας και οφέλους	Σελ. 126
2. Συνυπολογισμός ζημίας και υπολειμμάτων του καταστραφέντος αυτοκινήτου	Σελ. 127
3. Πότε απορρίπτεται η ένσταση συνυπολογισμού ζημίας και οφέλους επί βλάβης αυτοκινήτου	Σελ. 127
4. Πότε δεν εφαρμόζεται η αρχή του συνυπολογισμού ζημίας και οφέλους	Σελ. 128
5. Ένσταση συνυπολογισμού οφέλους όταν οφείλεται αποζημίωση λόγω σωματικής βλάβης	Σελ. 128
Υπόδειγμα
Αξίωση αποζημίωσης για θετική ζημία (θανάτωση ζώων) και διαφυγόντα κέρδη (από τα προϊόντα των ζώων) λόγω θανάτωσής τους από αυτοκίνητο	Σελ. 129
Παρατηρήσεις	Σελ. 136
[9] Ζημία πραγμάτων
Διάγραμμα	Σελ. 139
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Ζημία αυτοκινήτου
1. Έννοια ζημίας αυτοκινήτου	Σελ. 140
Β. Μερική βλάβη αυτοκινήτου
1. Έννοια μερικής βλάβης	Σελ. 140
2. Θετική ζημία επί μερικής βλάβης αυτοκινήτου	Σελ. 140
3. Μείωση αξίας βλαβέντος αυτοκινήτου - Εμπορική υπαξία	Σελ. 140
4. Τεχνική υπαξία	Σελ. 141
5. Πληρωμή ΦΠΑ επί των ζημιών	Σελ. 141
6. Δαπάνη προς διενέργεια εξώδικης πραγματογνωμοσύνης, για το είδος και το ύψος των ζημιών	Σελ. 141
7. Μη συνυπολογισμός ζημίας και οφέλους επί τοποθετήσεως καινούργιων ανταλλακτικών	Σελ. 142
8. Αποζημίωση για μίσθωση άλλου αυτοκινήτου (ταξί)	Σελ. 142
Γ. Ολική καταστροφή αυτοκινήτου
1. Υπολογισμός ζημίας	Σελ. 142
2. Τεχνική και οικονομική καταστροφή αυτοκινήτου	Σελ. 143
3. Εφαρμογή της αρχής συνυπολογισμού ζημίας και οφέλους επί ολικής καταστροφής αυτοκινήτου	Σελ. 143
4. Αδυναμία χρήσης του καταστραφέντος αυτοκινήτου	Σελ. 144
5. Αίτημα τόκων επί του ποσού του διαφυγόντος κέρδους	Σελ. 144
Δ. Χρηματική ικανοποίηση
1. Ηθική βλάβη κυρίου ή νομέα βλαβέντος ή καταστραφέντος αυτοκινήτου	Σελ. 145
Ε. Δικονομικά
1. Ενεργητική νομιμοποίηση προς άσκηση της αγωγής αποζημίωσης για βλάβη ή καταστροφή αυτοκινήτου	Σελ. 145
2. Στοιχεία αγωγής επί ολικής καταστροφής πράγματος	Σελ. 145
3. Στοιχεία αγωγής, με την οποία επιδιώκεται επιδίκαση διαφυγόντος κέρδους	Σελ. 146
4. Στοιχεία αγωγής για την πληρότητα του κονδυλίου της εμπορικής υπαξίας	Σελ. 146
Υποδείγματα
1. Αξίωση αποζημίωσης για υλικές ζημίες βλαβέντος αυτοκινήτου, μίσθωση ταξί, μείωση αξίας και ηθική βλάβη	Σελ. 147
Παρατηρήσεις	Σελ. 152
2. Αξίωση αποζημίωσης για ολοσχερή καταστροφή οχήματος, απώλεια εισοδημάτων και για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης	Σελ. 155
Παρατηρήσεις	Σελ. 162
[10] Ευθύνη για θανάτωση προσώπου
Διάγραμμα	Σελ. 165
Ερμηνευτικά σχόλια
A. Περιεχόμενο ρύθμισης της ΑΚ 928 και προϋποθέσεις εφαρμογής της
1. Δικαιολογητικός λόγος της ρύθμισης του άρθρου 928 ΑΚ	Σελ. 167
2. Προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 928 ΑΚ	Σελ. 167
Β. Αξίωση καταβολής νοσηλίων και εξόδων κηδείας
1. Αξίωση για τα νοσήλια του μετέπειτα θανόντος	Σελ. 167
2. Αξίωση για τα έξοδα κηδείας	Σελ. 168
3. Έννοια των εξόδων κηδείας	Σελ. 168
4. Δαπάνες που δεν επιδικάζονται ως έξοδα κηδείας	Σελ. 168

Γ. Αξίωση για στέρηση διατροφής
1. Χαρακτήρας της αξίωσης για στέρηση διατροφής	Σελ. 169
2. Κριτήρια για τον προσδιορισμό της αξίωσης για στέρηση διατροφής	Σελ. 169
3. Δικαιούχοι της αξίωσης για στέρηση διατροφής	Σελ. 170
4. Αξίωση για στέρηση διατροφής συζύγου	Σελ. 170
5. Αξίωση συζύγου, ευρισκομένου σε διάσταση με τον θανατωθέντα, για στέρηση διατροφής	Σελ. 171
6. Συντρέχον πταίσμα του εμμέσως ζημιουμένου συζύγου, δικαιούχου διατροφής	Σελ. 171
7. Αξίωση τέκνου για στέρηση διατροφής	Σελ. 171
8. Στοιχεία δικογράφου αγωγής τέκνου, για στέρηση διατροφής	Σελ. 172
9. Αξίωση γονέων για στέρηση διατροφής	Σελ. 173
10. Αξίωση αδελφού ή αδελφής για στέρηση διατροφής	Σελ. 173
Δ. Διάρκεια της αποζημίωσης για στέρηση διατροφής
1. Γενικά	Σελ. 173
2. Διάρκεια της αποζημίωσης για στέρηση διατροφής από τον σύζυγο	Σελ. 174
3. Διάρκεια της αποζημίωσης για στέρηση διατροφής από τον γονέα	Σελ. 174
4. Διάρκεια της αποζημίωσης για στέρηση διατροφής από το τέκνο	Σελ. 175
Ε. Αξίωση για στέρηση υπηρεσιών
1. Συζύγου και τέκνων	Σελ. 175
2. Αξίωση για στέρηση υπηρεσιών αδελφού	Σελ. 175
ΣΤ. Θέματα ιδιωτικού διεθνούς δικαίου
1. Εφαρμοστέο δίκαιο	Σελ. 176
Ζ. Δεδικασμένο απόφασης αποζημίωσης λόγω θανάτωσης ή βλάβης του σώματος ή της υγείας
1. Έκταση δεδικασμένου	Σελ. 176
Υπόδειγμα
Αξιώσεις λόγω θανατώσεως προσώπου σε ατύχημα: 1) χήρας, για καταβληθέντα νοσήλια, έξοδα κηδείας και τάφου, για στέρηση διατροφής για χρονικό διάστημα διετίας και χρηματική ικανοποίηση για ψυχική οδύνη και 2) τέκνων για χρηματική ικανοποίηση για ψυχική οδύνη	Σελ. 177
Παρατηρήσεις	Σελ. 183

[11] Ευθύνη για βλάβη του σώματος ή της υγείας προσώπου
Διάγραμμα	Σελ. 187
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Έννοια και περιεχόμενο της αποζημίωσης για βλάβη του σώματος ή της υγείας
1. Δαπάνες που αποκαθίστανται	Σελ. 189
2. Δαπάνες που δεν αποκαθίστανται δυνάμει της ΑΚ 929	Σελ. 189
Β. Αξίωση για δαπάνες «νοσηλίων»
1. Έννοια δαπάνης «νοσηλίων»	Σελ. 190
2. Περιεχόμενο δαπάνης «νοσηλίων»	Σελ. 190
3. Ειδικά η δαπάνη για την πρόσληψη αποκλειστικής νοσοκόμου	Σελ. 190
4. Μη αποκαταστατέα δαπάνη νοσηλίων	Σελ. 191
5. Δαπάνη για νοσήλια και συντρέχον πταίσμα του παθόντος	Σελ. 191
Γ. Σωρευτική απόληψη αποζημίωσης και παροχής του τρίτου
1. Έννοια και σκοπός σωρευτικής απόληψης της αποζημίωσης	Σελ. 191
2. Σωρευτική απόληψη των υπηρεσιών που προσφέρονται από συγγενικά πρόσωπα	Σελ. 191
3. Σωρευτική απόληψη αποζημίωσης και των καταβληθέντων από ασφαλιστικό οργανισμό	Σελ. 192
4. Εξαίρεση από την αρχή της σωρευτικής απόληψης αποζημίωσης και της παροχής του τρίτου	Σελ. 192
Δ. Αξίωση για δαπάνη λήψης ειδικής βελτιωμένης τροφής
1. Λήψη βελτιωμένης τροφής με υπόδειξη του ιατρού	Σελ. 192
Ε. Αξίωση για μελλοντική περιουσιακή ζημία
1. Γενικά	Σελ. 193
2. Αξίωση για μελλοντική θεραπευτική αγωγή	Σελ. 193
3. Αξίωση για μελλοντική αποθετική ζημία	Σελ. 194
4. Στοιχεία δικογράφου επί αξιώσεως για μελλοντική αποθετική ζημία	Σελ. 194
5. Πότε δεν επιδικάζεται μελλοντική ζημία	Σελ. 194
ΣΤ. Αποζημίωση για αναπηρία ή παραμόρφωση εξαιτίας σωματικής βλάβης
1. Έννοια αποζημίωσης για αναπηρία ή παραμόρφωση	Σελ. 195
2. Επιδίκαση στον παθόντα που υπέστη αναπηρία ή παραμόρφωση, ενός εύλογου χρηματικού ποσού - Κριτήρια για την επιδίκασή του	Σελ. 196
3. Επιδίκαση εύλογου χρηματικού ποσού επί αναπηρίας ή παραμόρφωσης, παράλληλα με την επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης	Σελ. 197
Ζ. Δεδικασμένο απόφασης για αποζημίωση λόγω βλάβης του σώματος ή της υγείας προσώπου	Σελ. 198

Υποδείγματα
1. Αξιώσεις τραυματισθέντος σε ατύχημα: α) για αγορά φαρμάκων και ορθοπεδικών εξαρτημάτων β) για πρόσληψη βοηθητικού προσώπου γ) για λήψη βελτιωμένης τροφής και δ) για ηθική βλάβη	Σελ. 199
Παρατηρήσεις	Σελ. 205
2. Αξιώσεις παθούσας, λόγω σωματικής βλάβης από ατύχημα: α) για χρησιμοποίηση βοηθητικού προσώπου, β) για ηθική βλάβη, γ) για αποζημίωση λόγω μονίμου αναπηρίας	Σελ. 207
Παρατηρήσεις	Σελ. 212
[12] Τρόπος καταβολής της αποζημίωσης επί θανάτωσης προσώπου ή βλάβης του σώματος ή της υγείας
Διάγραμμα	Σελ. 215
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Τρόπος καταβολής της αποζημιώσεως σε περίπτωση θανατώσεως ή βλάβης του σώματος ή της υγείας
1. Καταβολή σε χρηματικές δόσεις ή σε κεφάλαιο «εφάπαξ»	Σελ. 217
2. Προσωρινή επιδίκαση απαίτησης περιοδικών παροχών	Σελ. 217
3. Τοκοφορία επί περιοδικών κατά μήνα παροχών	Σελ. 217
Β. Κατʼ εξαίρεση καταβολή αποζημίωσης σε «κεφάλαιο εφάπαξ»
1. Έννοια του όρου «κεφάλαιο εφάπαξ»	Σελ. 218
2. Στοιχεία της αγωγής όταν ζητείται η επιδίκαση «κεφαλαίου εφάπαξ»	Σελ. 218
3. Ύπαρξη σπουδαίου λόγου	Σελ. 219
4. Πλημμέλεια άρθρου 559 αρ. 9 ΚΠολΔ όταν δεν ερευνάται και το αίτημα για μηνιαίες χρηματικές παροχές	Σελ. 219
Γ. Παροχή ασφαλείας
1. Προϋποθέσεις για την παροχή ασφαλείας	Σελ. 219
2. Κριτήρια για την παροχή ασφαλείας	Σελ. 220
Δ. Σωρευτική απόληψη παροχών και αποζημίωσης
1. Μη αποκλεισμός της αξίωσης αποζημίωσης εξαιτίας της υποχρέωσης τρίτου προς αποζημίωση ή διατροφή του ζημιωθέντος	Σελ. 220
2. Ποιος θεωρείται «άλλος» κατά την έννοια της παρ. 3 του άρθρου 930 ΑΚ	Σελ. 220
3. Εξαίρεση από την αρχή της σωρευτικής απόληψης των παροχών	Σελ. 221
E. Μεταρρύθμιση της τελεσίδικης απόφασης για περιοδικές παροχές λόγω μεταβολής οικονομικών συνθηκών (ΚΠολΔ 334)
1. Προϋποθέσεις μεταρρύθμισης	Σελ. 222
2. Ουσιώδης αυξομείωση του τιμαρίθμου	Σελ. 222
3. Συνθήκες, των οποίων η ουσιαστική μεταβολή δικαιολογεί την αναθεώρηση	Σελ. 223
4. Μεταρρύθμιση της μεταρρυθμιστικής δικαστικής απόφασης	Σελ. 223
5. Αρμοδιότητα δικαστηρίου προς εκδίκαση της μεταρρυθμιστικής αγωγής	Σελ. 223
Υποδείγματα
1. Αξιώσεις χήρας θανατωθέντος σε ατύχημα: α) για υπόλοιπο εξόδων κηδείας και για κατασκευή τάφου, β) για στέρηση διατροφής, γ) για χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης - Αίτημα μεταβολής του κονδυλίου για στέρηση διατροφής, σε «κεφάλαιο εφάπαξ»	Σελ. 225
Παρατηρήσεις	Σελ. 231
2. Αγωγή μεταρρυθμιστική της απόφασης για στέρηση διατροφής συζύγου που θανατώθηκε σε ατύχημα	Σελ. 233
Παρατηρήσεις	Σελ. 237
[13] Μεταβίβαση της αξίωσης του παθόντος στο ΙΚΑ ή σε αλλοδαπό φορέα κοινωνικής ασφάλισης
Διάγραμμα	Σελ. 239
Ερμηνευτικά σχόλια
A. Ο κανόνας της σωρευτικής απόληψης της αποζημίωσης (άρθρο 930 παρ. 3 ΑΚ) και η εξαίρεση αυτού όσον αφορά το ΙΚΑ
1. Αυτοδίκαιη μεταβίβαση της αξίωσης του παθόντος στο ΙΚΑ	Σελ. 240
2. Αναλογική εφαρμογή της ρύθμισης για το ΙΚΑ και σε άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς	Σελ. 240
Β. Προϋποθέσεις της αυτοδίκαιης μεταβίβασης στο ΙΚΑ της αξίωσης αποζημίωσης του παθόντα
1. Ποιοτική και ποσοτική αντιστοιχία παροχών του ΙΚΑ και αξιώσεων αποζημίωσης του παθόντος	Σελ. 240
2. Αφετηρία της αυτοδίκαιης μεταβίβασης στο ΙΚΑ της αξίωσης αποζημίωσης	Σελ. 241
Γ. Ασφαλιστικοί οργανισμοί στους οποίους δεν έχει εφαρμογή η ρύθμιση για το ΙΚΑ
1. Ενδεικτική απαρίθμηση	Σελ. 241
Δ. Ειδικότερα θέματα
1. Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη από το ΙΚΑ, ασφαλισμένων σε άλλο Ταμείο (ΤΕΒΕ, ΤΣΑ)	Σελ. 242
Ε. Δικαστική επιδίωξη της αξίωσης από το ΙΚΑ
1. Άσκηση δικαιωμάτων ασφαλισμένου καθʼ υποκατάσταση από το ΙΚΑ	Σελ. 242
2. Στοιχεία του δικογράφου της αγωγής ή της κύριας παρέμβασης του ΙΚΑ	Σελ. 242
ΣΤ. Παραγραφή της αξίωσης του ΙΚΑ
1. Διετής ή πενταετής παραγραφή	Σελ. 243
Ζ. Μεταβίβαση εκ του νόμου της απαιτήσεως του ασφαλισμένου στον αλλοδαπό φορέα της κοινωνικής ασφάλισης
1. Μεταβίβαση της αξιώσεως από τον χρόνο του ατυχήματος	Σελ. 243
2. Στοιχεία της αγωγής του αλλοδαπού φορέα κοινωνικής ασφάλισης κατά του υπόχρεου τρίτου	Σελ. 244
Η. Υποκατάσταση του ΙΚΑ μόνο έναντι του υπαιτίου του ατυχήματος και όχι κατά του Επικουρικού Κεφαλαίου
1. Έλλειψη υποχρέωσης εκ μέρους του Επικουρικού Κεφαλαίου	Σελ. 244
Υποδείγματα
1. Αξίωση του ΙΚΑ, για καταβληθέντα στον ασφαλισμένο του, παθόντα σε ατύχημα, διαφυγόντα κέρδη από την εργασία του	Σελ. 245
Παρατηρήσεις	Σελ. 250
2. Αξίωση του ΙΚΑ, για καταβληθέντα από αυτό, ποσά διαφυγόντων κερδών στον ασφαλισμένο του, λόγω ανικανότητάς του προς εργασία, εξαιτίας του ατυχήματος	Σελ. 251
Παρατηρήσεις	Σελ. 256
[14] Χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη
Διάγραμμα	Σελ. 259
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Έννοια ηθικής βλάβης και ψυχικής οδύνης
1. Δικαιολογητικός λόγος της ρύθμισης του άρθρου 932 ΑΚ	Σελ. 261
2. Προϋποθέσεις επιδίκασης χρηματικής ικανοποίησης	Σελ. 261
3. Διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου, να επιδικάσει ή όχι χρηματική ικανοποίηση	Σελ. 261
Β. Δικαιούχος της αξίωσης για ηθική βλάβη από αδικοπραξία
1. Φορέας του προσβληθέντος εννόμου αγαθού	Σελ. 262
2. Μη αποκατάσταση έμμεσης ηθικής βλάβης	Σελ. 262
Γ. Υπόχρεοι προς καταβολή χρηματικής ικανοποίησης
1. Υπεύθυνος κατά τον νόμο	Σελ. 262
2. Το Δημόσιο ως υπόχρεος καταβολής χρηματικής ικανοποίησης	Σελ. 263
3. Το Επικουρικό Κεφάλαιο ως υπόχρεος καταβολής χρηματικής ικανοποίησης	Σελ. 263
Δ. Κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του ποσού της χρηματικής ικανοποίησης για ηθική βλάβη
1. Ενδεικτική απαρίθμηση κριτηρίων	Σελ. 264
2. Το συντρέχον πταίσμα του παθόντος ως κριτήριο για την μη επιδίκαση ή την μείωση του ποσού της χρηματικής ικανοποίησης	Σελ. 264
Ε. Χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη
1. Στοιχεία του δικογράφου της αγωγής επί απαίτησης χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης	Σελ. 265
2. Πρόσθετη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης	Σελ. 265
3. Επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης για ηθική βλάβη λόγω κληρονομικού δικαιώματος	Σελ. 266
4. Δήλωση παράστασης πολιτικής αγωγής - Διακοπή της παραγραφής	Σελ. 266
5. Επιδίκαση εύλογου χρηματικού ποσού επί αναπηρίας ή παραμόρφωσης, ανεξάρτητα από την επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης - Αυτοτέλεια των δύο αξιώσεων	Σελ. 266
ΣΤ. Χρηματική ικανοποίηση για ψυχική οδύνη
1. Κριτήρια επιδίκασης	Σελ. 267
2. Χρηματική ικανοποίηση νηπίου για ψυχική οδύνη	Σελ. 267
3. Χρηματική ικανοποίηση κυοφορούμενου τέκνου, το οποίο γεννήθηκε ζωντανό, για ψυχική οδύνη	Σελ. 267
4. Χρηματική ικανοποίηση για απώλεια κυοφορούμενου τέκνου	Σελ. 268
5. Έννοια του όρου «οικογένεια του θύματος» ως δικαιούχου χρηματικής ικανοποίησης για ψυχική οδύνη	Σελ. 268
6. Χρηματική ικανοποίηση για ψυχική οδύνη των τέκνων χωρίς γάμο των γονέων τους	Σελ. 269
7. Χρηματική ικανοποίηση θετού τέκνου	Σελ. 269
8. Χρηματική ικανοποίηση μνηστών	Σελ. 270
9. Πρόσωπα που δεν περιλαμβάνονται στην «οικογένεια του θύματος»	Σελ. 270
10. Λήψη υπόψη του συντρέχοντος πταίσματος του θανατωθέντος	Σελ. 270
Ζ. Ιδιωτικό διεθνές δίκαιο
1. Εφαρμοστέο δίκαιο	Σελ. 271
H. Έλεγχος Αρείου Πάγου
1. Μη υπαγωγή στον αναιρετικό έλεγχο του προσδιορισμού του ποσού της εύλογης χρηματικής ικανοποίησης	Σελ. 272
2. Επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης και αρχή της αναλογικότητας	Σελ. 272
Θ. Παραγραφή της αξίωσης για χρηματική ικανοποίηση
1. Υπαγωγή στην παραγραφή του άρθρου 937 ΑΚ	Σελ. 272
Υποδείγματα
1. Αξίωση παθόντος από ατύχημα, για χρηματική ικανοποίηση λόγω της ηθικής βλάβης που υπέστη	Σελ. 273
Παρατηρήσεις	Σελ. 276
2. Αξίωση γονέων και αδελφού θανατωθέντος σε ατύχημα, για χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης	Σελ. 279
Παρατηρήσεις	Σελ. 282

[15] Παραγραφή της αξίωσης από αδικοπραξία
Διάγραμμα	Σελ. 285
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Η νομοθετική ρύθμιση (ΑΚ 937)
1. Προϋποθέσεις και έναρξη παραγραφής του άρθρου 937 ΑΚ	Σελ. 287
2. Ειδικότερες ρυθμίσεις για την παραγραφή - Κριτήριο η βάση της αγωγής	Σελ. 287
Β. Έναρξη πενταετούς παραγραφής
1. Έναρξη παραγραφής και για τις μερικότερες ζημίες	Σελ. 287
2. Αφετηρία της πενταετούς παραγραφής του άρθρου 937 ΑΚ	Σελ. 288
3. Έννοια του όρου «γνώση της ζημίας»	Σελ. 289
4. Έννοια του όρου «γνώση του υποχρέου προς αποζημίωση»	Σελ. 289
Γ. Υπαγόμενες αξιώσεις
1. Ενδεικτική αναφορά αξιώσεων που υπάγονται στην παραγραφή του άρθρου 937 ΑΚ	Σελ. 290
Δ. Παραγραφή αξίωσης κατά του Δημοσίου από αδικοπραξία των οργάνων του
1. Ειδική ρύθμιση υπερισχύουσα της ΑΚ 937	Σελ. 290
E. Εικοσαετής παραγραφή αξίωσης από αδικοπραξία
1. Προϋποθέσεις	Σελ. 291
ΣΤ. Αδικοπραξία που αποτελεί συγχρόνως και κολάσιμη πράξη
1. Προϋποθέσεις	Σελ. 291
Ζ. Διακοπή και αναστολή της παραγραφής
1. Λόγοι διακοπής και αναστολής	Σελ. 292
Η. Δέσμευση δεδικασμένου
1. Προϋποθέσεις	Σελ. 292
Υπόδειγμα
Αξίωση για μεταγενέστερη ζημία, η οποία δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί - Έναρξη νέας παραγραφής	Σελ. 295
Παρατηρήσεις	Σελ. 300
[16] Ευθύνη ασφαλιστή από την υποχρεωτική ασφάλιση αυτοκινήτου
Διάγραμμα	Σελ. 305
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Γενικά η υποχρεωτική ασφάλιση της αστικής ευθύνης από την κυκλοφορία του αυτοκινήτου
1. Η ανάληψη του ασφαλιστικού κινδύνου από τον ασφαλιστή	Σελ. 336
2. Υποχρεωτική ασφάλιση αυτοκινήτου	Σελ. 336
3. Ευθεία αγωγή του παθόντος κατά του ασφαλιστή	Σελ. 336
4. Παράλληλη προσωπική ευθύνη των υποχρέων σε αποζημίωση προσώπων	Σελ. 336
5. Πραγμάτωση ασφαλιστικής περίπτωσης	Σελ. 336
B. Εξαιρέσεις από την υποχρεωτική ασφάλιση αυτοκινήτου - Εξαιρούμενα αυτοκίνητα (άρθρο 3 Ν 489/1976)
1. Αυτοκίνητα κυριότητας του Δημοσίου	Σελ. 337
2. Αυτοκίνητα ξένων κρατών	Σελ. 337
3. Κοινοποίηση από την Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης, καταλόγου των προσώπων, των οποίων τα αυτοκίνητα εξαιρούνται της υποχρεωτικής ασφαλίσεως	Σελ. 337
4. Ιδία ευθύνη του Δημοσίου και των λοιπών προσώπων που εξαιρούνται της υποχρεωτικής ασφάλισης έναντι των τρίτων ζημιωθέντων	Σελ. 337
5. Ποσοτικός περιορισμός της ευθύνης του ιδιοκτήτη εξαιρουμένου από την ασφάλιση αυτοκινήτου σύμφωνα με το άρθρο 19 του Ν 489/1976 για το ΕΚ, σε περίπτωση αυτογνωμόνου κατάληψεώς του από τρίτο	Σελ. 338
6. Απεριόριστη ευθύνη του επιληφθέντος της κατοχής αυτογνωμόνως	Σελ. 338
7. Δικαίωμα αναγωγής του Ελληνικού Γραφείου Διεθνούς Ασφάλισης	Σελ. 338
Γ. Έννοια αυτοκινήτων ως προϋπόθεση της συμβάσεως ασφαλίσεως της αστικής ευθύνης από αυτοκινητικά ατυχήματα
1. Έννοια του αυτοκινήτου - Σύγκριση της έννοιας του αυτοκινήτου στον Ν 489/1976 με άλλα νομοθετήματα	Σελ. 339
2. Οχήματα θεωρούμενα ως «αυτοκίνητα» - Περιπτωσιολογία	Σελ. 339
3. Ρυμουλκούμενο όχημα - Προϋποθέσεις ευθύνης εις ολόκληρον (συνευθύνης) ασφαλιστών ρυμουλκού και ρυμουλκουμένου	Σελ. 340
4. Προϊσχύσασα ρύθμιση σχετικά με ατύχημα που προκαλείται από ρυμουλκό μετά ρυμουλκουμένου	Σελ. 340
5. Έννοια κυκλοφορίας σε οδό	Σελ. 341
6. Κυκλοφορία επί γηπέδου προσιτού στο κοινό - Περιπτωσιολογία	Σελ. 341
7. Προσδιορισμός της έννοιας «κυκλοφορία του αυτοκινήτου»	Σελ. 341
8. Ατύχημα «κατά τη λειτουργία» του αυτοκινήτου	Σελ. 342
9. Ταύτιση του όρου «κυκλοφορία» με την παραχώρηση της αδείας κυκλοφορίας	Σελ. 343
10. Παραχώρηση αδείας κυκλοφορίας και έναρξη υποχρέωσης ασφάλισης	Σελ. 343
Δ. O ασφαλισμένος
1. Κάλυψη αστικής ευθύνης κυρίου, κατόχου και κάθε οδηγού ή προστηθέντος στην οδήγηση	Σελ. 343
2. Έννοια ασφαλισμένου και κυρίου του αυτοκινήτου	Σελ. 344
3. Έννοια κατόχου	Σελ. 344
4. Μη ασφαλιστική κάλυψη του λαβόντος την κατοχή του αυτοκινήτου με κλοπή ή βία	Σελ. 344
5. Μη ασφαλιστική κάλυψη του λαβόντος την κατοχή του αυτοκινήτου χωρίς τη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη κατά την Ευρ. Σύμβαση του Στρασβούργου	Σελ. 344
6. Αποκλεισμός ασφαλιστικής κάλυψης μόνο του οδηγού που προκάλεσε από πρόθεση τη ζημιά	Σελ. 345
7. Έκταση της ευθύνης του ασφαλιστή στην περίπτωση πρόκλησης ατυχήματος από κλεμμένο ή αφαιρεθέν με βία αυτοκίνητο	Σελ. 345
8. Έννοια οδηγού	Σελ. 346
9. Προστηθείς στην οδήγηση ή υπεύθυνος του ασφαλισμένου αυτοκινήτου	Σελ. 346
10. Επιβάτης του αυτοκινήτου	Σελ. 346
Ε. Η ασφαλιστική σύμβαση
1. Κατάρτιση ασφαλιστικής σύμβασης	Σελ. 346
2. Έναρξη ασφαλιστικής κάλυψης στο παλαιότερο δίκαιο, που ίσχυε πριν το Ν 4261/2014	Σελ. 347
3. Νέο δίκαιο βάσει του Ν 4261/2014	Σελ. 347
4. Χαρακτήρας της διάταξης του άρθρου 5 παρ. 2Α του Ν 489/1976	Σελ. 348
5. Απόδειξη ασφαλιστικής κάλυψης μετά τον Ν 4261/2014	Σελ. 348
6. Διάρκεια - Ανανέωση ασφαλιστικής σύμβασης με βάση το παλαιότερο δίκαιο που ίσχυε πριν τον Ν 4261/2014	Σελ. 349
7. Ανανέωση ασφαλιστικής σύμβασης κατά το νέο δίκαιο βάσει του Ν 4261/2014	Σελ. 349
8. Αντιταξιμότητα της λήξης της συμφωνημένης διάρκειας της ασφαλιστικής σύμβασης έναντι του τρίτου ζημιωθέντος με βάση το παλαιότερο δίκαιο που ίσχυε πριν τον Ν 4261/2014	Σελ. 350
9. Αντιταξιμότητα της λήξης της συμφωνημένης διάρκειας της ασφαλιστικής σύμβασης με βάση το νέο δίκαιο δυνάμει του Ν 4261/2014	Σελ. 350
10. Εντοπισμός ανασφάλιστων οχημάτων και η επιδίωξη συμμόρφωσης των ιδιοκτητών αυτών μετά τον Ν 4261/2014	Σελ. 351
11. Νόμισμα πληρωμής του ασφαλίστρου	Σελ. 351
12. Καταβολή ασφαλίστρου σε χρήμα ή με άλλους υποκατάστατους τρόπους	Σελ. 351
13. Διάρκεια της ασφαλιστικής σύμβασης	Σελ. 351
14. Λύση της ασφαλιστικής σύμβασης αιτία θανάτου	Σελ. 351
15. Λύση της ασφαλιστικής σύμβασης λόγω μεταβίβασης της κυριότητας ή κατοχής του αυτοκινήτου	Σελ. 352
16. Συμβατική λύση της σύμβασης ασφάλισης σύμφωνα με το νέο άρθρο 11α Ν 489/1976, όπως διαμορφώθηκε μετά τον Ν 4261/2014	Σελ. 352
17. Καταγγελία της σύμβασης ασφάλισης γενικά	Σελ. 353
18. Η καταγγελία της σύμβασης ασφάλισης από τον λήπτη ή τον ασφαλισμένο	Σελ. 353
19. Η καταγγελία της σύμβασης ασφάλισης από τον ασφαλιστή	Σελ. 354
20. Αποτελέσματα της καταγγελίας της σύμβασης ασφάλισης από τον ασφαλιστή	Σελ. 354
21. Η αναστολή της ασφαλιστικής σύμβασης	Σελ. 355
ΣΤ. Οι εξαιρέσεις από την ασφαλιστική κάλυψη
1. Εξαίρεση από την ασφαλιστική κάλυψη των προσώπων που επιλήφθηκαν του αυτοκινήτου με κλοπή ή βία	Σελ. 355
2. Αποκλεισμός ασφαλιστικής κάλυψης μόνο του κλέπτη - οδηγού	Σελ. 355
3. Εξαίρεση από την ασφαλιστική κάλυψη των προσώπων που προκάλεσαν το ατύχημα εκ προθέσεως	Σελ. 356
4. Εξαίρεση από την ασφαλιστική κάλυψη έναντι προσώπων που συγκατατέθηκαν να μεταφερθούν με αυτοκίνητο, αν και γνώριζαν ότι αφαιρέθηκε από τον νόμιμο κάτοχό του με αθέμιτα μέσα ή χρησιμοποιείται προς εκτέλεση εγκληματικής πράξης	Σελ. 356
5. Εξαίρεση από την ασφαλιστική κάλυψη των μεταφερομένων με το ζημιογόνο αυτοκίνητο πραγμάτων	Σελ. 356
6. Ποιοι δεν θεωρούνται τρίτοι και δεν καλύπτονται ασφαλιστικά	Σελ. 357
Ζ. Περιεχόμενο και έκταση της ευθύνης του ασφαλιστή
1. Η ευθύνη προς αποζημίωση του ζημιωθέντος τρίτου - Η αξίωση του τρίτου ζημιωθέντος - Γέννηση και θεμελίωσή της	Σελ. 357
2. Ποιοτική έκταση της ευθύνης του ασφαλιστή έναντι του «τρίτου»	Σελ. 358
3. Ειδική ασφαλιστική κάλυψη	Σελ. 358
4. Όριο της ευθύνης του ασφαλιστή	Σελ. 359
5. Ασφαλιστικό ποσό - Περιπτωσιολογία	Σελ. 359
6. Ευθύνη ασφαλιστή επί περισσοτέρων ζημιωθέντων - Σύμμετρος περιορισμός των αξιώσεων	Σελ. 360
7. Έννοια σύμμετρης ικανοποίησης περισσοτέρων ζημιωθέντων	Σελ. 360
8. Ένσταση ασφαλιστή για σύμμετρο περιορισμό των απαιτήσεων	Σελ. 360
9. Περιπτώσεις εφαρμογής του κανόνα της σύμμετρης ικανοποίησης των απαιτήσεων	Σελ. 361
10. Μη επιτρεπτό προβολής εκ μέρους του ασφαλιστή ενστάσεων από την ασφαλιστική σύμβαση έναντι του τρίτου ζημιωθέντος - Μερικώς αυτονομημένη θέση του τρίτου έναντι του ασφαλιστή με βάση το παλαιότερο δίκαιο που ίσχυε πριν τον Ν 4261/2014	Σελ. 361
11. Η ρύθμιση μετά τον Ν 4261/2014	Σελ. 362
12. Σκοπός καθιέρωσης του κανόνα του απροβλήτου των ενστάσεων που απορρέουν από την ασφαλιστική σύμβαση κατά του τρίτου	Σελ. 362
13. Κοινό σημείο ως προς τις προβαλλόμενες ενστάσεις έναντι του τρίτου ζημιωθέντος μεταξύ του παλαιότερου δικαίου και του δικαίου μετά τον Ν 4261/2014	Σελ. 362
14. Πλαίσιο επικοινωνίας μεταξύ ασφαλιστή και λήπτη της ασφάλισης ή ασφαλισμένου ή και δικαιούχου ασφαλίσματος μετά τον Ν 4261/2014	Σελ. 362

Η. Ο αποκλεισμός της ευθύνης του ασφαλιστή έναντι του ασφαλισμένου ή του λήπτη της ασφάλισης
1. Γενικές παρατηρήσεις	Σελ. 363
2. Εξαίρεση από την ασφάλιση των ζημιών που προκαλούνται από οδηγό, ο οποίος στερείται της αδείας οδήγησης που προβλέπεται από τον νόμο για την κατηγορία του οχήματος που οδηγεί - Έλλειψη της απαιτούμενης από τον νόμο άδειας	Σελ. 363
3. Περιπτωσιολογία - Νομολογιακές ρυθμίσεις	Σελ. 363
4. Προϋπόθεση η ύπαρξη υπαιτιότητας και η αιτιώδης συνάφεια	Σελ. 364
5. Αναγωγή ασφαλιστή κατά ασφαλισμένου όταν ο τελευταίος στερείται αδείας ικανότητας οδήγησης	Σελ. 365
6. Εξαίρεση από την ασφάλιση των ζημιών που προκαλούνται από οδηγό ο οποίος κατά τον χρόνο του ατυχήματος τελούσε υπό την επίδραση οινοπνεύματος ή τοξικών ουσιών, κατά παράβαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας	Σελ. 365
7. Μη απαλλαγή ασφαλιστή έναντι ζημιωθέντων επιβατών	Σελ. 366
8. Αναγωγή ασφαλιστή κατά ασφαλισμένου ο οποίος ευρίσκεται υπό την επίδρση οινοπνεύματος ή τοξικών ουσιών	Σελ. 366
9. Σχέση Ν 489/1976 και Ν 2251/1994 ως προς τις περιπτώσεις αποκλεισμού της ευθύνης του ασφαλιστή	Σελ. 366
10. Αναγωγή ασφαλιστή κατά του κυρίου και μη οδηγού εφόσον γνώριζαν ότι ο οδηγός βρισκόταν υπό την επίδραση οινοπνεύματος ή τοξικών ουσιών	Σελ. 367
11. Εξαίρεση από την ασφάλιση των ζημιών που προκαλούνται από αυτοκίνητο όχημα, του οποίου γίνεται διαφορετική χρήση από αυτή που καθορίζεται στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο και στην άδεια κυκλοφορίας	Σελ. 367
12. Διαφορετική χρήση - Περιπτωσιολογία	Σελ. 368
Θ. Αναγωγή του ασφαλιστή κατά του ασφαλισμένου
1. Θεμελίωση του δικαιώματος αναγωγής	Σελ. 368
2. Πρόσωπα νομιμοποιούμενα παθητικά	Σελ. 369
3. Περιεχόμενο δικαιώματος αναγωγής	Σελ. 369
4. Συμβιβασμός ασφαλιστή - τρίτου ζημιωθέντος και περιεχόμενο του δικαιώματος αναγωγής	Σελ. 369
5. Τρόπος άσκησης του δικαιώματος αναγωγής	Σελ. 369
6. Στοιχεία αγωγής εξ αναγωγής	Σελ. 370
7. Παραγραφή δικαιώματος αναγωγής του ασφαλιστή	Σελ. 370
Ι. Παραγραφή της αξίωσης του τρίτου ζημιωθέντος κατά του ασφαλιστή
1. Η ισχύουσα πενταετής παραγραφή της αξίωσης του τρίτου	Σελ. 370
2. Έναρξη της παραγραφής	Σελ. 371
3. Διακοπή και αναστολή της παραγραφής	Σελ. 371
4. Έναρξη νέας παραγραφής αξίωσης που αφορά απρόβλεπτη από την αρχή ζημία	Σελ. 372
5. Διαχρονικό δίκαιο	Σελ. 373
ΙΑ. Οι υποχρεώσεις και τα βάρη που προκύπτουν από την ασφαλιστική σύμβαση - Τα ασφαλιστικά βάρη του ασφαλισμένου	Σελ. 373
1. Έννοια ασφαλιστικών βαρών
2. Διακρίσεις ασφαλιστικών βαρών	Σελ. 374
3. Καθήκον διαφωτίσεως	Σελ. 374
4. Συνέπειες παράβασης του ασφαλιστικού βάρους από τον ασφαλισμένο	Σελ. 374
5. Δυνητική ευχέρεια δικαστηρίου προς επιδίκαση αποζημίωσης και νομικός χαρακτήρας της (άρθρο 9 παρ. 3 Ν 489/1976)	Σελ. 375
6. Ανίσχυρες έναντι του ασφαλιστή οι δηλώσεις οφειλής, ομολογίας ή επαύξησης της ευθύνης ή συμβιβασμού του ασφαλισμένου προς τον ζημιωθέντα	Σελ. 375
7. Υποχρέωση ασφαλισμένου να αναγγείλει την επέλευση της ασφαλιστικής περίπτωσης	Σελ. 375
ΙΒ. Η υποχρέωση του ασφαλιστή από την ασφαλιστική σύμβαση
1. Επέλευση της ασφαλιστικής περίπτωσης	Σελ. 376
2. Παρεμπίπτουσα αγωγή ασφαλισμένου κατά του ασφαλιστή	Σελ. 376
3. Η υποχρέωση του ασφαλιστή προς διακανονισμό της ζημίας μετά τον Ν 4261/2014	Σελ. 376
ΙΓ. Δικονομικά θέματα
1. Βεβαίωση περί προηγουμένης κοινοποίησης αντιγράφου της αγωγής στην αρμόδια ΔΟΥ του ενάγοντος	Σελ. 377
2. Εικοσαετής παραγραφή	Σελ. 377
3. Αναστολή της παραγραφής λόγω δόλιας συμπεριφοράς του υποχρέου	Σελ. 378
4. Παραδεκτή η έφεση κατά των οριστικών διατάξεων εν μέρει οριστικής απόφασης στην περίπτωση που υπάρχει απλή ομοδικία ή αντικειμενική σώρευση αγωγών	Σελ. 378
5. Κατάρτιση της σύμβασης ασφάλισης και με απλή συναίνεση των συμβαλλομένων	Σελ. 378
6. Δέσμευση του ασφαλισμένου και χωρίς την υπογραφή του ασφαλιστηρίου από αυτόν	Σελ. 379
7. Η διετής παραγραφή του προϊσχύσαντος δικαίου	Σελ. 379
8. Παραδεκτό αυτοτελών ισχυρισμών στις υποθέσεις που δικάζονται κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από αυτοκίνητα	Σελ. 379
9. Δεδικασμένο	Σελ. 379
10. Δυνατότητα διορισμού πραγματογνωμόνων κατά την ΚΠολΔ 368 και από το Εφετείο, αν πρόκειται για ζητήματα που απαιτούν, για να γίνουν αντιληπτά, ειδικές γνώσεις επιστήμης ή τέχνης	Σελ. 380
11. Διαδικασία διαφορών από αυτοκίνητα - Λόγος αναίρεσης άρθρου 559 αρ. 11 ΚΠολΔ για μη λήψη υπόψη αποδεικτικών μέσων, που οι διάδικοι επικαλέστηκαν και προσκόμισαν	Σελ. 380
12. Προσεπίκληση δικονομικού εγγυητή (ασφαλιστή) από τον υπόχρεο	Σελ. 381
Υποδείγματα
1. Ατύχημα σε πάρκιγκ του ακαλύπτου χώρου πολυκατοικίας - Έννοιες «κυκλοφορίας», «δημοσίας οδού» και «γηπέδου προσιτού σε κάποιο αριθμό προσώπων» (άρθρο 2 παρ. 1 Ν 489/1976)	Σελ. 383
Παρατηρήσεις	Σελ. 388
2. Παρεμπίπτουσα αγωγή - Αναγωγή ασφαλιστή ρυμουλκού κατά του ασφαλιστή του ρυμουλκουμένου για την κατανομή της ζημίας μεταξύ τους (άρθρο 6 παρ. 2 Ν 489/1976)	Σελ. 389
Παρατηρήσεις	Σελ. 393
3. Αναγωγή ασφαλιστή λόγω μέθης (άρθρο 6β΄ Ν 489/1976)	Σελ. 395
Παρατηρήσεις	Σελ. 400
[17] Ευθύνη Επικουρικού Κεφαλαίου
Διάγραμμα	Σελ. 401
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Σύσταση και σκοπός του Επικουρικού Κεφαλαίου
1. Επιβοηθητική η ευθύνη του	Σελ. 409
2. Νομική φύση	Σελ. 409
3. Θεώρηση του ΕΚ ως «ασφαλιστή» (άρθρο 1 παρ. δ΄ του Ν 489/1976)	Σελ. 409
Β. Περιπτώσεις ευθύνης του ΕΚ
1. Περιορισμοί στην ευθύνη του ΕΚ	Σελ. 410
2. Απαράδεκτο αγωγής κατά του ΕΚ λόγω μη τήρησης προδικασίας	Σελ. 410
3. Άγνωστος υπαίτιος (άρθρο 19 παρ. 1 περ. α΄ Ν 489/1976) - Προϋπόθεση γέννησης ευθύνης	Σελ. 411
4. Αδυναμία εξακρίβωσης της ταυτότητας του υπέχοντος ευθύνη	Σελ. 411
5. Διαζευκτική αιτιότητα και ευθύνη ΕΚ	Σελ. 411
6. Αυτοκίνητο με πινακίδες κυκλοφορίας ξένου κράτους	Σελ. 412
7. Αιτιώδης συνάφεια	Σελ. 412
8. Ευθύνη για σωματικές βλάβες	Σελ. 412
9. Ευθύνη και για υλικές ζημίες	Σελ. 412
10. Συγκλίνουσα υπαιτιότητα ή αιτιότητα δύο αυτοκινήτων	Σελ. 412
11. Ανασφάλιστο όχημα (άρθρο 19 παρ. 1 περ. β΄ Ν 489/1976) - Έννοια ανασφάλιστου οχήματος	Σελ. 413
12. Πράσινη κάρτα - Περιπτώσεις ευθύνης του ΕΚ	Σελ. 414
13. Στοιχεία ορισμένου αγωγής αποζημίωσης για ζημία από αλλοδαπό ζημιογόνο ανασφάλιστο αυτοκίνητο	Σελ. 415
14. Εξαίρεση από την υποχρεωτική ασφάλιση (άρθρο 3 παρ. 1 Ν 489/1976) των αυτοκινήτων του Δημοσίου, υπό τον όρο της αμοιβαιότητας των αυτοκινήτων ιδιοκτησίας ξένων κρατών, όπως και αυτών που ανήκουν σε διακυβερνητικούς οργανισμούς	Σελ. 415
15. Έναρξη υποχρέωσης ασφάλισης και άδεια κυκλοφορίας	Σελ. 415
16. Γνώση για το ανασφάλιστο	Σελ. 416
17. Ανταπόδειξη	Σελ. 416
18. Δεδικασμένο	Σελ. 416
19. Ευθύνη ΕΚ έναντι του τρίτου ζημιωθέντος	Σελ. 416
20. Αμφιβολία ενάγοντος παθόντος για το αν το ζημιογόνο αυτοκίνητο ήταν ασφαλισμένο ή ανασφάλιστο	Σελ. 417
21. Προσεπίκληση ΕΚ από τον υπόχρεο σε περίπτωση ανασφάλιστου ζημιογόνου αυτοκινήτου	Σελ. 418
22. Προσεπίκληση του ασφαλιστή από το ΕΚ	Σελ. 418
23. Άσκηση επικουρικής έφεσης από το ΕΚ	Σελ. 418
24. Μη άσκηση επικουρικής έφεσης από το ΕΚ	Σελ. 418
25. Δεδικασμένο απόφασης που έκρινε λόγους εφέσεων μόνο για την κύρια αγωγή	Σελ. 419
26. Συγκλίνουσα υπαιτιότητα των οδηγών δύο οχημάτων ανασφάλιστου και ασφαλισμένου	Σελ. 419
27. Πτώχευση ασφαλιστή - Άκαρπη η εις βάρος του εκτέλεση και ανάκληση της άδειας λειτουργίας του (άρθρο 19 παρ. 1 περ. γ΄του Ν 489/1976)	Σελ. 419
28. Μη ύπαρξη οποιασδήποτε έννομης σχέσης μεταξύ του ΕΚ και του ζημιώσαντος	Σελ. 421
29. Ανάκληση της αδείας λειτουργίας ασφαλιστή μόνο για παράβαση νόμου και όχι για άλλη αιτία	Σελ. 422
30. Προϋπόθεση αποζημίωσης η ιδιότητα του ζημιωθέντος ως τρίτου	Σελ. 422
31. Δικαίωμα υποκατάστασης του ΕΚ	Σελ. 422
32. Απαράδεκτη μεταβολή της βάσης της αγωγής	Σελ. 422
33. Συνέχιση δίκης από το ΕΚ επί πτώχευσης του ασφαλιστή	Σελ. 422
34. Οχήματα ειδικού τύπου - Οχήματα με ειδική πινακίδα (άρθρο 19 παρ. 1 περ. δ΄ Ν 489/1976)	Σελ. 423
Γ. Περιεχόμενο και έκταση της ευθύνης του ΕΚ
1. Ευθεία αξίωση του ζημιωθέντος κατά του ΕΚ (άρθρο 19 παρ. 3 Ν 489/1976)	Σελ. 423
2. Ευθύνη ΕΚ και συντηρητική κατάσχεση του ζημιογόνου αυτοκινήτου	Σελ. 423
3. Έκταση ευθύνης του ΕΚ	Σελ. 423
4. Περιεχόμενο αποζημίωσης	Σελ. 424
5. Απαλλαγή ΕΚ	Σελ. 424
6. Οικειοθελείς παροχές τρίτου	Σελ. 426
7. Παροχές αφαιρούμενες από την αποζημίωση	Σελ. 426
8. Παροχές από το Δημόσιο σε δημόσιο υπάλληλο	Σελ. 426
9. Αλλοδαπός φορέας κοινωνικής ασφάλισης	Σελ. 426
10. Εφαρμογή του άρθρου 19 παρ. 5 του Ν 489/1976 και άρθρο 300 ΑΚ	Σελ. 427
11. Τόκοι απαιτήσεως κατά του ΕΚ	Σελ. 427
12. Ποσοτικός περιορισμός της ευθύνης του ΕΚ	Σελ. 427
13. Προβολή στη δευτεροβάθμια δίκη της ένστασης του ΕΚ περί ποσοτικού περιορισμού της ευθύνης του	Σελ. 429
14. Συμβιβασμός μεταξύ παθόντος και υποχρέου	Σελ. 429
15. Απαράδεκτη η έφεση κατά των ομοδίκων του εκκαλούντος	Σελ. 430
Δ. Υποκατάσταση του ΕΚ
1. Έννοια και λειτουργία της υποκατάστασης του ΕΚ	Σελ. 430
2. Προσωπική κράτηση	Σελ. 430
3. Περιπτώσεις υποκατάστασης του ΕΚ (άρθρο 19 παρ. 4 Ν 489/1976)	Σελ. 430
4. Περιεχόμενο αξίωσης αποζημίωσης καθʼ υποκατάσταση από το ΕΚ	Σελ. 431
5. Τρόπος άσκησης τη αξίωσης βάσει υποκαταστάσεως από το ΕΚ	Σελ. 431
6. Αξίωση υποκαταστάσεως του ΕΚ και σωρευτική αναδοχή χρέους	Σελ. 432
7. Ορισμένο αγωγής βάσει υποκαταστάσεως του ΕΚ	Σελ. 432
8. Αποκλεισμός αναγωγής από τον υπόχρεο κατά του ΕΚ	Σελ. 432
9. Χρόνος παραγραφής της αξίωσης βάσει υποκαταστάσεως του ΕΚ	Σελ. 432
10. Η απαλλαγή του ΕΚ σύμφωνα με το άρθρο 19 παρ. 5 Ν 489/1976 αποκλείει την υποκατάσταση του ΙΚΑ στην απαίτηση του παθόντος ασφαλισμένου του	Σελ. 433
11. Υποκατάσταση ΕΚ σύμφωνα με το άρθρο 19 παρ. 4 Ν 489/1976 κατόπιν εξώδικης συμφωνίας ή συμβιβασμού με τον τρίτο ζημιωθέντα	Σελ. 433
Ε. Παραγραφή της αξιώσεως κατά του ΕΚ
1. Ρύθμιση της παραγραφής	Σελ. 433
2. Διακοπή παραγραφής της αξίωσης κατά του ΕΚ	Σελ. 434
3. Αναστολή παραγραφής της αξίωσης κατά του ΕΚ	Σελ. 434
4. Επιμήκυνση παραγραφής	Σελ. 435
Υποδείγματα
1. Αγωγή κατά ΕΚ λόγω αγνώστου υπαιτίου (άρθρο 19 παρ. 1 περ. α΄ Ν 489/1976)	Σελ. 437
Παρατηρήσεις	Σελ. 447
2. Αγωγή κατά του Επικουρικού Κεφαλαίου λόγω ανασφαλίστου οχήματος (άρθρο 19 παρ. 1 περ. β΄ Ν 489/1976)	Σελ. 449
Παρατηρήσεις	Σελ. 454
3. Αγωγή κατά ΕΚ λόγω αποδηλωμένου ζημιογόνου αλλοδαπού αυτοκινήτου (άρθρο 19 παρ. 1 περ. β΄ Ν 489/1976)	Σελ. 455
Παρατηρήσεις	Σελ. 460
4. Αγωγή κατά ΕΚ λόγω ανάκλησης της αδείας λειτουργίας ασφαλιστή (άρθρο 19 παρ. 1 περ. γ΄ Ν 489/1976)	Σελ. 461
Παρατηρήσεις	Σελ. 467
5. Αγωγή ΕΚ λόγω υποκαταστάσεως (άρθρο 19 παρ. 4 Ν 489/1976)	Σελ. 469
Παρατηρήσεις	Σελ. 473
6. Παρεμπίπτουσα αγωγή - Ανακοίνωση δίκης με προσεπίκληση σε αναγκαστική παρέμβαση από το ΕΚ (άρθρο 19 παρ. 4 Ν 489/1976 σε συνδυασμό με το άρθρο 69 παρ. 1 εδ. ε΄ ΚΠολΔ)	Σελ. 475
Παρατηρήσεις	Σελ. 478
[18] Ευθύνη Γραφείου Διεθνούς Ασφάλισης
Διάγραμμα	Σελ. 479
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Πρόκληση ατυχήματος από ζημιογόνο αυτοκίνητο με στοιχεία αλλοδαπότητας
1. Αντικείμενο της διεθνούς ασφάλισης	Σελ. 498
2. Μη ύπαρξη έννομης σχέση μεταξύ του ελληνικού ΓΔΑ και των ευθυνομένων προσώπων ως προς το ζημιογόνο αλλοδαπό αυτοκίνητο	Σελ. 498
3. Βασική έννοια της διεθνούς ασφάλισης ο τόπος συνήθους σταθμεύσεως του οχήματος (άρθρ. 1 περ. ε΄ Ν 489/1976)	Σελ. 498
4. Η Ενοποιημένη Συμφωνία μεταξύ των Γραφείων Διεθνούς Ασφάλισης	Σελ. 499
Β. Ατύχημα που προκαλείται από αλλοδαπό αυτοκίνητο στην Ελλάδα
1. Παράλληλη ευθύνη του ελληνικού Γραφείου Διεθνούς Ασφάλισης	Σελ. 500
2. Προϋποθέσεις ευθύνης του ΓΔΑ	Σελ. 500
3. Αποδηλωμένο ζημιογόνο αλλοδαπό αυτοκίνητο - Ευθύνη ΕΚ	Σελ. 501
4. Αλλοδαπό ζημιογόνο αυτοκίνητο με πλαστές πινακίδες - Ευθύνη ΕΚ εφόσον είναι διαγραμμένο	Σελ. 501
5. Αδυναμία εντοπισμού του τόπου συνήθους σταθμεύσεως του ζημιογόνου αλλοδαπού αυτοκινήτου - Ευθύνη ΕΚ	Σελ. 502
6. Ευθεία αξίωση κατά του ΓΔΑ - Στοιχεία ορισμένου της αγωγής	Σελ. 502
7. Έκταση ευθύνης του ΓΔΑ	Σελ. 503
8. Παραγραφή αξίωσης κατά του ΓΔΑ	Σελ. 504
9. Σωρευτική αναδοχή χρέους μεταξύ αλλοδαπού ασφαλιστή και τρίτου ζημιωθέντος	Σελ. 504
10. Δικαίωμα αναγωγής του ελληνικού ΓΔΑ	Σελ. 504
11. Η Ενοποιημένη Συμφωνία δεν αποτελεί κανόνα δικαίου, αλλά σύμβαση	Σελ. 505
12. Το ελληνικό ΓΔΑ ως αντίκλητος	Σελ. 505
13. Το ελληνικό ΓΔΑ και διορισμός δικαστικού πληρεξουσίου αλλοδαπού ασφαλιστή	Σελ. 505
14. Υποχρέωση παροχής πληροφοριών προς το ελληνικό ΓΔΑ από κάθε αρχή ή ασφαλιστική επιχείρηση που επιλήφθηκε του ατυχήματος	Σελ. 505
15. Δυνατότητα αγωγής και κατά του αλλοδαπού ασφαλιστή	Σελ. 505
16. Διεθνής δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων για την απευθείας αγωγή του παθόντος κατά του αλλοδαπού ασφαλιστή	Σελ. 506
17. Έκταση ευθύνης του αλλοδαπού ασφαλιστή	Σελ. 506
18. Έλλειψη παθητικής νομιμοποίησης του νομίμου στην Ελλάδα αντιπροσώπου αλλοδαπής ασφαλιστικής εταιρίας	Σελ. 506
Γ. Ατύχημα που προκαλείται στην αλλοδαπή από αυτοκίνητο με τόπο συνήθους σταθμεύσεως την Ελλάδα
1. Πιστοποιητικό διεθνούς ασφάλισης	Σελ. 507
2. Υπόχρεα πρόσωπα	Σελ. 507
3. Δικαίωμα αναγωγής ασφαλιστή κατά του ΓΔΑ για το υπερβάλλον	Σελ. 507
4. Ευθύνη του ελληνικού ΓΔΑ	Σελ. 507
5. Έκταση της ευθύνης του ΓΔΑ	Σελ. 508
6. Δικαίωμα αναγωγής του ΓΔΑ κατά ΕΚ σε περίπτωση ανασφαλίστου ζημιογόνου αυτοκινήτου	Σελ. 508
7. Περιεχόμενο αποζημίωσης του ΓΔΑ	Σελ. 508
Δ. Το ΓΔΑ ως οργανισμός αποζημιώσεως κατά τα άρθρα 27α΄ και 27β΄ του Ν 489/1976
1. Σκοπός της ρύθμισης	Σελ. 508
2. Όργανα εξώδικου διακανονισμού ζημιών	Σελ. 508
3. Προϋποθέσεις εφαρμογής του μηχανισμού του εξώδικου διακανονισμού ζημιών	Σελ. 509
Υποδείγματα
1. Γραφείο Διεθνούς Ασφάλισης (άρθρο 27 παρ. 1 εδ. α΄ Ν 489/1976) - Ατύχημα που προκλήθηκε από ζημιογόνο αυτοκίνητο με αλλοδαπές πινακίδες κυκλοφορίας	Σελ. 511
Παρατηρήσεις	Σελ. 517
2. Ευθύνη ΓΔΑ (άρθρο 27 παρ. 1 εδ. β΄ Ν 489/1976)	Σελ. 519
Παρατηρήσεις	Σελ. 524
[19] Διαδικασία διαφορών για ζημίες από αυτοκίνητο και από τη σύμβαση ασφάλισής του [άρθρο 681Α ΚΠολΔ]
Διάγραμμα	Σελ. 525
Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Υπαγόμενες διαφορές
1. Απαρίθμηση υπαγομένων διαφορών	Σελ. 530

Β. Προϋποθέσεις εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 681 Α ΚΠολΔ
1. Ζημιά από αυτοκίνητο και από τη σύμβαση ασφαλίσεώς του	Σελ. 530
2. Ζημία με αίτιο το αυτοκίνητο	Σελ. 531
3. Έννοια αυτοκινήτου για την υπαγωγή της διαφοράς στη διαδικασία του άρθρου 681 Α ΚΠολΔ - Περιπτωσιολογία υπαγομένων διαφορών	Σελ. 531
4. Οχήματα που δεν εμπίπτουν στην έννοια του αυτοκινήτου - Περιπτωσιολογία διαφορών που δεν υπάγονται στη διαδικασία του άρθρου 681Α ΚΠολΔ	Σελ. 531
Β. Αρμοδιότητα καθʼ ύλην
1. Αρμοδιότητα Ειρηνοδικείου ή Μονομελούς Πρωτοδικείου, αναλόγως ποσού	Σελ. 533
Γ. Αρμοδιότητα κατά τόπον
1. Συντρέχουσα δωσιδικία	Σελ. 533
Δ. Άσκηση της αγωγής
1. Κατάθεση και επίδοση αγωγής	Σελ. 533
2. Επίδοση αγωγής στον αρμόδιο προϊστάμενο της ΔΟΥ του ενάγοντα	Σελ. 534
Ε. Καταβολή δικαστικού ενσήμου
1. Απόρριψη αγωγής επί μη καταβολής δικαστικού ενσήμου	Σελ. 534
Ζ. Προσεπίκληση δικονομικού εγγυητή	Σελ. 535
1. Προϋποθέσεις προσεπίκλησης δικονομικού εγγυητή	Σελ. 535
H. Άσκηση παρέμβασης κύριας ή πρόσθετης
1. Νομιμοποιούμενα πρόσωπα - Εφραρμοζόμενες διατάξεις	Σελ. 536
Θ. Συζήτηση της αγωγής
1. Προβολή ισχυρισμών και καταχώριση αυτών στα πρακτικά	Σελ. 536
2. Συνεκδίκαση συναφών αγωγών	Σελ. 537
3. Παραίτηση από την αγωγή	Σελ. 537
4. Μερική τροπή του αιτήματος της αγωγής σε καταψηφιστικό	Σελ. 537
5. Ενστάσεις - Περιπτωσιολογία	Σελ. 538
Ι. Απόδειξη
1. Προσκομιδή αποδεικτικών μέσων	Σελ. 539
2. Λήψη υπόψη και αποδεικτικών μέσων που δεν πληρούν τους όρους του νόμου	Σελ. 539
3. Συνήθη αποδεικτικά μέσα στη διαδικασία του άρθρου 681Α ΚΠολΔ - Περιπτωσιολογία	Σελ. 539
4. Έκδοση παρεμπίπτουσας απόφασης, για τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης	Σελ. 540
ΙΑ. Αγωγή εξ αναγωγής
1. Προϋποθέσεις και έκταση του δικαιώματος αναγωγής	Σελ. 541
ΙΒ. Ανακοπή ερημοδικίας
1. Αιτιολογημένη ανακοπή ερημοδικίας	Σελ. 541
ΙΓ. Έφεση
1. Προϋποθέσεις άσκησης - Νομιμοποίηση	Σελ. 542
2. Άσκηση αντέφεσης	Σελ. 542
ΙΔ. Δεδικασμένο
1. Δημιουργία δεδικασμένου	Σελ. 543
ΙΕ. Προσωπική κράτηση
1. Εκδίκαση κατά την ειδική διαδικασία του άρθρου 681Α ΚΠολΔ	Σελ. 543
ΙΖ. Δικαιοδοσία πολιτικών δικαστηρίων για την εκδίκαση των διαφορών που αφορούν απαιτήσεις αποζημίωσης οποιασδήποτε μορφής για ζημίες που έχουν προκληθεί από αυτοκίνητο
1. Υπαγωγή στην ειδική διαδικασία του άρθρου 681Α ΚΠολΔ	Σελ. 543
ΙΗ. Δικαιοδοσία Ελληνικών Δικαστηρίων
1. Διεθνής δικαιοδοσία Ελληνικών δικαστηρίων	Σελ. 544
Υποδείγματα
1. Ανακοίνωση δίκης - Προσεπίκληση σε παρέμβαση	Σελ. 545
Παρατηρήσεις	Σελ. 552
2. Αναγωγή του καταβαλλόντος αποζημίωση συνυποχρέου	Σελ. 555
Παρατηρήσεις	Σελ. 558
3. Έφεση κατά απόφασης που επιδικάζει μειωμένη αποζημίωση για υπηρεσίες βοηθητικού προσώπου και βελτιωμένη διατροφή	Σελ. 559
Παρατηρήσεις	Σελ. 564
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ	Σελ. 565
1. Αγωγή κατά του ιδιοκτήτη του ζημιογόνου αυτοκινήτου που δεν είναι οδηγός - Αποτελέσματα για τον ζημιωθέντα ανάλογα με τη βάση της αγωγής	Σελ. 567
2. Περισσότεροι συνυπόχρεοι - Αναγωγή ενός εξ αυτών πριν από την καταβολή αποζημίωσης στον ζημιωθέντα	Σελ. 569
3. Ευθύνη ακαταλόγιστου ζημιώσαντος - Kαταβολή εύλογης αποζημίωσης	Σελ. 570
4. Αγωγή αποζημίωσης για την ολική καταστροφή του αυτοκινήτου - Έρευνα δικαστηρίου και για το τυχόν επισκευάσιμο της ζημίας	Σελ. 572
5. Αξίωση για ζημία αυτοκινήτου, το οποίο έχει αγορασθεί με παρακράτηση κυριότητας υπέρ του πωλητή	Σελ. 573
6. Βλάβη του σώματος ή της υγείας - Προϋποθέσεις αποκατάστασης μελλοντικής ζημίας του παθόντος, μέχρι να αποθεραπευθεί	Σελ. 574
7. Επιδίκαση σε κεφάλαιο «εφάπαξ» της αποζημίωσης για μελλοντική ζημία	Σελ. 575
8. Μεταρρύθμιση απόφασης αναγνωριστικής, για περιοδικές παροχές	Σελ. 576
9. Μεταρρύθμιση απόφασης για καταβολή περιοδικών παροχών - Ποια θεωρούνται κρίσιμα γεγονότα	Σελ. 577
10. Βλάβη του σώματος ή της υγείας, οι συνέπειες της οποίας δεν μπορούν εκ των προτέρων να προσδιορισθούν - Αφετηρία παραγραφής σχετικών αξιώσεων	Σελ. 578
11. Παραδεκτή προβολή ισχυρισμών όταν δεν κατατίθενται προτάσεις	Σελ. 579
12. Ιδιότητα ή μη, ως τρίτου, του ιδιοκτήτη του ζημιογόνου αυτοκινήτου, που τραυματίσθηκε ή θανατώθηκε και ήταν συνεπιβάτης κατά το ατύχημα	Σελ. 581
13. Έννοια του όρου «πράγματα», που μεταφέρονται με το ζημιογόνο αυτοκίνητο, τα οποία εξαιρούνται από την ασφαλιστική κάλυψη	Σελ. 582
14. Προϋποθέσεις αναγωγής του ασφαλιστή κατά του ιδιοκτήτη που δεν είναι οδηγός, όταν ο τελευταίος είναι σε κατάσταση μέθης	Σελ. 583
15. Ζημία από αυτοκίνητο που εκτίθεται σε «ειδικούς κινδύνους», χωρίς αυτό να έχει την απαιτούμενη ειδική ασφαλιστική κάλυψη - Ποιος ευθύνεται ασφαλιστικά	Σελ. 585
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ	Σελ. 587