ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Πρόλογος γ΄ έκδοσης IX

Πρόλογος β΄ έκδοσης XI

Πρόλογος α΄ έκδοσης XIII

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1

ΜΕΡΟΣ Α΄

Νόμος 2308/1995 - Κτηματογράφηση

I. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ – ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΤΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ 7

II. ΦΟΡΕΑΣ ΚΤΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ 8

III. ΣΤΑΔΙΑ ΚΤΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ 10

A. Υποβολή δηλώσεων 11

1. Πρόσκληση για υποβολή δήλωσης 11

2. Υπόχρεοι σε δήλωση - Η δήλωση είναι υποχρεωτική 11

3. Δικαιώματα για τα οποία υποβάλλεται δήλωση 14

4. Τρόποι υποβολής δήλωσης 17

i. Ηλεκτρονική Υποβολή 18

ii. Δήλωση ενώπιον του Γραφείου Κτηματογράφησης 20

5. Ειδικότερα ως προς συνυποβαλλόμενα έγγραφα ανά είδος δηλούμενου δικαιώματος 23

6. Προθεσμίες υποβολής δήλωσης 29

i. Προθεσμίες αρχικής δήλωσης μετά την πρόσκληση - δυνατότητα παρατάσεων 29

ii. Προθεσμία υποβολής δήλωσης σε περίπτωση μεταγενέστερης μεταβολής δικαιωμάτων 29

iii. Εκπρόθεσμη δήλωση - Συνέπειες εκπρόθεσμης δήλωσης 30

7. Ανταποδοτικό Τέλος Κτηματογράφησης 32

i. Πάγιο Τέλος 32

ii. Αναλογικό Τέλος 33

iii. Τέλος κτηματογράφησης σε περίπτωση διαδοχής 33

iv. Εξαιρέσεις από την καταβολή του τέλους κτηματογράφησης 34

8. Έλεγχος νομιμότητας των υποβληθεισών δηλώσεων 34

9. Υποχρεώσεις συμβολαιογράφων, δικηγόρων και αρμοδίων
Υποθηκοφυλάκων σύμφωνα με το άρ. 2 παρ. 6 Ν 2308/1995 36

10. Ειδικότερες ρυθμίσεις κτηματογράφησης στις εκτάσεις του άρθρου 67
του Ν 998/1979 38

B. Προανάρτηση 39

Γ. Ανάρτηση 41

1. Νομικό πλαίσιο της ανάρτησης 41

2. Αποστολή αποσπασμάτων των προσωρινών πινάκων της ανάρτησης -
Σημεία ελέγχου 42

i. Αποστολή αποσπασμάτων - ενημέρωση 42

ii. Σημεία ελέγχου 43

iii. Ηλεκτρονικός Έλεγχος 46

3. Διόρθωση της ανάρτησης 46

i. Γενικά 46

ii. Αίτηση διόρθωσης άρ. 6 47

iii. Ένσταση άρ. 7 48

iv. Διαδικασία διόρθωσης σύμφωνα με τα άρ. 6α και άρ. 7α Ν 2308/1995 49

α. Άρ. 6α Ν 2308/1995 50

β. Άρ. 7α Ν 2308/1995 53

v. Οίκοθεν διορθώσεις 55

4. Δικαιοπραξίες κατά το στάδιο της ανάρτησης των στοιχείων
της κτηματογράφησης - Δίκες με αντικείμενο εγγραπτέο
στα κτηματολογικά βιβλία δικαίωμα – Υποχρεώσεις υποθηκοφυλάκων 56

i. Σύνταξη συμβολαίων (άρ. 5 παρ. 1) 56

ii. Δίκες με αντικείμενο εγγραπτέο στα κτηματολογικά βιβλία δικαίωμα
(άρ. 5 παρ. 2) 56

iii. Υποχρεώσεις υποθηκοφυλάκων (άρ. 5 παρ. 3) 57

iv. Πιστοποιητικό Κτηματογραφούμενου Ακινήτου 58

v. Κατάργηση δικαιώματος 60

5. Υποβολή Δήλωσης / Ένστασης για εμπράγματο δικαίωμα με αιτία κτήσης «χρησικτησία» σε ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη από την έναρξη
της ανάρτησης και μετά - άρ. 2 παρ. 9 Ν 2308/1995 61

6. Υποχρεώσεις από την έναρξη των διατυπώσεων της παρ. 1 του άρ. 5
Ν 2308/1995 62

Δ. Κτήση κυριότητας με χρησικτησία δυνάμει του άρ. 4 Ν 3127/2003 66

1. Πεδίο Εφαρμογής 66

2. «νέμεται αδιαταράκτως» 68

3. «καλή πίστη» 69

4. Το βάρος απόδειξης της κακής πίστης 70

Ε. Αναμόρφωση προσωρινών Κτηματολογικών Πινάκων – Περαίωση
της κτηματογράφησης 70

ΣΤ. Πρώτες εγγραφές στα κτηματολογικά βιβλία 73

ΜΕΡΟΣ Β΄

Νόμος 2664/1998 - Διορθώσεις κτηματολογικών εγγραφών

I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 75

ΙΙ. ΑΡΧΕΣ ΠΟΥ ΔΙΕΠΟΥΝ ΤΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 77

ΙΙΙ. ΤΑ ΤΗΡΟΥΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 78

IV. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ 79

V. ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 80

A. Διόρθωση κατόπιν δικαστικής απόφασης 81

1. Η αγωγή του άρθρου 6 παρ. 2 81

i. Αρμοδιότητα δικαστηρίου 81

ii. Ενεργητική νομιμοποίηση 81

iii. Παθητική νομιμοποίηση 83

iv. Αίτημα αγωγής 84

v. Προθεσμία άσκησης αγωγής 86

vi. Προϋποθέσεις παραδεκτού 89

α. Υποχρέωση προσφυγής στην υποχρεωτική αρχική συνεδρία
διαμεσολάβησης 89

β. Επίδοση αγωγής 90

γ. Καταχώριση αγωγής στο κτηματολογικό φύλλο 91

δ. Προσκόμιση κτηματολογικού φύλλου και αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος στη συζήτηση 92

ε. Προσκόμιση τοπογραφικού διαγράμματος γεωμετρικών μεταβολών και
του αποδεικτικού υποβολής στο δικόγραφο της αγωγής – δήλωση Μηχανικού
επί του τοπογραφικού διαγράμματος γεωμετρικών μεταβολών 92

στ. Δικαστικό ένσημο 95

ζ. Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ και ΤΑΠ 95

vii. Αμετάκλητη Απόφαση – καταχώριση στο κτηματολογικό φύλλο 98

2. Ειδικές περιπτώσεις 101

i. Διαμεσολάβηση 101

α. Γενικά 101

β. Διαδικασία υποχρεωτικής συνεδρίας 101

γ. Συνέχιση της διαδικασίας διαμεσολάβησης
(άρθρα 7 παρ. 7, 5 και 8 Ν 4640/2019) 103

δ. Ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στην διαμεσολάβηση του Ν 4640/2019
και στην κτηματολογική διαμεσολάβηση 104

ii. Συμβιβαστική επίλυση διαφοράς ΚΠολΔ 214Α 107

iii. Δικαστική διαμεσολάβηση ΚΠολΔ 214Β 107

iv. Διαιτησία 108

3. Η αίτηση του άρθρου 6 παρ. 3α (η δικαστική διόρθωση των πρώτων
εγγραφών στην περίπτωση ένδειξης αγνώστου ιδιοκτήτη) 109

i. Αρμοδιότητα δικαστηρίου 111

ii. Ενεργητική νομιμοποίηση 111

iii. Παρέμβαση 111

iv. Παθητική νομιμοποίηση 112

v. Αντικείμενο αίτησης 112

vi. Προθεσμία υποβολής της αίτησης 113

vii. Προϋποθέσεις παραδεκτού 113

α. Καταχώριση αίτησης στο κτηματολογικό φύλλο 113

β. Κοινοποίηση αίτησης 113

γ. Προσκόμιση κτηματολογικού φύλλου και αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος στη συζήτηση 113

δ. Προσκόμιση τοπογραφικού διαγράμματος γεωμετρικών μεταβολών και
του αποδεικτικού υποβολής στο δικόγραφο της αίτησης – δήλωση
Μηχανικού επί του τοπογραφικού διαγράμματος γεωμετρικών μεταβολών 114

ε. Διόρθωση αρχικής εγγραφής σε ακίνητο αγνώστου ιδιοκτήτη
λόγω κληρονομικής διαδοχής 114

viii. Τελεσίδικη απόφαση 116

ix. Απόρριψη αιτήσεως-Ένδικα μέσα 117

4. Η αίτηση του άρθρου 6 παρ. 8 (Η δικαστική διόρθωση περιγραφικών
και γεωμετρικών στοιχείων της πρώτης εγγραφής) 117

i. Εισαγωγικά - Πεδίο Εφαρμογής 117

ii. Διαδικασία διόρθωσης 120

α. Αρμοδιότητα δικαστηρίου 120

β. Ενεργητική Νομιμοποίηση 120

γ. Παθητική Νομιμοποίηση 120

δ. Προθεσμία 120

ε. Προϋποθέσεις Παραδεκτού 120

στ. Τελεσίδικη Απόφαση - καταχώριση στο κτηματολογικό φύλλο 121

Β. Εξωδικαστική διόρθωση 122

1. Η αίτηση του άρ. 6 παρ. 4 122

i. Διαδικασία διόρθωσης 122

α. Αίτηση 122

β. Προθεσμία 124

γ. Συνυποβαλλόμενα 124

δ. Έκδοση απόφασης και καταχώριση 124

ii. Υποβολή αντιρρήσεων 124

2. Η αυτεπάγγελτη καταχώριση του άρ. 6 παρ. 4α 125

3. Διόρθωση προδήλων σφαλμάτων 125

4. Διόρθωση κτηματολογικών εγγραφών ως προς τα γεωμετρικά στοιχεία 135

i. Διαδικασία 135

ii. Απόφαση Προϊσταμένου Κτηματολογικού Γραφείου - Κοινοποιήσεις 136

iii. Προσφυγή 137

5. Προσαρμογή των κτηματολογικών διαγραμμάτων λόγω
επαναπροσδιορισμού της θέσης και των ορίων των γεωτεμαχίων 138

i. Κήρυξη επαναπροσδιορισμού θέσης με απόφαση Φορέα
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 139

ii. Διατυπώσεις δημοσιότητας 140

iii. Διαβίβαση απόφασης στο αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο και εγγραφή
της στα κτηματολογικά φύλλα 140

iv. Ανακοίνωση έναρξης εργασιών επαναπροσδιορισμού 140

v. Στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη 140

vi. Ανάρτηση κτηματολογικών διαγραμμάτων και πινάκων 140

vii. Δικαίωμα υποβολής αντιρρήσεων 141

viii. Επιτροπή Αντιρρήσεων 141

ix. Απόφαση επί των αντιρρήσεων 141

x. Καταχώριση στα Κτηματολογικά Βιβλία – Συνυποβαλλόμενα 142

xi. Αναστολή εφαρμογής διατάξεων 142

VI. ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ
ΤΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ αρ. 16 παρ. 5 143

Α. Δικαίωμα υποβολής αντιρρήσεων 143

Β. Απόφαση 143

Γ. Αρμόδιο δικαστήριο 143

Δ. Προθεσμία 143

Ε. Καταχώριση στο κτηματολογικό φύλλο 144

ΣΤ. Επίδοση 144

Ζ. Παρέμβαση Προϊσταμένου Κτηματολογικού Γραφείου 144

Η. Έκδοση αρνητικής απόφασης 145

VII. Η ΝΟΜΙΚΗ ΤΥΧΗ ΤΩΝ ΕΜΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΘΗΚΑΝ ΣΤΙΣ ΑΡΧΙΚΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΣΤΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 146

Α. Μεταβίβαση και επιβάρυνση μη καταχωρισθέντων στις πρώτες
εγγραφές δικαιωμάτων - άρ. 7α παρ. 1 α) 146

Β. Εγγραφή βάρους, κατάσχεσης κλπ. σε δικαίωμα που δεν έχει
καταχωρισθεί στις πρώτες εγγραφές - άρ. 7α παρ. 1 β) 147

Γ. Επιβάρυνση δικαιώματος, που δεν έχει καταχωρισθεί στις πρώτες
εγγραφές - άρ. 7α παρ. 1 γ) 148

Δ. Επιδόσεις της περίληψης της κατασχετήριας έκθεσης ακινήτου
προς τους ενυπόθηκους και τους προσημειούχους δανειστές
σε περίπτωση επιβολής κατάσχεσης σε ακίνητο μετά τις πρώτες
εγγραφές - άρ. 7α παρ. 2 149

Ε. Επανάκτηση κοινόχρηστων και κοινωφελών ακινήτων από Ο.Τ.Α.,
τα οποία εμφανίζονται ως «άγνωστου ιδιοκτήτη» στις πρώτες
κτηματολογικές εγγραφές - άρ. 49 Ν 4821/2021 (Α΄ 134) 150

VIII. ΤΥΧΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΒΑΡΩΝ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΚΚΡΕΜΟΥΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΔΙΟΡΘΩΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6Α Ν 2308/1995 151

iX. Η ΟΡΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ 151

X. ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΕΩΣ ΤΗΝ ΟΡΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΜΑΧΗΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ 154

XΙ. ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΜΑΧΗΤΟΥ ΤΕΚΜΗΡΙΟΥ - ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΙΣΤΗ -
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΛΟΠΙΣΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ 155

XII. ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 159

Α. Καταχώριση εγγραπτέου δικαιώματος επί υπέρβασης ή
μη συμπλήρωσης χιλίων χιλιοστών συστατικής πράξης
οροφοκτησίας 159

Β. Κατάργηση της πολλαπλής προσκόμισης αποσπάσματος
κτηματολογικού διαγράμματος σε περίπτωση διηρημένων
ιδιοκτησιών κείμενων εντός του ιδίου γεωτεμαχίου
(άρθρο 25 παρ. 1 Ν 5076/2023) 160

Γ. Ρύθμιση ανοικτών θέσεων στάθμευσης 161

Δ. Το ζήτημα της οριστικοποίησης των πρώτων εγγραφών σε περίπτωση
έκδοσης αμετάκλητης δικαστικής απόφασης πριν από την πάροδο
της προθεσμίας του άρθρου 6 παρ. 2 Ν 2664/1998 στην περίπτωση
που ο πραγματικός δικαιούχος δεν ήταν διάδικος της δίκης 162

1. Περιγραφή του προβλήματος 162

2. άρθρο 7 παρ. 3 Ν 2664/1998 163

3. Υποστηριζόμενες απόψεις 163

4. Προτεινόμενη άποψη 165

XIII. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 167

ΜΕΡΟΣ Γ΄

Υποδείγματα Δικογράφων Ν 2664/1998

1. Αγωγή του άρ. 6 παρ. 2 κατά γνωστού δικαιούχου σε γεωτεμάχιο
εντός σχεδίου 171

2. Αγωγή του άρ. 6 παρ. 2 κατά γνωστού δικαιούχου σε γεωτεμάχιο
εντός σχεδίου σε συνδυασμό με το άρ. 7α και κληρονομική διαδοχή 175

3. Αγωγή του άρ. 6 παρ. 2 κατά γνωστού δικαιούχου σε γεωτεμάχιο
εντός σχεδίου σε συνδυασμό με το άρ. 7α και μεταβίβαση 182

4. Αίτηση του άρ. 6 παρ. 3 με καταχώριση «άγνωστος» σε οικόπεδο 186

5. Αίτηση του άρ. 6 παρ. 3 με καταχώριση εν μέρει «άγνωστος»
σε γεωτεμάχιο 190

6. Αίτηση του άρ. 6 παρ. 3 με καταχώριση «άγνωστος» που αφορά
σε αλλαγές και στα κτηματολογικά διαγράμματα 197

7. Αίτηση του άρ. 6 παρ. 3 σε οριζόντιες ιδιοκτησίες που δημιουργούνται
από μία οριζόντια ιδιοκτησία που συγκεντρώνει τα υπολειπόμενα
ποσοστά εξ αδιαιρέτου «αγνώστου» ιδιοκτήτη 201

8. Αίτηση διόρθωσης στοιχείων πρώτης εγγραφής του άρ. 6 παρ. 8 208

9. Αίτηση - αντιρρήσεις κατά απόρριψης αιτήσεως διόρθωσης
προδήλου σφάλματος 213

Πίνακας ενεργειών - προθεσμιών 225

Αλφαβητικό ευρετήριο 229

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Με το Ν 5076/2023 (ΦΕΚ Α΄ 207/13.12.2023), το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης προέβη σε μία σπάνια για τα ελληνικά δεδομένα επίδειξη συνέχειας του Κράτους, συνεχίζοντας τις δράσεις του προκατόχου στο Υπουργείο όσον αφορά στο Κτηματολόγιο και προβαίνοντας σε ακόμα περισσότερο τολμηρές αλλαγές και τομές στη νομοθεσία και την εν γένει λειτουργία του Κτηματολογίου, με στόχο την επιτάχυνση των διαδικασιών ολοκλήρωσης του Ελληνικού Κτηματολογίου, τη διεκπεραίωση εκκρεμοτήτων στις μεταγραφές ακινήτων και την ενίσχυση της επιχειρησιακής λειτουργίας του ΝΠΔΔ «Ελληνικό Κτηματολόγιο», την απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών μεταβίβασης ακινήτων, τη μείωση της γραφειοκρατίας και της επιβάρυνσης των συναλλασσόμενων, για τη βέλτιστη αξιοποίηση της ιδιωτικής περιουσίας.

Με τον συγκεκριμένο νόμο επιχειρείται από το αρμόδιο Υπουργείο μία ολιστική προσέγγιση των ζητημάτων που άπτονται του Κτηματολογίου, καθώς αφενός εισάγονται ρυθμίσεις που αφορούν σε επί μέρους διατάξεις βελτίωσης του Ν 2664/1998, αφετέρου θεσπίζονται διατάξεις που παρέχουν μεγαλύτερη ευελιξία στο «Ελληνικό Κτηματολόγιο» για την άμεση διεκπεραίωση εκκρεμοτήτων στις μεταγραφές ακινήτων, απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών μεταβίβασης ακινήτων, μείωση γραφειοκρατικού κόστους και διευκόλυνση των συναλλαγών. Επίσης, εισάγονται ρυθμίσεις αναφορικά:

(α) με την εφαρμογή της Πλατφόρμας Νομικού Ελέγχου Εγγραπτέων Πράξεων που προβλέπεται στην υπό στοιχεία 45877ΕΞ2023/20.10.2023 κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Β΄ 6130) αποσκοπεί στη διενέργεια απομακρυσμένου νομικού ελέγχου αιτήσεων εγγραπτέων πράξεων (άρθρο 16 του Ν 2664/1998) που έχουν υποβληθεί και υποβάλλονται σε Κτηματολογικά Γραφεία και Υποκαταστήματα των Ν 4512/2018 και 2664/1998, προς ταχύτερη διεκπεραίωση αυτών. Από 1ης.1.2024, η χρήση της πλατφόρμας καθίσταται υποχρεωτική για τους χρήστες της εφαρμογής κατά τη διενέργεια νομικού ελέγχου καταχώρισης αιτήσεων εγγραπτέων πράξεων,

(β) με την εφαρμογή του Ηλεκτρονικού Φάκελου Ακινήτου (άρθρο 29 Ν 4821/2021) ενισχύεται με την δυνατότητα υποβολής εγγραπτέων πράξεων στο ΝΠΔΔ «Ελληνικό Κτηματολόγιο» και με τον τρόπο αυτό επιταχύνεται και ψηφιοποιείται η σχετική διαδικασία.

Ειδικότερα:

1) Με το άρθρο 5 παρ. 1 Ν 5076/2023 παρατείνεται η προθεσμία αγωγών διόρθωσης πρώτων εγγραφών έως τις 30.11.2024, προκειμένου να δοθεί επαρκές περιθώριο για την άσκηση των σχετικών αγωγών της παρ. 2 του άρθρου 6 του Ν 2664/1998. Η ανωτέρω καταληκτική ημερομηνία θα ισχύει και για τις περιοχές στις οποίες οι πρώτες εγγραφές καταχωρίσθηκαν από την 1η.1.2013 έως και την 31η.12.2015.

2) Με το άρθρο 5 παρ. 2 Ν 5076/2023, στις περιοχές όπου οι αρχικές εγγραφές έχουν ήδη καταστεί οριστικές με συνέπεια την ενεργοποίηση του αμάχητου τεκμηρίου του Ν 2664/1998, παρέχεται η δυνατότητα διόρθωσης (μέσω αίτησης διόρθωσης πρόδηλου σφάλματος ή μέσω άσκησης αγωγής) της ανακριβούς εγγραφής με την ένδειξη «αγνώστου ιδιοκτήτη» μέχρι την 30ή.11.2024 (ημερομηνία παράτασης της προθεσμίας διόρθωσης πρώτων εγγραφών) υπό την προϋπόθεση ότι κατόπιν της λήξης της αποκλειστικής προθεσμίας δεν έχουν εγγραφεί μεταγενέστερες πράξεις επί του κτηματολογικού φύλλου του ακινήτου. Με τον τρόπο αυτό δίνεται η δυνατότητα στους ιδιοκτήτες ακινήτων να διορθώσουν τις συγκεκριμένες εγγραφές και να αποφύγουν τις εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες του αμάχητου τεκμηρίου που έχει ενεργοποιηθεί σε τριάντα πέντε (35) περιοχές της χώρας. Επίσης για τις περιοχές αυτές μέχρι την 30ή.11.2024, προβλέπεται η διόρθωση ανακριβούς εγγραφής με την ένδειξη «Ελληνικό Δημόσιο», σύμφωνα με τη διαδικασία της παρ. 4 του άρθρου 6 του Ν 2664/1998, όταν ο τίτλος του αιτούντος τη διόρθωση ή των δικαιοπαρόχων του (άμεσων ή απώτερων) είναι παραχωρητήριο του Ελληνικού Δημοσίου. Ομοίως προβλέπεται η διόρθωση της ανακριβούς εγγραφής με τη διαδικασία της παρ. 4 του άρθρου 6 όταν στα οικεία κτηματολογικά φύλλα κατά την οριστικοποίηση των αρχικών εγγραφών αναγνωρίστηκε ως δικαιούχος του δικαιώματος ο δικαιοπάροχος του αιτούντος τη διόρθωση, ενώ ο τίτλος κτήσης του σχετικού δικαιώματος από τον αιτούντα τη διόρθωσή του είναι μεταγεγραμμένος στα βιβλία μεταγραφών του αντίστοιχου Υποθηκοφυλακείου ή Κτηματολογικού Γραφείου και υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχει στο μεταξύ μεσολαβήσει άλλη, ασυμβίβαστη κατά περιεχόμενο, εγγραφή στο κτηματολογικό φύλλο.

3) Στην παρ. 3 του άρθρου 5 Ν 5076/2023 ορίζεται η 30ή.11.2024 ως απώτερο χρονικό σημείο αξιοποίησης της δυνατότητας παράτασης της προθεσμίας υποβολής εκπρόθεσμων δηλώσεων στην περιοχή που κτηματογραφείται, με σκοπό την εξυπηρέτηση του στόχου ολοκλήρωσης των κτηματογραφήσεων.

4) Με την παρ. 1 του άρθρου 4 Ν 5076/2023 οριοθετείται η έκταση του ελέγχου νομιμότητας που διενεργείται στα Κτηματολογικά Γραφεία, ο οποίος συνίσταται σε έλεγχο τήρησης των διατυπώσεων που αν δεν τηρηθούν, ρητώς εκ του νόμου απαγορεύεται η καταχώριση, με την προσθήκη της φράσης «επί ποινή απολύτου ακυρότητας», προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο έλεγχος νομιμότητας αφορά στα απολύτως αναγκαία στοιχεία νομιμότητας της υπό καταχώριση πράξης.

5) Με την παρ. 2 του άρθρου 4 Ν 5076/2023 τροποποιείται το άρθρο 18 Ν 2664/1998 που αφορά στην διαδικασία διόρθωσης των προδήλων σφαλμάτων.

Συγκεκριμένα:

- Καθίσταται υποχρεωτική η διόρθωση πρόδηλων σφαλμάτων, όταν η διόρθωση αφορά στα στοιχεία μεταγραφής, άλλως εγγραφής, του τίτλου κτήσης που αφορά στο καταχωρισθέν στις αρχικές εγγραφές εγγραπτέο δικαίωμα, επειδή αυτά ελλείπουν, ή αναγράφονται λανθασμένα και η συμπλήρωση ή η ορθή αναγραφή τους, κατά περίπτωση, θα διενεργείται υποχρεωτικά και αυτεπάγγελτα από τον Προϊστάμενο του Κτηματολογικού Γραφείου.

- Δεν απαιτείται η προηγούμενη λήψη και συνυποβολή πιστοποιητικών, αντιγράφων και αποσπασμάτων από τα βιβλία των Υποθηκοφυλακείων και των Κτηματολογικών Γραφείων, όταν η υποβολή της αίτησης διόρθωσης πρόδηλου σφάλματος απευθύνεται προς Κτηματολογικό Γραφείο ή Υποκατάστημα του ΝΠΔΔ «Ελληνικό Κτηματολόγιο» το οποίο έχει συσταθεί και λειτουργεί σύμφωνα με τον Ν 4512/2018 και διαθέτει τα σχετικά έγγραφα στα τηρούμενα αρχεία του, από τα οποία τα αναζητεί αυτεπάγγελτα.

- Οριοθετείται η έννοια του εκτοπισμού και τέτοιος δεν υφίσταται, ούτε απαιτείται συναίνεση, εάν ο τρίτος συμπεριλήφθηκε ως δικαιούχος, αναγραφόμενος στις κτηματολογικές εγγραφές, λόγω σφάλματος που εμφιλοχώρησε κατά την επεξεργασία της δήλωσης και των δημοσίων εγγράφων που συνυπέβαλε κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης του Ν 2308/1995 (Α΄ 114) και τούτο προκύπτει από το αρχείο κτηματογράφησης και τα δημόσια βιβλία του Υποθηκοφυλακείου.

- Καθίσταται υποχρεωτική η διόρθωση για τις απαριθμούμενες στον νόμο περιπτώσεις, επιτρεπομένης μόνο της αιτιολογημένης άρνησης για λόγους μη συνδρομής των προϋποθέσεων που ειδικότερα αναφέρονται στις οικείες διατάξεις.

- Επιμηκύνεται ο χρόνος έκδοσης απόφασης του Προϊσταμένου του Κτηματολογικού Γραφείου επί αιτήσεων διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων από δεκαπέντε (15) σε τριάντα (30) ημέρες, ώστε να δίδεται επαρκής χρόνος για διόρθωση προ της προσφυγής στον Κτηματολογικό Δικαστή. Η παρέλευση άπρακτου του ανωτέρω χρονικού διαστήματος ορίζεται ότι δεν συνιστά σιωπηρή άρνηση.

Επίσης, με την παρ. 4 του άρθρου 4 Ν 5076/2023 παρέχεται εξουσιοδότηση στο ΝΠΔΔ «Ελληνικό Κτηματολόγιο» με απόφασή του να καθορίζονται και να ρυθμίζονται περιπτώσεις πρόδηλων σφαλμάτων, η διόρθωση των οποίων καθίσταται υποχρεωτική υπό τους όρους του παρόντος, από τον Προϊστάμενο του Κτηματολογικού Γραφείου ή οποιονδήποτε υπάλληλο έχει κατά τον νόμο αποφασιστική αρμοδιότητα καταχώρισης εγγραπτέων πράξεων.

6) Με το άρθρο 8 Ν 5076/2023 εισάγεται η υποχρεωτικότητα της χρήσης της Πλατφόρμας Νομικού Ελέγχου Εγγραπτέων Πράξεων. Ειδικότερα, ρυθμίζεται ότι από 1ης.1.2024, για τη διενέργεια του νομικού ελέγχου και την καταχώριση, σύμφωνα με το άρθρο 16 του Ν 2664/1998 (Α΄ 275), αιτήσεων εγγραπτέων πράξεων, που έχουν υποβληθεί και υποβάλλονται σε Κτηματολογικά Γραφεία και Υποκαταστήματα του Ν 4512/2018 (Α΄ 5)

και του Ν 2664/1998, καθίσταται υποχρεωτική η χρήση της ηλεκτρονικής εφαρμογής με την ονομασία Πλατφόρμα Νομικού Ελέγχου Εγγραπτέων Πράξεων (http:// eisigites. ktimatologio.gr/) που προβλέπεται στην υπό στοιχεία 45877ΕΞ2023/20.10.2023 κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Β΄ 6130), όπως εκάστοτε ισχύει.

7) Με το άρθρο 10 Ν 5076/2023 για την επιτάχυνση της διαδικασίας ανάθεσης νομικού ελέγχου και καταχώρισης πράξεων στο προσωπικό της Διεύθυνσης Νομικού Έργου Λειτουργούντος Κτηματολογίου, τροποποιείται η παρ. 5 του άρθρου 14Α Ν 4512/2018, και συγκεκριμένα με απόφαση του Γενικού Διευθυντή του Ν.Π.Δ.Δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο» δύνανται να ανατίθενται ο νομικός έλεγχος και η καταχώριση πράξεων στη διεύθυνση, κατά παρέκκλιση της κατά τόπον αρμοδιότητας των Κτηματολογικών Γραφείων.

8) Με το άρθρο 11 Ν 5076/2023 επεκτείνεται η δυνατότητα ανάθεσης νομικού ελέγχου και καταχώρισης εγγραπτέων πράξεων καθώς και εξάλειψης καταχωρίσεων της παρ. 4 του άρθρου 16 του Ν 2664/1998 στους Αναπληρωτές Προϊσταμένους Κτηματολογικών Γραφείων ή Υποκαταστημάτων, στον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Νομικού Έργου Λειτουργούντος Κτηματολογίου, καθώς και σε υπαλλήλους κλάδου ΠΕ Διοικητικού Οικονομικού ειδικότητας ΠΕ Διοικητικού (Νομικών) του ΝΠΔΔ «Ελληνικό Κτηματολόγιο», ανεξαρτήτως περιφέρειας κτηματολογικού γραφείου. Επίσης, με απόφαση του Γενικού Διευθυντή του Φορέα, δύναται να ανατίθεται σε Προϊστάμενο Κτηματολογικού Γραφείου ο νομικός έλεγχος των εγγραπτέων πράξεων και η έκδοση απόφασης σύμφωνα με τον Ν 2664/1998 για την αποδοχή ή την απόρριψή καταχώρισής τους, καθώς και οι εξαλείψεις καταχωρίσεων της παρ. 4 του άρθρου 16 του Ν 2664/1998 για οιοδήποτε άλλο Κτηματολογικό Γραφείο ή Υποκατάστημα, και να προσδιορίζεται ο σχετικός επιμερισμός εργασιών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, επιχειρείται ο πολλαπλασιασμός της δυνατότητας των Κτηματολογικών Γραφείων να προβαίνουν στον νομικό έλεγχο και στην ταχεία καταχώριση εγγραπτέων πράξεων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι καθυστερήσεις στο χρόνο καταχώρησης.

9) Με το άρθρο 12 Ν 5076/2023 εισάγονται ειδικές ρυθμίσεις για τα Κτηματολογικά Γραφεία Ρόδου και Κω – Λέρου, στα οποία μέχρι και σήμερα εφαρμόζεται ο Κτηματολογικός Κανονισμός, αναφορικά με την μετάπτωση των Κτηματολογικών Γραφείων των περιοχών αυτών που θα πραγματοποιηθεί με την άμεση κατάργησή τους και μετάπτωσή τους στο Κτηματολογικό Γραφείο Δωδεκανήσου και στο καθεστώς του Κτηματολογίου, λαμβάνοντας υπόψη το καθεστώς που μέχρι σήμερα ισχύει σε αυτά, σύμφωνα με τον Κτηματολογικό Κανονισμό Δωδεκανήσου Κτηματολογικό Γραφείο Δωδεκανήσου, χωρίς να έχει προηγηθεί μεταβατική περίοδος.

10) Με το άρθρο 33 παρ. 1 περ΄ α) Ν 5076/2023 η παρ. 18 του άρθρου 24 του Ν 2130/1993 (Α΄ 62), περί της βεβαίωσης μη οφειλής Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (Τ.Α.Π.), καταργήθηκε ενώ με την περ. β) καταργήθηκε το άρθρο 59 του Ν 4483/2017 (Α΄ 107), περί της προσκόμισης βεβαίωσης περί μη οφειλής Τ.Α.Π.

11) Με την παρ. 1 του άρθρου 25 Ν 5076/2023 τροποποιείται η παρ. 4 του άρθρου 14 Ν 2664/1998 και καταργείται η πολλαπλή προσκόμιση αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος σε περίπτωση διηρημένων ιδιοκτησιών κείμενων εντός του ιδίου γεωτεμαχίου και συγκεκριμένα: αν η προς καταχώρηση εγγραπτέα πράξη αφορά σε δύο ή περισσότερες διηρημένες ιδιοκτησίες κείμενες εντός του ιδίου γεωτεμαχίου, συνυποβάλλεται ένα κυρωμένο απόσπασμα του κτηματολογικού διαγράμματος του γεωτεμαχίου. Ομοίως τροποποιείται και η παρ. 5 του άρθρου 14 Ν 2664/1998 και συγκεκριμένα αν η εγγραπτέα πράξη αφορά σε δύο ή περισσότερες διηρημένες ιδιοκτησίες κείμενες εντός του ιδίου γεωτεμαχίου, επισυνάπτεται ένα κυρωμένο απόσπασμα του κτηματολογικού διαγράμματος του γεωτεμαχίου. Η συγκεκριμένη διάταξη βελτιώθηκε νομοτεχνικά με το άρθρο 29 παρ. 1 Ν 5086/2024 (Α΄ 23/14.2.2024).

12) Με το άρθρο 25 παρ. 2 Ν 5076/2023, οι συναλλαγές σε περιπτώσεις ακινήτων/διηρημένων ιδιοκτησιών (συστάσεις οροφοκτησίας) που επί της συστατικής πράξης της οροφοκτησίας είχε υπάρξει υπέρβαση των χιλίων χιλιοστών, μπορούν πλέον να καταχωρίζονται στα κτηματολογικά βιβλία με την επισήμανση του τεκμαιρόμενου ανάλογου ποσοστού στο κοινό έδαφος της οικείας διηρημένης ιδιοκτησίας, μέχρι τη συντέλεση τροποποίησης σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας προς αποκατάσταση και άρση της υπέρβασης.

13) Με το άρθρο 26 Ν 5076/2023 προσδιορίζεται ο τρόπος με τον οποίο θα υποβάλλονται οι εγγραπτέες συμβολαιογραφικές πράξεις μετά από την έναρξη της υποχρεωτικής ψηφιακής υποβολής, όπως αυτή προβλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 14 του Ν 2664/1998. Με την υποβολή ψηφιακών αντιγράφων και περιλήψεων επιτυγχάνεται η ψηφιοποίηση της διαδικασίας, ενώ παράλληλα η αναγνώσιμη μορφή την οποία θα έχουν τα ως άνω έγγραφα επιτρέπει τη διαλειτουργική λήψη των επιμέρους στοιχείων τους. Περαιτέρω, ορίζεται ότι με την έναρξη της υποχρεωτικής ψηφιακής υποβολής α) το απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος προσαρτάται από τον ίδιο τον φορέα απαλλάσσοντας τον πολίτη από μια ακόμη ενέργεια, και β) καταργείται η υποχρέωση συνυποβολής απλού αντιγράφου κυρωμένου αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος της παρ. 5 του άρθρου 14 του Ν 2664/1998 και ηλεκτρονικού διαγράμματος της παρ. 1 του άρθρου 40 του Ν 4409/2016. Με τις παρ. 2 και 3 του αυτού άρθρου προστίθεται η δυνατότητα υποβολής εγγραπτέας πράξης προς καταχώριση μέσω της πλατφόρμας του Ηλεκτρονικού Φακέλου Ακινήτου, δια του οποίου εκκινεί η διαδικασία συλλογής απαιτούμενων πιστοποιητικών για την σύνταξη συμβολαίων επί ακινήτων.

ΜΕΡΟΣ Α΄

Νόμος 2308/1995 - Κτηματογράφηση

I. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ – ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΤΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ

Με το Ν 2308/1995 όπως αυτός τροποποιήθηκε και ισχύει, ρυθμίζεται νομοθετικά το πλαίσιο για την κτηματογράφηση και περιγράφεται η διοικητική διαδικασία που ακολουθείται σχετικά με την κήρυξη μιας περιοχής υπό κτηματογράφηση μέχρι και τις πρώτες εγγραφές. Η διαδικασία της κτηματογράφησης όπως ρυθμίζεται στο Ν 2308/1995 δεν μεταβάλλει τους ισχύοντες κανόνες του ουσιαστικού δικαίου, που διέπουν τα εγγραπτέα δικαιώματα. Σκοπός της κτηματογράφησης είναι η καταγραφή των υφισταμένων εγγραπτέων δικαιωμάτων και των δικαιούχων τους επί συγκεκριμένων ακινήτων (γεωτεμάχια), σύμφωνα με την εκάστοτε κείμενη νομοθεσία και όχι η δημιουργία νέων δικαιωμάτων ή η διάπλαση νέων νομικών σχέσεων, πέραν των υφισταμένων. Κατά τη διαδικασία καταγραφής κάθε εμπράγματου δικαιώματος καταγράφονται επίσης και μια σειρά νομικών πληροφοριών (ληξιαρχικά στοιχεία της ταυτότητας του δικαιούχου, τρόπος απόκτησης του δικαιώματος, στοιχεία της πράξης με την οποία έχει αποκτηθεί το δικαίωμα κ.λπ.). Επιπροσθέτως, τα γεωτεμάχια απεικονίζονται στα κτηματολογικά διαγράμματα κατά απόλυτο τρόπο με συγκεκριμένες συντεταγμένες κορυφών στο Εθνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς (ΕΓΣΑ 87), οριογραμμές και εμβαδά.

Επομένως, η σύνταξη του κτηματολογίου μιας περιοχής ορίζεται ως η διαδικασία καταγραφής των εμπράγματων ή άλλων εγγραπτέων δικαιωμάτων που έχουν τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα και η σύνδεση των δικαιωμάτων αυτών με συγκεκριμένο(α) ακίνητο(α), όπως αυτά ορίζονται και απεικονίζονται κατόπιν διαδικασιών ελέγχου και τεχνικής επεξεργασίας στα κτηματολογικά διαγράμματα.

Συνεπώς, η διαδικασία κτηματογράφησης αποσκοπεί αφενός στη συλλογή, επεξεργασία και καταγραφή των εμπράγματων και άλλων εγγραπτέων δικαιωμάτων ανά ακίνητο και, αφετέρου, στη συλλογή και επεξεργασία στοιχείων που θα επιτρέψουν την κατά το δυνατόν ακριβέστερη απεικόνιση των γεωτεμαχίων στο κτηματολογικό διάγραμμα.

II. ΦΟΡΕΑΣ ΚΤΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ

Με το άρ. 1 Ν 4512/2018 (Α΄5) συστήθηκε ο Φορέας (ΝΠΔΔ) ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ, ο οποίος υπεισήλθε ως καθολικός διάδοχος στη θέση της ΕΚΧΑ Α.Ε. και αυτοδικαίως στο σύνολο των πάσης φύσεως αρμοδιοτήτων, δικαιωμάτων, υποχρεώσεων και λοιπών εννόμων σχέσεων της ΕΚΧΑ Α.Ε.

Σύμφωνα με την παρ. 8 του ανωτέρω άρθρου ο Φορέας είναι αρμόδιος για:

α) Τη σύνταξη, τήρηση, ενημέρωση και λειτουργία του Εθνικού Κτηματολογίου, σύμφωνα με όσα ορίζονται στους νόμους 2308/1995 και 2664/1998.

β) Την τήρηση, ενημέρωση και λειτουργία του συστήματος Μεταγραφών και Υποθηκών σύμφωνα με όσα ορίζονται στο ΚΔ 19/23.7.1941 (Α΄244), όπως τροποποιήθηκε με το ΝΔ 811/19.1.1971 (Α΄9), καθώς και την τήρηση, ενημέρωση και λειτουργία των Κτηματολογίων Ρόδου και Κω-Λέρου σύμφωνα με όσα ορίζονται στο ΚΔ 132 της 1ης Σεπτεμβρίου 1929, όπως ισχύει, και στην παρ. 2 του άρθρου 8 του N 510/1974 (Α΄298), στις περιοχές στις οποίες δεν έχει επεκταθεί η λειτουργία του Εθνικού Kτηματολογίου και έως την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης του συνόλου της χώρας.

γ) Την τήρηση και διαχείριση των αρχείων του συστήματος Μεταγραφών και Υποθηκών.

δ) Την τήρηση, ενημέρωση και λειτουργία του συστήματος ενεχύρων σε κινητά χωρίς παράδοση, άλλων συμβάσεων παροχής ασφάλειας επί κινητών, καθώς και της ενεχύρασης ή εκχώρησης επιχειρηματικών απαιτήσεων ή άλλων δικαιωμάτων, σύμφωνα με όσα ορίζονται στα Κεφάλαια Α΄, Β΄ και Γ΄ του Ν 2844/2000 (Α΄220), μέχρι την έκδοση του προεδρικού διατάγματος που προβλέπεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 19 του ίδιου νόμου.

ε) Τη σύνταξη, ενημέρωση, τήρηση και αναθεώρηση βασικών και παράγωγων τοπογραφικών χαρτών και τοπογραφικών διαγραμμάτων, καθώς και άλλων χαρτών και διαγραμμάτων που εμπίπτουν στο πεδίο του σκοπού του.

στ) Τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την οργάνωση, τη λειτουργία και τη διαχείριση συστημάτων αναγκαίων για τη δημιουργία και διαχείριση γεωδαιτικού υλικού που σχετίζονται με το σκοπό του.

ζ) Τον προγραμματισμό, την εκτέλεση και τον έλεγχο φωτογραμμετρικών και τηλεπισκοπικών εργασιών από τη λήψη αεροφωτογραφιών και δορυφορικών εικόνων έως και την τελική απόδοση, για την κάλυψη των αναγκών του Φορέα, του Ελληνικού Δημοσίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των νομικών προσώπων δημόσιου δικαίου.

η) Την οργάνωση και τήρηση βάσεων ψηφιακών γεωχωρικών δεδομένων.

Σύμφωνα δε με το άρθρο έκτο παρ. 2 Ν 4617/2019 (Α΄88), όπου στις διατάξεις των νόμων 2308/1995 και 2664/1998 προβλέπεται η έκδοση πράξεων από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά την κατάργηση του Οργανισμού Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 1 παράγραφος 1 εδάφιο γ του Ν 4164/2013 (Α΄ 156), οι πράξεις αυτές εκδίδονται από το Δ.Σ. του Φορέα.

Υπενθυμίζεται ότι με το άρ. 1 Ν 4164/2013 (Α΄ 156) είχε ήδη καταργηθεί ο Οργανισμός Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας (Ο.Κ.Χ.Ε.), οι δε αρμοδιότητές του που προβλέπονταν στην παρ. 3 του άρθρου 1 του Ν 1647/1986, όπως αυτό αντικαταστάθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 29 του Ν 3882/ 2010 (Α΄ 166) και όπως οι αρμοδιότητες αυτές υφίσταντο μετά την έκδοση της υπ’ αριθμ.10887/2007 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (Β΄416), μεταφέρθηκαν από την έναρξη ισχύος του αυτού νόμου ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», η οποία από την έναρξη ισχύος του Ν 4164/2013 μετονομάστηκε σε «ΕΘΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ Ανώνυμη Εταιρεία» («ΕΚΧΑ Α.Ε.»).

Συνεπώς φορέας της Κτηματογράφησης είναι το ΝΠΔΔ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ, το οποίο είναι αρμόδιο για την έκδοση της απόφασης της έναρξης συλλογής δηλώσεων, την ίδρυση των γραφείων κτηματογράφησης, την διενέργεια της προανάρτησης και της ανάρτησης, την συγκρότηση των Επιτροπών Ενστάσεων, την έκδοση της διαπιστωτικής πράξης περαίωσης της κτηματογράφησης και του καθορισμού της ημερομηνίας έναρξης των αρχικών εγγραφών. Η κτηματογράφηση διενεργείται από αναδόχους, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρ. 1 Ν 2308/1995, μετά από ανάθεση σε αυτούς των σχετικών συμβάσεων από την εταιρεία ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε., ΕΚΧΑ ΑΕ νυν Φορέας ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ, ύστερα από δημόσια προκήρυξη».

III. ΣΤΑΔΙΑ ΚΤΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ

Η διαδικασία κτηματογράφησης περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια σύμφωνα με τον κατωτέρω Πίνακα:

A. Υποβολή δηλώσεων

1. Πρόσκληση για υποβολή δήλωσης

Μετά την κήρυξη μίας περιοχής υπό κτηματογράφηση σύμφωνα με τα οριζόμενα στη παρ. 1 του άρ. 1 Ν 2308/1995, με απόφαση του Φορέα (ΝΠΔΔ) ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ καλούνται όσοι έχουν εμπράγματο ή άλλο εγγραπτέο στα κτηματολογικά βιβλία δικαίωμα σε ακίνητα της υπό κτηματογράφηση περιοχής να υποβάλουν δήλωση με περιγραφή του δικαιώματος και αναφορά στην αιτία κτήσης του. Κατά την υποβολή της δήλωσης του Ν 2308/1995 ο δικαιούχος περιγράφει το δικαίωμά του και αναφέρεται στην «αιτία κτήσης» του, δηλαδή στον νομικό λόγο δυνάμει του οποίου κατέστη δικαιούχος είτε αυτός αφορά σε παράγωγο είτε σε πρωτότυπο τρόπο κτήσης του εμπραγμάτου δικαιώματος: π.χ. κτήση κυριότητας δυνάμει πωλητηρίου συμβολαίου ή γονικής παροχής, που έχει μεταγραφεί σε ορισμένο τόμο και με ορισμένο αριθμό στο βιβλίο μεταγραφών, του αρμόδιου υποθηκοφυλακείου, ή κτήση επικαρπίας δυνάμει κληρονομικής διαδοχής εκ διαθήκης, για την οποία έχει μεταγραφεί η προβλεπόμενη στην ΑΚ 1193 αποδοχή ή το προβλεπόμενο στην ΑΚ 1195 κληρονομητήριο ή κτήση κυριότητας με έκτακτη χρησικτησία.

Προκειμένου να εξασφαλιστεί η συμμετοχή των δικαιούχων εγγραπτέων δικαιωμάτων στη διαδικασία υποβολής των δηλώσεων και να διασφαλισθούν τα δικαιώματα των δικαιούχων, η απόφαση που προβλέπεται στο άρθρο 2 παρ. 1 του Ν 2308/1995 αναρτάται στις ιστοσελίδες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του Φορέα (ΝΠΔΔ) ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ, δημοσιεύεται σε μία εφημερίδα πανελλαδικής κυκλοφορίας και σε δύο του νομού ή της περιφέρειας και κοινοποιείται στο Υπουργείο Εξωτερικών και στους οικείους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού.

2. Υπόχρεοι σε δήλωση - Η δήλωση είναι υποχρεωτική

Η υποβολή της δήλωσης του Ν 2308/1995 από τους φορείς εμπραγμάτων ή άλλων εγγραπτέων στα κτηματολογικά βιβλία δικαιωμάτων σε ακίνητα της υπό κτηματογράφηση περιοχής είναι υποχρεωτική και αφορά όλους, ήτοι τόσο τα νομικά και φυσικά πρόσωπα όσο και το Ελληνικό Δημόσιο σε όλες τις εκδοχές του. Η υποχρέωση υποβολής δήλωσης του Ν 2308/1995 ορίζεται ρητά στην παρ. 2 του άρ. 2 Ν 2308/1995, σύμφωνα με την οποία «Το Δημόσιο υποχρεούται να υποβάλει δήλωση εγγραπτέου δικαιώματος…» και στην παρ. 3 του αυτού άρθρου που αναφέρεται στα δικαιώματα για τα οποία υπάρχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης στο στάδιο της κτηματογράφησης.

Υποχρέωση υποβολής δήλωσης έχουν και όσοι διαχειρίζονται ξένη περιουσία (π.χ. εκκαθαριστής διαθήκης, σύνδικος πτώχευσης, κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομίας, εκτελεστής διαθήκης, διαχειριστής ακινήτου κ.λπ.).

Επίσης, υπόχρεοι προς δήλωση είναι κι όσοι έχουν δικαίωμα προσδοκίας. Ειδικότερα:

α) Εφόσον πρόκειται για συμβάσεις υπό αναβλητική αίρεση, η οποία δεν έχει πληρωθεί έως την λήξη της προθεσμίας για την υποβολή δηλώσεων, υποχρέωση υποβολής δήλωσης σε ό,τι αφορά στην κυριότητα έχει ο υπό αναβλητική αίρεση μεταβιβάζων, ο οποίος παραμένει κύριος. Σε ό,τι αφορά, όμως, το δικαίωμα προσδοκίας, υποχρέωση υποβολής δήλωσης, εφόσον το συμβόλαιο έχει μεταγραφεί, έχει αυτός που αποκτά το δικαίωμα προσδοκίας.

β) Εφόσον πρόκειται για μεταβίβαση υπό διαλυτική αίρεση, η οποία δεν έχει πληρωθεί έως τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή των δηλώσεων, η υποχρέωση υποβολής δήλωσης βαρύνει τον αποκτώντα υπό διαλυτική αίρεση, ο οποίος από την μεταγραφή της σύμβασης έχει γίνει – έστω και υπό διαλυτική αίρεση – κύριος. Είναι πάντως απαραίτητη η μνεία της μετακλητής κυριότητάς του για την ακρίβεια της δήλωσής του, όπως αυτή θα προκύπτει από τον προσκομιζόμενο τίτλο. Ο υπό διαλυτική αίρεση μεταβιβάζων το δικαίωμα κυριότητας έχει δικαίωμα προσδοκίας κυριότητας σε περίπτωση πλήρωσης της διαλυτικής αίρεσης. Σε αυτή, λοιπόν, την περίπτωση ο μεταβιβάζων έχει μεν το δικαίωμα αλλά όχι την υποχρέωση να υποβάλει δήλωση. Σε περίπτωση πλήρωσης της διαλυτικής αίρεσης, έχει ο αποκτών το δικαίωμα την υποχρέωση να δηλώσει την επελθούσα με την πλήρωση της διαλυτικής αίρεσης μεταβολή όσο και ο μεταβιβάζων το δικαίωμα, που θα έχει και έννομο συμφέρον για αυτό, λόγω της ανάκτησης της κυριότητας με την πλήρωση της διαλυτικής αίρεσης.

γ) Στην περίπτωση της δωρεάς αιτία θανάτου, μετά τον θάνατο του δωρητή υποχρέωση υποβολής δήλωσης έχει μόνον ο δωρεοδόχος ως κύριος. Πριν από τον θάνατο του δωρητή, σύμφωνα με το άρθρο 2032 ΑΚ τελεί το δικαίωμα του δωρεοδόχου υπό την αίρεση της προαποβιώσεως του δωρητή.

Το δικαίωμα προσδοκίας του δωρεοδόχου μπορεί να είναι κατά περίπτωση ελεύθερα ανακλητό από τον δωρητή (ΑΚ 2033) ή αμετάκλητο (ΑΚ 2034). Κύριος παραμένει ο δωρητής, ο οποίος έχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης για την κυριότητά του, με τη σημείωση, όμως, ότι για το ίδιο ακίνητο υφίσταται δωρεά αιτία θανάτου, που έχει μεταγραφεί. Σε ό,τι αφορά στο δικαίωμα του δωρεοδόχου από τη σύμβαση δωρεάς αιτία θανάτου επισημαίνεται ότι η σύμβαση αυτή, σύμφωνα με τη ρητή διάταξη του άρθρου 1192 αρ. 1, είναι μεταγραπτέα στα βιβλία μεταγραφών ήδη από την κατάρτισή της. Εφόσον, λοιπόν η σύμβαση δωρεάς αιτία θανάτου είναι μεταγεγραμμένη, έχει γεννηθεί εξ αυτής δικαίωμα του δωρεοδόχου, που είναι ιδιότυπο δικαίωμα προσδοκίας του τελευταίου, ο οποίος υπέχει ως εκ τούτου, όταν το αντικείμενο της δωρεάς αιτία θανάτου είναι ακίνητο, υποχρέωση υποβολής δήλωσης του Ν 2308/1995 για το δικαίωμα αυτό.

δ) Εφόσον υπάρχει κληρονομικό καταπίστευμα, υπάρχει διαφοροποίηση ως προς τον βεβαρημένο το καταπίστευμα και τον καταπιστευματοδόχο. Ο καταπιστευματοδόχος είναι σύμφωνα με τα άρθρα ΑΚ 1923 επ. κληρονόμος σε ολόκληρη την κληρονομιά ή σε ποσοστό της υπό αναβλητική αίρεση ή προθεσμία. Έως την επαγωγή του καταπιστεύματος, δηλαδή έως την πλήρωση της αναβλητικής αίρεσης ή την συμπλήρωση της

προθεσμίας για την περιέλευση της κληρονομικής περιουσίας (ολικά ή μερικά) στον καταπιστευματοδόχο, δικαιούχος των εγγραπτέων κατά την έννοια του Ν 2308/1995 δικαιωμάτων, που περιλαμβάνονται στην κληρονομική περιουσία, είναι ο βεβαρημένος το καταπίστευμα (κληρονόμος), ο οποίος έχει την υποχρέωση να προβεί στη δήλωση του Ν 2308/1995. Αντίθετα ο καταπιστευματοδόχος ούτε υποχρέωση αλλά ούτε το δικαίωμα έχει να προβεί σε δήλωση για τα υπό αίρεση ή προθεσμία εγγραπτέα δικαιώματά του που περιλαμβάνονται στην κληρονομική περιουσία, δεδομένου ότι αυτό θα ισοδυναμούσε με αποδοχή πριν από την επαγωγή του καταπιστεύματος, που επιτρέπεται, σύμφωνα με το άρθρο 1940 ΑΚ, όχι πριν την επαγωγή αλλά μόλις γίνει η επαγωγή της κληρονομίας στον καταπιστευματοδόχο.

ε) Στην περίπτωση της κληροδοσίας υπό αίρεση ή προθεσμία (ΑΚ 1998 επ.) που δεν έχει πληρωθεί πριν από τον θάνατο του διαθέτη, υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης του Ν 2308/1995 είναι ο βεβαρημένος με την κληροδοσία κληρονόμος, δεδομένου ότι αυτός παραμένει κύριος και δικαιούχος του εγγραπτέου εμπραγμάτου δικαιώματος, υπό την προϋπόθεση της κατ’ ΑΚ 1193, 1195 και 1198 μεταγραφής της αποδοχής κληρονομίας ή του κληρονομητηρίου. Οφείλει, όμως, στη δήλωσή του, προκειμένου αυτή να είναι αληθής, να μνημονεύει και το βάρος της κληροδοσίας. Αντίθετα, ο υπό αναβλητική αίρεση κληροδόχος ούτε υποχρέωση αλλά ούτε και δικαίωμα έχει να προβεί σε δήλωση για την υπό αίρεση κληροδοσία και το εξ αυτής υπό αίρεση εγγραπτέο δικαίωμα, δεδομένου ότι αυτό θα ισοδυναμούσε με δήλωση για αποδοχή της κληροδοσίας, η οποία, σύμφωνα με το άρθρο 2001 § 2 εδ. β΄ ΑΚ γίνεται μόνο μετά την επαγωγή της κληροδοσίας, δηλαδή μετά πλήρωση της αίρεσης ή τη συμπλήρωση υπό την οποίαν αυτή τελεί (ΑΚ 1998). Όταν η παραπάνω κληροδοσία είναι υπό διαλυτική αίρεση, τότε μόνος ο δικαιούχος του εγγραπτέου δικαιώματος που αποτελεί το αντικείμενο της κληροδοσίας, το οποίο αποχωρίζεται άμεσα με τον θάνατο του διαθέτη από τη κληρονομιά, είναι ο κληροδόχος και μόνον αυτός έχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης του Ν 2308/1995. Στη δήλωση αυτή, για να είναι ακριβής, θα πρέπει να αναγράφεται και το ενδεχομένως μετακλητό του εγγραπτέου δικαιώματος συνεπεία της εξάρτησής του από την πλήρωση ή όχι της διαλυτικής αίρεσης.

στ) Στην περίπτωση της καταπιστευτικής υποκατάστασης στην κληροδοσία (άρθρα 2009 και 2010 ΑΚ) πρόκειται στην πραγματικότητα για εγκατάσταση με τη διαθήκη – υπό τις προϋποθέσεις των εν λόγω διατάξεων – δύο κληροδόχων: α) ενός αρχικού κληροδόχου που έχει – σε περίπτωση προθεσμίας – ή ενδέχεται να έχει – σε περίπτωση αίρεσης – ένα χρονικά περιορισμένο δικαίωμα και β) ενός επιγενόμενου – υποκατάστατου κληροδόχου, που διαδέχεται τον αρχικό κληροδόχο μετά την πάροδο της προθεσμίας ή την ενδεχόμενη πλήρωση της αίρεσης. Επομένως, δικαίωμα και υποχρέωση υποβολής δήλωσης του Ν 2308/1995 μετά την επαγωγή της αρχικής κληροδοσίας και πριν από την πάροδο της προθεσμίας ή την πλήρωση της αιρέσεως έχει ο αρχικός κληροδόχος, ενώ μετά την συμπλήρωση της προθεσμίας ή την πλήρωση της αίρεσης έχει ο υποκατάστατος – κατά την έννοια των ΑΚ 2009 και 2010 – κληροδόχος.

Η δήλωση αφορά στο δικαίωμα επί του ακινήτου και όχι στο ακίνητο το ίδιο. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση που σε ένα ακίνητο υφίστανται περισσότερα δικαιώματα, αυτά θα πρέπει να δηλωθούν από όλους τους δικαιούχους, π.χ. αν η κυριότητα ενός ακινήτου ανήκει σε παραπάνω από ένα άτομα, πρέπει όλοι όσοι έχουν δικαίωμα σ' αυτό, να το δηλώσουν. Το ίδιο ισχύει αν σε κάποιον ανήκει η ψιλή κυριότητα και σε άλλον η επικαρπία. Στην περίπτωση αυτή τόσο αυτός που έχει την ψιλή κυριότητα όσο και αυτός που έχει την επικαρπία επί του ακινήτου θα πρέπει να δηλώσουν το δικαίωμά τους.

Στη συγκυριότητα κάθε συγκύριος δηλώνει το ποσοστό που του ανήκει (π.χ. αγροτεμάχιο που ανήκει σε δύο αδέλφια από 50%, δηλώνεται ξεχωριστά από καθέναν για το 50% που του ανήκει).

Στην κληρονομία, κάθε κληρονόμος δηλώνει το μερίδιό του (ποσοστό δικαιώματος επί τοις εκατό ή σε κλάσμα) στο ακίνητο που έχει κληρονομήσει.

Στην κάθετη ή οριζόντια ιδιοκτησία, κάθε ιδιοκτήτης δηλώνει το δικαίωμά του επί της οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας (π.χ. το διαμέρισμά του σε μια πολυκατοικία).

Όπου υφίσταται πραγματική δουλεία (π.χ. διόδου, άντλησης νερού, θέασης), ο δικαιούχος της δουλείας υποβάλλει δήλωση για το δικαίωμα της δουλείας του επί του ξένου ακινήτου και για το δικαίωμα της κυριότητάς του στο δικό του ακίνητο. Ο κύριος του βεβαρημένου με τη δουλεία ακινήτου (δουλεύον ακίνητο) υποβάλλει δήλωση για την κυριότητα στο δικό του ακίνητο. Παράδειγμα: Έστω ότι ο Α είναι ιδιοκτήτης αγροτεμαχίου και έχει δικαίωμα να περνάει (με αυτοκίνητο, με κάρο, με τα πόδια κ.λπ.) μέσα από το αγροτεμάχιο του γείτονά του (Β) από συγκεκριμένη δίοδο. Ο Α θα δηλώσει τα εξής δικαιώματα: α) την κυριότητά του στο δικό του ακίνητο και β) την πραγματική δουλεία στο ακίνητο του Β (γείτονα). Ο Β θα δηλώσει μόνο την κυριότητά του.

Όταν υφίσταται ακίνητο βεβαρημένο με υποθήκη / προσημείωση, ο ιδιοκτήτης του ακινήτου δηλώνει το δικαίωμα της κυριότητάς του και η δανείστρια τράπεζα δηλώνει το δικαίωμα της εμπράγματης ασφάλειας (υποθήκη, προσημείωση). Το αυτό συμβαίνει και με την κατάσχεση.

3. Δικαιώματα για τα οποία υποβάλλεται δήλωση

Όπως ορίζεται στην παρ. 3 του άρ. 2 Ν 2308/1995, τα δικαιώματα για τα οποία υπάρχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης στο στάδιο της κτηματογράφησης, είναι αυτά στα οποία αφορούν οι εγγραπτέες σε καθεστώς λειτουργούντος κτηματολογίου πράξεις, σύμφωνα με το άρθρο 12 του Ν 2664/1998, εκτός από τις πράξεις παραχώρησης της νομής ακινήτων σε δικαιούχους από αναδασμό πριν από την κύρωση του, δηλαδή τα εμπράγματα δικαιώματα (κυριότητα, δουλείες, υποθήκες, μεταλλειοκτησίες κλπ.), τα εγγραπτέα ενοχικά δικαιώματα (χρηματοδοτικές και χρονομεριστικές μισθώσεις, καθώς επίσης υπερεννεαετείς μισθώσεις), τα πάσης φύσεως βάρη και εν γένει δεσμεύσεις της κυριότητας ή άλλων δικαιωμάτων (κατασχέσεις, αποφάσεις που διαρρηγνύουν καταδολιευτικές απαλλοτριώσεις κλπ.), οι έννομες σχέσεις που δημιουργούνται δυνά-

μει διαδικαστικής (αγωγή, ανακοπή κλπ.) ή διοικητικής πράξης (μεταφορά συντελεστή δόμησης κλπ.), εγγραπτέας στο κτηματολόγιο (άρθρο 12 Ν 2664/1998), εκτός από τις πράξεις παραχώρησης νομής ακινήτων σε δικαιούχους από αναδασμό, πριν από την κύρωσή του).

Επιπλέον των ανωτέρω πράξεων, με τη διάταξη του άρ. 2 παρ. 3 περ. β’ του Ν 2308/1995 επιτρέπεται η υποβολή δήλωσης εγγραπτέου δικαιώματος με αιτία κτήσης την κληρονομική διαδοχή και πριν από τη σύνταξη και μεταγραφή της πράξης αποδοχής κληρoνομίας ή άλλης ισοδύναμης με αυτήν πράξης. Στην περίπτωση αυτή, το εγγραπτέο δικαίωμα καταχωρίζεται μεν στους κτηματολογικούς πίνακες της ανάρτησης, καθώς επίσης στις πρώτες εγγραφές στο κτηματολογικό βιβλίο, ο δικαιούχος όμως δεν μπορεί να επιχειρήσει εγκύρως καμία πράξη ασκήσεώς του πριν από την πλήρωση των προϋποθέσεων των άρθρων 1193 επ. του Αστικού Κώδικα.

Κατά την παρ. 3 γ’ του άρθρου 2 του Ν 2308/1995, δήλωση δικαιώματος με επικαλούμενο τίτλο κτήσεως πράξη μεταγραπτέα, εγγραπτέα ή σημειωτέα στα βιβλία του υποθηκοφυλακείου δεν κωλύει την καταχώριση του δηλούμενου δικαιώματος στους κτηματολογικούς πίνακες της ανάρτησης, εκ του λόγου ότι δεν συνοδεύεται από στοιχεία σχετικά με τη μεταγραφή, εγγραφή ή σημείωση. Η απουσία των στοιχείων αυτών από τον αναρτημένο κτηματολογικό πίνακα δεν θεμελιώνει καθ’ εαυτήν λόγο αιτήσεως διορθώσεως ή ενστάσεως κατά της εγγραφής, εάν η τελευταία δεν συνοδεύεται από στοιχεία με τα οποία αποδεικνύεται η μη μεταγραφή, εγγραφή ή σημείωση. Εφόσον το δικαίωμα, για τον τίτλο του οποίου απουσιάζουν τα στοιχεία μεταγραφής, εγγραφής ή σημείωσης, περιληφθεί στον τελικό αναμορφωμένο πίνακα του άρθρου 11 του Ν 2308/1995, καταχωρίζεται και στις πρώτες εγγραφές στο κτηματολογικό βιβλίο. Στην τελευταία περίπτωση, καμία μεταγενέστερη πράξη διαθέσεως του δικαιώματος, εκούσια ή αναγκαστική, και καμία άλλη εγγραφή δεν επιτρέπεται να καταχωρισθούν στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου, εάν προηγουμένως ο Προϊστάμενος του Κτηματολογικού Γραφείου δεν συμπληρώσει, μετά από έλεγχο στο αρχείο του υποθηκοφυλακείου, τα ελλείποντα στοιχεία μεταγραφής, εγγραφής ή σημείωσης του τίτλου. Αν από τον ως άνω έλεγχο διαπιστωθεί ότι ουδέποτε είχε διενεργηθεί η μεταγραφή, εγγραφή ή σημείωση του τίτλου, επιτρέπεται η προηγούμενη καταχώρισή του στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου κατόπιν αιτήσεως, που υποβάλλεται σύμφωνα με τα άρθρα 14 επ. του Ν 2664/1998, από όποιον έχει έννομο συμφέρον, προκειμένου εν συνεχεία να διενεργηθεί οποιαδήποτε άλλη μεταγενέστερη εγγραφή. Ο αιτών βαρύνεται με την καταβολή των προβλεπόμενων για την καταχώριση τελών, πάγιων και αναλογικών. Αξιώσεις τρίτων, οι οποίες ασκούνται σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 6 και 7 του Ν 2664/1998, δεν επηρεάζονται από την καταχώριση αυτή. Μετά την οριστικοποίηση της

εγγραφής, εφόσον η καταχώριση του τίτλου γίνει κατόπιν αιτήσεως τρίτου, που έχει έννομο συμφέρον, ο Προϊστάμενος του Κτηματολογικού Γραφείου εκδίδει και παραδίδει σε αυτόν απόδειξη καταβολής των τελών, η οποία αποτελεί τίτλο εκτελεστό για την επίσπευση εκτελέσεως κατά του υπέρ ου η οριστικοποιηθείσα εγγραφή, η οποία διενεργείται βάσει απογράφου εκδιδομένου από τον Προϊστάμενο του Κτηματολογικού Γραφείου, εφαρμοζομένου κατά τα λοιπά αναλόγως του άρθρου 918 του ΚΠολΔ. Το ει

δικότερο περιεχόμενο της απόδειξης αυτής και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια καθορίζονται με απόφαση του ΟΚΧΕ νυν Φορέα (ΝΠΔΔ) ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ.

4. Τρόποι υποβολής δήλωσης

Η δήλωση του Ν 2308/1995 δύναται να υποβληθεί είτε ηλεκτρονικά μέσω της Υπηρεσίας Ηλεκτρονικής Υποβολής Δήλωσης του Ελληνικού Κτηματολογίου είτε ενώπιον του αρμοδίου Γραφείου Κτηματογράφησης. Δεν υφίσταται πλέον η δυνατότητα της ταχυδρομικής υποβολής της δήλωσης του Ν 2308/1995.

Για κάθε εγγραπτέο δικαίωμα που δηλώνεται καταβάλλεται από τον δηλούντα το αναλογούν πάγιο τέλος κτηματογράφησης σύμφωνα με τον Ν 2308/1995, όπως ισχύει.

Οι υποβαλλόμενες δηλώσεις, ανεξαρτήτως του τρόπου υποβολής, ελέγχονται με βάση τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Εάν είναι πλήρως συμπληρωμένα τα υποχρεωτικά πεδία, σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης.

β) Εάν συνυποβάλλονται τα αποδεικτικά έγγραφα για την τεκμηρίωση του δηλούμενου δικαιώματος.

γ) Εάν προσκομίζονται επαρκή στοιχεία για τον εντοπισμό του δηλούμενου ακινήτου, εφόσον αυτός δεν πραγματοποιηθεί στο Γραφείο Κτηματογράφησης.

Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις α) ή β) η δήλωση δεν παραλαμβάνεται.

Ανεξαρτήτως του τρόπου υποβολής δήλωσης, σύμφωνα με τη διάταξη του άρ. 2 παρ. 7 N 2308/1995, σε περίπτωση υποβολής ψευδούς δήλωσης, κατά το στάδιο υποβολής δηλώσεων, έχουν ανάλογη εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 22 του Ν 1599/1986.

i. Ηλεκτρονική Υποβολή

Η δήλωση του Ν 2308/1995 υποβάλλεται ηλεκτρονικά στην Υπηρεσία Ηλεκτρονικής Υποβολής Δήλωσης του Ελληνικού Κτηματολογίου.

Βασικό προαπαιτούμενο για την ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης είναι ο δικαιούχος να έχει προσωπικούς κωδικούς taxisnet, προκειμένου να αποκτήσει πρόσβαση στην υπηρεσία της διαδικτυακής υποβολής δήλωσης. Αρχικά για τη σύνδεση στην εφαρμογή γίνεται ανακατεύθυνση στο περιβάλλον ΑΑΔΕ (Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων) και μετά τη χορήγηση της σχετικής εξουσιοδότησης, ο χρήστης κατευθύνεται στην Υπηρεσία Ηλεκτρονικής Υποβολής Δήλωσης. Η σύνδεση με την εφαρμογή γίνεται με τη χρήση των κωδικών taxisnet.

Θα πρέπει ιδιαιτέρως να επισημανθεί ότι ο λογαριασμός στην ηλεκτρονική υπηρεσία για την υποβολή της ηλεκτρονικής δήλωσης είναι προσωπικός και συνεπώς δεν μπορεί κανείς να υποβάλει δήλωση για άλλα πρόσωπα με το δικό του λογαριασμό.

Για τη χρήση της ανωτέρω Υπηρεσίας ο Φορέας ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ έχει εκδώσει λεπτομερή οδηγό που βρίσκεται εντός του περιβάλλοντος λειτουργίας της ηλεκτρονικής δήλωσης την οποία οφείλει ο χρήστης να αναγνώσει προτού προβεί στην ηλεκτρονική δήλωση προκειμένου να λάβει γνώση των προϋποθέσεων και των απαιτήσεων του συγκεκριμένου τρόπου δήλωσης.

Κατά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης είναι υποχρεωτική η καταχώριση ηλεκτρονικής διεύθυνσης (email) και η επικοινωνία με το Γραφείο Κτηματογράφησης θα γίνεται μέσω αυτής.

Κάθε δήλωση προσώπου μπορεί να περιλάβει οσαδήποτε δικαιώματα σε ακίνητα του ίδιου υπό κτηματογράφηση προκαποδιστριακού ΟΤΑ (Κοινότητα ή Δήμος πριν την εφαρμογή της διοικητικής διαίρεσης του Καποδίστρια και του Καλλικράτη). Έτσι, αν ένα πρόσωπο δηλώσει πολλά ακίνητα σε έναν και μόνον ΟΤΑ θα υποβάλει μόνο μία δήλωση και θα κάνει μόνο μία φορά χρήση της πιστωτικής του κάρτας. Σε περίπτωση που θέλει κάποιος να δηλώσει δικαιώματα επί ακινήτων που βρίσκονται σε δύο ή περισσότερους ΟΤΑ, θα πρέπει να υποβάλει δύο ή περισσότερες διαφορετικές δηλώσεις (μία για κάθε ΟΤΑ) και να κάνει αντίστοιχο αριθμό διαφορετικών πληρωμών μέσω πιστωτικής κάρτας.

Εφίσταται η προσοχή ότι για την ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής υποβολής δήλωσης είναι υποχρεωτικός ο εντοπισμός του δηλούμενου ακινήτου και συνεπώς ο συγκεκριμένος τρόπος υποβολής δεν ενδείκνυται για όσους αδυνατούν να το εντοπίσουν. Ο εντοπισμός της θέσης των δηλούμενων ακινήτων πραγματοποιείται με την χρήση πολλών σύγχρονων εργαλείων (δυνατότητα αναζήτησης μέσω: συντεταγμένων, σημείων ενδιαφέροντος, οδών, τοπωνυμίων, οικισμών, κωδικών τεμαχίων αναδασμών/διανομών, φόρτωσης αρχείων .dxf, .asci, εφαρμογής κινητού τηλεφώνου κλπ).

Η υποβολή των συνοδευτικών εγγράφων γίνεται μόνο ηλεκτρονικά μέσω της εφαρμογής και προηγείται της διαδικασίας της πληρωμής. Το μέγιστο επιτρεπόμενο μέγεθος ενός αρχείου είναι 40 Mb. Οι επιτρεπόμενοι τύποι αρχείων είναι .doc, .docx, .pdf, .tiff, .jpg.

Επισημαίνεται, ότι δεν είναι δυνατή η ταχυδρομική αποστολή εγγράφων.

Μετά την ολοκλήρωση της δήλωσης πραγματοποιείται η πληρωμή του αντίστοιχου τέλους κτηματογράφησης μέσω πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας. Το τέλος υπολογίζεται αυτόματα από την εφαρμογή με βάση τα δηλούμενα στοιχεία.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση της πληρωμής αποστέλλεται ένα ηλεκτρονικό μήνυμα επιβεβαίωσης της πληρωμής. Για τον λόγο αυτό είναι πολύ σημαντική η ορθή αναγραφή του e-mail. Στο στάδιο αυτό υπάρχει η δυνατότητα εκτύπωσης των στοιχείων της

δήλωσης (Εκτύπωση Επιτυχούς Υποβολής Δήλωσης, Προεπισκόπηση Δήλωσης) για το αρχείο του δηλούντος, πράγμα που συστήνεται.

Ο ανάδοχος της κτηματογράφησης μετά την υποβολή της δήλωσης και των σχετικών αποδεικτικών εγγράφων, προβαίνει άμεσα στις παρακάτω ενέργειες:

α) Ελέγχει αν είναι ορθά συμπληρωμένα τα πεδία της δήλωσης.

β) Ελέγχει αν είναι πλήρη τα αποδεικτικά έγγραφα που απαιτούνται ανάλογα με τα δηλούμενα και στην περίπτωση που ελλείπει κάποιο εξ αυτών αποστέλλει άμεσα ηλεκτρονικό μήνυμα στον δηλούντα για να αρθεί η εκκρεμότητα.

γ) Στην περίπτωση που δεν είναι ορθός ο εντοπισμός του δηλούμενου ακίνητου από τον δηλούντα, είτε δεν έχουν υποβληθεί με πληρότητα τα στοιχεία εντοπισμού, ο ανάδοχος προβαίνει στον εντοπισμό του, βάσει όποιου διαθέσιμου πρόσφορου στοιχείου, διαφορετικά ενημερώνει ηλεκτρονικά τον δηλούντα για τις ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβεί, προκειμένου να εντοπιστεί το ακίνητό του.

Εφόσον, στην ηλεκτρονική δήλωση είναι πλήρως συμπληρωμένα τα υποχρεωτικά πεδία, σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης και συνυποβάλλονται τα αποδεικτικά έγγραφα για την τεκμηρίωση του δηλούμενου δικαιώματος και δεν υπάρχουν εκκρεμότητες ως προς τον εντοπισμό θα είναι εφικτή η έκδοση της βεβαίωσης υποβολής δήλωσης.

ii. Δήλωση ενώπιον του Γραφείου Κτηματογράφησης

Ο συγκεκριμένος τρόπος δήλωσης πραγματοποιείται με αυτοπρόσωπη παρουσία του ιδίου ενδιαφερομένου ή τρίτου προσώπου στο αρμόδιο Γραφείο Κτηματογράφησης. Στην περίπτωση που τρίτος απλώς καταθέτει τη δήλωση αντί για τον ενδιαφερόμενο απαιτείται απλή εξουσιοδότηση (χωρίς θεώρηση του γνησίου της υπογραφής). Στην περίπτωση που τρίτος συμπληρώνει, υπογράφει και καταθέτει τη δήλωση αντί για τον ενδιαφερόμενο απαιτείται συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο. Για την υποβολή της δήλωσης ενώπιον του Γραφείου Κτηματογράφησης χρησιμοποιούνται τα έντυπα της δήλωσης Ν 2308/1995 Δ1 ή Δ2 ανά περίπτωση, το περιεχόμενο των οποίων καθορίστηκε με τις υπ’ αριθ. 594/10/17.06.2014 και 596/11/01.07.2014 αποφάσεις της ΕΚΧΑ ΑΕ αντίστοιχα, που εκδόθηκαν σύμφωνα με το εδ. ζ΄της παρ. 1 του άρ. 2 Ν 2308/1995.

Ο ανάδοχος κατά την παραλαβή της δήλωσης ελέγχει τα παρακάτω:

• Την πληρότητα των υποχρεωτικών πεδίων της δήλωσης σε σχέση με τα υποβαλλόμενα έγγραφα.
• Την ορθότητα της συμπλήρωσης των προσωπικών στοιχείων του δηλούντος σε σχέση με τα επιδεικνυόμενα έγγραφα (δελτίο ταυτότητος, έγγραφο στο οποίο αναγράφεται ο Α.Φ.Μ. κλπ).