Back to Top
ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ
Θεσμικό πλαίσιο και ελληνική προοπτική
Κωδικός Προϊόντος:
15769
- Έκδοση: 2016
- Σχήμα: 17x24
- Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
- Σελίδες: 392
- ISBN: 978-960-562-571-9
- Δείτε ένα απόσπασμα
- Black friday εκδόσεις: 30%
Το έργο «Σύγχρονες Ενεργειακές Αγορές - Θεσμικό πλαίσιο και ελληνική προοπτική» αφορά τις αγορές ενέργειας ως ειδική πτυχή του σύγχρονου ενεργειακού τομέα. Οι ενεργειακές συναλλαγές διενεργούνται ήδη στην Ευρώπη μέσω της αλληλεπίδρασης πλειόνων συμφερόντων συναλλαγής. Η θεσμική και συναλλακτική ωρίμανση και αλληλεπίδραση των δύο διαφορετικών περιοχών αγοράς, ενεργειακής και χρηματοπιστωτικής, απετέλεσε για τη γράφουσα ιδιαίτερη πρόκληση για τη νομική ανίχνευσή τους. Σε αυτή την αναζήτηση έδρασε καταλυτικά το γεγονός ότι η ημεδαπή ενεργειακή αγορά λειτουργεί ακόμη υπό συνθήκες «εθνικού μονοπωλίου» σε επίπεδο χονδρικής ενεργειακής αγοράς, ήτοι της αγοράς του ΛΑΓΗΕ του ν. 4001/2011, ενώ δεν διαθέτει χρηματοπιστωτικά αντανακλαστικά που να τις επιτρέπουν να καλύπτει με πληρότητα τις ενεργειακές συναλλακτικές ανάγκες της. Καταλυτικά έδρασαν επίσης και οι ασυμβατότητες, που έχει ακόμη η χώρα σε σχέση με την ολοκλήρωση της ενεργειακής απελευθέρωσης (European Commission, Commission Staff Working Document, Country Factsheet Greece. (Nov. 2015). Ήταν σημαντικό σε αυτή την πορεία ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας στο σύστημά μας είναι αρκετά ανεπτυγμένος και πάντως πλήρως εναρμονισμένος προς τις ενωσιακές επιταγές. Αυτά τα δεδομένα δημιουργούν εύλογα την προσδοκία ότι η ωρίμανση της ημεδαπής ενεργειακής αγοράς προς την κατεύθυνση των σύγχρονων ενεργειακών αγορών, όπως ορίζονται ως χρηματιστήρια ενέργειας, δεν θα αποτελούσε δύσκολο εγχείρημα. Εξ άλλου τα βήματα που ακολούθησε τελευταία η χώρα προς την κατεύθυνση της περαιτέρω απελευθέρωσης της ενεργειακής αγοράς (ν. 4389/2016), με σκοπό τη μείωση του μεριδίου αγοράς της ΔΕΗ (δημοπρασίες ΝΟΜΕ) και τον ιδιοκτησιακό διαχωρισμό του ΑΔΜΗΕ από την τελευταία, δείχνουν ότι το κεφάλαιο προς αυτή την περαιτέρω απελευθέρωση έχει ήδη ανοίξει. Λαμβάνοντας υπ΄ όψη ότι το ενωσιακό πλαίσιο είναι πλέον προς την κατεύθυνση αυτή ολοκληρωμένο (ιδίως Οδηγία 2009/72/ΕΚ και Κανονισμοί ΕΚ 713-714/2009), αλλά και ότι η λειτουργία των ενεργειακών αγορών αποτελεί τελευταία το επίκεντρο του ενωσιακού ενδιαφέροντος με απώτερη αποστολή τη σύζευξη αγοράς (Κανονισμό ΕΕ 2015/1222), η παρούσα εργασία μελετά νομικές λύσεις προς την κατεύθυνση της μετεξέλιξης της ημεδαπής αγοράς με βάση το πρότυπο των σύγχρονων ενεργειακών αγορών, λαμβάνοντας υπ΄ όψη την επίδραση του χρηματοπιστωτικού τομέα στη διαμόρφωση του μοντέλου ενεργειακής αγοράς στην Ευρώπη. Προς τούτο εξετάζει τον βαθμό αυτής της επίδρασης, αναζητώντας το θεσμικό μίγμα, που θα ήταν κατάλληλο και για τη δική μας αγορά. Η πολιτική βούληση αποτελεί βέβαια βασική προϋπόθεση στην όποια θεσμική λύση. Το ζήτημα συνεπώς δεν είναι αμιγώς νομικό, αλλά πρωτίστως δικαιοπολιτικό.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
| Σελ. 9 | |
| ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ | Σελ. 17 |
| Ι. Εισαγωγή | |
| Α. Ενεργειακή αγορά και ευρωπαϊκή διαδρομή | Σελ. 21 |
| 1. Η θεσμική σύλληψη: Ενέργεια ως «αγαθό» της εσωτερικής αγοράς | Σελ. 23 |
| 2. Η οικονομική θεώρηση: Ενέργεια και κόστη | Σελ. 25 |
| 3. Στρατηγικοί στόχοι | |
| α) Ο στόχος της ασφάλειας του εφοδιασμού | Σελ. 27 |
| β) Ο στόχος για την εσωτερική αγορά | Σελ. 29 |
| γ) Οι περαιτέρω στόχοι διασυνοριακότητας | Σελ. 36 |
| δ) Οι στόχοι για τη σύζευξη των αγορών (market coupling) | Σελ. 37 |
| ε) Ο στόχος της ακεραιότητας και διαφάνειας της χονδρικής ενεργειακής αγοράς | Σελ. 38 |
| στ) Ο στόχος της προστασίας του περιβάλλοντος με τη μείωση των εκπομπών ρύπων | Σελ. 39 |
| ζ) Ο στόχος της ενεργειακής χρηματοπιστωτικής ολοκλήρωσης | Σελ. 41 |
| Β. Η παρούσα θεματική | Σελ. 44 |
| II. Η ενεργειακή αγορά | Σελ. 53 |
| Α. Ενέργεια: «Εμπόρευμα ή υπηρεσία;» | |
| 1. Η αστικοδικαιική αφετηρία | Σελ. 54 |
| 2. Σύγχρονες οριοθετήσεις | |
| α) Η ενέργεια ως εμπόρευμα | Σελ. 55 |
| β) Η ενέργεια ως υπηρεσία | Σελ. 63 |
| Β. Χονδρική αγορά ενέργειας | Σελ. 66 |
| 1. Η αγορά ειδικότερα | Σελ. 67 |
| 2. Οι συμμετέχοντες στην αγορά | Σελ. 71 |
| α) Παραγωγοί ενέργειας | Σελ. 72 |
| β) Χρηματιστές | Σελ. 78 |
| γ) Ενεργειακοί έμποροι | Σελ. 91 |
| (i) Προμηθευτική δραστηριότητα | Σελ. 92 |
| (ii) Δραστηριότητα ενεργειακής διαπραγμάτευσης ή ειδικής διαπραγμάτευσης | Σελ. 92 |
| (iii) Ενεργειακή διαπραγμάτευση και REMIT | Σελ. 94 |
| (iv) Παρεπόμενες συναλλακτικές δραστηριότητες | Σελ. 101 |
| (v) Συναλλακτικές δραστηριότητες και MiFID II | Σελ. 104 |
| (α) Πεδίο εφαρμογής της διάταξης | Σελ. 105 |
| (β) Ειδικοί όροι εφαρμογής | Σελ. 108 |
| (γ) Διαρκής πλήρωση των προϋποθέσεων εξαίρεσης | Σελ. 113 |
| δ) Διαχειριστές χαρτοφυλακίου | Σελ. 114 |
| ε) Μεγάλοι καταναλωτές | Σελ. 116 |
| στ) Οι διαχειριστές συστήματος μεταφοράς ενέργειας | Σελ. 118 |
| 3. Χονδρική αγορά ενέργειας και χρηματοπιστωτική αγορά: Οριοθέτηση του «παρεπόμενου» με βάση τα ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα της MiFID II | Σελ. 126 |
| 4. Συμπερασματικές επισημάνσεις | Σελ. 132 |
| Γ. Θεσμικό πλαίσιο και φάσεις μετεξέλιξης στον ενεργειακό τομέα | Σελ. 133 |
| 1. Η απελευθέρωση της ενεργειακής αγοράς ως ευρωπαϊκός στόχος | Σελ. 134 |
| α) Η Οδηγία 96/92/ΕΚ | Σελ. 136 |
| β) Η Οδηγία 2003/54/ΕΚ | Σελ. 138 |
| γ) Η Οδηγία 2009/72/ΕΚ | Σελ. 140 |
| 2. Απελευθέρωση «χωρίς τις αγορές»; | Σελ. 147 |
| ΙΙΙ. Οι ενεργειακές αγορές ως χρηματιστηριακές αγορές | Σελ. 153 |
| Α. Απελευθέρωση και ενεργειακές αγορές: Από την εποχή του «OTC» στην εποχή του «trading» | Σελ. 155 |
| Β. Χρηματιστήρια ενέργειας ως «επίσημος μηχανισμός διαμόρφωσης τιμών» | |
| 1. Ρευστότητα και διαφάνεια ως συστατικά δομικά στοιχεία του μηχανισμού | Σελ. 160 |
| 2. Βασικά ενεργειακά προϊόντα: «Ωριαία συμβόλαια της μετρητοίς» | Σελ. 164 |
| 3. Μηχανισμός διαμόρφωσης τιμών και διαπραγμάτευση | Σελ. 167 |
| Γ. Τα χρηματιστήρια ενέργειας στην Ευρώπη | |
| 1. Δομές και ενοποιήσεις | Σελ. 178 |
| 2. Η «χρηματιστηριακή τυπολογία» ειδικότερα | Σελ. 188 |
| α) Ενεργειακές αγορές Βορειοδυτικής Ευρώπης (Nord Pool Spot) | Σελ. 188 |
| β) Ενεργειακές αγορές Κεντροδυτικής Ευρώπης (EPEX Spot, ΕΕΧ) | Σελ. 202 |
| 3. Επισκόπηση του χρηματιστηριακού σχεδιασμού | Σελ. 218 |
| α) Απελευθέρωση υπηρεσιών - Σχήματα χρηματιστηριακής ολοκλήρωσης | Σελ. 219 |
| β) Ενεργειακές συναλλαγές ως «διασυνοριακή αγορά» | Σελ. 224 |
| γ) Τα μοντέλα εποπτείας της ενεργειακής αγοράς | Σελ. 229 |
| δ) Χρηματοπιστωτικές εκτιμήσεις | Σελ. 248 |
| IV. Το διαμορφούμενο ενωσιακό χρηματοπιστωτικό δίκαιο και η σημασία του για την ενεργειακή αγορά | Σελ. 250 |
| Α. «MiFID, MiFID II/MiFIR» και ενεργειακές αγορές | Σελ. 252 |
| 1. Αγορές και ρυθμιζόμενη αγορά στο νέο ενωσιακό περιβάλλον | Σελ. 252 |
| 2. Ενεργειακά χρηματοπιστωτικά μέσα και ενεργειακά προϊόντα χονδρικής: Η νέα διαχωριστική γραμμή | Σελ. 255 |
| α) Ενεργειακά χρηματοπιστωτικά μέσα υποκείμενα σε χρηματικό διακανονισμό [Γ.5 Παραρτ. Ι MiFID II] | Σελ. 260 |
| β) Ενεργειακά χρηματοπιστωτικά μέσα υποκείμενα σε φυσική παράδοση [Γ.6 Παραρτ. Ι MiFID II] | Σελ. 262 |
| γ) Ενεργειακά χρηματοπιστωτικά μέσα υποκείμενα σε φυσική παράδοση [Γ.7 Παραρτ. Ι MiFID II] | Σελ. 269 |
| 3. Το αναθεωρημένο πλαίσιο της ρυθμιζόμενης αγοράς | Σελ. 269 |
| Β. EMIR και ενεργειακές αγορές | Σελ. 279 |
| Γ. Η κατάχρηση αγοράς στις ενεργειακές αγορές | Σελ. 300 |
| Δ. Χρηματοπιστωτικές ρυθμιστικές επιδράσεις στον τομέα της σύζευξης αγοράς: Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2015/1222 και οι «NEMO» | Σελ. 316 |
| V. Η ημεδαπή ενεργειακή αγορά | Σελ. 334 |
| A. Στη βάση του «εθνικού μονοπωλίου» | Σελ. 335 |
| Β. Ενεργειακές αγορές και «ελληνική προοπτική»: Εθνικό μονοπώλιο ή απελευθέρωση | |
| 1) Δικαιοπολιτικές θεωρήσεις και νομικοί προβληματισμοί | Σελ. 351 |
| α) Αγορά ενεργειακού ή χρηματοπιστωτικού δικαίου | Σελ. 354 |
| β) Αγορά μονοπωλίου ή λειτουργούσα υπό συνθήκες αδειοδότησης | Σελ. 361 |
| γ) Αγορά με κεντρικό αντισυμβαλλόμενο βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας ή και με άλλη «εθνική παραμετροποίηση του κινδύνου» | Σελ. 362 |
| δ) Αγορά με κάθετα ή οριζόντια σχήματα ολοκληρωμένης επιχείρησης | Σελ. 364 |
| ε) Αγορά υποκείμενη σε τομεακή ή διατομεακή εποπτεία | Σελ. 365 |
| 2. Νομοθετικές σκέψεις περί της ενεργειακής πορείας | Σελ. 367 |
| α) Μία χρηματιστηριακή κατεύθυνση | Σελ. 368 |
| β) Το σύστοιχο της «εκκαθαριστικής» ρύθμισης | Σελ. 374 |
| ΕΠΙΜΕΤΡΟ | Σελ. 376 |
| ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ | Σελ. 377 |
| ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ | Σελ. 389 |