Η ΕΝΙΑΙΑ ΠΟΙΝΗ
- Προοπτικές μεταρρύθμισης στην ποινική αντιμετώπιση της συρροής εγκλημάτων
- Προτάσεις επίλυσης συναφών επιμετρητικών ζητημάτων
- Εννοιολογικός προσδιορισμός της πράξης στο κατ' εξακολούθηση έγκλημα
- Δικονομική έννοια της αξιόποινης πράξης
- Έκδοση: 2013
- Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
- Σελίδες: 256
- ISBN: 978-960-562-093-6
- ISBN: 978-960-562-093-6
- Δείτε ένα απόσπασμα
- Black friday εκδόσεις: 30%
Το παρόν έργο έχει ως αντικείμενο την ενιαία ποινή και τις συνέπειές της τόσο στο ουσιαστικό όσο και στο δικονομικό ποινικό δίκαιο. Στην ελληνική έννομη τάξη, παρά τις αξιόλογες προσπάθειες για λεπτομερέστερη ανάλυση του συστήματος της συνολικής ποινής και την άρση κάποιων επιμετρητικών ατόπων αυτού, δεν πραγματοποιήθηκε μέχρι σήμερα κανένα αντίστοιχο εγχείρημα για την ενιαία ποινή, μολονότι και αυτή προβλέπεται από τον νυν ισχύοντα ΠΚ. Η ενιαία ποινή σχετίζεται άρρηκτα και επηρεάζει έντονα αρκετά ακανθώδη ζητήματα τόσο στο ουσιαστικό όσο και στο δικονομικό ποινικό δίκαιο. Από τα πρώτα πιο πάνω ζητήματα το κυριότερο είναι το ακριβές περιεχόμενο της ουσιαστικής έννοιας της πράξης ιδιαίτερα στα λεγόμενα συνεχιζόμενα εγκλήματα, δηλ. στο κατʼ εξακολούθηση και στο αθροιστικό έγκλημα. Αντιστοίχως, από τη δεύτερη κατηγορία ζητημάτων σημαντικότερο είναι ο προσδιορισμός της ακριβούς δικονομικής έννοιας της πράξης.
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται καταρχήν στο θεμελιώδες ζήτημα, αν η ενιαία ποινή αποτελεί ορθό μέσο για την ποινική αντιμετώπιση της πλειονότητας ποινικών αδίκων, με βάση πάντοτε τη γενικότερα διαφορετική έντασή τους αφενός στην πραγματική και αφετέρου στην κατʼ ιδέαν αληθή συρροή. Αυτή ακριβώς η δογματική ανάλυση αποτελεί το αντικείμενο του πρώτου κεφαλαίου αυτής, αφού όμως πρώτα αναλυθεί η διαδικασία σχηματισμού της ενιαίας ποινής και συνακόλουθα ζητήματα, ενώ στο τέλος του εν λόγω κεφαλαίου εξετάζονται επιμέρους ζητήματα εκτελεσιμότητας της επιμετρητικής διαδικασίας της ενιαίας ποινής, ειδικότερα δε η αναγκαιότητα μείωσης της τελικής ποινής στις περιπτώσεις συρροής μεγάλου αριθμού εγκλημάτων, η περίπτωση της συμπληρωματικής καταδίκης για περαιτέρω εγκλήματα, οι συνέπειες από τον επιμετρητικά αδιαχώριστο χαρακτήρα της ενιαίας ποινής για τις δυνατότητες μερικής αμφισβήτησης και εξαφάνισης της καταδικαστικής απόφασης κ.ά.
Στη συνέχεια αναλύεται το λίαν ενδιαφέρον θεωρητικό ζήτημα, ήτοι: Το μέλλον της διάκρισης ανάμεσα στην κατʼ ιδέαν και την πραγματική συρροή. Ειδικότερα η εισαγωγή της ενιαίας ποινής συνδέθηκε με το περαιτέρω ερώτημα, αν πρέπει συγχρόνως να καταργηθεί ο διαχωρισμός μεταξύ των πιο πάνω μορφών συρροής. Συγκεκριμένα, ερευνάται εκτενέστερα η ειδικότερη κατάσταση στα συνεχιζόμενα εγκλήματα και ιδιαίτερα στο κατʼ εξακολούθηση και το αθροιστικό έγκλημα αναφορικά με τον ακριβέστερο προσδιορισμό της (ουσιαστικής και κυρίως δικονομικής) έννοιας της πράξης στις εν λόγω περιπτώσεις. Ακολούθως ο συγγραφέας ερευνά τις δικονομικές συνέπειες της ενιαίας ποινής και τις ιδιαιτερότητες στη δίωξη των συνεχιζόμενων εγκλημάτων, ενώ στο τέλος παραθέτει τα τελικά συμπεράσματά του.
Το έργο συμπληρώνεται με πλούσια βιβλιογραφία (ελληνική και ξενόγλωσση) και αλφαβητικό ευρετήριο.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ | Σελ. XIII |
Εισαγωγή | Σελ. 1 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ | |
Α. Διαδικασία σχηματισμού της ενιαίας ποινής και συνακόλουθα ζητήματα | Σελ. 8 |
1. Γενικότερα επιμετρητικά στοιχεία | Σελ. 8 |
2. Τρόποι προσδιορισμού των πλαισίων της ενιαίας ποινής | Σελ. 11 |
3. Η επιγενόμενη διαμόρφωση της ενιαίας ποινής | Σελ. 13 |
Β. Η ενιαία ποινή ως ορθό μέσο για την ποινική αντιμετώπιση πλειονότητας αδίκων | Σελ. 14 |
1. Γενικότερη έκθεση απόψεων και σχετική επιχειρηματολογία | Σελ. 14 |
2. Δυνητικά υψηλότερες ποινές για ενδεχομένως βαρύτερο άδικο στις περιπτώσεις πραγματικής συρροής; | Σελ. 17 |
Γ. Η εκτελεσιμότητα της επιμετρητικής διαδικασίας | Σελ. 25 |
1. Θέση επιμετρητικών ζητημάτων | Σελ. 25 |
2. Η αναγκαιότητα μείωσης της τελικής ποινής στις περιπτώσεις συρροής μεγάλου αριθμού εγκλημάτων (κατ' εξακολούθηση έγκλημα κ.ά.) | Σελ. 30 |
3. H περίπτωση της συμπληρωματικής καταδίκης για περαιτέρω εγκλήματα (αρ. 97 ΠΚ και 551 ΚΠΔ) | Σελ. 33 |
4. Οι συνέπειες από τον επιμετρητικά αδιαχώριστο χαρακτήρα της ενιαίας ποινής για τις δυνατότητες μερικής αμφισβήτησης και εξαφάνισης της καταδικαστικής απόφασης | Σελ. 40 |
5. Η επιβολή παρεπόμενων ποινών και μέτρων ασφαλείας μαζί με την ενιαία ποινή | Σελ. 43 |
6. Ενιαία ποινή και επιγενόμενη συνεπιμέτρηση παρεπόμενων ποινών | Σελ. 44 |
7. Ενιαία ποινή και αναστολή εκτέλεσης των επιμέρους συντρεχουσών ποινών | Σελ. 46 |
8. Ενιαία ποινή και υποτροπή | Σελ. 49 |
9. Η αντιμετώπιση των περιπτώσεων νέας προσμέτρησης (αρ. 94 παρ. 3 ΠΚ) και συναφή θέματα | Σελ. 55 |
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ | |
Α. Το ζήτημα της διατήρησης της σημερινής διάκρισης αναφορικά με τις μορφές συρροής και οι γενικότερες συνέπειες από την ενδεχόμενη κατάργησή της | Σελ. 61 |
Ι. Οι συνέπειες στο ουσιαστικό ποινικό δίκαιο | Σελ. 62 |
1. Γενικότερη τοποθέτηση και σχετικές επιφυλάξεις | Σελ. 62 |
2. Η δυνατότητα επαρκούς εξατομίκευσης των επιμέρους τελεσθεισών πράξεων χωρίς την διάκριση ανάμεσα σε πραγματική και κατ' ιδέαν συρροή | Σελ. 63 |
3. Η επίδραση των μορφών συρροής στη διαμόρφωση της ενικότητας/ταυτότητας εκάστου αυτοτελούς ποινικού αδίκου | Σελ. 69 |
4. Νομοθετικές διευκρινίσεις για μια νέα (ουσιαστικού δικαίου) έννοια της πράξης | Σελ. 74 |
5. Η επιμέτρηση ενιαίας ποινής στις περιπτώσεις φαινομένης συρροής εγκλημάτων και συναφή ζητήματα | Σελ. 76 |
ΙΙ. Οι επιπτώσεις στο δικονομικό ποινικό δίκαιο | Σελ. 77 |
1. Γενικότερη τοποθέτηση επί του ζητήματος | Σελ. 77 |
2. Η δυνατότητα κάθετης αμφισβήτησης πρωτοβαθμίων καταδικαστικών αποφάσεων μετά την εξάλειψη της διάκρισης ανάμεσα στην πραγματική και την κατ' ιδέαν συρροή | Σελ. 82 |
3. Προσπάθειες για την ακριβέστερη εφικτή οριοθέτηση της (αναγκαστικά διευρυμένης) δικονομικής έννοιας της πράξης | Σελ. 83 |
3.1. Οι συνέπειες για τον ακριβέστερο προσδιορισμό της δικονομικής έννοιας της πράξης από την αναμόρφωση του ουσιαστικού δικαίου για την συρροή εγκλημάτων | Σελ. 83 |
3.2. Οι δυνατότητες επίλυσης του προβλήματος με την εγκατάλειψη της (ουσιαστικού δικαίου) διάκρισης ανάμεσα στην κατ' ιδέαν και την πραγματική συρροή | Σελ. 88 |
Β. Πρώτο κύριο συμπέρασμα για την αναγκαιότητα κατάργησης της διάκρισης ανάμεσα στην πραγματική και κατ' ιδέαν συρροή | Σελ. 92 |
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ | |
Οι δικονομικές συνέπειες της ενιαίας ποινής | Σελ. 94 |
1. Η διαδικασία στα δευτεροβάθμια δικαστήρια | Σελ. 94 |
2. Η μερική εκτελεστότητα της ποινής | Σελ. 95 |
3. Η επίδραση της ενιαίας ποινής στην αρχή non reformatio in pejus (αρ. 470 ΚΠΔ) | Σελ. 95 |
3.1. Επιμέρους περιπτώσεις άμεσης και έμμεσης χειροτέρευσης στα πλαίσια της ενιαίας ποινής | Σελ. 95 |
3.2. Ειδικότερες περιπτώσεις άμεσης χειροτέρευσης στα πλαίσια της ενιαίας ποινής για το κατ' εξακολούθηση έγκλημα | Σελ. 104 |
3.3. Κοινές περιπτώσεις ανεπίτρεπτης χειροτέρευσης στα πλαίσια της ενιαίας ποινής τόσο για το κατ' εξακολούθηση έγκλημα όσο και για τις λοιπές περιπτώσεις συρροής | Σελ. 111 |
ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ | |
Ιδιαιτερότητες στη δίωξη των συνεχιζόμενων εγκλημάτων (Seriendelikte) | Σελ. 116 |
Α. Οι επιμέρους περιπτώσεις συνεχιζόμενων εγκλημάτων και μια πρώτη παρουσίαση του δογματικού προβλήματος σχετικά με τον ακριβέστερο προσδιορισμό της δικονομικής έννοιας της πράξης στις εν λόγω περιπτώσεις | Σελ. 116 |
1. Το κατ' εξακολούθηση έγκλημα | Σελ. 116 |
2. Αθροιστικό έγκλημα | Σελ. 125 |
3. Διαρκές έγκλημα | Σελ. 128 |
Β. Το βασικό πρόβλημα της ελλιπούς εξατομίκευσης των επιμέρους φυσικών πράξεων στις περιπτώσεις συνεχιζόμενων εγκλημάτων | Σελ. 130 |
1. Ανάπτυξη του προβλήματος | Σελ. 130 |
2. Προσπάθειες επίλυσης του προβλήματος από τη νομολογία | Σελ. 132 |
3. Χρήσιμες σκέψεις για την αντιμετώπιση του ερευνώμενου ζητήματος | Σελ. 133 |
3.1. Οι προϋποθέσεις νόμιμης καταδίκης στις υπό εξέταση περιπτώσεις | Σελ. 134 |
3.2. Ειδικότερες δικονομικές συνέπειες από την ελλιπή ατομίκευση των επιμέρους πράξεων στα συνεχιζόμενα εγκλήματα | Σελ. 135 |
3.3. Πρακτική επίλυση του προβλήματος στα πλαίσια της ενιαίας ποινής με επικέντρωση της δικονομικής οπτικής γωνίας στο ενιαίο σύνολο της εκάστοτε κρινομένης σχετικής συμπεριφοράς | Σελ. 139 |
3.4. Η νομοθετική έκφραση της ανωτέρω προκρινόμενης λύσης | Σελ. 140 |
ΠΕΜΠΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ | |
Τελικά συμπεράσματα | Σελ. 143 |
Α. Γενικότερη θέση | Σελ. 143 |
Β. Ειδικότερες επισημάνσεις | Σελ. 144 |
Ι. Η υπεροχή της ενιαίας ποινής στο (αρνητικό) πεδίο της αντίκρουσης της εις βάρος της κριτικής | Σελ. 144 |
1. Αξιολόγηση της περαιτέρω κριτικής κατά της ενιαίας ποινής αναφορικά με την ενδεχόμενη αντίθεσή της στο ισχύον ποινικό δίκαιο της πράξης | Σελ. 144 |
2. Αντίκρουση της κριτικής στην ενιαία ποινή για τις δυσμενείς επιδράσεις από την εισαγωγή της ως προς την κατάργηση των υφιστάμενων σήμερα μορφών συρροής | Σελ. 146 |
3. Αντίκρουση της κριτικής κατά της ενιαίας ποινής αναφορικά με την προκληθείσα από αυτήν δικονομική δυσχέρεια του δυσδιάκριτου χαρακτήρα της διαδικασίας εκδίκασης (π.χ. νέα επ' ακροατηρίω συζήτηση όλων των εγκλημάτων) στις περιπτώσεις αφενός του αρ. 97 ΠΚ καθώς και του αρ. 551 ΚΠΔ | Σελ. 148 |
ΙΙ. Η υπεροχή της ενιαίας ποινής στο θετικό επίπεδο των γενικότερων δομικών γνωρισμάτων της επιβλητέας κύρωσης. | Σελ. 150 |
1. Στην αληθή συρροή εγκλημάτων | Σελ. 150 |
1.1. Η συμμόρφωση της ενιαίας ποινής με την θεμελιώδη αρχή της ενότητας στην εκτέλεση της ποινής | Σελ. 150 |
1.2. Η γενικότερη δυνατότητα της καλύτερης εφικτής απαξιολογικής ανταπόκρισης της πολιτείας στο συνολικό άδικο των κρινομένων αξιόποινων συμπεριφορών, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις όπου υπάρχει στενή συνάφεια μεταξύ των συρρεόντων εγκλημάτων | Σελ. 155 |
1.3. Η ενότητα του προσώπου του δράστη ως επιχείρημα υπέρ της ενιαίας ποινής | Σελ. 157 |
1.4. Η επιγενόμενη διαμόρφωση των επιμέρους ποινών | Σελ. 158 |
1.5. Η παραβίαση της απαγόρευσης της διπλής αξιολόγησης των ίδιων επιμετρητικών στοιχείων | Σελ. 159 |
1.5.1. Η κρατούσα άποψη που αναγνωρίζει την ανεπίτρεπτη παραβίαση της πιο πάνω απαγόρευσης από την επιμετρητική διαδικασία της συνολικής ποινής, και σχετικά επιχειρήματα | Σελ. 159 |
1.5.2. Αντίθετη άποψη και αντίστοιχα επιχειρήματα | Σελ. 163 |
1.6. Η αδυναμία να επιμετρηθούν αυτοτελώς οι ποινές για τα επιμέρους συρρέοντα εγκλήματα | Σελ. 166 |
1.7. Τάσεις προς ενιαία ποινή - Το ζήτημα της ενιαίας συνολικής ενοχής | Σελ. 170 |
1.8. Οι πλασματικές επιμέρους ποινές ως επιβοήθηση στη θεμελίωση της συνολικής ποινής και ο (υποκρυπτόμενος) χαρακτήρας της τελευταίας ως μεταμφιεσμένης (verkappt) ενιαίας ποινής. | Σελ. 175 |
1.9. Η ευχερέστερη εξομοίωση της επιμετρητικής διαδικασίας της ενιαίας ποινής με την αντίστοιχη διαδικασία σ' ένα και μόνον έγκλημα κατ' αρ. 79 ΠΚ για δογματικούς και δικαιοπολιτικούς λόγους | Σελ. 180 |
1.10. Συγκριτική αξιολόγηση των συστημάτων ενιαίας και συνολικής ποινής με βάση τα λοιπά γενικά δομικά χαρακτηριστικά τους | Σελ. 190 |
1.11. Η ενιαία ποινή ως το ορθότερο μέσο για την αποτελεσματικότερη έκφραση του συνολικού αδίκου στη συρροή εγκλημάτων και ειδικότερα συναφή ζητήματα | Σελ. 192 |
1.12. Ενιαία ποινή και προσδιορισμός του είδους της τελικά εκτιτέας ποινής | Σελ. 196 |
1.13. Ενιαία ποινή και δίκαιο ανηλίκων | Σελ. 197 |
1.14. Η υπεροχή της ενιαίας ποινής στο ειδικότερο πεδίο της επιτυχούς επίλυσης επιμέρους επιμετρητικών ζητημάτων αναφορικά με τον ορθότερο προσδιορισμό της εκάστοτε επιβλητέας ποινής | Σελ. 197 |
1.14.1. Ενιαία ποινή και ανάκληση/άρση της χορηγηθείσας υφ' όρον αναστολής εκτέλεσης της ποινής ή της χορηγηθείσας υφ' όρον απόλυσης του καταδίκου | Σελ. 198 |
1.14.2. Ενιαία ποινή και αφαίρεση του χρόνου προσωρινής κράτησης κατ' αρ. 87 παρ. 2 ΠΚ | Σελ. 201 |
1.14.3. Ενιαία ποινή και καθορισμός τελικής εκτιτέας ποινής στις περιπτώσεις, όπου συνυπάρχουν η πραγματική και η κατ' ιδέαν συρροή εγκλημάτων | Σελ. 204 |
1.14.4. Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της ενιαίας ποινής αναφορικά με την αντιμετώπιση της περίπτωσης, όπου, παρά την συρρίκνωση των συντρεχουσών ποινών μέχρι το ελάχιστο επιτρεπόμενο για καθεμιά όριο, το άθροισμά τους με την ποινή-βάση θα υπερβαίνει το ανώτατο κατ' αρ. 94 παρ. 1 ΠΚ όριο της συνολικής ποινής | Σελ. 205 |
1.14.5. Το σύστημα της ενιαίας ποινής και οι προβληματικές περιπτώσεις της συνάντησης, κατά την εκτέλεση, συνολικής ποινής με άλλη τοιαύτη ή με μεμονωμένες στερητικές της ελευθερίας ποινές | Σελ. 209 |
1.14.6. Ενιαία ποινή και ισχύον νόμιμο ελάχιστο όριο εκκλητού των καταδικαστικών αποφάσεων | Σελ. 216 |
1.14.7. Ενιαία ποινή και το ζήτημα της μετατροπής σε χρήμα των περιοριστικών της ελευθερίας ποινών κατ' άρθρο 82 ΠΚ | Σελ. 216 |
2. Στη φαινομένη συρροή εγκλημάτων | Σελ. 218 |
3. Αξιολογική εξίσωση των συστημάτων ενιαίας και συνολικής ποινής σε επιμέρους επιμετρητικά ζητήματα | Σελ. 221 |
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ | Σελ. 225 |
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ | Σελ. 233 |