Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΣΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΑΣΥΛΟΥ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
- Έκδοση: 2012
- Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
- Σελίδες: 208
- ISBN: 978-960-562-046-2
- Δείτε ένα απόσπασμα
- Black friday εκδόσεις: 30%
Η μονογραφία του Χ. Συνοδινού «Η Επίδραση του Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Καθεστώς Ασύλου των Προσφύγων» αποτελεί την πρώτη προσπάθεια αποτίμησης της εφαρμογής των κοινοτικών οδηγιών της περιόδου 2001 – 2008 που μεταφέρθηκαν πρόσφατα στην εσωτερική έννομη τάξη, καθώς και του Κανονισμού (ΕΚ) 343/2003 του Συμβουλίου, γνωστού ως Δουβλίνο ΙΙ σχετικά με την κατανομή αρμοδιοτήτων εξέτασης αιτήσεων για άσυλο. Η εφαρμογή των ρυθμίσεων αυτών ανέδειξε σημαντικά προβλήματα σχετικά με την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου μέσα από τον σχολιασμό της εντελώς πρόσφατης νομολογίας που διαμόρφωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) και το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ), ήδη Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ).
«Η Επίδραση του Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Καθεστώς Ασύλου των Προσφύγων» χωρίζεται σε δύο Μέρη, στο μεν Πρώτο με θεματική την εξέλιξη των διατάξεων που αφορούν τους πρόσφυγες, στο δε Δεύτερο με αντικείμενο τον διορθωτικό / συμπληρωματικό ρόλο των δικαστηρίων.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο του Πρώτου Μέρους εξετάζονται οι εφαρμογές στην εθνική έννομη τάξη, τόσο σε ουσιαστικό όσο και σε δικονομικό επίπεδο, οι σχετικές με τους πρόσφυγες. Ακολούθως, αναλύεται αυτή καθεαυτή η Επίδραση του Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Καθεστώς Ασύλου των Προσφύγων, τόσο από την πλευρά του δικαίου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) όσο και του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κομβικής σημασίας για την παρούσα ανάλυση αναδεικνύεται ο Κανονισμός Δουβλίνο ΙΙ (343/2003) για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αιτήσεων για άσυλο που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας. Ο συγγραφέας εξετάζει όλες τις πτυχές που αφορούν στην εφαρμογή του Κανονισμού σχετικά με τους πρόσφυγες και το άσυλο αλλά και τις δυσλειτουργίες του.
Εν συνεχεία, στο Δεύτερο Μέρος παρουσιάζονται και αναλύονται ζητήματα που αφορούν στην προστατευτική και ανθρώπινη προσέγγιση του ΕΔΔΑ, οι εφαρμοστέες διατάξεις της ΕΣΔΑ, η εξωεδαφικότητα, η αναζήτηση αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, η επικοινωνία μεταξύ αρχών και όσων αιτούνται άσυλο και η απαιτούμενη ταχύτητα εκκαθάρισης των σχετικών με το άσυλο υποθέσεων. Θεμελιώδεις αποφάσεις του ΕΔΔΑ για τους πρόσφυγες όπως η απόφαση MSS και Hirsi Jamaa εκτίθενται στο πλαίσιο της παρούσας ανάλυσης.
Περαιτέρω, εξετάζεται η επίδραση και η παρέμβαση της νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την προστατευτική για τους πρόσφυγες ερμηνεία των σχετικών διατάξεων. Σημαντικές αποφάσεις όπως οι Achughbabian, ANAFE, NS, Samba Diouf παρουσιάζονται εδώ και αποσαφηνίζουν όλα τα ζητήματα που εγέρθησαν αναφορικά με την προστασία που προσφέρει το ευρωπαϊκό δίκαιο στους πρόσφυγες. Τέλος, στο πλαίσιο της συμπληρωματικότητας εξετάζεται ο «διάλογος» μεταξύ των δύο δικαστηρίων (ΕΔΔΑ και ΔΕΕ) και το πρίσμα υπό το οποίο τα δύο δικαστήρια αντιμετωπίζουν τα θέματα που αφορούν τις αιτήσεις παροχής ασύλου και τους πρόσφυγες.
Την έκδοση πλαισιώνουν και ενισχύουν πίνακες με την σημαντικότερη νομολογία του ΔΕΕ/ΔΕΚ και του ΕΔΔΑ σε θέματα που αφορούν το άσυλο και τους πρόσφυγες, πίνακες ευρωπαϊκής νομοθεσίας, διεξοδική ελληνόγλωσση και αλλοδαπή βιβλιογραφία, παραπομπή σε σχετικές ιστοσελίδες και ένα κατατοπιστικό αλφαβητικό ευρετήριο.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ | Σελ. 1 |
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ | |
ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ | |
Ι. Αρχικές εφαρμογές στην εθνική μας έννομη τάξη | Σελ. 21 |
Α. Ως προς τις ουσιαστικές διατάξεις | Σελ. 22 |
Β. Ως προς το δικονομικό εθνικό δίκαιο | Σελ. 25 |
ΙΙ. Ευρωπαϊκός εν γένει επηρεασμός | Σελ. 29 |
Α. Έμμεση επίδραση του δικαίου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου | Σελ. 30 |
Β. Αμεσότερη επίδραση του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης | Σελ. 31 |
1. Σύντομη αναφορά στην ιστορική εξέλιξη | Σελ. 33 |
2. Προστιθέμενη αξία μεσολάβησης του ευρωπαϊκού δικαίου | Σελ. 34 |
3. Εξέλιξη και διαμόρφωση του ισχύοντος δικαίου | Σελ. 41 |
α. Διατάξεις πρωτογενούς ευρωπαϊκού δικαίου περί ασύλου προσφύγων | Σελ. 41 |
β. Κύριες διατάξεις εναρμόνισης (παραγώγου ευρωπαϊκού δικαίου) ως προς το δίκαιο ασύλου | Σελ. 45 |
i. Σύστημα Κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ | Σελ. 51 |
ii. Οδηγία για προσωρινή προστασία | Σελ. 57 |
iii. Οδηγία υποδοχής | Σελ. 57 |
iv. Οδηγία «αναγνωρίσεως προσφύγων» (qualification) | Σελ. 58 |
v. Οδηγία διαδικασίας ως προς την χορήγηση διεθνούς βοηθείας | Σελ. 60 |
γ. Το μέτρο της «εξωτερίκευσης» της προστασίας ασύλου | Σελ. 62 |
4. Όρια και μέλλον του ευρωπαϊκού εγχειρήματος | Σελ. 64 |
α. Αποτυχία του Κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ και άρνηση διόρθωσής του | Σελ. 64 |
β. Προβληματισμός ως προς την αντίδραση Κρατών της ΕΕ και της Frontex | Σελ. 67 |
5. Μέλλον της ΕΕ | Σελ. 70 |
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ | |
ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟΣ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ | |
Ι. Η προστατευτική και ανθρώπινη προσέγγιση του ΕΔΔΑ | Σελ. 78 |
Α. Εφαρμοστέες διατάξεις της ΕΣΔΑ | Σελ. 79 |
1. Εφαρμογή του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ | Σελ. 82 |
α. Μέριμνα για αποτροπή της επαναπροώθησης | Σελ. 83 |
β. Θεμελιώδης απόφαση MSS | Σελ. 85 |
γ. Καταδίκη της «εσωτερικής» παραβίασης του άρθρου 3 | Σελ. 91 |
2. Εφαρμογή του άρθρου 5 της ΕΣΔΑ | Σελ. 95 |
3. Συνδυαστική εφαρμογή του άρθρου 13 της ΕΣΔΑ | Σελ. 99 |
Β. Εξωεδαφικότητα | Σελ. 102 |
1. Πραγματικά περιστατικά της απόφασης Hirsi Jamaa | Σελ. 102 |
2. Επενέργεια της ΕΣΔΑ | Σελ. 103 |
Γ. Γενικές παρατηρήσεις ως προς την νομολογία του ΕΔΔΑ | Σελ. 105 |
1. Υποδειγματική αναζήτηση και ανάλυση πραγματικών περιστατικών | Σελ. 106 |
2. Αναζήτηση αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας | Σελ. 110 |
3. Επικοινωνία μεταξύ αρχών και αιτούντος άσυλο | Σελ. 114 |
4. Απαιτούμενη ταχύτητα εκκαθάρισης υποθέσεων ασύλου/μεταναστών | Σελ. 116 |
ΙΙ. Η αποτελεσματική πλην προσεκτική προσέγγιση του ΔΕΚ/ΔΕΕ | Σελ. 117 |
Α. Προστατευτική προς τους πρόσφυγες ερμηνεία των σχετικών διατάξεων | Σελ. 119 |
1. Περιορισμός της ευχέρειας των Κρατών όταν αρνούνται ή ανακαλούν την χορήγηση διεθνούς προστασίας | Σελ. 121 |
2. Αποτελεσματική αντιμετώπιση οικονομικών λαθρομεταναστών και καταχρήσεων | Σελ. 126 |
α. Απόφαση Achughbabian | Σελ. 128 |
β. Απόφαση ANAFΕ | Σελ. 133 |
3. Δυνατότητα επίκλησης ειδικής ταχείας ενώπιον του ΔΕΕ διαδικασίας | Σελ. 134 |
Β. Ανάγκη πολυεπίπεδης στάθμισης αντικρουομένων συμφερόντων | Σελ. 135 |
1. Στάθμιση έναντι του σεβασμού των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων | Σελ. 136 |
Απόφαση ΝS κ.λπ. | Σελ. 139 |
i. Ως προς την πρώτη (C-144/10 NS) | Σελ. 140 |
ii. Ως προς την δεύτερη (C-493/10 ΜΕ κλπ) | Σελ. 141 |
2. Στάθμιση της διακριτικής ευχέρειας των Κρατών για την αντιμετώπιση της παράνομης λαθρομετανάστευσης | Σελ. 145 |
α. Σεβασμός των ουσιωδών λειτουργιών του Κράτους | Σελ. 145 |
i. Αποφάσεις Samba Diouf και HID & ΒΕ | Σελ. 146 |
ii. Απόφαση Achughbabian | Σελ. 147 |
β. Εργαλείο του βαθμού εναρμόνισης | Σελ. 148 |
ΙΙΙ. Ο μεταξύ του ΕΔΔΑ και του ΔΕΕ διάλογος | Σελ. 149 |
Α. Αγαστό κλίμα διαλόγου μεταξύ των δύο Δικαστηρίων | Σελ. 149 |
Β. Διαφορετικό «πρίσμα» των δύο ευρωπαϊκών Δικαστηρίων που ωστόσο συγκλίνει | Σελ. 153 |
1. Συμπληρωματικότητα των υποθέσεων ΕΔΔΑ και ΔΕΕ | Σελ. 153 |
2. Σύγκληση ως προς το δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας | Σελ. 156 |
Αντί επιλόγου | Σελ. 160 |
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ | |
Α. ΔΕΕ/ΔΕΚ | Σελ. 165 |
Β. ΕΔΔΑ | Σελ. 169 |
ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΥΡΙΑΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ | Σελ. 173 |
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ | |
Α. Ελληνόγλωσση | Σελ. 175 |
Β. Αλλοδαπή/ξενόγλωσση | Σελ. 181 |
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ | Σελ. 187 |
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ | Σελ. 191 |