ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ | |
1. Παρουσία της υποχρέωσης μη ανταγωνισμού σε όλους τους κλάδους του δικαίου | Σελ. 1 |
2. Συμβατική υποχρέωση μη ανταγωνισμού: Ρήτρα μη ανταγωνισμού | Σελ. 2 |
3. Μετασυμβατική υποχρέωση μη ανταγωνισμού. Εξοικειωμένη η ελληνική έννομη τάξη με την παρουσία της | Σελ. 3 |
4. Η υποχρέωση μη ανταγωνισμού, επαχθής κατά κανόνα απόρροια συμφωνιών, αποφάσεων ή εναρμονισμένων πρακτικών στο πρωτογενές κοινοτικό (άρθρο 81 ΣυνθΕΚ) και εθνικό δίκαιο ανταγωνισμού (άρθρο 1 ν. 703/1977) | Σελ. 4 |
5. Η αντιμετώπιση της υποχρέωσης μη ανταγωνισμού στο παράγωγο κοινοτικό δίκαιο και ειδικά στο πλαίσιο των κάθετων συμφωνιών: Ως συμβατικού όρου («άμεση» υποχρέωση μη ανταγωνισμού) και ως προϊόντος εναρμονισμένης πρακτικής («έμμεση» υποχρέωση μη ανταγωνισμού) | |
α. Συμβάσεις διανομής και προμήθειας | Σελ. 6 |
β. Συμβάσεις δικαιόχρησης | Σελ. 10 |
γ. Συμβάσεις διανομής, επισκευής και συντήρησης καινούργιων αυτοκινήτων | Σελ. 12 |
6. Αντικείμενο της παρούσας μελέτης | Σελ. 12 |
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η υποχρέωση μη ανταγωνισμού ως δευτερεύων περιορισμός στην έννομη τάξη του ανταγωνισμού και ειδικότερα στο πλαίσιο των οριζόντιων συμφωνιών | |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' Δευτερεύοντες περιορισμοί - Εννοιολογική προσέγγιση και θεωρητική θεμελίωση της υποχρέωσης μη ανταγωνισμού ως δευτερεύοντος περιορισμού | |
1. Η συνδρομή της οικονομικής ανάλυσης του δικαίου | |
α. Η προαγωγή της συνεργασίας δικαίου και οικονομίας μέσω της οικονομικής ανάλυσης | Σελ. 21 |
β. Οικονομική ανάλυση του δικαίου - Μικροοικονομία - Δίκαιο Ανταγωνισμού | Σελ. 22 |
2. Έννοια του ανταγωνισμού | Σελ. 23 |
3. Ζητούμενο: Αποτελεσματικός ανταγωνισμός | Σελ. 27 |
4. Δευτερεύοντες περιορισμοί του ανταγωνισμού | |
α. Έννοια και προέλευση των δευτερευόντων περιορισμών | Σελ. 29 |
β. Δευτερεύοντες περιορισμοί: Βοηθητικοί περιορισμοί | Σελ. 32 |
γ. Είδη δευτερευόντων περιορισμών | |
αα. Γενικότερο φάσμα | Σελ. 32 |
ββ. Συνήθη είδη δευτερευόντων περιορισμών, πλην της υποχρέωσης μη ανταγωνισμού | |
ααα. Συμφωνίες παραχώρησης αδειών εκμετάλλευσης | Σελ. 35 |
βββ. Υποχρεώσεις αγοράς και εφοδιασμού | Σελ. 37 |
δ. Το ζήτημα των δευτερευόντων περιορισμών στην κοινοτική και εθνική έννομη τάξη - Περιορισμένης έκτασης ανάλυση της λειτουργίας του φαινομένου της συγκέντρωσης | Σελ. 38 |
ε. Ατυχής η διατύπωση της υπ'αριθμ. 21 αιτιολογικής σκέψης του Κανονισμού 139/2004 για τους δευτερεύοντες περιορισμούς | Σελ. 42 |
5. Έννοια της υποχρέωσης μη ανταγωνισμού ως δευτερεύοντος περιορισμού | |
α. Δέσμευση της οικονομικής ελευθερίας | Σελ. 45 |
β. Δευτερεύων συμβατικός όρος: Χρήσιμος για την ευόδωση κύριας σύμβασης | Σελ. 47 |
γ. Προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία νέων οριζόντιων σχημάτων και συνεργασιών | Σελ. 49 |
δ. Συμβατικός όρος με οικονομικά χαρακτηριστικά | Σελ. 51 |
6. Τύπος (μη συστατικός) και σύνηθες περιεχόμενο της ρήτρας μη ανταγωνισμού | Σελ. 53 |
7. Ύπαρξη υποχρέωσης μη ανταγωνισμού περιεχόμενης σε άλλους δευτερεύοντες περιορισμούς κατά τρόπο λανθάνοντα | |
α. Το παράδειγμα της αποκλειστικής διανομής: Υποχρέωση μη ανταγωνισμού μέσω αποκλειστικής ανάθεσης διανομής σε συγκεκριμένη γεωγραφική έκταση | Σελ. 56 |
β. Το παράδειγμα του καθορισμού τιμών: Υποχρέωση μη ανταγωνισμού ως προς τις τιμές | Σελ. 57 |
γ. Το παράδειγμα των ποσοτικών περιορισμών: Υποχρέωση μη ανταγωνισμού ως προς την ποσότητα των παραγόμενων ή πωλούμενων αγαθών | Σελ. 58 |
8. Συμπεράσματα | Σελ. 59 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' Διάκριση μεταξύ δευτερευόντων και σύμφυτων περιορισμών | |
1. Έννοια των σύμφυτων περιορισμών | Σελ. 63 |
2. Ενδεικτικές περιπτώσεις σύμφυτων περιορισμών | |
α. Σύμφυτοι περιορισμοί στις συμβάσεις δικαιόχρησης | Σελ. 65 |
β. Η υποχρέωση μη χρησιμοποίησης των μυστικών της διαδικασίας παραγωγής ή τεχνογνωσίας μετά τη λήξη της σύμβασης υπεργολαβίας | Σελ. 69 |
γ. Μετασυμβατική υποχρέωση μη ανταγωνισμού, δεσμεύουσα πρώην εμπορικό αντιπρόσωπο (πριν από τη θέση σε ισχύ του π.δ. 219/1991) | Σελ. 70 |
δ. Ρήτρα μη ανταγωνισμού στις δικηγορικές εταιρίες | Σελ. 71 |
3. Συμπεράσματα | Σελ. 72 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' Περιθώρια εφαρμογής του «κανόνα της λογικής» (rule of reason) κατά την αξιολόγηση της υποχρέωσης μη ανταγωνισμού ως δευτερεύοντος περιορισμού | |
1. Έννοια του «κανόνα της λογικής» | Σελ. 75 |
2. Καταγωγή και εξέλιξη του «κανόνα της λογικής» | Σελ. 76 |
3. Ζήτημα: Κατά την αξιολόγηση της υποχρέωσης μη ανταγωνισμού ως δευτερεύοντος περιορισμού με βάση τη rule of reason προσέγγιση απαιτείται έρευνα ευρύτερης κλίμακας ή εκτίμηση παραγόντων καθαρά οικονομικής φύσεως; | Σελ. 81 |
4. Eφαρμογή της αρχής της οικονομικής στάθμισης από την κοινοτική νομολογία | Σελ. 83 |
5. Διάσταση απόψεων σχετικά με τη χρησιμότητα του rule of reason στο κοινοτικό δίκαιο | Σελ. 84 |
6. Διάσταση απόψεων σχετικά με το ζήτημα αν η οικονομική ανάλυση στα πλαίσια του άρθρου 81 «πείθει» ότι συνιστά εφαρμογή της rule of reason προσέγγισης | Σελ. 88 |
7. Επιφυλάξεις για την εισαγωγή της αμερικανικής προέλευσης αρχής του rule of reason στην κοινοτική έννομη τάξη παρά τη διαπίστωση της ανάγκης για οικονομική ανάλυση | Σελ. 90 |
8. Συμπεράσματα | Σελ. 92 |
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Οριζόντιες συγκεντρώσεις επιχειρήσεων - Χρησιμότητα της υποχρέωσης μη ανταγωνισμού ως δευτερεύοντος περιορισμού για τη λειτουργία τους | |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' Εξάρτηση της βιωσιμότητας του νέου σχήματος από τους δευτερεύοντες περιορισμούς | |
1. Ζητήματα ορολογίας - Διαφοροποιήσεις άνευ ουσιαστικής σημασίας | Σελ. 97 |
2. Η αντιμετώπιση των δευτερευόντων περιορισμών κατά τον έλεγχο της συγκέντρωσης επιχειρήσεων | Σελ. 98 |
3. Το ιστορικό αντιμετώπισης των δευτερευόντων περιορισμών στις κοινές επιχειρήσεις (joint ventures) | Σελ. 100 |
4. Τα κοινά χαρακτηριστικά της ελληνικής αγοράς στο πλαίσιο των συγκεντρώσεων επιχειρήσεων: Η επίδρασή τους στην πρακτική της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού | Σελ. 104 |
5. Η συμβολή των δευτερευόντων περιορισμών στη λειτουργικότητα της επιχείρησης υπό το νέο φορέα της (αγοραστή) | Σελ. 106 |
6. Συμπέρασμα | Σελ. 109 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' Κριτήρια νομιμότητας της υποχρέωσης μη ανταγωνισμού ως δευτερεύοντος περιορισμού | |
1. 'Αμεση σύνδεση με το κύριο αντικείμενο της συγκέντρωσης | |
α. Βασική προϋπόθεση η ύπαρξη κύριας σύμβασης, δηλαδή συγκέντρωσης, ως πρωτεύοντος όρου | Σελ. 111 |
β. Προσυγκεντρωτικό στάδιο | |
αα. Ζήτημα: Δύναται η υποχρέωση μη ανταγωνισμού να αποτελέσει δευτερεύοντα περιορισμό πριν από το σχηματισμό πρωτεύοντος όρου, δηλαδή κύριας σύμβασης; | Σελ. 112 |
ββ. Το παράδειγμα της εξαγοράς της ΔΕΛΤΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΠΑΓΩΤΟΥ Α.Ε. από την εταιρία Nestle A.E. (Η υπ' αριθμ. 300/V/2006 απόφαση της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού) | Σελ. 115 |
γγ. Υποχρεώσεις του υποψήφιου αγοραστή κατά το στάδιο των διαπραγματεύσεων | Σελ. 117 |
γ. Ασύμβατη η υποχρέωση μη ανταγωνισμού ως δευτερεύων περιορισμός με δεσμεύσεις διαφορετικές από το περιεχόμενο της κύριας σύμβασης | Σελ. 119 |
δ. Το ζήτημα έκτασης της ρήτρας μη ανταγωνισμού σε σχέση με τη γεωγραφική αγορά και την αγορά προϊόντος ή υπηρεσίας | |
αα. Αγορά προϊόντος ή υπηρεσίας | Σελ. 120 |
ββ. Γεωγραφική αγορά | Σελ. 121 |
2. Δικαιολογημένα απαραίτητος περιορισμός | |
α. Κανόνας του εύλoγου v. κανόνας του απολύτως αναγκαίου | Σελ. 123 |
β. Κρίσιμο ζητούμενο: Η λειτουργία της συγκέντρωσης με σοβαρές προοπτικές βιωσιμότητας | Σελ. 124 |
3. Το κρίσιμο ζήτημα της διάρκειας | |
α. Η προτεινόμενη λύση για διετία ή τριετία - σκέψεις και προβληματισμοί | Σελ. 126 |
β. Νέα πρόταση | |
αα. Θεωρητική και πρακτική θεμελίωση | Σελ. 132 |
ββ. Παράδειγμα 1ο : Η ίδρυση κοινής επιχείρησης από τις ΤΡΑΠΕΖΑ EFG EUROBANK ERGASIAS A.E. - ΠΑΝΑΦΟΝ ΑΕΕΤ - COM QUEST A.E. - BE BUSINESS EXCHANGE A.E. (Η υπ'αριθμ. 183/ΙΙΙ/2001 απόφαση της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού) | Σελ. 133 |
γγ. Παράδειγμα 2ο : Η εξαγορά της OTE LEASING A.E. από την ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΕΣ ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ Α.Ε. (Η υπ'αριθμ. 201/ΙΙΙ/2001 απόφαση της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού) | Σελ. 135 |
δδ. Επιπρόσθετος προβληματισμός: Θεσμικά μονοπωλιακά προνόμια | Σελ. 136 |
εε. Γενικότερος προβληματισμός | Σελ. 138 |
4. Συμπεράσματα | Σελ. 139 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' Η υποχρέωση μη ανταγωνισμού ως δευτερεύων περιορισμός κατά κανόνα δεσμευτικός για τον πωλητή | |
1. Το δικαίωμα προσδοκίας του αγοραστή για την ανεμπόδιστη κάρπωση της πλήρους αξίας της μεταβιβαζόμενης επιχείρησης | |
α. Οι αντιφατικές θέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην υπόθεση Lagardere SCA/Canal + SA v. Commission (T-251/00) σε σχέση με την Ανακοίνωση του 2005 | Σελ. 141 |
β. Η φήμη, πελατεία και τεχνογνωσία ως αντικείμενα μεταβίβασης | Σελ. 142 |
2. Η υποχρέωση του πωλητή για εισαγωγή του αγοραστή στην επιχείρηση και η συνάρτησή της με το δικαίωμα προσδοκίας του αγοραστή | Σελ. 145 |
3. Η δέσμευση των θυγατρικών επιχειρήσεων του πωλητή | |
α. Ανάγκη ελέγχου πέρα από τον «εταιρικό μανδύα» της επιχείρησης | Σελ. 146 |
β. Η πρακτική της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού | Σελ. 147 |
4. Περιθώρια προστασίας του πωλητή | Σελ. 148 |
5. Συμπεράσματα | Σελ. 150 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ' Δικονομική - Διαδικαστική προσέγγιση ζητημάτων σχετικών με τους δευτερεύοντες περιορισμούς | |
1. Εισαγωγή | Σελ. 151 |
2. Το πλαίσιο του Κανονισμού 139/2004 | Σελ. 151 |
3. Το πλαίσιο της διάκρισης των δευτερευόντων από τους σύμφυτους περιορισμούς | Σελ. 153 |
4. Το πλαίσιο περιορισμών που δεν θεωρήθηκαν δευτερεύοντες | Σελ. 154 |
5. Εφαρμογή ή μη της απλοποιημένης διαδικασίας. Διαφοροποίηση της τελευταίας Ανακοίνωσης σε σχέση με την προγενέστερή της | Σελ. 155 |
6. Συμπέρασμα | Σελ. 156 |
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Συμφωνίες οριζόντιας συνεργασίας - Χρησιμότητα των δευτερευόντων περιορισμών για τη λειτουργία τους | |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' Τα οικονομικά κριτήρια αξιολόγησης των συμφωνιών οριζόντιας συνεργασίας και η επίδρασή τους στη συνεκτίμηση των επιμέρους συμβατικών περιορισμών ως δευτερευόντων ή μη | |
1. Aναγκαίες εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 159 |
2. Η αμερικανική καταγωγή του «ancillary restraints doctrine» και η ανάγκη υιοθέτησής του στις οριζόντιες συμπράξεις από πλευράς κοινοτικού δικαίου του ανταγωνισμού | Σελ. 160 |
3. Η χρησιμότητα του σκεπτικού του ΠΕΚ στην απόφαση Lagardere SCA/Canal + SA v. Commission (T-251/00) κατά την αξιολόγηση δευτερευόντων περιορισμών σε οριζόντιες συμπράξεις | Σελ. 164 |
4. Οικονομική η προσέγγιση των συμφωνιών οριζόντιας συνεργασίας | Σελ. 166 |
5. Ζητούμενο: Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας | Σελ. 167 |
6. Προτεινόμενο πρόσθετο κριτήριο: Η μη επέκταση του περιορισμού του ανταγωνισμού | Σελ. 169 |
7. Συμπεράσματα | Σελ. 170 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' Η προβληματική που γεννάται κατά τη δημιουργία κοινής επιχείρησης μεταξύ ανταγωνιστών | |
1. Έκταση του ζητήματος | Σελ. 173 |
2. Η επιτυχής αντιμετώπιση του free riding ως αντιστάθμισμα | |
α. H ρήτρα μη ανταγωνισμού «κλειδί» για την επίτευξη αποτελεσματικότητας στην κοινή επιχείρηση | Σελ. 174 |
β. Αποτελεσματικότητα v. ανταγωνισμός εντός της κοινής επιχείρησης | Σελ. 176 |
3. Περίπτωση συνδυασμού ρήτρας μη ανταγωνισμού και άδειας εκμετάλλευσης: Ανησυχία για τη δημιουργία άτυπου καρτέλ | Σελ. 178 |
4. Συμπεράσματα | Σελ. 179 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' Το πλαίσιο των κανονισμών απαλλαγής για τις συμφωνίες εξειδίκευσης και τις συμφωνίες έρευνας και ανάπτυξης | |
1. Οικονομοκεντρική η προσέγγιση του Κανονισμού απαλλαγής 2658/2000 | Σελ. 181 |
2. Δυνητικός ανταγωνισμός - πιθανολογική πρόγνωση | Σελ. 184 |
3. Χαρακτηριστικά του Κανονισμού απαλλαγής 2659/2000 | |
α. Κίνητρα για έρευνα και ανάπτυξη | Σελ. 186 |
β. Πεδίο εφαρμογής της υποχρέωσης μη ανταγωνισμού ως δευτερεύοντος περιορισμού στο πλαίσιο των συμφωνιών έρευνας και ανάπτυξης | |
αα. Τα παραδείγματα της Elopak/Metal Box και της GEC/Weir | Σελ. 187 |
ββ. Πρόβλεψη για συν-απαλλαγή των δευτερευόντων περιορισμών στο άρθρο 1 παρ. 2 του Κανονισμού 2659/2000 | Σελ. 189 |
γ. Δικαιολογημένα περιγραφικός ο χαρακτήρας της διάταξης του άρθρου 5 του Κανονισμού 2659/2000 | |
αα. Τα επιμέρους σημεία της παρ. 1 | Σελ. 190 |
ββ. Οι εξαιρέσεις της παρ. 2 επιβεβαιώνουν τη σημασία της κοινής παραγωγής ή κοινής διανομής των προϊόντων Ε & Α | Σελ. 194 |
4. Ο επαναπροσδιορισμός της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον τομέα της μεταφοράς τεχνολογίας με τη θέση σε ισχύ του Κανονισμού 772/2004 | |
α. Η αλλαγή αντιμετώπισης των συμβάσεων μεταφοράς τεχνολογίας απόρροια των τελευταίων μεταρρυθμίσεων των κανόνων ανταγωνισμού | Σελ. 196 |
β. Η αλλαγή αντιμετώπισης της υποχρέωσης μη άσκησης ανταγωνισμού ως επακόλουθο της οικονομοκεντρικής προσέγγισης του νέου Κανονισμού | Σελ. 199 |
5. Συμπεράσματα | Σελ. 200 |
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕIΣ | Σελ. 203 |
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ | Σελ. 211 |
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ | Σελ. 237 |