ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ (Τσέπης)
Ενημέρωση μέχρι και τον Ν 5221/2025
- Έκδοση: 14η 2025
- Σχήμα: 12x17
- Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
- Σελίδες: 592
- ISBN: 978-618-08-0654-0
ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ
ΠΔ 456/1984
ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Oι κανόνες του δικαίου γενικά [Άρθρα 1-3] 1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Ιδιωτικό διεθνές δίκαιο [Άρθρα 4-33] 2
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Φυσικό πρόσωπο [Άρθρα 34-60] 7
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Νοµικά πρόσωπα [Άρθρα 61-126] 13
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
Δικαιοπραξίες [Άρθρα 127-200] 24
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ
Αιρέσεις και προθεσµίες [Άρθρα 201-210] 37
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
Αντιπροσώπευση και πληρεξουσιότητα [Άρθρα 211-235] 39
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ
Συναίνεση και έγκριση [Άρθρα 236-239] 44
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ
Προθεσµίες [Άρθρα 240-246] 45
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ
Παραγραφή και αποσβεστική προθεσµία [Άρθρα 247-280] 46
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ
Άσκηση δικαιωµάτων, αυτοδικία,
άµυνα και κατάσταση ανάγκης [Άρθρα 281-286] 54
ΒΙΒΛΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΕΝΟΧΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Η υποχρέωση παροχής γενικά [Άρθρα 287-334] 56
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Αδυναμία παροχής και υπερημερία του οφειλέτη [Άρθρα 335-348] 65
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Υπερημερία του δανειστή [Άρθρα 349-360] 69
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Ενοχές από συμβάσεις γενικά [Άρθρα 361-373] 71
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
Αρχές για τις αμφοτεροβαρείς συμβάσεις [Άρθρα 374-388] 73
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ
Συμβατική υπαναχώρηση [Άρθρα 389-401] 77
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
Αρραβώνας και ποινική ρήτρα [Άρθρα 402-409] 80
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ
Σύμβαση υπέρ τρίτου και σε βάρος τρίτου [Άρθρα 410-415] 81
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ
Απόσβεση των ενοχών [Άρθρα 416-454] 82
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ
Εκχώρηση [Άρθρα 455-470] 88
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ
Αναδοχή χρέους [Άρθρα 471-479] 91
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ
Ενοχή εις ολόκληρον [Άρθρα 480-495] 93
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ
Δωρεά [Άρθρα 496-512] 96
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Πώληση και ανταλλαγή [Άρθρα 513-573] 99
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΠΕΜΠΤΟ
Μίσθωση πράγματος [Άρθρα 574-618] 117
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ
Μίσθωση αγροτικού κτήματος
ή άλλου προσοδοφόρου αντικειμένου [Άρθρα 619-640] 127
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΒΔΟΜΟ
Επίμορτη αγροληψία [Άρθρα 641-647] 132
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΟΓΔΟΟ
Σύμβαση εργασίας [Άρθρα 648-680] 133
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΝΑΤΟ
Σύμβαση έργου [Άρθρα 681-702] 142
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ
Μεσιτεία [Άρθρα 703-708] 147
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΠΡΩΤΟ
Προκήρυξη [Άρθρα 709-712] 148
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Εντολή [Άρθρα 713-729] 149
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΤΡΙΤΟ
Διοίκηση αλλοτρίων [Άρθρα 730-740] 152
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Εταιρία [Άρθρα 741-784] 154
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΠΕΜΠΤΟ
Κοινωνία [Άρθρα 785-805] 163
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΕΚΤΟ
Δάνειο [Άρθρα 806-809] 166
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΕΒΔΟΜΟ
Χρησιδάνειο [Άρθρα 810-821] 167
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΟΓΔΟΟ
Παρακαταθήκη [Άρθρα 822-833] 169
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΕΝΑΤΟ
Ευθύνη των ξενοδόχων [Άρθρα 834-839] 171
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ
Ισόβια πρόσοδος [Άρθρα 840-843] 173
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΠΡΩΤΟ
Παίγνιο και στοίχημα [Άρθρα 844-846] 174
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Εγγύηση [Άρθρα 847-870] 174
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΤΡΙΤΟ
Συμβιβασμός [Άρθρα 871-872] 178
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Αφηρημένη υπόσχεση ή αναγνώριση χρέους [Άρθρα 873-875] 179
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΠΕΜΠΤΟ
Έκταξη [Άρθρα 876-887] 179
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΕΚΤΟ
Ανώνυμα χρεόγραφα [Άρθρα 888-900] 182
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΕΒΔΟΜΟ
Επίδειξη πράγματος [Άρθρα 901-903] 185
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΟΓΔΟΟ
Αδικαιολόγητος πλουτισμός [Άρθρα 904-913] 185
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΕΝΑΤΟ
Αδικοπραξίες [Άρθρα 914-938] 187
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΟ
Καταδολίευση των δανειστών [Άρθρα 939-946] 192
ΒΙΒΛΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΕΜΠΡΑΓΜΑΤΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Τα πράγματα και τα δικαιώματα πάνω σ’ αυτά γενικώς [Άρθρα 947-973] 195
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Νομή [Άρθρα 974-998] 200
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Η κυριότητα γενικά και το περιεχόμενό της [Άρθρα 999-1032] 204
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Κτήση κυριότητας [Άρθρα 1033-1093] 211
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
Προστασία της κυριότητας [Άρθρα 1094-1112] 222
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ
Συγκυριότητα [Άρθρα 1113-1117] 226
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
Πραγματικές δουλείες [Άρθρα 1118-1141] 227
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ
Προσωπικές δουλείες [Άρθρα 1142-1191] 231
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ
Μεταγραφή [Άρθρα 1192-1208] 241
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ
Ενέχυρο [Άρθρα 1209-1256] 244
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ
Υποθήκη [Άρθρα 1257-1345] 254
ΒΙΒΛΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Μνηστεία [Άρθρα 1346-1349] 269
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Γάμος [Άρθρα 1350-1371] 270
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Άκυρος και ακυρώσιμος γάμος [Άρθρα 1372-1385] 274
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Σχέσεις των συζύγων από το γάμο [Άρθρα 1386-1416] 277
ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΕΜΠΤΟ-ΕΚΤΟ
[Τα άρθρα 1417 έως 1437 καταργήθηκαν
με το άρθρο 15 του Ν 1329/1983] 287
KΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
Διαζύγιο [Άρθρα 1438-1446] 287
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ
Ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή
[Άρθρα 1455-1460] 293
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ
Συγγένεια [Άρθρα 1461-1484] 298
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ
Διατροφή από το νόμο [Άρθρα 1485-1504] 307
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ
Σχέσεις γονέων και τέκνων [Άρθρα 1505-1541] 312
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ
[Εξώγαμα τέκνα - Καταργήθηκε με το Ν 1329/1983] 332
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ
Υιοθεσία [Άρθρα 1542-1588] 333
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Επιτροπεία ανηλίκου [Άρθρα 1589-1654] 345
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΠΕΜΠΤΟ
Αναδοχή ανηλίκου [Άρθρα 1655-1665] 362
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ
Δικαστική συμπαράσταση [Άρθρα 1666-1688] 365
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΒΔΟΜΟ
Δικαστική επιμέλεια ξένων υποθέσεων [Άρθρα 1689-1694] 372
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΟΓΔΟΟ
[Δικαστική αντίληψη- Καταργήθηκε με το Ν 2447/1996]] 374
ΒΙΒΛΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Η κληρονομική διαδοχή γενικά [Άρθρα 1710-1715] 375
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Σύνταξη, ανάκληση και δημοσίευση διαθηκών [Άρθρα 1716-1780] 376
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Περιεχόμενο της διαθήκης [Άρθρα 1781-1812] 397
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Εξ αδιαθέτου διαδοχή [Άρθρα 1813-1824] 403
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
Νόμιμη μοίρα [Άρθρα 1825-1845] 406
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ
Αποδοχή και αποποίηση της κληρονομίας [Άρθρα 1846-1859] 412
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
Κληρονομική αναξιότητα [Άρθρα 1860-1864] 415
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ
Σχολάζουσα κληρονομία [Άρθρα 1865-1870] 416
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ
Αγωγή περί κλήρου [Άρθρα 1871-1883] 417
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ
Σχέσεις περισσότερων κληρονόμων [Άρθρα 1884-1894] 420
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ
Συνεισφορά [Άρθρα 1895-1900] 422
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ
Κληρονόμος με απογραφή [Άρθρα 1901-1912] 423
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ
Δικαστική εκκαθάριση της κληρονομίας [Άρθρα 1913-1922] 426
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Κληρονομικό καταπίστευμα [Άρθρα 1923-1941] 429
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΠΕΜΠΤΟ
Εκποίηση της κληρονομίας [Άρθρα 1942-1955] 433
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ
Κληρονομητήριο [Άρθρα 1956-1966] 436
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΒΔΟΜΟ
Κληροδοσίες [Άρθρα 1967-2010] 441
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΟΓΔΟΟ
Τρόπος [Άρθρα 2011-2016] 451
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΝΑΤΟ
Εκτελεστής της διαθήκης [Άρθρα 2017-2031] 452
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ
Δωρεά αιτία θανάτου [Άρθρα 2032-2035] 455
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ
ΑΝ 2783/1941
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Μεταβατικές διατάξεις [Άρθρα 1-101] 457
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Ουσιαστικές διατάξεις [Άρθρα 103-121] 481
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 487
Σελ. 1
ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ
ΠΔ 456/1984
ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Oι κανόνες του δικαίου γενικά
Άρθ. 1 Πηγές του δικαίου. Οι κανόνες του δικαίου περιλαµβάνονται στους νόµους και στα έθιµα.
Άρθ. 2 Αναδροµική δύναµη του νόµου. Ο νόµος ορίζει για το µέλλον, δεν έχει αναδροµική δύναµη και διατηρεί την ισχύ του εφόσον άλλος κανόνας δικαίου δεν τον καταργήσει ρητά ή σιωπηρά.
Άρθ. 3 Κανόνες δηµόσιας τάξης. Η ιδιωτική βούληση δεν µπορεί να αποκλείσει την εφαρµογή κανόνων δηµόσιας τάξης.
Σελ. 2
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Ιδιωτικό διεθνές δίκαιο
Άρθ. 4 Κατάσταση αλλοδαπών. Ο αλλοδαπός απολαµβάνει τα αστικά δικαιώµατα του ηµεδαπού.
Άρθ. 5 Ικανότητα δικαίου. Η ικανότητα δικαίου του φυσικού προσώπου ρυθµίζεται από το δίκαιο της ιθαγένειας.
Άρθ. 6 Αφάνεια. Η αφάνεια διέπεται από το δίκαιο της ιθαγένειας.
Ελληνικό δικαστήριο µπορεί να κηρύξει άφαντο αλλοδαπό, αν πριν από την εξαφάνισή του κατοικούσε ή διέµενε στην Ελλάδα ή εφόσον έχει περιουσία στην Ελλάδα.
Άρθ. 7 Ικανότητα για δικαιοπραξία. Η ικανότητα για δικαιοπραξία ρυθµίζεται από το δίκαιο της ιθαγένειας.
Άρθ. 8 Στέρηση της δικαιοπρακτικής ικανότητας. Η στέρηση, καθώς και κάθε άλλος περιορισµός της δικαιοπρακτικής ικανότητας µε δικαστική απόφαση ρυθµίζονται από το δίκαιο της ιθαγένειας του προσώπου το οποίο αφορούν αυτά τα µέτρα.
Ελληνικό δικαστήριο µπορεί να υποβάλει σε καθεστώς στέρησης ή περιορισµού της δικαιοπρακτικής του ικανότητας αλλοδαπό που έχει τη συνήθη διαµονή του στην Ελλάδα. Αν ο αλλοδαπός απλώς διαµένει ή έχει περιουσία στην Ελλάδα, µπορούν να ληφθούν µόνο ασφαλιστικά µέτρα.
(Όπως τροποποιήθηκε µε το άρθρο 14 του Ν 2447/1996.)
Άρθ. 9 Ικανότητα αλλοδαπού στην Ελλάδα. Αλλοδαπός που επιχειρεί στην Ελλάδα δικαιοπραξία για την οποία είναι ανίκανος κατά το δίκαιο της ιθαγένειάς του, θεωρείται ικανός να την επιχειρήσει, αν κατά το ελληνικό δίκαιο έχει αυτή την ικανότητα. Η διάταξη αυτή δεν εφαρµόζεται στις δικαιοπραξίες οικογενειακού και
Σελ. 3
κληρονοµικού δικαίου ούτε στις εµπράγµατες δικαιοπραξίες για ακίνητα που βρίσκονται έξω από την Ελλάδα.
Άρθ. 10 Νοµικό πρόσωπο. Η ικανότητα του νοµικού προσώπου ρυθµίζεται από το δίκαιο της έδρας του.
Άρθ. 11 Τύπος δικαιοπραξίας. Η δικαιοπραξία είναι έγκυρη ως προς τον τύπο αν είναι σύµφωνη είτε µε το δίκαιο που διέπει το περιεχόµενό της είτε µε το δίκαιο του τόπου όπου επιχειρείται είτε µε το δίκαιο της ιθαγένειας όλων των µερών.
Άρθ. 12 [Τύπος εμπράγματης δικαιοπραξίας]. Ο τύπος εµπράγµατης δικαιοπραξίας ρυθµίζεται από το δίκαιο της τοποθεσίας του πράγµατος.
Άρθ. 13 Γάµος. 1. Οι ουσιαστικές προϋποθέσεις του γάµου ρυθµίζονται και για τα δύο πρόσωπα που πρόκειται να παντρευτούν από το δίκαιο της ιθαγένειας ενός απ’ αυτά. Ο τύπος του γάµου ρυθµίζεται είτε κατά το δίκαιο της ιθαγένειας ενός από τα πρόσωπα που πρόκειται να παντρευτούν είτε κατά το δίκαιο του τόπου όπου τελείται.
2. Όταν τα πρόσωπα που πρόκειται να παντρευτούν ή το ένα από αυτά είναι Ελληνες και ο γάµος τελείται στο εξωτερικό, η δήλωση του άρθρου 1367 του αστικού κώδικα µπορεί να γίνει και στην ελληνική προξενική αρχή.
Άρθ. 14 Προσωπικές σχέσεις των συζύγων. Οι προσωπικές σχέσεις των συζύγων ρυθµίζονται κατά σειρά: 1. από το δίκαιο της τελευταίας κατά τη διάρκεια του γάµου κοινής ιθαγένειάς τους, εφόσον ο ένας τη διατηρεί· 2. από το δίκαιο της τελευταίας κατά τη διάρκεια του γάµου κοινής συνήθους διαµονής τους· 3. από το δίκαιο µε το οποίο οι σύζυγοι συνδέονται στενότερα.
Σελ. 4
Άρθ. 15 Περιουσιακές σχέσεις των συζύγων. Οι περιουσιακές σχέσεις των συζύγων διέπονται από το δίκαιο που ρυθµίζει τις προσωπικές σχέσεις τους αµέσως µετά την τέλεση του γάµου.
Άρθ. 16 Διαζύγιο και δικαστικός χωρισµός. Το διαζύγιο και ο δικαστικός χωρισµός ρυθµίζονται από το δίκαιο που διέπει τις προσωπικές σχέσεις των συζύγων κατά την έναρξη της διαδικασίας του διαζυγίου ή του χωρισµού.
Άρθ. 17 Τέκνο γεννηµένο σε γάµο. Η ιδιότητα τέκνου ως γεννηµένου σε γάµο κρίνεται κατά το δίκαιο που διέπει τις προσωπικές σχέσεις της µητέρας και του συζύγου της κατά το χρόνο της γέννησης του τέκνου ή, αν ο γάµος τους έχει λυθεί πριν από τη γέννηση, κατά το χρόνο της λύσης του γάµου.
Άρθ. 18 Σχέσεις γονέων και τέκνου. Οι σχέσεις µεταξύ γονέων και τέκνου ρυθµίζονται κατά σειρά: 1. από το δίκαιο της τελευταίας κοινής ιθαγένειάς τους· 2. από το δίκαιο της τελευταίας κοινής συνήθους διαµονής τους· 3. από το δίκαιο της ιθαγένειας του τέκνου.
Άρθ. 19 Τέκνο χωρίς γάµο των γονέων του. Οι σχέσεις µητέρας και τέκνου που γεννήθηκε χωρίς γάµο των γονέων του ρυθµίζονται κατά σειρά: 1. από το δίκαιο της τελευταίας κοινής ιθαγένειάς τους· 2. από το δίκαιο της τελευταίας κοινής συνήθους διαµονής τους· 3. από το δίκαιο της ιθαγένειας της µητέρας.
Άρθ. 20 [Τέκνο χωρίς γάμο των γονέων του]. Οι σχέσεις πατέρα και τέκνου που γεννήθηκε χωρίς γάµο των γονέων του ρυθµίζονται κατά σειρά: 1. από το δίκαιο της τελευταίας κοινής ιθαγένειάς τους· 2. από το δίκαιο της τελευταίας κοινής συνήθους διαµονής τους· 3. από το δίκαιο της ιθαγένειας του πατέρα.
Σελ. 5
Άρθ. 21 [Σχέσεις μητέρας και πατέρα τέκνου χωρίς γάμο]. Οι σχέσεις µητέρας και πατέρα τέκνου που γεννήθηκε χωρίς γάµο τους ρυθµίζονται κατά σειρά από το δίκαιο της τελευταίας κατά τη διάρκεια της κύησης κοινής τους ιθαγένειας, συνήθους διαµονής ή απλής διαµονής.
Άρθ. 22 Εξοµοίωση προς τέκνο γεννηµένο σε γάµο. Η εξοµοίωση τέκνου γεννηµένου χωρίς γάµο των γονέων του µε επιγενόµενο µεταξύ τους γάµο, προς τέκνο γεννηµένο σε γάµο, ρυθµίζεται από το δίκαιο που διέπει τις προσωπικές σχέσεις των συζύγων αµέσως µετά την τέλεση του γάµου. Η εξοµοίωση µε πράξη της αρχής ρυθµίζεται από το δίκαιο της ιθαγένειας του πατέρα κατά το χρόνο της πράξης ή, αν αυτή επιχειρείται µετά το θάνατο του πατέρα, κατά το χρόνο του θανάτου του.
Άρθ. 23 Υιοθεσία. Οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για τη σύσταση και τη λύση της υιοθεσίας ρυθµίζονται από το δίκαιο της ιθαγένειας του κάθε µέρους.
Οι σχέσεις µεταξύ του ή των θετών γονέων και του θετού τέκνου ρυθµίζονται κατά σειρά: 1. από το δίκαιο της τελευταίας κοινής τους ιθαγένειας κατά τη διάρκεια της υιοθεσίας· 2. από το δίκαιο της τελευταίας κοινής συνήθους διαµονής τους κατά τη διάρκεια της υιοθεσίας· 3. από το δίκαιο της ιθαγένειας την οποία είχε ο θετός γονέας κατά την τέλεση της υιοθεσίας και, σε περίπτωση υιοθεσίας από συζύγους, από το δίκαιο που διέπει τις προσωπικές τους σχέσεις.
(Όπως τροποποιήθηκε µε το άρθρο 2 του Ν 2447/1996.)
Άρθ. 24 Επιµέλεια. Η επιτροπεία και κάθε άλλη επιµέλεια διέπονται από το δίκαιο της ιθαγένειας του προσώπου το οποίο αφορούν.
Σελ. 6
Ελληνικό δικαστήριο µπορεί να διορίσει επίτροπο ή άλλο επιµελητή για αλλοδαπό που έχει τη συνήθη διαµονή του στην Ελλάδα. Αν ο αλλοδαπός απλώς διαµένει ή έχει περιουσία στην Ελλάδα µπορούν να ληφθούν µόνο ασφαλιστικά µέτρα.
Αν χρειάζεται να διοριστεί επιµελητής, επειδή είναι αβέβαιο ποιος είναι ο κύριος µιας υπόθεσης ή γιατί αυτός απουσιάζει και είναι άγνωστη η διαµονή του, εφαρµόζεται το δίκαιο του τόπου του δικαστηρίου.
(Όπως τροποποιήθηκε µε το άρθρο 14 του Ν 2447/1996.)
Άρθ. 25 Ενοχές από σύµβαση. Οι ενοχές από σύµβαση ρυθµίζονται από το δίκαιο στο οποίο έχουν υποβληθεί τα µέρη. Αν δεν υπάρχει τέτοιο, εφαρµόζεται το δίκαιο που αρµόζει στη σύµβαση από το σύνολο των ειδικών συνθηκών.
Άρθ. 26 Ενοχές απο αδίκηµα. Οι ενοχές από αδίκηµα διέπονται από το δίκαιο της πολιτείας όπου διαπράχθηκε το αδίκηµα.
Άρθ. 27 Νοµή και εµπράγµατα δικαιώµατα. Η νοµή και τα εµπράγµατα δικαιώµατα σε κινητά ή ακίνητα πράγµατα ρυθµίζονται από το δίκαιο της πολιτείας όπου βρίσκονται.
Άρθ. 28 Κληρονοµικές σχέσεις. Οι κληρονοµικές σχέσεις διέπονται από το δίκαιο της ιθαγένειας που είχε ο κληρονοµούµενος όταν πέθανε.
Σηµ.: Για τις διεθνείς κληρονοµικές σχέσεις, βλ. Καν ΕΕ 650/2012.
Άρθ. 29 Απόκτηση και απώλεια ιθαγένειας. Η απόκτηση και η απώλεια από ένα πρόσωπο της ιθαγένειας µιας πολιτείας ρυθµίζονται από το δίκαιο της πολιτείας αυτής.
Άρθ. 30 Έλλειψη ιθαγένειας και συνήθους διαµονής. Εφόσον ο νόµος δεν καθιερώνει άλλη ρύθµιση, αν το πρόσωπο δεν έχει ιθαγένεια, εφαρµόζεται στη θέση του δικαίου της ιθαγένειας
Σελ. 7
το δίκαιο της συνήθους διαµονής και, αν δεν έχει συνήθη διαµονή, το δίκαιο της απλής διαµονής.
Άρθ. 31 Πολλαπλή ιθαγένεια. Αν το πρόσωπο έχει ελληνική και ξένη ιθαγένεια, ως δίκαιο της ιθαγένειας εφαρµόζεται το ελληνικό δίκαιο. Αν το πρόσωπο έχει πολλαπλή ξένη ιθαγένεια, εφαρµόζεται το δίκαιο της πολιτείας µε την οποία συνδέεται στενότερα.
Άρθ. 32 Αναπαραποµπή. Στο αλλοδαπό δίκαιο που πρέπει να εφαρµοστεί δεν περιλαµβάνονται και οι κανόνες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου της αλλοδαπής πολιτείας.
Άρθ. 33 Επιφύλαξη δηµόσιας τάξης. Διάταξη αλλοδαπού δικαίου δεν εφαρµόζεται, αν η εφαρµογή της προσκρούει στα χρηστά ήθη ή γενικά στη δηµόσια τάξη.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Φυσικό πρόσωπο
Άρθ. 34 Ικανότητα δικαίου. Κάθε άνθρωπος είναι ικανός να έχει δικαιώµατα και υποχρεώσεις.
Άρθ. 35 Υπαρξη και τέλος προσώπου. Το πρόσωπο αρχίζει να υπάρχει µόλις γεννηθεί ζωντανό και παύει να υπάρχει µε το θάνατό του.
Άρθ. 36 [Κυοφορούμενο]. Ως πρoς τα δικαιώµατα που του επάγονται το κυοφορούµενο θεωρείται γεννηµένο, αν γεννηθεί ζωντανό.
Άρθ. 37 Απόδειξη θανάτου. Όποιος ισχυρίζεται, για να ασκήσει δικαίωµα, ότι ένα πρόσωπο ζει ή πέθανε, ή ότι σε ορισµένη εποχή ζούσε ή ότι επέζησε από κάποιον άλλο, οφείλει να το αποδείξει.
Σελ. 8
Άρθ. 38 [Τεκμήριο συναποβίωσης]. Αν περισσότεροι έχουν πεθάνει και δεν µπορεί να αποδειχθεί ότι ο ένας επέζησε από κάποιον άλλο, τεκµαίρεται ότι όλοι πέθαναν ταυτόχρονα.
Άρθ. 39 [Τεκμήριο θανάτου εξαφανισθέντος]. Θεωρείται ότι έχει αποδειχθεί ο θάνατος προσώπου που το σώµα του δεν βρέθηκε, αν εξαφανίστηκε υπό συνθήκες που κάνουν του θάνατό του βέβαιο.
Άρθ. 40 Αφάνεια. Αν ο θάνατος προσώπου είναι πολύ πιθανός, επειδή εξαφανίστηκε ενώ βρισκόταν σε κίνδυνο ζωής, ή επειδή λείπει πολύ καιρό χωρίς ειδήσεις, το δικαστήριο τον κηρύσσει άφαντο ύστερα από αίτηση οποιουδήποτε εξαρτά δικαιώµατα από το θάνατό του.
Άρθ. 41 [Προθεσμίες]. Η κήρυξη της αφάνειας δεν µπορεί να ζητηθεί πριν από την πάροδο ενός τουλάχιστον έτους από τη στιγµή του κινδύνου, και, αν ήταν παρατεταµένος, από την τελευταία στιγµή του, ή πέντε τουλάχιστον ετών από την τελευταία είδηση.
Άρθ. 42 Αρµόδιο δικαστήριο. Η αίτηση για την κήρυξη της αφάνειας δικάζεται από το δικαστήριο της τελευταίας στην Ελλάδα κατοικίας ή διαµονής του προσώπου που εξαφανίστηκε, και, αν δεν υπάρχει, από το δικαστήριο της πρωτεύουσας του κράτους.
Άρθ. 43 [Δημοσίευση αίτησης]. Αν η αίτηση κριθεί βάσιµη, το δικαστήριο διατάζει να δηµοσιευτεί στον τύπο περίληψή της και ορίζει τον τρόπο της δηµοσίευσης.
Η περίληψη περιέχει: 1. το όνοµα, το επώνυµο, το επάγγελµα και την κατοικία του αιτούντος και εκείνου που εξαφανίστηκε· 2. πρόσκληση προς εκείνον που εξαφανίστηκε ή οποιονδήποτε
Σελ. 9
άλλο να δώσει πληροφορίες σχετικά µε τη ζωή ή το θάνατο αυτού που εξαφανίστηκε, µέσα σε ορισµένη προθεσµία. Η προθεσµία δεν µπορεί να είναι µικρότερη από ένα χρόνο από την τελευταία δηµοσίευση.
Άρθ. 44 [Εκδίκαση αίτησης]. Αφού περάσει η προθεσµία που αναφέρεται στη δηµοσίευση, το δικαστήριο δικάζει την αίτηση και µπορεί να διατάξει αυτεπαγγέλτως κάθε απόδειξη καθώς και την ένορκη εξέταση του αιτούντος.
Αν κριθεί ότι τα γεγονότα που αναφέρει η αίτηση για την αφάνεια αποδείχθηκαν, η απόφαση κηρύσσει την αφάνεια, καθορίζει από πότε αρχίζει και καταλογίζει τα δικαστικά έξοδα και τέλη στην περιουσία του αφάντου.
Άρθ. 45 Ματαίωση της αίτησης. Αν κατά τη διάρκεια της δίκης της αφάνειας εµφανιστεί αυτός που είχε εξαφανιστεί ή φτάσουν ειδήσεις γι’ αυτόν ή αποδειχθεί ο θάνατός του, η αίτηση απορρίπτεται.
Άρθ. 46 Άρση της αφάνειας. Ύστερα από αίτηση όποιου έχει έννοµο συµφέρον το δικαστήριο µπορεί να άρει την κατάσταση της αφάνειας ή να µεταβάλει το χρόνο της έναρξής της. Στη δίκη κλητεύεται και εκείνος που είχε ζητήσει να κηρυχθεί η αφάνεια ή, αν έχει πεθάνει ή κατοικεί στο εξωτερικό ή είναι άγνωστη η διαµονή του, ο εισαγγελέας.
Άρθ. 47 Δηµοσίευση της απόφασης. Η απόφαση που κηρύσσει την αφάνεια, καθώς και αυτή που αίρει την κατάσταση της αφάνειας ή που µεταβάλλει το χρόνο της έναρξής της δηµοσιεύεται, όταν γίνει τελεσίδικη, σύµφωνα µε τη διάταξη του άρθρου 43 παρ. 1 και από τη δηµοσίευση ισχύει για όλους. Για το γεγονός
Σελ. 10
που βεβαιώνει η απόφαση συντάσσεται ληξιαρχική πράξη ή γίνεται αντίστοιχη σηµείωση πάνω σ’ αυτήν.
Άρθ. 48 Αποτελέσµατα της κήρυξης της αφάνειας. Μετά τη δηµοσίευση της τελεσίδικης απόφασης που κηρύσσει την αφάνεια, εφόσον ο νόµος δεν ορίζει διαφορετικά, µπορούν να ασκηθούν όλα τα δικαιώµατα που εξαρτώνται από το θάνατο του αφάντου σαν να είχε αποδειχθεί ο θάνατος.
Τα αποτελέσµατα της κήρυξης της αφάνειας αρχίζουν από το χρόνο που σύµφωνα µε την απόφαση άρχισε η αφάνεια.
Άρθ. 49 [Παροχή ασφάλειας]. Οι κληρονόµοι και οι κληροδόχοι της περιουσίας του αφάντου έχουν την υποχρέωση να δώσουν ασφάλεια για την ενδεχόµενη απόδοση της περιουσίας σε επικρατέστερους δικαιούχους ή στον άφαντο. Όσοι ασκούν οποιοδήποτε άλλο δικαίωµα που εξαρτάται από το θάνατο του αφάντου µπορούν να υποχρεωθούν σε ασφάλεια. Η ασφάλεια αίρεται όταν περάσουν δέκα χρόνια από τότε που η περιουσία παραδόθηκε στους κληρονόµους ή τους κληροδόχους ή από τότε που ασκήθηκε άλλο δικαίωµα.
Άρθ. 50 [Εμφάνιση αφάντου]. Αν εµφανιστεί ο άφαντος ή αναγνωριστεί ότι τρίτοι έχουν επικρατέστερα δικαιώµατα, αυτοί που άσκησαν δικαίωµα από την κήρυξη της αφάνειας έχουν υποχρέωση να αποδώσουν ό,τι πήραν. Αν πρόκειται για κληρονοµία, εφαρµόζονται οι διατάξεις για την αγωγή περί κλήρου.
Άρθ. 51 Κατοικία. Το πρόσωπο έχει κατοικία τον τόπο της κύριας και µόνιµης εγκατάστασής του. Κανένας δεν µπορεί να έχει συγχρόνως περισσότερες από µία κατοικίες. Για τις υποθέσεις που αναφέρονται στην άσκηση του επαγγέλµατος λογίζεται ως ειδική κατοικία του προσώπου ο τόπος όπου ασκεί το επάγγελµά του.
Σελ. 11
Άρθ. 52 [Διατήρηση κατοικίας]. Η κατοικία διατηρείται ωσότου αποκτηθεί νέα.
Άρθ. 53 [Τόπος διαμονής]. Αν δεν µπορεί να αποδειχθεί η τελευταία κατοικία του προσώπου, ως κατοικία θεωρείται ο τόπος διαµονής του.
Άρθ. 54 Κατοικία νόµιµη. Αυτοί που έχουν διοριστεί σε ισόβια δηµόσια υπηρεσία έχουν κατοικία τον τόπο όπου υπηρετούν.
Άρθ. 55 Καταργήθηκε µε το άρθρο 2 του Ν 1329/1983.
Άρθ. 56 [Ανήλικος υπό γονική μέριμνα, υπό επιτροπεία, υπό δικαστική συμπαράσταση]. Ο ανήλικος που τελεί υπό γονική µέριµνα, έχει κατοικία την κατοικία των γονέων του ή του γονέα που ασκεί µόνος του τη γονική µέριµνα. Αν τη γονική µέριµνα ασκούν και οι δύο γονείς, χωρίς να έχουν την ίδια κατοικία, ο ανήλικος έχει κατοικία την κατοικία του γονέα µε τον οποίο διαµένει.
Η επίδοση εγγράφων που αφορούν το τέκνο γίνεται στην κατοικία του γονέα µε τον οποίο διαµένει ή του τρίτου που ασκεί τη γονική µέριµνα. Ο γονέας µε τον οποίο διαµένει το τέκνο, υποχρεώνεται άµεσα να ενηµερώσει τον άλλο γονέα σχετικά µε την επίδοση και το περιεχόµενο των εγγράφων που το αφορούν.
Ο ανήλικος που τελεί υπό επιτροπεία ή όποιος τελεί υπό πλήρη στερητική δικαστική συµπαράσταση, έχει κατοικία την κατοικία του επιτρόπου ή του δικαστικού συµπαραστάτη του.
(Όπως το άρθρο, το οποίο είχε τροποποιηθεί από το άρθρο 15 του Ν 2447/1996, τροποποιήθηκε εκ νέου από το άρθρο 3 του Ν 4800/2021, ΦΕΚ Α΄ 81/21.5.2021, έναρξη ισχύος: 16.9.2021 -άρθρο 30 Ν 4800/2021.)
Σηµ.: Σύµφωνα µε το άρθρο 18 του Ν 4800/2021 (ΦΕΚ Α΄ 81/21.5.2021), το οποίο ισχύει από τις 16.9.2021, κατ' άρθρο 30 του Ν 4800/2021: «Τα Κεφάλαια Β΄ και Γ΄ [το κεφάλαιο Β΄ περιλαµβάνει το άρθρο 3 που τρο-
Σελ. 12
ποποιεί το άρθρο 56 ΑΚ] εφαρµόζονται και στις εκκρεµείς υποθέσεις επί των οποίων δεν έχει εκδοθεί, µέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος [16.9.2021], αµετάκλητη δικαστική απόφαση. Συµφωνίες των γονέων σχετικά µε την άσκηση της γονικής µέριµνας, ή την επικοινωνία µε το τέκνο που έχουν καταρτιστεί µέχρι την έναρξη ισχύος των Κεφαλαίων Β΄ και Γ΄ ισχύουν, εκτός αν το δικαστήριο προβεί σε διαφορετική ρύθµιση, ύστερα από αίτηση ενός εκ των γονέων, η οποία υποβάλλεται εντός προθεσµίας δύο (2) ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος [16.9.2021].»
Άρθ. 57 Δικαίωµα στην προσωπικότητα. Όποιος προσβάλλεται παράνοµα στην προσωπικότητά του έχει δικαίωµα να απαιτήσει να αρθεί η προσβολή και να µην επαναληφθεί στο µέλλον. Αν η προσβολή αναφέρεται στην προσωπικότητα προσώπου που έχει πεθάνει, το δικαίωµα αυτό έχουν ο σύζυγος, οι κατιόντες, οι ανιόντες, οι αδελφοί και οι κληρονόµοι του από διαθήκη.
Αξίωση αποζηµίωσης σύµφωνα µε τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεν αποκλείεται.
Άρθ. 58 Δικαίωµα στο όνοµα. Αν σ’ αυτόν που δικαιούται να φέρει ένα όνοµα αµφισβητείται από άλλον το δικαίωµα αυτό, ή αν κάποιος χρησιµοποιεί παράνοµα ορισµένο όνοµα, ο δικαιούχος ή εκείνος που βλάπτεται, µπορεί να ζητήσει να αρθεί η προσβολή και να µην επαναληφθεί στο µέλλον. Αξίωση αποζηµίωσης σύµφωνα και µε τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεν αποκλείεται.
Άρθ. 59 Ικανοποίηση ηθικής βλάβης. Στις περιπτώσεις των δύο προηγούµενων άρθρων το δικαστήριο µε την απόφασή του, ύστερα από αίτηση αυτού που έχει προσβληθεί και αφού λάβει υπόψη το είδος της προσβολής, µπορεί επιπλέον να καταδικάσει τον υπαίτιο να ικανοποιήσει την ηθική βλάβη αυτού που έχει προσβληθεί. Η ικανοποίηση συνίσταται σε πληρωµή χρηµατικού ποσού, σε δηµοσίευµα, ή σε οτιδήποτε επιβάλλεται από τις περιστάσεις.
Σελ. 13
Άρθ. 60 Δικαίωµα στα προϊόντα της διάνοιας. Όποιος προσβάλλεται παράνοµα στο αποκλειστικό δικαίωµά του επάνω στα προϊόντα της διάνοιάς του έχει δικαίωµα να απαιτήσει κατά τους όρους του νόµου, να αρθεί η προσβολή και να µην επαναληφθεί στο µέλλον. Αξίωση αποζηµίωσης σύµφωνα µε τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεν αποκλείεται.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Νοµικά πρόσωπα
Άρθ. 61 Νοµικά πρόσωπα γενικά. Ενωση προσώπων για την επιδίωξη ορισµένου σκοπού, καθώς επίσης σύνολο περιουσίας που έχει ταχθεί στην εξυπηρέτηση ορισµένου σκοπού, µπορούν να αποκτήσουν προσωπικότητα (νοµικό πρόσωπο), αν τηρηθούν οι όροι που αναγράφει ο νόµος.
Άρθ. 62 Έκταση ικανότητας. Η ικανότητα του νοµικού προσώπου δεν εκτείνεται σε έννοµες σχέσεις που προϋποθέτουν ιδιότητες φυσικού προσώπου.
Άρθ. 63 Έγγραφο για τη σύσταση. Η συστατική πράξη, το καταστατικό ή ο οργανισµός του νοµικού προσώπου συντάσσονται εγγράφως.
Άρθ. 64 Έδρα. Το νοµικό πρόσωπο, αν στη συστατική πράξη ή στο καταστατικό δεν ορίζεται διαφορετικά, έχει ως έδρα τον τόπο όπου λειτουργεί η διοίκησή του.
Άρθ. 65 Διοίκηση. Το νοµικό πρόσωπο διοικείται από ένα ή περισσότερα πρόσωπα. Όταν η διοίκηση ειναι πολυµελής, αν δεν ορίζεται κάτι άλλο στη συστατική πράξη ή στο καταστατικό, οι αποφάσεις λαµβάνονται µε απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων.
Σελ. 14
Άρθ. 66 [Δικαίωμα ψήφου]. Μέλος της διοίκησης δεν δικαιούται να ψηφίσει, αν η απόφαση αφορά την επιχείρηση δικαιοπραξίας ή την έγερση ή την κατάργηση δίκης µεταξύ του νοµικού προσώπου και του µέλους ή του συζύγου του ή εξ αίµατος συγγενούς του ως και τον τρίτο βαθµό.
Άρθ. 67 Εξουσία της διοίκησης. Όποιος έχει τη διοίκηση νοµικού προσώπου φροντίζει τις υποθέσεις του και το αντιπροσωπεύει δικαστικά και εξώδικα. Υποκατάσταση απαγορεύεται εφόσον η συστατική πράξη ή το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά.
Άρθ. 68 [Έκταση εξουσίας]. Η έκταση της εξουσίας εκείνου που έχει τη διοίκηση προσδιορίζεται από τη συστατική πράξη ή το καταστατικό· ο προσδιορισµός αυτός ισχύει και για τους τρίτους. Με τη συστατική πράξη ή το καταστατικό ορισµένες υποθέσεις µπορούν να ανατεθούν σε ιδιαίτερο πρόσωπο. Η εξουσία του, σε περίπτωση αµφιβολίας, εκτείνεται και σε κάθε συναφή πράξη.
Κατά τα λοιπά εφαρµόζονται αναλόγως οι διατάξεις για την αντιπροσώπευση και την εντολή.
Άρθ. 69 Έλλειψη προσώπων διοίκησης. Αν λείπουν τα πρόσωπα που απαιτούνται για τη διοίκηση του νοµικού προσώπου ή αν τα συµφέροντά τους συγκρούονται προς εκείνα του νοµικού προσώπου, ο ειρηνοδίκης διορίζει προσωρινή διοίκηση ύστερα από αίτηση όποιου έχει έννοµο συµφέρον. (Όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 1 παρ. 1 του Ν 4055/2012.)
Άρθ. 70 Δικαιοπραξίες του νοµικού προσώπου. Δικαιοπραξίες που επιχείρησε µέσα στα όρια της εξουσίας του το όργανο που διοικεί το νοµικό πρόσωπο υποχρεώνουν το νοµικό πρόσωπο.
Άρθ. 71 Ευθύνη νοµικού προσώπου. Το νοµικό πρόσωπο ευθύνεται για τις πράξεις ή τις παραλείψεις των οργάνων που το
Σελ. 15
αντιπροσωπεύουν, εφόσον η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που τους είχαν ανατεθεί και δηµιουργεί υποχρέωση αποζηµίωσης. Το υπαίτιο πρόσωπο ευθύνεται επιπλέον εις ολόκληρον.
Άρθ. 72 Εκκαθάριση. Μόλις το νοµικό πρόσωπο διαλυθεί, βρίσκεται αυτοδικαίως σε εκκαθάριση. Ωσότου περατωθεί η εκκαθάριση και για τις ανάγκες της θεωρείται ότι υπάρχει.
Άρθ. 73 [Διορισμός εκκαθαριστών]. Αν ο νόµος ή η συστατική πράξη ή το καταστατικό δεν ορίζουν διαφορετικά ή το αρµόδιο όργανο δεν αποφάσισε διαφορετικά, η εκκαθάριση γίνεται από εκείνους που έχουν τη διοίκηση του νοµικού προσώπου. Αν δεν υπάρχουν, ο ειρηνοδίκης διορίζει έναν ή περισσότερους εκκαθαριστές.
(Όπως το άρθρο αντικαταστάθηκε από το άρθρο 1 παρ. 2 του Ν 4055/2012.)
Άρθ. 74 [Ο εκκαθαριστής ως διοικητής του νομικού προσώπου]. Ο εκκαθαριστής ενεργεί ως διοικητής του νοµικού προσώπου. Η εξουσία του περιορίζεται στις ανάγκες της εκκαθάρισης.
Άρθ. 75 [Ευθύνη εκκαθαριστή]. Ο εκκαθαριστής ευθύνεται να αποζηµιώσει τους δανειστές του νοµικού προσώπου για κάθε υπαίτια παράβαση των υποχρεώσεών του. Περισσότεροι εκκαθαριστές ευθύνονται εις ολόκληρον.
Άρθ. 76 [Τρόπος εκκαθάρισης]. Η εκκαθάριση γίνεται σύµφωνα µε τις διατάξεις για τη δικαστική εκκαθάριση κληρονοµίας, που εφαρµόζονται αναλόγως.
Άρθ. 77 Τύχη της περιουσίας µετά τη διάλυση. Η περιουσία νοµικού προσώπου που διαλύθηκε, αν ο νόµος ή η συστατική πράξη ή το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, ή το αρµόδιο
Σελ. 16
όργανο δεν αποφάσισε διαφορετικά, περιέρχεται στο δηµόσιο. Το δηµόσιο έχει την υποχρέωση να εκπληρώσει το σκοπό του νοµικού προσώπου µε την περιουσία αυτή.
Άρθ. 78 Σωµατείο. Ενωση προσώπων που επιδιώκει σκοπό µη κερδοσκοπικό αποκτά προσωπικότητα όταν εγγραφεί σε ειδικό δηµόσιο βιβλίο (σωµατείο) που τηρείται στο πρωτοδικείο της έδρας του. Για να συσταθεί σωµατείο χρειάζονται είκοσι τουλάχιστον πρόσωπα.
Άρθ. 79 Αίτηση για την εγγραφή σωµατείου. Για την εγγραφή του σωµατείου στο βιβλίο οι ιδρυτές ή η διοίκηση του σωµατείου υποβάλλουν αίτηση στο πρωτοδικείο. Στην αίτηση επισυνάπτονται η συστατική πράξη, τα ονόµατα των µελών της διοίκησης και το καταστατικό µε τις υπογραφές των µελών και µε χρονολογία.
Άρθ. 80 Καταστατικό σωµατείου. Το καταστατικό, για να είναι έγκυρο, πρέπει να καθορίζει: 1. το σκοπό, την επωνυµία και την έδρα του σωµατείου· 2. τους όρους της εισόδου, της αποχώρησης και της αποβολής των µελών, καθώς και τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις τους· 3. τους πόρους του σωµατείου· 4. τον τρόπο της δικαστικής και της εξώδικης αντιπροσώπευσης του σωµατείου· 5. τα όργανα της διοίκησης του σωµατείου, καθώς και τους όρους µε τους οποίους καταρτίζεται και λειτουργεί η διοίκηση και παύονται τα όργανά της· 6. τους όρους µε τους οποίους συγκαλείται, συνεδριάζει και αποφασίζει η συνέλευση των µελών· 7. τους όρους για την τροποποίηση του καταστατικού· 8. τους όρους για τη διάλυση του σωµατείου.
Άρθ. 81 Απόφαση για την εγγραφή του σωµατείου. Αν συντρέχουν οι νόµιµοι όροι, ο ειρηνοδίκης διατάσσει: 1. να δηµοσιευθεί στον τύπο περίληψη του καταστατικού µε τα ουσιώδη στοιχεία του, 2. να εγγραφεί το σωµατείο στο βιβλίο των σωµα-
Σελ. 17
τείων. Η εγγραφή αυτή περιλαµβάνει το όνοµα και την έδρα του σωµατείου, τη χρονολογία του καταστατικού, τα µέλη της διοίκησης και τους όρους που την περιορίζουν. Το καταστατικό επικυρώνεται από τον ειρηνοδίκη, κοινοποιείται στον εισαγγελέα πρωτοδικών και κατατίθεται στο αρχείο του πρωτοδικείου. (Όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 1 παρ. 3 του Ν 4055/2012.)
Άρθ. 82 [Ανακοπή διάταξης Δικαστή]. Τη διάταξη του ειρηνοδίκη που απορρίπτει την αίτηση έχει δικαίωµα να ανακόψει µόνο εκείνος που την είχε υποβάλει. Τη διαταγή που δέχεται την αίτηση έχει δικαίωµα να ανακόψει µόνο ο εισαγγελέας πρωτοδικών αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν αίτησης της εποπτεύουσας αρχής, καθώς και κάθε τρίτος που έχει έννοµο συµφέρον. (Όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 1 παρ. 4 του Ν 4055/2012.)
Άρθ. 83 Από πότε υπάρχει το σωµατείο. Το σωµατείο αποκτά προσωπικότητα από τη στιγµή που θα εγγραφεί στο βιβλίο. Η εγγραφή γίνεται αµέσως µετά την έκδοση της διαταγής του άρθρου 81. (Όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 1 παρ. 5 του Ν 4055/2012.)
Άρθ. 84 Εγγραφή τροποποίησης του καταστατικού. Κάθε τροποποίηση του καταστατικού ισχύει µόνο αφού εγγραφεί στο βιβλίο σύµφωνα µε τις διατάξεις των άρθρων 79, 81 και 82.
Άρθ. 85 Σηµείωση της διάλυσης του σωµατείου. Η διάλυση του σωµατείου, οπωσδήποτε και αν επέλθει, καθώς και τα ονόµατα των εκκαθαριστών, σηµειώνονται στο βιβλίο των σωµατείων, δίπλα στην εγγραφή του. Η σηµείωση γίνεται ύστερα από αίτηση της διοίκησης του σωµατείου ή της αρχής που προκάλεσε τη διάλυσή του.
Άρθ. 86 Είσοδος νέων µελών. Αν το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, η είσοδος νέων µελών επιτρέπεται πάντοτε.
Σελ. 18
Άρθ. 87 Αποχώρηση µελών. Τα µέλη έχουν δικαίωµα να αποχωρήσουν από το σωµατείο. Η αποχώρηση πρέπει να γνωστοποιείται τρείς τουλάχιστον µήνες πριν από τη λήξη του λογιστικού έτους και ισχύει για το τέλος του.
Άρθ. 88 Αποβολή µελών. Αποβολή µέλους επιτρέπεται: 1. στις περιπτώσεις που προβλέπει το καταστατικό· 2. αν υπάρχει σπουδαίος λόγος και το αποφασίσει η γενική συνέλευση.
Το µέλος που έχει αποβληθεί έχει το δικαίωµα να προσφύγει στον πρόεδρο των πρωτοδικών µέσα σε δύο µήνες αφότου του γνωστοποιήθηκε η απόφαση, αν η αποβολή έγινε αντίθετα προς τους όρους του καταστατικού ή αν δεν υπήρχαν σπουδαίοι λόγοι για την αποβολή του.
Άρθ. 89 Ισοτιµία µελών. Ολα τα µέλη του σωµατείου έχουν ίσα δικαιώµατα. Ιδιαίτερα δικαιώµατα απονέµονται ή αφαιρούνται µε τη συναίνεση όλων των µελών.
Άρθ. 90 Δικαιώµατα και υποχρεώσεις αυτών που έπαψαν να είναι µέλη. Όσοι έπαψαν να είναι µέλη του σωµατείου δεν έχουν κανένα δικαίωµα στην περιουσία του.
Οφείλουν να καταβάλουν την εισφορά τους ανάλογα µε το χρόνο που παρέµειναν µέλη.
Άρθ. 91 Αµεταβίβαστο της ιδιότητας του µέλους. Η ιδιότητα του µέλους, αν το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, δεν επιδέχεται αντιπροσώπευση και δεν µεταβιβάζεται ούτε κληρονοµείται.
Άρθ. 92 Διοίκηση του σωµατείου. Η διοίκηση του σωµατείου, αν το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, αποτελείται από µέλη του σωµατείου.
Άρθ. 93 Συνέλευση του σωµατείου. Η συνέλευση των µελών αποτελεί το ανώτατο όργανο του σωµατείου και αποφασίζει για
Σελ. 19
κάθε υπόθεσή του που δεν υπάγεται στην αρµοδιότητα άλλου οργάνου. Η συνέλευση, αν το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, ιδίως εκλέγει τα πρόσωπα της διοίκησης, αποφασίζει για την είσοδο ή την αποβολή µέλους, εγκρίνει τον ισολογισµό, αποφασίζει για τη µεταβολή του σκοπού του σωµατείου, για την τροποποίηση του καταστατικού και για τη διάλυση του σωµατείου.
Άρθ. 94 Έργο της συνέλευσης. Η συνέλευση έχει την εποπτεία και τον έλεγχο των οργάνων της διοίκησης και έχει το δικαίωµα οποτεδήποτε να τα παύει, χωρίς να θίγεται το δικαίωµά τους να απαιτήσουν την αµοιβή που έχει συµφωνηθεί. Το καταστατικό δεν µπορεί να περιορίσει το δικαίωµα της συνέλευσης να παύει τα όργανα της διοίκησης για σπουδαίους λόγους και ιδίως για βαριά παράβαση των καθηκόντων τους ή για ανικανότητα να ασκήσουν την τακτική διαχείριση.
Άρθ. 95 Σύγκληση. Η διοίκηση συγκαλεί τη συνέλευση στις περιπτώσεις που ορίζει το καταστατικό ή κάθε φορά που επιβάλλεται από το συµφέρον του σωµατείου.
Άρθ. 96 [Αριθμός μελών]. Η συνέλευση συγκαλείται, αν το ζητήσει ο αριθµός µελών που προβλέπει το καταστατικό. Αν δεν υπάρχει τέτοια πρόβλεψη, τη σύγκληση µπορεί να ζητήσει το ένα πέµπτο των µελών µε αίτηση όπου αναγράφονται τα θέµατα που πρόκειται να συζητηθούν.
Αν η διοίκηση δεν εισακούσει την αίτηση, ο πρόεδρος πρωτοδικών µπορεί να εξουσιοδοτήσει τους αιτούντες να συγκαλέσουν τη συνέλευση και να ρυθµίσει τα σχετικά µε την προεδρία της.
Άρθ. 97 Πώς αποφασίζει η συνέλευση. Η συνέλευση αποφασίζει µε απόλυτη πλειοψηφία των µελών που είναι παρόντα. Απόφαση για θέµα που δεν αναγράφεται στην πρόσκληση είναι άκυρη.
Σελ. 20
Αν όλα τα µέλη συναινέσουν εγγράφως σε ορισµένη πρόταση, µπορεί να ληφθεί απόφαση και χωρίς συνέλευση των µελών.
Άρθ. 98 [Δικαίωμα ψήφου]. Το µέλος δεν έχει δικαίωµα να ψηφίσει, αν η απόφαση αφορά την επιχείρηση δικαιοπραξίας ή την έγερση ή την κατάργηση δίκης µεταξύ του σωµατείου και του µέλους ή του συζύγου του ή εξ αίµατος συγγενούς του ως και τον τρίτο βαθµό.
Άρθ. 99 [Τροποποίηση καταστατικού. Διάλυση σωματείου]. Για να αποφασιστεί η τροποποίηση του καταστατικού ή η διάλυση του σωµατείου χρειάζεται η παρουσία των µισών τουλάχιστον µελών και πλειοψηφία των τριών τετάρτων των παρόντων.
Άρθ. 100 [Μεταβολή σκοπού]. Για να µεταβληθεί ο σκοπός του σωµατείου πρέπει να συναινέσουν όλα τα µέλη. Οι απόντες συναινούν εγγράφως.
Άρθ. 101 Ακυρότητα απόφασης. Απόφαση της συνέλευσης είναι άκυρη, αν αντιβαίνει στο νόµο ή στο καταστατικό. Την ακυρότητα κηρύσσει το δικαστήριο ύστερα απο αγωγή µέλους που δεν συναίνεσε ή οποιουδήποτε άλλου έχει έννοµο συµφέρον. Η αγωγή αποκλείεται µετά την πάροδο έξι µηνών από την απόφαση της συνέλευσης. Η απόφαση που κηρύσσει την ακυρότητα ισχύει έναντι όλων.
Άρθ. 102 [Αναστολή εκτέλεσης της απόφασης]. Ο πρόεδρος πρωτοδικών µπορεί να αναστείλει την εκτέλεση µιας άκυρης απόφασης, αν το ζητήσει η διοίκηση του σωµατείου ή µέλος του ή ο εισαγγελέας.
Άρθ. 103 Διάλυση του σωµατείου. Το σωµατείο διαλύεται οποτεδήποτε µε απόφαση της συνέλευσης των µελών.
















