ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
- Έκδοση: 2015
- Σχήμα: 17x24
- Σελίδες: 328
- ISBN: 978-960-562-351-7
- Δείτε ένα απόσπασμα
Το έργο Κυπριακό Ποινικό Δίκαιο καλύπτει ένα χρόνιο κενό στη νομική γραμματεία της Κύπρου σε σχέση με τη σπουδή και μελέτη του ποινικού δικαίου. Επιχειρείται έτσι η πρώτη, από πλευράς μεθοδολογικής και δογματικής, συστηματική μελέτη του βασικού τμήματος του Γενικού Μέρους του Κυπριακού Ποινικού Δικαίου, που αφορά στη Θεωρία του Εγκλήματος και στην παρουσίαση και ανάλυση της γενικής μορφής της εμφάνισής του.
To βιβλίο πραγματεύεται τις θεμελιώδεις περί εγκλήματος και ποινής έννοιες, παρουσιάζοντας τις σχετικές σχολές σκέψης, τους άξονες του νομικού εγκλήματος, όπως είναι η έννοια της πράξης και η αιτιώδης συνάφεια πράξης και αποτελέσματος, η ποινική αδικοπραγία υπό αντικειμενική άποψη, η “ένοχη σκέψη» (ʽmens reaʼ) και οι μορφές της υπαιτιότητας, καθώς και τα είδη των νομικών εγκλημάτων, σύμφωνα με τα διάφορα κριτήρια επιστημονικής τους κατάταξης. Περαιτέρω, αναλύονται τα πεδία της δικαιολόγησης και της άρσης της ενοχής (ʽjustificationʼ, ʽexcuseʼ), με αναλυτική επισκόπηση των επί μέρους υπερασπίσεων (ʽdefencesʼ). Τέλος, αφού εξεταστούν ειδικές μορφές ποινικής ευθύνης, όπως η αυστηρή, η καθʼ υποκατάσταση και αυτή των νομικών προσώπων, το βιβλίο ολοκληρώνεται με την παρουσίαση της επιμετρητικής φάσεως (ʽsentencingʼ).
Βασικό μέλημα του βιβλίου είναι η (πρώτη ελληνόφωνη) ανάπτυξη της δογματικής προβληματικής της παράδοσης του κοινοδικαίου (ʽcommon lawʼ), χωρίς όμως να χάνεται και η σύνδεση με την ηπειρωτική παράδοση, ώστε να παράγεται μια σύνθετη και συγκριτικά εμπλουτισμένη γνώση, αντίστοιχη των επιταγών και απαιτήσεων ενός κατά βάση κοινοδικαιικού αλλά όχι λιγότερο μικτού νομικού συστήματος ποινικού δικαίου, όπως το κυπριακό. Όπως άλλωστε θα διαπιστώσει ο αναγνώστης, οι θεματικές και οι δογματικοί προβληματισμοί έχουν πλείστα όσα κοινά μεταξύ τους στοιχεία. Η ανάδειξη της κυπριακής νομολογίας είναι αυτονόητη, καθώς τούτο επιτάσσει και η κοινοδικαιική παράδοση. Όμως, ιδιαίτερη επιδιώχθηκε να είναι και η ανάδειξη της νομολογίας του ευρύτερου χώρου του κοινοδικαίου, μάλιστα δε η ανίχνευση της δικαστικής στάσης και εκτός του βρετανικού νομικού χώρου, όπως αυτής στην Κοινοπολιτεία και στη Β. Αμερική. Τέλος, επιχειρείται μια -όσο είναι δυνατό- εξαντλητική αναφορά στη βιβλιογραφία, καθώς το εγχειρίδιο φιλοδοξεί με αυτή να παράσχει το έναυσμα για περαιτέρω εμβαθύνσεις.
Το έργο αποτελεί πολύτιμο οδηγό τόσο για τον σπουδαστή και εφαρμοστή του κυπριακού ποινικού δικαίου, όσο και για όποιον νομικό θέλει να κατανοήσει το ποινικό Κοινοδίκαιο ή να εμβαθύνει στην προβληματική των ποινικών φαινομένων. Συμπληρώνεται με αλφαβητικό ευρετήριο καθώς και κατάλογο δικαστικών αποφάσεων τα οποία διευκολύνουν σημαντικά τον αναγνώστη στην έρευνά του.
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ | |
Κυπριακές | Σελ. XV |
ΕΔΔΑ & Αλλοδαπές | Σελ. XXIII |
Α. ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΠΟΙΝΗ | |
Α. 1. Οριοθέτηση του Ποινικού Δικαίου και διακρίσεις του | Σελ. 1 |
Α. 2. Πραγματικό και νομικό έγκλημα | Σελ. 3 |
Α. 2. 1. Θεωρήσεις της πραγματικής έννοιας του εγκλήματος | Σελ. 3 |
Α. 2. 2. Η νομική έννοια του εγκλήματος και η δικαιοϊστορική της εξέλιξη | Σελ. 10 |
Α. 3. Έννομο Αγαθό/Συμφέρον | Σελ. 13 |
Α. 3. 1. Ορισμός της έννοιας | Σελ. 14 |
Α. 3. 2. Αρχές της βλάβης, της προσβολής, της εκμετάλλευσης. Χρησιμότητα της έννοιας του εννόμου αγαθού | Σελ. 15 |
Α. 3. 3. Υλικό και νομικό αντικείμενο του εγκλήματος | Σελ. 19 |
Α. 4. Η Ποινή | Σελ. 20 |
Α. 4. 1. Ορισμός της ποινής ως κακού. Προστατευτική και εγγυητική αρχή | Σελ. 20 |
Α. 4. 2. Η εριζόμενη αναγκαιότητα της ποινής. «Κοινωνική Άμυνα» και καταργητισμός | Σελ. 22 |
Α. 4. 3. Οι σκοποί της ποινής | Σελ. 24 |
Α. 4. 3. 1. Απόλυτες θεωρίες. Η ανταπόδοση | Σελ. 24 |
Α. 4. 3. 2. Σχετικές θεωρίες. Η πρόληψη και οι περιπέτειές της | Σελ. 27 |
Α. 4. 3. 2. α. Τα είδη της πρόληψης | Σελ. 27 |
Α. 4. 3. 2. β. Εναλλακτικές του εγκλεισμού μορφές έκτισης | Σελ. 29 |
Α. 4. 3. 2. γ. «Κοινοτική» αστυνόμευση; | Σελ. 31 |
Α. 4. 3. 2. δ. Κοινωνική πρόληψη. Οι υπερβολές της πρόληψης | Σελ. 31 |
Α. 4. 3. 2. ε. Μακροεγκληματικότητα | Σελ. 33 |
Α. 4. 3. 2. στ. Ποινικό δίκαιο του «εχθρού» και «μηδενική ανοχή» | Σελ. 33 |
Α. 4. 3. 3. Μικτές (ενωτικές) θεωρίες | Σελ. 37 |
Α. 4. 3. 4. Αποκαταστατική δικαιοσύνη | Σελ. 39 |
Α. 4. 3. 5. Οι σκοποί της ποινής στην κυπριακή έννομη τάξη | Σελ. 42 |
Α. 4. 4. Η ποινή: δικαιοϊστορική αναδρομή | Σελ. 42 |
Α. 4. 4. 1. «Αντιπεπονθός» | Σελ. 42 |
Α. 4. 4. 2. Ανταπόδοση - Παραδειγματισμός | Σελ. 43 |
Α. 4. 4. 3. Ο Διαφωτισμός | Σελ. 43 |
Α. 4. 4. 4. Ο ποινολογικός θετικισμός | Σελ. 44 |
Α. 4. 4. 5. Η «δίκαιη τιμωρία» | Σελ. 44 |
Β. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΠΚ. ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΚΑΤΑΒΟΛΕΣ, ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΑΡΧΕΣ, ΝΟΜΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ, ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ | |
Β. 1. Ιστορική αναδρομή στο κυπριακό νομικό σύστημα. Η σημασία του κοινοδικαίου | Σελ. 46 |
Β. 2. Αρχές του κυπριακού ποινικού δικαίου | Σελ. 49 |
Β. 2. 1. Αρχή της νομιμότητας | Σελ. 49 |
Β. 2. 2. Αρχή της αποσπασματικότητας | Σελ. 53 |
Β. 2. 3. Αρχή της αναλογικότητας εγκλήματος και ποινής | Σελ. 53 |
Β. 2. 4. Αρχή του δεδικασμένου | Σελ. 54 |
Β. 2. 5. Αρχή του έσχατου μέσου | Σελ. 56 |
Β. 3. Τοπικά όρια ισχύος του κυπριακού ποινικού δικαίου | Σελ. 57 |
Β. 3. 1. Εδαφικότητα | Σελ. 57 |
Β. 3. 2. Ενεργητική προσωπικότητα | Σελ. 58 |
Β. 3. 3. Η προστατευτική αρχή | Σελ. 58 |
Β. 3. 4. Η παγκόσμια δικαιοσύνη | Σελ. 58 |
Β. 3. 5. Παθητική προσωπικότητα | Σελ. 59 |
Β. 3. 6. Συνεκτίμηση αλλοδαπών αποφάσεων | Σελ. 59 |
Β. 4. Η διεθνοποίηση του ποινικού δικαίου και τα προβλήματά της | Σελ. 60 |
Γ. Η ΠΡΑΞΗ ΚΑΙ Η ΣΥΝΑΦΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΔΡΑΣΤΗ | |
Γ. 1. Η έννοια της πράξης και οι σχετικές θεωρίες | Σελ. 63 |
Γ. 1. 1. Η φυσιοκρατική θεωρία | Σελ. 63 |
Γ. 1. 2. Η πράξη ως σκόπιμη δράση | Σελ. 64 |
Γ. 1. 3. Η κοινωνική έννοια της πράξης | Σελ. 65 |
Γ. 1. 4. Η «αρνητική» σύλληψη της πράξης | Σελ. 65 |
Γ. 2. Ο ορισμός της πράξης ως εξωτερίκευσης της προσωπικότητας και οι συνέπειές του | Σελ. 66 |
Γ. 3. Η υπόσταση του εγκλήματος | Σελ. 69 |
Γ. 4. Η ικανότητα καταλογισμού | Σελ. 70 |
Γ. 4. (α). Ανηλικότητα | Σελ. 70 |
Γ. 4. (β). Φρενοπάθεια και «θόλωση» της συνείδησης | Σελ. 72 |
Γ. 4. (γ). Ελαττωμένη ικανότητα καταλογισμού | Σελ. 77 |
Γ. 4. (δ). Η μέθη | Σελ. 77 |
Γ. 5. Πράξη «ελεύθερη στην αιτία της» | Σελ. 79 |
Γ. 6. Το κανονιστικό δίλημμα μεταξύ αιτιοκρατίας και ελευθερίας επιλογής του δράστη | Σελ. 79 |
Δ. ΕΙΔΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ | |
Δ. 1. Κακουργήματα και Πλημμελήματα | Σελ. 81 |
Δ. 2. Κοινά και Ιδιαίτερα Εγκλήματα | Σελ. 81 |
Δ. 3. Τυπικά και Ουσιαστικά Εγκλήματα | Σελ. 82 |
Δ. 4. Εγκλήματα βλάβης και διακινδύνευσης | Σελ. 84 |
Δ. 5. Διαρκή και Στιγμιαία Εγκλήματα | Σελ. 86 |
Δ. 6. Απλά και Σύνθετα Εγκλήματα | Σελ. 87 |
Δ. 7. Απλότροπα και Πολύτροπα Εγκλήματα | Σελ. 87 |
Δ. 8. Βασικά Εγκλήματα, Παραλλαγές τους και Ιδιώνυμα Εγκλήματα | Σελ. 88 |
Δ. 9. Εγκλήματα ενέργειας και εγκλήματα παράλειψης | Σελ. 89 |
Δ. 9. 1. Διά παραλείψεως τελούμενα εγκλήματα | Σελ. 89 |
Δ. 9. 2. Πηγές της ιδιαίτερης νομικής υποχρέωσης | Σελ. 91 |
Δ. 9. 2. 1. Ο νόμος, οι δικαστικές αποφάσεις και η σύμβαση | Σελ. 91 |
Δ. 9. 2. 2. Ειδικές βιοτικές σχέσεις εμπιστοσύνης | Σελ. 91 |
Δ. 9. 2. 3. Η εκούσια ανάληψη προστασίας | Σελ. 92 |
Δ. 9. 2. 4. Προγενέστερη άδικη συμπεριφορά του δράστη | Σελ. 93 |
Δ. 9. 3. Νομική υποχρέωση: Τυπική θεωρία ή (ουσιαστική) εγγυητική θέση; | Σελ. 94 |
Ε. Ο ΑΙΤΙΩΔΗΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ | |
E. 1. Αιτιώδης συνάφεια. Ορισμός | Σελ. 95 |
Ε. 2. Οι θεωρίες περί αιτιώδους συναφείας | Σελ. 95 |
Ε. 2. 1. Εξατομικεύουσες θεωρίες | Σελ. 95 |
Ε. 2. 2. Η ισοδυναμία των όρων | Σελ. 96 |
Ε. 2. 3. Η θεωρία του νομοτελους όρου | Σελ. 100 |
Ε. 2. 4. Η θεωρία της πρόσφορης αιτίας | Σελ. 100 |
Ε. 2. 5. Η νομικά διαφέρουσα αιτιότητα | Σελ. 101 |
Ε. 3. Ο αντικειμενικός καταλογισμός | Σελ. 102 |
Ε. 3. 1. Η επίταση του κινδύνου | Σελ. 103 |
Ε. 3. 2. Η νόμιμη εναλλακτική συμπεριφορά | Σελ. 103 |
Ε. 3. 3. Ο σκοπός του ποινικού κανόνα δικαίου | Σελ. 104 |
Ε. 4. Η θεσμολειτουργική τομή | Σελ. 105 |
Ε. 5. Κοινά γνωρίσματα των περί αντικειμενικού καταλογισμού θεωριών | Σελ. 106 |
Ε. 5. 1. Η απαγόρευση αναδρομής | Σελ. 106 |
Ε. 5. 2. Παρεπόμενες βλάβες | Σελ. 108 |
ΣΤ. Η ΥΠΑΙΤΙΟΤΗΤΑ (Ι). Ο ΔΟΛΟΣ | |
ΣΤ. 1. Ενοχή και υπαιτιότητα | Σελ. 110 |
ΣΤ. 2. Δόλος. Η έννοια και στοιχεία της | Σελ. 113 |
ΣΤ. 3. Είδη δόλου | Σελ. 116 |
ΣΤ. 3. 1. Η επιδίωξη | Σελ. 116 |
ΣΤ. 3. 2. Ο πλάγιος δόλος | Σελ. 116 |
ΣΤ. 3. 3. Ο «ενδεχόμενος» δόλος και η οριακή του διάκριση από τη διακεκριμένη αμέλεια | Σελ. 117 |
ΣΤ. 4. Νομικός χειρισμός των διαφόρων ειδών δόλου. Οι «υπερχειλείς» υποκειμενικές υποστάσεις | Σελ. 123 |
ΣΤ. 5. Ειδικά θέματα δόλου | Σελ. 125 |
ΣΤ. 5. 1. Αστόχημα βολής | Σελ. 125 |
ΣΤ. 5. 2. Γενικός δόλος | Σελ. 126 |
ΣΤ. 5. 3. Εναλλακτικός ή διαζευκτικός και σωρευτικός δόλος | Σελ. 127 |
Ζ. Η ΥΠΑΙΤΙΟΤΗΤΑ (ΙΙ). ΑΜΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ | |
Ζ. 1. Αμέλεια. Η έννοια και τα στοιχεία της | Σελ. 128 |
Ζ. 2. Εξωτερική αμέλεια | Σελ. 129 |
Ζ. 3. Εσωτερική αμέλεια. Η διαθετικότητα της έννοιας | Σελ. 131 |
Ζ. 4. Κοινοδικαιικές διακρίσεις στην αμέλεια | Σελ. 133 |
Ζ. 5. Η αδιαφορία (ʽrecklessnessʼ) | Σελ. 134 |
Η. ΑΥΣΤΗΡΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΕΣ ΜΟΡΦΕΣ | |
Η. 1. Η αυστηρή ευθύνη (ʽstrict liabilityʼ) | Σελ. 138 |
Η. 2. Κριτήρια ανίχνευσης της αυστηρής ευθύνης | Σελ. 139 |
Η. 3. Υπερασπίσεις στην αυστηρή ευθύνη | Σελ. 140 |
Η. 4. Η καθʼ υποκατάσταση ευθύνη (ʽvicarious liabilityʼ) | Σελ. 141 |
Η. 5. Ειδικά θέματα στην υποκατάστατη ευθύνη | Σελ. 141 |
Η. 6. Ποινική ευθύνη νομικών προσώπων | Σελ. 142 |
Θ. ΤΟ ΑΔΙΚΟ ΚΑΙ ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΑΡΣΗΣ ΤΟΥ (ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ Ι) | |
Θ. 1. Δικαιολόγηση και άρση της ενοχής | Σελ. 145 |
Θ. 2. Το άδικο και τα είδη του | Σελ. 147 |
Θ. 3. Διακρίσεις των λόγων άρσης του αδίκου | Σελ. 148 |
Θ. 4. Υπάρχει ενιαίος λόγος νομιμοποίησης της δικαιολόγησης; | Σελ. 148 |
Θ. 5. Τα υποκειμενικά στοιχεία της δικαιολόγησης | Σελ. 150 |
Θ. 6. Η αυτοάμυνα | Σελ. 151 |
Θ. 6. 1. Η κατάσταση άμυνας | Σελ. 152 |
Θ. 6. 2. Η αμυντική πράξη | Σελ. 154 |
Θ. 6. 3. Η υπέρβαση της νόμιμης άμυνας | Σελ. 158 |
Θ. 6. 4. Η πρόθεση άμυνας | Σελ. 158 |
Θ. 6. 5. Η υπαίτια κατάσταση άμυνας | Σελ. 159 |
Θ. 7. Η κατάσταση ανάγκης | Σελ. 161 |
Θ. 7. 1. Όροι της κατάστασης ανάγκης | Σελ. 162 |
Θ. 7. 2. Δράση κρατικών οργάνων | Σελ. 166 |
Θ. 8. Η σύγκρουση καθηκόντων | Σελ. 167 |
Θ. 9. Η προσταγή | Σελ. 170 |
Θ. 10. Η συναίνεση του παθόντος | Σελ. 171 |
Θ. 11. Η κοινωνική προσφορότητα τα πράξης | Σελ. 175 |
Θ. 11. 1. Η επιτρεπτή διακινδύνευση | Σελ. 176 |
Θ. 11. 2. Η αρχή της εμπιστοσύνης | Σελ. 176 |
Θ. 11. 3. Ιατρικές επεμβάσεις | Σελ. 177 |
Θ. 11. 4. Κριτική της κατασκευής της κοινωνικής προσφορότητας | Σελ. 179 |
Θ. 12. Η επιτρεπτή άμβλωση | Σελ. 179 |
Θ. 13. Ο «σωφρονισμός» ανηλίκων | Σελ. 180 |
Θ. 14. Λοιποί λόγοι άρσης του αδίκου | Σελ. 181 |
Ι. ΛΟΓΟΙ ΑΡΣΗΣ ΤΟΥ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΥ (ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΙΙ) | |
Ι. 1. Ενοχή και συνείδηση του αδίκου | Σελ. 183 |
Ι. 2. Η πραγματική πλάνη | Σελ. 183 |
Ι. 2. 1. Περιπτώσεις συγγενείς με την πραγματική πλάνη | Σελ. 185 |
Ι. 2. 2. Η αντίστροφη πραγματική πλάνη | Σελ. 187 |
Ι. 3. Η νομική πλάνη | Σελ. 187 |
Ι. 3. 1. Ειδικά ζητήματα νομικής πλάνης | Σελ. 190 |
Ι. 3. 2. Η αντίστροφη νομική πλάνη | Σελ. 191 |
Ι. 4. Η ανθρώπινη δυνατότητα για συμμόρφωση | Σελ. 192 |
Ι. 4. 1. Η ψυχική πίεση. Ιδίως ο εξαναγκασμός (ʽduressʼ) | Σελ. 192 |
Ι. 4. 2. Η ανθρώπινη δυνατότητα για συμμόρφωση μεταξύ απόλυτης εξατομίκευσης και στερεοτύπου | Σελ. 194 |
ΙΑ. ΤΟ ΤΙΜΩΡΗΤΟ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ, ΟΙ ΠΟΙΝΕΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥΣ | |
ΙΑ. 1. Το τιμωρητό της πράξης και τα κωλύματά του | Σελ. 196 |
ΙΑ. 2. Οι ποινές του κυπριακού ποινικού συστήματος. Οι πρόνοιες του ΠΚ | Σελ. 199 |
ΙΑ. 3. Οι ποινές του κυπριακού ποινικού συστήματος. Ειδικές πρόνοιες | Σελ. 205 |
ΙΑ. 4. Η επιμέτρηση της ποινής (ʽsentencingʼ) και οι κανόνες της | Σελ. 208 |
ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ | |
Διεθνής | Σελ. 216 |
Ελληνόγλωσση | Σελ. 255 |
ΛΗΜΜΑΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ | Σελ. 289 |