ΝΑΥΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ (τσέπης)

Πρόλογος VII

ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

[1] Ν 5020/2023 - Κώδικας Ιδιωτικού Ναυτικού Δικαίου (Κ.Ι.Ν.Δ.)

[Άρθρα 1-293] 3

[2] ΝΔ 2687/1953 - Περί επενδύσεως και προστασίας κεφαλαίων εξωτερικού

[Άρθρο 13] 137

[3] Ν 791/1978 - Περί διατάξεων αφορωσών το εν Ελλάδι
καθεστώς των κατά το δίκαιον αλλοδαπής Πολιτείας συσταθεισών ναυτιλιακών εταιρειών

[Άρθρα 1-2] 139

[4] Ν 959/1979 - Περί Ναυτικής Εταιρείας

[Άρθρα 1-65] 140

[5] N 2172/1993 - Τροποποίηση και αντικατάσταση
διατάξεων του Ν 1756/1988 «Κώδικας οργανισμού δικαστηρίων και κατάστασης δικαστικών λειτουργών»

[Άρθρο 51] 170

ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

[6] Διεθνής Σύμβαση για την ενοποίηση ορισμένων νομικών κανόνων σχετικά με τις φορτωτικές, 1924/1968/1979
(Κανόνες Χάγης - Βίσμπυ - Κωδικοποιημένο Κείμενο),

[Άρθρα 1-16] 179

Πρωτόκολλο για την τροποποίηση της Διεθνούς Σύμβασης
για την ενοποίηση ορισμένων νομικών κανόνων σχετικά
με τις φορτωτικές, που υπογράφηκε στις Βρυξέλλες στις 25 Αυγούστου 1924

[Άρθρα 6-17] 197

Πρωτόκολλο για την τροποποίηση της Διεθνούς Σύμβασης για
την ενοποίηση ορισμένων νομικών κανόνων σχετικά με
τις φορτωτικές της 25ης Αυγούστου 1924, όπως αυτή τροποποιήθηκε από το Πρωτόκολλο της 23ης Φεβρουαρίου 1968

[Άρθρα ΙΙΙ-ΧΙ] 201

Ν 2107/1992 - Κύρωση Διεθνούς Σύμβασης για την ενοποίηση ορισμένων νομικών κανόνων σχετικά με τις φορτωτικές και του Πρωτοκόλλου υπογραφής αυτής «Πρωτοκόλλου για την τροποποίηση της Διεθνούς Σύμβασης για την ενοποίηση ορισμένων νομικών κανόνων σχετικά με τις φορτωτικές που υπογράφηκε στις Βρυξέλλες στις 25.8.1924» και «Πρωτοκόλλου για την τροποποίηση της Διεθνούς Σύμβασης για την ενοποίηση ορισμένων νομικών κανόνων σχετικά με τις φορτωτικές της 25.8.1924 όπως αυτή τροποποιήθηκε από το Πρωτόκολλο της 23.2.1968»

[Άρθρα δεύτερο-τρίτο] 204

[7] Διεθνής Σύμβαση των Η.Ε. σχετικά με
τις συμβάσεις για τη διεθνή μεταφορά εμπορευμάτων
εν όλω ή εν μέρει διά θαλάσσης, 2008
(Κανόνες Ρότερνταμ - Ανεπίσημη μετάφραση)

[Άρθρα 1-96] 206

[8] Διεθνής Σύμβαση Αθηνών σχετικά με τη θαλάσσια μεταφορά επιβατών και των αποσκευών τους,
(1974/1976), 2002

[Άρθρα 1-22a] 280

Πρωτόκολλο του έτους 2002 στη Σύμβαση των Αθηνών
σχετικά με τη θαλάσσια μεταφορά επιβατών
και των αποσκευών τους του 1974

[Άρθρα 1, 15 και 17-25] 305

Ν 4195/2013 - Κύρωση του Πρωτοκόλλου του 2002
στη Διεθνή Σύμβαση των Αθηνών σχετικά με τη θαλάσσια μεταφορά επιβατών και των αποσκευών τους, του 1974

[Άρθρα δεύτερο - όγδοο] 318

[9] Κανονισμός (ΕΚ) 392/2009 του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την ευθύνη των μεταφορέων που εκτελούν θαλάσσιες μεταφορές επιβατών, σε περίπτωση ατυχήματος

[Άρθρα 1-12] 332

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

[10] Διεθνής Σύμβαση για τον περιορισμό της ευθύνης
για ναυτικές απαιτήσεις, 1976/1996/2012
(LLMC - Κωδικοποιημένο κείμενο)

[Άρθρα 1-23] 349

Πρωτόκολλο 1996 σχετικά με την τροποποίηση της σύμβασης
για τον περιορισμό της ευθύνης για ναυτικές απαιτήσεις 1976

[Άρθρα 1 και 8-15] 372

[11] ΠΔ 6/2012 - Ασφάλιση των πλοιοκτητών
για ναυτικές απαιτήσεις

[Άρθρα 1-9] 379

ΡΥΠΑΝΣΗ

[12] Διεθνής Σύμβαση του 1992 αναφορικά με την Αστική Ευθύνη για ζημίες ρύπανσης από πετρέλαιο (Σύμβαση ευθύνης 1992/2000 - CLC - Κωδικοποιημένο κείμενο)

[Άρθρα Ι-XIII (τρις)] 387

Τελικές διατάξεις Πρωτοκόλλου 1992 για την τροποποίηση
της Σύμβασης Ευθύνης 1969

[Άρθρα 12-18] 406

[13] Διεθνής Σύμβαση του 1992 για την ίδρυση διεθνούς κεφαλαίου αποζημίωσης ζημιών ρύπανσης από πετρέλαιο
(Σύμβαση κεφαλαίου 1992/2000 - IOPC FUND - Κωδικοποιημένο κείμενο)

[Άρθρα 1-36] 416

Τελικές διατάξεις του Πρωτοκόλλου του 1992
για την τροποποίηση της Σύμβασης Κεφαλαίου 1971

[Άρθρα 28-39] 449

[14] Πρωτόκολλο τoυ 2003 της Διεθνούς Σύμβασης του 1992 για την ίδρυση διεθνούς κεφαλαίου αποζημίωσης ζημιών ρύπανσης από πετρέλαιο

[Άρθρα 1-31] 460

Ν 3482/2006 - Κύρωση του Πρωτοκόλλου του 2003
της Διεθνούς Σύμβασης του 1992 για την ίδρυση Διεθνούς Κεφαλαίου αποζημίωσης ζημιών ρύπανσης
από πετρέλαιο και άλλες διατάξεις

[Άρθρα δεύτερο - ένατο] 484

[15] Διεθνής Σύμβαση για την Αστική Ευθύνη για ζημία ρύπανσης από πετρέλαιο κίνησης, 2001
(Bunker Convention)

[Άρθρα 1-19] 489

Ν 3393/2005 - Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για την αστική ευθύνη για ζημία ρύπανσης από πετρέλαιο κίνησης, 2001

[Άρθρα δεύτερο - ένατο] 510

[16] Διεθνής Σύμβαση αναφορικά με την Ευθύνη
και την Αποζημίωση για ζημίες σχετικές με τη θαλάσσια μεταφορά επικίνδυνων και επιβλαβών ουσιών, 2010
(HNS Convention 2010 - κωδικοποιημένο κείμενο -
αγγλική εκδοχή)

[Άρθρα 1-54] 516

ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΧΕΣΗ

[17] Διεθνής Σύμβασις περί ενοποιήσεως κανόνων τινών
επί συντηρητικής κατασχέσεως θαλασσοπλοούντων
πλοίων, 1952

[Άρθρα 1-18] 583

ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ - ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΑΡΩΓΗ

[18] Σύμβασις περί ενοποιήσεως κανόνων τινών
επί συγκρούσεως πλοίων, 1910

[Άρθρα 1-17, άρθρον πρόσθετον] 597

Ν ΓΩΠς’/1911 - Κύρωση της από 13 Σεπτεμβρίου 1910
Διεθνούς Σύμβασης περί ενοποιήσεως κανόνων τινών
επί συγκρούσεως πλοίων

[Άρθρα 1-3] 604

[19] Διεθνής Σύμβαση για την Επιθαλάσσια Αρωγή, 1989

[Άρθρα 1-34] 606

Ν 2391/1996 - Κύρωση της Διεθνούς Συμβάσεως
για την επιθαλάσσια αρωγή, 1989

[Άρθρα δεύτερο-τρίτο] 625

ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

[20] Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας, 2006/2014/2016/2018/2022
(MLC-κωδικοποιημένο κείμενο)

[Άρθρα I-XVI] 629

Ν 4078/2012 - Κύρωση της Σύμβασης Ναυτικής Εργασίας,
2006 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας

[Άρθρα δεύτερο-ένατο] 847

YA 3522.2/08/2013 - Κανονισμός για την εφαρμογή
απαιτήσεων της Σύμβασης Ναυτικής Εργασίας,
2006 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας

[Άρθρα πρώτο, 1-33, δεύτερο] 851

ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 943

ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

[1] Ν 5020/2023

Κώδικας Ιδιωτικού Ναυτικού Δικαίου (Κ.Ι.Ν.Δ.)

(ΦΕΚ Α΄ 29/15.2.2023)

[Άρθρα 1-293]

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

ΠΛΟΙΟ - ΣΤΑΤΙΚΟ ΝΑΥΠΗΓΗΜΑ - ΝΗΟΛΟΓΗΣΗ

Άρθ. 1 Έννοια πλοίου - στατικού ναυπηγήματος. 1. Κατά την έννοια του παρόντος, πλοίο είναι κάθε πλωτή κατασκευή, ικανή να κινείται αυτοδύναμα στη θάλασσα για εκτέλεση ναυσιπλοΐας.

2. Στατικό ναυπήγημα είναι κάθε κατασκευή που επιπλέει στη θάλασσα και προορίζεται να χρησιμοποιείται για παραγωγή έργου ή παροχή υπηρεσίας συνήθως σε σταθερή θέση.

Άρθ. 2 Εξαιρέσεις από το πεδίο εφαρμογής. 1. Τα Κεφάλαια Δ’ και Ε’ του Μέρους Τρίτου, τα Μέρη Τέταρτο, Πέμπτο, Έκτο, το Κεφάλαιο Γ’ του Μέρους Όγδοου και το Κεφάλαιο Γ’ του Μέρους Ένατου δεν εφαρμόζονται σε στατικά ναυπηγήματα[2]

2. Τα Μέρη Πρώτο έως και Έβδομο, το Κεφάλαιο Γ΄ του Μέρους Όγδοου, το Κεφάλαιο Γ΄ του Μέρους Ένατου και τα Μέρη Δέκατο και Ενδέκατο δεν εφαρμόζονται στα πλοία και στατικά ναυπηγήματα κρατικής ιδιοκτησίας ή εκμετάλλευσης που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την άμεση εξυπηρέτηση δημόσιων μη εμπορικών σκοπών.

Άρθ. 3 Νηολόγηση. 1. Πλοίο καθαρής χωρητικότητας ίσης ή ανώτερης των δέκα (10) κόρων, ως προς το οποίο πληρούνται οι ουσιαστικές προϋποθέσεις κτήσης της ελληνικής εθνικότητας[3], εγγράφεται στο νηολόγιο του κράτους, με αίτηση του κυρίου αυτού. Από και δια της εγγραφής, το νηολογημένο πλοίο αναγνωρίζεται ως ελληνικό.

2. Η πράξη της νηολόγησης αναγράφει το όνομα και την ιθαγένεια του κυρίου του πλοίου, τον τίτλο κτήσης κυριότητας, τον διορισμό

αντικλήτου που κατοικεί στην ημεδαπή, το όνομα του πλοίου, το διεθνές διακριτικό σήμα, τον αριθμό του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ), τα στοιχεία τεχνικής ταυτοποίησης του πλοίου, όπως αυτά προκύπτουν από επίσημο πιστοποιητικό καταμέτρησης, το είδος της κινητήριας δύναμης και, αν πρόκειται για μηχανοκίνητο πλοίο, τη δύναμη μηχανής. Επικυρωμένο αντίγραφο του τίτλου της κυριότητας, νόμιμα θεωρημένο σε περίπτωση που ο τίτλος καταρτίσθηκε στην αλλοδαπή, κατατίθεται από τον κύριο του πλοίου και τηρείται από την αρμόδια λιμενική αρχή.

3. Η πράξη της νηολόγησης χρονολογείται και υπογράφεται από τον νηολόγο. Με βάση την πράξη νηολόγησης, εκδίδεται το έγγραφο εθνικότητας του πλοίου.

4. Εγγράφονται, κατ’ εξαίρεση, στο νηολόγιο του κράτους και πλοία καθαρής χωρητικότητας κάτω των δέκα (10) κόρων, εφόσον δρομολογούνται βάσει του Κώδικα θαλασσίων ενδομεταφορών και δικαιωμάτων επιβατών (Ν 4948/2022, Α΄ 125) ή εφόσον η εκμετάλλευσή τους προϋποθέτει την έκδοση εγγράφου εθνικότητας. Με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ορίζονται και άλλες κατηγορίες πλοίων κάτω των δέκα (10) κόρων που υπόκεινται κατ’ εξαίρεση σε νηολόγηση.

5. Με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων διμερών διεθνών συνθηκών, ο κύριος νηολογούμενου πλοίου προσκομίζει, εντός προθεσμίας δύο (2) μηνών από τη νηολόγηση, πιστοποιητικό διαγραφής από την αρμόδια αρχή του κράτους στο νηολόγιο του οποίου το πλοίο ήταν προηγουμένως εγγεγραμμένο, εφόσον η έκδοση του πιστοποιητικού διαγραφής προβλέπεται από το δίκαιο του κράτους αυτού. Η ισχύς της πράξης νηολόγησης δεν θίγεται από τη μη προσκόμιση πιστοποιητικού διαγραφής.

Άρθ. 4 Καταχώριση μη νηολογούμενων πλοίων. Με την επιφύλαξη της παρ. 4 του άρθρου 3, τα πλοία καθαρής χωρητικότητας

κάτω των δέκα (10) κόρων καταχωρίζονται, κατά κατηγορίες, σε ειδικό δημόσιο βιβλίο μικρών πλοίων.

Άρθ. 5 Νηολόγηση στατικών ναυπηγημάτων. 1. Σε νηολόγιο που τηρείται στις αρμόδιες λιμενικές αρχές καταχωρίζονται τα στατικά ναυπηγήματα ανεξαρτήτως χωρητικότητας ή εκτοπίσματος.[4]

2. Σε ειδικό νηολόγιο που τηρείται στο Κεντρικό Λιμεναρχείο Πειραιά καταχωρίζονται στατικά ναυπηγήματα ανεξαρτήτως χωρητικότητας ή εκτοπίσματος που προορίζονται για εργασίες έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, συμπεριλαμβανομένης της διύλισης και αποθήκευσης αυτών, ή παραλαβής, προσωρινής αποθήκευσης και επαναεριοποίησης φυσικού αερίου.

3. Η παρ. 2 του άρθρου 3 εφαρμόζεται αναλόγως και επί στατικών ναυπηγημάτων. Με βάση την πράξη νηολόγησης, εκδίδεται το έγγραφο εθνικότητας του στατικού ναυπηγήματος.

Άρθ. 6 Νηολόγηση ναυπηγούμενου. 1. Στο νηολόγιο του κράτους μπορεί να νηολογηθεί πλοίο που ναυπηγείται ή πρόκειται να ναυπηγηθεί.

2. Για τη νηολόγηση πλοίου ως ναυπηγούμενου υποβάλλεται στην τηρούσα το νηολόγιο αρχή σύμβαση ναυπήγησης ή γραπτή δήλωση ναυπηγού ότι πρόκειται να κατασκευάσει ή κατασκευάζει πλοίο για λογαριασμό του.

3. Η πράξη της νηολόγησης αναγράφει το ναυπηγείο και τον τόπο ναυπήγησης, το όνομα και την ιθαγένεια του προσώπου για λογαριασμό του οποίου ναυπηγείται το πλοίο, διορισμό αντικλήτου που κατοικεί στην Ελλάδα, την ύλη από την οποία κατασκευάζεται το πλοίο, το όνομα ή άλλο διακριτικό γνώρισμά του, τα στοιχεία τεχνικής ταυτοποίησής του, το είδος της κινητήριας δύναμης, και αν

πρόκειται για μηχανοκίνητο πλοίο, το είδος και τη δύναμη της μηχανής.

4. Τα πλοία του άρθρου 4 δεν εγγράφονται στο ειδικό δημόσιο βιβλίο, όσο τελούν υπό ναυπήγηση.

Άρθ. 7 Τηρούμενα βιβλία. 1. H αρμόδια για το νηολόγιο αρχή τηρεί υποθηκολόγιο και βιβλίο κατασχέσεων για τα πλοία και τα στατικά ναυπηγήματα. Τηρεί, επίσης, χωριστό βιβλίο κατασχέσεων αλλοδαπών πλοίων.

2. Οι διατάξεις που αφορούν στην τήρηση των νηολογίων, υποθηκολογίων και βιβλίων κατασχέσεων ελληνικών πλοίων εφαρμόζονται και στα νηολόγια, υποθηκολόγια και βιβλία κατασχέσεων των στατικών ναυπηγημάτων.

Άρθ. 8 Δημοσιότητα. 1. Σε δημοσιότητα με καταχώριση στα οικεία βιβλία υποβάλλονται οι εξής πράξεις και στοιχεία:

(α) τίτλοι κτήσης κυριότητας πλοίου και στατικού ναυπηγήματος,

(β) οι δικαιοπραξίες και δικαστικές αποφάσεις που προβλέπονται στα άρθρα 14 και 15,

(γ) ναυτικές υποθήκες επί πλοίων και στατικών ναυπηγημάτων και εξαλείψεις αυτών,

(δ) συντηρητική κατάσχεση, δικαστική μεσεγγύηση και λοιπά συντηρητικά μέτρα, προσωρινές απαγορεύσεις απόπλου και λοιπές προσωρινές διαταγές, καθώς και η άρση αυτών,

(ε) αναγκαστικές κατασχέσεις επί πλοίων και στατικών ναυπηγημάτων,

(στ) διεκδικητικές αγωγές επί πλοίων και στατικών ναυπηγημάτων, οι οποίες καταχωρίζονται στη μερίδα του πλοίου ή στατικού ναυπηγήματος στο νηολόγιο,

(ζ) δηλώσεις εφοπλισμού και δηλώσεις ανάληψης εκμετάλλευσης από προτιμώμενο ενυπόθηκο δανειστή,

(η) πράξεις σύστασης συμπλοιοκτησίας και διορισμού, παραίτησης και ανάκλησης διαχειριστή αυτής,

(θ) δήλωση εγκατάλειψης πλοίου από τον πλοιοκτήτη, δήλωση αμφισβήτησης της εγκατάλειψης από τον ασφαλιστή και η τελεσίδικη δικαστική απόφαση που εκδίδεται επ’ αυτών,

(ι) απορριπτικές εκθέσεις επί αιτούμενων πράξεων ή εγγράφων,

(ια) έναρξη διαδικασίας αφερεγγυότητας του πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα στοιχεία του διορισθέντος διαχειριστή αφερεγγυότητας και δήλωση για το αν πρόκειται για κύρια ή δευτερεύουσα διαδικασία.

2. Οι υποθήκες, οι διεκδικητικές αγωγές, καθώς και οι συντηρητικές και αναγκαστικές κατασχέσεις επί πλοίων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 4 καταχωρίζονται στο ειδικό δημόσιο βιβλίο του εν λόγω άρθρου.

Άρθ. 9 Ηλεκτρονική τήρηση βιβλίων νηολογίου και υποβολή εγγράφων με ηλεκτρονικά μέσα. 1. Η τήρηση των βιβλίων, σύμφωνα με τα άρθρα 3 έως 8, καθώς και κάθε πράξη ή εγγραφή σε αυτά, μπορεί να γίνεται, εν όλω ή εν μέρει, με ηλεκτρονικά μέσα.

2. Τα υποβαλλόμενα στην τηρούσα το νηολόγιο και τα λοιπά βιβλία αρχή έγγραφα κάθε φύσης είναι δυνατόν να υποβάλλονται και με ηλεκτρονικά μέσα, εφόσον φέρουν εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή. Το έγγραφο που έχει υποβληθεί με ηλεκτρονικά μέσα θεωρείται ότι κατατέθηκε, εφόσον επιστραφεί στον αποστολέα του εγγράφου από την αρμόδια αρχή ηλεκτρονική απόδειξη, που φέρει προηγμένη ή εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή.

3. Η ανωτέρω αρχή μπορεί να χορηγεί σε ψηφιακή μορφή, στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα, κάθε είδους πιστοποιητικά, βε-

βαιώσεις ή άλλα έγγραφα σχετικά με τις καταχωρίσεις στα οικεία βιβλία. Τα ηλεκτρονικά έγγραφα και πιστοποιητικά έχουν την ισχύ που προβλέπεται στο άρθρο 14 του Ν 4727/2020 (Α΄ 184).

4. Τα έγγραφα εθνικότητας πλοίου και στατικού ναυπηγήματος μπορούν επίσης να εκδίδονται με τη μορφή ηλεκτρονικού αρχείου.

Άρθ. 10 Τήρηση ηλεκτρονικού αρχείου. 1. Η αρμόδια για το νηολόγιο και τα λοιπά βιβλία αρχή μπορεί να τηρεί ηλεκτρονικό αρχείο σχετικών εγγράφων που κατατίθενται, των εκθέσεων κατάθεσης και κάθε άλλου συναφούς ηλεκτρονικού εγγράφου που σχετίζεται με συγκεκριμένη πράξη ή εγγραφή.

2. Τα τηρούμενα ηλεκτρονικά αρχεία πρέπει να πληρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις ασφαλείας και να εγγυώνται ιδίως την ακεραιότητα, αυθεντικότητα, εμπιστευτικότητα και την ποιότητα των εγγράφων, καθώς και των δεδομένων και πληροφοριών που περιέχονται σε αυτά.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

ΚΥΡΙΟΤΗΤΑ ΕΠΙ ΠΛΟΙΟΥ

Άρθ. 11 Κυριότητα ναυπηγούμενου πλοίου. 1. Η σύμβαση ναυπήγησης καταρτίζεται εγγράφως. Σε αυτήν εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα (π.δ. 456/1984, Α΄ 164) για τη μίσθωση έργου, εκτός από τα άρθρα 683, 693 και 695 αυτού.

2. Κύριος του ναυπηγούμενου πλοίου είναι ο ναυπηγός, εκτός αν συμφωνήθηκε διαφορετικά.

3. Αν ο κύριος του ναυπηγούμενου πλοίου καθορίζεται στη σύμβαση ναυπήγησης, η νηολόγηση του πλοίου, σύμφωνα με το άρθρο 6, γίνεται στο όνομά του.

Άρθ. 12 Μεταβίβαση κυριότητας πλοίου. 1. Για τη μεταβίβαση της κυριότητας πλοίου απαιτείται συμφωνία μεταξύ του κυρίου και

εκείνου που την αποκτά ότι μετατίθεται σε αυτόν η κυριότητα για νόμιμη αιτία. Καλόπιστη κτήση κυριότητας πλοίου από μεταβιβάζοντα μη κύριο δεν είναι δυνατή.

2. Η συμφωνία γίνεται εγγράφως και υποβάλλεται σε καταχώριση στο νηολόγιο. Η αποδοχή της πρότασης μπορεί να γίνει και με χωριστό έγγραφο. Αν το έγγραφο της συμφωνίας, της πρότασης ή της αποδοχής της πρότασης για τη μεταβίβαση της κυριότητας πλοίου καταρτίζεται στην αλλοδαπή, απαιτείται νόμιμη θεώρηση.

3. Χωρίς την καταχώριση στο νηολόγιο σύμφωνα με την παρ. 2, δεν επέρχεται η μεταβίβαση της κυριότητας του πλοίου.

4. Η παρ. 3 εφαρμόζεται και για τη μεταβίβαση της κυριότητας πλοίου που εγγράφεται στο ειδικό βιβλίο του άρθρου 4.

5. Επί πλειστηριασμού πλοίου, ο υπερθεματιστής δεν αποκτά την κυριότητα αυτού, αν ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης δεν είναι κύριος του πλοίου.

Άρθ. 13 Μεταβίβαση κυριότητας ναυπηγούμενου πλοίου. Το άρθρο 12 εφαρμόζεται και επί ναυπηγούμενου πλοίου, εφόσον αυτό έχει νηολογηθεί.

Άρθ. 14 Κτήση κυριότητας πλοίου με χρησικτησία. 1. Όποιος νέμεται πλοίο για μία τριετία, με καλή πίστη και νόμιμο τίτλο προσηκόντως εγγεγραμμένο στο νηολόγιο, γίνεται κύριος αυτού.

2. Όποιος νέμεται πλοίο για μία δεκαετία γίνεται κύριος αυτού, από και δια της καταχώρισης τελεσίδικης δικαστικής απόφασης στο νηολόγιο.

Άρθ. 15 Δικαιοπραξίες αιτία θανάτου και δικαστικές αποφάσεις. Οι περ. 1 έως 4 του άρθρου 1192 και τα άρθρα 1193 έως 1195, 1197 και 1199 έως 1204 του Αστικού Κώδικα εφαρμόζονται αναλόγως και για τη μεταβίβαση της κυριότητας επί πλοίου.

Άρθ. 16 Εφαρμοστέο δίκαιο επί της κυριότητας στο πλοίο. 1. Το δίκαιο της πολιτείας, της οποίας τη σημαία φέρει το πλοίο, διέπει τις προϋποθέσεις κτήσης κυριότητας και τις εξουσίες του κυρίου.

2. Σε περίπτωση αλλαγής σημαίας, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο της πολιτείας της οποίας τη σημαία φέρει το πλοίο κατά τον χρόνο της μεταβίβασης ή της επιβολής της αναγκαστικής κατάσχεσης.

3. Ως προς τα πλοία που δεν υπόκεινται σε νηολόγηση, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του τόπου καταχώρισής τους.

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΕΜΠΡΑΓΜΑΤΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΠΙ ΠΛΟΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

ΝΑΥΤΙΚΕΣ ΥΠΟΘΗΚΕΣ

Άρθ. 17 Εμπράγματη ασφάλεια σε πλοίο. Η ναυτική υποθήκη (απλή και προτιμώμενη) και τα ναυτικά προνόμια εξασφαλίζουν τις ναυτικές απαιτήσεις.

Άρθ. 18 Απλή και προτιμώμενη ναυτική υποθήκη. 1. Για την εξασφάλιση απαίτησης με προνομιακή ικανοποίηση του δανειστή μπορεί να συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα υποθήκης σε ξένο πλοίο (απλή ναυτική υποθήκη).

2. Έγκυρη είναι και η συμφωνία για τη σύσταση ναυτικής υποθήκης κατά την έννοια του άρθρου 26, προς μείζονα εξασφάλιση της απαίτησης του δανειστή, εφόσον το πλοίο έχει ολική χωρητικότητα πεντακοσίων (500) κόρων και άνω ή το στατικό ναυπήγημα έχει ολική

χωρητικότητα πεντακοσίων (500) κόρων και άνω ή εκτόπισμα χιλίων (1000) τόνων και άνω (προτιμώμενη ναυτική υποθήκη)[5].

3. Η εξασφαλιζόμενη με ναυτική υποθήκη απαίτηση περιλαμβάνει το κεφάλαιο, τους δεδουλευμένους τόκους και, εφόσον συμφωνηθεί, τις δαπάνες.

4. Το δικαίωμα μπορεί να συσταθεί και σε ναυπηγούμενο πλοίο, εφόσον αυτό είναι νηολογημένο.

5. Ενέχυρο με βάση την ιδιωτική βούληση δεν μπορεί να συσταθεί σε πλοίο.

Άρθ. 19 Υποθήκη σε ιδανικό μέρος και σε επικαρπία - Υποθήκευση επί συμπλοιοκτησίας. 1. Απλή ναυτική υποθήκη μπορεί να συσταθεί και σε ιδανικό μέρος πλοίου.

2. Αν το ιδανικό ποσοστό ανήκει σε συμπλοιοκτήτη, για την έγκυρη σύσταση απαιτείται συναίνεση τουλάχιστον των δύο τρίτων (2/3) των μερίδων της συμπλοιοκτησίας. Η συναίνεση παρέχεται με έγγραφο που έχει βέβαιη χρονολογία.

3. Με απόφαση των τεσσάρων πέμπτων (4/5) των μερίδων συμπλοιοκτησίας ή των δύο τρίτων (2/3) των μερίδων και δικαστική απόφαση μπορεί να εγγραφεί απλή ναυτική υποθήκη σε ολόκληρο το πλοίο.

4. Προτιμώμενη ναυτική υποθήκη συστήνεται μόνο σε ολόκληρο το πλοίο. Αν πρόκειται για πλοίο που ανήκει σε συμπλοιοκτησία, απαιτείται ομόφωνη απόφαση των μελών της συμπλοιοκτησίας.

5. Στην επικαρπία πλοίου μόνο απλή ναυτική υποθήκη μπορεί να παραχωρηθεί.

Άρθ. 20 Τίτλος κτήσης. Τίτλο για την απόκτηση υποθήκης σε πλοίο αποτελεί μόνο η ιδιωτική βούληση.

Άρθ. 21 Τίτλος απλής ναυτικής υποθήκης. 1. Το δικαίωμα για απόκτηση απλής ναυτικής υποθήκης παρέχεται με δήλωση του κυρίου του πλοίου ή του επικαρπωτή ενώπιον συμβολαιογράφου.

2. Η δήλωση πρέπει να περιέχει, εκτός από τα απαιτούμενα σύμφωνα με το κοινό δίκαιο στοιχεία, την περιγραφή του πλοίου σύμφωνα με το άρθρο 3, τον αριθμό νηολογίου ή καταχώρισης καθώς και τον διορισμό αντίκλητου με κατοικία στον τόπο όπου τηρείται το βιβλίο υποθηκών.[6]

3. Για ναυπηγούμενο πλοίο απαιτούνται και τα στοιχεία που αναφέρονται στην παρ. 3 του άρθρου 6.

4. Αν δεν διοριστεί αντίκλητος ή η εξουσία του παύσει για οποιαδήποτε αιτία, οι σχετικές με την υποθήκη επιδόσεις μπορούν να γίνουν είτε στον εισαγγελέα πρωτοδικών, στην περιφέρεια του οποίου τηρείται το βιβλίο υποθηκών, είτε στον νηολόγο.

Άρθ. 22 Τίτλος προτιμώμενης ναυτικής υποθήκης. 1. Το δικαίωμα για απόκτηση προτιμώμενης ναυτικής υποθήκης παρέχεται μόνο με σύμβαση μεταξύ του δανειστή και του κυρίου του πλοίου, που περιβάλλεται τον συμβολαιογραφικό τύπο στην ημεδαπή ή τον απαιτούμενο τύπο του τόπου κατάρτισης στην αλλοδαπή.

2. Στη σύμβαση περιέχονται τα στοιχεία της παρ. 2 του άρθρου 21.

Άρθ. 23 Χρόνος σύστασης ναυτικής υποθήκης. 1. Η ναυτική υποθήκη συστήνεται από την εγγραφή της στο υποθηκολόγιο της περιφέρειας όπου είναι νηολογημένο το πλοίο ή, για τα πλοία που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 4, στο ειδικό δημόσιο βιβλίο του εν λόγω άρθρου.

2. Αντίγραφο της υποθηκικής δήλωσης ή σύμβασης τηρείται από τον πλοίαρχο επί του πλοίου.

Άρθ. 24 Υποθηκική τάξη. 1. Η χρονολογική τάξη εγγραφής της υποθήκης στο υποθηκολόγιο κατά το άρθρο 23, καθορίζει την προτεραιότητα οποιουδήποτε απλού ή προτιμώμενου ενυπόθηκου δανειστή.

2. Ναυτικές υποθήκες που εγγράφονται την ίδια ημέρα έχουν προτεραιότητα που αντιστοιχεί στη σειρά εγγραφής τους, η οποία είναι η ίδια με τη σειρά κατάθεσης της σχετικής αίτησης στην αρμόδια λιμενική αρχή.

Άρθ. 25 Χρήση ενυπόθηκου πλοίου. O εκμεταλλευόμενος ενυπόθηκο πλοίο έχει την υποχρέωση να χρησιμοποιεί αυτό με επιμέλεια και σύμφωνα με τους κανόνες τακτικής εκμετάλλευσης.

Άρθ. 26 Δικαιώματα προτιμώμενου ενυπόθηκου δανειστή. 1. Στην προτιμώμενη ναυτική υποθήκη ο ενυπόθηκος δανειστής έχει το δικαίωμα να αναλάβει την εκμετάλλευση του πλοίου μόλις το χρέος καταστεί ληξιπρόθεσμο ή σε άλλες συμφωνηθείσες περιπτώσεις.

2. Στην προτιμώμενη ναυτική υποθήκη είναι έγκυρη η συμφωνία με την οποία παρέχονται στον ενυπόθηκο δανειστή και άλλα δικαιώματα εξασφάλισης της απαίτησής του, όπως είναι η εκποίηση του πλοίου χωρίς πλειστηριασμό.

3. Με την επιφύλαξη των διατάξεων περί δημοσίων εγγράφων και δικαστικών συμβιβασμών του Κανονισμού (ΕΕ) 1215/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2012 «για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις» (L 351/1), οι συμβάσεις δανείων, εκχωρήσεων, υποθηκών και οι δικαστικές αποφάσεις αποτελούν τίτλους εκτελεστούς στην Ελλάδα, χωρίς να περιαφθούν τον τύπο της εκτέλεσης.

Άρθ. 27 Ανάληψη και παύση εκμετάλλευσης. 1. Η δήλωση ανάληψης της εκμετάλλευσης είναι έγγραφη και επιδίδεται στον οφειλέτη και τον πλοίαρχο. Επίσης γνωστοποιείται χωρίς υπαίτια βραδύτητα από τον προτιμώμενο ενυπόθηκο δανειστή στην αρμόδια λιμενική αρχή, η οποία τη σημειώνει στο νηολόγιο και στο υποθηκολόγιο.

2. Επιτρέπεται η ανάληψη της εκμετάλλευσης κατά τη διάρκεια εκτελούμενου πλου και ο πλους ολοκληρώνεται υποχρεωτικά από τον προτιμώμενο ενυπόθηκο δανειστή.

3. Στο νηολόγιο και το υποθηκολόγιο σημειώνεται και η δήλωση του προτιμώμενου ενυπόθηκου δανειστή για την παύση της εκμετάλλευσης ή η δικαστική απόφαση που αναγνωρίζει την παύση. Η δήλωση αυτή επιδίδεται στον οφειλέτη και στον πλοίαρχο.

4. Οι έννομες συνέπειες έναντι τρίτων επέρχονται με την εγγραφή της σχετικής δήλωσης στα οικεία βιβλία.

5. Σε περίπτωση μη εκούσιας παράδοσης του πλοίου, ο ενυπόθηκος δανειστής αναλαμβάνει την εκμετάλλευση αυτού κατά τις διατάξεις περί αναγκαστικής εκτέλεσης. Ο ίδιος μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο του τόπου νηολόγησης του πλοίου την προσωρινή ρύθμιση κατάστασης ως προς τη χρήση του πλοίου.

Άρθ. 28 Έκταση εκμετάλλευσης. 1. Με την ανάληψη της εκμετάλλευσης η κατοχή του πλοίου περιέρχεται στον προτιμώμενο ενυπόθηκο δανειστή, ο οποίος εκμεταλλεύεται εφεξής αυτό για λογαριασμό του και προς τον σκοπό ικανοποίησης της απαίτησής του.

2. Η ανάληψη της εκμετάλλευσης παρέχει στον ενυπόθηκο δανειστή την εξουσία για κάθε ενέργεια και δικαιοπραξία συμφυή με την εκμετάλλευση πλοίου.

Άρθ. 29 Καταλογισμός προσόδων - Υποχρέωση λογοδοσίας. 1. Οι πρόσοδοι που εισπράττονται από τον προτιμώμενο ενυπόθηκο δανειστή κατά τη διάρκεια της εκμετάλλευσης του πλοίου καταλο-

γίζονται στην εξόφληση της απαίτησης μετά από την αφαίρεση κάθε σχετικής δαπάνης.

2. Ο ανωτέρω δανειστής υπέχει υποχρέωση λογοδοσίας.

Άρθ. 30 Εξόφληση απαίτησης. Η εξόφληση της απαίτησης που επέρχεται με οποιονδήποτε τρόπον επιφέρει την παύση της εκμετάλλευσης του πλοίου. Σε περίπτωση αμφισβήτησης της εξόφλησης, ο προτιμώμενος ενυπόθηκος δανειστής υποχρεούται να παράσχει στον οφειλέτη κάθε στοιχείο σχετικό με την εκμετάλλευση.

Άρθ. 31 Δικαίωμα αναγκαστικής εκτέλεσης. Η ανάληψη της εκμετάλλευσης δεν εμποδίζει τον προτιμώμενο ενυπόθηκο δανειστή να επιδιώξει την εξόφληση του χρέους με επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης στο πλοίο.

Άρθ. 32 Δικαιώματα προηγούμενων κατά τάξη δανειστών. Σε περίπτωση ανάληψης της εκμετάλλευσης από προτιμώμενο ενυπόθηκο δανειστή, κάθε άλλος ενυπόθηκος δανειστής που προηγείται κατά την υποθηκική τάξη δικαιούται να απαιτήσει την άμεση εξόφληση του χρέους.

Άρθ. 33 Ασφάλιση ενυπόθηκου πλοίου από δανειστή. 1. Εφόσον δεν υπάρχει ήδη αντίστοιχη ασφαλιστική κάλυψη, ο ενυπόθηκος δανειστής δικαιούται να ασφαλίζει με δαπάνη του οφειλέτη το πλοίο κατά θαλάσσιων κινδύνων και κινδύνων πολέμου μέχρι αξίας ίσης με το ποσό του δανείου, προσαυξημένου κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%).

2. Το ίδιο δικαίωμα υπάρχει και σε ναυπηγούμενο πλοίο για κινδύνους συναφείς με την κατασκευή του.

3. Αν ο οφειλέτης δεν αποδίδει στον ενυπόθηκο δανειστή τα καταβληθέντα από τον τελευταίο ασφάλιστρα, ο δανειστής δικαιούται να απαιτήσει την άμεση εξόφληση του χρέους. Το ίδιο ισχύει, αν το πλοίο καταστράφηκε ή υπέστη βλάβες που έχουν απομειώσει ου-

σιωδώς την αξία του, εκτός εάν οι βλάβες δεν οφείλονται σε πταίσμα του οφειλέτη και ο τελευταίος προσφέρει επαρκή ασφάλεια.

4. Το δικαίωμα της υποθήκης ασκείται και στο ασφάλισμα. Το άρθρο 1287 του Αστικού Κώδικα δεν εφαρμόζεται.

5. Ο ενυπόθηκος δανειστής μπορεί να ασφαλίσει οποτεδήποτε το ίδιο συμφέρον που έχει επί του ενυπόθηκου πλοίου.

Άρθ. 34 Ακυρότητα εγγραφής υποθήκης. Μετά την εγγραφή αναγκαστικής κατάσχεσης στο νηολόγιο, η εγγραφή υποθήκης είναι άκυρη υπέρ εκείνου που επέβαλε την κατάσχεση και υπέρ των δανειστών που αναγγέλθηκαν. Το ίδιο ισχύει υπέρ αυτού που επέβαλε συντηρητική κατάσχεση.

Άρθ. 35 Yποχρεωτική ανάκληση υποθήκης σε πτώχευση. Η περ. δ’ του άρθρου 117 του Ν 4738/2020 (Α΄ 207), περί υποχρεωτικής ανάκλησης, εφαρμόζεται και στις ναυτικές υποθήκες.

Άρθ. 36 Μετανηολόγηση - Μετονομασία ενυπόθηκου πλοίου. 1. Απαγορεύεται η αλλαγή του λιμένα νηολόγησης (μετανηολόγηση) ή η μετονομασία ενυπόθηκου πλοίου χωρίς την έγγραφη συναίνεση των ενυπόθηκων δανειστών.

2. Το νέο όνομα, ο νέος λιμένας νηολόγησης και η έγγραφη συναίνεση των ενυπόθηκων δανειστών καταχωρίζονται στο νηολόγιο και το υποθηκολόγιο με μέριμνα της αρμόδιας λιμενικής αρχής.

Άρθ. 37 Ακυρότητα εκποίησης πλοίου. Εκποιητική δικαιοπραξία ενυπόθηκου πλοίου που επιφέρει απώλεια της ελληνικής εθνικότητας, εφόσον έγινε χωρίς την έγγραφη συναίνεση των ενυπόθηκων δανειστών, είναι άκυρη.

Άρθ. 38 Διατήρηση υποθήκης. 1. Απλή ή προτιμώμενη υποθήκη που έχει καταχωρισθεί σε δημόσιο βιβλίο σύμφωνα με το δίκαιο της προηγούμενης σημαίας του πλοίου, εξακολουθεί να διατηρεί την ισχύ της κατά τον χρόνο κτήσης της ελληνικής εθνικότητας, εφό-

σον εγγραφεί στο ελληνικό υποθηκολόγιο εντός εξήντα (60) ημερών από τη νηολόγηση.

2. Η κατά τα ως άνω εγγραφή της υποθήκης διασφαλίζει την τάξη που είχε κατά τον χρόνο εγγραφής στο προηγούμενο νηολόγιο.

Άρθ. 39 Επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων. Η παραχώρηση προτιμώμενης ναυτικής υποθήκης σε πλοίο ολικής χωρητικότητας τουλάχιστον χιλίων πεντακοσίων (1.500) κόρων, σύμφωνα με το ν.δ. 2687/1953 (Α΄ 317) δεν θίγεται από τις διατάξεις του παρόντος[7].

Άρθ. 40 Ανάλογη εφαρμογή. Οι σχετικές με την υποθήκη διατάξεις του Αστικού Κώδικα εφαρμόζονται αναλόγως για τα μη ρυθμιζόμενα με τον παρόντα θέματα.

Άρθ. 41 Περαιτέρω σύσταση προτιμώμενης υποθήκης. Με προεδρικό διάταγμα, μετά από πρόταση των Υπουργών Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Δικαιοσύνης, μπορεί να προβλέπεται η σύσταση προτιμώμενης υποθήκης και σε πλοία ολικής χωρητικότητας μικρότερης των πεντακοσίων (500) κόρων.