ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Πεδίο εφαρμογής και κατηγορίες οικονομικών οντοτήτων
βάσει μεγέθους

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Άρθρο 1. — Πεδίο εφαρμογής 1

Άρθρο 2. — Καθορισμός μεγέθους οντοτήτων 3

ΕΡΜΗΝΕΙΑ – ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

1. Γενικά 5

2. Κατηγορίες μεγέθους 6

2.1. Ομάδα (Ι) - Οικονομικές οντότητες για τις οποίες ισχύει η Ευρωπαϊκή
Οδηγία 2013/34/ΕΕ 8

2.2. Ομάδα (ΙΙ) - Οντότητες εκτός της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2013/34/ΕΕ
(παράγραφος 2γ, άρθρου 1 του Ν 4308/2014) 15

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Λογιστικά αρχεία: Τα λογιστικά βιβλία

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Άρθρο 3. — Λογιστικό σύστημα και βασικά λογιστικά αρχεία 19

Άρθρο 4. — Άλλα λογιστικά αρχεία 20

Άρθρο 5. — Διασφάλιση αξιοπιστίας λογιστικού συστήματος 21

Άρθρο 6. — Χρόνος ενημέρωσης λογιστικών αρχείων 24

Άρθρο 7. — Διαφύλαξη λογιστικών αρχείων 24

ΕΡΜΗΝΕΙΑ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

1. Λογιστικά αρχεία 26

1.1. Ορισμός - περιεχόμενο 26

1.2. Λογιστική και φορολογική βάση 28

2. Απλογραφικά βιβλία 34

2.1. Περιεχόμενο 34

3. Διπλογραφικά βιβλία 35

3.1. Υπόχρεοι τήρησης διπλογραφικού λογιστικού συστήματος 36

3.2. Τρόπος τήρησης των διπλογραφικών βιβλίων 37

3.3. Λογιστική υποκαταστημάτων 39

3.4. Λοιπές πληροφορίες 41

4. Λοιπά λογιστικά Αρχεία/Βιβλία οικονομικής οντότητας 41

4.1. Γενικά 41

4.2. Λοιπά λογιστικά αρχεία 41

5. Στοιχεία ή Τεκμήρια (Παραστατικά/δικαιολογητικά/φορολογικά στοιχεία) 47

5.1. Γενικά 47

5.2. Στοιχεία διακίνησης αποθεμάτων 47

5.2.1. Τεκμηρίωση της διακίνησης με την έκδοση παραστατικού διακίνησης 49

5.2.2. Υποχρεωτικό περιεχόμενο του παραστατικού διακίνησης 49

5.2.3. Ψηφιακό Δελτίο Αποστολής 50

5.2.3.1. Εξαιρέσεις έκδοσης του ψηφιακού παραστατικού διακίνησης 52

5.2.3.2. Χρόνος διαβίβασης δεδομένων ψηφιακών παραστατικών διακίνησης αγαθών 53

5.2.3.3. Έναρξη ισχύος εφαρμογής των διατάξεων περί ψηφιακού στοιχείου διακίνησης 54

5.2.4. Τήρηση αρχείου ποσοτικής διακίνησης αποθεμάτων 58

6. Χρόνος ενημέρωσης και διαφύλαξης των λογιστικών αρχείων 60

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Παραστατικά πωλήσεων: Τιμολόγια και αποδείξεις

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Άρθρο 8. — Τιμολόγιο πώλησης 63

Άρθρο 9. — Περιεχόμενο τιμολογίου 65

Άρθρο 10. — Απλοποιημένο τιμολόγιο και συγκεντρωτικό τιμολόγιο 66

Άρθρο 11. — Χρόνος έκδοσης τιμολογίου 66

Άρθρο 12. — Εκδιδόμενα στοιχεία για λιανική πώληση αγαθών ή υπηρεσιών 67

Άρθρο 13. — Χρόνος έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης 69

Άρθρο 14. — Ηλεκτρονικό τιμολόγιο 70

Άρθρο 15. — Αυθεντικότητα του τιμολογίου 70

ΕΡΜΗΝΕΙΑ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

1. Τα στοιχεία πωλήσεων 72

1.1. Το τιμολόγιο 72

1.2. Το απλοποιημένο τιμολόγιο 73

1.3. Χρόνος έκδοσης τιμολογίου 74

1.4. Παρατηρήσεις που αφορούν το τιμολόγιο 77

1.5. Αποδείξεις λιανικών συναλλαγών 80

1.6. Απαλλαγές από την έκδοση στοιχείων 87

1.7. Αυθεντικότητα, ακεραιότητα, αναγνωσιμότητα του τιμολογίου 88

1.8. Ηλεκτρονική διαβίβαση 89

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

Αρχές σύνταξης χρηματοοικονομικών καταστάσεων

NOMOΘΕΣΙΑ

Άρθρο 16. — Ορισμός των χρηματοοικονομικών καταστάσεων 93

Άρθρο 17. — Γενικές αρχές σύνταξης χρηματοοικονομικών καταστάσεων 94

ΕΡΜΗΝΕΙΑ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

1. Εισαγωγή 97

2. Εργασίες κλεισίματος και κατάρτισης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων 105

2.1. Ανάλυση της αρχής του δεδουλευμένου 106

2.1.1. Διπλογραφικά βιβλία 107

2.1.2. Απλογραφικά βιβλία 119

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

Κανόνες επιμέτρησης - Τρόποι αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων, απαιτήσεων και υποχρεώσεων

NOMOΘΕΣΙΑ

Άρθρο 18. — Ενσώματα και άυλα πάγια περιουσιακά στοιχεία 127

Άρθρο 19. — Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία 130

Άρθρο 20. — Επιμέτρηση αποθεμάτων και υπηρεσιών 131

Άρθρο 21. — Προκαταβολές δαπανών και λοιπά μη χρηματοοικονομικά
περιουσιακά στοιχεία 132

Άρθρο 22. — Υποχρεώσεις 132

Άρθρο 23. — Κρατικές επιχορηγήσεις και αναβαλλόμενοι φόροι 133

Άρθρο 24. — Επιμέτρηση περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων
στην εύλογη αξία 134

Άρθρο 25. — Στοιχεία της κατάστασης αποτελεσμάτων 137

Άρθρο 26. — Στοιχεία της καθαρής θέσης 139

Άρθρο 27. — Συναλλαγές και στοιχεία σε ξένο νόμισμα 139

Άρθρο 28. — Μεταβολές λογιστικών πολιτικών και εκτιμήσεων
και διόρθωση λαθών 140

ΕΡΜΗΝΕΙΑ – ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

1. Γενικά 141

2. Ενσώματα και άυλα πάγια περιουσιακά στοιχεία 143

2.1. Αποσβέσεις και απομείωση παγίων 144

2.2. Χρηματοδοτική μίσθωση 155

2.3. Λειτουργική μίσθωση (κανονική μίσθωση) 166

2.4. Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία 167

2.4.1. Έντοκα χρηματοοικονομικά στοιχεία 169

2.4.2. Αποσβέσιμο κόστος 170

2.4.3. Επιμέτρηση στο αποσβέσιμο κόστος 171

2.5. Επιμέτρηση (αποτίμηση) αποθεμάτων και υπηρεσιών 174

2.5.1. Γενικά 174

2.5.2. Ανάλυση των κανόνων επιμέτρησης των αποθεμάτων 176

2.5.3. Έμμεσες τεχνικές επί του αρχείου ιδιόκτητων αποθεμάτων 179

2.5.3.1. Η μέθοδος της λιανικής τιμής (retail method) 180

2.5.3.2. Η μέθοδος του ποσοστού μικτού (περιθωρίου) κέρδους 181

2.5.3.3. Χρήση στατιστικών μεθόδων προσδιορισμού της ποσότητας αποθεμάτων 183

2.6. Απαλλαγές από την τήρηση αρχείου αποθεμάτων 183

2.7. Προκαταβολές δαπανών και λοιπά μη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία 187

2.8. Αποτίμηση υποχρεώσεων 187

2.9. Κρατικές επιχορηγήσεις 205

2.10. Αναβαλλόμενοι φόροι 210

2.10.1. Γενικά 210

2.10.2. Ορισμοί – έννοιες 212

2.10.3. Εφαρμογές 212

2.11. Επιμέτρηση περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων στην εύλογη αξία 217

2.11.1. Ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα 218

2.11.2. Επενδυτικά ακίνητα 221

2.11.3. Βιολογικά περιουσιακά στοιχεία 222

2.11.4. Αποθέματα εμπορευμάτων 222

2.11.5. Διαθέσιμα για πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία 223

3. Στοιχεία της κατάστασης αποτελεσμάτων,
σύμφωνα με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα 224

3.1. Γενικά 224

3.2. Έξοδα κατά λειτουργικό προορισμό 224

3.3. Έξοδα κατ’ είδος 227

3.4. Εφαρμογή 228

4. Στοιχεία της καθαρής θέσης 241

5. Συναλλαγές και στοιχεία σε ξένο νόμισμα 241

5.1. Συναλλαγματική ισοτιμία 241

5.2. Επιμέτρηση στην εύλογη αξία (μη νομισματικά περιουσιακά στοιχεία) 245

6. Μεταβολές λογιστικών πολιτικών και εκτιμήσεων 245

6.1. Γενικά 245

6.2. Λογιστικές πολιτικές 246

6.3. Λογιστικές εκτιμήσεις 247

6.4. Λογιστικά σφάλματα 248

6.5. Παράδειγμα εφαρμογής 249

6.6. Σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και λογιστικές πολιτικές 250

7. Η διάθεση των κερδών 251

7.1. Οικονομικές οντότητες με την μορφή της ΑΕ 251

7.2. Τα ΕΛΠ και η αντιμετώπιση της διάθεσης των κερδών 255

7.3. Το πλαίσιο της διάθεσης των κερδών, βάσει των ΕΛΠ 257

7.4. Παράδειγμα εφαρμογής 258

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

Προσάρτημα (σημειώσεις) - Απαλλαγές και απλοποιήσεις

NOMOΘΕΣΙΑ

Άρθρο 29. — Προσάρτημα (σημειώσεις) επί των χρηματοοικονομικών
καταστάσεων 263

Άρθρο 30. — Απλοποιήσεις και απαλλαγές 268

ΕΡΜΗΝΕΙΑ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

1. Γενικά για το προσάρτημα 271

2. Πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο Προσάρτημα 273

3. Πληροφορίες που αφορούν την Κατάσταση Χρηματοροών αναφορικά με το Προσάρτημα 282

3.1. Καταστάσεις ροών 282

3.2. Εφαρμογή 286

4. Απλοποιήσεις και απαλλαγές του άρθρου 30 291

4.1. Γενικά 291

4.2. Ανάλυση των διατάξεων 294

4.2.1. Πολύ μικρές οντότητες της παραγράφου 2(γ)
του άρθρου 1 του Ν 4308/2014 294

4.2.2. Απογραφή αποθεμάτων 306

4.2.3. Πολύ μικρές οντότητες των παραγράφων 2α και 2β
του άρθρου 1 του Ν 4308/2014 312

4.2.4. Μικρές οντότητες 313

4.2.5. Μεσαίες οντότητες 316

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7

Ενοποιηµένες Χρηµατοοικονοµικές Καταστάσεις

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Άρθρο 31. — Κατηγοριοποίηση οντοτήτων και ομίλων για σκοπούς ενοποίησης 317

Άρθρο 32. — Προϋποθέσεις υποχρεωτικής ενοποίησης 318

Άρθρο 33. — Κατηγορίες οντοτήτων που απαλλάσσονται από ενοποίηση 319

Άρθρο 34. — Κανόνες κατάρτισης ενοποιημένων χρηματοοικονομικών
καταστάσεων 322

Άρθρο 35. — Μέθοδος της καθαρής θέσης για συγγενείς και κοινοπραξίες 324

Άρθρο 36. — Σημειώσεις των ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων 324

ΕΡΜΗΝΕΙΑ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

1. Εισαγωγή 327

2. Τα σύνθετα επιχειρηματικά σχήματα και η ανάγκη για χρηματοοικονομική πληροφόρηση 327

3. Η έννοια του ελέγχου 330

3.1. Κυρίαρχος έλεγχος και θυγατρικές λογιστικές οντότητες 331

3.2. Ουσιώδης επιρροή και συγγενείς λογιστικές οντότητες 333

3.3. Κοινοπραξίες, κοινές δραστηριότητες και συµµετοχικοί τίτλοι 333

4. Η παρακολούθηση των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού
στις ατομικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις 335

5. Κατηγοριοποίηση οντοτήτων και οµίλων για σκοπούς ενοποίησης 345

6. Οντότητες υπόχρεες και απαλλασσόµενες για την κατάρτιση ενοποιηµένων χρηµατοοικονοµικών καταστάσεων 349

7. Κατάρτιση ενοποιηµένων χρηµατοοικονοµικών καταστάσεων 355

7.1. Θυγατρικές λογιστικές οντότητες 355

7.2. Συγγενείς και κοινοπραξίες 371

7.3. Κοινές δραστηριότητες 376

8. Αναγκαίες γνωστοποιήσεις 376

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8

Πρώτη εφαρµογή και µεταβατικές διατάξεις

NOMOΘΕΣΙΑ

Άρθρο 37. — Πρώτη εφαρμογή 379

Άρθρο 38. — Καταργούμενες και τροποποιούμενες διατάξεις 380

Άρθρο 39. — Ρυθμίσεις λοιπών θεμάτων 382

Άρθρο 40. — Μεταβατικές διατάξεις 382

Άρθρο 44. — Έναρξη ισχύος 383

ΕΡΜΗΝΕΙΑ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

1. Πρώτη εφαρμογή 384

2. Καταργούµενες και τροποποιούµενες διατάξεις 387

3. Ρυθμίσεις λοιπών θεμάτων 389

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9

Ορισμοί

1. Γενικά 391

2. Γλωσσάριο 393

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10

Υποδείγματα Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων

Υπόδειγμα Β.1.1 Ισολογισμός - Ατομικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις (χρηματοοικονομικά στοιχεία στο κόστος κτήσης)
Ποσά σε μονάδες (ή χιλιάδες αναλόγως) νομίσματος παρουσίασης 416

Υπόδειγμα Β.1.2 Ισολογισμός - Ατομικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις (χρηματοοικονομικά στοιχεία στην εύλογη αξία)
Ποσά σε μονάδες (ή χιλιάδες αναλόγως) νομίσματος παρουσίασης 419

Υπόδειγμα Β.2.1 Κατάσταση Αποτελεσμάτων κατά λειτουργία -
Ατομικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις 422

Υπόδειγμα Β.2.2 Κατάσταση Αποτελεσμάτων κατ’ είδος -
Ατομικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις 423

Υπόδειγμα Β.3 Κατάσταση Μεταβολών Καθαρής Θέσης περιόδου - Ατομικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις 424

Υπόδειγμα Β.4 Κατάσταση Χρηματοροών - Ατομικές χρηματοοικονομικές
καταστάσεις (έμμεση μέθοδος) 425

Υπόδειγμα Β.5 Ισολογισμός πολύ μικρών οντοτήτων 426

Υπόδειγμα Β.6 Κατάσταση Αποτελεσμάτων για πολύ μικρές οντότητες 426

Υπόδειγμα Β.7.1 Ισολογισμός - Ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις (χρηματοοικονομικά στοιχεία στο κόστος) 427

Υπόδειγμα Β.7.2 Ισολογισμός - Ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις (χρηματοοικονομικά στοιχεία στην εύλογη αξία) 430

Υπόδειγμα Β.8.1 Κατάσταση Αποτελεσμάτων κατά λειτουργία - Ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις 433

Υπόδειγμα Β.8.2 Κατάσταση Αποτελεσμάτων κατ’ είδος -
Ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις 434

Υπόδειγμα Β.9 Κατάσταση Μεταβολών Καθαρής Θέσης -
Ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις 435

Υπόδειγμα Β.10 Κατάσταση Χρηματοροών - Ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις (έμμεση μέθοδος) 436

Υπόδειγμα Β.11 Ισολογισμός οργανισμών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ),
N 4099/2012 - Ποσά σε μονάδες (ή χιλιάδες αναλόγως) νομίσματος παρουσίασης 437

Υπόδειγμα Β.12 Κατάσταση εξέλιξης των καθαρών περιουσιακών στοιχείων
περιόδου, οργανισμών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ), N 4099/2012 438

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11

Σχέδιο Λογαριασμών ΕΛΠ

1. Γενικά 440

2. Ομάδες Λογαριασμών 442

3. Ανάλυση λογαριασμού 54.02 «Φόρος Προστιθέμενης Αξίας» 453

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12

Σύνδεση σχεδίου λογαριασμών
με χρηματοοικονομικές καταστάσεις

Ι. Χρηματοοικονομικά στοιχεία στο κόστος

Πίνακας Δ.1: Σύνδεση με το Υπόδειγμα Β.1.1 458

ΙΙ. Χρηματοποικονομικά στοιχεία στην εύλογη αξία

Πίνακας Δ.2: Σύνδεση με το Υπόδειγμα Β.1.2 463

ΙΙΙ. Καταστάσεις αποτελεσμάτων

Πίνακας Δ.3: Σύνδεση με το Υπόδειγμα Β.2.1 467

Πίνακας Δ.4: Σύνδεση με το Υπόδειγμα Β.2.2 469

BΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΕΣ 473

ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 475

Σελ. 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Πεδίο εφαρμογής και κατηγορίες οικονομικών οντοτήτων βάσει μεγέθους

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Ν 4308/2014 «Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα, συναφείς ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις»* [Άρθρα 1-2]

Άρθρο 1. – Πεδίο εφαρμογής. 1. Για την εφαρμογή των ρυθμίσεων αυτού του νόμου λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη οι ορισμοί του παραρτήματος Α’.

2. Οι παρακάτω οντότητες εφαρμόζουν τις ρυθμίσεις αυτού του νόμου:

α) Τα νομικά πρόσωπα που έχουν τη μορφή της ανώνυμης εταιρείας, της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης, της ετερόρρυθμης κατά μετοχές εταιρείας και της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας.

β) Τα νομικά πρόσωπα που έχουν τη μορφή της ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας, όταν όλοι οι άμεσοι ή έμμεσοι εταίροι των προσώπων αυτών έχουν περιορισμένη ευθύνη λόγω του ότι είναι είτε νομικά πρόσωπα της περίπτωσης α’ της παρούσας παραγράφου ή άλλου νομικού τύπου συγκρίσιμου με τα νομικά πρόσωπα της περίπτωσης αυτής.

γ) Η ετερόρρυθμη εταιρεία, η ομόρρυθμη εταιρεία, η ατομική επιχείρηση και κάθε άλλη οντότητα που υποχρεούται στην εφαρμογή αυτού του νόμου από φορολογική ή άλλη νομοθετική διάταξη. [Όπως στην περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 η φράση «του ιδιωτικού τομέα» διαγράφηκε με το άρθρο 41 παρ. 1α του Ν 4410/2016, ισχύς από 3.8.2016 σύμφωνα με το άρθρο 69 του ίδιου νόμου.]

δ) Οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης του άρθρου 14 του N 4270/2014 (Α΄ 143) οι οποίοι μέχρι τη θέση σε ισχύ του παρόντος είχαν την υποχρέωση εφαρμογής του ΠΔ 1123/1980 (Α΄ 283). [Όπως η περ. δ΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 αντικαταστάθηκε από το άρθρο 41 παρ. 1β του Ν 4410/2016, ισχύς από 3.8.2016 σύμφωνα με το άρθρο 69 του ίδιου νόμου.]

ε) Οι φορείς του δημοσίου τομέα του άρθρου 14 του Ν 4270/2014 εκτός Γενικής Κυβέρνησης οι οποίοι μέχρι τη θέση σε ισχύ του παρόντος είχαν την υποχρέωση εφαρμογής του

ΠΔ 1123/1980. [Όπως η περ. ε΄ προστέθηκε με το άρθρο 41 παρ. 1γ του Ν 4410/2016, ισχύς από 3.8.2016 σύμφωνα με το άρθρο 69 του ίδιου νόμου.]

3. Oι παρακάτω κατηγορίες οντοτήτων έχουν υποχρέωση σύνταξης των χρηματοοικονομικών τους καταστάσεων βάσει των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δυνάμει του Κανονισμού 1606/2002 (Δ.Π.Χ.Α. - υποχρεωτική εφαρμογή Δ.Π.Χ.Α.), για τις ατομικές και ενοποιημένες χρηματοοικονομικές τους καταστάσεις:

α) Οι οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος, όπως ορίζονται στο παράρτημα αυτού του νόμου.

β) [Η περ. β΄ της παρ. 3 του άρθρου 1 καταργήθηκε με το άρθρο 41 παρ. 1δ του Ν 4410/2016, ισχύς από 3.8.2016 σύμφωνα με το άρθρο 69 του ίδιου νόμου.]

γ) Τα χρηματοδοτικά ιδρύματα της περίπτωσης 26 της παρ. 1 του άρθρου 4 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθμ. 575/2013, εφόσον υπόκεινται σε απαιτήσεις κεφαλαιακής επάρκειας.

δ) Οι ανώνυμες εταιρείες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών του Ν 3606/ 2007 (Οδηγία 2004/39/ΕΚ).

ε) Οι ανώνυμες εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου του Ν 3371/2005.

στ) Οι ανώνυμες εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία του Ν 2778/1999.

ζ) Οι ανώνυμες εταιρείες κεφαλαίου επιχειρηματικών συμμετοχών του Ν 2367/1995.

η) Οι ανώνυμες εταιρείες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων του Ν 4099/2012 (Οδηγία 2009/65/ΕΚ).

θ) Οι οντότητες χαρτοφυλακίου.

ι) Οι οντότητες που έχουν αυτή την υποχρέωση βάσει άλλης νομοθετικής διάταξης.

4. Κάθε άλλη οντότητα υποκείμενη στον παρόντα νόμο μπορεί, με απόφαση της διοίκησής της, να εφαρμόζει προαιρετικά τα Δ.Π.Χ.Α., όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση (προαιρετική εφαρμογή Δ.Π.Χ.Α.). Στην περίπτωση αυτή η εφαρμογή των Δ.Π.Χ.Α. είναι υποχρεωτική για πέντε συνεχόμενες ετήσιες περιόδους από την πρώτη εφαρμογή των Δ.Π.Χ.Α.

5. Οι οντότητες που επιλέγουν να συντάξουν τις ατομικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις τους βάσει των Δ.Π.Χ.Α., συντάσσουν και τις ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις τους βάσει των ιδίων προτύπων, όταν υποχρεούνται σε σύνταξη ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων.

6. Οι οντότητες που, υποχρεωτικά ή προαιρετικά, συντάσσουν τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις τους βάσει των Δ.Π.Χ.Α. εφαρμόζουν μόνο τα άρθρα 3 έως και 15 και την παρ. 32 του άρθρου 29 του παρόντος νόμου.

7. Οι φορείς του δημόσιου τομέα του άρθρου 14 του N 4270/2014 οι οποίοι από άλλη διάταξη νόμου υποχρεώνονταν σε εφαρμογή του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών της Υποπαραγράφου Ε1 της παρ. Ε΄ του άρθρου πρώτου του N 4093/2012 (Α΄ 222), όταν δεν εμπίπτουν στις περιπτώσεις της παρ. 2, εφαρμόζουν μόνο τα άρθρα 3 έως και 15 του παρόντος νόμου, πλην των διατάξεων των παραγράφων 8 έως 12 του άρθρου 3 και των διατάξεων που αφορούν την κατάρτιση χρηματοοικονομικών καταστάσεων. [Όπως η παρ. 7 του άρθρου 1 αντικαταστάθηκε από το άρθρο 41 παρ. 1ε του Ν 4410/2016, ισχύς από 3.8.2016 σύμφωνα με το άρθρο 69 του ίδιου νόμου.]

8. Η Τράπεζα της Ελλάδος εφαρμόζει, στο μέτρο που δεν αντιβαίνουν το Καταστατικό της, μόνο τις διατάξεις των άρθρων 3 έως και 15, πλην της παρ. 14 του άρθρου 5 του παρόντος νόμου. Η ίδια οντότητα συντάσσει Ισολογισμό (κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης), Κατάσταση αποτελεσμάτων και Προσάρτημα (σημειώσεις), με βάση τους κανόνες και τα υποδείγματα που ορίζονται από τις λογιστικές αρχές του Ευρωσυστήματος.

9. Οι οργανισμοί επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕ-ΚΑ) του Ν 4099/2012 (Οδηγία 2009/65/ΕΚ) είτε λειτουργούν με τη μορφή αμοιβαίου κεφαλαίου είτε με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας επενδύσεων μεταβλητού κεφαλαίου (ΑΕΕΜΚ):

α) Επιμετρούν το ενεργητικό τους που αναφέρεται στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 59 του Ν 4009/2012 (παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 50 της Οδηγίας 2009/65/ΕΚ) στην εύλογη αξία του. Ο προσδιορισμός των εύλογων αξιών και οι σχετικές γνωστοποιήσεις γίνονται βάσει των Δ.Π.Χ.Α.

β) Διαφορές επιμέτρησης του κατεχόμενου, στο τέλος της περιόδου, ενεργητικού του σημείου (α) αυτής της παραγράφου καταχωρούνται στην Κατάσταση Εξέλιξης των Καθαρών Περιουσιακών Στοιχείων. [Όπως στην περ. β΄ της παρ. 9 του άρθρου 1 οι λέξεις «στα αποτελέσματα της περιόδου» διαγράφηκαν με το άρθρο 41 παρ. 1στ του Ν 4410/2016, ισχύς από 3.8.2016 σύμφωνα με το άρθρο 69 του ίδιου νόμου.]

γ) Εφαρμόζουν τα άρθρα 3 έως και 15 του παρόντος νόμου, καθώς και, κατά περίπτωση, τα άρθρα 16 έως και 30 και 37 έως και 40 του παρόντος νόμου για τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία, υποχρεώσεις, έσοδα, κέρδη, έξοδα και ζημιές.

10. Οι οντότητες της παραγράφου 9 του παρόντος άρθρου συντάσσουν Κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης (ισολογισμό) του υποδείγματος Β.11 και Κατάσταση εξέλιξης των καθαρών περιουσιακών στοιχείων περιόδου του υποδείγματος Β.12.

11. Θέματα άλλων απλοποιήσεων και απαλλαγών ανά κατηγορία οντοτήτων ρυθμίζονται στο άρθρο 30 του παρόντος νόμου, σε ό,τι αφορά στις ατομικές χρηματοοικονομικές τους καταστάσεις.

Άρθρο 2. – Καθορισμός μεγέθους οντοτήτων. 1. Οι οντότητες κατατάσσονται με βάση το μέγεθός τους στις παρακάτω κατηγορίες των παραγράφων 2 έως 6 του παρόντος άρθρου.

2. Πολύ μικρές οντότητες. Πολύ μικρές οντότητες είναι οι οντότητες οι οποίες κατά την ημερομηνία του ισολογισμού τους δεν υπερβαίνουν τα όρια δύο τουλάχιστον από τα ακόλουθα τρία κριτήρια:

α) Σύνολο ενεργητικού (περιουσιακών στοιχείων): 350.000 ευρώ.

β) Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: 700.000 ευρώ.

γ) Μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 10 άτομα.

3. Ειδικά οι οντότητες της παραγράφου 2(γ) του άρθρου 1 εντάσσονται στην κατηγορία των πολύ μικρών οντοτήτων με μόνη προϋπόθεση ότι ο κύκλος εργασιών τους δεν υπερβαίνει το ποσό του 1.500.000 ευρώ.

4. Μικρές οντότητες. Μικρές οντότητες είναι οι οντότητες οι οποίες δεν είναι πολύ μικρές οντότητες και κατά την ημερομηνία του ισολογισμού τους δεν υπερβαίνουν τα όρια δύο τουλάχιστον από τα ακόλουθα τρία κριτήρια:

α) Σύνολο ενεργητικού: 4.000.000 ευρώ.

β) Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: 8.000.000 ευρώ.

γ) Μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 50 άτομα.

5. Μεσαίες οντότητες. Μεσαίες οντότητες είναι οι οντότητες οι οποίες δεν είναι πολύ μικρές ή μικρές οντότητες και οι οποίες κατά την ημερομηνία του ισολογισμού τους δεν υπερβαίνουν τα όρια δύο τουλάχιστον από τα ακόλουθα τρία κριτήρια:

α) Σύνολο ενεργητικού: 20.000.000 ευρώ.

β) Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: 40.000.000 ευρώ.

γ) Μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 250 άτομα.

6. Μεγάλες οντότητες. Μεγάλες οντότητες είναι οι οντότητες οι οποίες κατά την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού τους υπερβαίνουν τα όρια δύο τουλάχιστον από τα ακόλουθα τρία κριτήρια:

α) Σύνολο ενεργητικού: 20.000.000 ευρώ.

β) Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: 40.000.000 ευρώ.

γ) Μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 250 άτομα.

7. Το ποσό του κονδυλίου «Σύνολο ενεργητικού» και το καθαρό ποσό του κονδυλίου «Κύκλος εργασιών» που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο είναι εκείνα των αντίστοιχων κονδυλίων των υποδειγμάτων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, ως εξής:

α) «Σύνολο ενεργητικού» είναι το ποσό του κονδυλίου «Σύνολο ενεργητικού» του υποδείγματος ισολογισμού Β.1.1 ή Β.1.2 ή Β.5, αναλόγως.

β) «Κύκλος εργασιών» είναι το ποσό του κονδυλίου «Κύκλος εργασιών (καθαρός)» του υποδείγματος της Κατάστασης αποτελεσμάτων Β.2.1 ή Β.2.2 ή Β.6, αναλόγως.

8. Σε περίπτωση περιόδου διαφορετικής του δωδεκάμηνου, ο κύκλος εργασιών για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου υπολογίζεται κατ’ αναλογία σε ετήσια βάση.

9. Όταν η οντότητα υπερβαίνει ή παύει να υπερβαίνει τα όρια δύο εκ των τριών κριτηρίων των παραγράφων 2 και 4 έως 6 ή το κριτήριο της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου για δύο διαδοχικές περιόδους, για τους σκοπούς εφαρμογής των ρυθμίσεων αυτού του νόμου η αλλαγή κατηγορίας μεγέθους ενεργοποιείται από την περίοδο που έπεται των δύο εν λόγω διαδοχικών περιόδων.

10. [Η παρ. 10 του άρθρου 2 καταργήθηκε με το άρθρο 41 παρ. 2 του Ν 4410/2016, ισχύς από 3.8.2016 σύμφωνα με το άρθρο 69 του ίδιου νόμου.]

ΕΡΜΗΝΕΙΑ – ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Γενικά

Τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (ΕΛΠ) ρυθμίζουν δύο μεγάλες κατηγορίες λογιστικών θεμάτων. Η πρώτη αφορά τα λογιστικά αρχεία και τα παραστατικά πωλήσεων και συναλλαγών, εν γένει. Η κατηγορία αυτή αναπτύσσεται στα κεφάλαια 2 και 3, δηλαδή στα άρθρα 3 έως και 15 του νόμου. Στην ουσία, οι διατάξεις αυτές διαδέχονται τον (καταργηθέντα) ΚΒΣ (Κώδικας Βιβλίων Στοιχείων, ΠΔ 186/1992), καθώς και τον επίσης καταργηθέντα ΚΦΑΣ (Κώδικας Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών, Ν 4093/2012), διατάξεις που ρύθμιζαν τα θέματα αυτά μέχρι την 31/12/2014. Η υποχρέωση εφαρμογής των διατάξεων του Ν 4308/2014 είναι καθολική και αφορά όλες τις οικονομικές οντότητες/επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην χώρα μας και τηρούν λογιστικά αρχεία/βιβλία. Ελάχιστες εξαιρέσεις που προβλέπονται από τον νόμο εξετάζονται διακεκριμένα.

Η δεύτερη μεγάλη κατηγορία των ΕΛΠ αφορά τους κανόνες και τον τρόπο σύνταξης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, καθώς και τις σχετικές πληροφορίες που υποχρεούται να παρέχει μία οικονομική οντότητα. Αναπτύσσεται στα κεφάλαια 4 έως 7, δηλαδή στα άρθρα 16 έως και 36 του νόμου, σε συνδυασμό με τα Παραρτήματα που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του. Η εφαρμογή και ο βαθμός υιοθέτησης των προβλεπόμενων σε αυτή την κατηγορία ρυθμίσεων, επηρεάζεται από την κατάταξη μίας οικονομικής οντότητας σε κατηγορία μεγέθους. Για τον λόγο αυτό τα δύο πρώτα άρθρα των ΕΛΠ προσδιορίζουν τις οικονομικές οντότητες, οι οποίες ευρίσκονται στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του νόμου, καθώς και την κατάταξή τους σε κατηγορία μεγέθους.

Εκτός του πεδίου εφαρμογής των διατάξεων της δεύτερης κατηγορίας, ως άνω, ευρίσκονται:

α) Οι οικονομικές οντότητες που υποχρεωτικά ή προαιρετικά εφαρμόζουν ΔΠΧΑ (Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς),

β) Η Τράπεζα της Ελλάδος (εφαρμόζει τις λογιστικές αρχές του ευρωσυστήματος),

γ) Οι κερδοσκοπικές ή μη κερδοσκοπικές οντότητες που ανήκουν στον δημόσιο τομέα ή ελέγχονται από το δημόσιο ή τελούν υπό την εποπτεία του δημοσίου, και εμπίπτουν στην εφαρμογή του άρθρου 156 του νόμου 4270/2014 (εφαρμόζουν το προβλεπόμενο για αυτές λογιστικό πλαίσιο), και

δ) Οι οργανισμοί επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ) του νόμου 4099/2012 (οδηγία 2009/65/ΕΚ) είτε λειτουργούν με την μορφή αμοιβαίου κεφαλαίου, είτε λειτουργούν με την μορφή ανώνυμης εταιρείας επενδύσεων μεταβλητού κεφαλαίου (ΑΕΕΜΚ).

Επίσης, όσον αφορά τις αλλοδαπές επιχειρήσεις που δεν αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα και οι οποίες με τις διατάξεις του ΚΦΑΣ ήταν υπόχρεες στην τήρηση βιβλίων, πλέον δεν προκύπτει υποχρέωση εφαρμογής των ΕΛΠ και ιδίως υποχρέωση τήρησης λογιστικών βιβλίων/αρχείων και σύνταξης χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Αφορά τις αλλοδαπές επιχειρήσεις οι οποίες:

α) Αποκτούν πραγματική - φυσική επαγγελματική εγκατάσταση στην Ελλάδα, ή και

β) ανεγείρουν ακίνητο κυριότητάς τους εντός της Ελληνικής επικράτειας ή πραγματοποιούν σε τέτοιο ακίνητο προσθήκες ή επεκτάσεις.

Ωστόσο, εάν οι ως άνω αλλοδαπές επιχειρήσεις, θεωρηθεί ότι αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα από επιχειρηματική δραστηριότητα, θα έχουν υποχρέωση τήρησης του νομοθετικού πλαισίου των ΕΛΠ. Συνεπώς, πρωταρχικό και κύριο κριτήριο ένταξης στον Ν 4308/2014, είναι η απόκτηση εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα, έννοια που συνδέεται με τις φορολογικές διατάξεις.

Κατηγορίες μεγέθους

Οι οικονομικές οντότητες, οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των ΕΛΠ, πλην των παραπάνω εξαιρέσεων, κατατάσσονται σε κατηγορίες βάσει μεγέθους. Για την κατάταξη αυτή διακρίνονται σε δύο επιμέρους ομάδες:

- Η πρώτη ομάδα (Ι) αφορά εκείνες τις οικονομικές οντότητες, οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Ευρωπαϊκής οδηγίας 2013/34/ΕΕ. Αυτές είναι:

(α) Τα νομικά πρόσωπα που έχουν την μορφή της ανώνυμης εταιρείας (ΑΕ), της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ), της ετερόρρυθμης κατά μετοχές εταιρείας (ΕκμΕ) και της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας (ΙΚΕ).

(β) Τα νομικά πρόσωπα που έχουν την μορφή της ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας, όταν όλοι οι άμεσοι ή έμμεσοι εταίροι των προσώπων αυτών έχουν περιορισμένη ευθύνη λόγω του ότι είναι είτε νομικά πρόσωπα της ανωτέρω περίπτωσης (α), είτε άλλου νομικού τύπου συγκρίσιμου με τα νομικά πρόσωπα της περίπτωσης αυτής.

(γ) Κερδοσκοπικές ή μη κερδοσκοπικές οντότητες που ανήκουν στον δημόσιο τομέα ή ελέγχονται από το Δημόσιο ή τελούν υπό την εποπτεία του Δημοσίου, όταν δεν εμπίπτουν στην εφαρμογή του άρθρου 156 του Ν 4270/2014.

- Η δεύτερη ομάδα (ΙΙ) αφορά εκείνες τις οικονομικές οντότητες, οι οποίες ευρίσκονται εκτός του πεδίου εφαρμογής της Ευρωπαϊκής οδηγίας. Αυτές είναι: η ετερόρρυθμη εταιρεία, η ομόρρυθμη εταιρεία, η ατομική επιχείρηση, καθώς και κάθε άλλη οικονομική οντότητα που υποχρεούται στην εφαρμογή των διατάξεων του νόμου των ΕΛΠ από φορολογική ή άλλη νομοθετική διάταξη. Ενδεικτικά στην κατηγορία αυτή ανήκουν:

- Ατομικές επιχειρήσεις (φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα).

- ΟΕ - ΕΕ (εκτός αυτών που όλοι οι άμεσοι ή έμμεσοι εταίροι έχουν περιορισμένη ευθύνη).

- Αστικές εταιρείες κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα.

- Κοινωνίες αστικού δικαίου.

- Συνεταιρισμοί.

- Δικηγορικές εταιρείες.

- Κοινοπραξίες.

- Μη κερδοσκοπικά ΝΠΙΔ.

- Σωματεία, σύλλογοι, ενώσεις προσώπων και γενικά μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα πρόσωπα, εφόσον αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα.

- Οποιαδήποτε άλλη οικονομική οντότητα αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα.

2.1. Ομάδα (Ι) - Οικονομικές οντότητες για τις οποίες ισχύει η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2013/34/ΕΕ

Στην πρώτη ομάδα (ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ κ.λπ.) ισχύει συνδυασμός κριτηρίων για την κατάταξή σε πολύ μικρές, μικρές, μεσαίες ή μεγάλες οντότητες. Ο πίνακας κατάταξης σε κατηγορίες και τα κριτήρια ένταξης, είναι τα εξής (ποσά σε ευρώ):

Με βάση την σχετική διάταξη, προκειμένου να καταταγεί μία οικονομική οντότητα στην αντίστοιχη κατηγορία πρέπει να πληροί δύο από τα τρία κριτήρια. Επιπλέον, σε περίπτωση αλλαγής κατηγορίας θα πρέπει να καταγραφεί υπέρβαση δύο εκ των τριών κριτηρίων, κατά τις δύο προηγούμενες συνεχόμενες λογιστικές χρήσεις.

Παραδείγματα:

1ο: Εμπορική ΙΚΕ με τα παρακάτω δεδομένα (ποσά σε ευρώ):

Απάντηση/συμπέρασμα:

Παρόλο που κατά την λογιστική χρήση του 2022 έχουμε υπέρβαση σε δύο κριτήρια (κύκλος εργασιών και μέσος όρος απασχολουμένων), αυτό δεν έχει συμβεί ούτε κατά την λογιστική χρήση του 2021 (για να προκύψει αλλαγή στην κατάταξη κατά την λογιστική χρήση του 2023), αλλά ούτε και κατά την λογιστική χρήση του 2023, ώστε να προκύψει αλλαγή κατηγορίας για την λογιστική χρήση του 2024.

2ο: Εμπορική ΕΠΕ με τα παρακάτω δεδομένα (ποσά σε ευρώ):

Απάντηση/συμπέρασμα:

Παρόλο που κατά την λογιστική χρήση του 2022 έχουμε υπέρβαση και στα τρία μάλιστα κριτήρια (σύνολο ενεργητικού, κύκλος εργασιών και μέσος όρος απασχολουμένων), αυτό δεν έχει συμβεί κατά την λογιστική χρήση του 2021 (ούτε σε δύο κριτήρια), συνεπώς το 2023 παραμένει στην κατηγορία «πολύ μικρή οντότητα». Ακολούθως, κατά την λογιστική χρήση του 2023 έχουμε αύξηση σε δύο κριτήρια (σύνολο ενεργητικού και μέσος όρος απασχολουμένων), άρα αλλαγή κατηγορίας για την λογιστική χρήση του 2024, σε «μικρή οντότητα», με τις προβλεπόμενες, από τις σχετικές διατάξεις, προσαρμογές, αναφορικά με την τήρηση των λογιστικών βιβλίων και λοιπών υποχρεώσεων.

Περαιτέρω, για την εφαρμογή των παραπάνω κριτηρίων παρέχονται επιπλέον, οι εξής διευκρινίσεις:

(α) Κύκλος εργασιών: Είναι τα ακαθάριστα έσοδα μιας περιόδου. Θεωρείται αυτός που προέρχεται από τις συνήθεις δραστηριότητες της οικονομικής οντότητας. Δεν περιλαμβάνονται στον κύκλο εργασιών επιχορηγήσεις, ασυνήθη έσοδα (π.χ. έσοδα από συναλλαγματικές διαφορές, πωλήσεις παγίων ή επενδύσεων) καθώς και φόροι, τέλη και δικαιώματα που εισπράττονται υπέρ τρίτων. Δεν εμπίπτουν επίσης στην έννοια του ακαθάριστου εσόδου, η αξία των αυτοπαραδόσεων και τα έσοδα που πραγματοποιούνται για λογαριασμό τρίτου.

(β) Όπως αναφέρθηκε, τα παραπάνω κριτήρια εξετάζονται για τις δύο προηγούμενες λογιστικές χρήσεις (περίοδοι). Λογιστικές χρήσεις που η διάρκειά τους ήταν μικρότερη των τεσσάρων (4) μηνών, δεν λαμβάνονται υπόψη. Για λογιστικές χρήσεις που η διάρκειά τους ήταν μεγαλύτερη των τεσσάρων (4) μηνών αλλά μικρότερη των δώδεκα (12), γίνεται αναγωγή σε ετήσια βάση. Διάστημα 15 ημερών ή μεγαλύτερο των 15 ημερών, λογίζεται ως μήνας, ενώ χρονικό διάστημα μικρότερο των 15 ημερών δεν λαμβάνεται υπόψη.

Παραδείγματα:

Οικονομική οντότητα πραγματοποίησε έναρξη εργασιών την 2α/Απριλίου/2023. Το 2023 ο κύκλος εργασιών της ανήλθε στο ποσό των 600.000,00 ευρώ. Στην αναγωγή θα ληφθεί υπόψη και ο μήνας Απρίλιος αφού το διάστημα λειτουργίας της εν λόγω οντότητας ήταν μεγαλύτερο των 15 ημερών (έναρξη 2/4, άρα λειτούργησε τις επόμενες ημέρες του Απριλίου). Συνεπώς, θα έχουμε, 9 μήνες λειτουργίας κατά το 2023:

600.000,00 χ (12/9) = 800.000,00 ευρώ

Συνεπώς, θα ληφθεί υπόψη το ποσό των 800.000,00 ευρώ.

Εάν άλλη οικονομική οντότητα είχε πραγματοποιήσει έναρξη εργασιών την 3η/Οκτωβρίου/2023 η λογιστική χρήση αυτή, του 2023, δεν θα λαμβανόταν υπόψη, επειδή περιλαμβάνει διάστημα μικρότερο των τεσσάρων μηνών. Με βάση τα παραπάνω για την περίοδο του 2023, το μέγεθος της οικονομικής οντότητας θα κριθεί σύμφωνα με τα νέα ποσοτικά κριτήρια και τα ποσά των χρηματοοικονομικών καταστάσεων των ετών 2024 και 2025, όπως θα δημοσιοποιηθούν για τα έτη αυτά.

(γ) Για τον αριθμό των απασχολούμενων πρέπει να υπολογιστεί ο μέσος όρος για την κάθε χρονική περίοδο. Ο μέσος όρος του προσωπικού υπολογίζεται στην βάση πλήρους απασχόλησης σε ημερήσια και ετήσια εργασία, για όλους τους εργαζόμενους που έχουν ή τεκμαίρεται ότι έχουν σχέση έμμισθης απασχόλησης. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνονται οι έχοντες έμμισθη σχέση αλλά και τα πρόσωπα που απασχολούνται με εργασιακό καθεστώς που εξομοιώνεται με έμμισθη εργασία, όπως δικηγόροι, λο-

γιστές ή μηχανικοί, όταν είναι πλήρους απασχόλησης και ανεξαρτήτως του τρόπου που αμείβονται (π.χ. με τιμολόγιο, ή με βάση την περίπτωση στ, της παραγράφου 2, του άρθρου 12 του ΚΦΕ κ.λπ.). Συμπεριλαμβάνονται επίσης οι απασχολούμενοι με μίσθωση από άλλη οικονομική οντότητα καθώς και οι ιδιοκτήτες επιχειρηματίες, εφόσον απασχολούνται και προσφέρουν υπηρεσίες στην οικονομική οντότητα και αμείβονται από αυτήν. Διευκρινίζεται ότι δεν λαμβάνονται υπόψη εκπαιδευόμενοι και σπουδαστές που απασχολούνται με συμβάσεις εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και εργαζόμενοι που έχουν λάβει γονική άδεια. Σε κάθε περίπτωση, κατά τους υπολογισμούς, ποσοστά που προκύπτουν μικρότερα του 0,5 στρογγυλοποιούνται προς τα κάτω και ποσοστά μεγαλύτερα του 0,5 στρογγυλοποιούνται προς τα πάνω.

Παραδείγματα:

1. Σε οικονομική οντότητα με την μορφή της ΙΚΕ έχουμε τα εξής εργασιακά δεδομένα:

- Ο διαχειριστής παρέχει πλήρη εργασία για την οποία εισπράττει αμοιβή.

- Ο λογιστής της εταιρείας αν και πλήρους απασχόλησης, αμείβεται με την έκδοση τιμολογίου από τον ίδιο ως εξωτερικός συνεργάτης.

- Απασχολεί επίσης τρεις εργαζόμενους υπαλλήλους, με πλήρη απασχόληση.

- Ο δικηγόρος της εταιρείας λαμβάνει πάγια αμοιβή και παρέχει τις υπηρεσίες αν και όταν του ζητηθεί.

- Απασχόλησε εντός του έτους έναν εργαζόμενο με τρίμηνη σύμβαση ορισμένου χρόνου και πλήρη απασχόληση.

- Απασχολεί και δύο εργαζόμενους, καθ’ όλη την διάρκεια του έτους, με μερική απασχόληση. Τον ένα εξ αυτών σε τρίωρη καθημερινή απασχόληση και τον άλλο σε πεντάωρη καθημερινή απασχόληση.

- Τέλος, απασχόλησε και έναν εργαζόμενο σε τετράωρη καθημερινή απασχόληση με σύμβαση ορισμένου χρόνου διάρκειας τεσσάρων μηνών.

Ζητείται να υπολογιστεί ο Μέσος Όρος των απασχολούμενων για την ως άνω οικονομική οντότητα.

Απάντηση:

Ο διαχειριστής και ο λογιστής θεωρούνται εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης. Άρα το σύνολο των εργαζόμενων πλήρους απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων και των τριών υπαλλήλων, είναι:

1+1+3 = 5

Ο δικηγόρος δεν λαμβάνεται υπόψη αφού δεν εργάζεται με οποιαδήποτε μορφή απασχόλησης, αλλά παρέχει τις υπηρεσίες του ευκαιριακά και κατά περίσταση.

Για τον εργαζόμενο επί τρίμηνο θα γίνει αναγωγή σε ετήσια βάση:

1 χ (3 μήνες / 12) = 0,25

Για τον εργαζόμενο με τρίωρη ημερήσια απασχόληση επίσης:

1 χ (3 ώρες / 8) = 0,375

Για τον εργαζόμενο με πεντάωρη ημερήσια απασχόληση:

1 χ (5 ώρες / 8) = 0,625

Για τον εργαζόμενο με τετράωρη απασχόληση για 4 μήνες:

1 χ (4 ώρες / 8) χ (4 μήνες / 12) = 0,167

Σύνολο: 5 + 0,25 + 0,375 + 0,625 + 0,167 = 6,417 και κατά στρογγυλοποίηση 6

Συνεπώς, ο αριθμός των απασχολουμένων, δηλαδή ο μέσος όρος τους για τις ανάγκες υπολογισμού του τρίτου κριτηρίου ένταξης σε κατηγορία, είναι έξι (6).

2. Μια οικονομική οντότητα απασχολεί:

- Πέντε εργαζόμενους σε πλήρη απασχόληση

- Δύο εργαζόμενους με εποχιακή απασχόληση 5 μηνών αλλά πλήρους ημερήσιας απασχόλησης

- Επτά εργαζόμενους, οι οποίοι είναι πλήρους ετήσιας απασχόλησης, αλλά μερικής ημερήσιας απασχόλησης διάρκειας τριών ωρών

- Έναν επαγγελματία πλήρους απασχόλησης που αμείβεται με έκδοση τιμολογίου.

Ο μέσος όρος του προσωπικού που απασχολήθηκε στην περίοδο είναι:

(5 χ 12 μήνες / 12) + (2 χ 5 μήνες / 12) + [7 (χ 12 μήνες / 12) χ (3 ώρες / 8)] + 1 = 9,46

Στρογγυλοποιείται σε 9.

Ανάλυση:

3. Η περίπτωση της εκ περιτροπής απασχόλησης

Η, καθ’ ερμηνεία, διατύπωση της σχετικής διάταξης (άρθρο 2, Ν 4308/2014), αναφέρεται σε αριθμό απασχολουμένων, στην βάση πλήρους απασχόλησης. Όπως είναι γνωστό, (παράγραφος 3, άρθρο 2 του Ν 3846/2010), κατά την κατάρτιση της σύμβασης εργασίας ή κατά την διάρκειά της, τα δύο μέρη, ο εργοδότης και ο μισθωτός, μπορούν με έγγραφη ατομική σύμβαση να συμφωνήσουν κάθε μορφή απασχόλησης εκ περιτροπής. Περαιτέρω, εκ περιτροπής απασχόληση θεωρείται η απασχόληση του εργαζόμενου κατά λιγότερες ημέρες την εβδομάδα ή κατά λιγότερες εβδομάδες τον μήνα ή κατά λιγότερους μήνες το έτος ή και συνδυασμός αυτών, αλλά πάντα κατά πλήρες ημερήσιο ωράριο εργασίας. Υπό την έννοια αυτή έχουμε τις παρακάτω περιπτώσεις:

(α) Εργαζόμενος λιγότερες ημέρες την εβδομάδα (πάντα κατά πλήρες ωράριο):

[Ημέρες εργασίας / 5 (πενθήμερο) ή / 6 (εξαήμερο)] χ [μήνες / 12]

Παράδειγμα:

Εργαζόμενος προσλήφθηκε με την συμφωνία να εργάζεται τρεις (3) ημέρες την εβδομάδα (με πλήρες ωράριο), σε ετήσια βάση, σε επιχείρηση που υπάγεται στο καθεστώς της πενθήμερης εβδομαδιαίας απασχόλησης. Έχουμε: (3 ημέρες / 5) χ (12 μήνες / 12) = 0,6. Συνεπώς, ο αριθμός που θα ληφθεί υπόψη στο γενικό σύνολο των απασχολουμένων στην οικονομική οντότητα θα είναι ο 0,6. Η στρογγυλοποίηση θα γίνει, βάσει του τελικού αριθμού που θα προκύψει από την απασχόληση του συνόλου των εργαζομένων. Δηλαδή το 0,6 δεν στρογγυλοποιείται σε καμιά περίπτωση (=1), αλλά αθροίζεται στους συντελεστές και των λοιπών εργαζομένων, ώστε ο τελικός αριθμός που θα προκύψει, να στρογγυλοποιηθεί, κατά τα γνωστά. Αν όμως, αυτός είναι ο μοναδικός εργαζόμενος στην επιχείρηση, προφανέστατα θα στρογγυλοποιηθεί σε (=1), πράγμα το οποίο είναι αληθές, αφού η οικονομική οντότητα, στην προκειμένη περίπτωση, θα απασχολούσε έναν και μοναδικό εργαζόμενο. Αν η επιχείρηση ακολουθούσε το κα-

θεστώς της εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, ο παρανομαστής του πρώτου κλάσματος θα ήταν: 6. Αν η απασχόληση αφορούσε χρονικό διάστημα μικρότερο του έτους, δηλαδή λιγότερους μήνες, θα προσαρμοζόταν αναλόγως ο αριθμητής του δεύτερου κλάσματος.

(β) Εργαζόμενος λιγότερες εβδομάδες τον μήνα (πάντα κατά πλήρες ωράριο):

Με το δεδομένο ότι το έτος έχει 52 εβδομάδες, θα έχουμε:

Αριθμός εβδομάδων / 52 εβδομάδες χ 12 (μήνες)

Παράδειγμα:

Εργαζόμενος προσλήφθηκε με την συμφωνία να εργάζεται τρεις (3) εβδομάδες τον μήνα (με πλήρες ωράριο), σε ετήσια βάση. Έχουμε: (3 εβδομάδες / 52) χ 12 = 0,69. Συνεπώς, ο αριθμός που θα ληφθεί υπόψη στο γενικό σύνολο των απασχολουμένων στην οικονομική οντότητα θα είναι ο 0,69. Η στρογγυλοποίηση θα γίνει, βάσει του τελικού αριθμού που θα προκύψει από την απασχόληση του συνόλου των εργαζομένων. Ισχύουν όσα αναφέρθηκαν στο προηγούμενο παράδειγμα.

(γ) Εργαζόμενος λιγότερους μήνες το έτος (πάντα κατά πλήρες ωράριο):

Εδώ νοείται ως σύμβαση ορισμένου χρόνου, συνεπώς θα είναι:

Αριθμός μηνών / 12

Παράδειγμα:

Εργαζόμενος προσλήφθηκε με την συμφωνία να εργασθεί τέσσερις (4) μήνες κατά το 2023 (με πλήρες ωράριο). Έχουμε: (4 μήνες / 12) = 0,33. Συνεπώς, ο αριθμός που θα ληφθεί υπόψη στο γενικό σύνολο των απασχολουμένων στην οικονομική οντότητα θα είναι ο 0,33. Η στρογγυλοποίηση θα γίνει, βάσει του τελικού αριθμού που θα προκύψει από την απασχόληση του συνόλου των εργαζομένων. Ισχύουν όσα αναφέρθηκαν στα προηγούμενα παραδείγματα.

(δ) Η περίπτωση της διαλείπουσας εργασίας:

Η διαλείπουσα εργασία είναι μορφή μερικής απασχόλησης, πλην όμως αρρύθμιστης από το Εργατικό Δίκαιο. Η μορφή αυτή της εργασίας συνίσταται στην απασχόληση για ορισμένες ημέρες τον μήνα, εντός της εβδομάδας, η οποία απασχόληση, ωστόσο, παρέχεται ακανόνιστα, χωρίς η περιοδικότητά της να είναι προβλεπτή. Ισχύουν πάντως, τα αναφερόμενα ως άνω για την μερική ή την εκ περιτροπής απασχόληση.

(ε) Αποχώρηση η καταγγελία σύμβασής εντός του μήνα:

Στην περίπτωση αυτή θα λαμβάνεται κλάσμα του μήνα αυτού.

Παράδειγμα:

Εργαζόμενος προσλήφθηκε με την συμφωνία να εργάζεται τρεις (3) ημέρες την εβδομάδα (με πλήρες ωράριο), σε ετήσια βάση, σε επιχείρηση που υπάγεται στο καθεστώς της πενθήμερης εβδομαδιαίας απασχόλησης. Ο εργαζόμενος απεχώρησε οικειοθελώς μετά από τέσσερις μήνες και 10 ημέρες. Έχουμε: (3 ημέρες / 5) χ (4,3 μήνες / 12) = 0,215. Η στρογγυλοποίηση θα γίνει, βάσει του τελικού αριθμού που θα προκύψει από την απασχόληση του συνόλου των εργαζομένων.

Για το ζήτημα της απουσίας του εργαζόμενου, σχετική είναι η Γνωμοδότηση ΣΛΟΤ με αριθμό Πρωτοκόλλου 710/26-6-2018.

2.2. Ομάδα (ΙΙ) - Οντότητες εκτός της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2013/34/ΕΕ (παράγραφος 2γ, άρθρου 1 του Ν 4308/2014)

Για τις οικονομικές οντότητες αυτής της κατηγορίας ισχύουν διαφορετικά κριτήρια, αναφορικά με την κατάταξή τους στις πολύ μικρές ή μικρές οντότητες. Επιπλέον οι υποχρεώσεις των πολύ μικρών οντοτήτων αυτής της ομάδας διαφέρουν από αυτές των πολύ μικρών οντοτήτων της πρώτης ομάδας. Η βασικότερη διαφορά ως προς τις υποχρεώσεις έχει σχέση με την δυνατότητα των πολύ μικρών οντοτήτων της ομάδας αυτής να μην καταρτίζουν ισολογισμό, σε αντίθεση με τις πολύ μικρές οντότητες της πρώτης ομάδας οι οποίες έχουν την υποχρέωση αυτή. Η μη κατάρτιση ισολογισμού με την σειρά της, παρέχει την δυνατότητα στις οντότητες αυτές να μην τηρούν διπλογραφικά βιβλία. Ωστόσο θα πρέπει να εξετάζεται και η τυχόν υποχρέωση σύνταξης ισολογισμού από άλλες νομοθετικές ρυθμίσεις, καθώς στην περίπτωση αυτή δεν είναι εφικτό να τηρούνται απλογραφικά βιβλία. Ειδική εξαίρεση από την υποχρέωση αυτή, της τήρησης δηλαδή διπλογραφικών βιβλίων παρά την υποχρέωση σύνταξης ισολογισμού, ισχύει για τους συνεταιρισμούς, οι οποίοι εκ του ιδρυτικού τους νόμου ή του καταστατικού τους υποχρεούνται μόνο σε σύνταξη ισολογισμού και όχι σε τήρηση διπλογραφικών βιβλίων. Για τους συνεταιρισμούς έγινε δεκτό από την Φορολογική Διοίκηση, ότι εξακολουθούν να απαλλάσσονται από την υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών βιβλίων (Πολ. 1024/2015). Το αποκλειστικό κριτήριο, για τις οικονομικές οντότητες της ομάδας ΙΙ, βάσει του οποίου εντάσσονται στην κατηγορία των πολύ μικρών οντοτήτων είναι ο κύκλος εργασιών. Το ύψος του κύκλου εργασιών ορίζεται στο ποσό του 1.500.000,00 ευρώ. Κατά ανάλογο τρόπο με όσα αναφέρθηκαν ήδη για την μετάταξη μίας οικονομικής οντότητας στις μικρές, απαιτείται η υπέρβαση του ορίου αυτού για δύο συνεχόμενες λογιστικές χρήσεις.

Περαιτέρω, ειδικές ρυθμίσεις ισχύουν στις εξής περιπτώσεις:

(α) Για τις κερδοσκοπικές ή μη κερδοσκοπικές οντότητες που ανήκουν στον δημόσιο τομέα ή ελέγχονται από το δημόσιο ή τελούν υπό την εποπτεία του δημοσίου, όταν

δεν εμπίπτουν στην εφαρμογή του άρθρου 156 του νόμου 4270/2014 [«Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ) - δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις»],για λογιστικούς σκοπούς, οι οποίες εντάσσονται στις «μεγάλες οντότητες» με την προϋπόθεση ότι δεν εμπίπτουν στις κατηγορίες οικονομικών οντοτήτων της παραγράφου 2(α), 2(β) ή 2(γ) του άρθρου 1 του Ν 4308/2014 (δηλαδή: ανώνυμη εταιρεία, εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, ετερόρρυθμη κατά μετοχές εταιρεία, ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία, ετερόρρυθμη εταιρεία, ομόρρυθμη εταιρεία, ατομική επιχείρηση, κ.λπ.). Όταν εμπίπτουν στην παράγραφο 2(α), 2(β) ή 2(γ) του άρθρου 1 του ως άνω νόμου (πλαίσιο ΕΛΠ), ακολουθούν τα κριτήρια αυτών των οικονομικών οντοτήτων, όπως εξετάστηκε πιο πάνω, στην παράγραφο 2.1.

(β) Για τις επιχειρήσεις εμπορίας υγρών καυσίμων του νόμου 3054/2002 («Οργάνωση της αγοράς πετρελαιοειδών και άλλες διατάξεις»), εφόσον ανήκουν στην ομάδα που εξετάζεται (δηλαδή όταν έχουν την νομική μορφή ετερόρρυθμης εταιρείας, ομόρρυθμης εταιρείας, ατομικής επιχείρησης, κ.λπ.) θεωρούνται πολύ μικρές οντότητες, με μόνη προϋπόθεση ότι ο κύκλος εργασιών τους δεν υπερβαίνει το όριο των 8.000.000,00 ευρώ. Ωστόσο, ειδικώς για το φορολογικό έτος 2015 οι παραπάνω οντότητες εντάχθηκαν στην κατηγορία των πολύ μικρών επιχειρήσεων ανεξαρτήτως κύκλου εργασιών.

(γ) Ειδικώς για το έτος 2015 οι οικονομικές οντότητες που έχουν ως αντικείμενο δραστηριότητας την χονδρική πώληση καπνοβιομηχανικών προϊόντων, εντάχθηκαν επίσης στην κατηγορία των πολύ μικρών οντοτήτων, ανεξαρτήτως κύκλου εργασιών.

(δ) Οι αλλοδαπές επιχειρήσεις της ομάδας αυτής, οι οποίες εγκαθίστανται στην Ελλάδα με βάση τους ΑΝ 89/1967 και 378/1968 θεωρούνται «πολύ μικρές οντότητες», ανεξαρτήτως του μεγέθους τους και συνεπώς δύνανται να χρησιμοποιούν το απλογραφικό λογιστικό σύστημα (Βιβλίο ΕΣΟΔΩΝ – ΕΞΟΔΩΝ).

Διευκρινίζεται ότι το άρθρο 2 του ΑN 378/1968 παραμένει σε ισχύ και συνεπώς η ίδια απαλλαγή ισχύει και για όσες άλλες επιχειρήσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 1 έχουν υπαχθεί στις ευεργετικές διατάξεις του ΑN 89/1967 δυνάμει του άρθρου 2 του ΑN 378/1968.

Παρόμοια ρύθμιση ισχύει για τα υποκαταστήματα των αλλοδαπών αεροπορικών επιχειρήσεων που λειτουργούν στην Ελλάδα και απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος με τον όρο της αμοιβαιότητας όπως επίσης και για τον εκμεταλλευτή πλοίου δεύτερης κατηγορίας του άρθρου 3 του Ν 27/1975 (Φορολογία πλοίων).

Υπενθυμίζεται ότι ο ΑΝ 89/1967 («Περί εγκαταστάσεως εν Ελλάδι αλλοδαπών Εμποροβιομηχανικών Εταιρειών) και ο μετέπειτα ΑΝ 378/1968 («Περί συμπληρώσεως του ΑΝ 89/1967), περιελάμβαναν διατάξεις για τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις, αλλοδαπές ή ελληνικές που εγκαθίστανται στην Ελλάδα, σύμφωνα με όσα ορίζονται στους αναγκαστικούς αυτούς νόμους.

(ε) Οι επιστημονικοί σύλλογοι της χώρας οι οποίοι έχουν συσταθεί ως ΝΠΔΔ, που έχουν ίδια περιουσία και έσοδα προερχόμενα από συνδρομές των μελών τους και που υπόκεινται στις διατάξεις του κοινού δικαίου ως προς την απόκτηση δικαιωμάτων, την ανάληψη υποχρεώσεων και την εν γένει διαχείριση και αξιοποίηση της περιουσίας τους, όταν δεν εμπίπτουν στις οντότητες της γενικής κυβέρνησης του Ν 4270/2014, έχουν τις λογιστικές υποχρεώσεις των πολύ μικρών οντοτήτων της παραγράφου 2γ του άρθρου 1, όπως διευκρινίστηκε με την Πολ. 1022/2015.

Παραδείγματα:

Συμπέρασμα:

Σύμφωνα με όλα τα παραπάνω εκτεθέντα προκύπτει ότι το σύνολο των οικονομικών οντοτήτων που βρίσκονται εντός του πεδίου εφαρμογής των ΕΛΠ κατατάσσονται, εν τέλει, στις εξής κατηγορίες:

Όπως θα εξεταστεί στα επόμενα κεφάλαια αναλυτικότερα, η κατάταξη μίας οικονομικής οντότητας σε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες προσδιορίζει:

Σελ. 19

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Λογιστικά αρχεία: Τα λογιστικά βιβλία

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

[Άρθρα 3-7]

Άρθρο 3. – Λογιστικό σύστημα και βασικά λογιστικά αρχεία. 1. Η οντότητα τηρεί, ως μέρος του λογιστικού συστήματός της, αρχείο κάθε συναλλαγής και γεγονότος αυτής που πραγματοποιείται στη διάρκεια της περιόδου αναφοράς, καθώς και των προκυπτόντων πάσης φύσεως εσόδων, κερδών, εξόδων, ζημιών, αγορών και πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων, εκπτώσεων και επιστροφών, φόρων, τελών και των πάσης φύσεως εισφορών σε ασφαλιστικούς οργανισμούς.

2. Το λογιστικό σύστημα της οντότητας παρακολουθεί σε αρχείο κάθε στοιχείο του ισολογισμού, καθώς και κάθε μεταβολή αυτού.

3. Η τήρηση των αρχείων των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος άρθρου γίνεται με τρόπο ανάλογο του μεγέθους και της φύσης της οντότητας και σύμφωνα με τον παρόντα νόμο.

4. Για την εκπλήρωση της υποχρέωσης τήρησης των αρχείων των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος άρθρου, το κριτήριο της σημαντικότητας της παρ. 5 του άρθρου 17 του παρόντος νόμου δεν έχει εφαρμογή.

5. Το λογιστικό σύστημα της οντότητας απαιτείται να παρακολουθεί τη λογιστική βάση των στοιχείων των εσόδων, εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και καθαρής θέσης, κατά περίπτωση, με σκοπό την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της οντότητας, σύμφωνα με τον παρόντα νόμο. Το λογιστικό σύστημα της οντότητας απαιτείται να παρακολουθεί και τη φορολογική βάση των στοιχείων των εσόδων, εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και καθαρής θέσης, κατά περίπτωση, με σκοπό τη συμμόρφωση με τη φορολογική νομοθεσία και την υποβολή φορολογικών δηλώσεων.

6. Τα λογιστικά αρχεία τηρούνται με ηλεκτρονικό ή χειρόγραφο τρόπο. Όταν στην τήρηση των αρχείων χρησιμοποιούνται συντομεύσεις ή σύμβολα, το νόημά τους ορίζεται με σαφήνεια.

7. Τα λογιστικά στοιχεία (παραστατικά), συμπεριλαμβανομένων των τιμολογίων πώλησης, επιτρέπεται να συντάσσονται σε γλώσσα άλλη από την Ελληνική. Τα λογιστικά βιβλία (αρχεία) τηρούνται στην Ελληνική γλώσσα.

8. Το σχέδιο των λογαριασμών του Παραρτήματος Γ’ χρησιμοποιείται ως μέρος του λογιστικού συστήματος της οντότητας, σε ό,τι αφορά στην ονοματολογία, στο βαθμό ανάλυσης και συγκέντρωσης των λογαριασμών, καθώς και στο περιεχόμενό τους, όπως αυτό καθορίζεται σε συνδυασμό με τους ορισμούς του Παραρτήματος Α’ και τα υποδείγματα των χρηματοοικονομικών καταστάσεων του Παραρτήματος Β’. Η περαιτέρω ανάπτυξη του σχεδίου λογαριασμών για την κάλυψη των πληροφοριακών αναγκών της οντότητας και την ευχερή εφαρ-

μογή του παρόντος νόμου είναι ευθύνη της διοίκησης της οντότητας, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη την ανάγκη κάλυψης των απαιτήσεων της παρ. 10 του άρθρου 5. Ιδιαίτερα, οι τίτλοι των λογαριασμών δύναται να προσαρμόζονται, σύμφωνα με τις καθιερωμένες ονοματολογίες ευρύτερων κλάδων δραστηριότητας, λαμβάνοντας υπόψη και την παρ. 12 του άρθρου 16.

9. Εναλλακτικά του σχεδίου λογαριασμών του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 8 του παρόντος άρθρου, κάθε οντότητα που υπόκειται σε αυτόν το νόμο έχει τη δυνατότητα να εφαρμόζει το σχέδιο λογαριασμών, όπως ισχύει κατά την 31η Δεκεμβρίου 2014.

10. Όταν η οντότητα συντάσσει ισολογισμό, χρησιμοποιεί ένα κατάλληλο διπλογραφικό σύστημα για την παρακολούθηση των στοιχείων των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος άρθρου και τηρεί:

α) Αρχείο στο οποίο καταχωρείται αναλυτικά κάθε συναλλαγή και γεγονός (ημερολόγιο).

β) Αρχείο με τις μεταβολές κάθε τηρούμενου λογαριασμού (αναλυτικό καθολικό).

γ) Σύστημα συγκέντρωσης του αθροίσματος των αυξήσεων και μειώσεων (χρεώσεων και πιστώσεων), καθώς και το υπόλοιπο κάθε τηρούμενου λογαριασμού (ισοζύγιο).

11. Η οντότητα της παρ. 2(γ) του άρθρου 1 που εμπίπτει στην κατηγορία των πολύ μικρών οντοτήτων και επιλέγει, σύμφωνα με τον παρόντα νόμο, να καταρτίσει τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της παρ. 8 του άρθρου 16 δύναται να μην τηρήσει τα αρχεία της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου.

12. Όταν, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις αυτού του νόμου, η οντότητα δεν συντάσσει ισολογισμό, δύναται, αντί του λογιστικού συστήματος της παραγράφου 10, να χρησιμοποιεί ένα κατάλληλο απλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλία εσόδων - εξόδων) για την παρακολούθηση των στοιχείων της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, τα οποία συμπεριλαμβάνουν:

α) Τα πάσης φύσεως έσοδα διακεκριμένα σε έσοδα από πώληση εμπορευμάτων, από πώληση προϊόντων, από παροχή υπηρεσιών και λοιπά έσοδα.

β) Τα πάσης φύσεως κέρδη.

γ) Τις πάσης φύσεως αγορές περιουσιακών στοιχείων, διακεκριμένα σε αγορές εμπορευμάτων, υλικών (πρώτων ή βοηθητικών υλών), παγίων και αγορές λοιπών περιουσιακών στοιχείων.

δ) Τα πάσης φύσεως έξοδα, διακεκριμένα σε αμοιβές προσωπικού συμπεριλαμβανομένων εισφορών σε ασφαλιστικούς οργανισμούς, αποσβέσεις, έξοδα από τη λήψη λοιπών υπηρεσιών και λοιπά έξοδα.

ε) Τις πάσης φύσεως ζημίες.

στ) Τους πάσης φύσεως φόρους και τέλη, ξεχωριστά κατά είδος.

13. Οι οντότητες που βάσει του παρόντος μπορεί να χρησιμοποιούν απλογραφικό λογιστικό σύστημα αλλά από άλλο νόμο υποχρεούνται σε σύνταξη ισολογισμού χωρίς τήρηση διπλογραφικού συστήματος, δεν υποχρεούνται από τον παρόντα νόμο σε εφαρμογή διπλογραφικού λογιστικού συστήματος. [Όπως στο άρθρο 3 προστέθηκε παρ. 13 με το άρθρο 41 παρ. 3 του Ν 4410/2016, ισχύς από 3.8.2016 σύμφωνα με το άρθρο 69 του ίδιου νόμου.]

Άρθρο 4. – Άλλα λογιστικά αρχεία. 1. Η οντότητα τηρεί κατά περίπτωση, πέραν των αρχείων του άρθρου 3, τα αρχεία (βιβλία) που περιγράφονται στις επόμενες παραγράφους, με ημερομηνία αναφοράς την ημερομηνία τέλους της περιόδου αναφοράς (ημερομηνία του ισολογισμού).