ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ
- Έκδοση: 2019
- Σχήμα: 17×24
- Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
- Σελίδες: 296
- ISBN: 978-960-622-774-5
- Δείτε ένα απόσπασμα
- Black friday εκδόσεις: 30%
Όλη η ανθρωπότητα ενδιαφέρεται να προστατευθούν τα πολιτιστικά αγαθά, γιατί αποτελούν αντικείμενο κοινοκτημοσύνης όλων των Κρατών, αλλά και γιατί τα αγαθά αυτά είναι σπουδαία για τον άνθρωπο. Η διεθνής κοινότητα δεν υποκαθίσταται στην προστατευτική δράση του Κράτους προέλευσης, στο οποίο αναγνωρίζεται ότι ανήκει κατά κύριο λόγο η υποχρέωση προστασίας της κληρονομιάς του. Τα μέτρα προστασίας των πολιτιστικών αγαθών περιλαμβάνουν την απαγόρευση καταστροφής τους, την απαγόρευση εξαγωγής, την ασφαλή διατήρηση και συντήρησή τους, την καταπολέμηση του παράνομου διεθνούς εμπορίου, την τήρηση του κώδικα δεοντολογίας των επαγγελματιών του χώρου του εμπορίου της τέχνης κ.ά. Η συγγραφέας αναφέρεται διεξοδικά στις σύγχρονες τάσεις στο δίκαιο των πολιτιστικών αγαθών. Αναλύει τον πολιτιστικό εθνικισμό και διεθνισμό. Χωρίζει το βιβλίο σε δύο μέρη: στην προσβολή των πολιτιστικών αγαθών (έννοια και φύση του πολιτιστικού αγαθού, αφαίρεση και επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών) και στην αποκατάσταση των πολιτιστικών αγαθών (τρόποι αποκατάστασης, ένδικη επίλυση πολιτιστικών διαφορών, Σύμβαση της Unesco 1970, σύμβαση του Unidroit 1995, Ν 3028/2002, Οδηγία 2014/60/ΕΕ, διεθνής νομολογία, εξωδικαστική επίλυση). Τα παραδείγματα προστασίας ή μη των πολιτιστικών αγαθών πολλά και ενδιαφέροντα: η επιστροφή της προτομής της Νεφερτίτης, η επιστροφή της κεφαλής του αρχηγού της φυλής των Μαορί, η επιστροφή του πολύπτυχου του Μυστικού Αμνού των αδελφών van Eyck του καθεδρικού ναού της Γάνδης, τα κοσμήματα του στέμματος του Μιανμάρ, το μπρούτζινο αγάλμα του Shiva στην Ινδία, ο αρχαίος Κώδικας των Αζτέκων στο Μεξικό και φυσικά η επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα. Το έργο ολοκληρώνεται με πολύ αξιόλογες προτάσεις για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών. Πρόκειται για ένα βιβλίο πολύ καλογραμμένο, εμπεριστατωμένο, που το θέμα του ενδιαφέρει πολύ όλους τους Έλληνες, όλους τους πολίτες του κόσμου.
Πρόλογος | Σελ. VII |
Συντομογραφίες | Σελ. XV |
Αντικείμενο και πορεία της έρευνας του έργου | |
Διεθνής ορολογία βασικών νομικών εννοιών | Σελ. 5 |
i. Εθνικά Μουσεία και δημόσιες συλλογές | Σελ. 5 |
ii. Πολιτιστική κληρονομιά και πολιτιστικά αγαθά | Σελ. 7 |
iii. Αποκατάσταση, απόδοση, επιστροφή, ανάκτηση, επαναπατρισμός | Σελ. 8 |
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ | |
Σύγχρονες τάσεις στο Δίκαιο των Πολιτιστικών Αγαθών | |
1. Πολιτιστικός εθνικισμός | Σελ. 12 |
1.1 Διεθνή Κείμενα και νομολογία υπέρ του πολιτιστικού εθνικισμού | Σελ. 13 |
i. Σύμβαση Unesco σχετικά με τα μέσα παρεμπόδισης και απαγόρευσης εισαγωγής, εξαγωγής και μεταβίβασης της κυριότητας των πολιτιστικών αγαθών | Σελ. 13 |
ii. Διεθνής πρακτική και νομολογία υπέρ του πολιτιστικού εθνικισμού | Σελ. 15 |
1.2 Κριτική | Σελ. 17 |
2. Πολιτιστικός διεθνισμός | Σελ. 18 |
2.1 Διεθνή Κείμενα υπέρ του πολιτιστικού διεθνισμού | Σελ. 22 |
i. Σύμβαση της Χάγης για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης (1954) | Σελ. 22 |
ii. Σύμβαση Unesco - Σύμβαση Χάγης: κοινά σημεία και διαφορές | Σελ. 24 |
2.2 Κριτική | Σελ. 27 |
3. Υποχρέωση επιστροφής και Εθιμικό Δίκαιο | Σελ. 28 |
i. Πρακτική των Κρατών | Σελ. 28 |
ii. Opinio iuris | Σελ. 29 |
ΜΕΡΟΣ Ι | |
Προσβολή των πολιτιστικών αγαθών | |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α | |
Το πολιτιστικό αγαθό | |
1. Έννοια και φύση του πολιτιστικού αγαθού | Σελ. 33 |
i. Ορισμός με βάση τα Διεθνή Κείμενα | Σελ. 33 |
ii. Είδη πολιτιστικών αγαθών | Σελ. 39 |
iii. Έννοια των πολιτιστικών αγαθών σύμφωνα με το Ν. 3028/2002 | Σελ. 43 |
1.1 Το δημόσιο συμφέρον για τα πολιτιστικά αγαθά. | Σελ. 47 |
1.2 Κριτήρια καθορισμού της «εθνικότητας» ενός πολιτιστικού αγαθού | Σελ. 50 |
2. Προστασία πολιτιστικών συνόλων και επιστροφή | Σελ. 56 |
2.1 Η επιστροφή της προτομής της Νεφερτίτης | Σελ. 60 |
2.2 Τα Γλυπτά του Παρθενώνα | Σελ. 62 |
i. Ιστορία | Σελ. 62 |
ii. Αίτηση επιστροφής | Σελ. 65 |
iii. Δυνατότητα επιστροφής | Σελ. 67 |
iv. Ένδικη επίλυση – επίλυση από Διεθνές Όργανο | Σελ. 75 |
v. Εξώδικη επίλυση | Σελ. 77 |
vi. Συμπέρασμα | Σελ. 78 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β | |
Τρόπος αφαίρεσης και επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών | |
1. Το εμπράγματο δικαίωμα της κυριότητας στα πολιτιστικά αγαθά | Σελ. 80 |
1.1 Κλοπή | Σελ. 84 |
i. Έννοια της κλοπής | Σελ. 84 |
ii. Κλοπή και Διεθνή Κείμενα | Σελ. 86 |
1.2 Παράνομη εξαγωγή | Σελ. 91 |
i. Πρακτική και νομολογία | Σελ. 91 |
ii. Παράνομη εξαγωγή και Διεθνή Κείμενα | Σελ. 98 |
iii. Παράνομη εξαγωγή στην Ε.Ε. | Σελ. 101 |
iv. Εισαγωγή και εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών σύμφωνα με το Ν. 3028/2002 | Σελ. 103 |
2. Αφαίρεση πολιτιστικών αγαθών ως διεθνής παράνομη πράξη | Σελ. 105 |
i. Πριν και κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατίας | Σελ. 106 |
ii. Επιβολή αποικιακού καθεστώτος | Σελ. 107 |
iii. Η στάση του Ο.Η.Ε. και της Unesco. | Σελ. 116 |
2.1 Διαδοχή Κρατών | Σελ. 121 |
2.2 Δήμευση περιουσιών | Σελ. 123 |
Συμπεράσματα Μέρους Ι | Σελ. 127 |
ΜΕΡΟΣ ΙΙ | |
Αποκατάσταση πολιτιστικών αγαθών | |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α | |
Ένδικη επίλυση πολιτιστικών διαφορών | |
1. Αίτηση επιστροφής | Σελ. 129 |
1.1 Αίτηση επιστροφής με βάση τη Σύμβαση της Unesco του 1970. | Σελ. 132 |
1.2 Αίτηση επιστροφής και απόδοσης με βάση τη Σύμβαση του Unidroit 1995 | Σελ. 133 |
1.3 Νομοθεσία της Ε.Ε. | Σελ. 138 |
i. Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα αδικήματα σχετικά με την πολιτιστική κληρονομιά | Σελ. 138 |
ii. Αίτηση επιστροφής με βάση την Οδηγία 2014/60/ΕΕ | Σελ. 140 |
1.4 Αίτηση επιστροφής σύμφωνα με τον Ν. 3028/2002 | Σελ. 144 |
2. Δικαίωμα ενεργητικής νομιμοποίησης | Σελ. 147 |
2.1 Αυτόχθονες λαοί: νέα υποκείμενα συλλογικών δικαιωμάτων | Σελ. 150 |
2.2 Έννομο συμφέρον | Σελ. 152 |
2.3 Η ενεργητική νομιμοποίηση σύμφωνα με τα Διεθνή Κείμενα | Σελ. 157 |
3. Νομικός χαρακτηρισμός | Σελ. 159 |
4. Εφαρμοστέο δίκαιο: ο κανόνας lex rei sitae | Σελ. 163 |
4.1 Εξαιρέσεις | Σελ. 167 |
4.2 Μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα του κανόνα | Σελ. 169 |
4.3 Αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας των αγαθών | Σελ. 172 |
4.4 Προτάσεις και λύσεις αντικατάστασης του κανόνα | Σελ. 173 |
5. Εξωεδαφική ισχύς των νόμων | Σελ. 180 |
5.1 Υπόθεση Attorney - General of New Zealand v. Ortiz | Σελ. 180 |
5.2 Η απόφαση McClain | Σελ. 183 |
5.3 Επιστροφή αντικειμένων που εκλάπησαν από δημόσια μνημεία | Σελ. 185 |
5.4 Η αποδοχή των ελληνικών πολιτιστικών αγαθών στο εξωτερικό από αλλοδαπό | Σελ. 187 |
6. Εφαρμογή αλλοδαπών διατάξεων δημοσίου δικαίου | Σελ. 190 |
6.1 Αναγνώριση αλλοδαπών κανόνων εξαγωγής. | Σελ. 196 |
6.2 Η επιφύλαξη της δημόσιας τάξης | Σελ. 198 |
7. Καλή πίστη | Σελ. 203 |
7.1 Συγκριτική μελέτη διατάξεων καλής πίστης | Σελ. 209 |
7.2 Το δικαίωμα αποζημίωσης του καλόπιστου αγοραστή με βάση τα Διεθνή Κείμενα | Σελ. 214 |
i. Σύμβαση Unesco | Σελ. 215 |
ii. Προσχέδιο και Σύμβαση Unidroit | Σελ. 216 |
iii. Νομοθεσία της Ε.Ε. | Σελ. 221 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β | |
Εξωδικαστική επίλυση των πολιτιστικών διαφορών | |
1. Μονομερής και διμερής αποκατάσταση | Σελ. 224 |
i. Υιοθέτηση ειδικής νομοθεσίας ή μονομερείς αποφάσεις | Σελ. 225 |
ii. Διαπραγμάτευση | Σελ. 231 |
iii. Διαμεσολάβηση | Σελ. 231 |
iv. Διαιτησία | Σελ. 232 |
2. Μέθοδοι αποκατάστασης | Σελ. 233 |
i. Αποκατάσταση: επιστροφή και απόδοση | Σελ. 233 |
ii. Επιστροφή ή απόδοση υπό όρους | Σελ. 234 |
iii. Επιστροφή ή απόδοση που συνοδεύεται από μέτρα πολιτιστικής συνεργασίας | Σελ. 234 |
iv. Επίσημη αναγνώριση της σπουδαιότητας των πολιτιστικών αγαθών για την πολιτιστική ταυτότητα | Σελ. 235 |
v. Δάνεια (μακροχρόνια, προσωρινά και άλλα) | Σελ. 235 |
vi. Δωρεές | Σελ. 236 |
vii. Ρύθμιση ειδικών καθεστώτων ιδιοκτησίας (συγκυριότητα, trusts και άλλα) | Σελ. 237 |
viii. Αναπαραγωγή αντιγράφων | Σελ. 237 |
ix. Απόσυρση του αιτήματος επιστροφής με αντάλλαγμα οικονομική αποζημίωση | Σελ. 238 |
x. Άλλες πιθανές λύσεις | Σελ. 238 |
xi. Εκούσια επιστροφή: Υπόθεση επαναπατρισμού του G’psgolox Totem Pole | Σελ. 239 |
Συμπεράσματα Μέρους ΙΙ | Σελ. 244 |
Συμπεράσματα του έργου | |
1. Προτάσεις για την Προστασία των Πολιτιστικών Αγαθών | Σελ. 245 |
2. Πρόταση για σύναψη Διεθνούς Συμβάσεως | Σελ. 247 |
2.1 Έννοια του πολιτιστικού αγαθού | Σελ. 249 |
i. Αρχαία ευρήματα | Σελ. 249 |
ii. Ιερά τελετουργικά, πνευματικά αντικείμενα μιας υπάρχουσας κοινότητας | Σελ. 250 |
iii. Αρχεία, έγγραφα και βιβλία | Σελ. 250 |
iv. Έργα ζωγραφικής και σχεδίου | Σελ. 251 |
v. Άλλες κατηγορίες πολιτιστικών αγαθών | Σελ. 251 |
2.2 Απόδοση κλαπέντων πολιτιστικών αγαθών | Σελ. 251 |
i. Έννοια κλαπέντος πολιτιστικού αγαθού | Σελ. 251 |
ii. Αίτηση απόδοσης κλαπέντων πολιτιστικών αγαθών | Σελ. 252 |
2.3 Επιστροφή παρανόμως εξαχθέντων πολιτιστικών αγαθών, τα οποία αποτελούν μέρος της εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς | Σελ. 254 |
i. Έννοια | Σελ. 254 |
ii. Αίτηση | Σελ. 254 |
2.4 Ισχύς | Σελ. 256 |
2.5 Θέση μετά την επιστροφή | Σελ. 257 |
Βιβλιογραφία, Αρθρογραφία, Νομολογία και Νομοθεσία | |
1. Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία | Σελ. 259 |
2. Ελληνική Βιβλιογραφία | Σελ. 266 |
3. Νομολογία | Σελ. 267 |
4. Πηγές και Νομοθεσία | Σελ. 271 |
Αλφαβητικό Ευρετήριο | Σελ. 275 |