Back to Top
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Ερμηνεία κατ’ άρθρο
Δικαιώματα – Παραδεκτό – Δίκαιη ικανοποίηση – Εκτέλεση
Κωδικός Προϊόντος:
15949
- Εκδοση: 2η 2017
- Σχήμα: 17x24
- Βιβλιοδεσία: Σκληρόδετη
- Σελίδες: 1008
- ISBN: a 978-960-562-680-8
- ISBN: a 978-960-562-680-8
- Δείτε ένα απόσπασμα
- Black friday εκδόσεις: 30%
Η ανά χείρας 2η έκδοση του θεμελιώδους έργου «Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) – Ερμηνεία κατ’ άρθρο» είναι ενημερωμένη και εμπλουτισμένη με αναφορές σε πάνω από 500 αυστηρά επιλεγμένες αποφάσεις των ετών 2013-2016 καθιστώντας έτσι επικαιροποιημένη την ερμηνεία κάθε άρθρου ως προς όλες τις αναφορές του. Η ΕΣΔΑ διεισδύει σε όλους τους επιμέρους κλάδους του εθνικού δικαίου και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της τρέχουσας δικαστηριακής και δικηγορικής ύλης. Στο πλαίσιο αυτό το έργο και στην 2η έκδοση του αποτελεί την κατάληξη της συλλογικής προσπάθειας 11 καταξιωμένων επιστημόνων, με ιδιαίτερη εξοικείωση με την ΕΣΔΑ είτε διότι υπηρετούν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είτε διότι έχουν επικεντρώσει την επιστημονική και επαγγελματική τους δραστηριότητα στην προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου, υπό τη διεύθυνση έκδοσης του κ. Λίνου-Αλέξανδρου Σισιλιάνου, Προέδρου Τμήματος του ΕΔΔΑ, Καθηγητή Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ για τον αναλυτικό σχολιασμό όλων των ουσιαστικών διατάξεων που προστατεύει το σύστημα της ΕΣΔΑ, καθώς και των διατάξεων που αφορούν στην πορεία των ατομικών προσφυγών (προϋποθέσεις του παραδεκτού, δίκαιη ικανοποίηση, εκτέλεση). Δεν σχολιάζονται, αντίθετα, οι διατάξεις της ΕΣΔΑ που σχετίζονται αμιγώς με την εσωτερική λειτουργία του Δικαστηρίου. Ωστόσο, για τη συνοπτική έστω ενημέρωση του αναγνώστη, η εν γένει εξέλιξη του θεσμικού πλαισίου της ΕΣΔΑ, από την υιοθέτηση της μέχρι σήμερα, αποτελεί αντικείμενο μίας Γενικής Εισαγωγής που προηγείται των σχολιασμών των άρθρων. Επιχειρείται η πληρέστερη δυνατή καταγραφή της πιο πρόσφατης νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, με ιδιαίτερη έμφαση στις υποθέσεις ελληνικού και κυπριακού ενδιαφέροντος.
Ειδικότερα, η κατʼ άρθρο ερμηνεία περιλαμβάνει την ανάλυση επί του ερμηνευόμενου άρθρου με την παράθεση των αναγκαίων παραπομπών, της σχετικής νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και της ειδικής ανά άρθρο βιβλιογραφίας, υπό την μορφή ολοκληρωμένων και πλήρων μελετών με σαφή διάρθρωση και καταμερισμό της ύλης. Για τη διευκόλυνση του αναγνώστη ανά παράγραφο τίθεται αριθμός περιθωρίου στον οποίο γίνεται παραπομπή στο τέλος του βιβλίου μέσω ενός εκτενούς αλφαβητικού ευρετηρίου.
Πιο συστηματικά, η ερμηνεία αυτή περιλαμβάνει την ανάλυση του Προοιμίου και του άρθρου 1 της ΕΣΔΑ (υποχρέωση σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου), κατόπιν την ανάλυση όλων των άρθρων του Τίτλου Ι της ΕΣΔΑ «Δικαιώματα και ελευθερίες» (άρθρα 2 – 18) ήτοι το δικαίωμα στη ζωή, την απαγόρευση βασανιστηρίων, την απαγόρευση της δουλείας και των καταναγκαστικών έργων, το δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια, το δικαίωμα στη χρηστή απονομή δικαιοσύνης (δικαίωμα δίκαιης δίκης, τεκμήριο αθωότητας, δικαιώματα του κατηγορουμένου), την μη επιβολή ποινής άνευ νόμου, το σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, την ελευθερία σκέψης, συνείδησης, θρησκείας, την ελευθερία έκφρασης, την ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι, το δικαίωμα σύναψης γάμου, το δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής, την απαγόρευση των διακρίσεων, την παρέκκλιση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, τους περιορισμούς στην πολιτική δραστηριότητα των αλλοδαπών, την απαγόρευση της κατάχρησης δικαιώματος και τα όρια στη χρήση των περιορισμών σε δικαιώματα. Από τον τίτλο ΙΙ της ΕΣΔΑ που αφορά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχουν προκριθεί και αναλύονται τα άρθρα που αναφέρονται στις ατομικές προσφυγές (άρθρο 34), τις προϋποθέσεις του παραδεκτού (άρθρο 35), την δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41) και την υποχρεωτική ισχύ και εκτέλεση των αποφάσεων του Δικαστηρίου (άρθρο 46).
Περαιτέρω, όσον αφορά στα Πρωτόκολλα, τα οποία δεσμεύουν την Ελλάδα, ερμηνεύονται από μεν το Πρώτο τα άρθρα που αναφέρονται στην προστασία της ιδιοκτησίας, το δικαίωμα στην εκπαίδευση και το δικαίωμα για ελεύθερες εκλογές από δε το Έβδομο Πρωτόκολλο τα άρθρα που σχετίζονται με τις διαδικαστικές εγγυήσεις σε περίπτωση απέλασης αλλοδαπών, το δικαίωμα για διπλό βαθμό δικαιοδοσίας σε θέματα ποινικού δικαίου, το δικαίωμα αποζημίωσης σε περίπτωση δικαστικής πλάνης, το δικαίωμα κάθε προσώπου να μην δικάζεται ή να τιμωρείται δύο φορές για το ίδιο αδίκημα και η ισότητα μεταξύ συζύγων.
Και η δεύτερη έκδοση πλαισιώνεται από αναλυτική ενιαία και επικαιροποιημένη ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία και αρθρογραφία που έχει επιμεληθεί η βιβλιοθηκονόμος του Ιδρύματος Μαραγκοπούλου κα Ε. Τσαλάγκα, εκτενές αλφαβητικό ευρετήριο με παραπομπές στην Εισαγωγή, στο Προοίμιο, στα άρθρα της ΕΣΔΑ και των Πρωτοκόλλων και από πίνακα των κυριότερων ελληνικών και ξένων συντομογραφιών.
Συμπερασματικά, στόχος της δεύτερης ενημερωμένης και εμπλουτισμένης έκδοσης του έργου είναι αφενός να ενημερώσει για όλες τις εξελίξεις στην νομολογία του Δικαστηρίου τα τελευταία τέσσερα χρόνια καλύπτοντας ταυτόχρονα τους σχολιασμούς των άρθρων εκείνων που κυρίως χρησιμεύουν στους δικαστές, στους δικηγόρους, καθώς και στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και να αποτελέσει έτσι ένα σημαντικό και χρηστικό εργαλείο για τον έλληνα νομικό, συμβάλλοντας στην καλύτερη κατανόηση του τρόπου λειτουργίας της νομολογίας του Δικαστηρίου του Στρασβούργου και την εξοικείωση με αυτήν.
| ΠΡΟΛΟΓΟΣ | Σελ. IΧ |
| ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ | Σελ. XΙΙΙ |
| ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ | Σελ. XV |
| ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ | Σελ. XXXV |
| ΕΙΣΑΓΩΓΗ | Σελ. 1 |
| Ι. Ο συνεχής εμπλουτισμός του κανονιστικού πλαισίου | Σελ. 2 |
| Α. Η ΕΣΔΑ και τα Πρωτόκολλα | Σελ. 2 |
| Β. Οι άλλες πηγές έμπνευσης | Σελ. 4 |
| Γ. Η τελεολογική ερμηνεία της ΕΣΔΑ και η διεύρυνση της προστασίας | Σελ. 5 |
| Δ. Η εξελικτική ερμηνεία της ΕΣΔΑ | Σελ. 8 |
| ΙΙ. Η διαρκής μετεξέλιξη του θεσμικού πλαισίου | Σελ. 11 |
| Α. Τα πρώτα διστακτικά βήματα | Σελ. 11 |
| Β. Οι τομές του 11ου Πρωτοκόλλου και η ανάπτυξη του εποπτικού ρόλου της Επιτροπής Υπουργών | Σελ. 12 |
| Γ. Η έκρηξη των ατομικών προσφυγών και οι περιπέτειες του 14ου Πρωτοκόλλου | Σελ. 14 |
| Δ. Η θέση σε ισχύ του 14ου Πρωτοκόλλου και το μέλλον του συστήματος | Σελ. 15 |
| ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ (ΕΣΔΑ) | |
| Σύμβασις διά την Προάσπισιν των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών [ΝΔ 53/1974 (ΦΕΚ Α΄ 256)] | |
| Προοίμιο | |
| Ι. Εισαγωγή | Σελ. 21 |
| ΙΙ. Η Οικουμενική Διακήρυξη ως πηγή έμπνευσης της ΕΣΔΑ | Σελ. 23 |
| ΙΙΙ. Το ιδεολογικό στίγμα της ΕΣΔΑ | Σελ. 25 |
| ΙV. Το θεσμικό πλαίσιο της ΕΣΔΑ | Σελ. 28 |
| V. Η αρχή της επικουρικότητας και το περιθώριο εκτίμησης των Κρατών | Σελ. 34 |
| VI. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 35 |
| Άρθρο 1 – Υποχρέωση σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου | |
| I. Εισαγωγικά | Σελ. 37 |
| IΙ. Η έννοια της «δικαιοδοσίας» του Κράτους στην πάγια διεθνή νομολογία | Σελ. 39 |
| Α. Η δικαιοδοσία ratione personae | Σελ. 39 |
| Β. Η δικαιοδοσία ratione loci | Σελ. 42 |
| 1. Η νομολογία των οργάνων της ΕΣΔΑ και της ΑΣΔΑ | Σελ. 43 |
| 2. Η νομολογία και η πρακτική των οργάνων των Ηνωμένων Εθνών | Σελ. 45 |
| IIΙ. Οι παλινδρομήσεις της πιο πρόσφατης νομολογίας του ΕΔΔΑ | Σελ. 48 |
| Α. Η υπόθεση Bankovic: μια συγκυριακή απόκλιση | Σελ. 49 |
| Β. Η επιστροφή στην «ορθοδοξία» | Σελ. 52 |
| IV. «Δικαιοδοσία» και καταλογισμός | Σελ. 56 |
| Α. Ο καταλογισμός στα Κράτη ως προϋπόθεση της «δικαιοδοσίας» | Σελ. 56 |
| Β. Η «δικαιοδοσία» ως προϋπόθεση της ευθύνης για συμπεριφορά που καταλογίζεται στο Κράτος | Σελ. 57 |
| 1. Το τεκμήριο δικαιοδοσίας επί του συνόλου του εδάφους | Σελ. 58 |
| 2. Το κριτήριο του ελέγχου | Σελ. 59 |
| 3. Διασυνοριακές δραστηριότητες | Σελ. 60 |
| Γ. Ο καταλογισμός σε διεθνείς οργανισμούς και ο αποκλεισμός της «δικαιοδοσίας» | Σελ. 61 |
| V. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 64 |
| ΤΙΤΛΟΣ Ι | |
| Άρθρο 2 – Το δικαίωμα στη ζωή | |
| I. Εισαγωγή | Σελ. 68 |
| IΙ. Αρνητική ουσιαστική υποχρέωση | Σελ. 68 |
| Α. Η απαγόρευση αυθαίρετης αφαίρεσης της ζωής | Σελ. 69 |
| Β. Ο θάνατος του άμεσου θύματος ως προϋπόθεση ή όχι εφαρμογής του άρθρου 2 | Σελ. 73 |
| Γ. Η κατάργηση της θανατικής ποινής | Σελ. 77 |
| Δ. Οι εξαιρέσεις της παραγράφου 2 | Σελ. 80 |
| 1. «δια τηv υπεράσπισιv oιoυδήπoτε πρoσώπoυ κατά παραvόμoυ βίας» | Σελ. 82 |
| 2. «δια τηv πραγματoπoίησιv voμίμoυ συλλήψεως ή πρoς παρεμπόδισιv απoδράσεως πρoσώπoυ voμίμως κρατoυμέvoυ» | Σελ. 84 |
| 3. «δια τηv καταστoλήv, συμφώvως τω vόμω, στάσεως ή αvταρσίας» | Σελ. 85 |
| IΙΙ. Θετικές ουσιαστικές υποχρεώσεις | Σελ. 86 |
| Α. Υιοθέτηση και εφαρμογή κατάλληλου νομικού και διοικητικού πλαισίου | Σελ. 86 |
| Β. Προληπτικά μέτρα | Σελ. 90 |
| 1. Δραστηριότητες, εγκληματικές ή όχι, τρίτου | Σελ. 91 |
| 2. Πράξεις ή παραλείψεις του κράτους | Σελ. 94 |
| 3. Πράξεις του ίδιου του φορέα του δικαιώματος | Σελ. 96 |
| 4. Φυσικές καταστροφές και επικίνδυνες δραστηριότητες | Σελ. 97 |
| Γ. Οργάνωση και σχεδιασμός των επιχειρήσεων της αστυνομίας και επιχειρήσεων διάσωσης | Σελ. 98 |
| Δ. Άρθρο 2 και κοινωνικά δικαιώματα | Σελ. 101 |
| ΙV. Διαδικαστική υποχρέωση | Σελ. 103 |
| Α. Η υποχρέωση διεξαγωγής έρευνας γενικά | Σελ. 103 |
| 1. Πεδίο εφαρμογής, σκοπός και τύπος | Σελ. 104 |
| 2. Δικαιώματα κοινού και οικογένειας θύματος | Σελ. 106 |
| 3. Εμβέλεια | Σελ. 108 |
| 4. Αποτελεσματικότητα | Σελ. 108 |
| Β. Η διαδικαστική υποχρέωση σε ειδικές περιπτώσεις | Σελ. 112 |
| 1. Η σχέση της διαδικαστικής υποχρέωσης του άρθρου 2 και του άρθρου 13 | Σελ. 112 |
| 2. Ρατσιστικό κίνητρο παραβίασης της ουσιαστικής υποχρέωσης | Σελ. 113 |
| 3. Το ζήτημα της εφαρμογής του άρθρου 2 σε δύσκολες συνθήκες ασφαλείας | Σελ. 114 |
| 4. Αναγκαστικές εξαφανίσεις προσώπων | Σελ. 115 |
| V. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 118 |
| Άρθρο 3 – Απαγόρευση των βασανιστηρίων | |
| I. Γενικές αρχές | Σελ. 121 |
| A. Απόλυτη απαγόρευση | Σελ. 121 |
| B. Διπλή υποχρέωση | Σελ. 121 |
| Γ. Ελάχιστος βαθμός σοβαρότητας | Σελ. 121 |
| Δ. Έμμεση οριζόντια ισχύς | Σελ. 122 |
| Ε. Απόδειξη | Σελ. 123 |
| II. Ορισμοί | Σελ. 124 |
| Α. Βασανιστήρια | Σελ. 124 |
| Β. Απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία | Σελ. 126 |
| III. Ουσιαστικό σκέλος | Σελ. 128 |
| Α. Αστυνομική βία κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων, ελέγχων, συλλήψεων και σε χώρους κράτησης | Σελ. 128 |
| Β. Συνθήκες κράτησης | Σελ. 130 |
| Οι ελληνικές υποθέσεις | Σελ. 131 |
| Γ. Πειθαρχικά μέτρα και μέτρα ασφαλείας | Σελ. 134 |
| Δ. Ιατρική φροντίδα των κρατούμενων κι άλλα ζητήματα ιατρικής παρέμβασης | Σελ. 136 |
| Ε. Στρατιωτική θητεία | Σελ. 140 |
| IV. Διαδικαστικό σκέλος | Σελ. 140 |
| V. Προληπτική προστασία | Σελ. 143 |
| Α. Μέτρα απομάκρυνσης αλλοδαπών | Σελ. 143 |
| 1. Κίνδυνος κακομεταχείρισης | Σελ. 143 |
| 2. Ιατρικοί λόγοι | Σελ. 148 |
| Β. Ασφαλιστικά μέτρα | Σελ. 148 |
| VΙ. Καταληκτικές σκέψεις | Σελ. 151 |
| Άρθρο 4 – Απαγόρευση της δουλείας και των καταναγκαστικών έργων | |
| Ι. Εισαγωγή | Σελ. 153 |
| ΙΙ. Δουλεία | Σελ. 153 |
| ΙΙΙ. Ειλωτεία | Σελ. 155 |
| ΙV. Η αναγκαστική ή υποχρεωτική εργασία | Σελ. 156 |
| V. Οριοθέτηση της απαγόρευσης της αναγκαστικής εργασίας | Σελ. 159 |
| Α. Εργασία κρατουμένων | Σελ. 159 |
| Β. Υπηρεσία στρατιωτικής φύσεως | Σελ. 159 |
| Γ. Υπηρεσία σε περίπτωση κρίσεως ή θεομηνίας | Σελ. 160 |
| Δ. Υπηρεσία που απορρέει από τα καθήκοντα του ατόμου ως πολίτη | Σελ. 161 |
| VΙ. Θετικές Υποχρεώσεις | Σελ. 161 |
| VΙΙ. Συμπέρασμα | Σελ. 163 |
| Άρθρο 5 – Το δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια | |
| Ι. Εισαγωγή | Σελ. 167 |
| ΙΙ. Η διαφορά μεταξύ στέρησης και περιορισμού της ελευθερίας | Σελ. 168 |
| ΙΙΙ. Η νομιμότητα της στέρησης της ελευθερίας | Σελ. 171 |
| Α. Η παραπομπή στο εθνικό δίκαιο | Σελ. 171 |
| Β. Η ποιότητα του νόμου | Σελ. 174 |
| Γ. Η απαγόρευση της αυθαιρεσίας | Σελ. 176 |
| ΙV. Οι εξαιρέσεις από την απαγόρευση στέρησης της ελευθερίας | Σελ. 177 |
| Α. Κράτηση κατόπιν καταδίκης | Σελ. 178 |
| Β. Κράτηση λόγω μη εκπλήρωσης νόμιμης υποχρέωσης | Σελ. 181 |
| Γ. Κράτηση στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών | Σελ. 183 |
| Δ. Κράτηση ανηλίκου | Σελ. 187 |
| Ε. Κράτηση ειδικών κατηγοριών προσώπων | Σελ. 188 |
| ΣΤ. Κράτηση αλλοδαπών σχετικά με την είσοδό τους και ενόψει απέλασης ή έκδοσης | Σελ. 192 |
| V. Δικαίωμα στην πληροφόρηση | Σελ. 197 |
| VΙ. Τα δικαιώματα του προσώπου που συλλαμβάνεται ή κρατείται στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών | Σελ. 199 |
| Α. Το δικαίωμα σε σύντομη παραπομπή ενώπιον δικαστικού λειτουργού | Σελ. 199 |
| Β. Το δικαίωμα σε δίκη σε εύλογο χρόνο ή σε απόλυση εκκρεμούσης της δίκης | Σελ. 203 |
| 1. Λόγοι «σχετικοί» και «επαρκείς» | Σελ. 204 |
| 2. «Προσήκουσα επιμέλεια» | Σελ. 206 |
| Γ. Η υφ’ όρον απόλυση | Σελ. 207 |
| VIΙ. Δικαίωμα προσφυγής κατά της νομιμότητας της κράτησης | Σελ. 209 |
| Α. Τα ουσιαστικά χαρακτηριστικά του δικαιώματος προσφυγής | Σελ. 209 |
| Β. Τα διαδικαστικά χαρακτηριστικά του δικαιώματος προσφυγής | Σελ. 214 |
| Γ. Έκδοση απόφασης σε σύντομη προθεσμία | Σελ. 219 |
| VIIΙ. Το δικαίωμα σε αποζημίωση | Σελ. 221 |
| ΙΧ. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 223 |
| Άρθρο 6 – Δικαίωμα στη χρηστή απovoμή δικαιoσύvης | Σελ. 225 |
| I. Εισαγωγικά | Σελ. 230 |
| ΙI. Πεδίο εφαρμογής | Σελ. 233 |
| Α. Αμφισβητήσεις επί δικαιωμάτων και υποχρεώσεων αστικής φύσης | Σελ. 234 |
| 1. Η «αστική φύση» των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων | Σελ. 234 |
| α) Η παλαιότερη διάκριση μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου δικαίου | Σελ. 234 |
| β) Ο χαρακτήρας και ιδίως η οικονομική διάσταση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων | Σελ. 235 |
| γ) Δικαιώματα και υποχρεώσεις μη οικονομικού χαρακτήρα | Σελ. 237 |
| δ) Δικαιώματα και υποχρεώσεις που εκφεύγουν του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 6 | Σελ. 238 |
| 2. Η έννοια των «δικαιωμάτων και υποχρεώσεων» | Σελ. 240 |
| 3. «Αμφισβητήσεις» επί των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων | Σελ. 241 |
| Β. Κατηγορίες ποινικής φύσης: τα κριτήρια Engel | Σελ. 243 |
| 1. Ο χαρακτηρισμός του αδικήματος στην εσωτερική έννομη τάξη | Σελ. 244 |
| 2. Η εγγενής φύση του αδικήματος | Σελ. 245 |
| 3. Η βαρύτητα της επαπειλούμενης κύρωσης | Σελ. 246 |
| Γ. Η εφαρμογή του άρθρου 6 στις επιμέρους διαδικασίες | Σελ. 246 |
| ΙII. Το δικαίωμα πρόσβασης σε δικαστήριο | Σελ. 248 |
| Α. Το περιεχόμενο του δικαιώματος | Σελ. 249 |
| 1. Ο πυρήνας του δικαιώματος | Σελ. 249 |
| 2. Η έγκαιρη εκτέλεση των αποφάσεων των εθνικών δικαστηρίων | Σελ. 252 |
| Β. Οι περιορισμοί του δικαιώματος | Σελ. 254 |
| 1. Περιορισμοί δικονομικού χαρακτήρα | Σελ. 255 |
| 2. Το ειδικότερο ζήτημα των δικαιοδοτικών ασυλιών | Σελ. 257 |
| α) Βουλευτικές ασυλίες και ασυλία του Αρχηγού του Κράτους | Σελ. 258 |
| β) Δικαιοδοτική ασυλία του Κράτους και των κρατικών οργάνων | Σελ. 259 |
| γ) Δικαιοδοτική ασυλία των διεθνών οργανισμών | Σελ. 263 |
| IV. «Ανεξάρτητο και αμερόληπτο» δικαστήριο που «λειτουργεί νόμιμα» | Σελ. 265 |
| Α. Η ανεξαρτησία του δικαστηρίου | Σελ. 265 |
| Β. Η αμεροληψία του δικαστηρίου | Σελ. 268 |
| 1. Η υποκειμενική αμεροληψία | Σελ. 268 |
| 2. Η αντικειμενική αμεροληψία | Σελ. 269 |
| Γ. Η νόμιμη λειτουργία του δικαστηρίου | Σελ. 271 |
| V. Η αρχή της δημοσιότητας της δίκης | Σελ. 272 |
| VΙ. Ο εν γένει δίκαιος χαρακτήρας της δίκης | Σελ. 275 |
| A. Η αρχή της ισοπλίας | Σελ. 276 |
| B. Η αρχή της «αντιδικίας» (adversarial principle) | Σελ. 277 |
| Γ. Η νομιμότητα των αποδεικτικών μέσων | Σελ. 280 |
| Δ. Το δικαίωμα σιωπής και μη αυτοενοχοποίησης | Σελ. 281 |
| Ε. Η κεκαλυμμένη δράση των αστυνομικών και οι agents provocateurs | Σελ. 284 |
| 1. Ουσιαστικά κριτήρια | Σελ. 284 |
| 2. Δικονομικά κριτήρια | Σελ. 286 |
| ΣΤ. Η αιτιολόγηση των αποφάσεων | Σελ. 287 |
| Ζ. Η ασφάλεια δικαίου | Σελ. 288 |
| Η. Κατάφωρη παραβίαση του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη στο εξωτερικό | Σελ. 290 |
| VIΙ. Η εύλογη διάρκεια της δίκης | Σελ. 291 |
| Α. Τα κριτήρια για την εκτίμηση του ευλόγου χρόνου | Σελ. 291 |
| 1. Η πολυπλοκότητα της υπόθεσης | Σελ. 292 |
| 2. Η συμπεριφορά του προσφεύγοντος | Σελ. 292 |
| 3. Η συμπεριφορά των κρατικών αρχών | Σελ. 293 |
| 4. Το διακύβευμα της υπόθεσης για τον προσφεύγοντα | Σελ. 295 |
| Β. Ο προσμετρώμενος χρόνος | Σελ. 296 |
| 1. Dies a quo | Σελ. 296 |
| 2. Dies ad quem | Σελ. 297 |
| Γ. Οι «πιλοτικές» αποφάσεις που αφορούν την Ελλάδα | Σελ. 298 |
| VIIΙ. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 299 |
| I. Εισαγωγικά | Σελ. 301 |
| ΙΙ. Το τεκμήριο αθωότητας ως διαδικαστική εγγύηση | Σελ. 301 |
| Α. Η κατανομή του βάρους απόδειξης | Σελ. 303 |
| Β. Κρίσεις περί της ενοχής του κατηγορουμένου κατά τη διάρκεια της ποινικής δίκης | Σελ. 304 |
| ΙΙΙ. Το τεκμήριο αθωότητας ως στοιχείο της προσωπικότητας του προσφεύγοντος | Σελ. 306 |
| Α. Συναφείς ποινικές διαδικασίες ή παρεπόμενες της κύριας ποινικής δίκης | Σελ. 306 |
| B. Συναφείς μη ποινικές δίκες | Σελ. 308 |
| Γ. Κρίσεις προερχόμενες από μη δικαστικές αρχές | Σελ. 311 |
| IV. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 314 |
| I. Εισαγωγικά | Σελ. 316 |
| II. Το δικαίωμα σε πληροφόρηση | Σελ. 317 |
| Α. Το περιεχόμενο, η έκταση και ο τύπος της πληροφόρησης | Σελ. 317 |
| Β. Η γλώσσα της πληροφόρησης | Σελ. 321 |
| Γ. Η πληροφόρηση «εv τη βραχυτέρα πρoθεσμία» | Σελ. 321 |
| III. Το δικαίωμα σε χρόνο και αναγκαίες ευκολίες | Σελ. 322 |
| Α. Ο αναγκαίος χρόνος | Σελ. 323 |
| Β. Οι «αναγκαίες ευκολίες» | Σελ. 324 |
| IV. Το δικαίωμα υπεράσπισης με ή χωρίς συνήγορο | Σελ. 327 |
| A. Το δικαίωμα σε αυτοπρόσωπη υπεράσπιση | Σελ. 328 |
| B. Η παράσταση με συνήγορο | Σελ. 329 |
| 1. Η παράσταση με συνήγορο στο στάδιο της προδικασίας | Σελ. 330 |
| 2. Το δικαίωμα σε συνήγορο της επιλογής του κατηγορουμένου | Σελ. 332 |
| Γ. Το δικαίωμα σε δωρεάν νομική συνδρομή | Σελ. 334 |
| 1. Οι προϋποθέσεις | Σελ. 334 |
| α) Η οικονομική αδυναμία του κατηγορουμένου | Σελ. 334 |
| β) Το συμφέρον της δικαιοσύνης | Σελ. 335 |
| 2. Η «πρακτική και αποτελεσματική» νομική συνδρομή | Σελ. 336 |
| V. Το δικαίωμα εξέτασης μαρτύρων κατηγορίας και υπεράσπισης | Σελ. 337 |
| Α. Η έννοια του «μάρτυρα» | Σελ. 338 |
| Β. Ο ανώνυμος μάρτυρας ή η μη εμφάνιση του μάρτυρα στο ακροατήριο | Σελ. 339 |
| 1. Οι γενικές αρχές | Σελ. 339 |
| 2. Ο σοβαρός λόγος για την ανωνυμία ή τη μη εμφάνιση | Σελ. 340 |
| 3. Ο κανόνας περί «αποκλειστικού ή αποφασιστικού αποδεικτικού μέσου» | Σελ. 343 |
| 4. Η ύπαρξη αντισταθμιστικών παραγόντων | Σελ. 344 |
| Γ. Η άρνηση κλήσης μάρτυρα ή εξέτασης μάρτυρα από την υπεράσπιση | Σελ. 345 |
| VI. Το δικαίωμα σε διερμηνέα | Σελ. 346 |
| VII. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 348 |
| Άρθρο 7 – Μη επιβολή ποινής άνευ νόμου | |
| I. Εισαγωγή | Σελ. 350 |
| ΙΙ. Nullum crimen, nulla poena sine lege | Σελ. 351 |
| A. Η πρόβλεψη του αδικήματος | Σελ. 351 |
| Β. Η έννοια της «ποινής» | Σελ. 356 |
| Η διάκριση μεταξύ πρόβλεψης και εκτέλεσης ποινής | Σελ. 358 |
| Γ. Αναδρομική εφαρμογή ποινικού νόμου | Σελ. 360 |
| Αναδρομική εφαρμογή ευνοϊκότερου ποινικού νόμου | Σελ. 361 |
| ΙΙΙ. Ο ρόλος του διεθνούς δικαίου | Σελ. 362 |
| ΙV. Η εξαίρεση των γενικών αρχών δικαίου των αναγνωρισμένων από τα «πολιτισμένα έθνη» | Σελ. 364 |
| V. Συμπερασματικές σκέψεις | Σελ. 365 |
| Άρθρο 8 – Δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής | |
| Ι. Εισαγωγή | Σελ. 370 |
| Α. Η δομή της διάταξης | Σελ. 370 |
| Β. Η φύση των υποχρεώσεων του Κράτους | Σελ. 371 |
| ΙΙ. Tο κανονιστικό περιεχόμενο των προστατευόμενων συμφερόντων | Σελ. 373 |
| Α. Ιδιωτική ζωή | Σελ. 373 |
| 1. Σωματική, ψυχική και ηθική ακεραιότητα | Σελ. 375 |
| 2. Όνομα, ενδυμασία, εικόνα και φήμη | Σελ. 380 |
| 3. Προσωπική αυτονομία | Σελ. 384 |
| 4. Γενετήσιος προσανατολισμός | Σελ. 385 |
| 5. Προσωπικά δεδομένα | Σελ. 388 |
| Β. Οικογενειακή ζωή | Σελ. 393 |
| 1. Η έννοια της «οικογενειακής ζωής» | Σελ. 393 |
| α) H παραδοσιακή μορφή της «οικογένειας» | Σελ. 393 |
| β) Η διεύρυνση της έννοιας της «οικογένειας» | Σελ. 394 |
| γ) Οικογένεια και γενετήσιος προσανατολισμός | Σελ. 396 |
| δ) Η διάρρηξη των οικογενειακών δεσμών | Σελ. 398 |
| 2. Θετικές υποχρεώσεις των κρατών που απορρέουν από την υποχρέωση σεβασμού της οικογενειακής ζωής | Σελ. 398 |
| α) Αναγνώριση και προσβολή της πατρότητας | Σελ. 399 |
| β) Παρένθετη κύηση και αναγνώριση υιοθεσίας | Σελ. 400 |
| γ) Επιμέλεια και επικοινωνία με τέκνα | Σελ. 402 |
| δ) Μετανάστευση και οικογενειακή ζωή | Σελ. 404 |
| Γ. Κατοικία | Σελ. 404 |
| 1. Η έννοια της κατοικίας | Σελ. 404 |
| 2. Το περιεχόμενο του δικαιώματος | Σελ. 405 |
| 3. Τα όρια του δικαιώματος | Σελ. 407 |
| Δ. Αλληλογραφία | Σελ. 408 |
| 1. Αλληλογραφία κρατουμένων | Σελ. 409 |
| 2. Υποκλοπές τηλεφωνικών συνδιαλέξεων | Σελ. 410 |
| 3. Χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης | Σελ. 411 |
| ΙΙΙ. Νόμιμοι περιορισμοί του προστατευόμενου δικαιώματος | Σελ. 411 |
| Α. Βάρος και μέτρο απόδειξης | Σελ. 412 |
| Β. Η νομιμότητα της επέμβασης – Γενικές Παρατηρήσεις | Σελ. 413 |
| 1. Επέμβαση προβλεπόμενη «υπό του νόμου» | Σελ. 413 |
| α) Χρήση κρυφών μέσων παρακολούθησης | Σελ. 415 |
| β) Αλληλογραφία κρατουμένων | Σελ. 417 |
| 2. Η νομιμότητα του σκοπού της επέμβασης | Σελ. 417 |
| 3. Αναγκαιότητα της επέμβασης σε μία δημοκρατική κοινωνία | Σελ. 419 |
| α) Δικαίωμα σεβασμού στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή και την αλληλογραφία κρατουμένων | Σελ. 420 |
| β) Χρήση κρυφών μέσων παρακολούθησης | Σελ. 422 |
| γ) Η προστασία των προσωπικών δεδομένων και της εικόνας | Σελ. 423 |
| δ) Ζητήματα επιμέλειας τέκνου και επικοινωνίας με αυτό | Σελ. 425 |
| ε) Διεθνής απαγωγή παιδιών | Σελ. 427 |
| στ) Απέλαση και σεβασμός της οικογενειακής ζωής | Σελ. 429 |
| IV. Συμπέρασμα | Σελ. 433 |
| Άρθρο 9 – Ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας | |
| I. Εισαγωγή | Σελ. 436 |
| IΙ. Το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 9 | Σελ. 437 |
| IΙΙ. Ο ποινικός κολασμός του προσηλυτισμού | Σελ. 441 |
| ΙV. Η απαίτηση προηγούμενης άδειας για την ίδρυση ευκτήριων οίκων και ναών | Σελ. 444 |
| V. Σχέσεις Κράτους και πνευματικών ηγετών θρησκευτικών κοινοτήτων | Σελ. 446 |
| VΙ. Νομική προσωπικότητα, αναγνώριση και διάλυση εκκλησιών και θρησκευτικών κοινοτήτων | Σελ. 448 |
| VΙI. Η αναγραφή του θρησκεύματος σε δημόσια έγγραφα | Σελ. 453 |
| VIΙI. Η καταβολή εκκλησιαστικών φόρων και η φορολόγηση των εκκλησιών | Σελ. 455 |
| IΧ. Η ορκοδοσία και η αρνητική πτυχή της θρησκευτικής ελευθερίας | Σελ. 456 |
| Χ. Θρησκευτικές κοινότητες και απασχόληση | Σελ. 457 |
| ΧΙ. Η αναγνώριση των δικαιωμάτων των αντιρρησιών συνείδησης | Σελ. 458 |
| ΧΙΙ. Απαγόρευση θρησκευτικών κομμάτων και αντιμετώπιση του φονταμενταλισμού | Σελ. 461 |
| ΧΙΙΙ. Η αμφίεση ως εκδήλωση των θρησκευτικών πεποιθήσεων | Σελ. 463 |
| ΧΙV. Η άσκηση της θρησκευτικής ελευθερίας στους χώρους εργασίας | Σελ. 468 |
| ΧV. Επέμβαση του Κράτους σε τελετουργίες θρησκευτικών κοινοτήτων | Σελ. 471 |
| ΧVΙ. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 471 |
| Άρθρο 10 – Ελευθερία έκφρασης | |
| I. Εισαγωγή | Σελ. 475 |
| II. Φορείς του δικαιώματος | Σελ. 476 |
| ΙΙΙ. Περιεχόμενο και πεδίο εφαρμογής | Σελ. 477 |
| IV. Τύπος | Σελ. 479 |
| Α. Προστασία του Τύπου και των δημοσιογραφικών πηγών | Σελ. 479 |
| Β. Υποχρεώσεις δημοσιογράφων και διάκριση μεταξύ γεγονότων και αξιολογικών κρίσεων | Σελ. 482 |
| V. Συστήματα ελέγχου και αδειοδότησης | Σελ. 484 |
| VI. Δημόσιος διάλογος | Σελ. 487 |
| A. Πολιτικός λόγος | Σελ. 487 |
| B. Τέχνη | Σελ. 489 |
| Γ. Εμπορική διαφήμιση | Σελ. 491 |
| VII. Θετικές υποχρεώσεις | Σελ. 493 |
| VIII. Ρητορική του μίσους | Σελ. 496 |
| Α. Ξενοφοβικός λόγος | Σελ. 497 |
| Β. Ακραίος εθνικιστικός λόγος | Σελ. 498 |
| Γ. Ιστορικός αναθεωρητισμός | Σελ. 499 |
| Δ. Θρησκευτικό μίσος | Σελ. 500 |
| Ε. Ομοφοβικός λόγος | Σελ. 501 |
| ΣΤ. Υποχρεώσεις των τηλεοπτικών μέσων | Σελ. 501 |
| Ζ. Σύμβολα στο πλαίσιο διαδηλώσεων και αντι-διαδηλώσεων | Σελ. 502 |
| IX. Νόμιμοι σκοποί περιορισμών | Σελ. 503 |
| A. Εθνική ασφάλεια | Σελ. 503 |
| B. Προάσπιση της τάξης και πρόληψη εγκλημάτων | Σελ. 504 |
| Γ. Προστασία ηθών | Σελ. 507 |
| Δ. Προστασία φήμης και υπόληψης τρίτων | Σελ. 508 |
| Ε. Πρόληψη αποκάλυψης εμπιστευτικών πληροφοριών | Σελ. 511 |
| ΣΤ. Διασφάλιση του κύρους και της αμεροληψίας της δικαστικής εξουσίας | Σελ. 512 |
| Χ. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 516 |
| Άρθρο 11 – Ελευθερία τoυ συvέρχεσθαι και συvεταιρίζεσθαι | |
| I. Εισαγωγή | Σελ. 519 |
| IΙ. Η ελευθερία του συνέρχεσθαι | Σελ. 519 |
| Α. Το δικαίωμα διοργάνωσης μιας ειρηνικής συνάθροισης | Σελ. 521 |
| Β. Το δικαίωμα συμμετοχής σε ειρηνική συνάθροιση | Σελ. 527 |
| IΙΙ. Η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι | Σελ. 529 |
| Α. Η προστασία των πολιτικών κομμάτων | Σελ. 530 |
| Β. Η προστασία των λοιπών σωματείων και ενώσεων | Σελ. 536 |
| Γ. Οι ειδικοί περιορισμοί του άρθρου 11 παρ. 2 | Σελ. 542 |
| IV. Η συνδικαλιστική ελευθερία | Σελ. 543 |
| Α. Το πεδίο εφαρμογής της συνδικαλιστικής ελευθερίας | Σελ. 543 |
| Β. Το δικαίωμα μη συμμετοχής σε συνδικαλιστικές οργανώσεις | Σελ. 545 |
| Γ. Το δικαίωμα συλλογικών διαπραγματεύσεων και σύναψης συλλογικών συμβάσεων εργασίας | Σελ. 548 |
| Δ. Το δικαίωμα στην απεργία | Σελ. 548 |
| Ε. Η συνδικαλιστική ελευθερία στο δημόσιο τομέα και σε θρησκευτικές κοινότητες | Σελ. 549 |
| ΣΤ. Η εσωτερική αυτονομία των συνδικάτων | Σελ. 552 |
| Ζ. Δραστηριότητες συνδικαλιστικών σωματείων στρεφόμενες εναντίον τρίτων | Σελ. 553 |
| V. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 554 |
| Άρθρο 12 – Δικαίωμα συνάψεως γάμου | |
| Ι. Εισαγωγή | Σελ. 555 |
| ΙΙ. Το πεδίο εφαρμογής της ρύθμισης | Σελ. 557 |
| ΙΙΙ. Η σχέση των άρθρων 12 και 8 ΕΣΔΑ | Σελ. 562 |
| IV. Η επιφύλαξη της εθνικής νομοθεσίας και η διακριτική ευχέρεια των κρατών | Σελ. 565 |
| V. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 568 |
| Άρθρο 13 – Δικαίωμα πραγματικής προσφυγής | |
| Ι. Εισαγωγή: Η αναβίωση μίας ξεχασμένης προστασίας | Σελ. 570 |
| ΙΙ. Οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 13 | Σελ. 572 |
| ΙΙΙ. Η αποτελεσματικότητα της προσφυγής | Σελ. 574 |
| ΙV. Η σχέση του άρθρου 13 με τις υπόλοιπες ουσιαστικές ρυθμίσεις της ΕΣΔΑ | Σελ. 579 |
| A. Η σχέση των άρθρων 13 και 6 | Σελ. 579 |
| Β. Η σχέση του άρθρου 13 με άλλες ουσιαστικές ρυθμίσεις | Σελ. 584 |
| V. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 588 |
| Άρθρο 14 – Απαγόρευση των διακρίσεων | |
| Ι. Εισαγωγή | Σελ. 590 |
| ΙΙ. Τα βασικά χαρακτηριστικά του άρθρου 14 | Σελ. 590 |
| ΙΙΙ. Η έννοια της διακριτικής μεταχείρισης | Σελ. 592 |
| ΙV. Οι απαγορευόμενοι λόγοι διάκρισης | Σελ. 595 |
| Α. Φύλο | Σελ. 595 |
| Β. Σεξουαλικός προσανατολισμός | Σελ. 599 |
| Γ. Ιθαγένεια | Σελ. 603 |
| Δ. Θρησκεία | Σελ. 606 |
| Ε. Φυλή και βίαιη συμπεριφορά λόγω φυλετικών διακρίσεων ή σεξουαλικού προσανατολισμού | Σελ. 607 |
| ΣΤ. Έμμεση διάκριση - πρόσωπα που ανήκουν σε «μειονότητα» | Σελ. 611 |
| Ζ. Άλλοι λόγοι διάκρισης | Σελ. 615 |
| V. To Δωδέκατο Πρωτόκολλο στην ΕΣΔΑ | Σελ. 619 |
| VΙ. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 622 |
| Άρθρο 15 – Παρέκκλιση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης | |
| Ι. Εισαγωγή | Σελ. 623 |
| ΙΙ. Η έννοια του δημοσίου κινδύνου | Σελ. 625 |
| ΙΙΙ. Έλεγχος των μέτρων έκτακτης ανάγκης | Σελ. 629 |
| ΙV. Συμβατότητα με τις άλλες υποχρεώσεις που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο | Σελ. 631 |
| V. Διαδικαστικές προϋποθέσεις: ενημέρωση του Γενικού Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης | Σελ. 633 |
| Α. Περιεχόμενο της υποχρέωσης ενημέρωσης | Σελ. 633 |
| Β. Συνέπειες της μη τήρησης της υποχρέωσης ειδοποίησης | Σελ. 635 |
| VI. Συμπερασματικές σκέψεις | Σελ. 635 |
| Άρθρο 16 – Περιορισμοί στην πολιτική δραστηριότητα των αλλοδαπών | Σελ. 637 |
| Άρθρο 17 – Απαγόρευση κατάχρησης δικαιώματoς | |
| I. Εισαγωγή | Σελ. 640 |
| II. Η εφαρμογή του άρθρου 17 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου | Σελ. 642 |
| A. Το άρθρο 17 ως μοχλός έκπτωσης από το δικαίωμα | Σελ. 642 |
| B. Το άρθρο 17 ως ερμηνευτικό εργαλείο | Σελ. 642 |
| 1. Η αναφορά στο άρθρο 17 | Σελ. 642 |
| 2. Η απουσία ρητής ή έστω υπαινικτικής αναφοράς στο άρθρο 17 | Σελ. 643 |
| III. Η εφαρμογή του άρθρου 17 από το ΕΔΔΑ | Σελ. 643 |
| IV. Άρθρο 17 και ελευθερία της έκφρασης (άρθρο 10) | Σελ. 645 |
| V. Άρθρο 17 και ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι (άρθρο 11) | Σελ. 649 |
| VΙ. Άρθρο 17 και άλλα άρθρα της Σύμβασης | Σελ. 650 |
| VIΙ. Συμπερασματικές σκέψεις | Σελ. 651 |
| Άρθρο 18 – Όρια στη χρήση των περιορισμών σε δικαιώματα | |
| Ι. Εισαγωγή | Σελ. 653 |
| ΙΙ. Ο χαρακτήρας της διάταξης του άρθρου 18 | Σελ. 653 |
| ΙΙΙ. Η έννοια των «επιτρεπόμενων περιορισμών» | Σελ. 654 |
| ΙV. Βάρος και μέτρο απόδειξης | Σελ. 654 |
| V. Η σποραδική εφαρμογή της διάταξης από το Δικαστήριο | Σελ. 657 |
| VI. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 658 |
| ΤΙΤΛΟΣ ΙΙ | |
| Άρθρο 34 – Ατομικές προσφυγές | |
| Ι. Εισαγωγή | Σελ. 660 |
| ΙΙ. Έννοια «θύματος παραβίασης» | Σελ. 661 |
| Α. «Μη κυβερνητικός οργανισμός» | Σελ. 661 |
| Β. Άμεσο θύμα παραβίασης | Σελ. 664 |
| Γ. Θάνατος του προσφεύγοντος, «εν δυνάμει» και «έμμεσο» θύμα | Σελ. 665 |
| 1. Θάνατος του προσφεύγοντος | Σελ. 665 |
| 2. «Εν δυνάμει» θύμα | Σελ. 666 |
| 3. «Έμμεσο» θύμα | Σελ. 667 |
| Δ. Απώλεια της ιδιότητας του θύματος | Σελ. 668 |
| ΙΙΙ. Η υποχρέωση μη παρεμπόδισης της αποτελεσματικής άσκησης του δικαιώματος ατομικής προσφυγής | Σελ. 669 |
| IV. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 671 |
| Άρθρο 35 – Πρoϋπoθέσεις παραδεκτoύ | |
| Ι. Εισαγωγή | Σελ. 674 |
| ΙΙ. Εξάντληση των εσωτερικών ενδίκων μέσων | Σελ. 675 |
| A. Πρώτη φάση: το βάρος απόδειξης στο εγκαλούμενο κράτος | Σελ. 676 |
| 1. Διαθεσιμότητα (availability) του ενδίκου μέσου | Σελ. 676 |
| 2. Αποτελεσματικότητα (effectiveness) του ενδίκου μέσου | Σελ. 678 |
| Β. Δεύτερη φάση: μεταφορά του βάρους απόδειξης στον προσφεύγοντα | Σελ. 681 |
| ΙΙΙ. Εξάμηνη προθεσμία | Σελ. 685 |
| Α. Αφετηρία της προθεσμίας | Σελ. 686 |
| 1. Μετά την άσκηση των εσωτερικών ενδίκων μέσων | Σελ. 687 |
| 2. Όταν δεν προβλέπονται εσωτερικά ένδικα μέσα | Σελ. 688 |
| Β. Διακοπή της προθεσμίας | Σελ. 691 |
| ΙV. Προσφυγή ανώνυμη ή όμοια με άλλη που έχει ήδη εξετασθεί από το ΕΔΔΑ | Σελ. 692 |
| Α. Ανώνυμη προσφυγή | Σελ. 692 |
| Β. Προσφυγή όμοια με άλλη που έχει ήδη εξετασθεί από το Δικαστήριο ή άλλο διεθνές όργανο | Σελ. 693 |
| V. Άλλες περιπτώσεις ασυμβιβάστου με τις διατάξεις της Σύμβασης | Σελ. 694 |
| Α. Αρμοδιότητα ratione loci, temporis, materiae, personae | Σελ. 694 |
| 1. Αρμοδιότητα ratione temporis | Σελ. 694 |
| 2. Ειδικότερα ζητήματα αρμοδιότητας ratione personae ως προς το εγκαλούμενο κράτος | Σελ. 696 |
| Β. Αιτίαση «προδήλως αβάσιμη» | Σελ. 696 |
| Γ. Καταχρηστική άσκηση προσφυγής | Σελ. 697 |
| VΙ. De minimis: Το νέο κριτήριο της «μη σημαντικής βλάβης» | Σελ. 698 |
| VII. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 700 |
| Άρθρο 41 – Δίκαιη ικανοποίηση | |
| Ι. Εισαγωγή | Σελ. 702 |
| ΙΙ. Κατάθεση αίτησης δίκαιης ικανοποίησης - Τυπικές προϋποθέσεις | Σελ. 703 |
| ΙΙΙ. Κατάθεση αίτησης δίκαιης ικανοποίησης - Ουσιαστικές προϋποθέσεις | Σελ. 704 |
| IV. Υλική ζημία | Σελ. 705 |
| V. Ηθική βλάβη | Σελ. 708 |
| VI. Έξοδα | Σελ. 710 |
| VII. Πληροφορίες σχετικά με την πληρωμή | Σελ. 711 |
| VIII. Η τάση προς μια πιο συστηματική εφαρμογή της αρχής της restitutio in integrum | Σελ. 713 |
| ΙΧ. Πρόθεση επέκτασης του δεδικασμένου πέρα από τη συγκεκριμένη υπόθεση - Η συνδυασμένη εφαρμογή των άρθρων 41 και 46 της Σύμβασης | Σελ. 721 |
| Χ. Η επιδίκαση αποζημίωσης στις διακρατικές υποθέσεις | Σελ. 724 |
| ΧI. Συμπέρασμα | Σελ. 724 |
| Άρθρο 46 – Υπoχρεωτική ισχύς και εκτέλεση τωv απoφάσεωv | |
| I. Εισαγωγή | Σελ. 727 |
| ΙΙ. Υποχρέωση συμμόρφωσης προς τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ | Σελ. 728 |
| Α. Νομική θεμελίωση | Σελ. 728 |
| Β. Διάκριση του όρου «εκτέλεση» από την έννοια της «συμμόρφωσης» | Σελ. 734 |
| Γ. Η θέση των εθνικών δικαστικών αρχών | Σελ. 736 |
| Δ. Μηχανισμός παρακολούθησης της εκτέλεσης των αποφάσεων του Δικαστηρίου | Σελ. 740 |
| 1. Η Επιτροπή Υπουργών | Σελ. 740 |
| 2. Η εποπτεία επί των απαιτούμενων για την εκτέλεση των αποφάσεων του Δικαστηρίου μέτρων συμμόρφωσης | Σελ. 745 |
| α) Ατομικά μέτρα συμμόρφωσης | Σελ. 746 |
| β) Γενικά μέτρα συμμόρφωσης | Σελ. 754 |
| 3. Η πρακτική διάσταση | Σελ. 760 |
| ΙII. Περαιτέρω μέτρα πίεσης στη διάθεση της Επιτροπής Υπουργών | Σελ. 761 |
| A. Παραπομπή αποφάσεως στο Δικαστήριο προς ερμηνεία | Σελ. 761 |
| B. Παραπομπή ερωτήματος στο Δικαστήριο ως προς τη (μη) συμμόρφωση κράτους - μέρους | Σελ. 762 |
| Γ. Αρμοδιότητα εξέτασης μέτρων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης | Σελ. 763 |
| IV. Συμπεράσματα | Σελ. 763 |
| ΠΡΩΤΟ ΚΑΙ ΕΒΔΟΜΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΣΤΗΝ ΕΣΔΑ | |
| Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο | |
| Εις την Σύμβασιv περί πρoασπίσεως τωv δικαιωμάτωv τoυ αvθρώπoυ και τωv θεμελιωδώv ελευθεριώv [ΝΔ 53/1974 (ΦΕΚ Α’ 256)] | |
| Άρθρo 1 – Πρoστασία της ιδιoκτησίας | |
| Ι. Εισαγωγικά | Σελ. 770 |
| ΙΙ. Πεδίο Εφαρμογής | Σελ. 771 |
| Α. Ratione materiae: η έννοια της «περιουσίας» | Σελ. 771 |
| Β. Ratione personae | Σελ. 775 |
| ΙΙΙ. Θετικές υποχρεώσεις | Σελ. 776 |
| IV. Δομή: οι τρεις κανόνες και η ενιαία προσέγγιση του Δικαστηρίου | Σελ. 778 |
| V. Η αρχή της ειρηνικής απόλαυσης των αγαθών | Σελ. 780 |
| A. Η επέμβαση στην ειρηνική απόλαυση των αγαθών | Σελ. 780 |
| Β. Η επίτευξη της δίκαιης ισορροπίας | Σελ. 783 |
| 1. Μείωση μισθών και συντάξεων | Σελ. 783 |
| 2. Αναδρομική αναγνώριση συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων | Σελ. 785 |
| 3. Οφειλόμενα ποσά από το Δημόσιο | Σελ. 786 |
| 4. Προθεσμία παραγραφής αξιώσεων των υπαλλήλων του δημοσίου και των Ν.Π.Δ.Δ. | Σελ. 788 |
| 5. Αδρανείς τραπεζικοί λογαριασμοί | Σελ. 788 |
| 6. Νομοθετική παρέμβαση σε διαφορές μεταξύ ιδιωτών και Δημοσίου | Σελ. 789 |
| 7. Μη εκτέλεση αποφάσεων | Σελ. 789 |
| 8. Μακρόχρονη «δέσμευση» της περιουσίας | Σελ. 789 |
| 9. Ζητήματα προστασίας της περιουσίας σε υποθέσεις διαδοχής Κρατών ή διενέξεων | Σελ. 790 |
| VI. Η στέρηση της περιουσίας | Σελ. 790 |
| A. Η έννοια της στέρησης | Σελ. 790 |
| B. Οι προϋποθέσεις επιτρεπτής στέρησης της περιουσίας | Σελ. 793 |
| 1. Η πρόβλεψη από το νόμο | Σελ. 793 |
| 2. Η ύπαρξη δημόσιας ωφέλειας | Σελ. 795 |
| 3. Ο σεβασμός των γενικών αρχών του διεθνούς δικαίου | Σελ. 796 |
| 4. Η επίτευξη δίκαιης ισορροπίας | Σελ. 798 |
| α) Η αποζημίωση ως σημαντικό στοιχείο της δίκαιης ισορροπίας | Σελ. 798 |
| β) Το παράδειγμα της Ελλάδας | Σελ. 801 |
| VΙΙ. Ο περιορισμός των περιουσιακών δικαιωμάτων | Σελ. 804 |
| A. Η έννοια της «ρύθμισης της χρήσης» αγαθών | Σελ. 804 |
| B. Η καταβολή φόρων ή άλλων εισφορών ή προστίμων | Σελ. 807 |
| Γ. Προϋποθέσεις επιτρεπτού περιορισμού των περιουσιακών δικαιωμάτων | Σελ. 807 |
| 1. Η πρόβλεψη από το νόμο | Σελ. 807 |
| 2. Η ύπαρξη δημοσίου συμφέροντος | Σελ. 807 |
| 3. Η επίτευξη της δίκαιης ισορροπίας | Σελ. 808 |
| α) Ενδεικτικά κριτήρια | Σελ. 809 |
| β) Ο ρόλος της αποζημίωσης | Σελ. 813 |
| VIIΙ. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 815 |
| Άρθρο 2 – Δικαίωμα στηv εκπαίδευση | |
| I. Εισαγωγή | Σελ. 817 |
| ΙΙ. Το δικαίωμα στην εκπαίδευση | Σελ. 817 |
| Α. Η θετική υποχρέωση οργάνωσης και υποστήριξης εκπαιδευτικού συστήματος | Σελ. 820 |
| Β. Απαγόρευση διακρίσεων | Σελ. 821 |
| Γ. Μέτρα πειθαρχίας | Σελ. 825 |
| III. Τα δικαιώματα των γονέων | Σελ. 826 |
| Α. Θρησκευτικές και φιλοσοφικές πεποιθήσεις | Σελ. 827 |
| Β. Η αρχή του πλουραλισμού στην εκπαίδευση | Σελ. 827 |
| IV. Συμπερασματικές σκέψεις | Σελ. 831 |
| Άρθρο 3 – Δικαίωμα για ελεύθερες εκλογές | |
| Ι. Εισαγωγικά | Σελ. 833 |
| ΙΙ. Το δικαίωμα του εκλέγειν | Σελ. 834 |
| Α. Η αφαίρεση του δικαιώματος ψήφου από τους φυλακισμένους | Σελ. 835 |
| Β. Άλλες περιπτώσεις αφαίρεσης του δικαιώματος ψήφου | Σελ. 838 |
| Γ. Το δικαίωμα ψήφου των αποδήμων | Σελ. 839 |
| ΙII. Το δικαίωμα του εκλέγεσθαι | Σελ. 840 |
| Α. Ασυμβίβαστα, κωλύματα εκλογιμότητας και έκπτωση από το βουλευτικό αξίωμα | Σελ. 840 |
| B. Εθνικές ιδιαιτερότητες, ιστορικό πλαίσιο και δικαίωμα του εκλέγεσθαι | Σελ. 843 |
| Γ. Κάλυψη της προεκλογικής περιόδου | Σελ. 846 |
| ΙV. Το εκλογικό σύστημα και η εκλογική νομοθεσία | Σελ. 846 |
| V. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 850 |
| Έβδομο Πρωτόκολλο | |
| Της Σύμβασης για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών | |
| Άρθρο 1 – Διαδικαστικές εγγυήσεις σε περίπτωση απέλασης αλλοδαπών | |
| Ι. Εισαγωγή | Σελ. 851 |
| ΙΙ. Πεδίο εφαρμογής | Σελ. 852 |
| ΙΙΙ. Προϋποθέσεις για την απέλαση αλλοδαπού που διαμένει νόμιμα στη χώρα | Σελ. 854 |
| ΙV. Απέλαση αλλοδαπού για λόγους δημόσιας τάξης ή εθνικής ασφάλειας | Σελ. 856 |
| V. Συμπέρασμα | Σελ. 858 |
| Άρθρο 2 – Δικαίωμα για διπλό βαθμό δικαιοδοσίας σε θέματα ποινικού δικαίου | |
| I. Εισαγωγή | Σελ. 860 |
| ΙΙ. Οι προϋποθέσεις άσκησης του δικαιώματος της επανεξέτασης | Σελ. 860 |
| ΙΙΙ. Οι εξαιρέσεις στο δικαίωμα επανεξέτασης | Σελ. 863 |
| ΙV. Η εμβέλεια της επανεξέτασης | Σελ. 865 |
| Α. Ευρύ περιθώριο εκτίμησης στα συμβαλλόμενα κράτη ως προς την εμβέλεια της επανεξέτασης | Σελ. 865 |
| Β. Περιπτωσιολογία περιορισμών στο δικαίωμα επανεξέτασης | Σελ. 867 |
| V. Η συμβατότητα του άρθρου 32 του Ν 3346/2005 με το άρθρο 2 του Έβδομου Πρωτοκόλλου | Σελ. 871 |
| VI. Συμπέρασμα | Σελ. 872 |
| Άρθρο 3 – Δικαίωμα αποζημίωσης σε περίπτωση δικαστικής πλάνης | |
| I. Προϋποθέσεις για αποζημίωση λόγω δικαστικής πλάνης | Σελ. 873 |
| II. Καταβολή αποζημίωσης | Σελ. 875 |
| Άρθρο 4 – Δικαίωμα κάθε πρoσώπoυ να μη δικάζεται ή να τιμωρείται δύo φoρές για τo ίδιo αδίκημα | |
| Ι. Εισαγωγή | Σελ. 878 |
| ΙΙ. Οι έννοιες «ποινική» δίωξη ή καταδίκη και αθώωση ή καταδίκη «με αμετάκλητη απόφαση σύμφωνα με τo νόμo και την πoινική δικoνoμία τoυ Κράτoυς αυτoύ» | Σελ. 879 |
| Α. Η αυτόνομη ερμηνεία των ως άνω εννοιών του άρθρου 4 του Έβδομου Πρωτοκόλλου | Σελ. 880 |
| Β. Τα όρια στην αυτόνομη ερμηνεία των ως άνω εννοιών του άρθρου 4 του Έβδομου Πρωτοκόλλου: σχετικές επιφυλάξεις και δηλώσεις | Σελ. 883 |
| ΙΙΙ. Η έννοια του idem: δίωξη ή καταδίκη δύο φορές για την ίδια «παράβαση» | Σελ. 884 |
| Α. Η ίδια «παράβαση» ως ταυτότητα νομικού χαρακτηρισμού | Σελ. 884 |
| Β. Η ίδια «παράβαση» ως παράβαση με τα «ίδια ουσιώδη στοιχεία» | Σελ. 886 |
| Γ. Η ίδια «παράβαση» ως ταυτότητα συμπεριφοράς (idem factum) | Σελ. 887 |
| ΙV. Η έννοια του bis | Σελ. 889 |
| V. «Αμετάκλητη απόφαση» και «επανάληψη της διαδικασίας» | Σελ. 892 |
| VI. Συμπέρασμα | Σελ. 893 |
| Άρθρο 5 – Ισότητα μεταξύ συζύγων | |
| Ι. Εισαγωγή | Σελ. 894 |
| ΙΙ. Το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 5 του Έβδομου Πρωτοκόλλου | Σελ. 895 |
| ΙΙΙ. Η σχέση των άρθρων 8 ΕΣΔΑ και 5 του Έβδομου Πρωτοκόλλου | Σελ. 897 |
| IV. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 898 |
| ΚΥΡΙΟΤΕΡΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΣΔΑ | |
| ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ | Σελ. 899 |
| ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ | Σελ. 902 |
| ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ | Σελ. 912 |
| ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ | Σελ. 924 |
| ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΕΡΓΟΥ | Σελ. 947 |
| ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ | Σελ. 951 |