ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
Οικοδόμηση, Εμβάθυνση, Ζητήματα Δημοκρατίας και Κράτους Δικαίου
- Έκδοση: 2018
- Σχήμα: 17x24
- Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
- Σελίδες: 328
- ISBN: 978-960-622-369-3
- Δείτε ένα απόσπασμα
- Black friday εκδόσεις: 30%
Η παρούσα μονογραφία «Ευρωπαϊκή Οικονομική Διακυβέρνηση» επιχειρεί την αποτύπωση των μηχανισμών της ΕΟΔ, δηλαδή του συστήματος των κανόνων, των μηχανισμών και των διαδικασιών, που θεσπίστηκαν σταδιακά, για το συντονισμό και την εποπτεία των οικονομικών πολιτικών των Κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Έτσι, εξετάζονται οι νομικές και θεσμικές διαστάσεις της εξέλιξης της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Διακυβέρνησης από την εγκαθίδρυση της Οικονομικής Νομισματικής Ένωσης με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ μέχρι σήμερα, όπου τα Κράτη-μέλη της Ένωσης κλήθηκαν αφενός να εμβαθύνουν το σύστημα της οικονομικής διακυβέρνησης, οι δομικές ανεπάρκειες του οποίου δεν μπόρεσαν να προλάβουν την κρίση στην Ευρωζώνη και αφετέρου να αντιμετωπίσουν την κρίση χρέους Κρατών-μελών της Ζώνης του Ευρώ, που εξελίχθηκε σε κρίση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Διακυβέρνησης.
Ειδικότερα, προσεγγίζονται οι ρυθμίσεις της «δέσμης των έξι νομοθετικών μέτρων», του Δημοσιονομικού Συμφώνου, της «δέσμης των δύο νομοθετικών μέτρων» και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας αλλά και πρόσφατες εξελίξεις σχετικά με την εγκαθίδρυση της Τραπεζικής Ένωσης.
Πέρα από την παρουσίαση ενός πολύπλοκου συστήματος ρυθμίσεων με προφανείς δυσκολίες προσέγγισης λόγω της συνθέσεώς του (Συνθήκες, παράγωγο δίκαιο της Ένωσης, soft law ρυθμίσεις, διακυβερνητικές συμφωνίες μεταξύ των Κρατών-μελών της Ευρωζώνης), επιχειρείται η συζήτηση των ζητημάτων τριβής με τη δημοκρατία, το Κράτος Δικαίου και τα Θεμελιώδη Δικαιώματα, που δημιουργεί η εφαρμογή των κανόνων της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Διακυβέρνησης σε καθεστώς «έκτακτης ανάγκης» καθώς και τα εναλλακτικά σενάρια εκδημοκρατισμού της διακυβέρνησης της Ευρωζώνης.
Πρόλογος | Σελ. 9 |
Συντομογραφίες | Σελ. 17 |
I. Εισαγωγή | Σελ. 21 |
II. Η οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Διακυβέρνησης | |
1. Οι μηχανισμοί της ΕΟΔ και η εξέλιξή τους πριν από την κρίση χρέους του 2010 | Σελ. 31 |
1.1. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ | Σελ. 32 |
1.2. Οι Γενικοί Προσανατολισμοί των Οικονομικών Πολιτικών των Κρατών-μελών και της Ένωσης | Σελ. 36 |
1.3. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης | Σελ. 41 |
2. Η θεσμική συγκρότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Διακυβέρνησης | Σελ. 44 |
2.1. Το Συμβούλιο (ECOFIN) ως το θεσμικό επίκεντρο της ΕΟΔ | Σελ. 46 |
2.2. Η ανάδυση και η σταδιακή θεσμοποίηση της Ευρωομάδας (Eurogroup) | Σελ. 57 |
3. Οι ανεπάρκειες του συστήματος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Διακυβέρνησης | Σελ. 66 |
4. Η οικοδόμηση της ΕΟΔ: Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 71 |
III. Η εμβάθυνση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Διακυβέρνησης | Σελ. 73 |
1. Η «δέσμη των έξι νομοθετικών μέτρων» (εξάπτυχο) | Σελ. 75 |
1.1. Το «Ευρωπαϊκό Εξάμηνο» (Κανονισμός ΕΕ 1175/2011) | Σελ. 76 |
1.2. Η βελτίωση του κυρωτικού μηχανισμού (Κανονισμός ΕΕ 1173/2011) | Σελ. 79 |
1.3. Διεύρυνση του πεδίου Εποπτείας και συντονισμού και ο Μηχανισμός Επαγρύπνησης (Κανονισμός ΕΕ 1176/2011) | Σελ. 84 |
1.4. Η ενίσχυση του ρόλου της Επιτροπής | Σελ. 89 |
2. Το Σύμφωνο για τη Σταθερότητα, το Συντονισμό και τη Διακυβέρνηση στο πλαίσιο της ΟΝΕ (Δημοσιονομικό Σύμφωνο) | Σελ. 93 |
2.1. Η κυοφορία του Συμφώνου και το Euro - Plus Pact | Σελ. 93 |
2.2. Σύναψη, αντικείμενο, σκοποί, ουσιαστικές ρυθμίσεις | Σελ. 95 |
2.3. Θεσμική οργάνωση | Σελ. 101 |
2.3.1. Το Euro Summit | Σελ. 101 |
2.3.2. Η επίλυση διαφορών | Σελ. 104 |
2.4. Δημοσιονομικό Σύμφωνο: αξιολόγηση | Σελ. 105 |
2.4.1. Γενικά | Σελ. 105 |
2.4.2. Η νομική αξία των ρυθμίσεων του Συμφώνου | Σελ. 114 |
2.4.3. Η προεξάρχουσα πολιτική σημασία του Δημοσιονομικού Συμφώνου | Σελ. 118 |
3. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) | Σελ. 125 |
3.1. Οι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί της «πρώτης γενιάς» και τα προβλήματά τους | Σελ. 126 |
3.2. Η ίδρυση του ΕΜΣ και η «νομική διάσωσή του» από το Δικαστήριο της ΕΕ | Σελ. 133 |
3.3. Ο σκοπός και η φύση του ΕΜΣ | Σελ. 152 |
3.4. Η Διακυβέρνηση του ΕΜΣ | Σελ. 153 |
3.4.1. Η διοίκηση | Σελ. 153 |
3.4.2. Η λήψη των αποφάσεων | Σελ. 158 |
3.4.3. Η σύμπραξη των θεσμικών οργάνων της Ένωσης | Σελ. 163 |
3.5. Οι σχέσεις του ΕΜΣ με το ΔΝΤ | Σελ. 168 |
3.6. Το κεφάλαιο, τα διαθέσιμα μέσα χρηματοδοτικής στήριξης και η δανειοδοτική ικανότητα του ΕΜΣ | Σελ. 176 |
3.6.1. Το κεφάλαιο του ΕΜΣ | Σελ. 176 |
3.6.2. Τα μέσα χρηματοδοτικής στήριξης | Σελ. 180 |
3.6.3. Η δανειοληπτική ικανότητα | Σελ. 182 |
3.7. Οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση της συνδρομής | Σελ. 183 |
3.7.1. Οι διαδικαστικές προϋποθέσεις | Σελ. 183 |
3.7.2. Οι ουσιαστικές προϋποθέσεις | Σελ. 190 |
3.8. ΕΜΣ: μια συνολική εκτίμηση | Σελ. 206 |
4. Η «δέσμη των δύο νομοθετικών μέτρων» (δίπτυχο) | Σελ. 208 |
4.1. Η Ενισχυμένη Εποπτεία | Σελ. 209 |
4.1.1. Πεδίο εφαρμογής της Ενισχυμένης Εποπτείας | Σελ. 210 |
4.1.2. Περιεχόμενο της Ενισχυμένης Εποπτείας | Σελ. 212 |
4.2. Το κοινό δημοσιονομικό χρονοδιάγραμμα και διαδικασία εκτίμησης των σχεδίων προϋπολογισμών από την Επιτροπή | Σελ. 215 |
4.3. Διασφάλιση της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος | Σελ. 221 |
4.3.1. Tα Προγράμματα Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης | Σελ. 221 |
4.3.2. Η υποβολή εκθέσεων για την έκδοση χρεογράφων | Σελ. 223 |
4.3.3. Οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων | Σελ. 223 |
4.4. Ειδική διαδικασία για τα Κράτη-μέλη, που διατρέχουν κίνδυνο μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεών τους στο πλαίσιο της ΔΥΕ | Σελ. 224 |
4.5. Προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής | Σελ. 224 |
4.6. Η «δέσμη των δύο νομοθετικών μέτρων»: μια συνολική εκτίμηση | Σελ. 225 |
5. Νεώτερες εξελίξεις: Η εγκαθίδρυση της Τραπεζικής Ένωσης | Σελ. 227 |
6. Η εμβάθυνση της ΕΟΔ: συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 230 |
IV. Ευρωπαϊκή Οικονομική Διακυβέρνηση - Διαχείριση της κρίσης: Ζητήματα δημοκρατίας και σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων | |
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις: διαχείριση της κρίσης και δημοκρατία | Σελ. 235 |
2. Ζητήματα τριβής της ΕΟΔ με τη Δημοκρατία, το Κράτος Δικαίου και τα Θεμελιώδη Δικαιώματα | Σελ. 238 |
2.1. Η ροπή προς την διακυβερνητικότητα | Σελ. 238 |
2.2. Η πολυπλοκότητα, η μείωση της διαφάνειας και της αναγνωσιμότητας του ενωσιακού νομικού πλαισίου | Σελ. 239 |
2.3. Ο παραμερισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των λοιπών υπερεθνικών οργάνων της Ένωσης | Σελ. 240 |
2.4. Η ανατροπή της θεσμικής ισορροπίας της Ένωσης υπέρ των διακυβερνητικών οργάνων | Σελ. 242 |
2.5. Η επικράτηση ενός «τεχνοκρατικού αυτοματισμού» στο συντονισμό και την εποπτεία των Οικονομικών Πολιτικών των Κρατών-μελών | Σελ. 243 |
2.6. Ο διακυβερνητικός χαρακτήρας του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας | Σελ. 245 |
2.7. Η στενή σχέση του ΕΜΣ με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο | Σελ. 247 |
2.8. Η διαχείριση της κρίσης και ο σεβασμός των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων | Σελ. 248 |
3. Ο εκδημοκρατισμός της ΟΝΕ και της Ευρωζώνης: εναλλακτικά σενάρια | Σελ. 255 |
3.1. Η ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου | Σελ. 257 |
3.2. Η ενίσχυση του ρόλου των εθνικών Κοινοβουλίων | Σελ. 267 |
3.3. Η ενίσχυση της διακοινοβουλευτικής συνεργασίας Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και εθνικών Κοινοβουλίων | Σελ. 274 |
3.4. Η οικοδόμηση ενός Ευρωπαϊκού Πολιτικού Χώρου | Σελ. 275 |
3.5. Ο αντίλογος: δεν απαιτείται κάποια ιδιαίτερη ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμοποίησης της ΟΝΕ | Σελ. 280 |
4. Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 283 |
V. Καταληκτικές επισημάνσεις | |
1. Ευρωπαϊκή Οικονομική Διακυβέρνηση: «ένα σύστημα σε ροή» | Σελ. 285 |
2. Ευρωπαϊκή Οικονομική Διακυβέρνηση: πολυπλοκότητα και έλλειψη αναγνωσιμότητας | Σελ. 288 |
3. Οι εναλλακτικές της «κοινοτικής μεθόδου» μορφές διακυβέρνησης: σε αναζήτηση αποτελεσματικότητας και δημοκρατικής νομιμοποίησης | Σελ. 288 |
4. Η διαχείριση της κρίσης χρέους: από τους εταίρους στους δανειστές και δανειζόμενους | Σελ. 289 |
5. Σε αναζήτηση ισορροπίας μεταξύ δημοσιονομικής πειθαρχίας και αλληλεγγύης | Σελ. 290 |
Βιβλιογραφία | |
Ι. Ελληνόγλωσση | Σελ. 293 |
II. Ξενόγλωσση | Σελ. 297 |
Αλφαβητικό ευρετήριο | Σελ. 321 |