Back to Top
ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΟΣ ΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ
Ερμηνεία - Νομολογία
Κωδικός Προϊόντος:
12502
- Έκδοση: 2010
- Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
- Σελίδες: 286
- ISBN: 978-960-272-688-4
- Black friday εκδόσεις: 30%
Το σύγγραμμα «Αδικαιολόγητος πλουτισμός» αναλύει όλα τα ζητήματα και όλες τις εκφάνσεις του θεσμού του αδικαιολόγητου πλουτισμού, ο οποίος απαντάται στο δεύτερο βιβλίο του Αστικού Κώδικα, όπου παρατίθενται οι διατάξεις του ενοχικού δικαίου. Ειδικότερα, ο θεσμός του αδικαιολόγητου πλουτισμού αναλύεται στο τριακοστό όγδοο κεφάλαιο του Αστικού Κώδικα, στα άρθρα 904-913, αποβλέποντας στην αποκατάσταση της αδικαιολόγητης (χωρίς νόμιμη αιτία) περιουσιακής μεταβολής και εξυπηρετώντας την ιδέα της επανορθωτικής και κατʼ επέκταση ουσιαστικής δικαιοσύνης.
Η γενική ρήτρα του αδικαιολόγητου πλουτισμού, λόγω του εύρους εφαρμογής της ξεπερνά τα όρια του ενοχικού δικαίου, ακόμη και εκείνα του αστικού δικαίου, υπό την έννοια ότι εφόσον συντρέχουν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις της διάταξης του άρθρου 904 ΑΚ, αυτή καλείται σε εφαρμογή, έστω κι αν η τυχόν υποκείμενη έννομη σχέση και εν γένει ο λόγος μετακίνησης του πλουτισμού βρίσκεται σε άλλους κλάδους του ιδιωτικού δικαίου ή του δημοσίου ή και του ποινικού δικαίου. Η βασική αρχή που διαπνέει το υποσύστημα κανόνων δικαίου του αδικαιολόγητου πλουτισμού συμπυκνώνεται στην απόφαση του Έλληνα νομοθέτη να αποκαταστήσει τις περιουσιακές μετακινήσεις που κρίνονται αδικαιολόγητες, ώστε να περιορισθεί η αδικία που αυτές εγκλείουν, σύμφωνα με τις επιταγές της ηθικής. Συνεπώς, λόγος της δημιουργίας των ενοχών από αδικαιολόγητο πλουτισμό είναι το γεγονός ότι ένα πρόσωπο πλούτισε εις βάρος άλλου και ο πλουτισμός του αυτός δεν θεωρείται από το νόμο δικαιολογημένος. Η ευθύνη του αδικαιολογήτως πλουτίσαντος συνίσταται ακριβώς στην υποχρέωσή του να επιστρέψει τον πλουτισμό που απεκόμισε.
Υπό το πρίσμα αυτό, το σύγγραμμα αναπτύσσει αρχικώς την αξίωση του αδικαιολόγητου πλουτισμού και ειδικότερα τη νομική φύση αυτής και τις προϋποθέσεις γένεσής της, εν συνεχεία δε, μέσα από πλούσια και εξειδικευμένη περιπτωσιολογία, παρουσιάζει τη συγκεκριμένη εφαρμογή του θεσμού του αδικαιολόγητου πλουτισμού σε όλους τους κλάδους του δικαίου, σε διάφορα θέματα, όπως αυτά αποτυπώνονται νομολογιακά, όπως π.χ. παροχή εργασίας, παροχή νομικών υπηρεσιών, καταβολή υπέρμετρων τόκων, σύμβαση ασφάλισης, δωρεά, σύμβαση μεσιτείας, σύμβαση δανείου, εγγυητική επιστολή, δημόσια έργα, αθώωση κατηγορούμενου σε δεύτερο βαθμό μετά από καταδίκη σε χρηματική ποινή ή σε καταβολή για εξαγορά ποινής.
Η γενική ρήτρα του αδικαιολόγητου πλουτισμού, λόγω του εύρους εφαρμογής της ξεπερνά τα όρια του ενοχικού δικαίου, ακόμη και εκείνα του αστικού δικαίου, υπό την έννοια ότι εφόσον συντρέχουν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις της διάταξης του άρθρου 904 ΑΚ, αυτή καλείται σε εφαρμογή, έστω κι αν η τυχόν υποκείμενη έννομη σχέση και εν γένει ο λόγος μετακίνησης του πλουτισμού βρίσκεται σε άλλους κλάδους του ιδιωτικού δικαίου ή του δημοσίου ή και του ποινικού δικαίου. Η βασική αρχή που διαπνέει το υποσύστημα κανόνων δικαίου του αδικαιολόγητου πλουτισμού συμπυκνώνεται στην απόφαση του Έλληνα νομοθέτη να αποκαταστήσει τις περιουσιακές μετακινήσεις που κρίνονται αδικαιολόγητες, ώστε να περιορισθεί η αδικία που αυτές εγκλείουν, σύμφωνα με τις επιταγές της ηθικής. Συνεπώς, λόγος της δημιουργίας των ενοχών από αδικαιολόγητο πλουτισμό είναι το γεγονός ότι ένα πρόσωπο πλούτισε εις βάρος άλλου και ο πλουτισμός του αυτός δεν θεωρείται από το νόμο δικαιολογημένος. Η ευθύνη του αδικαιολογήτως πλουτίσαντος συνίσταται ακριβώς στην υποχρέωσή του να επιστρέψει τον πλουτισμό που απεκόμισε.
Υπό το πρίσμα αυτό, το σύγγραμμα αναπτύσσει αρχικώς την αξίωση του αδικαιολόγητου πλουτισμού και ειδικότερα τη νομική φύση αυτής και τις προϋποθέσεις γένεσής της, εν συνεχεία δε, μέσα από πλούσια και εξειδικευμένη περιπτωσιολογία, παρουσιάζει τη συγκεκριμένη εφαρμογή του θεσμού του αδικαιολόγητου πλουτισμού σε όλους τους κλάδους του δικαίου, σε διάφορα θέματα, όπως αυτά αποτυπώνονται νομολογιακά, όπως π.χ. παροχή εργασίας, παροχή νομικών υπηρεσιών, καταβολή υπέρμετρων τόκων, σύμβαση ασφάλισης, δωρεά, σύμβαση μεσιτείας, σύμβαση δανείου, εγγυητική επιστολή, δημόσια έργα, αθώωση κατηγορούμενου σε δεύτερο βαθμό μετά από καταδίκη σε χρηματική ποινή ή σε καταβολή για εξαγορά ποινής.
Α. Ο θεσμός του αδικαιολόγητου πλουτισμού | Σελ. 1 |
Β. Η αξίωση του αδικαιολόγητου πλουτισμού | Σελ. 3 |
1. Γενικά | Σελ. 3 |
2. Μορφή και χαρακτηριστικά της αξίωσης | Σελ. 6 |
α. Νομική φύση της αξίωσης | Σελ. 7 |
β. Επικουρικότητα | Σελ. 7 |
i. Ουσιαστική | Σελ. 9 |
ii. Δικονομική | Σελ. 14 |
iii. Συρροή αξιώσεων | Σελ. 17 |
3. Προϋποθέσεις της αξίωσης του αδικαιολόγητου πλουτισμού | Σελ. 20 |
α. Γενικά - θεμελίωση της αξίωσης του αδικαιολόγητου πλουτισμού | Σελ. 20 |
β. Ο πλουτισμός | Σελ. 22 |
i. Γενικά - Έννοια του πλουτισμού | Σελ. 23 |
ii. Τρόποι πλουτισμού | Σελ. 26 |
iii. Υπολογισμός του πλουτισμού | Σελ. 26 |
γ. Πλουτισμός από περιουσία ή επί ζημία άλλου | Σελ. 27 |
δ. Έλλειψη νόμιμης αιτίας διατήρησης του πλουτισμού | Σελ. 29 |
i. Γενικά | Σελ. 29 |
ii. Αιτίες πλουτισμού | Σελ. 34 |
1. Βούληση ζημιωθέντος | Σελ. 35 |
2. Αντάλλαγμα | Σελ. 36 |
3. Νόμος (causa ex lege) | Σελ. 38 |
4. Παράλληλη ισχύς βούλησης και ανταλλάγματος | Σελ. 40 |
iii. Περιπτώσεις αδικαιολόγητου πλουτισμού | Σελ. 40 |
1. Γενικά - Πλουτισμός «εξ ορισμού» αδικαιολόγητος | Σελ. 40 |
i. Παροχή αχρεώστητη | Σελ. 42 |
ii. Αιτία μη επακολουθήσασα | Σελ. 47 |
iii. Αιτία λήξασα | Σελ. 51 |
iv. Αιτία παράνομη ή ανήθικη | Σελ. 54 |
2. Ειδικότερη περιπτωσιολογία | Σελ. 58 |
i. Απαίτηση λόγω δαπανών | Σελ. 58 |
ii. Προσφορά υπηρεσιών - εργασία χωρίς αμοιβή | Σελ. 67 |
α. Γενικά | Σελ. 67 |
β. Παροχή νομικών υπηρεσιών - Συμβολαιογράφοι | Σελ. 90 |
iii. Παροχή σε εκτέλεση σύμβασης για την οποία ο νόμος απαιτεί την τήρηση ορισμένου τύπου | Σελ. 92 |
iv. Καταβολή υπέρμετρων τόκων | Σελ. 95 |
v. Αφηρημένη υπόσχεση χρέους και άφεση χρέους | Σελ. 97 |
vi. Σύμβαση ασφάλισης | Σελ. 98 |
vii. Δωρεά | Σελ. 102 |
viii. Σύμβαση έργου | Σελ. 105 |
ix. Σύμβαση μεσιτείας | Σελ. 110 |
x. Διοίκηση αλλοτρίων | Σελ. 111 |
xi. Σύμβαση μίσθωσης | Σελ. 113 |
xii. Εγγυητική επιστολή | Σελ. 115 |
xiii. Αρραβώνας | Σελ. 116 |
xiv. Κοινοπραξία | Σελ. 117 |
xv. Οικειοθελείς παροχές | Σελ. 118 |
xvi. Σύμβαση δανείου | Σελ. 118 |
xvii. Αλληλόχρεος Λογαριασμός | Σελ. 119 |
xviii. Νομή | Σελ. 121 |
xix. Ελεύθερη ένωση | Σελ. 128 |
xx. Μνηστεία-Γάμος | Σελ. 131 |
xxi. Γονική παροχή | Σελ. 132 |
xxii. Κληρονομία | Σελ. 134 |
xxiii. Αξιόγραφα | Σελ. 136 |
xxiv. Αιτία από δικαστικές αποφάσεις - Δεδικασμένο | Σελ. 142 |
xxv. Εκούσια ή αναγκαστική εκτέλεση-Πλειστηριασμός | Σελ. 147 |
xxvi. Πνευματικά δικαιώματα | Σελ. 161 |
xxvii. Εταιρίες | Σελ. 161 |
ε. Αιτιώδης συνάφεια | Σελ. 162 |
στ. Περιπτώσεις αποκλεισμού της αξίωσης | Σελ. 165 |
i. Γνώση ανύπαρκτου χρέους | Σελ. 165 |
ii. Αχρεώστητο από ιδιαίτερο ηθικό καθήκον ή για λόγους ευπρέπειας | Σελ. 169 |
iii. Παροχή για ανήθικο σκοπό | Σελ. 170 |
iv. Παραγραφή της αξίωσης | Σελ. 171 |
1. Γενικά | Σελ. 171 |
2. Περιπτώσεις μικρότερης παραγραφής | Σελ. 176 |
Γ. Αδικαιολόγητος πλουτισμός και πολυμερείς σχέσεις - Αλυσίδα πλουτισμών - Χαριστικές παροχές | Σελ. 178 |
1. Γενικά | Σελ. 178 |
2. Αλυσίδα πλουτισμών | Σελ. 182 |
3. Χαριστικές παροχές | Σελ. 182 |
Δ. Αμφοτεροβαρείς συμβάσεις | Σελ. 184 |
1. Γενικά | Σελ. 184 |
2. Σύμβαση πώλησης | Σελ. 188 |
Ε. Ευθύνη του λήπτη | Σελ. 195 |
1. Γενικά - Υποχρεώσεις του πλουτίσαντα | Σελ. 195 |
2. Απόδοση του πλουτισμού - Υποχρέωση απόδοσης της ωφέλειας | Σελ. 196 |
α. Αυτούσια επιστροφή | Σελ. 205 |
β. Αδυναμία αυτούσιας επιστροφής | Σελ. 207 |
γ. Απόδοση ανταλλάγματος | Σελ. 208 |
δ. Απόδοση καρπών | Σελ. 209 |
3. Απόσβεση της υποχρέωσης απόδοσης του πλουτισμού (απώλεια ή μείωση του πλουτισμού) | Σελ. 213 |
4. Ευθύνη κατά ΑΚ 346 και 348 | Σελ. 218 |
5. Ευθύνη σαν να είχε επιδοθεί η αγωγή | Σελ. 218 |
6. Ευθύνη σε περίπτωση απαίτησης για παράνομη ή ανήθικη αιτία | Σελ. 219 |
7. Ευθύνη για αιτία που δεν επακολούθησε ή έληξε | Σελ. 219 |
8. Υποχρέωση απόδοσης του χαριστικώς αποκτήσαντος | Σελ. 220 |
9. Ευθύνη για ό,τι περιήλθε | Σελ. 220 |
ΣΤ. Αδικαιολόγητος πλουτισμός και δημόσιο δίκαιο | Σελ. 221 |
1. Γενικά | Σελ. 221 |
2. Δημόσια έργα | Σελ. 228 |
3. Εργασιακές σχέσεις | Σελ. 233 |
4. Φορολογικά θέματα | Σελ. 248 |
5. Απαλλοτρίωση | Σελ. 251 |
6. Περιπτωσιολογία | Σελ. 253 |
Ζ. Αδικαιολόγητος πλουτισμός και ποινικό δίκαιο | Σελ. 260 |
1. Ποινές | Σελ. 260 |
2. Αξιόποινος αδικαιολόγητος πλουτισμός | Σελ. 262 |
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ | Σελ. 265 |