ΑΠΟΚΛΙΝΟΥΣΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ & ΠΟΙΝΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ
- Έκδοση: 2012
- Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
- Σελίδες: 344
- ISBN: 978-960-562-062-2
- ISBN: 978-960-562-062-2
- Δείτε ένα απόσπασμα
- Black friday εκδόσεις: 30%
Η αποκλίνουσα συμπεριφορά απασχολεί σταθερά κάθε οργανωμένη σε κοινωνία συμβίωση ανθρώπων. Το φαινόμενο της απόκλισης παρά τη σχετικότητα και την ασάφειά του είναι, ωστόσο, συνδεδεμένο με ένα συμπαγές «όριο» το οποίο κάθε φορά «αποφασίζει» τι είναι αποκλίνουσα συμπεριφορά και τι δεν είναι. Πρόκειται για τη δημιουργία κανόνων, τη συμμόρφωση ή μη προς αυτούς και τη θετική ή αρνητική κοινωνική αντίδραση στη μια ή στην άλλη περίπτωση. Από αυτό το τρίπτυχο, που απασχολεί την κοινωνιολογική πραγματικότητα του Νόμου, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό τμήμα η διαδικασία δημιουργίας κανόνων. Αυτήν ακριβώς τη διαδικασία πραγματεύεται η ύλη του παρόντος βιβλίου.
Στο πρώτο μέρος του βιβλίου επιχειρείται μια εννοιολογική περιήγηση στο πεδίο της αποκλίνουσας ή παρεκκλίνουσας συμπεριφοράς και αναδεικνύονται η ρευστότητα και η δυσχέρεια ορισμού της αποκλίνουσας ή παρεκκλίνουσας συμπεριφοράς. Ο ορισμός της αποκλίνουσας συμπεριφοράς παραμένει ένας γρίφος όπως φαίνεται από την παράθεση διαδοχικών αποπειρών που έχουν στραφεί σε κριτήρια σχετικά με τη συχνότητα εκδήλωσης κάθε κρινόμενης συμπεριφοράς, τις αποτυπώσεις των κανόνων σε νόμους, την κοινωνική αντίδραση, τις αξιολογήσεις διάφορων κοινωνικών ομάδων κ.ο.κ. Τίθεται επίσης το συναφές θέμα της σχετικότητας των όρων απόκλιση ή παρέκκλιση και του περιεχομένου τους υπό την έννοια του διαφορετικού κοινωνικού προσδιορισμού τους από τόπο σε τόπο και από εποχή σε εποχή. Συζητείται το ζήτημα του απόλυτου ή σχετικού χαρακτήρα της αποκλίνουσας συμπεριφοράς και επισημαίνεται η υποχώρηση της απήχησης παραδοσιακών αντιλήψεων που θεωρούν ότι κάποια εγγενή χαρακτηριστικά ευρείας αποδοχής διακρίνουν την αποκλίνουσα από κάποια άλλη, «κανονική» συμπεριφορά.
Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου επιχειρείται η προσέγγιση και η εξήγηση της έννοιας του κοινωνικού ελέγχου και της ιστορικής πραγματικότητας που τον καθορίζει. Επιχειρείται ειδικότερα, να δειχθεί η πολυπλοκότητα και η σχετικότητα των προγραμμάτων κοινωνικού ελέγχου, όπως επικρατούν στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, μέσα από τις συνεχείς συγκριτικές προσεγγίσεις της κοινωνικής πραγματικότητας και των κοινωνικών προβλημάτων στις περιοχές αυτές, τόσο κατά το παρελθόν, όσο και κατά το παρόν. Οι μετακινήσεις πληθυσμών αποδεικνύονται ότι έχουν καταλυτικό ρόλο στην ενεργοποίηση του τυπικού κοινωνικού ελέγχου. Το βιβλίο κλείνει με την εξέταση της συγκρότησης του μηχανισμού ποινικού ελέγχου στην Ελλάδα και των αρχών που τον διέπουν, δηλαδή, με τους βασικούς όρους και τις αρχές που διέπουν το ποινικό δίκαιο και την ποινική δικονομία.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ | Σελ. VII |
ΕΙΣΑΓΩΓΗ | Σελ. IX |
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ | |
ΑΠΟΚΛΙΝΟΥΣΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ | |
ΜΙΑ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ | |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' | |
ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΛΙΝΟΥΣΑΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ | |
1. Γενικά | Σελ. 3 |
2. Η μελέτη της αποκλίνουσας συμπεριφοράς: ένα συναρπαστικό ταξίδι ή ένα νεκρό επιστημονικό πεδίο; | Σελ. 6 |
3. Έννοια και τρόποι προσέγγισης της αποκλίνουσας συμπεριφοράς | Σελ. 8 |
3.1. Απόλυτες προσεγγίσεις για τον ορισμό της αποκλίνουσας συμπεριφοράς | Σελ. 11 |
3.2. Σχετικές προσεγγίσεις για τον ορισμό της αποκλίνουσας συμπεριφοράς | Σελ. 14 |
3.2.1. Η αποκλίνουσα συμπεριφορά ως στατιστικά ασυνήθιστο γεγονός | Σελ. 17 |
3.2.2. Η αποκλίνουσα συμπεριφορά ως ανεπιθύμητο γεγονός αντίθετο στους κοινωνικούς κανόνες | Σελ. 17 |
3.2.2.1. Η επινόηση του υποπολιτισμού | Σελ. 18 |
4. Αποκλίνουσα συμπεριφορά και εξουσία | Σελ. 20 |
5. Μια συνολική θεώρηση των ορισμών της απόκλισης | Σελ. 23 |
5.1. Οι εννοιολογικές συλλήψεις για την απόκλιση | Σελ. 25 |
5.1.1. Η στατιστική προσέγγιση | Σελ. 25 |
5.1.2. Η απόλυτη/αιτιοκρατική προσέγγιση | Σελ. 28 |
5.1.3. Η νομικιστική προσέγγιση | Σελ. 33 |
5.1.4. Η προσέγγιση της κοινωνικής αντίδρασης | Σελ. 36 |
5.1.5. Η προσέγγιση της ομαδικής αξιολόγησης | Σελ. 41 |
5.1.6. Μια συνθετική προσέγγιση | Σελ. 43 |
5.1.6.1. Νομιμότητα, παρανομία και απόκλιση | Σελ. 46 |
6. Σύνοψη | Σελ. 48 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' | |
ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΛΙΝΟΥΣΑΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ | |
1. Θετικισμός και αντιθετικισμός | Σελ. 51 |
2. Οι κοινωνιολογικές προσεγγίσεις της απόκλισης | Σελ. 55 |
2.1. Οι θετικιστικές κοινωνιολογικές εξηγήσεις της απόκλισης | Σελ. 55 |
2.1.1. Τα θεωρητικά προηγούμενα: βιολογικές και ψυχολογικές προσεγγίσεις | Σελ. 55 |
2.1.2. Η κοινωνιολογική παράδοση | Σελ. 56 |
2.2. Εξηγήσεις της αποκλίνουσας συμπεριφοράς που βασίζονται στην αλληλεπίδραση και την κοινωνική δομή | Σελ. 58 |
2.2.1. Οι θεωρίες της συμβολικής αλληλεπίδρασης (symbolic interaction) | Σελ. 59 |
2.2.2. Δομικές προσεγγίσεις για την αποκλίνουσα συμπεριφορά | Σελ. 64 |
2.2.2.1. Διακρίσεις των δομικών θεωριών | Σελ. 64 |
3. Η γέννηση και η εξέλιξη των κοινωνιολογικών προσεγγίσεων της αποκλίνουσας συμπεριφοράς | Σελ. 72 |
3.1. Η γέννηση της έννοιας «απόκλιση» | Σελ. 75 |
3.1.1. Απόκλιση, έγκλημα και αμφισημία στην κοινωνιολογία του Durkheim | Σελ. 77 |
3.2. Η βάπτιση και η ενηλικίωση της απόκλισης | Σελ. 82 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' | |
Η ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΛΙΝΟΥΣΑΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ | |
1. Το ζήτημα της σχετικότητας. Μια εφαρμογή των θεωριών της αλληλεπίδρασης και των δομικών θεωριών | Σελ. 89 |
1.1. Επανεξετάζοντας την απόκλιση | Σελ. 90 |
1.2. Εγωκεντρισμός και εθνοκεντρισμός | Σελ. 91 |
1.3. Η οργάνωση της ανθρώπινης εμπειρίας βάσει συμβόλων | Σελ. 94 |
1.4. Κανόνες, κυρώσεις, ιδεολογία και ιδανική κουλτούρα | Σελ. 95 |
1.5. Η κοινωνική κατασκευή της πραγματικότητας | Σελ. 98 |
1.6. Οι συνέπειες των μεταβαλλόμενων θεωρητικών όψεων: απόκλιση εξ ορισμού και δευτερογενής απόκλιση | Σελ. 99 |
1.7. Η ταύτιση με τον αποκλίνοντα | Σελ. 103 |
1.8. Σχετικότητα και κοινωνική απόκλιση | Σελ. 105 |
1.8.1. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της σχετικότητας | Σελ. 106 |
1.8.1.1. Οι επιπτώσεις της επιλογής της σχετικότητας | Σελ. 107 |
1.9. Σύνοψη και συμπεράσματα | Σελ. 109 |
1.10. Αξιολόγηση | Σελ. 110 |
1.11. Η αποκλίνουσα συμπεριφορά σε διάφορες κοινωνικές ομάδες. Μερικά ακόμη παραδείγματα | Σελ. 112 |
1.12. Η διάδοση ως στοιχείο της αποκλίνουσας συμπεριφοράς | Σελ. 115 |
2. Αποκλίνουσα συμπεριφορά και έγκλημα | Σελ. 116 |
3. Το έγκλημα σε μη εγγράμματες κοινωνίες | Σελ. 121 |
4. Έγκλημα και ιεραρχία ή διάκριση διαφορετικών συστημάτων κανόνων δικαίου | Σελ. 122 |
5. Έγκλημα και αυθαίρετη βία ή επιβολή κανόνων | Σελ. 123 |
6. Έγκλημα, απόκλιση και κοινωνικό στίγμα | Σελ. 124 |
7. Η δοκιμασία ενός συνθετικού ορισμού για την αποκλίνουσα συμπεριφορά | Σελ. 131 |
8. Τυπολογίες της αποκλίνουσας συμπεριφοράς | Σελ. 138 |
9. Λειτουργίες και δυσλειτουργίες της αποκλίνουσας συμπεριφοράς | Σελ. 145 |
10. Τάσεις και αναπροσδιορισμοί της αποκλίνουσας συμπεριφοράς | Σελ. 146 |
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ | |
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΝΟΜΙΑ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ | |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' | |
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ: ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ | |
1. Έννοια και θεωρία | Σελ. 151 |
2. Κράτος και κοινωνικός έλεγχος | Σελ. 156 |
2.1. Πρότυπα κοινωνικού ελέγχου: ΗΠΑ και Ευρώπη | Σελ. 164 |
2.1.1. ΗΠΑ: Κοινότητα και κοινωνικός έλεγχος | Σελ. 165 |
2.1.1.1. Το κοινωνικό ζήτημα | Σελ. 166 |
2.1.1.2. Η ασφάλεια | Σελ. 167 |
2.1.2. Ευρώπη: Κράτος και κοινωνικός έλεγχος | Σελ. 168 |
2.1.2.1. Το κοινωνικό ζήτημα | Σελ. 169 |
2.1.2.2. Η ασφάλεια | Σελ. 172 |
2.1.3. Ο καταλύτης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου | Σελ. 173 |
2.2. Κοινωνικός έλεγχος και ασφάλεια | Σελ. 179 |
3. Κοινωνικός έλεγχος και Οικονομικό σύστημα | Σελ. 180 |
3.1. Παγκοσμιοποίηση της οικονομίας: η ελεύθερη αγορά | Σελ. 184 |
3.1.1. Η κοινωνία της αγοράς | Σελ. 186 |
3.1.2. Οι νέες λειτουργίες του αστικού χώρου | Σελ. 188 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' | |
ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ | |
1. Η εγκληματοποίηση των κοινωνικών προβλημάτων πριν τον Πόλεμο | Σελ. 191 |
1.1. Το μειονοτικό ζήτημα | Σελ. 193 |
1.2. Το φυλετικό ζήτημα | Σελ. 194 |
1.3. Η «εγκληματοποίηση» της κοινωνικής πολιτικής | Σελ. 196 |
1.4. Το κίνημα της ευγονικής | Σελ. 198 |
1.5. Φυλετική καθαρότητα και ναζισμός | Σελ. 200 |
1.6. Η «εγκληματοποίηση» της φτώχειας | Σελ. 201 |
1.7. Η εγκληματοποίηση του φρονήματος | Σελ. 203 |
1.8. Φορντισμός και ήπιος εξωποινικός κοινωνικός έλεγχος: Chicago Area Project | Σελ. 203 |
2. Τυπικός κοινωνικός έλεγχος | Σελ. 205 |
2.1. Το θεραπευτικό πρότυπο μεταχείρισης | Σελ. 207 |
2.2. Ο νομικός τεχνικισμός και η ολοκληρωτική εκτροπή και το Ποινικό Δίκαιο | Σελ. 208 |
2.3. Η αστυνομική λειτουργία | Σελ. 212 |
2.4. Κράτος Ασφάλειας και Κράτος του Κοινωνικού Ελέγχου | Σελ. 215 |
3. Τυπικός κοινωνικός έλεγχος μετά τον Πόλεμο | Σελ. 218 |
3.1. Ο νέος τυπικός κοινωνικός έλεγχος | Σελ. 218 |
3.2. «Επαναστάτες χωρίς αιτία;» | Σελ. 220 |
3.2.1. Teddy boys και φυλετικός ρατσισμός | Σελ. 221 |
3.2.2. Τα κοινωνικά κινήματα | Σελ. 222 |
3.3. Φυλετικός ρατσισμός και βία | Σελ. 223 |
3.3.1. Φυλετικές διακρίσεις | Σελ. 223 |
3.3.2. Η έκθεση Scarman | Σελ. 229 |
4. Το νέο κοινωνικό ζήτημα | Σελ. 230 |
4.1. Οι νεοσυντηρητικοί και τα σπασμένα παράθυρα | Σελ. 232 |
4.2. Το ζήτημα της φτώχειας | Σελ. 233 |
5. Τυπικός κοινωνικός έλεγχος τάσεις και προοπτικές | Σελ. 234 |
5.1. Ο κοινωνικός έλεγχος ως αναλυτική κατηγορία της κοινωνικής μεταβολής | Σελ. 234 |
5.2. Διαδρομές του παγκόσμιου κοινωνικού περιθωρίου και του τυπικού κοινωνικού ελέγχου | Σελ. 235 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' | |
AΠΟ ΤΗ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΝΟΜΙΑ: ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ | |
1. Πώς γίνεται κάποιος εγκληματίας; | Σελ. 243 |
1.1. Η συγκρουσιακή προσέγγιση | Σελ. 244 |
1.2. Η θεωρία της ετικέτας και η κοινωνική περιθωριοποίηση | Σελ. 245 |
1.2.1. Η διαδικασία δημιουργίας κανόνα | Σελ. 247 |
1.2.2. Η επιβολή | Σελ. 248 |
1.2.3. Η επιλογή | Σελ. 249 |
2. Η κριτική θεωρία και κριτική της καπιταλιστικής έννομης τάξης | Σελ. 251 |
2.1. Κριτικός ριζοσπαστισμός - η απελευθέρωση της διάνοιας: οι ιδέες έχουν συνέπειες | Σελ. 252 |
2.1.1. Τα εύπλαστα όρια του νόμου | Σελ. 254 |
2.1.1.1. Ένα παράδειγμα από το παρελθόν: Η εγκληματοποίηση των ψυχοτρόπων ουσιών στην Ελλάδα | Σελ. 255 |
3. Μαζική δημοκρατία, ηθικοί πανικοί και διάθλαση της παρεκτροπής | Σελ. 259 |
4. Κοινωνικός μετασχηματισμός και ιστορικότητα του εγκληματικού φαινομένου | Σελ. 261 |
4.1. Εγκληματοποίηση - περιθωριοποίηση: Παράπλευρο αποτέλεσμα του κοινωνικού μετασχηματισμού | Σελ. 264 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ' | |
Ο ΝΟΜΟΣ ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΟΣ: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ | |
1. Ο κοινωνικός έλεγχος στην Ελλάδα: ένα ιδεολόγημα; | Σελ. 267 |
1.1. Το νέο σύστημα ποινικού ελέγχου | Σελ. 270 |
2. Ο Ποινικός Νόμος | Σελ. 271 |
3. Το νέο πλαίσιο της ποινικής καταστολής: ο Ποινικός Κώδικας | Σελ. 275 |
4. Οι βασικές αρχές του ελληνικού ποινικού δικαίου | Σελ. 284 |
5. Λειτουργία και αρχές της Ποινικής Διαδικασίας | Σελ. 287 |
5.1. Η ποινική διαδικασία: Συνοπτική παρουσίαση | Σελ. 293 |
5.1.1. Καθήκοντα και αρμοδιότητες Δικαστικών λειτουργών | Σελ. 295 |
5.1.2. Εισαγγελέας | Σελ. 295 |
5.1.3. Ανακριτής | Σελ. 296 |
5.1.4. Τακτικός δικαστής | Σελ. 296 |
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ | Σελ. 299 |
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ | Σελ. 311 |