Ο κουρέας µου, µεταξύ άλλων, είναι δεινός αθλητής ορεινής ποδηλασίας (MTB) µε διακρίσεις και µετάλλια. Την εποχή του lockdown για να κρατήσει τα επίπεδα της αδρεναλίνης του ψηλά µετέτρεψε τα γνωστά σκαλιά των πεζοδρόµων του Κολωνακίου που ξεκινάνε από τον περιφερειακό του Λυκαβηττού και οδηγούν στα Εξάρχεια σε ποδηλατική πίστα, χαρίζοντας ένα γραφικό θέαµα στη βουβή και έρηµη Αθήνα εκείνων των ηµερών.

Με την άρση των περιορισµών αυτός και η παρέα του συνέχισαν τη ρουτίνα της προπόνησης που είχαν συνηθίσει. Μέσα σε ειδικά διαµορφωµένα ηµιφορτηγά µεταφέρουν τα Σαββατοκύριακα τα ποδήλατά τους στο βουνό και όταν φθάνουν στον προορισµό τους ο εκτελών χρέη «οδηγού βάρδιας» τους αφήνει στην κορυφή και τους επιστρέφει πίσω σε αυτή πάλι µε το αυτοκίνητο.

Σε ένα άθληµα, όπως αυτό του mountain bike που προσελκύει χιλιάδες φίλους και οικογένειες, σε µια φύση µοναδική, σαν την Ελληνική, θα περίµενε κανείς έντονο ενδιαφέρον επιχειρηµατικής δράσης και ιδανική ευκαιρία οικονοµικής ανάπτυξης πανέµορφων και ξεχασµένων ορεινών προορισµών, ιδίως κατά τους ανοιξιάτικους θερινούς αλλά και φθινοπωρινούς µήνες.

Και όµως, αν εξαιρέσει κανείς κάποιες ιδιωτικές πρωτοβουλίες ορεσίβιων µικροεπιχειρηµατιών που χρεώνουν τη µεταφορά αναβατών και ποδηλάτων από τις πίστες στη βάση και το αντίστροφο, καθώς και τις προσπάθειες που κάνουν κάποια χιονοδροµικά κέντρα τα οποία ειρήσθω εν παρόδω διαθέτουν έτσι και αλλιώς τις απαιτούµενες υποδοµές, κανένα σοβαρό ενδιαφέρον δεν έχει προκύψει µέσα από τη γνωστή «θάλασσα» των απέραντων και πολυδιαφηµισµένων επιχειρηµατικών ευκαιριών που παρουσιάζει η αξιοποίηση πανέµορφων ορεινών προορισµών.

Τα σκήπτρα του πιο αναγνωρισµένου διεθνώς µοντέλου ήπιας και βιώσιµης ανάπτυξης, της απόλυτης αξιοποίησης του βουνού και τις τέσσερις εποχές του χρόνου, κατέχει το Whistler Park του Καναδά, ένας µεγάλος ορεινός όγκος που βρίσκεται σε απόσταση 2 ωρών από το Vancouver και έχει εξελιχθεί σταδιακά σε έναν top, παγκοσµίως προορισµό δεκάδων αθληµάτων, ψυχαγωγίας και δραστηριοτήτων που δεν σταµατούν ποτέ, µέρα νύχτα, χειµώνα καλοκαίρι, µε ήλιο, χιόνι και βροχή. Όλες οι εποχές και οι κλιµατολογικές συνθήκες είναι αξιοποιήσιµες.

Ένας κάποτε κρύος, έρηµος και αποµακρυσµένος τόπος έχει εξελιχθεί στο απόλυτο success story βιώσιµης επιχειρηµατικής ανάπτυξης αξίας 1.4 δις δολαρίων. Αυτό ήταν το ποσό που επένδυσε η Αµερικάνικη Vail Resorts το 2016 εξαγοράζοντας το πάρκο, διαβλέποντας τις δυνατότητες περαιτέρω αξιοποίησης και ανάπτυξης αποκλειστικά µε δραστηριότητες χαµηλής έως µηδενικής όχλησης στο περιβάλλον.

Προφανώς πίσω από κάθε επιτυχία κρύβονται λεπτοµέρειες που δείχνουν ένα είδος πρωτοπόρων ανθρώπων που είναι γνωστοί ως µπροστάρηδες. Και το παράπονο του κουρέα µου για την έλλειψη διάθεσης περαιτέρω αξιοποίησης υποδοµών οι οποίες υπάρχουν ήδη στα χιονοδροµικά µας -κάποιες δειλές προσπάθειες έχουν γίνει- έφερε στο µυαλό µου τους “Originals”, ένα καταπληκτικό βιβλίο του Adam Grant το οποίο διακρίνει δύο δρόµους για την επιτυχία: Τον κοµφορµισµό (conformity) και την πρωτοτυπία (originality).

Οι κοµφορµιστές οδηγούνται στην επιτυχία, ο καθένας στον τοµέα του, µέσα από «περπατηµένα» µονοπάτια µε οδηγό τη σκληρή δουλειά, την επανάληψη και τη συστηµατική εκπαίδευση και επανεκπαίδευση. Οι πρωτοπόροι (originals), οι οποίοι τις περισσότερες φορές δεν πρωτοτυπούν κυριολεκτικά, «δανείζονται» ψήγµατα σκέψεων και ιδεών άλλων, αµφισβητούν τα δεδοµένα παράγοντας και υλοποιώντας ιδέες που συνδυάζουν το καινοτόµο µε το χρήσιµο αδιαφορώντας αν οι ιδέες τους φαίνονται µη συνηθισµένες ή ανέφικτες.

Καθοριστικής σηµασίας και τροφή στη σκέψη των πρωτοπόρων είναι η περιέργεια που οδηγεί στην εµπειρία του Vuja de, το αντίθετο δηλαδή του Déjà vu. To Déjà vu είναι η αίσθηση που έχουµε όταν ζούµε κάτι νέο το οποίο όµως έχουµε την εντύπωση ότι έχουµε ξαναδεί ή ξαναζήσει. Το Vuja de είναι το αντίστροφο, όταν δηλαδή βλέπουµε ή έχουµε µπροστά µας κάτι που µας είναι οικείο, αλλά το βλέπουµε υπό µια νέα διαφορετική οπτική γωνία, µια καινούργια φρέσκια µατιά µε αποτέλεσµα να εξελίσσεται µε διαφορετικό τρόπο.

Κάποιος/οι ποδηλάτες(?) κάποτε βρέθηκαν σε ένα έρηµο off season χιονοδροµικό κέντρο, κοίταξαν τις κλίσεις και τον αχρησιµοποίητο εξοπλισµό, σκέφθηκαν πόσο λίγες µετατροπές χρειάζονται τα ακινητοποιηµένα lifts για να µεταφέρουν ποδήλατα και «είδαν» τον ιδανικό χώρο να κάνουν αυτό που αγαπούν, επιφέροντας ένα σωρό άλλα καλά για πολλούς άλλους.

Πόσο πολύ σε αυτό τον τόπο έχουµε ανάγκη από «µπροστάρηδες» µε φρέσκιες ιδέες. Και ένα κράτος, µια κοινωνία, που θα πιστέψει σε αυτούς.

Αντώνης Καρατζάς, LLB, MBA
adonik@nb.org

Δείτε το περιοδικό