ΔΙΚΑΙΟ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

Δωρεάν μεταφορικά σε όλη την Ελλάδα για αγορές άνω των 30€
credit-card

Πληρώστε σε έως άτοκες δόσεις των /μήνα με πιστωτική κάρτα.

Σε απόθεμα

Τιμή: 95,00 €

Βιβλίο (έντυπο)   + 95,00 €

* Απαιτούμενα πεδία

Κωδικός Προϊόντος: 17689
Αθανασιάδου Ν., Βοϊτσίδου Α., Γεωργοπούλου Ζ., Κουσκουνά Μ., Μαλαματάρης Χρ., Μενγκ Παπαντώνη Μ., Μουαμελετζή Ε., Μπουκουβάλα Β., Πανάγος Θ., Πανταζάτου Κ., Παπαδοπούλου Ρ. Ε., Ρηγάκου Σ., Ροδόπουλος Μ., Σγουρινάκης Ν., Στολάκη Ζ., Τσουλούφας Γ., Φαραντούρης Ν., Χαραλαμποπούλου Μ., Χαρούλη Α., Χριστιανός Β.
Ροδόπουλος Μ., Χριστιανός Β.

Το έργο «Δίκαιο Κρατικών Ενισχύσεων» εστιάζει στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο των Κρατικών Ενισχύσεων. Παράλληλα με τις ενωσιακές ρυθμίσεις εξετάζεται και η εφαρμογή των σχετικών κανόνων στο πλαίσιο της εθνικής έννομης τάξης με εκτεταμένες παραπομπές τόσο στην ενωσιακή όσο και στην εθνική νομολογία. Συγκεκριμένα, αναπτύσσονται διεξοδικά τα κριτήρια που στοιχειοθετούν την έννοια της κρατικής ενίσχυσης, ενώ έμφαση δίδεται στην αξιολόγηση ειδικών κατηγοριών κρατικών ενισχύσεων, όπως στον τραπεζικό τομέα ή στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Εκτός από τη δικαστική και διοικητική εφαρμογή των κανόνων, αναλύονται ζητήματα συναφή με τη λογιστική αντιμετώπιση των κρατικών επιχορηγήσεων, ώστε να υπάρχει μια ολοκληρωμένη εικόνα του φαινομένου των κρατικών ενισχύσεων.

Το έργο προσφέρει μια εκτενή και συστηματική ανάλυση του οικείου κλάδου δικαίου, αποτελώντας ένα απαραίτητο εγχειρίδιο για τον ερευνητή αλλά και τον δικαστή που καλείται να ερμηνεύσει και εφαρμόσει τους σχετικούς κανόνες δικαίου. Δικηγόροι και στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης αποκτούν ένα φερέγγυο έρεισμα κατά το χειρισμό σημαντικών υποθέσεων για την οικονομική ζωή της χώρας, καθώς οι σχετικοί κανόνες θέτουν το νομικό πλαίσιο, μεταξύ άλλων, για σημαντικά έργα υποδομής, στρατηγικές συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, προγράμματα ΕΣΠΑ και αναπτυξιακά εν γένει έργα της ελληνικής οικονομίας. Τέλος, η συστηματική ερμηνεία των κανόνων αποκτά ιδιαίτερη σημασία για την ορθή κατάστρωση και εφαρμογή των εθνικών μέτρων ενίσχυσης για την ανάκαμψη της οικονομίας στην τρέχουσα οικονομική κρίση που ξέσπασε λόγω της πανδημίας από την εξάπλωση του Covid 19.

Πρόλογος Σελ. I
Διάγραμμα ύλης
Κυριότερες συντομογραφίες
Γενική βιβλιογραφία
Ι. Γενικοί κανόνες
§1. Εισαγωγή στο Δίκαιο Κρατικών ενισχύσεων: Νομικό πλαίσιο και οικονομική λογική
Ι. Ο κανόνας της απαγόρευσης των κρατικών ενισχύσεων και η τελολογία του Σελ. 3
Α. Η απαγόρευση των κρατικών ενισχύσεων ως κανόνας Σελ. 3
Β. Γιατί τα κράτη χορηγούν κρατικές ενισχύσεις; Σελ. 4
Γ. Η ratio της απαγόρευσης Σελ. 6
Δ. Εξαίρεση - Η άμβλυνση της απόλυτης απαγόρευσης Σελ. 7
ΙΙ. Σύντομη περιγραφή του μηχανισμού ελέγχου κρατικών ενισχύσεων Σελ. 8
Α. Οι ουσιαστικοί κανόνες Σελ. 8
Β. Η διαδικασία: Οι διαδικαστικοί κανόνες – Η προηγούμενη κοινοποίηση και οι εξαιρέσεις της Σελ. 10
ΙΙΙ. Η συμβολή των κρατικών ενισχύσεων στην διάπλαση του ενωσιακού «διοικητικού» δικαίου Σελ. 11
ΙV. Ο ρόλος του δικαστήριου στη διάπλαση του δικαίου κρατικών ενισχύσεων Σελ. 13
§2. Η έννοια της επιχείρησης στο δίκαιο των κρατικών ενισχύσεων
Ι. Η Επιχείρηση στο Ενωσιακό Δίκαιο του Ανταγωνισμού Σελ. 17
Α. Προκαταρκτικές παρατηρήσεις Σελ. 17
Β. Η αποκρυστάλλωση της έννοιας στην νομολογία του Δικαστηρίου Σελ. 18
ΙΙ. Οι ερμηνευτικές συνέπειες του λειτουργικού χαρακτήρα της έννοιας Σελ. 20
Α. Το αδιάφορο του νομικού καθεστώτος του φορέα Σελ. 20
1. Σωματεία και ενώσεις Σελ. 20
2. Δημόσιες επιχειρήσεις Σελ. 20
3. Τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου Σελ. 21
4. Κλάδος του δημοσίου χωρίς αυτοτελή νομική υπόσταση Σελ. 21
Β. Η ευρεία σύλληψη του όρου «οικονομική δραστηριότητα» Σελ. 21
1. Φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δράση Σελ. 21
2. Τα μη κερδοσκοπικά ιδρύματα Σελ. 22
3. Η παράμετρος της αγοράς Σελ. 23
4. Περί του στοιχείου της αμοιβής Σελ. 24
5. Το τέλος της επιχείρησης Σελ. 24
ΙII. Η επιχείρηση ως σύνθετο σχήμα Σελ. 24
A. Η ενιαία οικονομική μονάδα Σελ. 24
B. Οι ενώσεις επιχειρήσεων Σελ. 29
IV. Η άσκηση δημόσιας εξουσίας Σελ. 30
V. Διάκριση οικονομικών από μη οικονομικές δραστηριότητες Σελ. 33
VI. De minimis οικονομική δραστηριότητα; Σελ. 34
VII. Ιδιαίτεροι τομείς Σελ. 36
Α. Κοινωνική ασφάλιση Σελ. 37
Β. Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη Σελ. 38
1. Το Εθνικό σύστημα Υγείας Σελ. 38
2. Τα αυτοχρηματοδοτούμενα συστήματα υγείας Σελ. 39
Γ. Δραστηριότητες εκπαίδευσης και έρευνας Σελ. 39
Δ. Ενισχύσεις για τον πολιτισμό και τη διατήρηση της κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης της φύσης Σελ. 40
VIII. Ενισχύσεις σε υποδομές Σελ. 41
§3. Το κριτήριο της κρατικής προέλευσης των πόρων
Ι. Εισαγωγή Σελ. 45
ΙΙ. Δυνατότητα καταλογισμού του μέτρου στο κράτος Σελ. 46
Α. Μέτρα που λαμβάνονται από δημόσιες αρχές Σελ. 46
Β. Μέτρα που λαμβάνονται από δημόσιες επιχειρήσεις Σελ. 47
ΙΙΙ. Κρατικοί πόροι Σελ. 51
Α. Πόροι δημόσιων αρχών κράτους μέλους Σελ. 52
Β. Άλλοι πόροι που θεωρούνται «κρατικοί πόροι» Σελ. 53
1. Οιονεί φορολογικές επιβαρύνσεις και υποχρεωτικές εισφορές Σελ. 54
2. Ιδιωτικοί πόροι που ανακατανέμονται με τη συμμετοχή του κράτους Σελ. 54
3. Πόροι που προέρχονται από υπερεθνικούς οργανισμούς Σελ. 56
§4. Το κριτήριο του επιλεκτικού πλεονεκτήματος
Ι . Εισαγωγικά Σελ. 58
ΙΙ. Η έννοια του πλεονεκτήματος Σελ. 59
Α. Το εύρος της έννοιας Σελ. 59
Β. Το Κριτήριο του φορέα της οικονομίας της αγοράς (ΦΟΑ) Σελ. 61
1. Σκιαγράφηση των χαρακτηριστικών του Φορέα Οικονομίας της Αγοράς Σελ. 61
2. Ένα κριτήριο γενικής οικονομικής ορθολογικότητας; Σελ. 68
3. Αποτίμηση της αξίας του κριτηρίου ΦΟΑ Σελ. 70
Γ. Καταμερισμός αρμοδιοτήτων μεταξύ Επιτροπής και Δικαστηρίου Σελ. 71
III. H έννοια της επιλεκτικότητας Σελ. 72
Α. Γενικά περί επιλεκτικότητας Σελ. 72
Β. Η έννοια της επιλεκτικότητας σε φορολογικές υποθέσεις Σελ. 76
1. Η προσέγγιση του ερμηνευτικού ζητήματος: Το τεστ τριών σταδίων Σελ. 76
2. Καθορισμός του πλαισίου αναφοράς και παρέκκλιση από το «κανονικό φορολογικό σύστημα» Σελ. 79
3. Δικαιολόγηση των παρεκκλίσεων Σελ. 85
4. Η ειδική περίπτωση των Tax rulings Σελ. 86
§5. Στρέβλωση του ανταγωνισμού και επιπτώσεις στις ενδοενωσιακές συναλλαγές
Ι. Εισαγωγή Σελ. 89
II. Eπιπτώσεις στις ενδοενωσιακές συναλλαγές Σελ. 90
Α. Πραγματικές ή δυνητικές επιπτώσεις στις ενδοενωσιακές συναλλαγές Σελ. 90
Β. Διαπίστωση πραγματικών ή δυνητικών επιπτώσεων στις ενδοενωσιακές συναλλαγές Σελ. 91
Γ. Απουσία επιπτώσεων στις ενδοενωσιακές συναλλαγές Σελ. 93
IIΙ. Στρέβλωση του ανταγωνισμού Σελ. 95
Α. Πραγματική ή δυνητική στρέβλωση του ανταγωνισμού Σελ. 95
Β. Tεκμήριο πραγματικής ή δυνητικής στρέβλωσης του ανταγωνισμού Σελ. 95
Γ. H περίπτωση των νόμιμων μονοπωλίων Σελ. 96
ΙV. Η σχέση μεταξύ επιπτώσεων στις συναλλαγές και στρέβλωσης του ανταγωνισμού Σελ. 98
V. Ενισχύσεις ήσσονος σημασίας Σελ. 98
§6. Ενισχύσεις προς τις Υπηρεσίες Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος
Ι. Οι «υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος» στην ευρωπαϊκή έννομη τάξη Σελ. 100
II. Οι ΥΓΟΣ σε σχέση με τις «Υπηρεσίες Γενικού Συμφέροντος» (ΥΓΣ), τις «Υπηρεσίες Γενικού Μη Οικονομικού Συμφέροντος» (ΥΓΜΟΣ), τις «Κοινωνικές Υπηρεσίες Γενικού Συμφέροντος» (ΚΥΓΣ) και τις «Καθολικές Υπηρεσίες» Σελ. 104
III. Το καθεστώς των ενισχύσεων στις ΥΓΟΣ Σελ. 106
III. Η παρεχόμενες ΥΓΟΣ στην Ελλάδα στο πλαίσιο των Post-Altmark μέτρων Σελ. 117
§7. Ο ρόλος του ηπίου δικαίου (soft law) στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων
Εισαγωγή Σελ. 122
Ι. Το ήπιο δίκαιο ως εργαλείο εφαρμογής της απαγόρευσης των κρατικών ενισχύσεων Σελ. 125
Α. Ερμηνεία των όρων της απαγόρευσης των κρατικών ενισχύσεων Σελ. 125
1. Ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis) Σελ. 126
2. Υποχρέωση ανάκτησης των παράνομων κρατικών ενισχύσεων Σελ. 128
Β. Κωδικοποίηση της νομολογίας περί κρατικών ενισχύσεων Σελ. 131
ΙΙ. Το ήπιο δίκαιο ως παράμετρος ελέγχου της συμβατότητας των κρατικών ενισχύσεων Σελ. 134
Α. Εξειδίκευση των κριτηρίων συμβατότητας επιμέρους κατηγοριών ενισχύσεων Σελ. 134
1. Η εξαγγελία των κριτηρίων ελέγχου στους επιμέρους τομείς Σελ. 134
2. Η αμφιλεγόμενη ένταξη των ενισχύσεων του χρηματοπιστωτικού τομέα στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 107 παρ. 3 ΣΛΕΕ Σελ. 137
Β. Διαμόρφωση μιας συνολικής πολιτικής για τον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων Σελ. 139
1. Αναβάθμιση των παραμέτρων αξιολόγησης των κρατικών ενισχύσεων Σελ. 139
2. Απλούστευση των διαδικασιών ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων Σελ. 141
Συμπέρασμα Σελ. 143
II. Η συμβατότητα της ενίσχυσης
§1. Το σύστημα προληπτικού ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων δυνάμει απόφασης της επιτροπής - Κοινές αρχές συμβατότητας
I. Η συμβατότητα των κρατικών ενισχύσεων με την εσωτερική αγορά Σελ. 147
Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις Σελ. 147
Β. Αρμοδιότητα της Επιτροπής για τον έλεγχο της συμβατότητας-οριοθέτηση των ρόλων των ενωσιακών οργάνων και των εθνικών Δικαστηρίων Σελ. 148
1. Ποιος είναι ο αρμόδιος να κρίνει τη συμβατότητα; Σελ. 148
2. Η εξαιρετικού χαρακτήρα εξουσία του Συμβουλίου Σελ. 149
3. Οριοθέτηση της αρμοδιότητας της Επιτροπής σε σχέση με τα εθνικά Δικαστήρια Σελ. 150
4. Οριοθέτηση της αρμοδιότητας της Επιτροπής σε σχέση με τα ενωσιακά Δικαστήρια Σελ. 152
5. Βάρος απόδειξης της συμβατότητας Σελ. 152
Γ. Κοινές αρχές αξιολόγησης της συμβατότητας Σελ. 153
Δ. Η υποχρέωση της προηγουμένης κοινοποίησης μέτρων ενίσχυσης (άρθ. 108 ΣΛΕΕ) και η διάκριση μεταξύ συμβατής και νόμιμης ενίσχυσης Σελ. 159
1. Η υποχρέωση προηγούμενης κοινοποίησης Σελ. 159
2. Διάκριση μεταξύ συμβατής και νόμιμης ενίσχυσης Σελ. 162
§2. Ενισχύσεις δυνάμει του Γενικού Κανονισμού Απαλλαγής ανά Κατηγορία (Κανονισμός 651/2014)
II. Ex lege συμβατές ενισχύσεις (άρθ. 107 παρ. 2 ΣΛΕΕ) Σελ. 166
ΙΙΙ. Εν δυνάμει συμβατές ενισχύσεις (άρθ. 107 παρ. 3 ΣΛΕΕ) Σελ. 168
I. Ιστορικό θέσπισης του ΓΚΑΚ 651/2014 Σελ. 174
ΙΙ. Κύρια χαρακτηριστικά του ΓΚΑΚ 651/2014 Σελ. 176
Α. Βασικές αρχές και στόχοι Σελ. 176
Β. Δομή Σελ. 178
Γ. Προϋποθέσεις απαλλαγής από κοινοποίηση Σελ. 179
ΙΙΙ. Κοινές προϋποθέσεις συμβατότητας του ΓΚΑΚ 651/2014 Σελ. 180
Α. Πεδίο εφαρμογής Σελ. 180
1. Κατηγορίες υπαγόμενων ενισχύσεων Σελ. 180
2. Γενικές εξαιρέσεις Σελ. 182
3. Τομεακές εξαιρέσεις Σελ. 185
Β. Εκ των υστέρων (ex post) αξιολόγηση αποτελεσματικότητας Σελ. 185
Γ. Όρια κοινοποίησης Σελ. 187
Δ. Διαφανείς μορφές ενισχύσεων Σελ. 188
Ε. Χαρακτήρας κινήτρου Σελ. 189
ΣΤ. Ένταση ενίσχυσης – Επιλέξιμες δαπάνες Σελ. 191
Ζ. Σώρευση Σελ. 192
Η. Δημοσίευση ενισχύσεων (Διαφάνεια) Σελ. 193
ΙV. Παρακολούθηση από την Επιτροπή των βάσει ΓΚΑΚ 651/2014 ενισχύσεων Σελ. 194
Α. Υποβολή στοιχείων στην Επιτροπή Σελ. 194
Β. Ανάκληση ευεργετήματος ΓΚΑΚ Σελ. 196
Γ. Παραδείγματα εσφαλμένης εφαρμογής του ΓΚΑΚ από τα κράτη Σελ. 197
Δ. Διαδικαστικές υποχρεώσεις του κράτους ως προς τις βάσει ΓΚΑΚ ενισχύσεις Σελ. 199
§3. Ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis)
I. Εισαγωγικές παρατηρήσεις Σελ. 200
IΙ. Νομική θεμελίωση κανόνα de minimis Σελ. 201
IΙΙ. Εφαρμογή Κανονισμού (ΕΕ) 1407/2013 Σελ. 203
Α. Πεδίο εφαρμογής Σελ. 203
Β. Κριτήρια χαρακτηρισμού ενίσχυσης ως ήσσονος σημασίας (de minimis) Σελ. 206
1. Αποδέκτης ενίσχυσης Σελ. 207
2. Ύψος ενίσχυσης Σελ. 209
3. Χρόνος χορήγησης της ενίσχυσης Σελ. 213
4. Χαρακτηρισμός ενίσχυσης ως διαφανούς Σελ. 214
Γ. Δυνατότητα σώρευσης ενισχύσεων ήσσονος σημασίας Σελ. 217
Δ. Διαδικασία χορήγησης ενίσχυσης ήσσονος σημασίας και παρακολούθησής της Σελ. 218
Ε. Διάρκεια ισχύος – έκταση εφαρμογής Σελ. 220
III. Ειδικές κατηγορίες κρατικών ενισχύσεων
§1. Ενισχύσεις στον τομέα της ενέργειας
Ι. Εισαγωγή Σελ. 225
II. Οι Κατευθυντήριες Γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της ενέργειας Σελ. 227
Α. Πεδίο Εφαρμογής Σελ. 227
Β. Κοινοποιήσιμες ενισχύσεις και de minimis εξαιρέσεις Σελ. 229
Γ. Αξιολόγηση της συμβατότητας σύμφωνα με το αρ. 107 παρ. 3 στοιχ. γ) ΣΛΕΕ Σελ. 230
1. Κοινές αρχές αξιολόγησης Σελ. 230
ΙΙΙ. Κρατικές Ενισχύσεις και Ευρωπαϊκά Ταμεία Σελ. 237
§2. Ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος
Εισαγωγή Σελ. 239
I. Οι κρατικές ενισχύσεις για περιβαλλοντικούς σκοπούς υπό το πρίσμα του άρθρου 107.1 ΣΛΕΕ Σελ. 243
ΙΙ. Κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος που επιτρέπονται Σελ. 248
Α. Ενισχύσεις που απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης Σελ. 249
Β. Συμβατότητα των περιβαλλοντικών ενισχύσεων με βάση το άρθρο 107.3 ΣΛΕΕ Σελ. 251
1. Συμβατότητα βάσει του άρθρου 107.3 στοιχείο β) ΣΛΕΕ Σελ. 252
2. Συμβατότητα με βάση το άρθρο 107.3 στοιχείο γ) ΣΛΕΕ Σελ. 254
Συμπεράσματα Σελ. 256
§3. Ενισχύσεις για τον πολιτισμό Σελ. 258
Εισαγωγή Σελ. 258
Ι. Οι κρατικές ενισχύσεις για τον πολιτισμό υπό το πρίσμα του άρθρου 107.1 ΣΛΕΕ Σελ. 263
Α. Η οικονομική δραστηριότητα στον πολιτιστικό τομέα Σελ. 263
Β. Επίπτωση στο εμπόριο στο εσωτερικό της ΕΕ Σελ. 265
ΙΙ. Οι ενισχύσεις για τον πολιτισμό ως δυνάμει συμβατές με την εσωτερική αγορά Σελ. 267
Α. Δυνατότητα απαλλαγής από την κοινοποίηση Σελ. 267
Β. Η αξιολόγηση της συμβατότητας των κρατικών ενισχύσεων για τον πολιτισμό Σελ. 270
Συμπεράσματα Σελ. 273
§4. Κρατικές ενισχύσεις και προβληματικές επιχειρήσεις
Ι. Οι προβληματικές επιχειρήσεις ως αυτοτελές αντικείμενο ενδιαφέροντος στις Κατευθυντήριες Γραμμές Διάσωσης και Αναδιάρθρωσης Σελ. 276
ΙΙ. Η προσαρμογή των Κατευθυντηρίων Γραμμών στις επιταγές της αρχής της αναλογικότητας: Νέα εργαλεία σε σχέση με το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς Σελ. 279
ΙΙΙ. Το πεδίο εφαρμογής των Κατευθυντηρίων Γραμμών Σελ. 280
Α. Τομεακό πεδίο εφαρμογής Σελ. 280
Β. Η εξαίρεση των νεοσύστατων επιχειρήσεων από το ratione personae πεδίο εφαρμογής των Κατευθυντηρίων Γραμμών Σελ. 281
ΙV. H αρχή της εφάπαξ ενίσχυσης (one time last time) Σελ. 282
V. Η έννοια της προβληματικής επιχείρησης Σελ. 285
Α. Eάν πρόκειται για εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, όταν έχει απολεσθεί πάνω από το ήμισυ του εγγεγραμμένου της κεφαλαίου λόγω συσσωρευμένων ζημιών Σελ. 286
Β. Εάν πρόκειται για εταιρεία στην οποία τουλάχιστον ορισμένα μέλη έχουν απεριόριστη ευθύνη για τα χρέη της εταιρείας, εφόσον έχει απολεσθεί πάνω από το ήμισυ του κεφαλαίου της, όπως εμφαίνεται στους λογαριασμούς της εταιρείας, λόγω συσσωρευμένων ζημιών Σελ. 289
Γ. Εάν πρόκειται για εταιρεία που υπάγεται σε συλλογική πτωχευτική διαδικασία ή πληροί τις προϋποθέσεις του εθνικού δικαίου που τη διέπει όσον αφορά την υπαγωγή της σε συλλογική πτωχευτική διαδικασία μετά από αίτημα των πιστωτών της Σελ. 289
Δ. Εάν πρόκειται για άλλη επιχείρηση εκτός ΜΜΕ, εφόσον τα τελευταία δύο έτη: Σελ. 292
Ε. Η προβληματική επιχείρηση σε επίπεδο ομίλου Σελ. 292
VI. Αρχές αξιολόγησης της συμβατότητας και προβλεπόμενα μέτρα ενίσχυσης Σελ. 293
VII. Οι προβληματικές επιχειρήσεις ως παρεμπίπτον αντικείμενο ενδιαφέροντος στον Γενικό Κανονισμό Απαλλαγής ανά κατηγορία Σελ. 294
§5. Κρατικές ενισχύσεις στον τραπεζικό τομέα στη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης Σελ. 298
Εισαγωγή Σελ. 299
I. Η απαγόρευση χορήγησης κρατικών ενισχύσεων Σελ. 301
Α. Εφαρμογή των κανόνων στον τραπεζικό τομέα Σελ. 301
Β. Εξειδίκευση των προϋποθέσεων για τις κρατικές ενισχύσεις στον τραπεζικό τομέα Σελ. 302
1. Από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους Σελ. 302
2. Οικονομικό Πλεονέκτημα Σελ. 305
3. Επιλεκτικός χαρακτήρας Σελ. 310
4. Νόθευση ανταγωνισμού και επηρεασμός συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών Σελ. 311
II. Η νομική βάση για τη συμβατότητα των κρατικών ενισχύσεων Σελ. 312
Α. Ιδιαίτερες συνθήκες του ανταγωνισμού Σελ. 315
Β. Ιδιαιτερότητες της νομικής βάσης Σελ. 316
Γ. Πρότυπο οι ενισχύσεις αναδιάρθρωσης Σελ. 317
Δ. Προσωρινότητα των μέτρων Σελ. 318
III. Η εξειδίκευση της εξαίρεσης Σελ. 319
Α. Η έκδοση των Ανακοινώσεων στα διαφορετικά στάδια αντιμετώπισης της κρίσης Σελ. 319
1. Πρώτο στάδιο Σελ. 319
2. Δεύτερο στάδιο Σελ. 321
3. Τρίτο στάδιο Σελ. 322
4. Τέταρτο στάδιο Σελ. 324
Β. Η υιοθέτηση κειμένων του ηπίου δικαίου & ταχεία διαδικασία Σελ. 325
Γ. H επιβολή αντισταθμιστικών μέτρων προστασίας του ανταγωνισμού Σελ. 328
VII. Αντί επιλόγου: Το δίκαιο των κρατικών ενισχύσεων στο νέο εποπτικό πλαίσιο ανάκαμψης και εξυγίανσης των τραπεζών Σελ. 330
Α. Οι περιπτώσεις χορήγησης κρατικών ενισχύσεων σε τράπεζες υπό το νέο καθεστώς Σελ. 332
Β. Το μέτρο της διάσωσης με ίδια μέσα (bail-in) Σελ. 334
Γ. Η πρακτική εφαρμογή και αλληλεπίδραση των πλαισίων Σελ. 336
§6. Κρατικές ενισχύσεις για την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία
Ι. Η Έρευνα, Ανάπτυξη και Καινοτομία στην Ευρωπαϊκή Ένωση Σελ. 339
Α. Ο ενωσιακός στόχος για πολύπλευρη στήριξη της έρευνας Σελ. 339
Β. Η αναγκαιότητα για κρατική υποστήριξη της ΕΑΚ Σελ. 342
ΙΙ. Η στοιχειοθέτηση ύπαρξης κρατικής ενίσχυσης στο πεδίο της ΕΑΚ Σελ. 344
Α. Πότε ένας Ερευνητικός Οργανισμός λογίζεται ως «επιχείρηση» Σελ. 344
Β. Ο χωριστός λογιστικός διαχωρισμός Σελ. 347
Γ. Έμμεσες κρατικές ενισχύσεις σε επιχειρήσεις μέσω ερευνητικών οργανισμών Σελ. 348
ΙΙΙ. Η αρχιτεκτονική των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων στον τομέα Έρευνας Ανάπτυξης και Καινοτομίας Σελ. 350
ΙV. Οι κοινές αρχές συμβατότητας με βάση το Πλαίσιο 2014/C 198/01 Σελ. 352
V. Οι ενισχύσεις ΕΑΚ βάσει του Κανονισμού 651/14 Σελ. 354
VI. Οι κρατικές ενισχύσεις και οι ενισχύσεις του Προγράμματος Ορίζοντας Σελ. 358
Α. Μια ειδική μορφή σώρευσης Σελ. 358
Β. Η Ασπίδα Αριστείας στο μεταίχμιο μεταξύ κεντρικής και αποκεντρωμένης διαχείρισης των πόρων Σελ. 360
§7. Η μικρομεσαία επιχείρηση στο επίκεντρο της πολιτικής ενισχύσεων
Ι. Η σημαντική συμβολή των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην οικονομία της Ευρώπης Σελ. 361
ΙΙ. Η ενωσιακή πολιτική στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων Σελ. 363
ΙΙΙ. Ο ενωσιακός ορισμός της ΜΜΕ Σελ. 366
Α. Ο ενωσιακός ορισμός ως αναγκαίο εργαλείο για την χάραξη πολιτικών στήριξης στις ΜΜΕ Σελ. 366
Β. Τα δύο βασικά κριτήρια του ορισμού Σελ. 369
1. Ο αριθμός των εργαζομένων Σελ. 369
2. Το κριτήριο του ετησίου κύκλου εργασιών και του ισολογισμού Σελ. 370
3. Η ανάγκη σωρευτικής πλήρωσης των κριτηρίων Σελ. 371
Γ. Τα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη Σελ. 372
Δ. Η συνεκτίμηση των οικονομικών σχέσεων της επιχείρησης Σελ. 373
1. Οι κατηγορίες των οικονομικών σχέσεων Σελ. 373
2. Ο υπολογισμός των στοιχείων επί σύνθετων σχημάτων Σελ. 374
3. Η συνεργαζόμενη επιχείρηση Σελ. 375
4. Η συνδεδεμένη επιχείρηση Σελ. 377
IV. H ερμηνεία του ορισμού ΜΜΕ από τα ενωσιακά δικαστήρια υπό το φως των επιδιωκόμενων σκοπών Σελ. 380
V. Ο νομοθετικός εξορθολογισμός του ορισμού, πρόκριμα αποδοτικότητας των πολιτικών στήριξης των ΜΜΕ. Σελ. 383
II. Η εφαρμογή των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων
Α. Η δικαστική εφαρμογή
§1. Ανάκτηση παρανόμως χορηγηθείσας κρατικής ενίσχυσης από την ωφεληθείσα επιχείρηση
I. Η ανάκτηση της ενίσχυσης και οι προϋποθέσεις της Σελ. 387
II. Η νομολογική εφαρμογή Σελ. 390
Συμπεράσματα Σελ. 395
§2. Η δημοσιονομική διόρθωση: Διαδικαστικά ζητήματα
I. Η έννοια της δημοσιονομικής διόρθωσης Σελ. 396
ΙΙ. Το εφαρμοστέο νομοθετικό καθεστώς Σελ. 399
ΙΙΙ. Αρμοδιότητα ελέγχου και αρμοδιότητα έκδοσης πράξης δημοσιονομικής διόρθωσης Σελ. 401
IV. To αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση των διαφορών που ανακύπτουν από την έκδοση πράξεων δημοσιονομικής διόρθωσης Σελ. 404
V. Νομικά ζητήματα και ισχυρισμοί στο πλαίσιο άσκησης προσφυγής ή έφεσης (ενώπιον του ΕλΣυν) κατά της πράξης δημοσιονομικής διορθώσεως Σελ. 409
Α. Η νομική φύση της έκθεσης ελέγχου/ ζητήματα εκτελεστότητας Σελ. 409
Β. Οι προθεσμίες που τάσσονται στη Διοίκηση για τη διενέργεια του ελέγχου και την έκδοση της πράξης Σελ. 410
Γ. Η αιτιολογία της καταλογιστικής πράξης Σελ. 411
Δ. Υπαιτιότητα/ αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης Σελ. 411
Ε. Ισχυρισμοί περί έλλειψης ή μη νομότυπης προηγούμενης ακρόασης Σελ. 414
ΣΤ. Η αρχή της αναλογικότητας Σελ. 414
Z. Η νομική φύση της ανάκτησης Σελ. 419
H. Παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου προς έκδοση πράξης δημοσιονομικής διόρθωσης Σελ. 420
Θ. Η φύση των παρατυπιών Σελ. 422
Ι. Τα χαρακτηριστικά των υποβληθέντων δικαιολογητικών Σελ. 423
Κ. Η τοκοφόρος απαίτηση του Δημοσίου Σελ. 423
Λ. Αλυσιτελείς ισχυρισμοί Σελ. 424
§3. Το δίκαιο των κρατικών ενισχύσεων μέσα από την πρόσφατη νομολογία των δικαστηρίων της Διοικητικής Δικαιοσύνης
Ι. Διαφορές από την εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ Σελ. 426
ΙΙ. Διαφορές από την ανάκτηση παρανόμως χορηγηθείσας κρατικής ενίσχυσης Σελ. 429
ΙΙΙ. Οι αγωγές αποζημιώσεως Σελ. 434
§4. Οι διαδικασίες ενώπιον των Ενωσιακών Δικαστηρίων
Ι. Εισαγωγή Σελ. 437
ΙΙ. Προδικαστικά ερωτήματα ενώπιον του ΔΕΕ Σελ. 438
Α. Ερωτήματα ως προς την ερμηνεία του Ενωσιακού δικαίου Σελ. 438
Β. Ερωτήματα ως προς την εγκυρότητα ενωσιακών πράξεων Σελ. 439
ΙΙΙ. Ευθείες Προσφυγές ενώπιον του ΔΕΕ και του ΓΔΕΕ Σελ. 440
Α. Προσφυγή Επιτροπής ή κράτους μέλους κατά άλλου κράτους μέλους Σελ. 440
Β. Προσφυγή Κράτους Μέλους κατά Επιτροπής Σελ. 441
1. Προσφυγή ακύρωσης Σελ. 441
2. Προσφυγή κατά παράλειψης Σελ. 443
Γ. Προσφυγή δικαιούχου κρατικής ενίσχυσης κατά Επιτροπής Σελ. 444
1. Πράξεις δεκτικές προσβολής Σελ. 444
2. Προϋποθέσεις ενεργητικής νομιμοποίησης Σελ. 444
Δ. Προσφυγή τρίτου κατά Επιτροπής Σελ. 446
1. Προσφυγή ακύρωσης Σελ. 446
2. Προσφυγή κατά παράλειψης Σελ. 451
ΙV. Συμπεράσματα Σελ. 452
Β. Η διοικητική εφαρμογή
§1. Η εθνική πολιτική περί κρατικών ενισχύσεων: Διάρθρωση υπηρεσιών Κρατικών Ενισχύσεων
I. Το εθνικό δίκτυο ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων Σελ. 455
II. Κεντρική Μονάδα Κρατικών Ενισχύσεων Σελ. 456
III. Αποκεντρωμένες Μονάδες Κρατικών Ενισχύσεων Σελ. 457
IV. Διαδικασία γνωμοδότησης επί σχεδίων μέτρων Σελ. 458
V. Διυπουργική Επιτροπή Κρατικών Ενισχύσεων Σελ. 458
VI. Ο ρόλος της ΚΕΜΚΕ και των ΑΜΚΕ στη διαδικασία ανάκτησης κρατικών ενισχύσεων Σελ. 459
VII. Επίλογος Σελ. 460
§2. Ηλεκτρονική διακυβέρνηση και κρατικές ενισχύσεις
I. Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) Σελ. 461
Α. Προηγούμενη κατάσταση - ΕΣΠΑ 2007-2013 Σελ. 461
Β. Υφιστάμενη κατάσταση – ΕΣΠΑ 2014-2020 Σελ. 465
1. Γενικά στοιχεία Σελ. 465
2. Διαδικασία διαχείρισης Κρατικών Ενισχύσεων και ΠΣΚΕ Σελ. 469
3. Ρόλοι/Αρμοδιότητες εμπλεκομένων φορέων Σελ. 474
4. ΠΣΚΕ και Απλοποιημένη λειτουργία Σελ. 475
5. Αρχιτεκτονική ΠΣΚΕ Σελ. 477
Γ. ΠΣΚΕ και Χρηματοδοτικά Εργαλεία Σελ. 479
Δ. Αποτίμηση του ΠΣΚΕ (SWOT analysis) Σελ. 482
II. Πληροφοριακό Σύστημα Σώρευσης Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΣΚΕ) Σελ. 484
Α. Προηγούμενη κατάσταση - ΕΣΠΑ 2007-2013 Σελ. 484
Β. Υφιστάμενη κατάσταση - ΕΣΠΑ 2014-2020 Σελ. 487
§3. Λογιστική αντιμετώπιση κρατικών επιχορηγήσεων
Ι. Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα Σελ. 490
Α. Γενικά στοιχεία για τις κρατικές επιχορηγήσεις Σελ. 490
Β. Επιχορήγηση περιουσιακών στοιχείων Σελ. 492
Γ. Επιχορηγήσεις εξόδων Σελ. 494
1. Παράδειγμα επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών Σελ. 495
2. Παράδειγμα επιχορήγησης άλλου εξόδου Σελ. 496
Δ. Ανακεφαλαίωση Σελ. 497
Ε. Οι επιχορηγήσεις ως υποχρεώσεις Σελ. 498
ΣΤ. Αντιμετώπιση επιχορήγησης παγίου περιουσιακού στοιχείου Σελ. 499
Ζ. Περιουσιακά στοιχεία που δεν υπόκεινται σε αποσβέσεις Σελ. 502
Η. Οι κρατικές επιχορηγήσεις μέρους εξόδων Σελ. 503
Γ. Ειδικά Ζητήματα
§1. Δημόσιες συμβάσεις και κρατικές ενισχύσεις
Εισαγωγή Σελ. 507
Ι. Γενικό Μέρος Σελ. 509
Α. Το νομοθετικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων Σελ. 509
Β. Η έννοια και τα χαρακτηριστικά της κρατικής ενίσχυσης Σελ. 510
Γ. Οι αρχές διεξαγωγής των διαγωνιστικών διαδικασιών Σελ. 511
ΙΙ. Σχέση Δημόσιας Σύμβασης και Κρατικής Ενίσχυσης Σελ. 514
Α. Η περίπτωση των ΥΓΟΣ Σελ. 515
1. Η υπόθεση Altmark Σελ. 517
Β. Νόμιμο Μονοπώλιο Σελ. 518
Γ. Δημόσιες Συμβάσεις ερευνητικών υπηρεσιών και υπηρεσιών ανάπτυξης Σελ. 520
Δ. Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές Σελ. 522
ΙΙΙ. Επιλογή και ένταξη του κριτηρίου ανάθεσης της Δημόσιας Σύμβασης και Κρατική Ενίσχυση Σελ. 523
Α. Κριτήριο ανάθεσης της δημόσιας σύμβασης Σελ. 523
Β. Ένταξη κριτηρίου για την κοινωνική συνοχή και την προστασία του περιβάλλοντος Σελ. 525
Γ. Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις Σελ. 528
Συμπεράσματα Σελ. 529
§2. Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία και κρατικές ενισχύσεις
Ι. Εισαγωγή Σελ. 530
ΙΙ. Πολιτική συνοχής της ΕΕ και «Διαρθρωτικά Ταμεία»: Στόχοι και πολύπλοκες διοικητικές δομές Σελ. 532
ΙΙΙ. Κρατικές ενισχύσεις και Διαρθρωτικά Ταμεία: Έννοιες και Επιδιώξεις Σελ. 534
ΙV. Η έννοια της κρατικής ενίσχυσης και τα Διαρθρωτικά Ταμεία Σελ. 535
Α. Κρατικοί πόροι και καταλογισμός στο κράτος: Περιθώριο διακριτικής ευχέρειας των κρατών μελών στη διαδικασία εφαρμογής Σελ. 537
Β. Συνέπειες της ταξινόμησης της χρηματοδότησης από τα Διαρθρωτικά Ταμεία ως «κρατικών ενισχύσεων»: Αναντιστοιχίες βοήθειας και κανόνες σώρευσης Σελ. 546
Γ. Ανάκτηση και ανάκληση χορηγηθεισών ενισχύσεων Σελ. 548
V. Το γενικό νομικό πλαίσιο των ΕΔΕΤ υπό το πρίσμα των κρατικών ενισχύσεων Σελ. 550
VI. Συμπεράσματα Σελ. 556
Αλφαβητικό ευρετήριο Σελ. 559
Back to Top