ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ | Σελ. 1 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ:
| |
Η ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΩΣ ΒΑΣΗ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
| |
ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΗ: | |
ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ | Σελ. 7 |
Α. Οι λειτουργίες του χρηματοπιστωτικού συστήματος | Σελ. 7 |
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 7 |
2. Η πρώτη λειτουργία: διοχέτευση χρηματικών πόρων από τους θετικούς προς τους αρνητικούς αποταμιευτές | Σελ. 10 |
2.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 10 |
2.2 Η άμεση χρηματοδότηση | Σελ. 11 |
2.2.1 Η έννοια του όρου «χρηματοπιστωτικές αγορές» ή «κεφαλαιαγορές» | Σελ. 11 |
2.2.2 Οι κατηγορίες χρηματοπιστωτικών αγορών | Σελ. 12 |
2.2.2.1 Οι αγορές χρεωστικών τίτλων και μετοχών | Σελ. 12 |
2.2.2.2 Οι αγορές παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων | Σελ. 14 |
2.2.3 Κατηγορίες φορέων που παρέχουν κατ' επάγγελμα υπηρεσίες στις χρηματοπιστωτικές αγορές | Σελ. 15 |
2.3 Η έμμεση χρηματοδότηση ή χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση | Σελ. 17 |
2.3.1 Οι δικαιολογητικές βάσεις της ανάπτυξης της χρηματοπιστωτικής διαμεσολάβησης | Σελ. 17 |
2.3.2 Η τραπεζική διαμεσολάβηση | Σελ. 19 |
2.3.3 Η διαμεσολάβηση μέσω επιχειρήσεων χορήγησης πιστώσεων | Σελ. 22 |
2.3.4 Η διαμεσολάβηση μέσω ασφαλιστικών επιχειρήσεων και συνταξιοδοτικών οργανισμών | Σελ. 22 |
3. Η δεύτερη λειτουργία: συμβολή στην πραγματοποίηση πληρωμών χωρίς τη χρήση μετρητών | Σελ. 24 |
3.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 24 |
3.2 Τα εργαλεία πληρωμών | Σελ. 26 |
3.3 Υπηρεσίες μεταφοράς κεφαλαίων βάσει εντολής πληρωμής | Σελ. 27 |
Β. Οι υποδομές του χρηματοπιστωτικού συστήματος | Σελ. 28 |
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 28 |
2. Τα συστήματα πληρωμών | Σελ. 29 |
2.1 Εννοιολογική οριοθέτηση | Σελ. 29 |
2.1.1 Σύστημα πληρωμών | Σελ. 29 |
2.1.2 Σύστημα εκκαθάρισης και διακανονισμού πληρωμών | Σελ. 29 |
2.2 Κατηγοριοποίηση των συστημάτων πληρωμών και των συστημάτων εκκαθάρισης και διακανονισμού πληρωμών | Σελ. 30 |
2.2.1 Συστήματα πληρωμών | Σελ. 30 |
2.2.2 Συστήματα εκκαθάρισης και διακανονισμού πληρωμών | Σελ. 32 |
3. Τα συστήματα εκκαθάρισης και διακανονισμού κινητών αξιών | Σελ. 33 |
Γ. Κατηγοριοποίηση των υπηρεσιών που παρέχονται στο χρηματοπιστωτικό σύστημα | Σελ. 35 |
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις - προσεγγίσεις κατηγοριοποίησης | Σελ. 35 |
2. Υπηρεσίες που παρέχονται στο πλαίσιο της πρώτης λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος | Σελ. 38 |
2.1 Υπηρεσίες που παρέχονται στο πλαίσιο της άμεσης χρηματοδότησης: επενδυτικές υπηρεσίες | Σελ. 38 |
2.2 Υπηρεσίες που παρέχονται στο πλαίσιο της έμμεσης χρηματοδότησης | Σελ. 39 |
2.2.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 39 |
2.2.2 Υπηρεσίες που παρέχονται από τις τράπεζες στο πλαίσιο της έμμεσης χρηματοδότησης (χρηματοπιστωτικής διαμεσολάβησης) | Σελ. 40 |
3. Υπηρεσίες που παρέχονται στο πλαίσιο της δεύτερης λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος: «υπηρεσίες πληρωμών» | Σελ. 42 |
3.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 42 |
3.2 Υπηρεσίες που σχετίζονται με την έκδοση και αποδοχή εργαλείων πληρωμών | Σελ. 43 |
3.3 Υπηρεσίες μεταφοράς κεφαλαίων βάσει εντολής πληρωμής | Σελ. 43 |
4. Υπηρεσίες που παρέχονται στο πλαίσιο της λειτουργίας των υποδομών του χρηματοπιστωτικού συστήματος | Σελ. 44 |
Δ. Όμιλοι φορέων παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών | Σελ. 46 |
ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: | |
ΟΙ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΕΣ ΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥΣ | Σελ. 49 |
Α. Η έννοια και το περιεχόμενο της ρυθμιστικής παρέμβασης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα | Σελ. 49 |
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 49 |
2. Ρυθμιστική παρέμβαση στα οικονομικά λιγότερο αναπτυγμένα και αναπτυσσόμενα κράτη | Σελ. 51 |
3. Ρυθμιστική παρέμβαση στα οικονομικά αναπτυγμένα κράτη | Σελ. 53 |
3.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 53 |
3.2 Διασφάλιση της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος | Σελ. 55 |
3.3 Διασφάλιση της προστασίας των επενδυτών και της ακεραιότητας, της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας της κεφαλαιαγοράς | Σελ. 58 |
3.3.1 Το περιεχόμενο του αιτήματος | Σελ. 58 |
3.3.2 Τα μέσα υλοποίησης του αιτήματος | Σελ. 60 |
3.4 Αποζημίωση επενδυτών | Σελ. 63 |
3.4.1 Το περιεχόμενο του αιτήματος | Σελ. 63 |
3.4.2 Τα μέσα υλοποίησης του αιτήματος | Σελ. 63 |
3.5 Διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων πληρωμών και διακανονισμού | Σελ. 63 |
3.6 Προστασία των οικονομικών συμφερόντων των καταναλωτών | Σελ. 64 |
3.6.1 Το περιεχόμενο του αιτήματος | Σελ. 64 |
3.6.2 Τα μέσα υλοποίησης του αιτήματος | Σελ. 67 |
Β. Ειδικά: το αίτημα για διασφάλιση της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος και τα μέσα υλοποίησής του | Σελ. 74 |
1. Οι λόγοι που καθιστούν αναγκαία τη ρυθμιστική παρέμβαση | Σελ. 74 |
1.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 74 |
1.2 Οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθενται οι τράπεζες | Σελ. 75 |
1.2.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 75 |
1.2.2 Κίνδυνοι που απορρέουν από τους μετασχηματισμούς στους οποίους προβαίνουν οι τράπεζες | Σελ. 76 |
1.2.2.1 Πιστωτικός κίνδυνος | Σελ. 76 |
1.2.2.2 Κίνδυνος ρευστότητας | Σελ. 77 |
1.2.2.3 Κίνδυνος εισοδήματος επιτοκίων | Σελ. 78 |
1.2.3 Κίνδυνοι αγοράς | Σελ. 79 |
1.2.3.1 Κίνδυνος θέσης | Σελ. 79 |
1.2.3.2 Συναλλαγματικός κίνδυνος | Σελ. 82 |
1.2.3.3 Kίνδυνος από ανοικτές θέσεις σε βασικά εμπορεύματα | Σελ. 83 |
1.2.4 Λειτουργικός κίνδυνος | Σελ. 83 |
1.3 Οι δίαυλοι μετάδοσης προβλημάτων μεταξύ τραπεζών | Σελ. 83 |
1.3.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 83 |
1.3.2 Ειδικά: η θεωρία των τραπεζικών πανικών | Σελ. 84 |
1.3.2.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 84 |
1.3.2.2 Η μη θεμελιώδης θεωρία | Σελ. 85 |
1.3.2.3 Η θεμελιώδης θεωρία | Σελ. 85 |
2. Τα μέσα υλοποίησης της ρυθμιστικής παρέμβασης | Σελ. 86 |
2.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 86 |
2.2 Προϋποθέσεις χορήγησης άδειας λειτουργίας | Σελ. 87 |
2.3 Μέτρα προληπτικής ρυθμιστικής παρέμβασης, εποπτείας και επίβλεψης | Σελ. 88 |
2.3.1 Μικρο-προληπτική ρυθμιστική παρέμβαση στη λειτουργία των τραπεζών | Σελ. 88 |
2.3.1.1 Περιεχόμενο | Σελ. 88 |
2.3.1.2 Μέσα υλοποίησης | Σελ. 88 |
2.3.2 Μακρο-προληπτικές πολιτικές | Σελ. 89 |
2.3.2.1 Περιεχόμενο | Σελ. 89 |
2.3.2.2 Μέσα υλοποίησης | Σελ. 91 |
2.4 Παρεμβατική πολιτική: εξυγίανση, διευθέτηση και εκκαθάριση «προβληματικών» τραπεζών | Σελ. 94 |
2.5 Εγγύηση καταθέσεων | Σελ. 96 |
2.5.1 Οι συμβολές του θεσμού της εγγύησης καταθέσεων | Σελ. 96 |
2.5.2 Τα προβλήματα από τη λειτουργία του θεσμού της εγγύησης καταθέσεων | Σελ. 98 |
2.5.2.1 Έκθεση στον ηθικό κίνδυνο ("moral hazard") ως προς την επικινδυνότητα του χαρτοφυλακίου | Σελ. 98 |
2.5.2.2 Έκθεση στον ηθικό κίνδυνο ως προς την επάρκεια των ιδίων κεφαλαίων | Σελ. 99 |
2.5.2.3 Διακριτική μεταχείριση των τραπεζών που αξιολογούνται ως "too big (to be left) to fail" | Σελ. 99 |
2.6 Τελικός αναχρηματοδοτικός δανεισμός | Σελ. 100 |
Γ. Η θεσμική διάρθρωση της ρυθμιστικής παρέμβασης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα: οι εναλλακτικές προσεγγίσεις | Σελ. 102 |
1. Οι εναλλακτικές προσεγγίσεις σύμφωνα με μια καθολική θεώρηση της ρυθμιστικής παρέμβασης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα | Σελ. 102 |
2. Τα ενδογενή όρια των εναλλακτικών προσεγγίσεων σύμφωνα με την καθολική θεώρηση της ρυθμιστικής παρέμβασης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα | Σελ. 103 |
3. Ειδικά: οι εναλλακτικές προσεγγίσεις αναφορικά με τη θεσμική διάρθρωση της μικρο-προληπτικής εποπτείας του χρηματοπιστωτικού συστήματος | Σελ. 106 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ:
| |
Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
| |
ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΙΤΗ: | |
ΟΡΙΣΜΟΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΠΕΔΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ | Σελ. 113 |
Α. Ορισμός, οριοθέτηση, και κλάδοι του διεθνούς χρηματοπιστωτικού δικαίου | Σελ. 113 |
1. Ορισμός και οριοθέτηση | Σελ. 113 |
1.1 Ορισμός | Σελ. 113 |
1.2 Οριοθέτηση | Σελ. 114 |
1.2.1 Οριοθέτηση έναντι του διεθνούς νομισματικού δικαίου | Σελ. 114 |
1.2.2 Λοιπές οριοθετήσεις | Σελ. 117 |
2. Οι κλάδοι του διεθνούς χρηματοπιστωτικού δικαίου | Σελ. 119 |
2.1 Εισαγωγή | Σελ. 119 |
2.2 Διεθνές τραπεζικό δίκαιο | Σελ. 120 |
2.3 Διεθνές δίκαιο της κεφαλαιαγοράς | Σελ. 121 |
2.4 Διεθνές ασφαλιστικό δίκαιο | Σελ. 122 |
2.5 Διεθνές δίκαιο της συμπληρωματικής εποπτείας των ομίλων ετερογενών χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων | Σελ. 123 |
2.6 Διεθνές δίκαιο των συστημάτων πληρωμών και διακανονισμού | Σελ. 123 |
2.7 Διεθνές δίκαιο της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων του καταναλωτή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών | Σελ. 124 |
2.8 Διεθνές δίκαιο της καταπολέμησης της τέλεσης οικονομικών εγκλημάτων μέσω του χρηματοπιστωτικού συστήματος | Σελ. 125 |
Β. Η ιστορική εξέλιξη των θεσμών του διεθνούς χρηματοπιστωτικού δικαίου | Σελ. 126 |
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 126 |
1.1 Το περιβάλλον μέχρι το 1971 | Σελ. 126 |
1.2 Οι τρεις περίοδοι διαμόρφωσης του διεθνούς χρηματοπιστωτικού δικαίου | Σελ. 127 |
2. Η περίοδος από την κατάργηση του διεθνούς συστήματος συναλλαγματικών ισοτιμιών του ΔΝΤ μέχρι την «ασιατική κρίση» (1997-1998) | Σελ. 128 |
2.1 Το νέο περιβάλλον λειτουργίας του νομισματικού και του χρηματοπιστωτικού συστήματος μετά το 1971 | Σελ. 128 |
2.1.1 Η μεταβολή των όρων λειτουργίας του μεταπολεμικού συστήματος | Σελ. 128 |
2.1.2 Η αυξημένη σημασία της έκθεσης σε κινδύνους στο χρηματοπιστωτικό σύστημα | Σελ. 130 |
2.1.3 Η εμφάνιση «συστημικών κινδύνων» με διεθνείς διαστάσεις | Σελ. 132 |
2.1.4 Ο ανασχεδιασμός από τα κράτη του χρηματοπιστωτικού τους συστήματος | Σελ. 132 |
2.2 Θεσμικές εξελίξεις στο πεδίο του διεθνούς χρηματοπιστωτικού δικαίου | Σελ. 133 |
3. Η περίοδος από την «ασιατική κρίση» (1997-1998) μέχρι την εκδήλωση της πρόσφατης (2007-2009) διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης | Σελ. 134 |
3.1 Η «ασιατική κρίση» | Σελ. 134 |
3.2 Θεσμικές εξελίξεις στο πεδίο του διεθνούς χρηματοπιστωτικού δικαίου | Σελ. 137 |
4. Η τρέχουσα περίοδος μετά την εκδήλωση της πρόσφατης (2007-2009) διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης | Σελ. 137 |
4.1 Η πρόσφατη διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση | Σελ. 137 |
4.2 Θεσμικές εξελίξεις στο πεδίο του διεθνούς χρηματοπιστωτικού δικαίου | Σελ. 141 |
Γ. Τα τέσσερα επίπεδα διαμόρφωσης και εφαρμογής του διεθνούς χρηματοπιστωτικού δικαίου | Σελ. 142 |
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 142 |
2. Το επίπεδο της λήψης των πολιτικών αποφάσεων | Σελ. 142 |
2.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 142 |
2.2 Το G-10 | Σελ. 143 |
2.3 Το G-7 | Σελ. 144 |
2.4 Το G-20 | Σελ. 145 |
3. Το επίπεδο της υιοθέτησης των κανόνων του διεθνούς χρηματοπιστωτικού δικαίου | Σελ. 147 |
3.1 Διεθνή fora | Σελ. 147 |
3.1.1 Νομική φύση | Σελ. 147 |
3.1.2 Κριτήρια κατηγοριοποίησης | Σελ. 148 |
3.1.3 Η νομική φύση των διεθνών χρηματοπιστωτικών προτύπων | Σελ. 150 |
3.2 Διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί | Σελ. 152 |
3.2.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 152 |
3.2.2 Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου ("World Trade Organisation") | Σελ. 153 |
3.2.3 Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης ("Organisation for Economic Cooperation and Development") | Σελ. 154 |
3.2.4 Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών ("Bank for International Settlements") | Σελ. 155 |
4. Το συντονιστικό επίπεδο: το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ("Financial Stability Board") | Σελ. 157 |
4.1 Το Φόρουμ Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ως πρόδρομος θεσμός | Σελ. 157 |
4.1.1 Σύσταση και σύνθεση | Σελ. 157 |
4.1.2 Σκοπός | Σελ. 159 |
4.2 Το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας | Σελ. 159 |
4.2.1 Έδρα και μέλη | Σελ. 159 |
4.2.2 Διακυβέρνηση | Σελ. 163 |
4.2.2.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 163 |
4.2.2.2 Η Ολομέλεια | Σελ. 163 |
4.2.2.3 Η Συντονιστική Επιτροπή | Σελ. 164 |
4.2.3 Σκοπός και καθήκοντα | Σελ. 164 |
5. Το επίπεδο της έμμεσης επιβολής της εφαρμογής των κανόνων του διεθνούς χρηματοπιστωτικού δικαίου | Σελ. 167 |
5.1 Καθήκοντα και εξουσίες του ΔΝΤ | Σελ. 167 |
5.2 Το Πρόγραμμα Αξιολόγησης του Χρηματοπιστωτικού Τομέα ("Financial Sector Assessment Program") | Σελ. 168 |
5.3 Η διαδικασία αξιολόγησης | Σελ. 170 |
5.4 Οι εκθέσεις του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας βάσει των Προγραμμάτων Αξιολόγησης του Χρηματοπιστωτικού Τομέα | Σελ. 171 |
ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΕΤΑΡΤΗ: | |
ΕΙΔΙΚΑ: ΤΑ ΔΙΕΘΝΗ FORA | Σελ. 177 |
Α. Τα διεθνή fora που παράγουν διεθνή χρηματοπιστωτικά πρότυπα και η Επιτροπή για το Παγκόσμιο Χρηματοπιστωτικό Σύστημα | Σελ. 177 |
1. Διεθνές τραπεζικό δίκαιο | Σελ. 177 |
1.1 H Επιτροπή της Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία ("Basel Committee on Banking Supervision") | Σελ. 177 |
1.2 Η Διεθνής Ένωση Φορέων Εγγύησης Καταθέσεων ("International Association of Deposit Insurers") | Σελ. 177 |
1.2.1 Σύσταση, έδρα και μέλη | Σελ. 177 |
1.2.2 Σκοπός | Σελ. 178 |
1.2.3 Διακυβέρνηση | Σελ. 179 |
2. Διεθνές δίκαιο της κεφαλαιαγοράς | Σελ. 180 |
2.1 Η Διεθνής Οργάνωση Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς ("International Organisation of Securities Commissions") | Σελ. 180 |
2.1.1 Σύσταση, έδρα και μέλη | Σελ. 180 |
2.1.2 Σκοπός | Σελ. 181 |
2.2 Το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων ("International Accounting Standards Board") | Σελ. 182 |
2.2.1 Σύσταση, έδρα και μέλη | Σελ. 182 |
2.2.2 Σκοπός | Σελ. 182 |
2.3 Η Διεθνής Ομοσπονδία Λογιστών ("International Federation of Accountants") | Σελ. 183 |
2.3.1 Σύσταση, έδρα και μέλη | Σελ. 183 |
2.3.2 Σκοπός | Σελ. 183 |
3. Διεθνές ασφαλιστικό δίκαιο: η Διεθνής Ένωση Ασφαλιστικών Εποπτικών Αρχών ("International Association of Insurance Supervisors") | Σελ. 184 |
3.1 Σύσταση, έδρα και μέλη | Σελ. 184 |
3.2 Σκοπός | Σελ. 184 |
4. Διεθνές δίκαιο της συμπληρωματικής εποπτείας των ομίλων ετερογενών χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων: το Κοινό Forum ("Joint Forum") | Σελ. 185 |
4.1 Σύσταση, έδρα και μέλη | Σελ. 185 |
4.2 Σκοπός | Σελ. 186 |
4.3 Διακυβέρνηση | Σελ. 187 |
5. Διεθνές δίκαιο συστημάτων πληρωμών και διακανονισμού: η Επιτροπή Συστημάτων Πληρωμών και Διακανονισμού ("Committee on Payment and Settlement Systems") | Σελ. 187 |
5.1 Σύσταση, έδρα και μέλη | Σελ. 187 |
5.2 Σκοπός | Σελ. 188 |
6. Διεθνές δίκαιο της καταπολέμησης της χρήσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για την τέλεση οικονομικών εγκλημάτων: η Ομάδα Χρηματοπιστωτικής Δράσης ("Financial Action Task Force") | Σελ. 188 |
6.1 Σύσταση, έδρα και μέλη | Σελ. 188 |
6.2 Σκοπός | Σελ. 189 |
7. Η Επιτροπή για το Παγκόσμιο Χρηματοπιστωτικό Σύστημα ("Committee on the Global Financial System") | Σελ. 189 |
7.1 Σύσταση, έδρα και μέλη | Σελ. 189 |
7.2 Σκοπός | Σελ. 190 |
7.3 Διακυβέρνηση και υποβολή αναφορών | Σελ. 192 |
Β. Ειδικότερα: η Επιτροπή της Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία | Σελ. 194 |
1. Σύσταση, έδρα, μέλη και νομική φύση | Σελ. 194 |
1.1 Σύσταση και έδρα | Σελ. 194 |
1.2 Μέλη | Σελ. 195 |
1.3 Νομική φύση της Επιτροπής και των κανόνων της | Σελ. 198 |
1.3.1 Νομική φύση της Επιτροπής | Σελ. 198 |
1.3.2 Νομική φύση και επίδραση των κανόνων της Επιτροπής | Σελ. 198 |
2. Σκοποί | Σελ. 201 |
2.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 201 |
2.2 Ο κύριος σκοπός: συμβολή στη διασφάλιση της σταθερότητας του διεθνούς τραπεζικού συστήματος | Σελ. 202 |
2.2.1 Οι παράγοντες που συνέβαλαν στην προσφυγή στη διεθνή συνεργασία μεταξύ των τραπεζικών εποπτικών αρχών | Σελ. 202 |
2.2.2 Οι άξονες της διεθνούς συνεργασίας στο πλαίσιο της Επιτροπής της Βασιλείας | Σελ. 203 |
2.2.2.1 Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των μελών | Σελ. 204 |
2.2.2.2 Διασυνοριακά εποπτικά ζητήματα | Σελ. 204 |
2.2.2.3 Καθιέρωση προτύπων αναφορικά με την προληπτική ρυθμιστική παρέμβαση στη λειτουργία των τραπεζών | Σελ. 204 |
2.2.2.4 Καθιέρωση τραπεζικών εποπτικών προτύπων σε παγκόσμιο επίπεδο | Σελ. 205 |
2.2.2.5 Εξυγίανση και εκκαθάριση διεθνών τραπεζών | Σελ. 205 |
2.2.2.6 Συστήματα εγγύησης καταθέσεων | Σελ. 206 |
2.2.3 Πτυχές του κύριου σκοπού που δεν εμπίπτουν στο έργο της Επιτροπής της Βασιλείας | Σελ. 207 |
2.2.4 Μέσα εκπλήρωσης του βασικού σκοπού | Σελ. 207 |
2.2.4.1 Οι εκθέσεις της Επιτροπής της Bασιλείας | Σελ. 207 |
2.2.4.2 Προώθηση της δημιουργίας ενός άτυπου παγκόσμιου forum τραπεζικών εποπτικών αρχών | Σελ. 208 |
2.3 Οι επικουρικοί στόχοι | Σελ. 209 |
2.3.1 Διασφάλιση ανταγωνιστικής ισότητας μεταξύ διεθνών τραπεζών | Σελ. 209 |
2.3.2 Διασφάλιση ανταγωνιστικής ισότητας μεταξύ διεθνών τραπεζών και διεθνών επιχειρήσεων παροχής επενδυτικών υπηρεσιών | Σελ. 210 |
2.3.3 Διατύπωση θέσεων σε λοιπά θέματα | Σελ. 210 |
2.3.3.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 210 |
2.3.3.2 Τραπεζική λογιστική | Σελ. 211 |
2.3.3.3 Καταπολέμηση της χρήσης του τραπεζικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας | Σελ. 211 |
3. Διακυβέρνηση | Σελ. 212 |
3.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 212 |
3.2 Standards Implementation Group | Σελ. 212 |
3.3 Policy Development Group | Σελ. 213 |
3.4 Accounting Task Force | Σελ. 215 |
3.5 Basel Consultative Group | Σελ. 215 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ:
| |
ΟΙ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
| |
ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΕΜΠΤΗ: | |
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ | Σελ. 219 |
Α. Οι βασικές πηγές του διεθνούς χρηματοπιστωτικού δικαίου | Σελ. 219 |
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 219 |
1.1 Γενικά | Σελ. 219 |
1.2 Ειδικά: οι πηγές του διεθνούς τραπεζικού δικαίου | Σελ. 220 |
1.2.1 Συνολική θεώρηση | Σελ. 220 |
1.2.3 Εκθέσεις για τη διευθέτηση συστημικά σημαντικών τραπεζών | Σελ. 221 |
1.2.3.1 Παγκοσμίως συστημικά σημαντικές τράπεζες: Μεθοδολογία αξιολόγησης και απαιτήσεις πρόσθετης απορρόφησης ζημιών | Σελ. 221 |
1.2.3.2 Διευθέτηση συστημικά σημαντικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων | Σελ. 223 |
2. Επισκόπηση της Συλλογής του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας | Σελ. 225 |
2.1 Συνολική θεώρηση | Σελ. 225 |
2.2 Κώδικες που αφορούν τη μακροοικονομική πολιτική των κρατών και τη διαφάνεια των παρεχομένων στοιχείων | Σελ. 226 |
2.2.1 Κώδικας καλών πρακτικών αναφορικά με τη διαφάνεια στη νομισματική και τη χρηματοπιστωτική πολιτική ("Code of Good Practices on Transparency in Monetary and Financial Policies") | Σελ. 226 |
2.2.2 Κώδικας καλών πρακτικών αναφορικά με τη δημοσιονομική διαφάνεια ("Code of Good Practices in Fiscal Transparency") | Σελ. 226 |
2.2.3 Πρότυπο διάχυσης ειδικών στοιχείων και πρότυπο διάχυσης γενικών στοιχείων ("Special Data Dissemination Standard" ("SDDS") and "General Data Dissemination Standard" ("GDDS")) | Σελ. 226 |
2.3 Εκθέσεις που αφορούν τις θεσμικές υποδομές και τις υποδομές των αγορών | Σελ. 227 |
2.3.1 Αρχές για αποτελεσματικά συστήματα αφερεγγυότητας και συστήματα που αφορούν τα δικαιώματα των πιστωτών ("Principles for Effective Insolvency and Creditor Rights Systems") | Σελ. 227 |
2.3.2 Αρχές εταιρικής διακυβέρνησης ("Principles of Corporate Governance") | Σελ. 227 |
2.3.3 Διεθνή λογιστικά πρότυπα ("International Financial Reporting Standards" ("IFRS")) | Σελ. 228 |
2.3.4 Διεθνή ελεγκτικά πρότυπα ("International Standards on Auditing" ("ISA")) | Σελ. 228 |
2.3.5 Συστήματα πληρωμών και διακανονισμού | Σελ. 228 |
2.3.5.1 Βασικές αρχές για τα συστημικά σημαντικά συστήματα πληρωμών ("Core Principles for Systemically Important Payment Systems") | Σελ. 228 |
2.3.5.2 Συστάσεις για τα συστήματα διακανονισμού κινητών αξιών ("Recommendations for Securities Settlement Systems") | Σελ. 228 |
2.3.5.3 Συστάσεις για τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους ("Recommendations for Central Counterparties") | Σελ. 229 |
2.3.6 Σαράντα συστάσεις της FATF/9 ειδικές συστάσεις για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας ("The Forty Recommendations of the Financial Action Task Force/9 Special Recommendations Against Terrorist Financing") | Σελ. 229 |
2.3.7 Βασικές αρχές για αποτελεσματικά συστήματα εγγύησης καταθέσεων ("Core Principles for Effective Deposit Insurance Systems") | Σελ. 229 |
2.4 Εκθέσεις που αφορούν τους κανόνες άσκησης ρυθμιστικής παρέμβασης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και τη μικρο-προληπτική εποπτεία των φορέων παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών | Σελ. 231 |
2.4.1 Βασικές αρχές για αποτελεσματική τραπεζική εποπτεία ("Core Principles for Effective Banking Supervision") | Σελ. 231 |
2.4.2 Στόχοι και αρχές ρυθμιστικής παρέμβασης στις κεφαλαιαγορές ("Objectives and Principles of Securities Regulation") | Σελ. 232 |
2.4.3 Βασικές ασφαλιστικές αρχές ("Insurance Core Principles") | Σελ. 232 |
Β. Η συμβολή του G-20 και του FSB στην εξέλιξη των πηγών του διεθνούς χρηματοπιστωτικού δικαίου μετά την πρόσφατη (2007-2009) διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση | Σελ. 234 |
1. Η Σύνοδος Κορυφής του G-20 του Λονδίνου (Απρίλιος 2009) | Σελ. 234 |
1.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 234 |
1.2 Οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής | Σελ. 235 |
1.3 Τα μέσα υλοποίησης των αποφάσεων | Σελ. 237 |
1.3.1 Κανόνες βάσει των οποίων ασκείται η ρυθμιστική παρέμβαση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα | Σελ. 237 |
1.3.2 Μικρο-προληπτική εποπτεία των φορέων παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών | Σελ. 238 |
1.3.3 Μακρο-προληπτική εποπτεία των φορέων παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών | Σελ. 238 |
1.3.4 Λοιπές αποφάσεις | Σελ. 239 |
1.4 Η εφαρμογή των αποφάσεων | Σελ. 239 |
2. Η Σύνοδος Κορυφής του G-20 του Pittsburgh (Σεπτέμβριος 2009) | Σελ. 240 |
2.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 240 |
2.2 Οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής | Σελ. 241 |
2.2.1 Ενίσχυση του κανονιστικού πλαισίου προληπτικής εποπτείας των τραπεζών | Σελ. 241 |
2.2.2 Αναθεώρηση των πολιτικών αποδοχών για τη στήριξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας | Σελ. 242 |
2.2.3 Βελτίωση των όρων διαπραγμάτευσης και εκκαθάρισης εξω-χρηματιστηριακών παραγώγων μέσων | Σελ. 243 |
2.2.4 Αντιμετώπιση της σε διασυνοριακό επίπεδο θέσης σε εκκαθάριση επιχειρήσεων και των συστημικά σημαντικών επιχειρήσεων του χρηματοπιστωτικού τομέα | Σελ. 244 |
2.2.5 Λογιστικά πρότυπα | Σελ. 245 |
2.2.6 Καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος στο χρηματοπιστωτικό σύστημα | Σελ. 245 |
2.2.7 Συμβολή του χρηματοπιστωτικού συστήματος στις επιβαρύνσεις που συνδέονται με τις παρεμβάσεις των κυβερνήσεων για την αποκατάσταση της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος | Σελ. 246 |
3. Η Σύνοδος Κορυφής του G-20 της Σεούλ (Νοέμβριος 2010) | Σελ. 246 |
3.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 246 |
3.2 Οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής | Σελ. 246 |
4. Η έκθεση προόδου του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας | Σελ. 248 |
ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΚΤΗ: | |
ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ | Σελ. 261 |
A. Το ρυθμιστικό πλαίσιο της Επιτροπής της Βασιλείας για την άσκηση μικρο-προληπτικής εποπτείας σε διεθνείς τράπεζες και τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ εποπτικών αρχών | Σελ. 261 |
1. Συνολική θεώρηση του κανονιστικού πλαισίου | Σελ. 261 |
1.1 Το «Κονκορδάτο της Βασιλείας» (1975) και η αναθεώρησή του (1983) | Σελ. 261 |
1.1.1 Το αρχικό Κονκορδάτο της Βασιλείας | Σελ. 261 |
1.1.2 Το Αναθεωρημένο Κονκορδάτο της Βασιλείας | Σελ. 262 |
1.2 Μεταγενέστερες συμπληρώσεις του Αναθεωρημένου Κονκορδάτου | Σελ. 263 |
1.2.1 Η έκθεση "Information flows between banking supervisory authorities" (1990) | Σελ. 263 |
1.2.2 Η έκθεση "Minimum standards for the supervision of international banking groups and their cross-border establishments" (1992) | Σελ. 264 |
1.2.3 Η έκθεση "The Supervision of Cross-border Banking" (1996) | Σελ. 264 |
2. Κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ εποπτικών αρχών για τη μικρο-προληπτική εποπτεία διεθνών τραπεζών | Σελ. 265 |
2.1 Μικρο-προληπτική εποπτεία αλλοδαπών υποκαταστημάτων διεθνών τραπεζών | Σελ. 265 |
2.2 Μικρο-προληπτική εποπτεία αλλοδαπών θυγατρικών τραπεζικών επιχειρήσεων διεθνών τραπεζών | Σελ. 266 |
2.2.1 Κατανομή αρμοδιοτήτων | Σελ. 266 |
2.2.2 Ειδικά: η αρχή της άσκησης προληπτικής εποπτείας σε ενοποιημένη βάση | Σελ. 267 |
2.3 Προληπτική εποπτεία τραπεζικών κοινοπραξιών | Σελ. 267 |
3. Διασυνοριακή συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ εποπτικών αρχών | Σελ. 268 |
3.1 Η έκθεση του 1990 | Σελ. 268 |
3.1.1 Συνολική θεώρηση των συστάσεων | Σελ. 268 |
3.1.2 Προϋποθέσεις χορήγησης άδειας λειτουργίας σε αλλοδαπές εγκαταστάσεις διεθνών τραπεζών | Σελ. 268 |
3.1.3 Πληροφοριακές ανάγκες των εποπτικών αρχών | Σελ. 269 |
3.1.4 'Αρση τραπεζικού απορρήτου | Σελ. 271 |
3.1.5 Ο ρόλος των εξωτερικών ελεγκτών | Σελ. 271 |
3.2 Η έκθεση του 1992 | Σελ. 272 |
3.2.1 Τα τέσσερα πρότυπα ελάχιστου περιεχομένου | Σελ. 272 |
3.2.2 Οι υποχρεώσεις των εποπτικών αρχών του κράτους υποδοχής | Σελ. 272 |
3.3 Οι συστάσεις της έκθεσης του 1996 | Σελ. 274 |
Β. Οι κανόνες της Επιτροπής της Βασιλείας σχετικά με τη μικρο-προληπτική και μακρο-προληπτική ρυθμιστική παρέμβαση στη λειτουργία των τραπεζών | Σελ. 275 |
1. Η πορεία από τη «Βασιλεία Ι» στη «Βασιλεία ΙΙΙ» | Σελ. 275 |
1.1 Η «Βασιλεία Ι» | Σελ. 275 |
1.2 Η ανάγκη τροποποίησης της «Βασιλείας Ι» και η μετάβαση στη «Βασιλεία ΙΙ» | Σελ. 277 |
1.3 Από τη «Βασιλεία ΙΙ» στη «Βασιλεία ΙΙΙ» | Σελ. 278 |
1.3.1 Τα αίτια της πρόσφατης διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης και οι δικαιολογητικές βάσεις της αναθεώρησης του 2010 | Σελ. 278 |
1.3.2 Οι συνέπειες της κρίσης και η αντίδραση της Επιτροπής της Βασιλείας | Σελ. 281 |
2. Το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο: μια συνοπτική θεώρηση | Σελ. 282 |
2.1 Υπολογισμός κεφαλαιακών απαιτήσεων | Σελ. 282 |
2.1.1 Κεφαλαιακές απαιτήσεις για κάλυψη έναντι του πιστωτικού κινδύνου | Σελ. 282 |
2.1.1.1 Χαρτοφυλάκιο υπολογισμού | Σελ. 282 |
2.1.1.2 Προσδιορισμός της αξίας που είναι εκτεθειμένη στον κίνδυνο | Σελ. 282 |
2.1.1.3 Ύψος κεφαλαιακής απαίτησης | Σελ. 284 |
2.1.2 Κεφαλαιακές απαιτήσεις για κάλυψη έναντι των κινδύνων αγοράς | Σελ. 284 |
2.1.2.1 Χαρτοφυλάκιο υπολογισμού | Σελ. 284 |
2.1.2.2 Προσδιορισμός της αξίας που είναι εκτεθειμένη στον κίνδυνο | Σελ. 285 |
2.1.2.3 Ύψος κεφαλαιακής απαίτησης | Σελ. 287 |
2.1.3 Κεφαλαιακές απαιτήσεις για κάλυψη έναντι του λειτουργικού κινδύνου | Σελ. 289 |
2.2 Εκπλήρωση κεφαλαιακών απαιτήσεων | Σελ. 290 |
2.2.1 Ο βασικός ορισμός των ιδίων κεφαλαίων | Σελ. 290 |
2.2.2 Ο εναλλακτικός ορισμός των ιδίων κεφαλαίων | Σελ. 290 |
2.3 Η διαδικασία εποπτικής εξέτασης (ο «δεύτερος πυλώνας») | Σελ. 290 |
2.4 Δημοσιοποίηση στοιχείων από τις τράπεζες (ο «τρίτος πυλώνας») | Σελ. 291 |
3. Οι διατάξεις της «Βασιλείας ΙΙΙ»: επισκόπηση | Σελ. 292 |
3.1 Οι εκθέσεις της Επιτροπής της Βασιλείας που αποτελούν τις πηγές της «Βασιλείας ΙΙΙ» | Σελ. 292 |
3.2 Συνολική θεώρηση | Σελ. 294 |
3.2.1 Συστηματική κατάταξη | Σελ. 294 |
3.2.2 Τροποποιήσεις και προσθήκες στο ισχύον κανονιστικό πλαίσιο που διέπει την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών | Σελ. 295 |
3.2.2.1 Διατάξεις για τα ελάχιστα ίδια κεφάλαια των τραπεζών | Σελ. 295 |
3.2.2.2 Διατάξεις για την κάλυψη των τραπεζών έναντι της έκθεσής τους στον πιστωτικό κίνδυνο | Σελ. 296 |
3.2.3 Τα «καινοτόμα στοιχεία» | Σελ. 297 |
3.2.3.1 Νέοι κανόνες μικρο-προληπτικής ρυθμιστικής παρέμβασης | Σελ. 297 |
3.2.3.2 Κανόνες μακρο-προληπτικής ρυθμιστικής παρέμβασης | Σελ. 301 |
3.3 Ειδικά: οι διατάξεις για τα ελάχιστα ίδια κεφάλαια των τραπεζών | Σελ. 305 |
3.3.1 Ορισμός των ελαχίστων ιδίων κεφαλαίων | Σελ. 305 |
3.3.1.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 305 |
3.3.1.2 Οι διατάξεις για τα βασικά ίδια κεφάλαια | Σελ. 306 |
3.3.1.3 Οι διατάξεις για τα συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια | Σελ. 308 |
3.3.1.4 Ειδικές διατάξεις | Σελ. 309 |
3.3.2 Τα καθιερούμενα νέα ποσοτικά όρια | Σελ. 309 |
3.3.3 Χρονοδιάγραμμα εφαρμογής | Σελ. 310 |
4. Οι διατάξεις της «Βασιλείας ΙΙΙ»: αξιολόγηση | Σελ. 314 |
4.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις | Σελ. 314 |
4.2 Ωφέλειες και κόστος από τη σταδιακή καθιέρωση των νέων κανόνων | Σελ. 314 |
4.3 Κίνδυνοι από την εφαρμογή των νέων κανόνων | Σελ. 315 |
4.4 Το πρόβλημα της ανταγωνιστικής ισότητας | Σελ. 318 |
ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ | Σελ. 319 |
1. Το διακύβευμα της τρέχουσας συγκυρίας | Σελ. 319 |
2. Η αληθής έννοια του όρου «κατάργηση ρυθμιστικών παρεμβάσεων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα» | Σελ. 319 |
3. Τα τρέχοντα αιτήματα της ρυθμιστικής παρέμβασης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα | Σελ. 320 |
4. Τα κενά και η αναποτελεσματικότητα του υφιστάμενου πλαισίου | Σελ. 321 |
5. Θέσεις αναφορικά με το μέτρο της αναγκαίας αναπροσαρμογής | Σελ. 324 |
6. Σκέψεις για τους θεσμούς του διεθνούς χρηματοπιστωτικού δικαίου | Σελ. 326 |
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
| |
Α. Ελληνόγλωσση | Σελ. 327 |
Β. Ξενόγλωσση | Σελ. 332 |
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ | Σελ. 365 |