Πρόλογος | Σελ. IX |
Προλογικό σημείωμα | Σελ. XVΙΙ |
Κυριότερες συντομογραφίες | Σελ. XIΧ |
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ | |
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ
ΤΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ | |
Κεφάλαιο Α΄ | |
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ
ΤΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ | |
1. Αντικείμενο και σκοπός του χωροταξικού
και πολεοδομικού δικαίου | |
1.1. Ορισμός | Σελ. 3 |
1.2. Ο χώρος ως αντικείμενο χωροταξικής
και πολεοδομικής ρύθμισης | Σελ. 3 |
1.3. Ο σχεδιασμός του χώρου | Σελ. 6 |
2. Λειτουργία και χαρακτηριστικά του χωροταξικού
και πολεοδομικού δικαίου | |
2.1. Οι κανόνες του χωροταξικού και πολεοδομικού δικαίου | Σελ. 7 |
Α. Ο πρωτεύων ρόλος του δημοσίου δικαίου | Σελ. 7 |
Β. Οι κανόνες ιδιωτικού δικαίου | Σελ. 8 |
2.2. Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του χωροταξικού
και πολεοδομικού δικαίου | Σελ. 10 |
Α. Δίκαιο με προγραμματικό και κατευθυντήριο χαρακτήρα | Σελ. 11 |
Β. Δίκαιο με ποικιλία νομικών εργαλείων και ρυθμιστικών τεχνικών | Σελ. 12 |
Γ. Δίκαιο με διαφοροποιημένη χωρικά έκφραση | Σελ. 13 |
Δ. Δίκαιο ευμετάβλητο | Σελ. 14 |
3. Σχέση του χωροταξικού και πολεοδομικού δικαίου
με άλλους συγγενείς κλάδους δικαίου | Σελ. 14 |
3.1. Χωροταξικό δίκαιο και δημόσιο οικονομικό δίκαιο | Σελ. 14 |
3.2. Χωροταξικό-πολεοδομικό δίκαιο και δίκαιο περιβάλλοντος | Σελ. 16 |
3.3. Πολεοδομικό δίκαιο και οικοδομικό δίκαιο | Σελ. 17 |
Κεφάλαιο Β΄ | |
ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ | |
1. Το εσωτερικό δίκαιο | |
1.1. Το συνταγματικό πλαίσιο της χωροταξίας και της πολεοδομίας | Σελ. 19 |
Α. Το άρθρο 24 του Συντάγματος | Σελ. 20 |
Β. Άλλες Συνταγματικές διατάξεις | Σελ. 26 |
1.2. Το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο | Σελ. 33 |
2. Η αυξανόμενη επιρροή του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου | Σελ. 34 |
2.1. Διεθνείς συμβάσεις με χωροταξική και πολεοδομική διάσταση | Σελ. 35 |
Α. Η Σύμβαση της Γρανάδας για την προστασία της αρχιτεκτονικής
κληρονομιάς | Σελ. 35 |
Β. Η Σύμβαση της Φλωρεντίας για την προστασία του τοπίου | Σελ. 37 |
Γ. Το Πρωτόκολλο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων
ζωνών της Μεσογείου | Σελ. 37 |
Δ. Διακηρύξεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών | Σελ. 40 |
2.2. Η επίδραση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων
του Ανθρώπου | Σελ. 41 |
2.3. Η επίδραση του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης | Σελ. 43 |
Α. Το ενωσιακό δίκαιο περιβάλλοντος | Σελ. 43 |
Β. Η νομοθεσία της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων | Σελ. 45 |
Γ. Η οδηγία 2014/89/ΕΕ περί θεσπίσεως πλαισίου για τον θαλάσσιο
χωροταξικό σχεδιασμό | Σελ. 47 |
Δ. Η ευρωπαϊκή πολιτική οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής
συνοχής | Σελ. 49 |
Κεφάλαιο Γ΄ | |
Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΣΜΩΝ
ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ | |
1. Οι απαρχές | Σελ. 51 |
1.1. Η Ελλάδα μετά την ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας:
από την οθωμανική στην ευρωπαϊκή πόλη | Σελ. 51 |
1.2. Ρυθμίσεις για την ευταξία και την υγιεινή των πόλεων και κωμών | Σελ. 53 |
2. Η εξέλιξη | Σελ. 56 |
2.1. Οι Βενιζελικές μεταρρυθμίσεις | Σελ. 57 |
2.2. Το ΝΔ της 17.7.1923 «Περί σχεδίων πόλεων, κωμών
και συνοικισμών του Κράτους και οικοδομής αυτών» | Σελ. 61 |
3. Η ωρίμανση και οι προοπτικές | |
3.1. Η ρύθμιση του χώρου κατά τη μεταπολεμική περίοδο | Σελ. 65 |
3.2. Θεσμικές τομές και μεταρρυθμίσεις κατά τη μεταπολιτευτική
περίοδο | Σελ. 69 |
3.3. Το χωροταξικό και πολεοδομικό δίκαιο κατά την περίοδο
της οικονομικής κρίσης | Σελ. 75 |
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ | |
ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ
ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ | |
Κεφάλαιο Α΄ | |
ΤΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ:
ΕΙΔΗ, ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ, ΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ | |
1. Τύποι χωρικών σχεδίων: η διεθνής κατάταξη | Σελ. 87 |
1.1. Τα σχέδια γενικού προσανατολισμού | Σελ. 88 |
1.2. Τα στρατηγικά σχέδια | Σελ. 89 |
1.3. Τα σχέδια-πλαίσια | Σελ. 92 |
1.4. Τα σχέδια ρυθμιστικού χαρακτήρα | Σελ. 93 |
2. Τα χωροταξικά και πολεοδομικά σχέδια κατά τον Ν 4447/2016 | |
2.1. Το σύστημα χωρικού σχεδιασμού κατά τον Ν 4447/2016 | Σελ. 95 |
Α. Η διάκριση του χωρικού σχεδιασμού σε στρατηγικό
και ρυθμιστικό | Σελ. 95 |
Β. Επίπεδα σχεδιασμού και κατηγορίες χωροταξικών
και πολεοδομικών σχεδίων | Σελ. 98 |
Γ. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του νέου συστήματος χωρικού
σχεδιασμού | Σελ. 98 |
2.2. Ρυθμιστικό περιεχόμενο και όργανα έγκρισης των χωροταξικών
και πολεοδομικών σχεδίων | Σελ. 102 |
Α. Τα χωροταξικά πλαίσια | Σελ. 102 |
Β. Τα πολεοδομικά σχέδια | Σελ. 104 |
2.3. Διαδικασία στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης | Σελ. 106 |
2.4. Ιεράρχηση και εναρμόνιση χωροταξικών
και πολεοδομικών σχεδίων | Σελ. 107 |
Α. Η ιεραρχική δομή του συστήματος χωρικού σχεδιασμού
κατά τον Ν 4447/2016 | Σελ. 107 |
Β. Οι μέθοδοι εναρμόνισης: συμφωνία, συμβατότητα, συνεκτίμηση | Σελ. 108 |
Γ. Ο διοικητικός έλεγχος συμβατότητας | Σελ. 109 |
3. Νομική φύση και δεσμευτικότητα χωροταξικών
και πολεοδομικών σχεδίων | Σελ. 111 |
3.1. Η ιδιότυπη νομική δεσμευτικότητα των Ειδικών
και των Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων | Σελ. 113 |
3.2. Τα Τοπικά και τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια ως διοικητικές πράξεις
μικτού περιεχομένου | Σελ. 118 |
3.3. Τα Πολεοδομικά Σχέδια Εφαρμογής | Σελ. 119 |
Α. Το πολεοδομικό σχέδιο ως κανονιστική ή γενική ατομική πράξη | Σελ. 119 |
Β. Νομικές συνέπειες από την έγκριση του πολεοδομικού σχεδίου | Σελ. 121 |
Γ. Η πράξη εφαρμογής του πολεοδομικού σχεδίου | Σελ. 124 |
Κεφάλαιο Β΄ | |
ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΧΩΡΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ -
ΕΙΔΙΚΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΗΣΗΣ | |
1. Χωρικός σχεδιασμός οργανωμένων υποδοχέων παραγωγικών
και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων | Σελ. 129 |
1.1. Οι Οργανωμένοι Υποδοχείς Μεταποιητικών
και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων | Σελ. 129 |
1.2. Οι Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών
Δραστηριοτήτων | Σελ. 131 |
1.3. Οι Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης | Σελ. 133 |
2. Χωρικός σχεδιασμός δημοσίων ακινήτων και ακινήτων
στρατηγικών επενδύσεων | |
2.1. Τα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων | Σελ. 136 |
2.2. Τα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων | Σελ. 140 |
3. Ειδικά καθεστώτα πολεοδόμησης | |
3.1. Πολεοδόμηση οικισμών μέχρι 2.000 κατοίκους | Σελ. 141 |
3.2. Πολεοδόμηση περιοχών δεύτερης κατοικίας μέσα σε ΖΟΕ | Σελ. 143 |
3.3. Πολεοδόμηση με ιδιωτική πρωτοβουλία | Σελ. 145 |
Κεφάλαιο Γ΄ | |
ΤΑ ΜΕΣΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ | |
1. Τα μέσα εφαρμογής του πολεοδομικού σχεδιασμού
κατά το ΝΔ της 17.7.1923 | Σελ. 152 |
1.1. Η ρυμοτομική απαλλοτρίωση | Σελ. 153 |
Α. Σκοπός - Δημόσια ωφέλεια - Αιτιολογία | Σελ. 153 |
Β. Κήρυξη | Σελ. 154 |
Γ. Υπόχρεοι προς αποζημίωση | Σελ. 156 |
Δ. Συντέλεση | Σελ. 158 |
Ε. Άρση μη συντελεσμένης ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης | Σελ. 159 |
1.2. Η τακτοποίηση και προσκύρωση οικοπέδων | Σελ. 160 |
Α. Έννοια αρτιότητας και οικοδομησιμότητας | Σελ. 160 |
Β. Τακτοποίηση οικοπέδου | Σελ. 162 |
Γ. Προσκύρωση | Σελ. 165 |
Δ. Η ευεργετική διάταξη του άρθρου 25 του Ν 1337/1983 | Σελ. 166 |
1.3. Η Κτηματική Ομάδα | Σελ. 168 |
2. Νεότεροι μηχανισμοί εφαρμογής του πολεοδομικού σχεδιασμού | |
2.1. Η εισφορά σε γη και χρήμα | Σελ. 170 |
Α. Η εξέλιξη του θεσμού | Σελ. 170 |
Β. Το σύστημα εισφοράς σε γη και χρήμα μετά τον Ν 4315/2014 | Σελ. 173 |
2.2. Το δικαίωμα προτίμησης | Σελ. 177 |
2.3. Ο αστικός αναδασμός | Σελ. 178 |
2.4. Η μεταφορά συντελεστή δόμησης | Σελ. 181 |
Α. Έννοια συντελεστή δόμησης | Σελ. 181 |
Β. Έννοια και σκοπός της μεταφοράς συντελεστή δόμησης | Σελ. 182 |
Γ. Η μεταφορά συντελεστή δόμησης ως αποζημιωτικός μηχανισμός | Σελ. 183 |
Δ. Βαρυνόμενα ακίνητα: η εξέλιξη της νομολογίας | Σελ. 184 |
Ε. Ωφελούμενα ακίνητα και ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης | Σελ. 186 |
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ | |
ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΟΜΗΣΗΣ ΚΑΙ Ο ΕΛΕΓΧΟΣ
ΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ | |
Κεφάλαιο Α΄ | |
ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ | |
1. Έννοια χρήσεως γης | Σελ. 193 |
2. Η ταξινόμηση των χρήσεων γης σε κατηγορίες | |
2.1. Ταξινόμηση και διαχωρισμός των χρήσεων γης | Σελ. 194 |
2.2. Η κατηγοριοποίηση των χρήσεων γης στην ελληνική
πολεοδομική νομοθεσία | Σελ. 196 |
3. Το σύστημα χρήσεων γης κατά το ΠΔ 59/2018 | |
3.1. Πεδίο εφαρμογής | Σελ. 198 |
3.2. Γενικές και ειδικές κατηγορίες χρήσεων γης | Σελ. 199 |
4. Νομολογιακοί περιορισμοί στην ανάμειξη και μεταβολή
των χρήσεων γης | Σελ. 205 |
4.1. Ο κανόνας της τυποποίησης των χρήσεων γης | Σελ. 206 |
4.2. Ο κανόνας της μη επιδείνωσης του καθεστώτος
των χρήσεων γης | Σελ. 207 |
5. Έννομες συνέπειες από την παραβίαση των κανόνων
περί χρήσεων γης | Σελ. 210 |
Κεφάλαιο Β΄ | |
ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΟΜΗΣΗΣ | |
1. Γενικοί κανόνες δόμησης: ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός | Σελ. 215 |
2. Κανόνες δόμησης σε περιοχές εντός σχεδίου πόλεως | Σελ. 217 |
2.1. Έννοια περιοχών εντός σχεδίου πόλεως | Σελ. 217 |
2.2. Οι ειδικοί κανόνες δόμησης στις εντός σχεδίου
πόλεως περιοχές | Σελ. 218 |
2.3. Σχέση των ειδικών κανόνων δόμησης προς τις γενικές
διατάξεις του ΝΟΚ | Σελ. 219 |
2.4. Ανώτατα όρια συντελεστών δόμησης | Σελ. 221 |
3. Κανόνες δόμησης σε περιοχές εκτός σχεδίου πόλεως | Σελ. 221 |
3.1. Το νομικό πλαίσιο της εκτός σχεδίου δόμησης | Σελ. 221 |
3.2. Η έννοια του γηπέδου | Σελ. 223 |
3.3. Οι γενικές διατάξεις για τα γήπεδα | Σελ. 223 |
Α. Αρτιότητα κατά κανόνα και αρτιότητα κατά παρέκκλιση | Σελ. 223 |
Β. Η απαίτηση υπάρξεως προσώπου επί εθνικής, επαρχιακής
ή δημοτικής οδού | Σελ. 224 |
Γ. Όροι δόμησης | Σελ. 226 |
3.4. Οι ειδικές διατάξεις ανά κατηγορία κτιρίου | Σελ. 227 |
3.5. Περιορισμοί της εκτός σχεδίου δόμησης για λόγους προστασίας
του περιβάλλοντος | Σελ. 228 |
4. Κανόνες δόμησης σε οικισμούς που στερούνται
πολεοδομικού σχεδίου | |
4.1. Δόμηση σε οικισμούς προϋφιστάμενους του 1923 | Σελ. 232 |
Α. Οι ρυθμίσεις του από 2/13.3.1981 ΠΔ/τος | Σελ. 232 |
Β. Τρόπος και διαδικασία καθορισμού ορίων | Σελ. 233 |
Γ. Όροι δόμησης | Σελ. 234 |
4.2. Δόμηση σε οικισμούς με πληθυσμό έως 2.000 κατοίκους | Σελ. 236 |
Α. Το ΠΔ της 24.4./3.5.1985: πεδίο εφαρμογής | Σελ. 236 |
Β. Κατηγοριοποίηση οικισμών | Σελ. 237 |
Γ. Διαδικασία οριοθέτησης | Σελ. 239 |
Δ. Γενικοί όροι δόμησης | Σελ. 242 |
5. Δόμηση σε παραδοσιακούς οικισμούς και προστατευόμενα
οικιστικά σύνολα | Σελ. 242 |
Κεφάλαιο Γ΄ | |
Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ | |
1. Η οικοδομική άδεια | |
1.1. Αντικείμενο και σκοπός της οικοδομικής άδειας | Σελ. 245 |
1.2. Κατηγορίες οικοδομικών αδειών | Σελ. 245 |
Α. Οικοδομική άδεια | Σελ. 246 |
Β. Προέγκριση οικοδομικής άδειας | Σελ. 247 |
Γ. Έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας | Σελ. 248 |
Δ. Έγκριση εκτέλεσης εργασιών | Σελ. 249 |
Ε. Έγκριση εργασιών αποπεράτωσης αυθαίρετης κατασκευής | Σελ. 249 |
ΣΤ. Εργασίες για τις οποίες δεν απαιτείται οικοδομική άδεια
ή έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας | Σελ. 249 |
1.3. Έκδοση οικοδομικών αδειών | Σελ. 250 |
1.4. Ισχύς, αναθεώρηση και ενημέρωση οικοδομικών αδειών | Σελ. 252 |
Α. Ισχύς | Σελ. 252 |
Β. Αναθεώρηση | Σελ. 253 |
Γ. Ενημέρωση φακέλου | Σελ. 254 |
2. Έλεγχος εφαρμογής οικοδομικών αδειών | |
2.1. Η υποχρέωση ελέγχου | Σελ. 255 |
2.2. Τρόπος ελέγχου | Σελ. 255 |
2.3. Οι Ελεγκτές Δόμησης | Σελ. 257 |
Α. Μια καινοτομία του Ν 4030/2011: ο θεσμός των Ελεγκτών
Δόμησης | Σελ. 257 |
Β. Προσόντα, ασυμβίβαστα και αρμοδιότητες των Ελεγκτών
Δόμησης | Σελ. 257 |
Γ. Έλεγχος και παρακολούθηση του έργου των Ελεγκτών
Δόμησης | Σελ. 259 |
Δ. Τα πορίσματα των Ελεγκτών Δόμησης και η επιβολή
των κυρώσεων | Σελ. 260 |
2.4. Κυρώσεις για τη μη ορθή εφαρμογή των οικοδομικών αδειών | Σελ. 261 |
3. Αυθαίρετες κατασκευές - Αυθαίρετες αλλαγές χρήσεως | |
3.1. Το πρόβλημα της αυθαίρετης δόμησης και οι προσπάθειες
νομοθετικής αντιμετώπισής του: ιστορική αναδρομή | Σελ. 262 |
3.2. Το ισχύον νομοθετικό καθεστώς | Σελ. 268 |
Α. Έννοια και διακρίσεις των αυθαιρέτων | Σελ. 269 |
Β. Διαπίστωση και χαρακτηρισμός αυθαιρέτων | Σελ. 271 |
Γ. Απαγόρευση σύνδεσης με δίκτυα κοινής ωφέλειας | Σελ. 272 |
Δ. Απαγόρευση δικαιοπραξιών | Σελ. 272 |
Ε. Κυρώσεις | Σελ. 273 |
3.3. Το ειδικό καθεστώς των αυθαίρετων κατασκευών και αλλαγών
χρήσης που έχουν συντελεστεί πριν από την 28.7.2011 | Σελ. 274 |
3.4. Οι δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου | Σελ. 276 |
Βιβλιογραφία | Σελ. 277 |
Γλωσσάριο βασικών χωροταξικών και πολεοδομικών όρων | Σελ. 291 |
Αλφαβητικό ευρετήριο | Σελ. 297 |