Η «ΠΡΟΤΥΠΗ» Η «ΠΙΛΟΤΙΚΗ» ΔΙΚΗ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
- Η προέλευση του άρθρου 1 του Ν 3900/2010
- Η εισαγωγή ενδίκου βοηθήματος ή μέσου στο ΣτΕ κατόπιν υποβολής αιτήματος
- Η διατύπωση προδικαστικού ερωτήματος από διοικητικό δικαστήριο
- Ένας πρώτος απολογισμός
- Έκδοση: 2012
- Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
- Σελίδες: 280
- ISBN: 978-960-562-036-3
- Δείτε ένα απόσπασμα
- Black friday εκδόσεις: 30%
Η μονογραφία «Η πρότυπη ή πιλοτική δίκη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας» αποτελεί μία πρώτη πλήρη προσέγγιση στον σύγχρονο θεσμό της πρότυπης ή πιλοτικής δίκης.
Στο έργο αναλύεται και ερμηνεύεται η νέα ρύθμιση του άρθρου 1 του Ν 3900/2010 που αφορά στην πρότυπη ή πιλοτική δίκη. Παρουσιάζεται ενδελεχώς το άρθρο 1 τουΝ 3900/2010 όπου ο νομοθέτης επιχείρησε μια δικονομική καινοτομία: όταν μια υπόθεση που εκκρεμεί στα διοικητικά δικαστήρια θέτει ένα ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος με συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων, επιτρέπεται τόσο στους διαδίκους, Υπουργό και ιδιώτες, όσο και στα διοικητικά δικαστήρια, παρακάμπτοντας την συνηθισμένη διαδρομή της (διοικητικό πρωτοδικείο – διοικητικό εφετείο - Συμβούλιο της Επικρατείας), να απευθύνονται απʼ ευθείας στο ανώτατο δικαστήριο, ώστε αυτό να χαράσσει σύντομα, μια ώρα αρχύτερα, μια νομολογιακή γραμμή.
Ο συγγραφέας εξετάζοντας την ιστορία και την προέλευση του θεσμού της πρότυπης δίκης ή πιλοτικής δίκης ή «δίκης-πιλότος» τονίζει ότι οφείλεται εν πολλοίς σε πρωτοβουλία του Συμβουλίου της Επικρατείας το οποίο τα τέλη του 2009, μετά τον εορτασμό των 80 χρόνων του, αντιμετώπισε τη συσσώρευση μεγάλου αριθμού αδίκαστων υποθέσεων.
Στον πρόλογο ο συγγραφέας ανατρέχει στο ήδη καταργηθέν άρθρο 39 παρ. 2 του Ν 3659/2008 το οποίο συνέβαλε στην εισαγωγή της ρύθμισης του νέου θεσμού της πρότυπης ή πιλοτικής δίκης, με μία ενδιαφέρουσα προϊστορία, δίνοντας τη δυνατότητα στον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας στα Διοικητικά Δικαστήρια, να ζητάει τον κατά προτίμηση ορισμό δικασίμου σε υποθέσεις όπου ανακύπτει νομικό ζήτημα μείζονος σημασίας είτε ζήτημα που τίθεται σε μεγάλο αριθμό υποθέσεων που εκκρεμούν. Ο νομοθέτης στη συνέχεια του Ν 3900/2010 κάνοντας περισσότερα βήματα προς την κατεύθυνση της συντομότερης εκδίκασης σημαντικών υποθέσεων δεν αρκέσθηκε να συμπληρώσει σε λεπτομέρειες την παραπάνω ρύθμιση περί συντομότερης εκδίκασης σημαντικών υποθέσεων στα διοικητικά δικαστήρια, παρά, με το άρθρο 1, έδωσε την δυνατότητα σε κάθε διάδικο δίκης ενώπιον οποιουδήποτε διοικητικού δικαστηρίου να ζητάει, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, την απʼ ευθείας εισαγωγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας οποιουδήποτε ενδίκου βοηθήματος ή μέσου όταν με αυτό τίθεται ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος που έχει συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων. Και, επιπλέον, επέτρεψε σε κάθε διοικητικό δικαστήριο που επιλαμβάνεται υπόθεσης στην οποία ανακύπτει ένα τέτοιο ζήτημα, να υποβάλει σχετικό προδικαστικό ερώτημα στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Ο νομοθέτης με τον πρόσφατο Ν 4055/2012 «Δίκαιη δίκη και εύλογη διάρκεια αυτής» (A΄ 51/12.3.2012), ουσιαστικά ενοποίησε τις παραπάνω δύο ρυθμίσεις, προσθέτοντας στον κύκλο εκείνων που δικαιούνται να ζητούν την απʼ ευθείας εισαγωγή ενδίκου βοηθήματος ή μέσου στο Συμβούλιο της Επικρατείας τον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας στα Διοικητικά Δικαστήρια και, παράλληλα, καταργώντας ως περιττή πια την προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου 39 παρ. 2 του Ν 3659/2008 ως ίσχυε. Αυτόν τον θεσμό που αλλού, όπως στον τίτλο του άρθρου 40 του Ν 4055/2012, ο νομοθέτης αποκαλεί «πρότυπη δίκη», και αλλού, όπως στην αιτιολογική έκθεση του νόμου τούτου ή στην αιτιολογική έκθεση του άρθρου 1 του Ν 3900/2010, ως «πιλοτική δίκη» ή ως «δίκη-πιλότο», θα επιχειρήσει να σκιαγραφήσει ο συγγραφέας με την επικείμενη μονογραφία του.
Στις ενότητες του έργου εξετάζονται κατά σειρά οι στόχοι της ρύθμισης του Ν 3900/2010, καθώς και οι προϋποθέσεις εφαρμογής της, κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος (Α), είτε κατόπιν προδικαστικής απόφασης διοικητικού δικαστηρίου (Β). Στο πλαίσιο της κάθε περίπτωσης, αναλύεται ο τρόπος με τον οποίο αποφασίζεται η εισαγωγή ενδίκου βοηθήματος ή μέσου και τα προβλήματα που γεννώνται εντεύθεν. Επιπρόσθετα, περιγράφεται ο τρόπος, με τον οποίο το Συμβούλιο της Επικρατείας επιλαμβάνεται και δικάζει και εξετάζεται η δεσμευτικότητα της απόφασής του.
Τέλος, υπάρχει μια εκτίμηση των ενδεχόμενων επιπτώσεων της νέας ρύθμισης του Ν 3900/2010 για την πρότυπη ή πιλοτική δίκη. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζεται κατά πόσο ορισμένα από τα «εργαλεία» του νέου θεσμού ενδείκνυται να εισαχθούν και σε σχέση με τον τρόπο άσκησης των λοιπών αρμοδιοτήτων του ανωτάτου δικαστηρίου και, αφʼ ετέρου, ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις των αποφάσεων που εκδίδονται κατά την εξεταζόμενη διαδικασία στον νομοθέτη, στα δικαστήρια, στους πολίτες και στην Διοίκηση.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ | Σελ. 1 |
ΕΙΣΑΓΩΓΗ | Σελ. 5 |
ΓΕΝΙΚΑ | |
Ι. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 3900/2010 | Σελ. 7 |
ΙΙ. Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 | |
1. Ο σκοπός της ρύθμισης | Σελ. 10 |
2. Η συνταγματικότητα της ρύθμισης | Σελ. 11 |
3. Οι περιπτώσεις εφαρμογής της ρύθμισης | Σελ. 14 |
Α. Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΥΠΟΘΕΣΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΚΑΤΟΠΙΝ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΜΑΤΟΣ | |
ΑΑ. Η προέλευση της ρύθμισης | Σελ. 15 |
ΒΒ. Οι προϋποθέσεις εφαρμογής της ρύθμισης | Σελ. 23 |
1. Ποια ένδικα βοηθήματα ή μέσα αφορά | Σελ. 24 |
2. Ποιος αποφασίζει την εισαγωγή : Η τριμελής Επιτροπή | Σελ. 32 |
3. Πώς επιλαμβάνεται η Επιτροπή | Σελ. 33 |
α. Ύστερα από αίτημα ενός διαδίκου | Σελ. 33 |
β. Ύστερα από αίτημα του Γενικού Επιτρόπου στα Διοικητικά Δικαστήρια | Σελ. 39 |
4. Η ουσιαστική κρίση του αιτήματος από την Επιτροπή | Σελ. 40 |
α. Η εκτίμηση του αιτήματος από την Επιτροπή | Σελ. 41 |
β. Πότε το αίτημα γίνεται δεκτό | Σελ. 42 |
αα. Γενικά | Σελ. 42 |
ββ. Το «ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος» | Σελ. 45 |
γγ. Περιπτωσιολογία | Σελ. 53 |
ΓΓ. Η πράξη της Επιτροπής | |
1. Γενικά | Σελ. 61 |
2. Η φύση της αιτήσεως και η φύση της πράξης της Επιτροπής | Σελ. 64 |
3. Οι συνέπειες της πράξης της Επιτροπής περί αποδοχής του αιτήματος | Σελ. 70 |
α. Η εισαγωγή του ενδίκου βοηθήματος ή μέσου στο Συμβούλιο της Επικρατείας | Σελ. 70 |
β. Η δημοσίευση της πράξης περί αποδοχής του αιτήματος | Σελ. 73 |
γ. Η αναστολή εκδίκασης εκκρεμών υποθέσεων με το ίδιο ζήτημα | Σελ. 74 |
ΔΔ. Η δίκη στο Συμβούλιο της Επικρατείας | Σελ. 83 |
1. Ποιος σχηματισμός θα δικάσει | Σελ. 84 |
2. Οι διάδικοι | |
α. Οι διάδικοι στην υπόθεση που εισήχθη | Σελ. 89 |
β. Οι ειδικώς παρεμβαίνοντες | Σελ. 89 |
3. Η διαδικασία | Σελ. 100 |
4. Ο έλεγχος του δικαστηρίου | Σελ. 102 |
α. Ο έλεγχος του κατά πόσο το ζήτημα εξακολουθεί να είναι υπαρκτό | Σελ. 104 |
β. Ο έλεγχος της δημοσίευσης της πράξης της Επιτροπής | Σελ. 106 |
γ. Ο (μη) έλεγχος της ουσιαστικής κρίσης της Επιτροπής περί ζητήματος γενικότερου ενδιαφέροντος | Σελ. 106 |
δ. Ο έλεγχος των δεδομένων της συγκεκριμένης υπόθεσης | |
αα. Ο έλεγχος του παραδεκτού του ενδίκου βοηθήματος ή μέσου | Σελ. 107 |
ββ. Η σχέση των δεδομένων της υπόθεσης με το ζήτημα | Σελ. 115 |
ΕΕ. Η απόφαση | Σελ. 123 |
1. Η διαπίστωση καταβολής παραβόλου | Σελ. 124 |
2. Το ιστορικό | Σελ. 126 |
3. Η διαπίστωση του παραδεκτού της άσκησης του ενδίκου βοηθήματος ή μέσου | Σελ. 126 |
4. Η επίλυση του ζητήματος | Σελ. 126 |
5. Μετά την επίλυση του ζητήματος | Σελ. 128 |
6. Το διατακτικό και η επιβολή δικαστικής δαπάνης | Σελ. 133 |
ΣΤΣΤ. Οι συνέπειες της απόφασης | Σελ. 136 |
1. H απόφαση υπόκειται σε ένδικα μέσα ; | Σελ. 136 |
2. Η δεσμευτικότητα της απόφασης | |
α. Δεσμευτικότητα έναντι πάντων ; | Σελ. 141 |
β. Έναντι ποιων συγκεκριμένα ; | Σελ. 154 |
ΖΖ. Η εκδίκαση των εκκρεμών υποθέσεων μετά την απόφαση | Σελ. 159 |
Β. Η ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ | |
ΑΑ. Η προέλευση της ρύθμισης | Σελ. 168 |
ΒΒ. Οι προϋποθέσεις εφαρμογής της ρύθμισης | Σελ. 170 |
1. Ποια δικαστήρια αφορά | Σελ. 171 |
2. Πότε το δικαστήριο μπορεί να διατυπώσει ερώτημα | |
α. Γενικά | Σελ. 171 |
β. Το «ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος» | Σελ. 175 |
γ. Περιπτωσιολογία | Σελ. 188 |
ΓΓ. Οι συνέπειες της προδικαστικής απόφασης | |
1. Εισαγωγή της υπόθεσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας | Σελ. 191 |
2. Η δημοσίευση του ερωτήματος | Σελ. 194 |
3. Η αναστολή εκδίκασης εκκρεμών υποθέσεων με το ίδιο ζήτημα | Σελ. 196 |
ΔΔ. Η δίκη στο Συμβούλιο της Επικρατείας | Σελ. 196 |
1. Ποιος σχηματισμός θα δικάσει | Σελ. 197 |
2. Οι διάδικοι | |
α. Οι διάδικοι στην υπόθεση που εισήχθη | Σελ. 199 |
β. Οι ειδικώς παρεμβαίνοντες | Σελ. 199 |
3. Η διαδικασία | Σελ. 200 |
4. Ο έλεγχος του Συμβουλίου της Επικρατείας | |
α. Ο έλεγχος της αρμοδιότητας του ερωτώντος διοικητικού δικαστηρίου | Σελ. 202 |
β. Ο έλεγχος του κατά πόσο το ζήτημα εξακολουθεί να είναι υπαρκτό | Σελ. 203 |
γ. Ο έλεγχος της δημοσίευσης του ερωτήματος | Σελ. 203 |
δ. Ο (μη) έλεγχος της ουσιαστικής κρίσης του διοικητικού δικαστηρίου περί ζητήματος γενικότερου ενδιαφέροντος | Σελ. 204 |
ε. Ο έλεγχος των δεδομένων της συγκεκριμένης υπόθεσης | Σελ. 205 |
ΕΕ. Η απόφαση | |
1. Η επίλυση του ζητήματος και τα μετά ταύτα | Σελ. 206 |
2. H επιβολή δικαστικής δαπάνης | Σελ. 207 |
ΣΤΣΤ. Οι συνέπειες της απόφασης - Η δεσμευτικότητά της | Σελ. 208 |
ΖΖ. Η εκδίκαση των εκκρεμών υποθέσεων μετά την απόφαση | Σελ. 211 |
ΕΝΑΣ ΠΡΩΤΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ | |
Ι. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3900/2010 | Σελ. 212 |
1. Το άρθρο 1 του Ν. 3900/2010 και οι «κλασικές» αρμοδιότητες του Συμβουλίου της Επικρατείας | Σελ. 212 |
2. Οι επιπτώσεις των αποφάσεων του άρθρου 1 του Ν. 3900/2010 | Σελ. 215 |
α. Οι επιπτώσεις στον νομοθέτη | Σελ. 216 |
β. Οι επιπτώσεις στα διοικητικά δικαστήρια | Σελ. 218 |
γ. Οι επιπτώσεις στους διοικούμενους | Σελ. 219 |
δ. Οι επιπτώσεις στην Διοίκηση | Σελ. 221 |
ΙΙ. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ | Σελ. 226 |
ΕΠΙΛΟΓΟΣ | Σελ. 229 |
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ | |
Α. Απόσπασμα του Πρακτικού 4/2010 της διοικητικής Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας | Σελ. 235 |
Β. Απόσπασμα της αιτιολογικής έκθεσης του Ν. 3900/2010 | Σελ. 239 |
Γ. 'Αρθρο 1 του Ν. 3900/2010 | Σελ. 243 |
Δ. Απόσπασμα του Πρακτικού 16/2011 της διοικητικής Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας | Σελ. 245 |
Ε. Απόσπασμα του Πρακτικού 17/2011 της διοικητικής Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας | Σελ. 251 |
ΣΤ. Απόσπασμα της αιτιολογικής έκθεσης του Ν. 4055/2012 «Δίκαιη δίκη και εύλογη διάρκεια αυτής» | Σελ. 254 |
Ζ. 'Αρθρο 40 του Ν. 4055/2012 | Σελ. 256 |
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ | Σελ. 259 |