Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ
Μελέτες
- Έκδοση: 2018
- Σχήμα: 17x24
- Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
- Σελίδες: 264
- ISBN: 978-960-622-410-2
- Δείτε ένα απόσπασμα
- Black friday εκδόσεις: 30%
Στο παρόν συλλογικό έργο «Η αρχή του Κράτους Δικαίου στην έννομη τάξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης» εξετάζεται η θεμελιώδης αρχή του Κράτους Δικαίου, η οποία με τον καθολικό και οριζόντιο χαρακτήρα της υποχρεώνει σε σεβασμό της τόσο τα όργανα της Ένωσης κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, ιδιαίτερα δε όταν πρόκειται για την προστασία των ιδιωτών, όσο και τα Κράτη – μέλη, για την προσχώρηση των οποίων, αποτελεί, άλλωστε, προαπαιτούμενο. Το έργο αποτελείται από 11 συμβολές, οι οποίες στοχεύουν όχι μόνο στην αποτύπωση του ενωσιακού κεκτημένου σχετικά με το σεβασμό της θεμελιώδους αρχής του Κράτους Δικαίου, παρέχοντας τη σχετική πληροφόρηση στον αναγνώστη, αλλά επίσης εντοπίζουν και τις «γκρίζες ζώνες» στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όπου το Κράτος Δικαίου δοκιμάζεται, προτείνοντας ταυτόχρονα λύσεις για την κάλυψη των κενών που παρατηρούνται. Τέλος, το παρόν πόνημα συνοδεύεται από νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ, παραπομπές σε πλούσια ξένη και ελληνική βιβλιογραφία και χρήσιμο αλφαβητικό ευρετήριο.
Πρόλογος | Σελ. 7 |
Συντομογραφίες | Σελ. 17 |
1. H αρχή του Κράτους Δικαίου στην έννομη τάξη της ΕΕ (Μ. Δ. Χρυσομάλλης) | |
1. Εισαγωγικά | Σελ. 21 |
2. Η ένταξη του Κράτους Δικαίου στο κοινοτικό και ενωσιακό «συνταγματικό» πλαίσιο | Σελ. 23 |
3. Το Κράτος Δικαίου ως αξία/αρχή που είναι κοινή στα Κράτη-μέλη της ΕΕ | Σελ. 29 |
4. Τα χαρακτηριστικά του Κράτους Δικαίου ως αξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης | Σελ. 32 |
(α) Ο θεμελιώδης χαρακτήρας της αρχής του Κράτους Δικαίου στην έννομη τάξη της Ένωσης | Σελ. 33 |
(β) Ο καθολικός και οριζόντιος χαρακτήρας της αρχής του Κράτους Δικαίου | Σελ. 34 |
(γ) Ο πολυσχιδής και αφηρημένος χαρακτήρας της αρχής του Κράτους Δικαίου | Σελ. 35 |
5. Συμπεράσματα | Σελ. 36 |
2. H προστασία των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στην ΕΕ ως δομικό στοιχείο της αρχής του Κράτους Δικαίου (Μ. Περάκης) | |
1. Εισαγωγή | Σελ. 39 |
2. Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. | Σελ. 42 |
2.1. Ιστορική εξέλιξη του Χάρτη | Σελ. 42 |
2.2. Η νομική ισχύς του Χάρτη | Σελ. 44 |
2.3. Η δομή του Χάρτη και τα προστατευόμενα δικαιώματα | Σελ. 45 |
2.4. Οι Επεξηγήσεις της Επιτροπής | Σελ. 47 |
2.5 Το πεδίο εφαρμογής του Χάρτη και τα όριά του | Σελ. 48 |
2.6. Οι περιορισμοί των δικαιωμάτων, όπως τίθενται στο Χάρτη | Σελ. 51 |
2.7. Κριτική – συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 52 |
3. Η ενδεχόμενη προσχώρηση της ΕΕ στην ΕΣΔΑ | Σελ. 53 |
3.1. Η πρώτη απόπειρα προσχώρησης και η Γνώμη 2/94 του Δικαστηρίου | Σελ. 54 |
3.2. Η Συνθήκη της Λισαβόνας και το Σχέδιο Προσχώρησης | Σελ. 54 |
3.3. Η Γνώμη 2/13 του Δικαστηρίου | Σελ. 55 |
3.4. Κριτική – Συμπερασματικές παρατηρήσεις | Σελ. 56 |
4. Συμπεράσματα | Σελ. 57 |
3. Το Κράτος Δικαίου και η αρχή της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας στην ενωσιακή έννομη τάξη (Β. Τζώρτζη) | |
1. Εισαγωγή | Σελ. 59 |
2. Η προσφυγή για παράβαση και το σύστημα της «διπλής διασφάλισης» της εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης | Σελ. 60 |
3. Η προσφυγή ακυρώσεως και το locus standi των ιδιωτών | Σελ. 67 |
4. Η προδικαστική παραπομπή | Σελ. 75 |
5. Aγωγή αδικαιολόγητου πλουτισμού | Σελ. 78 |
6. Συμπεράσματα | Σελ. 78 |
4. Οι ενωσιακοί μηχανισμοί διασφάλισης του Κράτους Δικαίου στα Κράτη-μέλη της ΕΕ (Π. Αργαλιάς) | |
1. Εισαγωγή | Σελ. 80 |
2. Οι προβλεπόμενοι από τις Συνθήκες μηχανισμοί διασφάλισης του Κράτους Δικαίου | Σελ. 81 |
2.1. Η δικαστική αντιμετώπιση: η προσφυγή κατά Κράτους-μέλους ενώπιον του ΔΕΕ | Σελ. 81 |
2.2. Η πολιτική αντιμετώπιση: οι μηχανισμοί του άρθρου 7 ΣΕΕ | Σελ. 84 |
3. Οι προτάσεις για την ενίσχυση των ενωσιακών μηχανισμών διασφάλισης του Κράτους Δικαίου στα Κράτη-μέλη | Σελ. 88 |
3.1. Η αποπομπή Κράτους-μέλους | Σελ. 89 |
3.2. Η αυτοτελής επίκληση του άρθρου 2 ΣΕΕ προς θεμελίωση παραβάσεως του ενωσιακού δικαίου | Σελ. 90 |
3.3. Ο έλεγχος νομιμότητας εθνικών μέτρων μέσω της προδικαστικής παραπομπής (reverse solange) | Σελ. 93 |
3.4. Η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ | Σελ. 94 |
3.5. Η Επιτροπή Βενετίας – Επιτήρηση σε σχέση με το Κράτος Δικαίου | Σελ. 95 |
3.6. Η ίδρυση ενωσιακού οργανισμού παρακολούθησης | Σελ. 96 |
3.7. Η αξιολόγηση από τα Κράτη-μέλη (peer review) – Επιβολή κυρώσεων από Κράτη-μέλη (Horizontal Solange) | Σελ. 97 |
3.8. Ταξινόμηση των προτάσεων | Σελ. 98 |
4. Συμπεράσματα | Σελ. 99 |
5. Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Ένα «νέο πλαίσιο» της ΕΕ για την διασφάλιση του Κράτους Δικαίου στα Κράτη-μέλη (Μ. Δ. Χρυσομάλλης) | |
1. Εισαγωγικά | Σελ. 101 |
2. Σκοποί του «νέου πλαισίου» | Σελ. 105 |
3. Πεδίο εφαρμογής: οι συστημικές απειλές κατά του Κράτους Δικαίου | Σελ. 106 |
4. Η λειτουργία του «νέου πλαισίου» | Σελ. 107 |
5. Το «νέο πλαίσιο» και η σχέση του με τα υπόλοιπα διαθέσιμα μέσα | Σελ. 111 |
6. Η υποδοχή του «νέου πλαισίου» - αξιολόγηση | Σελ. 111 |
7. Συμπεράσματα | Σελ. 116 |
6. Κράτος Δικαίου και Χώρος Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης (Β. Τζώρτζη) | |
1. Εισαγωγή | Σελ. 119 |
2. Κράτος-δικαίου και συστήματα καταχώρησης προσωπικών δεδομένων στις πολιτικές του Χώρου (VIS, SIS, Eurodac) | Σελ. 121 |
3. Οι ελάχιστες προδιαγραφές για τη διαδικασία χορήγησης του καθεστώτος του πρόσφυγα | Σελ. 125 |
4. Η Αστυνομική και Δικαστική Συνεργασία σε Ποινικές Υποθέσεις και το Κράτος-δικαίου | Σελ. 126 |
4.1. Το Ευρωπαϊκό Ένταλμα Σύλληψης | Σελ. 126 |
4.2. Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας | Σελ. 128 |
5. Συμπεράσματα | Σελ. 130 |
7. Η δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις εντός της ΕΕ υπό το πρίσμα της αρχής του Κράτους Δικαίου. Το παράδειγμα του Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης (Ι. Κυριτσάκη) | |
1. Εισαγωγή | Σελ. 131 |
2. Αλληλεπίδραση της έννοιας του Κράτους Δικαίου με την Δικαστική Συνεργασία σε Ποινικές Υποθέσεις | Σελ. 134 |
3. Κράτος Δικαίου και νομικό πλαίσιο της Δικαστικής Συνεργασίας σε Ποινικές Υποθέσεις εντός της Ένωσης | Σελ. 135 |
3.1. Το εγγυητικό θεσμικό πλαίσιο Συνθήκης Λισαβόνας | Σελ. 135 |
3.2. Άρθρο 6 ΣΕΕ, αρχή αμοιβαίας αναγνώρισης και Κράτος Δικαίου | Σελ. 136 |
4. Ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης, θεμελιώδη δικαιώματα και Κράτος Δικαίου | Σελ. 137 |
4.1. Προτάσεις Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου | Σελ. 139 |
4.2. Η νομολογιακή τοποθέτηση του Δικαστηρίου της ΕΕ | Σελ. 140 |
5. Συμπεράσματα | Σελ. 141 |
8. Ζητήματα σχετικά με την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων κατά την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού της ΕΕ (Δ. Βουγιούκας) | |
1. Εισαγωγή | Σελ. 142 |
2. Το γενικό νομοθετικό πλαίσιο της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων κατά την εφαρμογή των ενωσιακών κανόνων ανταγωνισμού | Σελ. 144 |
2.1. Το ευρωπαϊκό σύστημα προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων | Σελ. 144 |
2.2. Σχέση ενωσιακού δικαίου ανταγωνισμού προς τα εθνικά δίκαια | Σελ. 145 |
2.3. Επιβολή κυρώσεων για παραβάσεις κανόνων ανταγωνισμού και τα δικαιώματα υπεράσπισης | Σελ. 147 |
2.4. Οι υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος | Σελ. 150 |
3. Η νομολογιακή έκταση της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων κατά την εφαρμογή των ενωσιακών κανόνων ανταγωνισμού | Σελ. 151 |
3.1. Η έκταση της κατοχύρωσης του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη και της ισότητας των όπλων | Σελ. 151 |
3.2. Δικαίωμα ανεμπόδιστης πρόσβασης στη δικαστική προστασία και εύλογη διάρκεια της δίκης | Σελ. 152 |
3.3. Η κατανομή του βάρους απόδειξης σε υποθέσεις ανταγωνισμού | Σελ. 153 |
3.4. Ζητήματα σχετικά με την πρόσβαση σε έγγραφα και το επαγγελματικό απόρρητο στα πλαίσια των ελέγχων της Επιτροπής για την εφαρμογή των ενωσιακών κανόνων ανταγωνισμού | Σελ. 154 |
4. Συμπέρασμα | Σελ. 156 |
9. Ευρωπαϊκή Οικονομική Διακυβέρνηση: Ζητήματα Δημοκρατίας και σεβασμού των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (Μ. Δ. Χρυσομάλλης) | Σελ. 157 |
1. Εισαγωγή | Σελ. 158 |
2. Ευρωπαϊκή Οικονομική Διακυβέρνηση: πρόσφατες εξελίξεις | Σελ. 160 |
3. Ζητήματα τριβής της ΕΟΔ με τη Δημοκρατία, το Κράτος Δικαίου και τα Θεμελιώδη Δικαιώματα | Σελ. 165 |
3.1. Εισαγωγικές Παρατηρήσεις | Σελ. 165 |
3.2. Η ροπή προς την διακυβερνητικότητα | Σελ. 168 |
3.3. Η πολυπλοκότητα, η μείωση της διαφάνειας και της αναγνωσιμότητας του ενωσιακού νομικού πλαισίου | Σελ. 173 |
3.4. Η στενή σχέση του ΕΜΣ με το ΔΝΤ | Σελ. 174 |
3.5. Η επικράτηση ενός «τεχνοκρατικού αυτοματισμού» στο συντονισμό και την εποπτεία των Οικονομικών Πολιτικών των Κρατών-μελών | Σελ. 176 |
3.6. Η διαχείριση της κρίσης και ο σεβασμός των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων | Σελ. 178 |
4. Ο Εκδημοκρατισμός της ΟΝΕ και της Ευρωζώνης: εναλλακτικά σενάρια | Σελ. 184 |
4.1. Η ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου | Σελ. 187 |
4.2. Η ενίσχυση του ρόλου των εθνικών Κοινοβουλίων | Σελ. 188 |
4.3 Η ενίσχυση της διακοινοβουλευτικής συνεργασίας Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και εθνικών Κοινοβουλίων | Σελ. 190 |
4.4. Η οικοδόμηση ενός Ευρωπαϊκού Πολιτικού Χώρου | Σελ. 191 |
4.5. Ο αντίλογος: δεν απαιτείται κάποια ιδιαίτερη ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμοποίησης της ΟΝΕ | Σελ. 192 |
5. Συμπεράσματα | Σελ. 195 |
10. Κράτος Δικαίου και ανθρώπινα δικαιώματα στην εξωτερική δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ι. Κυριτσάκη) | |
1. Εισαγωγή | Σελ. 198 |
2. Ενωσιακοί μηχανισμοί προστασίας του Κράτους Δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε τρίτες χώρες | Σελ. 201 |
2.1. Διεξαγωγή πολιτικού διαλόγου | Σελ. 201 |
2.2. Χρηματοδότηση πρωτοβουλιών που σχετίζονται με την προαγωγή της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου | Σελ. 202 |
2.3. Εκλογική επιτήρηση από την ΕΕ σε τρίτες χώρες | Σελ. 203 |
2.4. Αναστολή χορήγησης προνομίων και ενισχύσεων | Σελ. 204 |
2.5. Ρήτρες προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε διεθνείς συμφωνίες της Ένωσης | Σελ. 204 |
3. Η θέση της ενωσιακής εξωτερικής πολιτικής προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπό αμφισβήτηση | Σελ. 208 |
3.1. Οι αντιρρήσεις των αναπτυσσόμενων χωρών | Σελ. 208 |
3.2. Οι θέσεις των Οργανώσεων Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων | Σελ. 209 |
3.3. Τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου | Σελ. 210 |
3.4. Οι Ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής | Σελ. 210 |
3.5. Η νομολογιακή τοποθέτηση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης | Σελ. 211 |
4. Συμπεράσματα | Σελ. 213 |
11. Η αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ και το Κράτος Δικαίου (Ε. Σιδηροπούλου) | |
1. Η αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ: σκοπός, μέσα, και διάρθρωση | Σελ. 214 |
2. Η σύνδεση της αναπτυξιακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις ευρωπαϊκές αξίες | Σελ. 219 |
3. Ο έλεγχος του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων | Σελ. 223 |
3.1. Ο έλεγχος στα αυτόνομα μέτρα της ΕΕ | Σελ. 223 |
3.2. Ο έλεγχος στα συμβατικά μέσα της ΕΕ | Σελ. 225 |
4. Ελεγκτικά μέσα του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων | Σελ. 226 |
5. Αποτελέσματα σε περίπτωση παραβίασης της υποχρέωσης σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του Κράτους Δικαίου | Σελ. 228 |
6. Συμπεράσματα | Σελ. 234 |
7. Παράρτημα | Σελ. 235 |
Νομολογία του Δικαστηρίου για το Κράτος Δικαίου | Σελ. 239 |
Βιβλιογραφία | |
Ι. Ελληνόγλωσση | Σελ. 241 |
ΙΙ. Ξενόγλωσση | Σελ. 243 |
Αλφαβητικό Ευρετήριο | Σελ. 257 |