Back to Top
Η ΑΙΧΜΗΡΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΩΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ
Κωδικός Προϊόντος:
14677
- Έκδοση: 2014
- Σχήμα: 17Χ24
- Σελίδες: 356
- ISBN: 978-960-562-228-2
- Δείτε ένα απόσπασμα
- Black friday εκδόσεις: 30%
Αντικείμενο και στόχος της παρούσας μελέτης είναι η ανάδειξη των περιπτώσεων που η αιχμηρή κριτική προστατεύεται ως συνταγματικό δικαίωμα και υπερισχύει όταν συγκρούεται με το δικαίωμα του θιγομένου στην προστασία της τιμής του. Στην ελληνική νομολογία έχει χαθεί η ισορροπία κατά τη χάραξη των ορίων της επιτρεπτής κριτικής, με αποτέλεσμα να πριμοδοτείται απροκάλυπτα το δικαίωμα στην προστασία της τιμής έναντι της ελευθερίας της έκφρασης. Αυτή η τάση της νομολογίας παραγνωρίζει το θεμελιώδη ελεγκτικό ρόλο του τύπου σε μία δημοκρατική κοινωνία. Η οξεία κριτική των εκλεγμένων και εν γένει δημοσίων λειτουργών επιβάλλεται, ώστε να μπορούν οι πολίτες να αξιολογήσουν την ικανότητά τους για το δημόσιο ρόλο που έχουν ή θέλουν να αναλάβουν και συνακόλουθα να συμμετέχουν ενεργά στη λήψη των πολιτικών αποφάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, επιχειρείται η αποκρυστάλλωση των νομολογιακών κριτηρίων που καθιστούν επιτρεπτή την αιχμηρή κριτική και αντικατοπτρίζουν τη θέση της στο δικαιικό σύστημα ως συνταγματικό δικαίωμα. Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί να λειτουργήσει ως πρακτικός οδηγός για το δημοσιογράφο και όποιον γενικότερα επιθυμεί να σχολιάζει τα πολιτικά δρώμενα, δίχως το φόβο ποινικών διώξεων ή καταδίκης σε καταβολή υπέρογκων αποζημιώσεων.
Εξετάζεται η νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Ουάσιγκτον και του Δικαστηρίου του Στρασβούργου σε σύγκριση με την ελληνική νομολογία, ώστε να διαπιστωθεί εάν η τελευταία ακολουθεί τις γενικές αρχές που έχει υιοθετήσει η νομολογία των ως άνω ανωτάτων δικαστηρίων για την προστασία της ελευθερίας του λόγου και του τύπου. Τα ανώτατα αυτά δικαστήρια έχουν υιοθετήσει σαφή κριτήρια τα οποία καθορίζουν - συνήθως με μαθηματική ακρίβεια - το αποτέλεσμα της κρίσης τους. Η συνδρομή του κριτηρίου του δημοσίου προσώπου, του θέματος δημοσίου ενδιαφέροντος, της καλής πίστης και της φύσης της επίδικης δήλωσης ως προστατευτέας γνώμης οδηγεί στην παροχή προβαδίσματος στον πολιτικό λόγο. Σε αντίθεση με την νομολογία των εν λόγω ανωτάτων δικαστηρίων όπου η προνομιακή μεταχείριση του τύπου είναι αποτέλεσμα της διαπίστωσης της άρρηκτης σχέσης του με την ορθή λειτουργία μίας φιλελεύθερης δημοκρατίας, η ελληνική νομολογία φαίνεται να εθελοτυφλεί όσον αφορά στη θέση που αρμόζει στην ελευθερία του τύπου ως συστατικού στοιχείου του δημοκρατικού πολιτεύματος. Η αυστηρή εφαρμογή της ad hoc στάθμισης, η έλλειψη σταθερών κριτηρίων και η εσφαλμένη ερμηνεία των εφαρμοζόμενων κανόνων δικαίου οδηγεί στη φίμωση του τύπου και στην αυτολογοκρισία. Η παροχή στην ελευθερία του λόγου και του τύπου της προστασίας που της αρμόζει μπορεί να επιτευχθεί σε επίπεδο νομολογίας, με την αξιοποίηση των πορισμάτων της νομολογίας των ανωτάτων δικαστηρίων και ειδικότερα την υιοθέτηση και εφαρμογή των τεσσάρων αυτών νομολογιακών κριτηρίων για τον καθορισμό των επιτρεπτών ορίων της ελευθερίας της πολιτικής πληροφόρησης και κριτικής.
| ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗ Ν.Κ. ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΥ | Σελ. IX |
| ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ | Σελ. XI |
| ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ | Σελ. XVII |
| Ι. Ελληνικές | Σελ. XVII |
| ΙΙ. Ξενόγλωσσες | Σελ. XVIII |
| ΕΙΣΑΓΩΓΗ | Σελ. 1 |
| ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ | |
| Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΙΑΣ ΠΑΛΙΑΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ | |
| Ι. Η αξία της ελευθερίας της έκφρασης | Σελ. 5 |
| ΙΙ. Η τυπική δομή του δικαιώματος | Σελ. 8 |
| ΙΙΙ. Η σχέση μεταξύ δομής και ουσίας | Σελ. 14 |
| Α. Ο κανόνας του πραγματικού δόλου στη νομολογία του ΑΔ | Σελ. 14 |
| Β. Ο κανόνας της επιτακτικής κοινωνικής ανάγκης στη νομολογία του ΕΔΔΑ | Σελ. 20 |
| Γ. Το δικαιολογημένο ενδιαφέρον του κοινού για πληροφόρηση ως κριτήριο στάθμισης στην ελληνική νομολογία | Σελ. 32 |
| ΙV. Συμπέρασμα εισαγωγικού κεφαλαίου | Σελ. 43 |
| ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ | |
| ΤΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ | |
| Ι. Η έννοια του δημοσίου προσώπου ως πυλώνας συνταγματικής προστασίας στη νομολογία του ΑΔ | Σελ. 47 |
| Α. Δημόσιοι λειτουργοί | Σελ. 47 |
| 1) H καθιέρωση του κανόνα του πραγματικού δόλου - Yπόθεση New York Times | Σελ. 47 |
| 2) Ορισμός δημοσίων λειτουργών - Υπόθεση Rosenblaat | Σελ. 54 |
| Β. Δημόσια πρόσωπα | Σελ. 55 |
| 1) Η επέκταση του κανόνα του πραγματικού δόλου στα δημόσια πρόσωπα -Υποθέσεις Butts & Walker | Σελ. 55 |
| 2) Κατηγορίες δημοσίων προσώπων - Υπόθεση Gertz | Σελ. 57 |
| 3) Δημόσια πρόσωπα καθολικής εμβέλειας | Σελ. 63 |
| 4) Δημόσια πρόσωπα περιορισμένης εμβέλειας | Σελ. 67 |
| i) Υπόθεση Firestone | Σελ. 68 |
| ii) Yπόθεση Wolston | Σελ. 70 |
| iii) Υπόθεση Hutchinson | Σελ. 72 |
| iv) Πρακτική εφαρμογή της κατηγορίας του δημοσίου προσώπου περιορισμένης εμβέλειας από τα κατώτερα δικαστήρια | Σελ. 74 |
| 5) Ακούσια δημόσια πρόσωπα | Σελ. 80 |
| 6) Κριτική της εφαρμογής του κανόνα του πραγματικού δόλου στα δημόσια πρόσωπα | Σελ. 86 |
| ΙΙ. Η ιδιότητα του θιγομένου ως κριτήριο στάθμισης στη νομολογία του ΕΔΔΑ | Σελ. 92 |
| Α. Η «κατηγορική προσέγγιση» του ΕΔΔΑ ως προς τα επιτρεπτά όρια κριτικής | Σελ. 92 |
| Β. Πολιτικά πρόσωπα | Σελ. 96 |
| Γ. Φορείς δημόσιας εξουσίας - Συλλογικά πολιτικά όργανα | Σελ. 98 |
| Δ. Πρόσωπα της επικαιρότητας | Σελ. 102 |
| Ε. Δημόσιοι υπάλληλοι | Σελ. 106 |
| III. Η ιδιότητα του θιγομένου ως κριτήριο εξειδίκευσης της έννοιας του δικαιολογημένου ενδιαφέροντος στην ελληνική νομολογία | Σελ. 113 |
| Α. Η «κατηγορική» προσέγγιση της ελληνικής νομολογίας ως προς τα επιτρεπτά όρια κριτικής | Σελ. 113 |
| Β. Πρόσωπα που ασκούν δημόσιο λειτούργημα ή κατέχουν δημόσιο αξίωμα | Σελ. 118 |
| Γ. Πρόσωπα της επικαιρότητας | Σελ. 124 |
| ΙV. Συμπέρασμα πρώτου κεφαλαίου | Σελ. 128 |
| ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ | |
| ΤΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ | |
| Ι. Η έννοια του θέματος δημοσίου ενδιαφέροντος ως πυλώνας συνταγματικής προστασίας στη νομολογία του ΑΔ | Σελ. 131 |
| Α. Το «πείραμα» της Rosenbloom | Σελ. 131 |
| Β. Η υιοθέτηση της κατηγορίας του θέματος δημοσίου ενδιαφέροντος από το ΑΔ | Σελ. 133 |
| 1) Yπόθεση Dun & Bradstreet | Σελ. 133 |
| 2) Υπόθεση Hepps | Σελ. 144 |
| 3) Υπόθεση Phelps | Σελ. 151 |
| 4) Κριτική της εφαρμογής της έννοιας του θέματος δημοσίου ενδιαφέροντος από τη νομολογία του ΑΔ | Σελ. 154 |
| ΙΙ. Η συνεισφορά του δημοσιεύματος σε συζήτηση δημοσίου ενδιαφέροντος ως κριτήριο στάθμισης στη νομολογία του ΕΔΔΑ | Σελ. 157 |
| ΙΙΙ. Το θέμα δημοσίου ενδιαφέροντος ως κριτήριο εξειδίκευσης της έννοιας του δικαιολογημένου ενδιαφέροντος στην ελληνική νομολογία | Σελ. 173 |
| ΙV. Συμπέρασμα δεύτερου κεφαλαίου | Σελ. 183 |
| ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ | |
| ΤΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΚΑΛΗΣ ΠΙΣΤΗΣ | |
| Ι. Η έμμεση επίδραση της καλής πίστης στην εφαρμογή του κανόνα του πραγματικού δόλου | Σελ. 187 |
| ΙΙ. Η τήρηση της υποχρέωσης της καλής πίστης ως πρόκριμα για την παροχή προστασίας στη νομολογία του ΕΔΔΑ | Σελ. 203 |
| ΙΙΙ. Οι συναλλακτικές υποχρεώσεις του τύπου και ιδίως το καθήκον αληθείας ως εξειδίκευση της αρχής της καλής πίστης στην ελληνική νομολογία | Σελ. 219 |
| ΙV. Συμπέρασμα τρίτου κεφαλαίου | Σελ. 234 |
| ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ | |
| ΤΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΙΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ | |
| Ι. Η προστασία των αξιολογικών κρίσεων στη νομολογία του ΑΔ | Σελ. 239 |
| Α. Το προνόμιο του «θετικού σχολίου» | Σελ. 239 |
| Β. H συμβολή του «ρητού» της Gertz στην προστασία της γνώμης | Σελ. 240 |
| Γ. Υπόθεση Milkovich | Σελ. 242 |
| Δ. Η επίδραση της Milkovich στην αμερικανική νομολογία | Σελ. 246 |
| ΙΙ. Η φύση της επίδικης δήλωσης ως κριτήριο στάθμισης στη νομολογία του ΕΔΔΑ | Σελ. 251 |
| ΙΙΙ. Η αντιμετώπιση των αξιολογικών κρίσεων στην ελληνική νομολογία | Σελ. 261 |
| Α. Η έλλειψη συνδρομής ειδικού σκοπού εξύβρισης ως κριτήριο παροχής προστασίας στις αξιολογικές κρίσεις | Σελ. 261 |
| Β. Κριτική της εφαρμογής της έννοιας του ειδικού σκοπού εξύβρισης από την ελληνική νομολογία | Σελ. 274 |
| ΙV. Συμπέρασμα τέταρτου κεφαλαίου | Σελ. 286 |
| ΕΠΙΛΟΓΟΣ | Σελ. 291 |
| ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ | Σελ. 299 |
| Ι. Ελληνική | Σελ. 299 |
| ΙΙ. Ξένη/Ξενόγλωσση | Σελ. 310 |
| ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΑΡΧΩΝ | Σελ. 321 |
| I. EΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ | Σελ. 321 |
| Αρείου Πάγου | Σελ. 321 |
| Συμβουλίου της Επικρατείας | Σελ. 322 |
| Εφετείων | Σελ. 322 |
| Πρωτοδικείων (Πολιτικών/Διοικητικών) | Σελ. 323 |
| ΙΙ. ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΑΡΧΩΝ | Σελ. 323 |
| ΑΠΔΠΧ | Σελ. 323 |
| ΕΣΡ | Σελ. 323 |
| ΙΙΙ. ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΕΔΔΑ | Σελ. 324 |
| ΙV. NΟΜΟΛΟΓΙΑ ΑΔ | Σελ. 328 |
| V. ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΛΟΙΠΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ (Πρωτοβάθμιων/Δευτεροβάθμιων) | Σελ. 329 |
| VI. ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΛΟΡΔΩΝ | Σελ. 334 |