Η ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Ν 4700/2020

Ενιαίο κείμενο Δικονομίας για το Ελεγκτικό Συνέδριο, ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για τον προσυμβατικό έλεγχο, τροποποιήσεις στον Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, διατάξεις για την αποτελεσματική απονομή της δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις

(ΦΕΚ Α΄ 127/29.6.2020)

[Άρθρα 1-323, 340-357]

ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ

ΘΕΣΠΙΣΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Βλ. σχολιασμό άρ. 353 Ν 4700/2020.

Πριν την έναρξη ισχύος του Ν 4700/2020, οι δικονομικές διατάξεις του ΕΣ ήταν διάσπαρτες σε διάφορα νομοθετήματα και συγκεκριμένα:

– στα άρ. 1-123 ΠΔ 1225/1981,

– στα άρ. 1, 4-10, 25, 48, 68-88, 90-91 Ν 4129/2013 (ΚΝΕΣ),

– στα άρ. του ΚΔΔ, στα οποία παρέπεμπτε το άρ. 123 ΠΔ 1225/1981, αποκλειστικά και μόνο σε περίπτωση παντελούς έλλειψης σχετικής ρύθμισης στο ΠΔ 1225/1981,

– στα άρ. άρ. 53, παρ. 3, 63, 64, 65, 335 επ. ΚΠολΔ

Πλέον, ο Ν 4700/2020 ενσωμάτωσε σε ένα ενιαίο κείμενο τις δικονομικές διατάξεις του ΕΣ:

– επαναλαμβάνοντας αυτούσια κάποιες ρυθμίσεις,

– προσθέτοντας νέες ρυθμίσεις, π.χ. προσωρινή δικαστική προστασία, αίτηση καταλογισμού,

– καταργώντας κάποιες ρυθμίσεις, π.χ. ένσταση,

– ρυθμίζοντας ζητήματα με διαφορετικό τρόπο, π.χ., παράβολο.

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Άρθρο 1 ΚΝΕΣ
Αρμοδιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρίου

1. Το Ελεγκτικό Συνέδριο:

ιε) Δικάζει τις υποθέσεις που αναφέρονται στην αστική ευθύνη των πολιτικών και στρατιωτικών δημοσίων υπαλλήλων, καθώς και των υπαλλήλων των ΟΤΑ και των άλλων ΝΠΔΔ για ζημία που προκλήθηκε στο Δημόσιο, στους ΟΤΑ ή σε άλλα ΝΠΔΔ.

ιστ) Δικάζει τις αμφισβητήσεις που ανακύπτουν από τον έλεγχο των λογαριασμών των υπολόγων.

ιζ) Δικάζει τις εφέσεις κατά πράξεων καταλογισμού που εκδίδονται ύστερα από τον έλεγχο της περίπτωσης η’ του άρθρου αυτού.

ιη) Δικάζει τις εφέσεις που υπάγονται με βάση τις κείμενες διατάξεις στην αρμοδιότητά του κατά καταλογιστικών αποφάσεων, οι οποίες εκδίδονται από τους Υπουργούς ή άλλα αρμόδια προς τούτο συλλογικά ή μη όργανα της διοίκησης και αφορούν τη διαχείριση υλικού ή χρημάτων του Δημοσίου ή των ΝΠΔΔ γενικά.

ιθ) Δικάζει τις εφέσεις: αα) κατά των πράξεων των Κλιμακίων και Επιτρόπων του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όπου αυτές προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος, ββ) κατά των πράξεων κανονισμού σύνταξης της Υπηρεσίας Συντάξεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, γγ) κατά των αποφάσεων της Επιτροπής Ελέγχου Πράξεων του άρθρου 1 του ΑΝ 599/1968 (Α΄ 258) και δδ) κατά των πράξεων της Επιτροπής του άρθρου 4 του ΑΝ 599/1968.

κ) Δικάζει τις συνταξιοδοτικές υποθέσεις που αφορούν δημοσίους υπαλλήλους, οι οποίοι από 1.1.2011 υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

κα) Αίρει την αμφισβήτηση ως προς την πραγματική και συντάξιμη υπηρεσία υπαλλήλου για την αυτοδίκαιη απόλυσή του λόγω συμπλήρωσης τριακονταπενταετίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 1 του Ν 1232/1982 (Α΄ 22).

κβ) Δικάζει τις προσφυγές κατά αποφάσεων του Υπουργού Οικονομικών περί επιβολής προστίμου, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 27 παρ. 22 του Ν 2166/1993 (Α΄ 137).

κγ) Δικάζει τις εφέσεις κατά καταλογιστικών αποφάσεων, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 21 παρ. 15 του Ν 2190/1994 (Α΄ 28).

κδ) Δικάζει τις προσφυγές κατά καταλογιστικών αποφάσεων, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 50 παρ. 5 του Ν 2725/1999 (Α΄ 121).

κε) Δικάζει τις εφέσεις κατά αποφάσεων του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με τις οποίες διατάσσεται η επιστροφή από φυσικά ή νομικά πρόσωπα, που θεωρούνται δημόσιοι υπόλογοι, των ποσών που παρανόμως ή αχρεωστήτως εισέπραξαν σε βάρος του Ειδικού Λογαριασμού Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 28 του Ν 2520/1997 (Α΄ 173).

κστ) Αποφαίνεται για υποθέσεις που ανακύπτουν από τον έλεγχο περιουσιακής κατάστασης των προσώπων που αναφέρονται στα άρθρα 2 παρ. 19 και 20, 3 παρ. 13 και 4 παρ. 13 του N 2343/1995 (Α΄ 211), 1 του N 3213/2003 (Α΄ 309) και 1 παρ. 1 του N 4065/2012 (Α΄ 77). [Όπως η περ. κστ΄ της παρ. 1 του άρθρου 1 αντικαταστάθηκε από το άρθρο 33 του Ν 4274/2014 (ΦΕΚ Α΄ 147).]

λ) Δικάζει τα ένδικα βοηθήματα και μέσα κατά καταλογιστικών αποφάσεων του Υπουργού Οικονομικών εις βάρος εκκαθαριστών περιουσιών που περιέρχονται στο Δημόσιο λόγω κληρονομίας, κληροδοσίας ή δωρεάς, καθώς και εκτελεστών διαθηκών, με τις οποίες καταλείπονται στο Δημόσιο, στους ΟΤΑ και σε λοιπά νομικά πρόσωπα, καθώς και σε κοινωφελή ιδρύματα ή σωματεία κληρονομιές ή κληροδοτήματα υπέρ δημόσιων ή κοινωφελών σκοπών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 32, 33, 35, 56, 82, 85 και 102 του ΑΝ 2039/1939 (Α΄ 455).

Άρθρο 1 Ν 4820/2021
Φύση

Το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι το ανώτατο δημοσιονομικό Δικαστήριο και συγχρόνως ο ανώτατος θεσμός δημοσιονομικού ελέγχου στη Χώρα. Αποτελεί πλήρη και αυτοτελή δικαιοδοτικό κλάδο. Η αμιγώς δικαστική του φύση διατηρείται, ανεξάρτητα από τις ειδικότερες αρμοδιότητες που ασκεί.

Άρθρο 2 Ν 4820/2021
Αποστολή

1. Το Ελεγκτικό Συνέδριο ασκεί δικαιοδοτικές, ελεγκτικές και γνωμοδοτικές αρμοδιότητες. Κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων του εγγυάται την τήρηση των αρχών του κράτους δικαίου, της δημοσιονομικής βιωσιμότητας και της δίκαιης δίκης.

2. Το Ελεγκτικό Συνέδριο παρακολουθεί επίσης την τήρηση της νομιμότητας, της κανονικότητας και των αρχών της καλής διακυβέρνησης στο σύνολο των δημόσιων φορέων, και επιτηρεί τους δημόσιους υπολόγους. Ασκεί κάθε συμβατή με τη φύση του αρμοδιότητα που του ανατίθεται με νόμο.

Άρθρο 4 Ν 4820/2021
Εναρμόνιση με διεθνείς αρχές και κανόνες

1. Για τον προγραμματισμό και τη διεξαγωγή των ελέγχων του, το Ελεγκτικό Συνέδριο εναρμονίζεται με τις διεθνώς αναγνωρισμένες καλές πρακτικές ποιότητας.

2. Κατά την άσκηση της δικαιοδοτικής του λειτουργίας, το Ελεγκτικό Συνέδριο φροντίζει, με σεβασμό προς το Σύνταγμα, να τηρούνται οι διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας, ιδίως σχετικώς με την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

3. Αναφορικά με τα φυσικά και νομικά πρόσωπα ή τους δημόσιους φορείς που ελέγχει, καθώς και με τους διαδίκους που υπάγονται στη δικαιοδοσία του, το Ελεγκτικό Συνέδριο ερμηνεύει και εφαρμόζει τον νόμο με πνεύμα δίκαιης ισορροπίας, τηρώντας την αρχή της αναλογικότητας.

Άρθρο 5 Ν 4820/2021
Χάρτες Δεοντολογίας

Η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου εκδίδει Χάρτες Δεοντολογίας, στους οποίους περιλαμβάνονται κατευθύνσεις για την άρση διλημμάτων δεοντολογικής φύσης, που μπορεί να αντιμετωπίζουν οι δικαστικοί λειτουργοί και οι δικαστικοί υπάλληλοι του Συνεδρίου κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

Άρθρο 6 Ν 4820/2021
Σεβασμός της ελευθερίας της πληροφόρησης και προστασία των προσωπικών δεδομένων

Κατά την άσκηση των δικαιοδοτικών, ελεγκτικών και γνωμοδοτικών του αρμοδιοτήτων το Ελεγκτικό Συνέδριο μεριμνά, ώστε ο σεβασμός του δικαιώματος στην προστασία των προσωπικών δεδομένων να εναρμονίζεται με την ελευθερία της πληροφόρησης. Κατά την άσκηση της διοικητικής του λειτουργίας τηρεί τους κανόνες που ισχύουν για κάθε δημόσια υπηρεσία.

Άρθρο 8 Ν 4820/2021
Δικαιοδοτικές αρμοδιότητες

1. Το Ελεγκτικό Συνέδριο δικάζει, σύμφωνα με την περ. στ΄ της παρ. 1 του άρθρου 98 του Συντάγματος, τα ένδικα βοηθήματα και μέσα κατά καταλογιστικών πράξεων ή αποφάσεων που εκδίδονται κατά τον έλεγχο των δημόσιων λογαριασμών και τη λογοδοσία των δημόσιων υπολόγων ή όσων εξομοιώνονται από τον νόμο με αυτούς. Στις αρμοδιότητες αυτές περιλαμβάνονται:

(α) Η εκδίκαση ενδίκων βοηθημάτων και μέσων κατά καταλογιστικών πράξεων ή αποφάσεων των οργάνων της διοίκησης, οι οποίες αφορούν στη διαχείριση υλικού ή χρημάτων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και αυτές που αφορούν στη διαχείριση των επιχορηγήσεων και κάθε είδους χρηματοδοτήσεων από τους ανωτέρω φορείς προς νομικά πρόσωπα ή ιδιώτες.

(β) Η εκδίκαση ενδίκων βοηθημάτων και μέσων κατά πράξεων Κλιμακίου ή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που εκδίδονται κατά τον έλεγχο των λογαριασμών των δημόσιων υπολόγων, των απολογισμών των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης και των επιχορηγήσεων ή χρηματοδοτήσεων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης προς νομικά πρόσωπα και ιδιώτες.

(γ) Η εκδίκαση ενδίκων βοηθημάτων και μέσων κατά πράξεων ή αποφάσεων καταλογισμού που εκδίδονται από Κλιμάκια ή από Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τον έλεγχο του Ειδικού Λογαριασμού Γεωργικών Εγγυήσεων ή που αφορούν σε υπολόγους για παράνομη ή αχρεώστητη πληρωμή σε βάρος του Λογαριασμού αυτού.

(δ) Η εκδίκαση ενδίκων βοηθημάτων και μέσων κατά πράξεων καταλογισμού που εκδίδονται κατ’ εφαρμογή της νομοθεσίας περί απαγόρευσης της πολυθεσίας και της υπέρβασης του ανώτατου ορίου απολαβών.

(ε) Η εκδίκαση ενδίκων βοηθημάτων και μέσων κατά αποφάσεων καταλογισμού που εκδίδονται σε βάρος υπευθύνων για παρανόμως απασχολούμενο προσωπικό σε δημόσιους φορείς.

(στ) Η εκδίκαση ενδίκων βοηθημάτων και μέσων κατά αποφάσεων καταλογισμού που εκδίδονται σε βάρος των δημοσιονομικώς υπευθύνων και των λαβόντων για μη νόμιμες δαπάνες που πληρώθηκαν με οποιονδήποτε τίτλο πληρωμής.

(ζ) Οι διαφορές από τη λογοδοσία μεταξύ δημόσιων φορέων, στους οποίους περιλαμβάνεται και το Δημόσιο, που γεννώνται λόγω της μη προσήκουσας ή για αλλότριο σκοπό διάθεσης από τον έναν του ποσού με το οποίο είχε χρηματοδοτηθεί από τον άλλον.

2. Το Ελεγκτικό Συνέδριο δικάζει επίσης: (α) Ένδικα βοηθήματα και μέσα που έχουν ασκηθεί από όποιον έχει έννομο συμφέρον κατά καταλογιστικών πράξεων ή αποφάσεων, οι οποίες αφορούν στη διαχείριση υλικού, αξιών ή χρημάτων του δημοσίου, οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου που χρηματοδοτούνται από εθνικούς ή ενωσιακούς πόρους, καθώς και αυτών που αφορούν στη διαχείριση επιχορηγήσεων και χρηματοδοτήσεων προς νομικά πρόσωπα ή ιδιώτες, οι οποίες προέρχονται από τους πιο πάνω πόρους (παρ. 1 του άρθρου 68 του Ν 4055/2012, Α’ 51).

(β) Τις υποθέσεις που ανακύπτουν από τον έλεγχο της περιουσιακής κατάστασης των δημόσιων εν γένει λειτουργών και υπαλλήλων, καθώς και των προσώπων που υπόκεινται σε υποχρέωση υποβολής δήλωσης περί την περιουσιακή τους κατάσταση (άρθρο 1 του Ν 3213/2003, Α’ 309 και παρ. 1 του άρθρου 1 του Ν 4065/2012, Α’ 77).

(γ) Ένδικα βοηθήματα και μέσα κατά πράξεων καταλογισμού που εκδίδονται από τον Υπουργό Οικονομικών σε βάρος εκκαθαριστών περιουσίας ή εκτελεστών διαθήκης για έλλειμμα ή ζημία σε περιουσία που καταλείπεται υπέρ φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, ή κοινωφελούς ιδρύματος ή σωματείου με κοινωφελή σκοπό (άρθρο 31 του Ν 4182/2013, Α’ 185).

(δ) Ένδικα βοηθήματα και μέσα κατά αποφάσεων του Υπουργού Οικονομικών περί επιβολής προστίμου σε βάρος των υπεύθυνων φορέων της Γενικής Κυβέρνησης για

καθυστερημένη υποβολή οικονομικών στοιχείων στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (παρ. 22 του άρθρου 27 του Ν 2166/1993, Α’ 137 και παρ. 1 του άρθρου 173 του Ν 4270/2014, Α’ 143).

(ε) Ένδικα βοηθήματα και μέσα κατά των αποφάσεων καταλογισμού που εκδίδονται από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού για μη νόμιμη διάθεση της ληφθείσας επιχορήγησης (παρ. 5 του άρθρου 50 του Ν 2725/1999, Α’ 121).

3. Το Ελεγκτικό Συνέδριο δικάζει, κατά την περ. στ’ της παρ. 1 του άρθρου 98 του Συντάγματος, τις διαφορές από την απονομή σύνταξης στα άμεσα όργανα του Κράτους, σε δημόσιους εν γένει λειτουργούς και υπαλλήλους, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι στρατιωτικοί, καθώς και σε κάθε άλλο πρόσωπο, εφόσον η σύνταξή του βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Στις αρμοδιότητες αυτές περιλαμβάνονται:

(α) Η εκδίκαση ενδίκων βοηθημάτων και μέσων κατά πράξεων ή παραλείψεων των οργάνων του Κράτους ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, οι οποίες εκδίδονται ή αφορούν κανονισμό, εκτέλεση ή πληρωμή σύνταξης των ανωτέρω κατηγοριών προσώπων.

(β) Η εκδίκαση ενδίκων βοηθημάτων και μέσων που αφορούν σε καταλογισμό αχρεωστήτως καταβληθεισών συντάξεων των ανωτέρω κατηγοριών προσώπων.

(γ) Η εκδίκαση ενδίκων βοηθημάτων και μέσων κατά πράξεων ή παραλείψεων των οργάνων του Κράτους ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, οι οποίες εκδίδονται ή αφορούν κανονισμό, εκτέλεση, πληρωμή ή αχρεώστητη καταβολή πολεμικών συντάξεων (ΠΔ 168/2007, Α’ 209), συντάξεων αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και των αγωνιστών κατά της δικτατορίας (Ν 1543/1985, Α’ 73), των αγωνιστών του Εμφυλίου Πολέμου (Ν 1863/1989, Α’ 204), καθώς και των παθόντων από τρομοκρατική πράξη (Ν 1977/1991, Α’ 185).

4. Το Ελεγκτικό Συνέδριο δικάζει, σύμφωνα με την περ. ζ’ της παρ. 1 του άρθρου 98 του Συντάγματος, τις υποθέσεις που αναφέρονται στην αστική ευθύνη των πολιτικών και στρατιωτικών δημόσιων υπαλλήλων, καθώς και των υπαλλήλων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.

5. Στην αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπάγεται και κάθε διαφορά συναφής με αυτές που αναφέρονται στις παρ. 1 έως 4, η οποία υπάγεται στη δικαιοδοσία του με βάση διάταξη νόμου.

Άρθρο 11 Ν 4820/2021
Συνεργασία με ομοειδείς δικαιοδοτικούς και ελεγκτικούς θεσμούς

1. Το Ελεγκτικό Συνέδριο συμμετέχει σε διεθνείς ή περιφερειακές οργανώσεις δικαιοδοτικών και ελεγκτικών θεσμών με ομοειδείς προς αυτό αρμοδιότητες.

2. Το Ελεγκτικό Συνέδριο συνεργάζεται με το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, καθώς και με τους αντίστοιχους ελεγκτικούς θεσμούς των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του άρθρου 287 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

3. Το Ελεγκτικό Συνέδριο συνεργάζεται με το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο για την πραγματοποίηση από το τελευταίο ελέγχων σε εθνικούς φορείς που διαχειρίζονται έσοδα ή έξοδα για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή λαμβάνουν πληρωμές από τον προϋπολογισμό της. Για τον σκοπό αυτόν δύναται να προβαίνει σε ενέργειες προς διευκόλυνση και υποστήριξη των ελέγχων, ιδίως να διαβιβάζει έγγραφα ή πληροφορίες που απευθύνονται από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο προς τους ελεγχόμενους εθνικούς φορείς ή το αντίστροφο. Διατηρώντας την ανεξαρτησία του και σε πνεύμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης, δύναται να παρακολουθεί με εκπροσώπους του τους επιτόπιους ελέγχους του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Ελλάδα.

4. Το Ελεγκτικό Συνέδριο, κατόπιν συμφωνίας συνεργασίας, δύναται να συμμετέχει σε κοινούς ελέγχους με ομοειδείς ελεγκτικούς θεσμούς ή να διενεργεί παράλληλους ελέγχους με όμοιο αντικείμενο ελέγχου.

5. Το Ελεγκτικό Συνέδριο εκτελεί διεθνή εκπαιδευτικά προγράμματα παροχής ελεγκτικής τεχνογνωσίας σε ομοειδείς προς αυτό ελεγκτικούς θεσμούς σύμφωνα με το άρθρο 139.

6. Η Γενική Επιτροπεία της Επικρατείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου συμμετέχει στις διεθνείς και ευρωπαϊκές οργανώσεις αντίστοιχων προς αυτή δικαστικών αρχών, αναπτύσσοντας με τις αρχές αυτές και διμερείς σχέσεις. Συνεργάζεται με αντίστοιχους θεσμούς σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, καθώς και με ευρωπαϊκές και διεθνείς υπηρεσίες για την καταπολέμηση της διαφθοράς.

Άρθρο 2 ΚΝΕΣ
Οργανικές θέσεις

1. Το Ελεγκτικό Συνέδριο αποτελείται από:

α) τον Πρόεδρο

β) οκτώ (8) Αντιπροέδρους

γ) τριάντα (30) Συμβούλους

δ) σαράντα τέσσερις (44) Παρέδρους και

ε) σαράντα πέντε (45) Εισηγητές – δόκιμους Εισηγητές.

2. Στο Ελεγκτικό Συνέδριο υπηρετούν επίσης ένας (1) Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας, ένας (1) Επίτροπος της Επικρατείας με βαθμό Αντιπροέδρου Ελεγκτικού Συνεδρίου και τρεις (3) Αντεπίτροποι της Επικρατείας.

Άρθρο 3 ΚΝΕΣ
Δικαστικοί Σχηματισμοί

Οι αρμοδιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά από διατάξεις του παρόντος ή από διατάγματα που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότησή του, ασκούνται από την Ολομέλεια, τα Τμήματα και τα Κλιμάκια.

Άρθρο 4 ΚΝΕΣ
Ολομέλεια

1. Η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποτελείται από τον Πρόεδρο, τους Αντιπροέδρους και τους Συμβούλους. Για την ύπαρξη απαρτίας απαιτείται να παρίστανται οι μισοί συν ένας από το συνολικό αριθμό των υπαρχόντων μελών της, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου ή του νόμιμου αναπληρωτή του. Ο αριθμός των μελών διατηρείται περιττός με την αποχώρηση του νεότερου Συμβούλου ή, αν αυτός είναι εισηγητής στη δικαζόμενη υπόθεση, με την αποχώρηση του αμέσως αρχαιοτέρου του.

2. Οι συμμετέχοντες στις δημόσιες συνεδριάσεις της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου φορούν τήβεννο, η οποία καθορίζεται με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ύστερα από σύμφωνη γνώμη της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

3. Με απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μπορεί να καθορίζεται ελάσσων και μείζων Ολομέλεια αυτού και οι αρμοδιότητες αυτών. Η ελάσσων Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου συγκροτείται από τον Πρόεδρο και το ένα τρίτο των μελών του και τον γραμματέα. Η μείζων Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου συγκροτείται από το σύνολο των μελών του και τον γραμματέα. Ο αριθμός των μελών της ελάσσονος και της μείζονος Ολομέλειας πρέπει να είναι περιττός.

Στην ελάσσονα και τη μείζονα Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου επιτρέπεται να προβλέπεται και η συμμετοχή δύο Παρέδρων με συμβουλευτική γνώμη.

4. Η ελάσσων Ολομέλεια μπορεί να παραπέμψει υπόθεση στη μείζονα Ολομέλεια. Ο Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου μπορεί να παραπέμπει υπόθεση απευθείας στη μείζονα Ολομέλεια, λόγω μείζονος σπουδαιότητας.

Άρθρο 5 ΚΝΕΣ
Τμήματα

Κάθε Τμήμα αποτελείται από έναν Αντιπρόεδρο ή τον νόμιμο αναπληρωτή του, ως πρόεδρο, δύο Συμβούλους και δύο Παρέδρους. Ο Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου μπορεί να προεδρεύει και σε οποιοδήποτε Τμήμα. Οι Πάρεδροι μετέχουν στα Τμήματα με γνώμη συμβουλευτική.

Άρθρο 8 ΚΝΕΣ
Αρμοδιότητες Τμημάτων –Κλιμακίων και κατανομή δικαστικών λειτουργών

1. Ο αριθμός των Τμημάτων ορίζεται σε επτά.

2. Ο καθορισμός, η συγκρότηση και ο αριθμός των Τμημάτων, οι αρμοδιότητες κάθε Τμήματος, η εσωτερική τους οργάνωση, ο τρόπος διεξαγωγής των εργασιών τους και κάθε άλλη λεπτομέρεια που αφορά στην εύρυθμη λειτουργία τους, καθώς και η σύνθεσή τους με κατανομή σε αυτά των μελών του Ελεγκτικού Συνεδρίου γίνεται σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 23 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών (Ν 1756/1988).

3. Ο αριθμός των Κλιμακίων και οι αρμοδιότητες κάθε Κλιμακίου καθορίζονται με απόφαση της Ολομέλειας που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Με πράξη του Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ορίζονται στην αρχή κάθε δικαστικού έτους οι πρόεδροι με τους αναπληρωτές τους και τα μέλη των Κλιμακίων. Με όμοιες πράξεις του Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου μπορεί να μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια του δικαστικού έτους η σύνθεση των Κλιμακίων, εφόσον τούτο επιβάλλεται από τις ανάγκες της υπηρεσίας.

Άρθρο 12 ΚΝΕΣ
Καθήκοντα Προέδρου – Αντιπροέδρων – Συμβούλων

1. Ο Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εκτός από τα λοιπά καθήκοντά του που ορίζονται στον νόμο αυτόν ή σε άλλες διατάξεις, ασκεί γενική εποπτεία στις εργασίες και στους υπαλλήλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου, διευθύνει τις συνεδριάσεις και τις διασκέψεις και εισηγείται σε όσες υποθέσεις το κρίνει αναγκαίο. Ασκεί επίσης τη διοικητική αρμοδιότητα που του έχει ανατεθεί ύστερα από εξουσιοδότηση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και μπορεί να παραγγείλει την άσκηση πειθαρχικής δίωξης κατά των υπαλλήλων των υπηρεσιών του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με το άρθρο 104 παρ. 5 του Ν 2812/2000 (Α΄ 67).

2. Οι Αντιπρόεδροι διευθύνουν τις εργασίες των Τμημάτων στα οποία προεδρεύουν, συγχρόνως, δε, μπορούν να ασκούν και καθήκοντα Συμβούλου.

3. Ο Πρόεδρος και οι Αντιπρόεδροι του Ελεγκτικού Συνεδρίου δύνανται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους να απευθύνουν ιδιαιτέρως προφορικές συστάσεις και απλές παρατηρήσεις στους δικαστικούς λειτουργούς του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

4. Οι Σύμβουλοι εισηγούνται εγγράφως επί όλων γενικά των δικαστικών και μη υποθέσεων που παραπέμπονται σε αυτούς, με πλήρη έκθεση, η οποία περιλαμβάνει το ιστορικό της υπόθεσης, τα ζητήματα που τυχόν προκύπτουν και την αιτιολογημένη γνώμη τους. Η έκθεση παραμένει στο φάκελο της υπόθεσης.

Άρθρο 13 ΚΝΕΣ
Καθήκοντα Παρέδρων

1. Οι Πάρεδροι μετέχουν ως μέλη στα Κλιμάκια του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Στην περίπτωση αυτή συντάσσουν έγγραφη εισήγηση, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του προηγούμενου άρθρου.

2. Στις συνεδριάσεις των Τμημάτων οι Πάρεδροι μετέχουν με συμβουλευτική ψήφο και ασκούν καθήκοντα εισηγητή της υπόθεσης.

Άρθρο 14 ΚΝΕΣ
Καθήκοντα Εισηγητών

Οι Εισηγητές βοηθούν τους Συμβούλους και τους Παρέδρους στην προπαρασκευή και διάγνωση των υποθέσεων. Ασκούν επίσης τα καθήκοντα που προβλέπονται στο άρθρο 6.

Άρθρο 13 Ν 4820/2021
Οργανικές θέσεις δικαστών

Το Ελεγκτικό Συνέδριο αποτελείται από: (α) τον Πρόεδρο, (β) δέκα (10) Αντιπροέδρους, (γ) σαράντα (40) Συμβούλους, (δ) πενήντα (50) Παρέδρους και (ε) πενήντα (50) Εισηγητές στους οποίους περιλαμβάνονται και οι δόκιμοι Εισηγητές.

Άρθρο 17 Ν 4820/2021
Δικαστικοί και ελεγκτικοί σχηματισμοί, διοικητικές μονάδες

Οι αρμοδιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά από τις διατάξεις του παρόντος, ασκούνται από την Ολομέλεια, τα Τμήματα, τα Κλιμάκια, τις Υπηρεσίες Γενικών Συντονιστών και τις Υπηρεσίες Επιτρόπων.

Άρθρο 18 Ν 4820/2021
Συγκρότηση της Ολομέλειας

1. Η πλήρης Ολομέλεια αποτελείται από τον Πρόεδρο, τους Αντιπροέδρους και τους Συμβούλους.

2. Η Ολομέλεια λειτουργεί σε μείζονα και σε τρεις (3) ελάσσονες σχηματισμούς.

3. Η μείζων Ολομέλεια αποτελείται από τριάντα ένα (31) μέλη και συγκροτείται από τον Πρόεδρο, όλους τους Αντιπροέδρους και από Συμβούλους που προκύπτουν από κλήρωση. Οι κληρωθέντες Σύμβουλοι συμμετέχουν στη μείζονα Ολομέλεια κατά τη διάρκεια ενός (1) δικαστικού έτους. Αν Σύμβουλος δεν κληρωθεί επί δύο (2) συναπτά

έτη, αυτός συμμετέχει υποχρεωτικά στη σύνθεση της Ολομέλειας του τρίτου έτους. Σε περίπτωση αποχώρησης από την υπηρεσία, για οποιονδήποτε λόγο, μέλους της μείζονος Ολομέλειας, διενεργείται συμπληρωματική κλήρωση μεταξύ των μη μετεχόντων σε αυτή μελών, μέχρι να συμπληρωθεί ο αριθμός που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο.

4. Η ελάσσων Ολομέλεια λειτουργεί σε τρεις (3) σχηματισμούς και αποτελείται από δεκαπέντε (15) μέλη. Συγκροτείται από τον Πρόεδρο του Δικαστηρίου, Αντιπροέδρους και Συμβούλους. Όλοι οι Αντιπρόεδροι κατανέμονται με σειρά αρχαιότητας σε καθένα από τους τρεις (3) σχηματισμούς της ελάσσονος Ολομέλειας μέχρι να συμπληρωθεί ο αριθμός τους. Οι Σύμβουλοι προκύπτουν από κλήρωση που διενεργείται κάθε τρία (3) έτη. Αν για τη συγκρότηση των τριών (3) σχηματισμών της ελάσσονος Ολομέλειας απαιτείται Σύμβουλος να συμμετέχει σε δύο από αυτούς, επιλέγεται ο νεότερος Σύμβουλος. Τυχόν πλεονάζοντες Σύμβουλοι κατανέμονται ως αναπληρωματικοί με σειρά αρχαιότητας σε έκαστο από τους τρεις (3) σχηματισμούς. Σε περίπτωση αποχώρησης από την υπηρεσία, για οποιονδήποτε λόγο, μέλους της ελάσσονος Ολομέλειας διενεργείται συμπληρωματική κλήρωση μεταξύ όλων των μελών που δεν μετέχουν ως τακτικά μέλη σε ελάσσονα σχηματισμό. Στην ελάσσονα Ολομέλεια μπορεί να προβλέπεται από τον κανονισμό λειτουργίας του Δικαστηρίου και με τις προϋποθέσεις που τάσσονται σε αυτόν η συμμετοχή μέχρι δύο (2) Παρέδρων με συμβουλευτική γνώμη.

5. Για την ύπαρξη απαρτίας στις περιπτώσεις των παρ. 1 και 2 απαιτείται να παρίστανται οι μισοί συν ένας από τον συνολικό αριθμό των μελών της Ολομέλειας, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου ή του νόμιμου αναπληρωτή του. Ο αριθμός των μελών διατηρείται περιττός με την αποχώρηση του νεότερου Συμβούλου ή,αν αυτός είναι εισηγητής στην κρινόμενη υπόθεση, με την αποχώρησητου αμέσως αρχαιοτέρου του.

6. Κατά τη διάρκεια των δικαστικών διακοπών η Ολομέλεια συγκροτείται από επτά (7) μέλη.

7. Σε έκτακτες περιπτώσεις, δημοσίευση αποφάσεων της Ολομέλειας μπορεί να γίνει από κλιμάκιο πέντε (5) μελών αυτής, που συγκροτείται με απόφαση του Προέδρου.

8. Με απόφαση της πλήρους Ολομέλειας, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μειώνεται ή αυξάνεται ο αριθμός των σχηματισμών της ελάσσονος Ολομέλειας και ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες για την εφαρμογή του παρόντος.

Άρθρο 19 Ν 4820/2021
Κατανομή αρμοδιοτήτων στους σχηματισμούς της Ολομέλειας

1. Οι ελάσσονες σχηματισμοί μπορούν να παραπέμψουν υπόθεση στη μείζονα Ολομέλεια. Ο Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου μπορεί να εισάγει υποθέσεις απευθείας στη μείζονα Ολομέλεια, λόγω μείζονος σπουδαιότητας.

2. Με απόφαση της πλήρους Ολομέλειας, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται οι αρμοδιότητες των σχηματισμών της Ολομέλειας, και ρυθμίζεται κάθε σχετική λεπτομέρεια. Με όμοια απόφαση ορίζονται τα μη δικαιοδοτικά θέματα που υπάγονται στην αρμοδιότητα της πλήρους Ολομέλειας.

Άρθρο 20 Ν 4820/2021
Μη δικαστικές αρμοδιότητες της Ολομέλειας

1. Ο Πρόεδρος δύναται να συγκαλεί την πλήρη Ολομέλεια, προκειμένου αυτή να αποφανθεί και επί κάθε άλλου ζητήματος, πέραν των όσων αναφέρονται ρητά στον παρόντα, εφόσον κρίνει τούτο αναγκαίο, λόγω της σοβαρότητας και του χαρακτήρα του ζητήματος ως γενικότερου ενδιαφέροντος.

2. Ο Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας μπορεί να ζητήσει από τον Πρόεδρο τη σύγκληση της πλήρους Ολομέλειας για ζητήματα όμοιας φύσης με εκείνα της παρ. 1.

3. Η σύγκληση της πλήρους Ολομέλειας για τα ζητήματα της παρ. 1 είναι υποχρεωτική, εφόσον αυτή ζητηθεί εγγράφως από το ένα τρίτο (1/3) των μελών της. Αν δεν συγκληθεί εντός πέντε (5) ημερών, εκείνοι που ζήτησαν τη σύγκλησή της μπορούν να τη συγκαλέσουν με αίτησή τους, η οποία γνωστοποιείται σε όλα τα μέλη της.

Άρθρο 21 Ν 4820/2021
Λήψη αποφάσεων από την πλήρη Ολομέλεια

1. Η πλήρης Ολομέλεια αποφαίνεται για τα ζητήματα της παρ. 1 του άρθρου 20 κατά πλειοψηφία των παρόντων μελών της.

2. Αν κατά την ψηφοφορία σχηματισθούν περισσότερες από δύο γνώμες και δεν σχηματίζεται πλειοψηφία, όσοι έχουν μεμονωμένη γνώμη ή τάχθηκαν υπέρ της ασθενέστερης οφείλουν να προσχωρήσουν σε μία από τις επικρατέστερες. Ο προεδρεύων στη διάσκεψη μπορεί να παρατείνει τη διάσκεψη ή να την επαναλάβει, αν διαπιστώσει ότι οι γνώμες που έχουν σχηματισθεί είναι περισσότερες από δύο με μικρή αριθμητική διαφορά μεταξύ τους. Αν περισσότερες από τις ασθενέστερες γνώμες συγκεντρώσουν ίσο αριθμό ψήφων, καθορίζεται με ψηφοφορία ο αποκλεισμός της μίας από αυτές και εκείνοι που την ακολούθησαν, οφείλουν να προσχωρήσουν σε μία από τις άλλες γνώμες, μέχρι να σχηματισθεί πλειοψηφία.

Άρθρο 22 Ν 4820/2021
Αριθμός Τμημάτων του Δικαστηρίου

Στο Ελεγκτικό Συνέδριο λειτουργούν δέκα (10) Τμήματα. Από αυτά, επτά (7) ασκούν δικαιοδοτικές αρμοδιότητες, δύο (2) είναι Τμήματα με ελεγκτικές αρμοδιότητες και ένα (1) Τμήμα είναι αρμόδιο για την εκπόνηση των μελετών και γνωμοδοτήσεων του Δικαστηρίου.

Άρθρο 23 Ν 4820/2021
Συγκρότηση και σύνθεση των Τμημάτων

1. Κάθε Τμήμα αποτελείται από έναν (1) Αντιπρόεδρο ή τον νόμιμο αναπληρωτή του, ως Πρόεδρο, δύο (2) Συμβούλους και δύο (2) Παρέδρους. Ο Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου μπορεί να προεδρεύει και σε οποιοδήποτε Τμήμα. Οι Πάρεδροι μετέχουν στα Τμήματα με γνώμη συμβουλευτική. Όταν το Τμήμα λειτουργεί με επταμελή σύνθεση, προστίθενται στη σύνθεσή του δύο (2) Σύμβουλοι.

2. Η σύνθεση των Τμημάτων καθορίζεται κάθε έτος με απόφαση της Ολομέλειας, η οποία δημοσιεύεται, όπως ειδικότερα ορίζεται στον Κανονισμό Λειτουργίας του Δικαστηρίου.

3. Με απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθορίζονται ο αριθμός και η σύνθεση των Τμημάτων κατά τις δικαστικές διακοπές.

Άρθρο 24 Ν 4820/2021
Αρμοδιότητες των Τμημάτων με δικαιοδοτικές αρμοδιότητες

1. Η κατανομή των υποθέσεων δικαιοδοσίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου στα επτά (7) Τμήματα του Δικαστηρίου με δικαστικές αρμοδιότητες γίνεται ως εξής:

(α) Πρώτο Τμήμα: Οι καταλογιστικές διαφορές Δημοσίου και νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου που ανήκουν στο Δημόσιο, καθώς και οι διαφορές από επιχορηγήσεις και κάθε είδους χρηματοδοτήσεις του Δημοσίου προς νομικά πρόσωπα ή ιδιώτες.

(β) Δεύτερο Τμήμα: Οι καταλογιστικές διαφορές οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου που ανήκουν σε αυτά, καθώς και οι διαφορές από επιχορηγήσεις και κάθε είδους χρηματοδοτήσεις των ανωτέρω προς νομικά πρόσωπα ή ιδιώτες.

(γ) Τρίτο Τμήμα: Εφέσεις και εφέσεις αγωγές σε συνταξιοδοτικές υποθέσεις πολιτικών συνταξιούχων.

(δ) Τέταρτο Τμήμα: Αγωγές σε συνταξιοδοτικές υποθέσεις πολιτικών συνταξιούχων.

(ε) Πέμπτο Τμήμα: Εφέσεις και εφέσεις αγωγές σε συνταξιοδοτικές υποθέσεις στρατιωτικών συνταξιούχων.

(στ) Έκτο Τμήμα: Αγωγές σε συνταξιοδοτικές υποθέσεις στρατιωτικών συνταξιούχων.

(ζ) Έβδομο Τμήμα: Οι διαφορές από την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου και οι καταλογιστικές διαφορές από δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις σε βάρος υπόχρεων δημόσιας λογοδοσίας.

2. Το τεκμήριο της αρμοδιότητας για τις καταλογιστικές διαφορές ορίζεται υπέρ του Πρώτου Τμήματος και για τις συνταξιοδοτικές διαφορές υπέρ του Τρίτου. Το γενικό τεκμήριο αρμοδιότητας ορίζεται υπέρ του Έβδομου Τμήματος.

3. Με απόφαση της Ολομέλειας, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί, με κριτήρια τη λειτουργικότητα και την επιτάχυνση στην απονομή της δικαιοσύνης, να ανακατανέμονται στα επτά (7) Τμήματα οι κατηγορίες διαφορών που υπάγονται στη δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να ρυθμίζεται κάθε άλλο θέμα σχετικό με τη λειτουργία των Τμημάτων.

Άρθρο 25 Ν 4820/2021
Τήβεννος

Κατά τις δημόσιες συνεδριάσεις της Ολομέλειας και των Τμημάτων του Ελεγκτικού Συνεδρίου οι δικαστικοί λειτουργοί και οι γραμματείς φορούν τήβεννο, η οποία καθορίζεται

με Προεδρικό Διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης και σύμφωνη γνώμη της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Άρθρο 31 Ν 4820/2021
Καθήκοντα Προέδρου

Ο Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου: (α) ασκεί γενική εποπτεία στις δικαιοδοτικές, ελεγκτικές και γνωμοδοτικές εργασίες του Ελεγκτικού Συνεδρίου,

(β) διευθύνει τις συνεδριάσεις και τις διασκέψεις της Ολομέλειας του Δικαστηρίου,

(γ) συγκροτεί ομάδες εργασίας από δικαστικούς λειτουργούς για την επεξεργασία μείζονος σημασίας θεμάτων οργανωτικού χαρακτήρα,

(δ) αναθέτει ειδικά καθήκοντα σε υπαλλήλους ή μετακινεί υπαλλήλους, ύστερα από γνώμη του αρμόδιου Γενικού Συντονιστή, αν κρίνει ότι οι ανάγκες της υπηρεσίας το επιβάλλουν,

(ε) μπορεί να απευθύνει συστάσεις και οδηγίες στους υπαλλήλους για την αποτελεσματική άσκηση της ελεγκτικής λειτουργίας του Συνεδρίου και των διοικητικών αρμοδιοτήτων αυτού,

(στ) μπορεί να παραγγείλει την άσκηση πειθαρχικής δίωξης κατά των υπαλλήλων του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Ο Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου μπορεί να ζητεί για την άσκηση των καθηκόντων του την επικουρία Εισηγητών ή Παρέδρων.

Άρθρο 32 Ν 4820/2021
Καθήκοντα Αντιπροέδρων

Οι Αντιπρόεδροι του Ελεγκτικού Συνεδρίου διευθύνουν τις εργασίες των Τμημάτων στα οποία προεδρεύουν, ενώ συγχρόνως επιτρέπεται να ασκούν και καθήκοντα Συμβούλου. Μπορούν να ζητούν για την άσκηση των καθηκόντων τους την επικουρία Εισηγητών ή Παρέδρων που υπηρετούν στο Τμήμα τους.

Άρθρο 33 Ν 4820/2021
Καθήκοντα Συμβούλων

Οι Σύμβουλοι μετέχουν ως μέλη στην Ολομέλεια και τα Τμήματα και εισηγούνται επί όλων των δικαστικών και μη υποθέσεων που παραπέμπονται σε αυτούς. Ασκούν επίσης τα καθήκοντα που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 28.

Άρθρο 34 Ν 4820/2021
Καθήκοντα Παρέδρων

1. Οι Πάρεδροι μετέχουν ως μέλη στα Κλιμάκια του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

2. Στις συνεδριάσεις των Τμημάτων οι Πάρεδροι ασκούν καθήκοντα εισηγητή της υπόθεσης και μετέχουν με συμβουλευτική γνώμη. Με αποφασιστική ψήφο μετέχουν στους μονομελείς σχηματισμούς και στη διαδικασία σε συμβούλιο του άρθρου 91 του Ν 4700/2020 (Α’ 127).

Άρθρο 35 Ν 4820/2021
Καθήκοντα Εισηγητών

Οι Εισηγητές επικουρούν τους Αντιπροέδρους, τους Συμβούλους και τους Παρέδρους στην προπαρασκευή και διάγνωση των υποθέσεων. Μετέχουν επίσης ως μέλη στα Κλιμάκια του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Το ΕΣ, εφόσον στον νόμο που διέπει τη σχέση δεν ορίζεται διαφορετικά, μπορεί:

(α) Να κρίνει παρεμπιπτόντως ζητήματα της δικαιοδοσίας των πολιτικών ή διοικητικών δικαστηρίων, υπό την προϋπόθεση ότι:

– από τα ζητήματα αυτά εξαρτάται η επίλυση της ένδικης διαφοράς,

– τα ζητήματα αυτά δεν έχουν κριθεί με δύναμη δεδικασμένου σε δίκη που εκκρεμεί στο κατά δικαιοδοσία αρμόδιο Δικαστήριο.

(β) Να αναστείλει την πρόοδο της δίκης, υπό την προϋπόθεση ότι:

– από τα ζητήματα αυτά εξαρτάται η επίλυση της ένδικης διαφοράς,

– τα ζητήματα αυτά πρόκειται να κριθούν με δύναμη δεδικασμένου σε δίκη που εκκρεμεί στο κατά δικαιοδοσία αρμόδιο Δικαστήριο,

– από την αναβολή δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος για τα συμφέροντα των διαδίκων.

Ως εκ τούτου,

1. Αν το παρεμπίπτον ζήτημα έχει ήδη κριθεί με δύναμη δεδικασμένου από το κατά δικαιοδοσία αρμόδιο Δικαστήριο, το ΕΣ δεσμεύεται από αυτήν την κρίση και δεν μπορεί να κρίνει διαφορετικά.

2. Αν το παρεμπίπτον ζήτημα πρόκειται να κριθεί με δύναμη δεδικασμένου σε δίκη που εκκρεμεί στο κατά δικαιοδοσία αρμόδιο Δικαστήριο, το ΕΣ μπορεί κατ’ ευχέρεια είτε να κρίνει παρεμπιπτόντως το ζήτημα, είτε να αναστείλει την πρόοδο της δίκης. Ωστόσο, το ΕΣ δεν έχει διακριτική ευχέρεια, αλλά υποχρέωση να κρίνει παρεμπιπτόντως το ζήτημα, αν:

– από την αναβολή, θα υπάρξει άμεσος κίνδυνος για τα συμφέροντα των διαδίκων,

– το παρεμπίπτον ζήτημα ούτε έχει κριθεί, ούτε πρόκειται να κριθεί από άλλο κατά δικαιοδοσία αρμόδιο Δικαστήριο.

Το ζήτημα που κρίθηκε παρεμπιπτόντως από το ΕΣ, δημιουργεί δεδικασμένο (άρ. 303, παρ. 2, εδ. β Ν 4700/2020).

Το ΕΣ δεσμεύεται από το δεδικασμένο όχι μόνον των αποφάσεων της δικαιοδοσίας του (βλ. άρ. Ν 4700/2020), αλλά και από το δεδικασμένο:

– Των αποφάσεων του Ειδικού Δικαστηρίου του άρ. 88 παρ. 2 Σ ως προς το νομικό ζήτημα που επέλυσε με την απόφασή του.

– Των αποφάσεων του ΣτΕ και των λοιπών διοικητικών δικαστηρίων, κατά το μέρος που αυτές αποτελούν δεδικασμένο, σύμφωνα με όσα ορίζουν οι σχετικές διατάξεις.

– Των αποφάσεων των πολιτικών δικαστηρίων, οι οποίες σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις ισχύουν έναντι όλων. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις τέτοιων erga omnes αποφάσεων πολιτικών δικαστηρίων είναι: ι) ζητήματα οικογενειακά, όπως η πατρότητα, η αναγνώριση τέκνου κτλ, ιι) ζητήματα ακύρωσης γάμου ή διαζυγίου, ιιι) αποφάσεις περί αφάνειας, ιν) αποφάσεις περί ερμηνείας διαθήκης.

– Των αμετάκλητων καταδικαστικών αποφάσεων των ποινικών δικαστηρίων ως προς τις διαπιστώσεις συγκεκριμένων πραγματικών περιστατικών, στα οποία θεμελιώνεται η κρίση επί της ενοχής του κατηγορουμένου.

– Των αμετάκλητων αθωωτικών αποφάσεων των ποινικών δικαστηρίων.

– Των βουλευμάτων που αποφαίνονται αμετάκλητα να μη γίνει η κατηγορία, εκτός αν η αθώωση ή η απαλλαγή στηρίχθηκε σε έλλειψη αντικειμενικών ή υποκειμενικών στοιχείων που δεν αποτελούν προϋπόθεση εφαρμογής του νόμου στην ένδικη διαφορά ενώπιον του ΕΣ. Π.χ. τα αμετάκλητα βουλεύματα δικαστικού συμβουλίου περί οριστικής παύσης της ποινικής δίωξης λόγω παραγραφής δεν δεσμεύουν το ΕΣ, δεδομένου ότι τέτοιο βούλευμα ερείδεται στην εξάλειψη του αξιόποινου της πράξης και όχι σε εκτίμηση για την διάπραξη ή μη του αδικήματος.

– Των αποφάσεων των αλλοδαπών πολιτικών δικαστηρίων, εφόσον: 1) αποτελεί δεδικασμένο σύμφωνα με το δίκαιο του τόπου όπου εκδόθηκε, 2) η υπόθεση, κατά τις διατάξεις του ελληνικού δικαίου, υπαγόταν στη δικαιοδοσία των δικαστηρίων του κράτους, στο οποίο ανήκει το Δικαστήριο που εξέδωσε την απόφαση, 3) ο διάδικος που νικήθηκε δεν στερήθηκε το δικαίωμα της υπεράσπισης και γενικά της συμμετοχής στη δίκη, εκτός αν η στέρηση έγινε σύμφωνα με διάταξη που ισχύει και για τους υπηκόους του κράτους στο οποίο ανήκει το Δικαστήριο που εξέδωσε την απόφαση, 4) δεν είναι αντίθετη προς απόφαση ελληνικού δικαστηρίου που εκδόθηκε στην ίδια υπόθεση και αποτελεί δεδικασμένο για τους διαδίκους μεταξύ των οποίων εκδόθηκε η απόφαση του αλλοδαπού δικαστηρίου και 5) δεν είναι αντίθετη προς τα χρηστά ήθη ή προς τη δημόσια τάξη.

Το ΕΣ λαμβάνει υπόψη του το δεδικασμένο και αυτεπάγγελτα, εφόσον τούτο προκύπτει από τα στοιχεία της δικογραφίας. Κατά μείζονα λόγο μπορεί να προταθεί από τους διαδίκους σε κάθε στάση της δίκης, ακόμα και με υπόμνημα.

Όταν το ΕΣ δεν δεσμεύεται από το δεδικασμένο άλλων δικαστηρίων, πρέπει να το αιτιολογήσει. Όταν, πράγματι, το ΕΣ δεσμεύεται από το δεδικασμένο άλλων δικαστηρίων, αρκεί η παράθεση των σκέψεων της απόφασης του δικαστηρίου άλλης δικαιοδοσίας.

Προϋπόθεση του παραδεκτού του εκάστοτε ένδικου βοηθήματος ή μέσου είναι η δικαιοδοσία, η οποία και ελέγχεται αυτεπάγγελτα.

Αιτήσεις δικαστικής προστασίας που:

– Υπάγονται στη δικαιοδοσία του ΕΣ και κατατίθενται ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων, απορρίπτονται ως απαράδεκτες λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας. Το απορριφθέν ως απαράδεκτο, λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας, ένδικο βοήθημα μπορεί να ασκηθεί ενώπιον του ΕΣ εντός προθεσμίας δύο (2) μηνών από την επίδοση της τελεσίδικης απορριπτικής απόφασης στον ενδιαφερόμενο ή από την τελεσιδικία της επιδοθείσας πρωτόδικης απόφασης. Λογίζεται ως προς όλες τις έννομες συνέπειές του ότι ασκήθηκε κατά τον χρόνο της άσκησης εκείνου που απορρί­φθηκε.

– Υπάγονται στη δικαιοδοσία του ΕΣ και κατατίθενται ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων, παραπέμπονται, βάσει του άρ. 12 ΚΔΔ, στο ΕΣ. Ωστόσο, το ΕΣ κρίνει ελεύθερα, εάν υπόθεση που παραπέμφθηκε σε αυτό από άλλο Δικαστήριο υπάγεται στη δικαιοδοτική του αρμοδιότητα.

– Υπάγονται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων και κατατίθενται στο ΕΣ, απορρίπτονται ως απαράδεκτες λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας. Η εν λόγω απόφαση κοινοποιείται, με επιμέλεια της γραμματείας, στους διαδίκους και στον ΓΕΕ (βλ. και ά.ρ 295, παρ. 5 Ν 4700/2020), οι οποίοι μπορούν να την προσβάλουν με αίτηση αναίρεσης.

– Υπάγονται στη δικαιοδοσία των διοικητικών δικαστηρίων και κατατίθενται στο ΕΣ, παραπέμπονται στο αρμόδιο διοικητικό Δικαστήριο. Η εν λόγω απόφαση κοινοποιείται, με επιμέλεια της γραμματείας, στους διαδίκους και στον ΓΕΕ (βλ. και

ά.ρ 295, παρ. 5 Ν 4700/2020), οι οποίοι μπορούν να την προσβάλουν με αίτηση αναίρεσης. Να σημειωθεί ότι το άρ. 6, παρ. 2 Ν 4700/2020 εφαρμόζεται μόνον, όταν το ένδικο βοήθημα ασκείται το πρώτον ενώπιόν του ΕΣ και διαπιστώνεται ότι δεν έχει δικαιοδοσία για την εκδίκασή του. Δεν εφαρμόζεται, όταν το ένδικο βοήθημα παραπέμπεται από τα διοικητικά δικαστήρια κατ’ εφαρμογή του άρ. 12 ΚΔΔ ενώπιόν του ΕΣ, ως αρμοδίου δικαστηρίου, αφού επί σύγκρουσης δικαιοδοσιών μεταξύ του ΕΣ και των άλλων δικαστηρίων, αρμόδιο για την άρση αυτής είναι, σύμφωνα με το άρθρο 100 παρ.1 στοιχ. δ΄ του Συντάγματος, το ΑΕΔ. Εν ολίγοις, δεν επιτρέπεται εκ νέου παραπομπή της υπόθεσης προς το παρεπέμψαν Δικαστήριο.

– υπάγονται στην εξαιρετική δικαιοδοσία του Ειδικού Δικαστηρίου του άρ. 88, παρ. 2 Σ, παραπέμπονται σε αυτό ή τις κρατά το ΕΣ, εφόσον το τιθέμενο νομικό ζήτημα έχει, ήδη, επιλυθεί με προηγούμενη απόφασή του.

Βλ. σχολιασμό άρ. 6 Ν 4700/2020.

Βλ. σχολιασμό άρ. 6 Ν 4700/2020.

Το ΕΣ μπορεί να αναθέσει τη διενέργεια επιμέρους διαδικαστικών πράξεων:

– Σε πολιτικό ή διοικητικό Δικαστήριο που εδρεύει στον τόπο όπου αυτή πρέπει να διενεργηθεί.

– Σε ελληνική προξενική αρχή ή και σε αλλοδαπή αρχή με τη μεσολάβηση των αρμόδιων υπουργών, εφόσον δεν παραβιάζει κανόνα διεθνούς δικαίου. Στην περίπτωση αυτή, η πράξη είναι έγκυρη έστω και αν είναι σύμφωνη μόνο με τις διατάξεις του δικαίου της χώρας όπου διενεργήθηκε.

– Σε άλλες, κατά τόπο, διοικητικές αρχές.