§ 1 Οριοθέτηση του αντικειμένου της έρευνας | Σελ. 1
|
Α' ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
| |
§ 2 Το «σύστημα» καταστολής της παράνομης μετανάστευσης στο Ν 3386/2005 μέσα από την αναζήτηση του προστατευόμενου εννόμου αγαθού | Σελ. 5
|
1. Προδιάθεση | Σελ. 5
|
2. Το δίπολο της παράνομης εισόδου και εξόδου και της υποβοήθησής τους | Σελ. 8
|
3. Η σχέση των δευτερογενών «συνεπειών» της μαζικής παράνομης μετανάστευσης με τη θεμελίωση του αδίκου και την αξιολόγηση της βαρύτητας των τιμωρούμενων πράξεων | Σελ. 10
|
3.1. Εισαγωγικές σκέψεις με αφορμή την τρέχουσα νομοθετική συγκυρία και τον κοινωνικοπολιτικό της περίγυρο | Σελ. 10
|
3.2. Ερωτηματοθεσία για το προστατευόμενο έννομο αγαθό με αναφορά στις προϋποθέσεις νόμιμης εισόδου στη χώρα | Σελ. 14
|
3.3. Οικονομία και «δημόσια» υγεία: η αδυναμία κατάφασης προσβολής τους | Σελ. 16
|
3.3.1. Επιχειρήματα de lege lata: η ισχύουσα τυποποίηση ως θεμέλιο αποκλεισμού της οικονομίας... | Σελ. 16
|
3.3.2. ...και της «δημόσιας» υγείας ως προστατευόμενων εννόμων αγαθών | Σελ. 17
|
3.3.3. Επιχειρήματα ανεξαρτήτως της ισχύουσας τυποποίησης: ο αποκλεισμός της οικονομίας και της «δημόσιας» υγείας ως προστατευτέων εννόμων αγαθών από την αξιόποινη πράξη της παράνομης εισόδου | Σελ. 18
|
3.4. Ειδικότερα η εκδοχή της δημόσιας τάξης | Σελ. 22
|
4. Η διευρυμένη προστασία της πολιτειακής εξουσίας στα εγκλήματα του Ν 3386/2005 | Σελ. 30
|
4.1. Το έγκλημα του άρθρου 83 υπό το φως των αναγνωρισμένων ορίων ποινικής προστασίας της πολιτειακής εξουσίας | Σελ. 30
|
4.2. Η περιττή χρήση του ποινικού μηχανισμού στην περίπτωση της παράνομης εισόδου και εξόδου | Σελ. 36
|
4.3. Η αυξημένη ευθύνη των «συμμετόχων» με την αναγωγή πράξεων συνδρομής σε αυτοτελή εγκλήματα | Σελ. 41
|
4.4. Η «υποστήριξη» της παράνομης διαμονής | Σελ. 52
|
5. Συμπερασματικά | Σελ. 58
|
§ 3 Η διεθνής διάσταση: η ποινική καταστολή της παράνομης μετανάστευσης στο επίκεντρο της προσοχής της διεθνούς κοινότητας | Σελ. 61
|
1. Εισαγωγικά | Σελ. 61
|
2. Το συμπληρωματικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση του ΟΗΕ κατά του διακρατικού οργανωμένου εγκλήματος | Σελ. 62
|
2.1. Η έμφαση στη λαθραία διακίνηση μεταναστών και τα βασικά στοιχεία των συμπεριφορών που θεωρούνται άξιες ποινικής τυποποίησης | Σελ. 63
|
2.2. Η σύνδεση της «υποβοήθησης» της παράνομης μετανάστευσης με το οργανωμένο έγκλημα και η διάκρισή της από την εμπορία ανθρώπων | Σελ. 64
|
2.3. Συμπεράσματα: η «ποινική προσέγγιση» της παράνομης μετανάστευσης και η προσεκτική και αποσπασματική προώθηση του αξιοποίνου στο Πρωτόκολλο της Σύμβασης του Παλέρμο | Σελ. 67
|
3. Η προώθηση της ποινικής καταστολής της παράνομης μετανάστευσης στο πλαίσιο της Ε.Ε./ΕΚ | Σελ. 69
|
3.1. Τα πρώτα βήματα - «Κεκτημένο» Σένγκεν | Σελ. 69
|
3.2. Η Οδηγία 2002/90/ΕΚ και η «αντίστοιχη» Απόφαση-πλαίσιο 2002/946/ΔΕΥ | Σελ. 72
|
3.3. Οι πρόσφατες προβλέψεις της Οδηγίας 2009/52/ΕΚ | Σελ. 78
|
3.4. Συμπερασματικά: η σταδιακή διεύρυνση της ποινικής καταστολής της παράνομης μετανάστευσης στην Ε.Ε./ΕΚ - Η ενίσχυση της προστασίας της πολιτειακής εξουσίας των κρατών μελών και τα συνδεόμενα με την εξέλιξη αυτή προβλήματα | Σελ. 81
|
Β' ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
| |
§ 4 Η ποινική διάσταση της παράνομης εισόδου και εξόδου | Σελ. 89
|
1. Η οριοθέτηση του αδίκου μέσω των υποκειμένων τέλεσης | Σελ. 89
|
1.1. Υπήκοοι τρίτων χωρών | Σελ. 89
|
1.2. Υπήκοοι κρατών μελών της Ε.Ε.: η πρόσφατη προσθήκη του Ν 3731/2008 και η αμφίβολη κανονιστική αξία της | Σελ. 90
|
1.3. Η επιρροή της προσφυγικής ιδιότητας στο έγκλημα του άρθρου 83 | Σελ. 95
|
1.4. Συμπερασματικά: ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του εγκλήματος | Σελ. 97
|
2. Το τοπικό στίγμα της πράξης - «Ελληνικό έδαφος» | Σελ. 97
|
2.1. Γενικά | Σελ. 97
|
2.2. Επικράτεια, ημεδαπή ποινική εξουσία και δικαιοδοσία | Σελ. 99
|
2.3. Ειδικότερα: χερσαίες ζώνες συνόρων, εσωτερικά ύδατα, αιγιαλίτιδα ζώνη και «συνορεύουσα» ζώνη | Σελ. 101
|
3. Το ουσιαστικό στίγμα της πράξης: Το αξιόποινο της εισόδου και εξόδου και τα όρια της επέκτασής του με την εισαγωγή εγκλήματος «επιχειρήσεως» | Σελ. 107
|
3.1. Προδιάθεση | Σελ. 108
|
3.2. Οι λόγοι προώθησης του αξιοποίνου στα εγκλήματα επιχειρήσεως | Σελ. 109
|
3.3. Ειδικότερα: επιχείρηση και ολοκλήρωση εισόδου και εξόδου | Σελ. 112
|
3.3.1. Η επέλευση της βλάβης της πολιτειακής εξουσίας ως κριτήριο για την ολοκλήρωση της εισόδου και εξόδου από την επικράτεια | Σελ. 115
|
3.3.2. Περιπτωσιολογία ολοκληρωμένης εισόδου και εξόδου | Σελ. 118
|
3.3.3. Οριοθέτηση επιχείρησης εισόδου και εξόδου και προπαρασκευαστικών πράξεων | Σελ. 120
|
3.4. Ιδιόχειρο έγκλημα | Σελ. 123
|
4. Η έλλειψη νόμιμων διατυπώσεων και η δογματική της ταυτότητα | Σελ. 124
|
4.1. Στοιχείο της αντικειμενικής υπόστασης ή λόγος άρσης του αδίκου; | Σελ. 124
|
4.2. Ειδικότερα η έννοια της έλλειψης των νόμιμων διατυπώσεων εισόδου και εξόδου | Σελ. 126
|
5. Η υποκειμενική επικάλυψη της πράξης προσβολής - Ζητήματα πλάνης | Σελ. 129
|
6. Οι συνέπειες της τυποποίησης εγκλήματος επιχειρήσεως στο χώρο της απόπειρας | Σελ. 130
|
7. Τα περιθώρια συμμετοχικής ευθύνης στο έγκλημα του άρθρου 83 ενόψει της αναγωγής επιμέρους συμμετοχικών πράξεων σε αυτοτελή εγκλήματα | Σελ. 132
|
7.1. Οριοθέτηση - Ιδίως η διάκριση της συμμετοχικής ευθύνης στην παράνομη είσοδο και έξοδο από την αυτουργία της διευκόλυνσής τους | Σελ. 132
|
7.2. Αποκλεισμός της συναυτουργικής ευθύνης ενόψει του χαρακτήρα του εγκλήματος ως ιδιόχειρου | Σελ. 137
|
7.3. Η προβληματική των «εγκλημάτων καθήκοντος» και οι συνέπειες του χαρακτήρα του εγκλήματος ως ιδιαίτερου: συμμετοχή από ημεδαπό | Σελ. 138
|
8. Η κλιμάκωση των απειλούμενων ποινών | Σελ. 142
|
8.1. Πλαίσιο απειλούμενης ποινής στη βασική μορφή του εγκλήματος - Απέλαση | Σελ. 142
|
8.2. Η εξίσωση απόπειρας και ολοκληρωμένου εγκλήματος και η επιμέτρηση της ποινής | Σελ. 143
|
8.3. Διακεκριμένη μορφή παράνομης εξόδου | Σελ. 145
|
8.3.1. Η αμφίβολη ουσιαστική θεμελίωση της αυξημένης ευθύνης | Σελ. 145
|
8.3.2. Ειδικότερα: τα στοιχεία που επαυξάνουν το αξιόποινο | Σελ. 146
|
9. Ζητήματα συρροής | Σελ. 148
|
§ 5 Η ποινική ευθύνη των «μεταφορέων» - Τα εγκλήματα του άρθρου 88 § 1 | Σελ. 151
|
1. Υποκείμενα τέλεσης - Ιδιαίτερο έγκλημα; | Σελ. 151
|
2. Ο κύκλος των μεταφερόμενων προσώπων | Σελ. 155
|
2.1. Υπήκοοι τρίτων χωρών - Πρόσφυγες και λοιπές κατηγορίες αλλοδαπών του άρθρου 2 | Σελ. 156
|
2.2. Παρέκβαση: η ειδική ρύθμιση του άρθρου 88 § 6 και η γενικότερη λειτουργία της κατάστασης ανάγκης | Σελ. 158
|
2.3. Υπήκοοι τρίτων χωρών που δεν έχουν δικαίωμα εισόδου στο ελληνικό έδαφος ή τους έχει απαγορευθεί η είσοδος για οποιαδήποτε αιτία | Σελ. 160
|
2.4. Συμπερασματικά: η θεμελίωση και η άρση του άδικου χαρακτήρα μέσα από τον προσδιορισμό του κύκλου των μεταφερόμενων προσώπων | Σελ. 161
|
3. Οι επιμέρους προσβολές της πολιτειακής εξουσίας στις νομοτυπικές μορφές του άρθρου 88 § 1 | Σελ. 163
|
3.1. Εισαγωγικά | Σελ. 163
|
3.2. Μεταφορά από το εξωτερικό | Σελ. 164
|
3.3. Παραλαβή για προώθηση | Σελ. 164
|
3.3.1. Η έννοια της προώθησης στους Ν 1975/1991, 2910/2001 και 3386/2005 | Σελ. 164
|
3.3.2. Από την προώθηση στην παραλαβή για προώθηση | Σελ. 167
|
3.3.3. Συμπερασματικά: συνέπειες υπέρ και σε βάρος του αξιοποίνου και ζητήματα διαχρονικού δικαίου | Σελ. 169
|
3.4. Διευκόλυνση μεταφοράς | Σελ. 170
|
3.4.1. Μια ακόμη -«διπλή»- αναγωγή συμμετοχής σε φυσική αυτουργία; | Σελ. 171
|
3.4.2. Η τυποποίηση της «διευκόλυνσης εισόδου» στο Ν 1975/1991 και η σχέση της με τη διευκόλυνση της μεταφοράς ή προώθησης | Σελ. 172
|
3.4.3. Η παραπέρα αλλοίωση της συστηματικής συνοχής των ποινικών διατάξεων στους Ν 2910/2001 και 3386/2005 | Σελ. 173
|
3.4.4. Οι πρόσφατες τροποποιήσεις | Σελ. 174
|
3.4.5. Η διαχρονική αυτοτελής τυποποίηση της ευθύνης των «μεταφορέων» | Σελ. 175
|
3.4.6. Συμπερασματικά - Η έννοια της διευκόλυνσης μεταφοράς στο ισχύον δίκαιο και η σχέση της με τα λοιπά συναφή εγκλήματα «διευκόλυνσης» του Ν 3386/2005 | Σελ. 179
|
3.5. Εξασφάλιση καταλύματος για απόκρυψη | Σελ. 180
|
3.6. Συνοψίζοντας: η τιμωρούμενη προσβολή της πολιτειακής εξουσίας από τους μεταφορείς | Σελ. 183
|
4. Η πλάνη των μεταφορέων και η δικονομική μεταχείριση του δόλου | Σελ. 184
|
4.1. Εισαγωγή | Σελ. 184
|
4.2. Οριοθέτηση πραγματικής και νομικής πλάνης | Σελ. 185
|
4.3. Η δικονομική μεταχείριση του δόλου στα εγκλήματα των μεταφορέων | Σελ. 185
|
4.3.1. Ο δόλος «ενυπάρχει» στα πραγματικά περιστατικά; | Σελ. 185
|
4.3.2. «Αυτοτελείς ισχυρισμοί» πλάνης | Σελ. 188
|
4.3.3. Σύντομη κριτική αποτίμηση | Σελ. 189
|
4.3.4. Πού «ενυπάρχει» ο δόλος στα εγκλήματα των μεταφορέων - Οι επιμέρους ορθές θέσεις του Ακυρωτικού | Σελ. 191
|
5. Η απόπειρα σε συμμετοχικές πράξεις που έχουν αναχθεί σε αυτοτελή εγκλήματα | Σελ. 196
|
5.1. Το ατιμώρητο της απόπειρας συμμετοχής αποκλείει την απόπειρα στα εγκλήματα του άρθρου 88 § 1; | Σελ. 196
|
5.2. Οριοθέτηση της απόπειρας | Σελ. 199
|
5.2.1. Μη ολοκλήρωση της παράνομης εισόδου ή εξόδου | Σελ. 199
|
5.2.2. Μη ολοκλήρωση της πράξης «συνδρομής» | Σελ. 202
|
6. Η συμμετοχή σε αυτοτελώς τυποποιημένες πράξεις συνδρομής | Σελ. 204
|
6.1. Εισαγωγικά | Σελ. 204
|
6.2. Η αναγωγή της διευκόλυνσης εισόδου σε ολοκληρωμένο έγκλημα και η επιρροή της στην κατάφαση συμμετοχικής ευθύνης στις πράξειςτου άρθρου 88 § 1 | Σελ. 204
|
6.3. Συνοπτική αποτύπωση της θέσης της μελέτης για την οριοθέτηση της ύλης των άρθρων 88 § 1, 87 § 5 και της συμμετοχικής ευθύνης στο έγκλημα του άρθρου 83 | Σελ. 207
|
6.4. Ηθική αυτουργία | Σελ. 209
|
6.5. Μεταξύ συναυτουργίας και συνέργειας | Σελ. 210
|
6.5.1. Η εσφαλμένη υιοθέτηση συστήματος ενιαίου αυτουργού από τη νομολογία | Σελ. 210
|
6.5.2. Ειδικότερα η επιβίβαση των αλλοδαπών στη νεότευκτη μορφή της «παραλαβής για προώθηση» | Σελ. 211
|
6.5.3. Οι προϋποθέσεις κατάφασης συναυτουργικής ευθύνης στα εγκλήματα των μεταφορέων και η επιρροή του άρθρου 88 § 2 | Σελ. 212
|
6.5.4. Οριοθέτηση απλής και άμεσης συνέργειας | Σελ. 214
|
7. Τα στοιχεία που επαυξάνουν το αξιόποινο των μεταφορέων | Σελ. 217
|
7.1. Οι απλά διακεκριμένες μορφές του άρθρου 88 § στοιχ. β' | Σελ. 217
|
7.1.1. Η εμβέλεια των απλά διακεκριμένων μορφών και το ανακύπτον ζήτημα διαχρονικού δικαίου | Σελ. 217
|
7.1.2. Ενέργεια «εκ κερδοσκοπίας» | Σελ. 218
|
7.1.3. Κατ' επάγγελμα ή κατά συνήθεια τέλεση | Σελ. 221
|
7.1.4. Υποτροπή | Σελ. 225
|
7.1.5. Τέλεση της πράξης από δημόσιο υπάλληλο ή τουριστικό ή ναυτιλιακό ή ταξιδιωτικό πράκτορα | Σελ. 227
|
7.1.6. «Αν δύο ή περισσότεροι ενεργούν από κοινού» | Σελ. 230
|
7.2. Δυνητικός κίνδυνος για άνθρωπο | Σελ. 232
|
7.2.1. Οριοθέτηση και βασικά χαρακτηριστικά της διακεκριμένης μορφής | Σελ. 232
|
7.2.2. Αιτιώδης σύνδεσμος: η εμβέλεια του δυνητικού κινδύνου | Σελ. 236
|
7.3. Η από το αποτέλεσμα διακρινόμενη μορφή | Σελ. 243
|
7.3.1. Η δρακόντεια απειλούμενη ποινή | Σελ. 243
|
7.3.2. Αιτιώδης σύνδεσμος | Σελ. 244
|
7.3.3. Μη γνήσιο εκ του αποτελέσματος έγκλημα ή παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας; | Σελ. 245
|
7.4. Απειλούμενες χρηματικές ποινές και συνταγματική κατοχύρωση του ποινικού φαινομένου | Σελ. 250
|
8. Οι κίνδυνοι πολλαπλής αξιολόγησης στο πεδίο της παράνομης διακίνησης αλλοδαπών - Ζητήματα συρροής | Σελ. 252
|
8.1. Προσβολές της πολιτειακής εξουσίας με επιμέρους εγκλήματα του Ν 3386/2005 | Σελ. 253
|
8.1.1. Συνάντηση περισσότερων μορφών του άρθρου 88 § 1 | Σελ. 253
|
8.1.2. Συρροή μεταφοράς και παράνομης εισόδου | Σελ. 254
|
8.1.3. Συρροή πράξεων διακίνησης των μεταφορέων με άλλα εγκλήματα του Ν 3386/2005 | Σελ. 255
|
8.2. Ειδικότερα η μεταφορά κ.λπ. πολλών προσώπων και το ζήτημα της κατ' ιδέα ή πραγματικής συρροής | Σελ. 256
|
8.2.1. Από την αμφιταλάντευση της νομολογίας στην ΟλΑΠ 9/1995 - Κριτική | Σελ. 256
|
8.2.2. Οι συνέπειες της τυποποίησης της «παραλαβής για προώθηση» - Η συρροή στις υπόλοιπες μορφές του εγκλήματος | Σελ. 261
|
8.3. Η συρροή στη δυνητική διακινδύνευση και στο εκ του αποτελέσματος διακρινόμενο έγκλημα πριν και μετά από το Ν 3772/2009 | Σελ. 262
|
8.3.1. Το επιχείρημα της «κοινότητας κινδύνου» πριν από το Ν 3772/ 2009 | Σελ. 262
|
8.3.2. Η ισχύουσα απειλή της ποινής «για κάθε μεταφερόμενο πρόσωπο» | Σελ. 265
|
8.3.3. Συρροή με σωματική βλάβη και ανθρωποκτονία | Σελ. 266
|
8.4. Η συνάντηση των πράξεων διακίνησης αλλοδαπών με εγκλήματα εκμετάλλευσής τους και προσβολής της προσωπικής ελευθερίας τους | Σελ. 268
|
8.5. Η παράνομη διακίνηση αλλοδαπών στο πλαίσιο της κοινής διακινδύνευσης | Σελ. 271
|
8.6. 'Αλλα ζητήματα συρροής | Σελ. 273
|
§ 6 Η παραβίαση της υποχρέωσης μη «αποδοχής» παράνομων «προσώπων» από τους μεταφορείς: το έγκλημα του άρθρου 88 § 2 | Σελ. 275
|
1. Η πορεία προς τη ρύθμιση του άρθρου 88 § 2 ως -ένα ακόμη- παράδειγμα έλλειψης συνοχής των ποινικών διατάξεων για την παράνομη μετανάστευση | Σελ. 275
|
2. Αξιόποινη και η «αποδοχή» ημεδαπών; | Σελ. 277
|
3. Ειδικότερα η αξιόποινη «αποδοχή» αλλοδαπού σε μεταφορικό μέσο και η σχέση της με τα εγκλήματα του άρθρου 88 § 1 | Σελ. 280
|
3.1. Η απρόσφορη προσπάθεια εισαγωγής τεκμηρίου δόλου για τους επαγγελματίες των μεταφορών | Σελ. 280
|
3.2. Ειδικότερα η πραγμάτωση της νομοτυπικής μορφής και η σχέση της με τα εγκλήματα του άρθρου 88 § 1 πριν και μετά από το Ν 3772/2009 | Σελ. 282
|
§ 7 Από τη δήμευση των μεταφορικών μέσων στην υιοθέτηση του μοντέλου δήμευσης της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες | Σελ. 289
|
1. Η δήμευση των μεταφορικών μέσων μέχρι και το Ν 3772/2009 | Σελ. 289
|
2. Η άκριτη μεταφορά του μοντέλου δήμευσης του ξεπλύματος στο πεδίο της υποβοήθησης της παράνομης μετανάστευσης | Σελ. 296
|
2.1. Η αλλοίωση του χαρακτήρα της δήμευσης ως κύρωσης του ποινικού δικαίου και τα συνδεόμενα με αυτήν δικαιοκρατικά προβλήματα | Σελ. 297
|
2.1.1. Εισαγωγικά: η αναβάθμιση του ρόλου της δήμευσης στο πλαίσιο της καταστολής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες | Σελ. 297
|
2.1.2. Ειδικότερα η διευρυμένη έννοια της δήμευσης και τα προβλήματα αναλογικότητας από την προώθησή της στο παράδειγμα της νέας πρόβλεψης του Ν 3772/2009 | Σελ. 302
|
2.2. Τα αντικειμενικά όρια της «νέας» δήμευσης στο Ν 3386/2005: πρόταση για μια συσταλτική ερμηνεία | Σελ. 306
|
2.3. Η δήμευση της περιουσίας του «τρίτου» | Σελ. 313
|
§ 8 Επίμετρο - Συνοπτική εικόνα των ζητημάτων διαχρονικού δικαίου που τίθενται με το Ν 3772/2009 | Σελ. 317
|
Γ' ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΙΤΙΚΈΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ
| |
§ 9 Τα όρια του ποινικού δικαίου ως μέσου αντιμετώπισης της παράνομης μετανάστευσης | Σελ. 319
|
§ 10 De lege ferenda προτάσεις | Σελ. 329
|
Βιβλιογραφία | Σελ. 333
|
Αλφαβητικό Ευρετήριο | Σελ. 351
|
| |