Μετά τη συμφωνία επί της εκδοτικής συνεργασίας και τους όρους αυτής, ο συγγραφέας πρέπει να παραδώσει την τελική προς τυπωθήτω ύλη του έργου σε μορφή Word κατά τη συμφωνηθείσα ημερομηνία.

Σημειώσεις: Η ονοματοδοσία των αρχείων θα πρέπει να είναι σχετική με το περιεχόμενό τους, καθώς επίσης να κάνει διακριτή την κατάταξή τους στη δομή του βιβλίου – π.χ. να ονομάζεται το αρχείο των περιεχομένων «01-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ.doc», του προλόγου «02-ΠΡΟΛΟΓΟΣ.doc» και του Κεφαλαίου 1 «03-ΚΕΦ1.doc».
Οι χρησιμοποιούμενες γραμματοσειρές πρέπει να είναι συμβατές με την κωδικοποίηση Unicode προκειμένου να αποφευχθούν λάθη κατά τη μεταφορά, επεξεργασία και στοιχειοθεσία της ύλης στις εφαρμογές λογισμικών desktop publishing που χρησιμοποιούνται στο τμήμα παραγωγής. Ειδικά, εάν το κείμενο περιέχει περισσότερες από μία γλώσσες, ειδικούς χαρακτήρες, σύμβολα κ.λπ., η χρήση Unicode γραμματοσειρών είναι απαραίτητη. Για να δοθεί έμφαση σε κάποιες έννοιες, ο συγγραφέας μπορεί να χρησιμοποιεί (με φειδώ) τις δυνατότητες μορφοποίησης του MS Word (έντονη ή πλάγια γραφή) διότι μεταφέρονται αυτούσιες στις desktop publishing εφαρμογές.
Μαζί με το τελικό κείμενο ο συγγραφέας πρέπει, επιπρόσθετα, να αποστείλει:
• βιβλιογραφία / συντομογραφίες (προαιρετικά), εφόσον δεν περιλαμβάνονται στο τελικό κείμενο
• τον προτεινόμενο τίτλο του έργου (στα ελληνικά & αγγλικά)
• τον προτεινόμενο υπότιτλο / υπέρτιτλο (προαιρετικά) (στα ελληνικά & αγγλικά)
• 4-5 προτεινόμενα συνοπτικά στοιχεία του περιεχομένου - bullet points (προαιρετικά)
• τα προσωπικά του στοιχεία (ονομ/νο, ιδιότητα) που θέλει να εμφανίζονται στο εξώφυλλο και την ταυτότητα του βιβλίου (στα ελληνικά & αγγλικά)
• προσωπικά του στοιχεία (ονομ/νο, ιδιότητα) όσων τυχόν προλογίζουν ή συμμετέχουν στην έκδοση
• τυχόν κείμενο αφιέρωσης
• τυχόν επιθυμία του για το εξώφυλλο (π.χ. χρώμα προτίμησης ή χρώμα προς αποφυγή)
• μια αγγλική περίληψη (70-100 λέξεων) του περιεχομένου του βιβλίου
• ένα ελληνικό κείμενο έως (200-300 λέξεων) που να περιέχει τον τίτλο του έργου και να απαντά στις ερωτήσεις: ποιο το αντικείμενο του έργου, σε ποιους απευθύνεται, γιατί να το αγοράσει κάποιος, το οποίο μπορεί να μπει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου και να συνοδεύει ως διαφημιστικό κείμενο την περιγραφή του αναρτημένου στο site της Νομικής Βιβλιοθήκης βιβλίου.

Προσοχή: σε περίπτωση που το τελικό κείμενο συμπεριλαμβάνει γραφικά (δηλαδή γραμμικά σχέδια, γραφήματα, διαγράμματα, πίνακες, εικόνες, φωτογραφίες κ.λπ), ο συγγραφέας θα πρέπει να αποστείλει κάθε γραφικό σε ανεξάρτητο αρχείο ανάλογου τύπου και προδιαγραφών, τα οποία δεν θα πρέπει να είναι ενσωματωμένα στα αρχεία του κειμένου. Τα ενσωματωμένα γραφικά δεν μεταφέρονται σωστά κατά την επεξεργασία και επηρεάζουν σημαντικά το ποιοτικό αποτέλεσμα της εκτύπωσης. Στα αρχεία κειμένου είναι αρκετή αλλά και απαραίτητη η σαφής ένδειξη του σημείου ένθεσής του:

Ακολουθεί ενδεικτικός κατάλογος τύπων γραφικών και των συνιστώμενων προδιαγραφών:

Περαιτέρω επισημάνσεις:
Είναι εσφαλμένη η κοινή πρακτική της χρήσης εικόνων από το Internet. Αυτές οι εικόνες συνήθως έχουν το 1/3 της ανάλυσης που είναι απαραίτητη για την εκτύπωση και συχνά προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα.
Εφόσον το βιβλίο ανήκει σε σειρά νομικών εκδόσεων του οίκου, το πιθανότερο είναι να τυπωθεί ασπρόμαυρο (Α/Μ). Εάν το κείμενο συμπεριλαμβάνει γραφικά, όπου η διάκριση των χρωμάτων στην έγχρωμη εκδοχή τους είναι απαραίτητη για την κατανόησή τους, πρέπει το ίδιο να συμβαίνει και στην απόδοσή τους με διαβαθμίσεις του γκρι (grayscale).
Εάν στο κείμενο υπάρχουν μαθηματικά σύμβολα ή εξισώσεις, αυτά θα πρέπει να έχουν δημιουργηθεί με την αντίστοιχη λειτουργία του MS Word 2007 ή 2010 (Math) και τις εφαρμογές MathType ή Microsoft Equation Editor για την παλαιότερη έκδοση του MS Word 97-2003.
Για αναλυτικότερη πληροφόρηση σχετικά με την προετοιμασία της ύλης καθώς και έναν πλήρη οδηγό με τους κανόνες συγγραφής που θα διευκολύνουν το έργο σας, μπορείτε να βρείτε σε αυτή τη σελίδα.

Συνήθης δομή ενός βιβλίου:

Εισαγωγικές σελίδες

• σελίδα τίτλου (τίτλος έκδοσης, όνομα συγγραφέα/επιμελητή)
• ταυτότητα έκδοσης (ελληνικά/αγγλικά)
• αφιέρωση (προαιρετικά)
• πίνακας περιεχομένων
• πρόλογος τρίτου προσώπου εκτός συγγραφέα (εάν υπάρχει)
• πρόλογος συγγραφέα
• λίστα επιστημονικών συνεργατών (εάν πρόκειται για συλλογικό έργο)

Κορμός περιεχομένου

• Μέρος (εάν υπάρχει)
• Ενότητα (εάν υπάρχει)
• Κεφάλαιο 1
• Κεφάλαιο 2
• Κεφάλαιο 3 κ.λπ.

Σελίδες τέλους

• παραρτήματα (εάν υπάρχουν)
• βιβλιογραφία
• διάφορες πηγές (εάν υπάρχουν)
• ευρετήριο

Μετά την παράδοση του τελικού περιεχομένου, τα ηλεκτρονικά αρχεία προωθούνται από τον υπεύθυνο του Επιστημονικού τμήματος στον αρμόδιο γραφίστα του τμήματος Εκδοτικής παραγωγής, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τον σχεδιασμό του βιβλίου (σχήμα, γραμματοσειρές, διαστήματα, διάστιχα, κενά, αρχιγράμματα, πλαγιότιτλοι κ.ά.) που μαζί με το εξώφυλλο θεωρείται το δημιουργικό κομμάτι της εκδοτικής παραγωγής.

Το στάδιο αυτό διακρίνεται στα εξής επιμέρους στάδια:

• Καθορισμός προδιαγραφών Σελίδας και χαρακτηριστικών Μορφοποίησης

Σε αυτό το στάδιο ο γραφίστας παραγωγής κατασκευάζει μερικά προσχέδια, προσπαθώντας να συνδυάσει αρμονικά τα δομικά στοιχεία του βιβλίου. Τα προσχέδια αυτά πρέπει να έχουν τις ίδιες διαστάσεις με το τελικό έντυπο και να το αποδίδουν αισθητικά και σχεδιαστικά, όσο το δυνατόν πιστότερα. Τα προσχέδια προωθούνται για έγκριση στον υπεύθυνο έκδοσης και στη συνέχεια στον συγγραφέα. Όταν προκριθεί κάποιο από τα προτεινόμενα προσχέδια, ο γραφίστας μέσω ειδικού εκδοτικού λογισμικού καθορίζει τις προδιαγραφές της πρότυπης σελίδας (page layout) και τα χαρακτηριστικά μορφοποίησης (paragraph & character styles).

• Μορφοποίηση/σελιδοποίηση και διόρθωση τυπογραφικών δοκιμίων

Κατά το στάδιο αυτό το βιβλίο εισέρχεται στην κύρια παραγωγική διαδικασία, την ηλεκτρονική στοιχειοθεσία, κατά τη διάρκεια της οποίας ο συγγραφέας έχει συνεχή συνεργασία με τον υπεύθυνο του επιστημονικού τμήματος και του τμήματος εκδοτικής παραγωγής.

Η ηλεκτρονική στοιχειοθεσία περιλαμβάνει τη μορφοποίηση και σελιδοποίηση του περιεχομένου όπου εφαρμόζονται όλες οι προδιαγραφές και τα ειδικά χαρακτηριστικά που έχουν συμφωνηθεί με τον συγγραφέα. Με την ολοκλήρωση της στοιχειοθεσίας παράγεται μία πρώτη εκτύπωση του σελιδοποιημένου και μορφοποιημένου κειμένου που ονομάζεται τυπογραφικό δοκίμιο, το οποίο παραδίδεται στον συγγραφέα προς έλεγχο και διόρθωση. Η διόρθωση του τυπογραφικού δοκιμίου, δηλαδή η εργασία ελέγχου και επισήμανσης λαθών του στοιχειοθετημένου κειμένου, περιορίζεται σε πιθανά ορθογραφικά λάθη που έχουν ξεφύγει από τον συγγραφέα ή προέκυψαν από τη μετατροπή του αρχείου word στο εκδοτικό λογισμικό, αντικατάσταση γραμμάτων, αναριθμητισμοί, αλλαγές στη σειρά των λέξεων και άλλες ήσσονος σημασίας διορθώσεις και όχι δομικές αλλαγές που απαιτούν εκ νέου μορφοποίηση του περιεχομένου.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη μικρότερη δυνατή ενασχόληση του συγγραφέα με τεχνικά εκδοτικά ζητήματα καθώς και τον βέλτιστο χρόνο παραγωγής κάθε βιβλίου, να παραδίδεται στον εκδοτικό οίκο πάντα το τελικό προς μορφοποίηση κείμενο και όχι προηγούμενες εκδόσεις αυτού για τις οποίες γνωρίζει ο συγγραφέας ότι θα υποστούν αλλαγές. Σε διαφορετική περίπτωση συνεχών επεμβάσεων επάνω στο μορφοποιημένο κείμενο, η έκδοση επαναμορφοποιείται με αποτέλεσμα πέραν του αυξημένου κόστους παραγωγής να επανέρχεται στα πρώτα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας πολλαπλασιάζοντας έτσι άσκοπα τον χρόνο αποστολής στο τυπογραφείο και κυκλοφορίας της έκδοσης.

Η διόρθωση του τυπογραφικού δοκιμίου γίνεται με τη χρήση τυποποιημένων τυπογραφικών συμβόλων που σημειώνονται παράλληλα προς το κείμενο, στο δεξί ή αριστερό περιθώριο των σελίδων του δοκιμίου. Κάθε χειρόγραφο σχόλιο πρέπει να είναι καθαρογραμμένο και μη διφορούμενο. Οι διορθώσεις σας θα πρέπει να ολοκληρωθούν το πολύ σε δύο (2) κύκλους.

Στον πίνακα που ακολουθεί –ο οποίος έχει ληφθεί από το «Διοργανικό εγχειρίδιο σύνταξης κειμένων» της Υπηρεσίας Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης– περιλαμβάνονται τα συνηθέστερα χρησιμοποιούμενα διορθωτικά σύμβολα: Εγχειρίδιο σύνταξης κειμένων της Υπηρεσίας Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης:

Ένας δεύτερος τρόπος διόρθωσης είναι ο ηλεκτρονικός. Αυτός ενδείκνυται για τη συντόμευση των χρόνων απόκρισης ανάμεσα στους άμεσα εμπλεκόμενους (συγγραφέα, διορθωτή, γραφίστα κ.λπ.) και για μικρής έκτασης αλλαγές. Σ’ αυτήν την περίπτωση όμως είναι απαραίτητη η εξοικείωσή σας με τη χρήση των PDF αρχείων και τις σχετικές λειτουργίες της εφαρμογής (Adobe Reader) η οποία τα διαχειρίζεται.

• Ευρετήριο

Αφού ολοκληρωθεί η φάση ανταλλαγής των τυπογραφικών δοκιμίων και το κείμενο πάρει την τελική του μορφή από πλευράς σελιδοποίησης, ακολουθεί η δημιουργία του ευρετηρίου το οποίο βοηθάει τη γρήγορη και αποτελεσματική αναζήτηση λέξεων - κλειδιών ιδιαίτερα στις εκδόσεις επιστημονικού περιεχομένου οι οποίες βρίθουν ειδικής ορολογίας και περιγραφικών εκφράσεων.

Το ευρετήριο συντάσσεται από τον συγγραφέα σε ηλεκτρονική μορφή (MS Word). Το αρχείο αυτό περιέχει όλους τους όρους που αποτελούν το ευρετήριο ταξινομημένους κατ’ αλφαβητική σειρά και συνοδευόμενους από την παραπομπή τους στην αρίθμηση των τελικών σελίδων ή των πλαγιάριθμων που αντιστοιχούν στο τελικό τυπογραφικό δοκίμιο που βρίσκεται στα χέρια του συγγραφέα.

Για αναλυτικότερη πληροφόρηση σχετικά με τη σύνταξη του ευρετηρίου ανατρέξτε στη σελίδα με τους κανόνες συγγραφής.

• Τελικό τυπογραφικό δοκίμιο, προ-εκτύπωση (pre press) και Τυπωθήτω

Μετά την ολοκλήρωση και του ευρετηρίου, ο γραφίστας εκδοτικής παραγωγής δημιουργεί ένα τελικό δοκίμιο που αποτελείται από την πρώτη έως την τελευταία σελίδα του βιβλίου, το οποίο παραδίδεται για τελικό έλεγχο από τον συγγραφέα.

Εφόσον το τελικό δοκίμιο ελεγχθεί ως προς την ορθότητά του, ο συγγραφέας δίνει στο τμήμα Εκδοτικής παραγωγής την εντολή του Τυπωθήτω, οπότε και ξεκινά το στάδιο της εκδοτικής διαδικασίας που ονομάζεται προ-εκτύπωση (pre press). Στο στάδιο αυτό ο γραφίστας εξάγει από τα αρχεία σελιδοποίησης τα τελικά αρχεία postscript/pdf εκτύπωσης από τα οποία παράγονται, μέσω ενός συστήματος ειδικών υπολογιστών και εκτυπωτών (rip, ηλεκτρονικό μοντάζ, εικονοθέτης), τα λιθογραφικά films.

Σε αυτό το σημείο ολοκληρώνεται η εσωτερική (in-house) διαδικασία παραγωγής της έκδοσης και μετά από έναν εσωτερικό ποιοτικό έλεγχο, το πακέτο των films μεταβαίνει σε ειδική συσκευασία στο τυπογραφείο για να ξεκινήσει η εκτυπωτική διαδικασία.

• Εξώφυλλο

Παράλληλα με το στάδιο της προ-εκτύπωσης (pre press), ξεκινά ένα επίσης σημαντικό δημιουργικό κομμάτι της έκδοσης, το εξώφυλλο, που αφορά στην εξωτερική εμφάνιση και πρώτη εντύπωση του βιβλίου στα μάτια του αναγνώστη. Το εξώφυλλο χωρίζεται:

• Στην εξωτερική εμφάνιση της όψης (εξώφυλλο)
• Την εσωτερική εμφάνιση της όψης (έσω εξώφυλλο)
• Την οπίσθια εξωτερική εμφάνιση του εξωφύλλου (οπισθόφυλλο)
• Την οπίσθια εσωτερική εμφάνιση του εξωφύλλου (έσω οπισθόφυλλο)
• Την όψη του βιβλίου όταν βρίσκεται όρθια τοποθετημένο στη βιβλιοθήκη (ράχη)

Στη Νομική Βιβλιοθήκη δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στην εικαστική προσέγγιση και τους συνειρμούς που παράγει το θεματικό περιεχόμενο του βιβλίου με την εικόνα του εξωφύλλου. Οι γραφίστες του Δημιουργικού Τμήματος της Νομικής Βιβλιοθήκης αναλαμβάνουν να σχεδιάσουν το κατάλληλο εικαστικό (με εικόνες), γραμμικό (μόνο κείμενα) ή εικονογραφημένο (συνδυασμός εικόνας και κειμένων) εξώφυλλο, η τελική επιφάνεια του οποίου (χάρτινη για μαλακή βιβλιοδεσία ή σκληρόδετη για σκληρή βιβλιοδεσία) θα πλαστικοποιηθεί με ειδική πλαστικοποίηση βιβλιοδεσίας ματ ή γυαλιστερή.

Το τελικά προσχέδια εξωφύλλου που προτείνονται στον συγγραφέα είναι συνήθως αποτέλεσμα πολλαπλής ανταλλαγής προτεινόμενων concepts προσχεδίων στα οποία εμπλέκεται όλη η εκδοτική ομάδα που είναι επιφορτισμένη με αυτό σε συνεργασία με τον συγγραφέα.

Το προσχέδιο εξωφύλλου που τελικά επιλέγεται, εκτυπώνεται σε ειδικό χρωματικό δοκίμιο μικρής χρωματικής απόκλισης (μέχρι 10%) από την τελική εκτύπωση, για να γίνει ο έλεγχος των κειμένων και των αποχρώσεων της τετραχρωμίας.

Ένα τελευταίο και ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο που αφορά στο εξώφυλλο και ειδικότερα το οπισθόφυλλο του βιβλίου, είναι ένα συνοπτικό κείμενο 200-250 λέξεων (μέγιστο) το οποίο συνηθίζεται (και συνιστάται) να υπάρχει για τον σχηματισμό πληρέστερης εικόνας του αναγνώστη για το περιεχόμενο του βιβλίου. Το κείμενο του οπισθοφύλλου θα πρέπει να είναι ελεύθερο, ξεκούραστο και ελκυστικό για τον αναγνώστη ο οποίος ανατρέχει συχνά σε αυτό μετά το εξώφυλλο.

Τα λιθογραφικά films που παράχθηκαν στη διαδικασία της προ-εκτύπωσης (pre press), προωθούνται στο Tυπογραφείο όπου με μια ειδική διαδικασία φωτομεταφοράς, η πληροφορία που υπάρχει μέσα στις επιφάνειες των films μεταφέρεται σε ειδικές εκτυπωτικές πλάκες που ονομάζονται τσίγκοι. Έτσι δημιουργείται για κάθε μια επιφάνεια film ο αντίστοιχος τσίγκος. Η εργασία αυτή εκτελείται με τον συγκεκριμένο τρόπο μόνο στην περίπτωση που ακολουθείται η κλασική τυπογραφική μέθοδος που είναι και η πιο συνηθισμένη. Στην περίπτωση που επιλεχθεί η μέθοδος εκτύπωσης CTP, το αποτέλεσμα του ηλεκτρονικού μοντάζ των σελίδων μεταφέρεται κατευθείαν στους τσίγκους χωρίς την ανάγκη δημιουργίας films ενώ στην Ψηφιακή εκτύπωση (Digital Printing) γίνεται απευθείας μετάβαση του ηλεκτρονικού αρχείου στην εκτυπωτική μονάδα.

Το χαρτί: Η Νομική Βιβλιοθήκη εισάγει και προμηθεύεται τις καλύτερες ποιότητες τυπογραφικών χαρτιών που κυκλοφορούν στην παγκόσμια αγορά τυπογραφικού χάρτου. Ανάλογα με το σχήμα του βιβλίου και τον αριθμό των σελίδων του, επιλέγεται και ο τύπος του χαρτιού που θα εκτυπωθεί. Μερικές από τις συχνότερες κατηγορίες τυπογραφικού χαρτιού που χρησιμοποιούνται ενδεικτικά είναι:

Η βιβλιοδεσία ως στάδιο παραγωγής του βιβλίου προϋπάρχει της τυπογραφίας. Αρχικά, στην αρχαία Ελλάδα λεγόταν στάχωσις ή στάχωμα, ένας όρος που διατηρείται ακόμα και σήμερα.

Αφού τυπωθούν τα τυπογραφικά φύλλα στις μηχανές offset ακολουθεί η διαδικασία της βιβλιοδεσίας, η οποία είναι και ο τελευταίος σταθμός στην παραγωγική διαδικασία έκδοσης.

Η Βιβλιοδεσία (ή βιβλιοδέτηση) είναι η διαδικασία που περιλαμβάνει το δίπλωμα, κόψιμο και ξάκρισμα των τυπογραφικών φύλλων στα περιθώρια του μεγέθους του βιβλίου που έχει επιλεγεί να τυπωθεί και τέλος η κλωστοραφή των τυπογραφικών ανά 16ή 32σελίδες (16σέλιδο ή 32σέλιδο). Στη συνέχεια, το σώμα που σχηματίζεται, καλύπτεται από τη βιβλιοδεσία που έχει επιλεγεί. Τα είδη βιβλιοδεσίας που συνηθίζονται στις εκδόσεις της Νομικής Βιβλιοθήκης είναι:

• Εύκαμπτη βιβλιοδεσία (με ή χωρίς «αυτιά»)

Χαρτί εξωφύλλου 350 gr με ματ ή γυαλιστερή πλαστικοποίηση • Σύνθεση των σελίδων με ράψιμο και κόλλημα • Σε περίπτωση που το εξώφυλλο διαθέτει τα λεγόμενα «αυτιά», την προέκταση προς τα μέσα δηλαδή του εξωφύλλου και οπισθόφυλλου κατά το 1/3 αυτών, δημιουργείται επιπλέον χώρος όπου συνήθως εμφανίζονται πληροφορίες όπως π.χ. βιογραφικό σημείωμα συγγραφέα κ.ά. επιπλέον δε, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως σελιδοδείκτες.

• Σκληρόδετη βιβλιοδεσία (απλή)

Χαρτί εξωφύλλου 135 gr. (κάλυμμα) • Χαρτόνι 2-3 mm • Σύνθεση των σελίδων με ράψιμο • Δυνατότητα κουβερτούρας (χαρτί 135 gr με γυαλιστερή πλαστικοποίηση)

• Σκληρόδετη βιβλιοδεσία (δερματόδετη)

Χαρτί εξωφύλλου 135 gr. (κάλυμμα) • Χαρτόνι 2-3 mm • Ράχη με δερματοδεσία και ασημοτυπία ή χρυσοτυπία • Σύνθεση των σελίδων με ράψιμο • Δυνατότητα κουβερτούρας (χαρτί 135 gr με γυαλιστερή πλαστικοποίηση)

Με την ολοκλήρωση του σταδίου της βιβλιοδεσίας, τα τυπωμένα βιβλία είτε τοποθετούνται σε ειδικές ξύλινες παλέτες οι οποίες περιβάλλονται από ειδική διαφανή πλαστική περιτύλιξη για προστασία, είτε συσκευάζονται σε χάρτινες συσκευασίες ανά μικρούς αριθμούς των 4 ή 6 αντιτύπων ανάλογα με το μέγεθος του βιβλίου και τις προδιαγραφές του χώρου που θα αποθηκευτούν.

Η αποθήκευση είναι το τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό στάδιο της εκδοτικής διαδικασίας πριν φτάσει το τυπωμένο βιβλίο στα ράφια των βιβλιοπωλείων και τον τελικό προορισμό του, τον αναγνώστη. Όλες οι εκδόσεις της Νομικής Βιβλιοθήκης αποθηκεύονται σε ειδικά διαμορφωμένους αποθηκευτικούς χώρους που φέρουν όλα τα απαραίτητα πιστοποιητικά και προδιαγραφές, μεταφοράς, λειτουργίας και θερμοκρασιών που είναι κατάλληλες για την ιδανική συντήρηση και διατήρηση του χαρτιού και των υλικών βιβλιοδεσίας.