ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ (2 Τόμοι)

Ά τόμος

Β΄ Τόμος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 1

Γενικά

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Άρθρο 1. - Γενικά. Ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας (εφεξής «ο Κώδικας») καθορίζει τη διαδικασία προσδιορισμού, και είσπραξης των εσόδων του Δημοσίου, που ορίζονται στο άρθρο 2, καθώς και τις διοικητικές κυρώσεις για τη μη συμμόρφωση με την κείμενη νομοθεσία, η οποία ρυθμίζει τα έσοδα αυτά. [Όπως στο άρθρο 1 η λέξη «βεβαίωσης» διαγράφηκε με το άρθρο 39 παρ. 1 του Ν 4223/2013, ισχύς από 31.12.2013 σύμφωνα με το άρθρο 59 παρ. 1 του ιδίου νόμου.]

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

– Θεοχαροπούλου Ε., Η κατά χρόνον εφαρμογή των φορολογικών νόμων βάσει της διάκρισης μεταξύ ουσιαστικών και διαδικαστικών διατάξεων υπό το φως της νομολογίας του ΣτΕ, ΔΦΝ 2011, 707 επ. – Θεοχαρόπουλος Λ., Φορολογικό δίκαιο, Γενικό, Τόμος Πρώτος, Ημίτομος Α΄, 2002. – Μπακάλης Ε./Πανταζόπουλος Π., Φορολογική διαδικασία - Διαγράμματα - Ερμηνευτικά σχόλια - Υποδείγματα, 2η έκδ. 2018, Νομική Βιβλιοθήκη. – Πανταζόπουλος Π., «βεβαίωση φόρου» εις Λεξικό Νομικής Ορολογίας - Δημόσιο Δίκαιο, έκδ. 2014, Νομική Βιβλιοθήκη. – Τσουρουφλής Α., Η διάκριση μεταξύ ουσιαστικών φορολογικών διατάξεων, ΔΕΕ 2016, 174. – Φορτσάκης Θ./Σαββαΐ­δου Α./Τσουρουφλής Α./Πανταζόπουλος Π., Φορολογικό Δίκαιο, 6η έκδ. 2020, Νομική Βιβλιοθήκη. – Φωτόπουλος Ι. (συλλογικό), Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, έκδ. 2018. – Gordon R., Law of Tax Administration and Procedure, in V. Thuronyi (ed.)., Tax Law Design and Drafting, vol. I, International Monetary Fund: 1996.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Α. Η θέσπιση του Κώδικα

ορολογία της φορολογικής διαδικασίας ήταν διαφορετική (π.χ. η ονομασία των φορολογικών καταλογιστικών πράξεων, φύλλο ελέγχου στην φορολογία εισοδήματος, πράξη προσδιορισμού αποτελεσμάτων στον Κ. ΦΠΑ, κ.λπ.). Πρακτικά, δηλαδή, ενοποιεί κάτω από ένα νομοθέτημα, τις διαδικαστικές διατάξεις του παλαιού Ν 2238/1994, του φορολογικού ποινολογίου (Ν 2523/1997, μόνον όσο όμως αυτές αφορούν τις διαδικαστικές κυρώσεις και πλέον μετά τον Ν 4337/2015 και τις ποινικές) και του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων για τα ζητήματα της είσπραξης φόρων, με παραπομπή όμως σε αυτόν, όπου ορίζεται ειδικότερα στον ΚΦΔ.

H θέσπιση του Κώδικα ήταν σαφώς αναγκαία, εντάσσοντας σε ενιαίο κείμενο σχετικές διάσπαρτες διατάξεις διαφόρων νομοθετημάτων. Σε περίπτωση πάντως σύγκρουσης (ρύθμισης) του ίδιου ζητήματος θα εφαρμοστεί ο κανόνας ότι ο νεότερος νόμος (ΚΦΔ) επικρατεί του παλαιότερου, υπό την επιφύλαξη του κανόνα ότι ο ειδικότερος νόμος επικρατεί του γενικότερου. Η νεωτεριστική πνοή του Κώδικα εμφιλοχωρεί στην εισαγωγή νέων και σύγχρονων τρόπων προσδιορισμού του φόρου, στην επαναξιολόγηση των προνομίων του Δημοσίου και στην προσπάθεια επαναθεμελίωσης των σχέσεων μεταξύ της φορολογικής διοίκησης και του φορολογούμενου σε υγιέστερη και δικαιότερη βάση.

Β. Η φορολογική διαδικασία

Με τον Ν 4223/2013, που επέφερε και εκτεταμένες αλλαγές στον ΚΦΔ και ειδικότερα με το άρθρο 39 παρ. 1, διαγράφηκε η λέξη «βεβαίωσης» από το πεδίο εφαρμογής του νόμου. Με τη βεβαίωση του φόρου νοούνται οι ενέργειες για την επιβολή στον υπόχρεο του φόρου που προσδιορίστηκε σε βάρος του. Εξάλλου, κατά το άρθρο 30 παρ. 1 του ιδίου νόμου, με την πράξη προσδιορισμού του φόρου (νόμιμος τίτλος) που εκδίδεται από τη φορολογική διοίκηση ή από δικαστική απόφαση, έπειτα από άσκηση ενδίκου μέσου ή βοηθήματος, συνιστάται και βεβαιώνεται η φορολογική οφειλή. Η πράξη αυτή καταχωρίζεται ως εισπρακτέο ή επιστρεπτέο ποσό στα βιβλία της φορολογικής διοίκησης για λόγους καθαρά λογιστικής παρακολούθησης και χωρίς η καταχώριση αυτή να αποτελεί προϋπόθεση της νομιμότητας της εισπρακτικής διαδικασίας και στη συνέχεια ο φόρος καταβάλλεται κατά τον χρόνο που επιβάλλει ο οικείος νόμος. Ενώ, πριν τις αλλαγές που επέφερε ο Ν 4223/2013, η βεβαίωση του φόρου γινόταν με δύο πράξεις, αυτής του νόμιμου τίτλου και αυτής της καταχώρισης στα βιβλία εισπρακτέων της φορολογικής αρχής.

Γ. Η σηµασία της φορολογικής διαδικασίας

Οι αρχές της χρηστής διοίκησης και της προστασίας της εµπιστοσύνης του φορολογουµένου, οι οποίες απορρέουν από την αρχή της νοµιµότητας της διοίκησης, δεσµεύουν τα όργανα της φορολογικής αρχής κατά την εφαρµογή των φορολογικών νόµων.

Οι συνταγµατικές αυτές αρχές επιβάλλουν εξάλλου τη σαφήνεια και την προβλέψιµη εφαρµογή των εκάστοτε θεσπιζοµένων κανονιστικών ρυθµίσεων και πρέπει να τηρούνται µε ιδιαίτερη αυστηρότητα, όταν πρόκειται για διατάξεις που µπορούν να έχουν σοβαρές οικονοµικές επιπτώσεις στους ενδιαφερόμενους.

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

ΔΠρΛαρ 1735/2017 «Η πράξη καταχώρισης του τίτλου της φορολογικής οφειλής στα Βιβλία της Φορολογικής Διοίκησης δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη και δεν ταυτίζεται με την ταμειακή βεβαίωση της οφειλής, η οποία προβλεπόταν στον ΚΕΔΕ, πριν από την ισχύ του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας. Απαράδεκτη η ανακοπή κατά της πράξης καταχώρισης. Αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη και προσβάλλεται παραδεκτά με ανακοπή η ατομική ειδοποίηση. Με την ανακοπή δεν επιτρέπεται ο παρεμπίπτων έλεγχος της νομιμότητας της καταλογιστικής πράξης, που αποτελεί το νόμιμο τίτλο και κατά του οποίου προβλέπεται η άσκηση προσφυγής...» (παρατ. Γ. Μέντη, ΔΔίκη 2018/495).

ΣτΕ ΕΑ 215/2016 «Η προβλεπόμενη από τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας πράξη καταχώρισης του τίτλου της φορολογικής οφειλής στα βιβλία της Φορολογικής Διοίκησης δεν ταυτίζεται, κατά τη νομική της φύση, με την ταμειακή (εν στενή εννοία) βεβαίωση της οφειλής προς το Δημόσιο, η οποία προβλέπεται από τις διατάξεις του ΚΕΔΕ, όπως αυτές ίσχυαν προ της ενάρξεως της ισχύος του ΚΦΔ, αλλά, αποτελούσα, σε αντίθεση με εκείνη, εσωτερική απλώς διοικητική διαδικασία, μη παράγουσα για τον διοικούμενο έννομες συνέπειες, δεν φέρει εκτελεστό χαρακτήρα. Επομένως, δεν χωρεί ανακοπή κατά της ρηθείσας πράξης καταχώρισης».

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

Άρθρο 2

Πεδίο εφαρμογής

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Άρθρο 2. - Πεδίο εφαρμογής. 1. Οι διατάξεις του Κώδικα ισχύουν για τα εξής δημόσια έσοδα:

α. Φόρο Εισοδήματος.

β. Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ).

γ. Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ).

δ. Φόρο Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών, Προικών και Κερδών από Τυχερά Παίγνια.

ε. Φόρους, τέλη, εισφορές ή χρηματικές κυρώσεις που αναφέρονται στο Παράρτημα του Κώδικα και κάθε άλλο φόρο, τέλος, εισφορά ή χρηματική κύρωση για τη βεβαίωση ή είσπραξη των οποίων, κατά την έναρξη ισχύος του Κώδικα, εφαρμόζονται ανάλογα οι αντίστοιχες διατάξεις των φορολογιών των περ. α΄ και β΄.

στ. Χρηματικές κυρώσεις και τόκους, οι οποίοι προβλέπονται από τον Κώδικα. [Όπως το άρθρο 2 αντικαταστάθηκε από το άρθρο 39 παρ. 2 του Ν 4223/2013, ισχύς από 31.12.2013 σύμφωνα με το άρθρο 59 παρ. 1 του ιδίου νόμου.]

ΕΡΜΗΝΕΙΑ

εφαρµογής οι αντίστοιχες διατάξεις της φορολογίας εισοδήµατος και του Φόρου Προστιθέµενης Αξίας. Επομένως, για κάθε έσοδο από τα ανωτέρω για τα οποία ετύγχαναν εφαρμογής οι διατάξεις περί βεβαίωσης και είσπραξης του προοϊσχύσαντος κώδικα φορολογίας εισοδήματος (Ν 2238/1994) και του Κώδικα ΦΠΑ (Ν 2859/2000) εφαρμόζεται πλέον ρητά ο ΚΦΔ.

1. Κατηγορίες Εσόδων που δεν καταλαμβάνονται από τον ΚΦΔ

- τα τέλη κυκλοφορίας δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΚΦΔ (ΣτΕ 1610/2020, Πολ. 1014/2017)

- το έγγραφο της ΑΑΔΕ περί ολοκλήρωσης της ΔΑΔ του άρθρου 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Διαιτησίας για την εξάλειψη της διπλής φορολογίας χωρίς αποτέλεσμα δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ΚΦΔ (ΔΕΔ 471/2018)

- η επιβολή κυρώσεων και η διαδικασία βεβαίωσης και είσπραξης του περιβαλλοντικού τέλους πλαστικής σακούλας διέπονται από τις διατάξεις του ΚΦΔ (Πολ. 1091/2018)

- τα ποσοστά και τα ποσά που αποδίδονται στο Ελληνικό Δημόσιο από τα ιδιωτικά Κ.Τ.Ε.Ο. δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΚΦΔ (ΓνωμΝΣΚ 124/2017)

- το τέλος επιτηδεύματος εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ΚΦΔ (Πολ. 1080/2016)

- το ποσοστό (5%) επί των νοσηλίων που εισπράττουν οι Μονάδες Χρόνιας Αιμοκάθαρσης (Μ.Χ.Α.) δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ΚΦΔ (ΓνωμΝΣΚ 258/2015)

- οι διατάξεις του ΚΦΔ τυγχάνουν εφαρμογής ως προς τη διαδικασία επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στους δικαιούχους της παρ. 5 του άρθρου 78 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα (ΓνωμΝΣΚ 121/2015)

- οι διατάξεις του ΚΦΔ εφαρμόζονται επί αιτήματος αμοιβαίας συνδρομής των άρθρων 295 επ. του N 4072/2012 που αφορά στην είσπραξη, ή στην λήψη ασφαλιστικών μέτρων για την διασφάλιση της είσπραξης, φόρου, καθώς και για τις, παρακολουθηματικού χαρακτήρα, απαιτήσεις της παρ. 2 του άρθρου 296 του Ν 4072/2012, που αφορούν σε φόρους (ΓνωμΝΣΚ 372/2014)

2. Συνάφεια μεταξύ ΚΦΔ και ΚΕΔΕ

αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας συνιστούν βασικό και γενικής εφαρμογής θεσμικό πλαίσιο που εφαρμόζεται για πάσης φύσεως οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση.

Άρθρο 3

Ορισμοί

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Οι ορισμοί - έννοιες με την σύντομη και επεξηγηματική ερμηνεία τους, είθισται να παρατίθενται στην αρχή των νομοθετικών κειμένων, για λόγους νομικής σαφήνειας, συστηματικότητας της διατύπωσης των κειμένων και ομοιόμορφης και ενιαίας χρησιμοποίησής τους για τις ανάγκες του εκάστοτε νομοθετήματος και την αποφυγή παρερμηνειών και αντιφάσεων.

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Άρθρο 3. - Ορισμοί. Για τους σκοπούς του Κώδικα, ισχύουν οι έννοιες των όρων, όπως εκάστοτε ορίζονται στην κείμενη νομοθεσία, εκτός αν τους αποδίδεται ρητώς διαφορετική έννοια στον Κώδικα. Οι παρακάτω ορισμοί ισχύουν για τους σκοπούς του Κώδικα:

α) ως «φορολογούμενος» νοείται:

αα. κάθε πρόσωπο που υποχρεούται να καταβάλλει φόρο, τέλος, εισφορά ή χρηματική κύρωση που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα ή έχει οποιαδήποτε άλλη φορολογική υποχρέωση ή

ββ. κάθε πρόσωπο που υποχρεούται να παρακρατεί φόρους και να τους αποδίδει στη Φορολογική Διοίκηση·

β) ως «πρόσωπο» νοείται: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, καθώς και κάθε είδους νομική οντότητα·

γ) ως «νομικό πρόσωπο» νοείται: κάθε επιχείρηση ή εταιρεία με νομική προσωπικότητα ή και κάθε ένωση επιχειρήσεων ή εταιρειών με νομική προσωπικότητα·

δ) ως «νομική οντότητα» νοείται: κάθε μόρφωμα εταιρικής ή μη οργάνωσης και κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα που δεν είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο, όπως ιδίως συνεταιρισμός, οργανισμός, υπεράκτια ή εξωχώρια εταιρεία, κάθε μορφής εταιρεία ιδιωτικών επενδύσεων, κάθε μορφής καταπίστευμα ή εμπίστευμα ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης, κάθε μορφής ίδρυμα, σωματείο ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης, κάθε μορφή προσωπικής επιχείρησης ή οποιαδήποτε οντότητα προσωπικού χαρακτήρα, κάθε μορφής κοινή επιχείρηση, κάθε μορφής εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίου ή περιουσίας ή διαθήκης ή κληρονομίας ή κληροδοσίας ή δωρεάς, κάθε φύσης κοινοπραξία, κάθε μορφής εταιρεία αστικού δικαίου, συμμετοχικές ή αφανείς εταιρείες, κοινωνίες αστικού δικαίου·

ε) ως «νόμιμη προθεσμία καταβολής» νοείται: το χρονικό διάστημα εντός του οποίου καταβάλλονται οι φόροι και τα πρόστιμα, όπως προβλέπεται στο νόμο που επιβάλλει την αντίστοιχη φορολογία και στις διατάξεις του Κώδικα, ενώ ως «ληξιπρόθεσμα» νοούνται οι φόροι και τα πρόστιμα μετά την παρέλευση του ανωτέρου χρονικού διαστήματος

στ) [ε] ως «Φορολογική Διοίκηση» νοείται: η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων·

ζ) [στ] ως «Γενικός Γραμματέας» νοείται: ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων·

η) [ζ] ως «Υπουργός» νοείται ο Υπουργός Οικονομικών·

θ) [η] ως «φορολογικός κάτοικος» νοείται οποιοδήποτε πρόσωπο θεωρείται φορολογικός κάτοικος, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. [Όπως στην περ. δ΄ του άρθρου 3 οι λέξεις «ανεξαρτήτως νομικής προσωπικότητας» διαγράφηκαν από το άρθρο 39 παρ. 3 του Ν 4223/2013, ισχύς από 31.12.2013 σύμφωνα με το άρθρο 59 παρ. 1 του ιδίου νόμου. Επιπλέον, η περ. ε΄ προστέθηκε και οι πρώην περ. ε΄, στ΄, ζ΄ και η΄ αναριθμήθηκαν σε στ΄, ζ΄, η΄ και θ΄ αντίστοιχα με το άρθρο 39 παρ. 4 του Ν 4223/2013, ισχύς από 31.12.2013 σύμφωνα με το άρθρο 59 παρ. 1 του ιδίου νόμου.]

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

– Αθανασάκη Β., Επιτομή Φορολογικού Δικαίου, Νομική Βιβλιοθήκη, 2018. – Φορτσάκης Θ./Σαββαΐδου Α./Τσουρουφλής Α./Πανταζόπουλος Π., Φορολογικό Δίκαιο, 6η έκδ. 2020, Νομική Βιβλιοθήκη. – Τριάντος Ν., Αστικός Κώδικας - Ερμηνεία κατ’ άρθρο, Νομική Βιβλιοθήκη, 2015. – Φουφόπουλος Γ., Eρμηνεία άρθρου 3 Ν 4174/2013, εις Ι. Φωτόπουλος (επ.), Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, 2018.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Α. Ειδικότεροι ορισμοί

πρόσωπο», «τη νομική οντότητα», τη «νόμιμη προθεσμία καταβολής», τα «ληξιπρόθεσμα», τη «Φορολογική Διοίκηση», τον «Γενικό Γραμματέα», τον «Υπουργό», τον «φορολογικό κάτοικο».

Ορισμούς, όμως, περιέχουν και άλλες κατ’ ιδίαν διατάξεις του Κώδικα, όπως το άρθρο 8 για τον φορολογικό εκπρόσωπο, το άρθρο 11 για τον αριθμό φορολογικού μητρώου, το άρθρο 13 για τα βιβλία και στοιχεία, το άρθρο 30 για τον προσδιορισμό φόρου κ.ά.

Στην πράξη λόγω της ευρύτητας της διατύπωσης της έννοιας «νομική οντότητα», μεγάλος αριθμός νομικών προσώπων εμπίπτουν τόσο στον ορισμό του νομικού προσώπου όσο και στον ορισμό της νομικής οντότητας.

Διοικητική Αρχή, χωρίς νομική προσωπικότητα, με σκοπό τον προσδιορισμό, τη βεβαίωση και την είσπραξη των φορολογικών, τελωνειακών και λοιπών δημόσιων εσόδων, που άπτονται του πεδίου των αρμοδιοτήτων της. Η Αρχή απολαύει λειτουργικής ανεξαρτησίας, διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας και δεν υπόκειται σε έλεγχο ή εποπτεία από κυβερνητικά όργανα, κρατικούς φορείς ή άλλες διοικητικές αρχές. Αντίθετα, υπόκειται σε κοινοβουλευτικό έλεγχο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Κανονισμό της Βουλής και τη διαδικασία του άρθρου 4 του Ν 4389/2016. Η έδρα της είναι στην Αθήνα. Από την έναρξη λειτουργίας της Αρχής καταργείται η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών, καθώς και η θέση του Γενικού Γραμματέα που προΐσταται αυτής.

Β. Ο Οργανισμός και η διάρθρωση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων

Σύµφωνα µε τον ιδρυτικό της νόµο, η ΑΑΔΕ είναι Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή χωρίς νοµική προσωπικότητα, µε σκοπό τον προσδιορισµό, τη βεβαίωση και την είσπραξη των φορολογικών, τελωνειακών και λοιπών δηµοσίων εσόδων, που άπτονται του πεδίου των αρµοδιοτήτων της.

Ειδικότερα, η Αρχή ασκεί όλες τις αρµοδιότητες της Γενικής Γραµµατείας Δηµοσίων Εσόδων που προβλέπονταν την 1.1.2017 στις διατάξεις της υποπαρ. Ε2 της παρ.υ Ε΄ του άρθρου πρώτου του Ν 4093/2012, σε οποιαδήποτε άλλη διάταξη της κείµενης νοµοθεσίας, συµπεριλαµβανοµένων και των κανονιστικών πράξεων του Υπουργού Οικονοµικών, του Αναπληρωτή Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονοµικών, καθώς και τις αρµοδιότητες που τις ανατέθηκαν µε τον Ν 4093/2012 και µε οποιαδήποτε άλλη γενική ή ειδική διάταξη.

α) τον προσδιορισµό, τη βεβαίωση και την είσπραξη των φορολογικών και τελωνειακών εσόδων, καθώς και την είσπραξη λοιπών δηµοσίων εσόδων,

β) την παρακολούθηση και τον έλεγχο της πορείας της βεβαίωσης και της είσπραξης των δηµοσίων εσόδων και της εφαρµογής της κείµενης νοµοθεσίας για την είσπραξη δηµοσίων εσόδων,

γ) τη λήψη και την εφαρµογή των αναγκαίων µέτρων για την αποτελεσµατική και αποδοτική λειτουργία των φορολογικών, τελωνειακών και λοιπών υπηρεσιών της, στους τοµείς της καταπολέµησης της φοροδιαφυγής, του λαθρεµπορίου, της φορολογικής απάτης και της παραοικονοµίας, της εφαρµογής των διατάξεων της φορολογικής και τελωνειακής νοµοθεσίας, της βεβαίωσης και είσπραξης και της βελτίωσης της εισπραξιµότητας των δηµοσίων εσόδων,

δ) την έκδοση κανονιστικών αποφάσεων, εγκυκλίων, οδηγιών και λοιπών διοικητικών εγγράφων που αφορούν εν γένει στην ερµηνεία και στην εφαρµογή των διατάξεων της φορολογικής, τελωνειακής και λοιπής νοµοθεσίας που σχετίζεται µε τους τοµείς αρµοδιότητάς της,

ε) την έκδοση κανονιστικών αποφάσεων, εγκυκλίων, οδηγιών, ατοµικών διοικητικών πράξεων και λοιπών διοικητικών εγγράφων που αφορούν σε θέµατα οργάνωσης υπηρεσιών και διαχείρισης των πάσης φύσεως πόρων της,

στ) τη λήψη και την εφαρµογή των αναγκαίων µέτρων για την προστασία της δηµόσιας υγείας, του περιβάλλοντος και των συµφερόντων των καταναλωτών, καθώς και για την συµβολή στην υγιή λειτουργία της αγοράς, στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και καινοτοµίας της χηµικής βιοµηχανίας και την παροχή σχετικής επιστηµονικής υποστήριξης σε δικαστικές, αστυνοµικές και λοιπές κρατικές Αρχές και υπηρεσίες,

ζ) το στρατηγικό και επιχειρησιακό σχεδιασµό των δράσεων όλων των υπηρεσιών της και την κατάρτιση στοχοθεσίας και δεικτών απόδοσης,

η) την κατάρτιση των επιµέρους επιχειρησιακών σχεδίων φορολογικών, τελωνειακών και λοιπών ελέγχων αρµοδιότητάς της και τον προγραµµατισµό ελέγχων για τη διαπίστωση της εφαρµογής της φορολογικής, τελωνειακής και λοιπής νοµοθεσίας αρµοδιότητάς της. Επίσης, την αξιολόγηση και την ιεράρχηση των αιτηµάτων ελέγχου που υποβάλλονται από άλλους φορείς,

θ) τον εντοπισµό φαινοµένων φοροδιαφυγής, λαθρεµπορίου, φορολογικής απάτης, παραεµπορίου και παραοικονοµίας και τον καταλογισµό της διαφεύγουσας φορολογητέας ύλης,

ι) τον εντοπισµό φαινοµένων διαφθοράς, αδιαφανών διαδικασιών, αναποτελεσµατικότητας, χαµηλής παραγωγικότητας και ποιότητας των παρεχόµενων υπηρεσιών και µη τήρησης της νοµιµότητας που τυχόν παρατηρούνται στη λειτουργία και στη δράση των φορολογικών, τελωνειακών και λοιπών υπηρεσιών της,

ια) την εποπτεία και το συντονισµό των ελεγκτικών φορολογικών, τελωνειακών και λοιπών υπηρεσιών που υπάγονται σε αυτήν, καθώς και την αξιολόγηση και τον έλεγχο των αποτελεσµάτων της δράσης τους σε σχέση µε την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί µε βάση τον επιχειρησιακό σχεδιασµό ελέγχων και τα προγράµµατα επιχειρησιακής δράσης που έχει καταρτίσει η Αρχή,

ιβ) την εισήγηση νοµοθετικών διατάξεων και µέτρων για την ενίσχυση της φορολογικής και τελωνειακής συµµόρφωσης και την υποβολή προτάσεων για τη βελτίωση και την επιτάχυνση της εισπραξιµότητας των δηµοσίων εσόδων,

ιγ) τη διατύπωση απλής γνώµης για σχέδια νόµων που ρυθµίζουν ζητήµατα εµπίπτοντα στο πεδίο των αρµοδιοτήτων της

ιδ) το συντονισµό και τη συνεργασία µε άλλους φορείς και αρχές στα πλαίσια της άσκησης των ανωτέρω αρµοδιοτήτων.

ιε) την κατάρτιση και εκτέλεση του προϋπολογισµού των δαπανών της,

ιστ) την κατάρτιση και εκτέλεση προγράµµατος προµηθειών για την οµαλή λειτουργία των υπηρεσιών της, εξαιρουµένης της προµήθειας κεντρικού εξοπλισµού πληροφορικής και του συστηµικού λογισµικού πληροφορικής που απαιτείται για τη χρήση του, που εκτελείται από την αρµόδια υπηρεσία του Υπουργείου Οικονοµικών, σύµφωνα µε τις διαδικασίες που περιγράφονται στην εκάστοτε ισχύουσα Συµφωνία Επιπέδου Εξυπηρέτησης. Η προµήθεια περιφερειακού τερµατικού εξοπλισµού και του λογισµικού που τον συνοδεύει γίνεται από την Αρχή σύµφωνα µε τις ελάχιστες τεχνικές προδιαγραφές που καθορίζει η αρµόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Οικονοµικών και δύναται να διενεργείται από αυτήν κατόπιν αιτήµατος του Διοικητή της Αρχής,

ιζ) την κατάρτιση συµβάσεων για τα έργα της Αρχής,

ιη) την εποπτεία των φορέων που λειτουργούν στην Αρχή και τη διαχείριση, παρακολούθηση και αξιοποίηση των ειδικών λογαριασµών που αφορούν την Αρχή ή λειτουργίες αυτής. Ως φορείς και ειδικοί λογαριασµοί νοούνται ο Ειδικός Λογαριασµός Τελωνείων, η αρµοδιότητα παρακολούθησης και αξιοποίησης του οποίου µεταβιβάσθηκε στον Γενικό Γραµµατέα Δηµοσίων Εσόδων µε την υπ’ αριθµ. Δ6Α 1145867/2013 ΑΥΟ (Β΄ 2417) και το Ειδικό Ταµείο Ελέγχου Παραγωγής και Ποιότητας Αλκοόλης - Αλκοολούχων Ποτών (Ε.Τ.Ε.Π.Α.Α.) η αρµοδιότητα εποπτείας του οποίου µεταβιβάσθηκε στον Γενικό Γραµµατέα Δηµοσίων Εσόδων µε την υπ’ αριθµ. Δ6Α 1015213/2013 ΑΥΟ (Β΄ 130), καθώς και κάθε άλλος ειδικός λογαριασµός ή φορέας του οποίου η διαχείριση ή εποπτεία, αντίστοιχα, τυχόν ανατεθεί στην Αρχή στο µέλλον,

ιθ) την ανάπτυξη, επικαιροποίηση, συντήρηση, λειτουργία και χρήση του λογισµικού εφαρµογών των πληροφοριακών συστηµάτων ή την προµήθειά του, που είναι απαραίτητη για την απρόσκοπτη και αποτελεσµατική άσκηση των αρµοδιοτήτων της και την ασφάλεια και διαχείριση των δεδοµένων που προέρχονται από τις δραστηριότητές της, όπως ιδίως λογισµικού εφαρµογών που υποστηρίζουν τις κύριες αρµοδιότητες των Φορολογικών και των Τελωνειακών υπηρεσιών και του Γενικού Χηµείου του Κράτους,

κ) την παροχή και υποστήριξη ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς τον πολίτη, τις επιχειρήσεις, τους φορείς του δηµόσιου τοµέα για τη διευκόλυνση των συναλλαγών, τη µείωση της γραφειοκρατίας, την απλούστευση των διαδικασιών και την επίτευξη φορολογικής δικαιοσύνης και διαφάνειας,

κα) τον καθορισµό της τεχνολογικής στρατηγικής της, ως προς το σχεδιασµό και την ανάπτυξη εφαρµογών και των υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης,

κβ) κάθε άλλη ενέργεια που είναι απαραίτητη στο πλαίσιο άσκησης των αρµοδιοτήτων της.

πράξεις ή παραλείψεις της ή τις έννοµες σχέσεις που την αφορούν. Ο Διοικητής της ΑΑΔΕ κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, δεσµεύεται µόνο από το νόµο και τη συνείδησή του και δεν υπόκειται σε ιεραρχικό έλεγχο ούτε σε διοικητική εποπτεία από κυβερνητικά όργανα ή άλλες διοικητικές αρχές ή άλλον δηµόσιο ή ιδιωτικό οργανισµό. Ο Διοικητής απολαµβάνει προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας, ενώ η Αρχή δεν υπόκειται σε ιεραρχικό έλεγχο ή εποπτεία από τον Υπουργό Οικονοµικών.

Απευθείας στο Διοικητή της ΑΑΔΕ υπάγονται η Κεντρική Υπηρεσία, η οποία αποτελείται από τέσσερεις Διευθύνσεις (τη Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασµού και Οικονοµικής Διοίκησης, τη Διεύθυνση Διεθνών Οικονοµικών Σχέσεων, τη Διεύθυνση Νοµικής Υποστήριξης και τη Φορολογική και Τελωνειακή Ακαδηµία) και δύο Αυτοτελή Τµήµατα (το Αυτοτελές Τµήµα Συντονισµού Μεταρρυθµιστικών Δράσεων και Επικοινωνίας και το Αυτοτελές Τµήµα Ασφάλειας), καθώς και οι Ειδικές Αποκεντρωµένες Υπηρεσίες και ειδικότερα η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, η Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων, η Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου και η Διεύθυνση Προγραµµατισµού και Αξιολόγησης Ελέγχων και Ερευνών και οι Υπηρεσίες Ερευνών και Διασφάλισης Δηµοσίων Εσόδων (ΥΕΔΔΕ).

α) τη Γενική Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναµικού.

β) τη Γενική Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.

γ) τη Γενική Διεύθυνση Οικονοµικών Υπηρεσιών.

δ) τη Γενική Διεύθυνση Φορολογικής Διοίκησης.

ε) τη Γενική Διεύθυνση Τελωνείων και Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης και

στ) τη Γενική Διεύθυνση Γενικού Χηµείου του Κράτους.

i. Οι Ειδικές Αποκεντρωµένες Υπηρεσίες της ΑΑΔΕ

α) την Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης (ΕΜΕΙΣ)

β) το Κέντρο Είσπραξης Οφειλών (ΚΕΟΦ) Αττικής

γ) το Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων (ΚΕΜΕΕΠ)

δ) το Κέντρο Ελέγχου Φορολογουµένων Μεγάλου Πλούτου (ΚΕΦΟΜΕΠ)

ε) τέσσερις φορολογικές περιφέρειες, επιπέδου Διεύθυνσης, υπαγόµενες απευθείας στον Προϊστάµενο της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης (Αθηνών, Πειραιώς, Θεσσαλονίκης και Πατρών).

προβλέπονται στις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 34 του Ν 4141/2013 (Α΄ 81), όπως εκάστοτε ισχύουν. Οι µεγάλες επιχειρήσεις καθορίζονται ή ανακαθορίζονται µε αποφάσεις του Διοικητή της ΑΑΔΕ.

(α) Η αποτελεσµατική εποπτεία των υπαγόµενων στην χωρική τους αρµοδιότητα Δ.Ο.Υ., συµπεριλαµβανοµένων και των Γραφείων Εξυπηρέτησης Φορολογουµένων (Γ.Ε.Φ.) αυτών, καθώς και ο συντονισµός και η καθοδήγηση των Προϊσταµένων των Δ.Ο.Υ. για την καλύτερη λειτουργία αυτών και των Γ.Ε.Φ. τους.

(β) Ο αποτελεσµατικός σχεδιασµός και η υποβολή προτάσεων προς το Γραφείο Υποστήριξης του Προϊσταµένου της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης, για την εύρυθµη λειτουργία των Δ.Ο.Υ., η αξιολόγηση των λειτουργικών αναγκών αυτών και των αναγκών τους σε προσωπικό, η ανίχνευση των εκπαιδευτικών αναγκών του προσωπικού τους και η υποβολή προτάσεων προς το ίδιο Γραφείο για την επιµόρφωση αυτού.

(γ) Η παρακολούθηση της επίτευξης των ποσοτικών στόχων των Δ.Ο.Υ, που υπάγονται στην χωρική τους αρµοδιότητα και εν γένει των στόχων του Επιχειρησιακού Σχεδίου της Α.Α.Δ.Ε., που αφορούν σε αυτές, καθώς και η υποβολή προτάσεων αναπροσαρµογής αυτών στο Γραφείο Υποστήριξης του Προϊσταµένου της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης, η γενικότερη αξιολόγηση της αποδοτικότητας και της αποτελεσµατικότητας των Δ.Ο.Υ. και η υποβολή προτάσεων για θέµατα οργάνωσης αυτών στο ίδιο Γραφείο.

(δ) Η αποτελεσµατική συµβολή στην διασφάλιση της ορθής, ενιαίας και οµοιόµορφης εφαρµογής της φορολογικής και συναφούς νοµοθεσίας, µε την παροχή οδηγιών στις Δ.Ο.Υ. της χωρικής τους αρµοδιότητας και η επίλυση σχετικών θεµάτων που ανακύπτουν

σε αυτές ή η προώθησή τους στις αρµόδιες Διευθύνσεις της Κεντρικής Υπηρεσίας της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης, µε προτάσεις για την επίλυσή τους.

ii. Οι Περιφερειακές Υπηρεσίες της ΑΑΔΕ

Η Κεντρική Υπηρεσία της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης αποτελείται από τις κάτωθι Διευθύνσεις.

α) Διεύθυνση Δασµολογικών Θεµάτων και Τελωνειακών Οικονοµικών Καθεστώτων

β) Διεύθυνση Τελωνειακών Διαδικασιών

γ) Διεύθυνση Στρατηγικής Τελωνειακών Ελέγχων και Παραβάσεων

δ) Διεύθυνση ΕΦΚ και ΦΠΑ

ε) Διεύθυνση Ηλεκτρονικού Τελωνείου.

Οι επιχειρησιακοί στόχοι των Τελωνειακών Περιφερειών είναι:

(α) Η εποπτεία, ο έλεγχος και ο συντονισµός των υπαγόµενων στην χωρική τους αρµοδιότητα Τελωνείων, ο σχεδιασµός και η υποβολή προτάσεων προς το Αυτοτελές Τµήµα Υποστήριξης της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και Ε.Φ.Κ. για την εύρυθµη λειτουργία αυτών, η αξιολόγηση των λειτουργικών αναγκών των Τελωνείων και των αναγκών τους σε προσωπικό, η ανίχνευση των εκπαιδευτικών αναγκών του προσωπικού των Τελωνείων και η υποβολή προτάσεων στο ανωτέρω Αυτοτελές Τµήµα για την επιµόρφωσή του.

(β) Η παρακολούθηση της επίτευξης των ποσοτικών στόχων των Τελωνείων και η υποβολή προτάσεων αναπροσαρµογής αυτών στο Αυτοτελές Τµήµα Υποστήριξης της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και Ε.Φ.Κ., η γενικότερη αξιολόγηση της αποδοτικότητας και της αποτελεσµατικότητας των Τελωνείων και η υποβολή, στο ίδιο Αυτοτελές Τµήµα, προτάσεων για θέµατα οργάνωσης αυτών.