Η ΝΕΑ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις στον Ν 4700/2020

Ενιαίο κείμενο Δικονομίας για το Ελεγκτικό Συνέδριο, ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για τον προσυμβατικό έλεγχο, τροποποιήσεις στον Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο… (Α΄ 127/29.6.2020)

Στην πρώτη ενότητα του ως άνω νόμου περιέχονται ρυθμίσεις για το Ελεγκτικό Συνέδριο οι οποίες χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες: 1) Tη θέσπιση ενός ενιαίου κειμένου δικονομίας για το Ελεγκτικό Συνέδριο 2) Τη θέσπιση ολοκληρωμένου νομοθετικού πλαισίου για τον προσυμβατικό έλεγχο και 3)Τροποποιήσεις στον Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ΚΝΕΣ) που αφορούν στην αποτελεσματικότερη άσκηση του δικαιοδοτικού του έργου καθώς και στην ενδυνάμωση και εμβάθυνση της ελεγκτικής του αποστολής.

ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Τμήμα Πρώτο

Θέσπιση ενιαίου κειμένου δικονομίας

Οι δικονομικοί κανόνες αποτελούν το σύστημα εκείνο των ειδικών κανόνων με το οποίο οργανώνεται η απονομή της δικαιοσύνης και αποθαρρύνεται η καταχρηστική άσκηση των ενδίκων μέσων. Με τους κανόνες αυτούς υλοποιείται πρωτίστως η συνταγματική επιταγή για την παροχή αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας (βλ. άρθρο 20 παρ. 1 Συντ. καθώς και άρθρο 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ) και διαμορφώνεται το αναγκαίο διαδικαστικό πλαίσιο με το οποίο θα διευκολύνεται η πρόσβαση στη δημοσιονομική δίκη και δεν θα περιορίζεται η ουσιαστική δικαστική προστασία. Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου μέχρι την ψήφιση

του ως άνω νέου νόμου περιλαμβανόταν σε τέσσερα νομοθετήματα: 1) στο ΠΔ 1225/1981 (άρθρα 1 έως 123). 2) στον Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (άρθρα 70 έως 80 και 82 έως 91). 3) στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας για τα ειδικότερα θέματα της απόδειξης και της αναίρεσης και 4) στον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας για όλες τις δικονομικές ρυθμίσεις για τις οποίες υφίστατο κενό στην ειδική νομοθεσία που διέπει τις δίκες για το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. άρθρο 123 του ΠΔ 1225/1981 όπως είχε αντικατασταθεί με το άρθρο 12 παρ. 2 του Ν 3472/2006). Οι ρυθμίσεις του νέου νόμου απέβλεψαν στην απλοποίηση της διαδικασίας ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου, μέσω της επίτευξης συνοχής στα διάφορα δικονομικά ζητήματα, ώστε αυτή να καταστεί ευχερώς προσβάσιμη στο μέσο δικηγόρο αλλά και στους εν γένει εφαρμοστές της. Βασικός στόχος που έπρεπε να επιτευχθεί με το νέο νομοθέτημα ήταν πρωτίστως η ταχεία εκδίκαση των υποθέσεων με τον σεβασμό όμως που απαιτεί το Σύνταγμα στο δικαίωμα πρόσβασης στη δικαιοσύνη και στη δημοσιότητα της δίκης.

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

Κεφάλαιο 1

ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

1. Στο κεφάλαιο αυτό με τίτλο «Δικαιοδοσία» προσδιορίζεται η δικαστική αρμοδιότητα του ΕλΣυν όπως αυτή αποτυπώνεται στο άρθρο 98 Συντ. και διακρίνεται αυτή από τις λοιπές αρμοδιότητές του, που αποτελούν ελεγκτικές μη δικαιοδοτικές, οι οποίες όμως έχουν ανατεθεί σ’ αυτό από το συνταγματικό νομοθέτη, με γνώμονα την ιδιαίτερη φύση του και την αποστολή του, πρωτίστως, λόγω των εγγυήσεων ανεξαρτησίας που επιφυλάσσονται στα μέλη αυτού. Οι ελεγκτικές αρμοδιότητες δεν αναιρούν την δικαστική υπόσταση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ούτε οι δικαστικοί λειτουργοί του όταν ασκούν καθήκοντα τέτοιας φύσεως απεκδύονται την δικαστική τους ιδιότητα. Άλλωστε έχει ήδη εγκαταλειφθεί η αρχική άποψη που είχε επικρατήσει ότι πρόκειται περί «διφυούς οργάνου», ενώ έχει εμπεδωθεί η άποψη του «διφυούς έργου» αυτού, δοθέντος ότι το διοικητικό ελεγκτικό έργο όπως αυτό περιγράφεται στο άρθρο 98 παρ. 1 εδάφ. α΄ έως ε΄ Συντ. του ανατέθηκε λόγω του χαρακτήρα του ως Δικαστηρίου (άρθρο 2).

2. Προσδιορίζονται οι αρμοδιότητες της Ολομέλειας και των Τμημάτων, ενώ ορίζεται ότι η κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ των Τμημάτων ορίζεται με απόφαση της Ολομέλειας του Δικαστηρίου, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Αν η διαφορά εισήχθη σε αναρμόδιο Τμήμα παραπέμπεται στο αρμόδιο και η σχετική απόφαση, αν δεν έχει χωρήσει συζήτηση της υπόθεσης, δύναται να ληφθεί σε συμβούλιο (άρθρο 3 παρ. 4).

3. Κατά την δικαιοδοτική του κρίση το ΕλΣυν δύναται με την επιφύλαξη των διατάξεων περί δεδικασμένου, να κρίνει παρεμπιπτόντως ζητήματα της δικαιοδοσίας άλλων δικαστηρίων, αν από τα ζητήματα αυτά εξαρτάται η επίλυση της διαφοράς και εξυπηρετείται η ανάγκη παροχής δικαστικής προστασίας. Αν τα σχετικά ζητήματα εκκρεμούν στα αρμόδια δικαστήρια δύναται να αναβάλλει την κρίση του, εφόσον όμως δεν υφίσταται άμεσος κίνδυνος για τα συμφέροντα των διαδίκων. Το παρεμπίπτον προς διάγνωση ζήτημα, αυτεπαγγέλτως μάλιστα εξεταζόμενο, πρέπει να είναι δημοσιονομικής φύσεως ή να συνδέεται με καθαρά δημοσιονομικής φύσεως στοιχεία, άλλως, η εξέταση αυτού εκτός του ότι δεν συνεπάγεται νομική δέσμευση, θα εξέτρεπε το κύριο αντικείμενο της διαγνωστικής δίκης. Εν προκειμένω, επαναλαμβάνεται ρητά ο κανόνας ότι η εξέταση των παρεμπιπτόντως αναφυομένων ζητημάτων πρέπει να είναι αναγκαία γιατί αυτά συνάπτονται με στοιχεία του πραγματικού του κανόνα δικαίου και συνιστούν αναγκαία προϋπόθεση της εφαρμογής του. Ειδικά στις συνταξιοδοτικές διαφορές, το ΕλΣυν παγίως έχει κρίνει ότι, προκειμένου αυτό να αχθεί σε επίλυση ζητήματος που εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητά του, όπως είναι η διαφορά από απονομή σύνταξης, μπορεί και οφείλει να εξετάζει παρεμπιπτόντως το κύρος και τη νομιμότητα των πράξεων της διοίκησης, με την προϋπόθεση όμως ότι αυτές αποτελούν νόμιμη ουσιαστική προϋπόθεση για την αναγνώριση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, εκτός αν υφίσταται για το ζήτημα αυτό απόφαση του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου με δύναμη δεδικασμένου, η οποία δεσμεύει τόσο τα συνταξιοδοτικά όργανα του ΓΛΚ όσο και το ΕλΣυν. Εν προκειμένω, εξετάζονται παρεμπιπτόντως οι πράξεις της διοίκησης μόνο ως προς τις συνταξιοδοτικές τους συνέπειες, χωρίς όμως

αυτές να ακυρώνονται (άρθρο 4).

4. Ρυθμίζεται το πρώτον το ζήτημα της δέσμευσης του ΕλΣυν από αποφάσεις άλλων δικαστηρίων και αυτό διότι, το προηγούμενο δικονομικό σύστημα (ΠΔ 1225/1981) δεν περιείχε ρύθμιση αντίστοιχη με εκείνη του άρθρου 5 του ΚΔΔ η οποία αφορούσε τη δέσμευση των Διοικητικών Δικαστηρίων από αποφάσεις άλλων Δικαστηρίων (πολιτικών, ποινικών και αλλοδαπών πολιτικών), αναλογικά εφαρμοσθείσα μέχρι το νέο νόμο στη δημοσιονομική δίκη, δυνάμει του άρθρου 123 του ΠΔ 1225/1981, όπως αυτό ίσχυε μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 12 παρ. 2 του Ν 3742/2006. Η δέσμευση από την προηγούμενη απαλλακτική αθωωτική απόφαση του ποινικού Δικαστηρίου προϋποθέτει τη συνάφεια ανάμεσα στην προηγηθείσα ποινική και στη δημοσιονομική διαδικασία υπό την έννοια ότι τα πραγματικά περιστατικά και λοιπά στοιχεία του φακέλου που συγκροτούν την ποινική παράβαση για την οποία έχει εκδοθεί απαλλακτική ποινική απόφαση ταυτίζονται πλήρως με εκείνα στα οποία στηρίζεται ο σε βάρος του προσώπου καταλογισμός.  Τέτοια δικονομική δέσμευση ως παρεπόμενη ανακλαστική ενέργεια της αθωωτικής ποινικής απόφασης, η οποία αντιδιαστέλλεται από το δεδικασμένο δεν υφίσταται, όταν η απαλλαγή στηρίχθηκε στην έλλειψη αντικειμενικών ή υποκειμενικών στοιχείων που δεν αποτελούν προϋπόθεση εφαρμογής του νόμου στην ένδικη διαφορά ενώπιον του ΕλΣυν.

5. Ένα άλλο ζήτημα που αντανακλά επίσης τη σχέση ποινικής με τη δημοσιονομική δίκη και προϋποθέτει την αμετάκλητη περάτωση της ποινικής δίκης είναι η εφαρμογή της αρχής non bis in idem στη δημοσιονομική δίκη. Η αρχή αυτή απαγορεύει την επανάληψη της ποινικής διαδικασίας, η οποία έχει ήδη ολοκληρωθεί με την έκδοση της αμετάκλητης απόφασης ώστε κάθε πρόσωπο να μην διώκεται ή να μην δικάζεται δύο φορές για αδίκημα για το οποίο έχει ήδη απαλλαγεί ή καταδικαστεί από τα ποινικά δικαστήρια. Η αρχή αυτή προϋποθέτει ότι οι δύο επάλληλες δίκες είναι ποινικής φύσης και προϋποθέτει ταυτότητα πράξεως-παραβάσεως (idem) η οποία ανάγεται σε πραγματικά περιστατικά που κατά τα ουσιώδη στοιχεία τους παρουσιάζουν ενότητα τόπου, χρόνου και στα οποία εμπλέκεται το ίδιο πρόσωπο. Ανεξαρτήτως του ότι

το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη του αυτεπάγγελτα το ποινικό δεδικασμένο, εφόσον αυτό προκύπτει από τα στοιχεία της δικογραφίας, ο καταλογισμός φαίνεται να μην αποκτά το χαρακτήρα «ποινής», ώστε να εξεταστεί περαιτέρω η παραβίαση της αρχής αυτής. Σε κάθε περίπτωση, ο κύκλος των προσώπων στα οποία απευθύνεται είναι ορισμένος και αφορά πρόσωπα που έχουν μία ειδική έννομη σχέση με το Δημόσιο και φέρουν την ιδιότητα του υπολόγου ή του συνευθυνομένου (άρθρο 5).

6. Το ΕλΣυν εξετάζει αυτεπαγγέλτως τη δικαιοδοσία του, ενώ απόφαση Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία απορρίπτεται αίτηση δικαστικής προστασίας ως υπαγόμενη στη δικαιοδοσία άλλων δικαστηρίων κοινοποιείται στον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας στο ΕλΣυν η οποία δύναται να προσβληθεί με αίτηση αναίρεσης. Ανάλογη δυνατότητα έχουν και οι διάδικοι που θίγονται (άρθρο 6).

7. Στην περίπτωση κατά την οποία ένα ένδικο βοήθημα που υπάγεται στο ΕλΣυν απορριφθεί τελεσιδίκως από τα άλλα Δικαστήρια για έλλειψη δικαιοδοσίας, το αντίστοιχο ενώπιον του ΕλΣυν ασκείται εντός ανατρεπτικής προθεσμίας δύο (2) μηνών από την επίδοση της τελεσίδικης απορριπτικής απόφασης στον ενδιαφερόμενο, ενώ λογίζεται ως προς όλες τις έννομες συνέπειές του ότι ασκήθηκε κατά τον χρόνο άσκησης εκείνου που απορρίφθηκε (άρθρο 8).

Κεφάλαιο 2

ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

1. Στο κεφάλαιο αυτό επαναλαμβάνονται οι θεμελιώδεις δικονομικές αρχές, όπως αυτές ισχύουν και στα άλλα δικονομικά συστήματα, ήτοι: 1) η αρχή της εκατέρωθεν ακρόασης, 2) η αρχή της αυτεπάγγελτης εξουσίας του Δικαστηρίου να μεριμνά για την πρόοδο της δίκης, 3) η αρχή του αυτεπάγγελτου ελέγχου από το Δικαστήριο των διαδικαστικών προϋποθέσεων της δίκης, 4) η αρχή του δημόσιου χαρακτήρα της δίκης, σύμφωνα με την οποία το Δικαστήριο εξετάζει και κρίνει τις υποθέσεις ακόμα και όταν απουσιάζουν οι διάδικοι, χωρίς από την απουσία τους να συνάγεται ομολογία 5) η αρχή της υποχρεωτικής έγγραφης προδικασίας στην οποία στηρίζεται η κύρια διαδικασία για δικαστική προστασία. 6) η αρχή της δημοσιότητας των συνεδριάσεων με τη δυνατότητα των εξαιρέσεων από αυτήν και την μέριμνα για την προστασία των

προσωπικών δεδομένων 7) η αρχή της μυστικότητας των διασκέψεων και η υποχρέωση τήρησης από τους συμμετέχοντες σε αυτές του καθήκοντος της εχεμύθειας. (άρθρα 11,12,13,14,16,19).

2. Θεσπίζεται ένας πάγιος ερμηνευτικός κανόνας για όλα τα ζητήματα που ανακύπτουν από την εφαρμογή των δικονομικών κανόνων που επιτρέπει στον Δικαστήριο με βάση τις αρχές της δίκαιης δίκης να προβαίνει σε σταθμίσεις σε πνεύμα δίκαιης ισορροπίας και να αποφεύγει τυπολατρικές προσεγγίσεις οι οποίες περιάγουν τους διαδίκους στη δίκη ενώπιον αυτού σε δυσμενή θέση. Ο ερμηνευτικός αυτός κανόνας τελεί υπό το φως των διατάξεων του άρθρου 20 παρ. 1 του Συντ. και του άρθρου 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ (άρθρο15).

Τέλος προβλέπεται η δυνατότητα του δικαστηρίου καθώς και των διαδίκων να κάνουν χρήση των ηλεκτρονικών μέσων για τη διεξαγωγή των δικών που αφορά στην κατάθεση, επίδοση, διακίνηση, με χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, δικαστικών αποφάσεων, πράξεων, εκθέσεων, δικογράφων και λοιπών εγγράφων. Η χρήση ηλεκτρονικών μέσων αφορά και στην εξέταση μαρτύρων, πραγματογνωμόνων και διαδίκων, χωρίς την παρουσία τους στον ακροατήριο, στη τήρηση των βιβλίων για την διεκπεραίωση των εργασιών του Δικαστηρίου και στην καταβολή παραβόλων, δικαστικών ενσήμων ή άλλων τελών (άρθρο 17).

Κεφάλαιο 3

ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΜΕΡΟΛΗΨΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ

Στο κεφάλαιο αυτό διευκρινίζονται οι θεσμοί διασφάλισης της αμεροληψίας του Δικαστηρίου και αποτυπώνονται με σαφήνεια οι λόγοι αποκλεισμού του Δικαστή. Πρόκειται για λόγους που τον αφορούν ως πρόσωπο, αφού έχει άμεσο ή έμμεσο προσωπικό συμφέρον για την έκβαση της συγκεκριμένης δίκης ή όταν συνδέεται με τον διάδικο με σχέση συγγένειας αίματος ή εξ αγχιστείας έως και τον τρίτο βαθμό ή πρόκειται για λόγους που σχετίζονται με την αντικειμενική του ανάμειξη στη διαδικασία ώστε να δημιουργούνται αμφιβολίες για την

αμερόληπτη κρίση του. Αν η δίκη αφορά σε διοικητική πράξη ή απόφαση στην έκδοση των οποίων έχει ήδη συμμετάσχει, είναι υποχρέωση της γραμματείας του Δικαστηρίου να ενημερώνει τον Προέδρο και αντίστοιχα τον δικαστικό λειτουργό (άρθρο 21).

Καθιερώνεται ειδική διαδικασία σε συμβούλιο όπου το Δικαστήριο αποτελούμενο από τους τρείς αρχαιότερους Δικαστές του αποφασίζει, αφού ακούσει τη γνώμη του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας στο ΕλΣυν, εάν συντρέχει λόγος αποκλεισμού ή εάν εκείνος που υπέβαλλε την αίτηση απαλλαγής δικαιούται να απαλλαγεί των καθηκόντων του (άρθρο 22).

Επίσης ευθυγραμμίζονται οι λόγοι εξαίρεσης με την νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου περί της αντικειμενικής ή υποκειμενικής αμεροληψίας του Δικαστή.

Οι διατάξεις για τον αποκλεισμό και την εξαίρεση των δικαστικών λειτουργών εφαρμόζονται και για τους υπαλλήλους της γραμματείας, τις δε σχετικές αποφάσεις λαμβάνει ο Προέδρος του Δικαστηρίου (άρθρο 26).

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΔΙΑΔΙΚΟΙ

Κεφάλαιο 4

ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΔΙΑΔΙΚΟΥ

Διάδικος, όπως άλλωστε ισχύει σε όλα τα δικονομικά συστήματα, είναι το πρόσωπο εκείνο που το θετικό δίκαιο το προίκισε με την ικανότητα να είναι υποκείμενο εννόμων σχέσεων, ως εκ τούτου, να είναι φορέας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Ικανότητα να είναι διάδικοι στην δίκη ενώπιον του ΕλΣυν μπορούν πλέον να είναι, εκτός από τα φυσικά και νομικά πρόσωπα και οντότητες χωρίς νομική προσωπικότητα, ήτοι ενώσεις προσώπων που επιδιώκουν ορισμένο σκοπό χωρίς να είναι σωματεία, εταιρείες χωρίς νομική προσωπικότητα όπως επίσης και ομάδες περιουσίας σε υποθέσεις που σχετίζονται με το αντικείμενο της δραστηριότητάς τους ή εν γένει με τον σκοπό τους. Τα τελευταία εκπροσωπούνται στο Δικαστήριο από τα πρόσωπα στα οποία έχει ανατεθεί η διαχείριση των υποθέσεών τους (άρθρο 27, 28).

Κεφάλαιο 5

ΔΙΚΑΝΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ

Στο κεφάλαιο αυτό υιοθετούνται οι ρυθμίσεις του άρθρων 24-26 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας σχετικά με την δικανική ικανότητα των διαδίκων. Ειδικά για την εκπροσώπηση του Δημοσίου στις δίκες ενώπιον του ΕλΣυν επαναλαμβάνεται ο κανόνας ότι αυτό εκπροσωπείται από τον Υπουργό των Οικονομικών, ενώ για τις δίκες επί ανακοπής εκτέλεσης το Δημόσιο εκπροσωπείται από τον προϊστάμενο της υπηρεσίας που επισπεύδει την εκτέλεση. Περαιτέρω, διατυπώνεται σαφής ερμηνευτικός κανόνας, όπως στα άρθρα 64 και 65 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας σχετικά με την γενική εξουσιοδότηση νομίμου αντιπροσώπου του ανίκανου διαδίκου η οποία περιλαμβάνει όλες τις διαδικαστικές πράξεις και ενέργειες μέχρι το αμετάκλητο της απόφασης που τον αφορά. Ειδικά όμως για τον συμβιβασμό, την αναγνώριση, την παραίτηση και την συμφωνία για διαιτησία απαιτείται ειδική εξουσιοδότηση.

Κεφάλαιο 6

ΔΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ

Στο κεφάλαιο αυτό διατυπώνεται ο γενικός κανόνας ότι ακόμη και επί συνταξιοδοτικών διαφορών είναι υποχρεωτική η παράσταση του διαδίκου δια πληρεξουσίου δικηγόρου. Ο κανόνας αυτός εξυπηρετεί πρωτίστως την αποτελεσματικότερη άσκηση του δικαιώματος δικαστικής προστασίας και την επιτάχυνση της δίκης και απαιτείται λόγω της φύσης και της ιδιαιτερότητας των υποθέσεων ενώπιον του ΕλΣυν. Πρόκειται για μία σημαντική μεταρρύθμιση που είναι ευθέως ανάλογη της κατάταξης του Δικαστηρίου από τον συνταγματικό νομοθέτη στα τρία Ανώτατα Δικαστήρια της Χώρας. Κατ’ εξαίρεση, για τις αγωγές, που στην πλειοψηφία τους είναι συνταξιοδοτικές δεν απαιτείται παράσταση του ενάγοντος στη δίκη δια πληρεξουσίου δικηγόρου όταν το συνολικό ποσό της διαφοράς δεν υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ. Ακόμη όμως και στην περίπτωση αυτή ο Πρόεδρος του Τμήματος μπορεί σταθμίζοντας την

ιδιαιτερότητα και την σοβαρότητα της κρινόμενης περίπτωσης να υποχρεώσει το διάδικο να προσλάβει πληρεξούσιο δικηγόρο (άρθρο 34).

Απαιτείται πλέον ειδική πληρεξουσιότητα για τον δικαστικό συμβιβασμό, για την παραίτηση από το ένδικο βοήθημα ή μέσο που έχει ασκηθεί, για την προσβολή εγγράφου ως πλαστού καθώς και όπου άλλου προβλέπεται τούτο ρητώς. Η διάρκεια της πληρεξουσιότητας είναι αυτή που ορίζεται στο πληρεξούσιο, εάν δε δεν προβλέπεται κάτι διαφορετικό η δικαστική πληρεξουσιότητα λήγει με την πάροδο πενταετίας από την χρονολογία κατάρτισης του σχετικού εγγράφου (άρθρο 37).

Σχετικά με την νομιμοποίηση των δικαστικών πληρεξουσίων ο κανόνας είναι πάγιος ότι για τις προπαρασκευαστικές πράξεις και τις κλήσεις επ’ ακροατηρίω η πληρεξουσιότητα θεωρείται υπάρχουσα με την προϋπόθεση όμως ότι έως την πρώτη συζήτηση θα έχουν υποβληθεί τα αποδεικτικά στοιχεία της νομιμοποίησης. Δύναται ο διάδικος να ζητήσει και σύντομη αναβολή της συζήτησης ή να του επιτραπεί από το Δικαστήριο η προσωρινή συμμετοχή του, το οποίο του τάσσει εύλογη προθεσμία για την νομιμοποίηση του. Εφόσον όμως η προθεσμία αυτή δεν τηρηθεί κηρύσσονται άκυρες όλως οι διαδικαστικές πράξεις που διενεργήθηκαν από τον φερόμενο ως δικαστικό πληρεξούσιο αυτού (βλ. άρθρα 39 παρ. 3 σε συνδ. με το άρθρο 229).

Κεφάλαιο 7

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Στο κεφάλαιο αυτό υιοθετούνται οι ρυθμίσεις των άρθρων 112-114 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας για την διάκριση της κύριας και της πρόσθετης παρέμβασης, ενώ ορίζεται και η διαδικασία για την άσκησή τους. Ειδικά για την δίκη ενώπιον της Ολομέλειας παρέμβαση επιτρέπεται μόνο στις περιοριστικά αναφερόμενες περιπτώσεις των άρθρων 161 (παραπομπή ζητήματος αντισυνταγματικότητας τυπικού νόμου), 162 (υποβολή προδικαστικού ερωτήματος),

163 (πρότυπη δίκη), καθώς και εάν συντρέχει περίπτωση ειδικής παρέμβασης κατά το άρθρο 178 του νόμου.

Κεφάλαιο 8

ΟΜΟΔΙΚΙΑ

1. Στο κεφάλαιο αυτό ενσωματώνονται χωρίς αλλαγές, οι διατάξεις των άρθρων 115-121 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας για την έννοια και τις διαφορετικές συνέπειες της αναγκαστικής και της δυνητικής ομοδικίας ενώ ειδικά για την άσκηση της αίτησης αναίρεσης από ή κατά των αναγκαστικώς ομοδίκων για την οποία δεν υφίσταται ρύθμιση στον ως άνω Κώδικα υιοθετούνται οι ρυθμίσεις των άρθρων 76 παρ. 4 και 558 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Ειδικά για την περίπτωση της δυνητικής ομοδικίας δεν αρκεί η έκδοση σε βάρος περισσότερων μίας διοικητικής πράξης ή δικαστικής απόφασης αλλά απαιτείται οι ομόδικοι να προβάλλουν και λόγους που στηρίζονται σε όμοια κατά τα ουσιώδη στοιχεία τους νομική και πραγματική βάση ή εάν πρόκειται για αγωγή εφόσον συνδέονται με κοινό δικαίωμα να στηρίζονται σε όμοια, κατά τα ουσιώδη στοιχεία, νομική και πραγματική βάση.

2. Αν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της ομοδικίας το ένδικο βοήθημα κρατείται ως προς τον πρώτο και τους ομοδίκους με αυτόν και διατάσσεται ο χωρισμός τους ως προς τους υπόλοιπους. Ο χωρισμός διενεργείται με κατάθεση αυτοτελούς δικογράφου ενώ με την απόφαση που ορίζει τον χωρισμό

προσδιορίζονται οι χωριζόμενες υποθέσεις να δικασθούν κατά προτίμηση, σε συγκεκριμένη δικάσιμο (άρθρο 51).

Κεφάλαιο 9

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΩΝ

1. Στο κεφάλαιο αυτό ορίζεται ειδική διαδικασία επί διακοπής της δίκης λόγω θανάτου ή ανάλογης κατάστασης του διαδίκου ώστε να μπορεί η δίκη εύκολα να καταργηθεί αν δεν επιδειχθεί ενδιαφέρον από τους διαδόχους, χωρίς να απαιτείται επ’ αόριστον η Γραμματεία του Δικαστηρίου να αναζητεί τους διαδόχους. Αν η δήλωση επανάληψης της δίκης δεν γίνει εντός διμήνου από τότε που το Δικαστήριο έλαβε γνώση του λόγου της διακοπής, τότε ο Πρόεδρος ορίζει νέα δικάσιμο για τη συνέχιση της, όπου καλεί όλους τους διαδίκους καθώς και όσους έχουν δικαίωμα στην επανάληψή της των οποίων όμως η διεύθυνση είναι γνωστή στο Δικαστήριο. Η δίκη καταργείται εάν μέσα στην ως άνω ταχθείσα προθεσμία δεν υποβληθεί έγκυρη δήλωση επανάληψης αυτής, λόγω μεταβολής στο πρόσωπο εκείνου που άσκησε το ένδικο μέσο, ενώ η δίκη συνεχίζεται εάν η μεταβολή επήλθε στο πρόσωπο των λοιπών διαδίκων. Σε κάθε περίπτωση, δίκη που καταργήθηκε μπορεί να επαναληφθεί από τον ασκούντα το ένδικο βοήθημα, σε αποκλειστική προθεσμία τριών ετών και εφόσον αυτός αποδείξει ότι δεν είχε κλητευθεί κατά την νέα συζήτηση της υπόθεσής του, ώστε να δηλώσει εάν επιθυμεί τη συνέχιση αυτής (άρθρο 54).

2. Σημειωτέον ότι ο κληρονόμος, ο κληροδόχος ή ο καταπιστευματοδόχος δεν επιτρέπεται να κληθούν στην επανάληψη της διακοπείσας δίκης εάν δεν έχει παρέλθει η προθεσμία για την αποποίηση ή πριν από την απώλεια του σχετικού δικαιώματος της αποποίησης, η οποία επήλθε με οποιοδήποτε τρόπο (άρθρο 54 παρ. 4).

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

ΠΡΑΞΕΙΣ

Κεφάλαιο 10

ΑΣΚΗΣΗ ΕΝΔΙΚΩΝ ΒΟΗΘΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ

1. Στο κεφάλαιο αυτό ενσωματώνονται, χωρίς αλλαγές, οι ρυθμίσεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας σχετικά με τον τρόπο άσκησης των ενδίκων βοηθημάτων και μέσων. Ειδικότερα τα δικόγραφα κατατίθενται στην αρμόδια γραμματεία του Δικαστηρίου, ενώ ασκούνται και με κατάθεση σε κάθε δημόσια ή δημοτική αρχή η οποία υποχρεούται χωρίς υπαίτια καθυστέρηση να τα διαβιβάσει στο Δικαστήριο. Προβλέπεται και η ηλεκτρονική κατάθεση αυτών εφόσον αυτά φέρουν εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή, θεωρείται δε ότι κατατέθηκε ηλεκτρονικά εφόσον επιστραφεί στον αποστολέα του εγγράφου στο Δικαστήριο με ηλεκτρονική απόδειξη με την οποία διασφαλίζεται η αυθεντικότητα του περιεχόμενου της καθώς και η ταυτότητα του υπογράφοντος.

2. Αλλάζει η ρύθμιση του άρθρου 72 του ΚΝΕΣ σχετικά με το αποδεικτικό κοινοποίησης των ενδίκων βοηθημάτων και μέσων, το οποίο πρέπει να κατατίθεται στο Δικαστήριο τέσσερις (4) τουλάχιστον μήνες πριν από τη συζήτηση της υπόθεσης. Η εκπρόθεσμη κατάθεση αυτού συνεπάγεται το απαράδεκτο της συζήτησης του ενδίκου βοηθήματος ή μέσου, εκτός εάν αυτός στον οποίο έπρεπε να γίνει η κοινοποίηση παραστεί και αντιλέξει. Φαίνεται ότι ο νομοθέτης θεωρεί την παράλειψη αυτή τυπική, η οποία δύναται να οδηγήσει σε δυσανάλογο περιορισμό του δικαιώματος πρόσβασης στο δικαστήριο, ως εκ τούτου, προβλέπει μεν πιο σύντομη προθεσμία από την προηγούμενη (εξάμηνη), με αφετηριακό γεγονός όμως την συζήτηση της υπόθεσης και όχι την περιέλευση του δικογράφου στο Δικαστήριο, σε κάθε περίπτωση το εκπρόθεσμο της κοινοποίησης δεν οδηγεί στο απαράδεκτο του ενδίκου μέσου ή βοηθήματος αλλά στο απαράδεκτο της συζήτησης. Το απαράδεκτο δε αυτό μπορεί να θεραπευθεί,

εάν με βάση την αρχή της εκατέρωθεν ακρόασης, αυτός στον οποίο έπρεπε να γίνει η κοινοποίηση δεν αντέλεξε (άρθρο 58).

Κεφάλαιο 11

ΔΙΚΟΓΡΑΦΑ

1. Στο κεφάλαιο αυτό περιέχονται οι ρυθμίσεις για το ελάχιστο περιεχόμενο των δικογράφων και των υπομνημάτων και τις συνέπειες των ελλείψεων αυτών. Ενσωματώνονται οι ρυθμίσεις του ΠΔ 1225/1981 (άρθρο 31) σε συνδυασμό με τις ρυθμίσεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (άρθρο 118) για την αναγραφή του αριθμού του φορολογικού μητρώου του διαδίκου και του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (άρθρα 45 και 46) για τα στοιχεία του δικογράφων. Χαρακτηριστική η νέα ρύθμιση σύμφωνα με την οποία το δικόγραφο πρέπει να περιέχεται και συνοπτική έκθεση των τιθέμενων νομικών ζητημάτων, η οποία δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 200 λέξεις, σε περίπτωση δε που διάδικος δεν τήρησε την ως άνω υποχρέωσή του και ηττήθηκε, το Δικαστήριο δύναται να επιβάλλει σ’ αυτόν αυξημένη δικαστική δαπάνη έως το διπλάσιο της εκάστοτε οριζομένης. Ορίζεται ως ελάχιστος χρόνος κατάθεσης του υπομνήματος αυτός των πέντε ημερών μετά τη συζήτηση, διατηρουμένης της δυνατότητας του Προέδρου

να χορηγήσει επιπλέον προθεσμία αν συντρέχει σοβαρός κατά την κρίση του λόγος. Τέλος, η κοινοποίηση όλων των δικογράφων στον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας με μέριμνα της γραμματείας του αρμόδιου σχηματισμού είναι απαραίτητη ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική άσκηση των καθηκόντων του, προκειμένου να επιτελέσει το ρόλο του ως εγγυητή του δημοσίου συμφέροντος και της τήρησης των αρχών του Κράτους δικαίου (άρθρο 63).

Κεφάλαιο 12

ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Στο κεφάλαιο αυτό ρυθμίζεται το ζήτημα των εκθέσεων που συντάσσονται από τα αρμόδια όργανα για τις διαδικαστικές πράξεις που αυτά διενεργούν. Ως προς το ελάχιστο περιεχόμενο καθώς και τον τρόπο σύνταξης αυτών επαναλαμβάνονται οι ρυθμίσεις του ΠΔ 1225/1981, ενώ παράλληλα ενσωματώνονται οι διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (άρθρα 44 παρ. 4 και 5) σύμφωνα με τα οποία αν ο τόπος ή ο χρόνος σύνταξης της έκθεσης διαφέρει από εκείνον της διενέργειας της πράξης πρέπει να γίνεται μνεία στην σχετική έκθεση, επίσης πρέπει να αναφέρεται η αδυναμία ή η άρνηση κάποιου να υπογράψει την έκθεση (άρθρα 64, 65).

Κεφάλαιο 13

ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ

1. Εν προκειμένω, επαναλαμβάνονται οι διατάξεις των άρθρων 32-44 του ΠΔ 1225/1981 για τη διενέργεια των επιδόσεων, ειδικά όμως εάν δεν δηλώνεται διεύθυνση κατοικίας ή δεν γνωστοποιείται η μεταβολή της όλες οι επιδόσεις μπορεί να γίνονται στη γραμματεία του οικείου σχηματισμού του Δικαστηρίου. Ειδικότερα ρυθμίζονται τα ζητήματα της επίδοσης: α) στην κατοικία, όπου, αν αυτός στον οποίος απευθύνεται δεν βρίσκεται στην κατοικία του η επίδοση μπορεί να γίνει σε οποιονδήποτε από τους συνοίκους του, συγγενείς ή υπαλλήλους του και σε περίπτωση έλλειψης ή απουσίας αυτών σε έναν από τους λοιπούς συνοίκους, εφόσον έχει συνείδηση των πράξεών του. Αν η επίδοση γίνεται διά θυροκολλήσεως τότε διασφαλίζεται το απόρρητο από το όργανο της επίδοσης, εφόσον το επιδοτέο είναι σε σφραγισμένο αδιαφανή φάκελο επί του οποίου αναγράφονται τα στοιχεία μόνο του προσώπου που παραγγέλνει την επίδοση και του προσώπου προς το οποίο απευθύνεται η κοινοποίηση

μπροστά σε ένα μάρτυρα με σχετική μνεία για την θυροκόλληση στην οικεία έκθεση, β) η επίδοση στο χώρο εργασίας γ) ειδικές περιπτώσεις επίδοσης σε αξιωματικούς, υπαξιωματικούς, οπλίτες ή όργανα των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, υπηρετούντες στην υπηρεσία φάρων και φανών, ναυτικούς, νοσηλευόμενους και κρατούμενους, δ) επίδοση σε πρόσωπα γνωστής διεύθυνσης στην αλλοδαπή, όπου η επίδοση σε περίπτωση έλλειψης αντικλήτου γίνεται στον Υπουργό των Εξωτερικών ή στον εξουσιοδοτημένο από αυτόν υπάλληλο, ε) η επίδοση σε πρόσωπα άγνωστης διαμονής όπου εφόσον δεν έχει οριστεί αντίκλητος, η επίδοση γίνεται στον Δήμαρχο της τελευταίας γνωστής κατοικίας, και αν δεν υπάρχει, στον Δήμαρχο της αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη.

2. Επίσης ρυθμίζεται το ζήτημα της άρνησης παραλαβής του εγγράφου ή της υπογραφής της έκθεσης, ενώ τροποποιείται η διάταξη του άρθρου 42 παρ. 2 του ΠΔ 1225/1981 περί παράδοσης του επιδοτέου εγγράφου στον εισαγγελέα πρωτοδικών της οικείας περιφέρειας στις περιπτώσεις άρνησης παραλαβής των άρθρων 74,75 και 76 και προβλέπονται δύο τρόποι επίδοσης, το μεν η θυροκόλληση σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (άρθρο 55 παρ. 1 περ. β) το δε η ταχυδρομική αποστολή με συστημένη επιστολή.

Κεφάλαιο 14

ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ

Στο κεφάλαιο αυτό ορίζονται τα ειδικότερα ζητήματα που αφορούν στην παραίτηση από το ένδικο μέσο ή ένδικο βοήθημα στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Ενσωματώνονται οι ρυθμίσεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας για την υποβολή παραίτησης και διευκολύνεται ο διάδικος όταν θέλει να παραιτηθεί από την αίτηση δικαστικής προστασίας που έχει καταθέσει ακόμα και στην τελευταία συζήτηση, ώστε να απαλλαγεί το Δικαστήριο από υποθέσεις για τις οποίες δεν υπάρχει πλέον ενδιαφέρον. Προβλέπεται για πρώτη φορά η δυνατότητα του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας να δηλώσει ότι αποσύρει την υποστήριξη

του ενδίκου βοηθήματος ή μέσου που άσκησε, η οποία επιφέρει τις συνέπειες της παραίτησης από το δικόγραφο, εκτός εάν εκείνος υπέρ του οποίου ασκήθηκε το ένδικο βοήθημα ή μέσο επιθυμεί τη συνέχιση της δίκης (άρθρο 81).

Κεφάλαια 15-16

ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΚΑΙ ΑΚΥΡΟΤΗΤΕΣ

Στα κεφάλαια αυτά ρυθμίζονται το μεν, οι δικονομικές προθεσμίες, τα θέματα της εκκίνησης αυτών και ο τρόπος υπολογισμού τους, καθώς και οι λόγοι διακοπής και αναστολής των προθεσμιών αυτών, το δε, το πρώτον, οι δικονομικές ακυρότητες και υιοθετούνται οι διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας οι οποίες είναι σύμφωνες με το ανακριτικό σύστημα που διέπει και τη δίκη ενώπιον του ΕλΣυν.

Κεφάλαιο 17

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΥΛΟΓΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΕΚΔΙΚΑΣΗΣ

1. Στο κεφάλαιο αυτό θεσμοθετούνται και αποτυπώνονται με συνεκτικό τρόπο οι διαδικασίες για την επιτάχυνση της δίκης στο Ελεγκτικό Συνέδριο δοθέντος ότι, τα τελευταία χρόνια έχουν παρατηρηθεί σημαντικές καθυστερήσεις στην εκδίκαση των υποθέσεων οι οποίες υπερβαίνουν κατά πολύ τον εύλογο χρόνο, όπως αυτός ορίζεται στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και λόγω του ότι το τελευταίο επανειλημμένα έχει καταδικάσει τη χώρα μας λόγω των καθυστερήσεων στις δίκες ενώπιον του ΕλΣυν. Κεντρικό ρόλο στην επιτάχυνση έχει ο Πρόεδρος του σχηματισμού ο οποίος παρακολουθεί τη ροή των υποθέσεων προκειμένου να διασφαλίσει τη εκδίκασή τους σε εύλογο χρόνο. Επίσης ορίζεται ο θεσμός του εισηγητή Δικαστή ο οποίος φροντίζει πριν την δικάσιμο ο φάκελος να είναι πλήρης, ενώ παράλληλα οφείλει, πέντε ημέρες πριν την δικάσιμο, να δηλώσει στη Γραμματεία του Δικαστηρίου εάν η υπόθεση είναι ώριμη για συζήτηση, ώστε να αποφεύγεται η έκδοση των προδικαστικών αποφάσεων, η παράλειψη δε της δήλωσης αυτής επάγεται την αυτεπάγγελτη αναβολή της υπόθεσης σε μεταγενέστερη δικάσιμο.

2. Ο Πρόεδρος του σχηματισμού λαμβάνει τα πρόσφορα εκείνα μέτρα για την εκδίκαση των υποθέσεων σε εύλογο χρόνο. Ειδικότερα εάν πρόκειται για προφανώς απαράδεκτες ή προφανώς αβάσιμες αιτήσεις δικαστικής προστασίας καθώς και προφανώς βάσιμες, αυτές εισάγονται σε διαδικασία που λαμβάνεται σε συμβούλιο το οποίο συγκροτείται από τον Προέδρο του Δικαστηρίου και απαρτίζεται από τον ίδιο ή τον νόμιμο αναπληρωτή του, τον πρώτο κατά σειρά αρχαιότητας Σύμβουλο που υπηρετεί στο Δικαστήριο και τον εισηγητή δικαστή. Στις περιπτώσεις αυτές για την οριστική κρίση από το ως άνω σχηματισμό δεν ασκεί επιρροή η μη νομιμοποίηση του υπογράφοντος δικηγόρου η οποία μπορεί να συμπληρωθεί σε εύλογο χρόνο. Μπορούν όμως οι διάδικοι να ζητήσουν με αίτησή τους που κατατίθεται στη γραμματεία του Δικαστηρίου μέσα σε προθεσμία 4 μηνών από την κοινοποίηση της απόφασης, να συζητηθεί η υπόθεσή τους στο ακροατήριο, εφόσον συμπληρώσουν τις τυπικές ελλείψεις και καταβάλλουν παράβολο, τριπλάσιο του προβλεπόμενου. Στην περίπτωση αυτή η απόφαση που ελήφθη σε συμβούλιο παύει να ισχύει. Ο Προέδρος εισάγει την υπόθεση για συζήτηση στο ακροατήριο, ενώ την ίδια δυνατότητα έχει και ο Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο μέσα στην ίδια προθεσμία.

3. Αν ο γραμματέας διαπιστώσει την άπρακτη πάροδο του προαναφερόμενου τετραμήνου εκδίδει σχετική πράξη με την οποία παράγεται το αποτέλεσμα της απόφασης που λήφθηκε σε συμβούλιο. Κατά της απόφασης αυτής δεν προβλέπεται η άσκηση αίτησης αναίρεσης καθώς και η άσκηση ανακοπής ερημοδικίας (άρθρο 91).

4. Για τον ίδιο λόγο της αποσυμφόρησης εκκρεμών υποθέσεων επί αγωγών, δύναται ο Προέδρος του Δικαστηρίου, αφού εκτιμήσει το σύνολο των περιστάσεων και διαπιστώσει ότι η αγωγή που εκκρεμεί δεν δύναται να εκδικασθεί σε εύλογο χρόνο και αφού ενημερώσει τους διαδίκους και δεν διατυπώσουν αντιρρήσεις σε ένα μήνα από την επίδοση του σχετικού εγγράφου ενημέρωσης σ’ αυτούς, να εισάγει την υπόθεσή τους σε συμβούλιο, η οποία θα δικασθεί κατά τα ως άνω αναφερόμενα (άρθρο 93).

Κεφάλαιο 18

ΠΑΡΟΧΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

1. Στο κεφάλαιο αυτό επαναλαμβάνεται ο κανόνας ότι η ασκούμενη έφεση δεν συνεπάγεται καταρχήν την αναστολή εκτέλεσης της εκκαλούμενης πράξης ή απόφασης, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά στο νόμο που θεσπίζει τη δυνατότητα άσκησης του ενδίκου αυτού μέσου. Το Δικαστήριο μπορεί με απόφαση του (συνοπτικά αιτιολογημένη), πριν αποφανθεί για την ασκηθείσα έφεση να διατάξει την αναστολή εκτέλεσης, μετά από αίτηση του εκκαλούντος ή του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Οι προϋποθέσεις χορήγησης της αναστολής αφορούν όχι μόνο στην επίκληση και απόδειξη δυσχερώς επανορθώσιμης βλάβης, αλλά και στην περίπτωση κατά την οποία δεν πιθανολογείται μεν η βλάβη του αιτούντος από την εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης ως δυσχερώς επανορθώσιμης, αλλά το Δικαστήριο εκτιμά από τα στοιχεία του φακέλου ότι η έφεση είναι προδήλως βάσιμη. Εξάλλου, το πρώτον ορίζεται ότι για την εξασφάλιση των απαιτήσεων του υπέρ ου ο καταλογισμός προσώπου το Δικαστήριο όταν αποφαίνεται επί αιτήσεως αναστολής μπορεί να ορίσει το ίδιο το περιεχόμενο του ανασταλτικού αποτελέσματος ώστε αυτό να μην περιλάβει τη λήψη αναγκαστικών μέτρων

είσπραξης ή διοικητικών μέτρων για τον εξαναγκασμό σε συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία του αιτούντος. Εισάγεται το πρώτον η έννοια του παγκόσμιου εισοδήματος από κάθε πηγή, ενώ ο αιτών πρέπει να δηλώσει την περιουσιακή του κατάσταση οπουδήποτε στην Ελλάδα και στην αλλοδαπή ή της συζύγου του και των ανηλίκων τέκνων του (άρθρα 96, 97).

2. Επίσης ορίζεται για την διευκόλυνση του διαδίκου καθώς και για την ταχεία εκδίκαση των υποθέσεων αυτών ότι οι αιτήσεις δικαστικής προστασίας που περιλαμβάνουν τις αιτήσεις αναστολής διοικητικών πράξεων και δικαστικών αποφάσεων θα εκδικάζονται σε συμβούλιο του σχηματισμού όπου εκκρεμεί η κύρια αίτηση δικαστικής προστασίας, χωρίς να αποκλείεται η παράσταση του διαδίκου δια δικηγόρου.

3. Ειδική ρύθμιση περιλαμβάνεται για την προσωρινή διαταγή αναστολής εκτέλεσης που εκδίδει ο Προέδρος του Τμήματος ή ο οριζόμενος από αυτόν Δικαστής όταν υποβληθεί σχετικό αίτημα, ο οποίος αποφαίνεται το ταχύτερο δυνατό μετά την προσκόμιση του αποδεικτικού επίδοσης στη διοίκηση της αίτησης αναστολής με το σχετικό αίτημα καθώς και της έφεσης, ενώ η διοίκηση μπορεί να διατυπώσει τις απόψεις της μέσα σε δύο ημέρες από την επίδοση. Σε εξαιρετικά δε επείγουσες περιπτώσεις η απόφαση επί της έκδοσης προσωρινής διαταγής εκδίδεται χωρίς τις πιο πάνω επιδόσεις, οι οποίες όμως εάν εκδοθεί η προσωρινή διαταγή γίνονται από τον αιτούντα άμεσα. Μία νέα επίσης ρύθμιση αφορά στη δυνατότητα ανάκλησης της προσωρινής διαταγής μετά από αίτηση του διαδίκου ή του τρίτου που έχει έννομο συμφέρον ή και αυτεπαγγέλτως από τον Προέδρο καθώς και από το αρμόδιο για την αναστολή Τμήμα. Η ίδια δυνατότητα ανάκλησης αφορά και στην εκδοθείσα απόφαση επί της αίτησης αναστολής (μερική ή ολική), η οποία μπορεί να γίνει ύστερα από αίτηση του διαδίκου ή του τρίτου που έχει έννομο συμφέρον, εφόσον η αίτηση στηρίζεται σε νέα στοιχεία. Όμοιες οι ρυθμίσεις αφορούν και την περίπτωση που η αίτηση δικαστικής προστασίας αφορά στην αναστολή εκτέλεσης στις διαφορές από τη διοικητική εκτέλεση.

4. Σημειωτέον ότι διευρύνονται οι εξουσίες του δημοσιονομικού δικαστή όταν δικάζει τις αιτήσεις αναστολής αφού, ακόμα και αν δεν έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα μπορεί να διατάξει και κάθε αναγκαίο για την διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος μέτρο, όπως: 1) την κατάθεση εγγυητικής επιστολής αναγνωρισμένης τράπεζας για ποσό που καθορίζεται με την απόφαση, 2) την εγγραφή προσημείωσης υποθήκης σε ακίνητο του αιτούντος και 3) την τήρηση οποιουδήποτε άλλου κατάλληλου όρου ο οποίος θα κριθεί αναγκαίος από το Τμήμα (άρθρο 100).

5. Ειδικά για την αναστολή εκτέλεσης δικαστικών αποφάσεων κατά των οποίων έχει ασκηθεί αίτηση αναθεώρησης, ανακοπή ερημοδικίας, τριτανακοπή ή αίτηση επανάληψης της διαδικασίας αρμόδιο να αποφανθεί είναι το Τμήμα στο οποίο εκκρεμεί το σχετικό ένδικο μέσο. Όταν όμως έχει κατατεθεί αίτηση αναστολής κατά απόφασης κατά της οποίας έχει ασκηθεί αίτηση αναίρεσης αρμόδια είναι η ειδικά ορισθείσα Επιτροπή η οποία αποτελείται από τον Προέδρο του Δικαστηρίου και από επτά Συμβούλους έναν από κάθε Τμήμα καθώς και τον εισηγητή της υπόθεσης η οποία ορίζεται από την αρχή του δικαστικού έτους.

6. Νέα ρύθμιση στις περιπτώσεις διαφορών από τον κανονισμό της σύνταξης που αφορά στη δυνατότητα, μετά από σχετικό αίτημα του εκκαλούντος, της προσωρινής ρύθμισης της κατάστασης του από το Τμήμα στο οποίο εκκρεμεί η έφεση, εφόσον υφίσταται προσδοκία δικαιώματος θεμελιωμένη σε αντικειμενικά στοιχεία για την αναγνώριση υπέρ αυτού δικαιώματος που διεκδικεί με την έφεσή του. Ενώ περαιτέρω, ειδικά για τις περιπτώσεις που έχει ασκηθεί αίτηση καταλογισμού από τον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο ή άλλο αρμόδιο όργανο, μπορεί να ζητηθεί από αυτόν που άσκησε την αίτηση, η λήψη ασφαλιστικών μέτρων διασφάλισης της αξίωσης του προσώπου υπέρ του οποίου ζητείται ο καταλογισμός (άρθρο 104).

Κεφάλαιο 19

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΔΙΚΑΣΙΜΟΥ

1. Στο κεφάλαιο αυτό περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που αφορούν στην προετοιμασία της δικασίμου και αφορούν στην δυνατότητα πρόσβασης στα στοιχεία της δικογραφίας και λήψης αντιγράφων, στη δυνατότητα που δίνεται στον διάδικο να συμπληρώσει τις τυπικές ελλείψεις στο φάκελο του μετά από ενημέρωση που λαμβάνει από την γραμματεία μαζί με την κλήση στην συζήτηση της υπόθεσης.