ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΝΟΜΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΤΡΙΤΩΝ
- Έκδοση: 2013
- Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
- Σελίδες: 308
- ISBN: 978-960-562-172-8
- Δείτε ένα απόσπασμα
- Black friday εκδόσεις: 30%
Έναυσμα για την εκπόνηση της μελέτης «Παράνομες Κρατικές Ενισχύσεις και Έννομη Προστασία των Ενδιαφερομένων Τρίτων» αποτέλεσε η ανάγκη διερεύνησης, κυρίως μέσα από την εξέλιξη της νομολογίας, του εύρους της έννομης προστασίας των τρίτων στην περίπτωση της παραβίασης των αρχών του προληπτικού ελέγχου των νέων ενισχύσεων. Η μονογραφία, η οποία έχει συμπεριλάβει και τις τροποποιήσεις που επέφερε στον Κανονισμό 659/99, ο πρόσφατος Κανονισμός 734/2013, διαρθρώνεται σε τρία μείζονα μέρη: α) την τήρηση των υποχρεώσεων του προληπτικού ελέγχου ως προϋπόθεση νομιμότητας των νέων κρατικών ενισχύσεων, β) την έννομη προστασία των ενδιαφερομένων τρίτων επί παράνομων κρατικών ενισχύσεων ενώπιον της Επιτροπής και του Δικαστηρίου της ΕΕ, και γ) την έννομη προστασία των ενδιαφερομένων τρίτων επί παράνομων κρατικών ενισχύσεων ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων. Η έρευνα επιβεβαιώνει την ανάγκη της καλόπιστης συνεργασίας των κρατών μελών και της ΕΕ και στο πεδίο του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων, η οποία συνεργασία μάλιστα καλείται να υπερβεί ακόμα και τα εμπόδια που απορρέουν από την ανάγκη σεβασμού της δικονομικής και θεσμικής αυτονομίας των κρατών μελών, χάριν της επίτευξης των σκοπών της ΕΕ. Η μονογραφία «Παράνομες Κρατικές Ενισχύσεις και Έννομη Προστασία των Ενδιαφερομένων Τρίτων» περιλαμβάνει πλήρη βιβλιογραφικό πίνακα, καθώς και ευσύνοπτο αλφαβητικό ευρετήριο.
Πρόλογος | Σελ. IX |
Πίνακας συντομογραφιών | Σελ. XXI |
Εισαγωγή - Οριοθέτηση του θέματος | Σελ. 1 |
Πρώτο Μέρος | |
Η τήρηση των υποχρεώσεων του προληπτικού ελέγχου προϋπόθεση νομιμότητας των νέων κρατικών ενισχύσεων | |
Κεφάλαιο Ι | |
Το σύστημα προληπτικού ελέγχου των νέων κρατικών ενισχύσεων του άρθρου 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ - Γενική θεώρηση | |
1. Έννοια και σκοπός του συστήματος προληπτικού ελέγχου | Σελ. 8 |
2. Πλέγμα και εύρος των εκ του άρθρου 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ υποχρεώσεων | Σελ. 11 |
3. Τύπος και περιεχόμενο της «έγκυρης» κοινοποίησης της νέας ενίσχυσης | Σελ. 14 |
4. Υποκείμενο των εκ του άρθρου 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ υποχρεώσεων | Σελ. 16 |
Κεφάλαιο ΙΙ | |
Πεδίο εφαρμογής "ratione materiae" του συστήματος προληπτικού ελέγχου του άρθρου 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ | |
1. Η υποχρέωση κοινοποίησης και «standstill» αφορά τις κρατικές ενισχύσεις, με την έννοια του άρθρου 107 παρ. 1 της ΣΛΕΕ- Συνοπτική καταγραφή των εννοιολογικών στοιχείων της κρατικής ενίσχυσης | Σελ. 18 |
2. Η υποχρέωση κοινοποίησης και «standstill» αφορά τις νέες και όχι τις υφιστάμενες ενισχύσεις/Διάκριση νέων και υφιστάμενων ενισχύσεων | Σελ. 25 |
2.1 Αρνητικός ορισμός: «Νέα» είναι η μη υφιστάμενη ενίσχυση | Σελ. 26 |
2.2 Θετικός ορισμός: «Νέα» ενίσχυση είναι και η μεταβολή υφιστάμενης ενίσχυσης | Σελ. 31 |
3. Η υποχρέωση κοινοποίησης και «standstill» αφορά και τα μέτρα χρηματοδότησης των νέων ενισχύσεων | Σελ. 36 |
Κεφάλαιο ΙΙΙ | |
Αποκλίσεις από το κοινό καθεστώς του προληπτικού ελέγχου των νέων κρατικών ενισχύσεων | |
1. Ενισχύσεις στις μεταφορές | Σελ. 39 |
2. Ενισχύσεις στον αγροτικό τομέα | Σελ. 42 |
3. Μέτρα ενισχύσεων συναπτόμενα με την προστασία ουσιωδών συμφερόντων ασφαλείας κράτους μέλους | Σελ. 43 |
3.1 Πεδίο και όροι εφαρμογής της εξαιρετικής διάταξης του άρθρου 346 παρ. 1, στοιχείο β της ΣΛΕΕ | Σελ. 43 |
3.2 Εύρος απόκλισης από τον κανόνα του προληπτικού ελέγχου του άρθρου 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ- Εφαρμογή του εξαιρετικού μηχανισμού διαβούλευσης της διάταξης του άρθρου 348 | |
παρ. 1 της ΣΛΕΕ | Σελ. 46 |
4. Κανονισμοί ομαδικής (κατά κατηγορίες) απαλλαγής | Σελ. 49 |
5. Κανονισμοί «de minimis» | Σελ. 54 |
5.1 Γενικός κανονισμός «de minimis» | Σελ. 55 |
5.2 Ειδικοί κανονισμοί «de minimis» | Σελ. 56 |
6. Απόφαση 2012/21 της Επιτροπής | Σελ. 58 |
Συμπέρασμα πρώτου μέρους | Σελ. 62 |
Δεύτερο Μέρος | |
Έννομη προστασία των ενδιαφερόμενων τρίτων επί παράνομων κρατικών ενισχύσεων ενώπιον της Επιτροπής και του Δικαστηρίου της ΕΕ | |
Κεφάλαιο Ι | |
Η νομική θέση των ενδιαφερομένων τρίτων στο πλαίσιο της διαδικασίας διοικητικού ελέγχου των παράνομων ενισχύσεων από την Επιτροπή | |
1. Καταγγελία της παράνομης ενίσχυσης | Σελ. 64 |
1.1 Νομιμοποίηση - Έννομο συμφέρον | Σελ. 64 |
1.2 Έννομες συνέπειες | Σελ. 67 |
2. Θεσμικά «εργαλεία» υποστήριξης της έρευνας της παράνομης κρατικής ενίσχυσης | Σελ. 74 |
2.1 Αίτηση παροχής πληροφοριών και Διαταγή παροχής πληροφοριών από το οικείο κράτος μέλος | Σελ. 74 |
2.2 Θέσπιση αποτελεσματικού μηχανισμού αναζήτησης πληροφοριών από τους τρίτους, πλην του οικείου κράτους μέλους | Σελ. 76 |
3. Διαταγή αναστολής της παράνομης ενίσχυσης - Διαταγή προσωρινής ανάκτησής της | Σελ. 79 |
3.1 Δικαιολογητικός λόγος και νομική βάση της σχετικής αρμοδιότητας της Επιτροπής | Σελ. 79 |
3.2 Προϋποθέσεις άσκησης της αρμοδιότητας της Επιτροπής | Σελ. 80 |
4. «Διαδικαστικά» δικαιώματα των ενδιαφερομένων τρίτων στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας ελέγχου των παράνομων ενισχύσεων | Σελ. 83 |
4.1 Δικαίωμα υποβολής παρατηρήσεων | Σελ. 84 |
4.2 Δικαίωμα πρόσβασης στο διοικητικό φάκελο-προστασία του επαγγελματικού απορρήτου | Σελ. 87 |
4.3 Ενημέρωση των ενδιαφερομένων τρίτων για την εξέλιξη της διαδικασίας | Σελ. 92 |
Κεφάλαιο ΙΙ | |
Το καθεστώς της δικαστικής προστασίας των ενδιαφερομένων τρίτων ενώπιον των δικαιοδοτικών οργάνων της Ένωσης | |
1. Προσφυγή ακύρωσης | Σελ. 96 |
1.1 Αποφάσεις δεκτικές προσφυγής | Σελ. 96 |
1.2 Ενεργητική νομιμοποίηση των ενδιαφερομένων τρίτων | Σελ. 103 |
1.2.1 Ενεργητική νομιμοποίηση των ανταγωνιστών του δικαιούχου της ενίσχυσης ή των βαρυνόμενων με τη χρηματοδότηση της ενίσχυσης | Σελ. 103 |
α) Οριστικές αποφάσεις του άρθρου 4 παρ. 2 και 3 του κανονισμού 659/99 | Σελ. 104 |
β) Τελικές θετικές αποφάσεις του άρθρου 7 του κανονισμού 659/99 | Σελ. 109 |
1.2.2 Ενεργητική νομιμοποίηση του δικαιούχου-αποδέκτη της ενίσχυσης | Σελ. 115 |
1.2.3 Ενεργητική νομιμοποίηση των επαγγελματικών ενώσεων | Σελ. 116 |
α) Νομιμοποίηση των επαγγελματικών ενώσεων με βάση ίδιο έννομο συμφέρον | Σελ. 116 |
β) Νομιμοποίηση των επαγγελματικών ενώσεων με βάση το ατομικό έννομο συμφέρον των μελών τους | Σελ. 117 |
1.2.4 Ενεργητική νομιμοποίηση των οργανώσεων των εργαζομένων | Σελ. 118 |
1.3 Έκταση δικαστικού ελέγχου των αποφάσεων της Επιτροπής | Σελ. 120 |
1.3.1 Δικαστικός έλεγχος της εξωτερικής νομιμότητας | Σελ. 120 |
α) Παραβίαση (προσβολή) των διαδικαστικών δικαιωμάτων των τρίτων | Σελ. 120 |
β) Παραβίαση της υποχρέωσης αιτιολογίας | Σελ. 121 |
1.3.2 Δικαστικός έλεγχος της εσωτερικής νομιμότητας | Σελ. 122 |
1.3.3 Δικαστικός έλεγχος της απόφασης ανάκτησης της ενίσχυσης με την επίκληση της παραβίασης των γενικών αρχών του δικαίου της Ένωσης | Σελ. 125 |
2. Το δικαίωμα των τρίτων για αναστολή εκτέλεσης της προσβαλλόμενης απόφασης της Επιτροπής και λήψη άλλων ασφαλιστικών μέτρων | Σελ. 133 |
3. Έμμεσος έλεγχος του κύρους των αποφάσεων της Επιτροπής, μέσω προδικαστικής παραπομπής | Σελ. 136 |
4. Προσφυγή κατά της Επιτροπής, για παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας | Σελ. 138 |
Συμπέρασμα δευτέρου μέρους | Σελ. 141 |
Τρίτο Μέρος | |
Έννομη προστασία των ενδιαφερόμενων τρίτων επί παράνομων κρατικών ενισχύσεων ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων | |
Κεφάλαιο Ι | |
Η παράβαση του άρθρου 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ και οι υποχρεώσεις των εθνικών δικαστηρίων | |
1. Άμεσο αποτέλεσμα και κανονιστική εμβέλεια του άρθρου 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ στην εσωτερική έννομη τάξη | Σελ. 144 |
2. Η αποστολή των εθνικών δικαστηρίων επί παραβάσεως του άρθρου 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ | Σελ. 151 |
2.1 Οριοθέτηση και εύρος της αρμοδιότητας των εθνικών δικαστηρίων | Σελ. 151 |
2.2 Έννομη προστασία των θιγομένων τρίτων από τη χορήγηση της παράνομης κρατικής ενίσχυσης | Σελ. 154 |
2.2.1 Ο σκοπός του άρθρου 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ κριτήριο για τον ορισμό της προσήκουσας, κατά το εθνικό δίκαιο, έννομης συνέπειας επί παραβάσεώς του | Σελ. 154 |
2.2.2 Οι επιμέρους έννομες συνέπειες της παράβασης του άρθρου 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ | Σελ. 156 |
α) Ακυρότητα της πράξης που αποτελεί όχημα εφαρμογής της παράνομης ενίσχυσης και άλλες συναφείς έννομες συνέπειες | Σελ. 157 |
β) Αποτροπή της καταβολής της παράνομης ενίσχυσης - Λήψη ασφαλιστικών μέτρων | Σελ. 161 |
γ) Αξίωση επιστροφής αχρεωστήτως καταβληθέντων φόρων, τελών, εισφορών κ.λπ. | Σελ. 164 |
δ) Αξίωση αποζημίωσης | Σελ. 165 |
δ.1 Αποζημιωτική ευθύνη του δημοσίου | Σελ. 165 |
δ.2 Αποζημιωτική ευθύνη του αποδέκτη της παράνομης ενίσχυσης; | Σελ. 170 |
ε) Ανάκτηση της παράνομης ενίσχυσης | Σελ. 173 |
ε.1 Η ανάκτηση διασφαλίζει το χρήσιμο αποτέλεσμα του άρθρου 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ | Σελ. 173 |
ε.2 Το προς ανάκτηση ποσό | Σελ. 176 |
ε.3 Οι υπόχρεοι προς επιστροφή-απόδοση | Σελ. 178 |
ε.3.1 Το ενιαίο -«ενωσιακό» κριτήριο του ορισμού των υποχρέων | Σελ. 179 |
ε.3.2 Εφαρμογές | Σελ. 180 |
i. Επί ομίλου επιχειρήσεων | Σελ. 180 |
ii. Επί μεταβίβασης της επιχείρησης - δικαιούχου της ενίσχυσης ή σύστασης διαδόχων επιχειρήσεων | Σελ. 183 |
2.3 Τα όρια της θεσμικής και δικονομικής αυτονομίας στο πλαίσιο της δικαστικής προστασίας των θιγομένων από τη χορήγηση παρανόμων ενισχύσεων | Σελ. 190 |
Κεφάλαιο ΙΙ | |
Ο ρόλος των εθνικών δικαστηρίων για την αποτελεσματική εφαρμογή απόφασης της Επιτροπής που διατάσσει την ανάκτηση της παράνομης και μη συμβατής με την εσωτερική αγορά ενίσχυσης | Σελ. 196 |
1. Ο σεβασμός των αρχών και κανόνων της έννομης τάξης της Ε.Ε. που διέπουν την ανάκτηση των παράνομων ενισχύσεων | Σελ. 198 |
1.1 Οι γενικές αρχές του δικαίου της Ε.Ε. ως όριο στην εκτέλεση της απόφασης της Επιτροπής | Σελ. 198 |
1.2 Η τήρηση των κανόνων της έννομης τάξης της ΕΕ κατά τον ορισμό στην εθνική διαταγή (πράξη) ανάκτησης των υποχρέων προς επιστροφή της ενίσχυσης | Σελ. 201 |
1.3 Η τήρηση των κανονιστικών διατάξεων του δικαίου της ΕΕ για τον ορισμό στην εθνική διαταγή (πράξη) ανάκτησης του προς ανάκτηση ποσού | Σελ. 202 |
2. Άμεση και πραγματική εκτέλεση της απόφασης ανάκτησης | Σελ. 203 |
2.1 Η υποχρέωση της καλόπιστης συνεργασίας των κρατών μελών και τα όρια της δικονομικής αυτονομίας | Σελ. 203 |
2.2 Το δεδικασμένο, όριο στην εκτέλεση της απόφασης της Επιτροπής; | Σελ. 206 |
2.3 Η αναστολή εκτέλεσης των εθνικών μέτρων ανάκτησης της παράνομης ενίσχυσης και η υποχρέωση της άμεσης εκτέλεσης της απόφασης της Επιτροπής | Σελ. 216 |
3. Μέσα έννομης προστασίας των τρίτων επί μη εκτέλεσης της απόφασης ανάκτησης της Επιτροπής | Σελ. 219 |
3.1 Προσφυγή για παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας - Προσφυγή ακύρωσης | Σελ. 219 |
3.2 Αποζημιωτική αγωγή | Σελ. 220 |
Κεφάλαιο ΙΙΙ | |
H ανάγκη συνεργασίας εθνικών δικαστηρίων και Επιτροπής για την ομοιόμορφη και αποτελεσματική εφαρμογή των περί κρατικών ενισχύσεων κανόνων | |
1. Κίνδυνοι σύγκρουσης μεταξύ απόφασης της Επιτροπής και απόφασης του εθνικού δικαστηρίου | Σελ. 222 |
2. Τρόποι αποτροπής ή άρσης της σύγκρουσης | Σελ. 224 |
2.1 Απόφαση εθνικού δικαστηρίου σε χρόνο που η Επιτροπή δεν έχει επιληφθεί ή σε χρόνο που η υπόθεση είναι εκκρεμής στην Επιτροπή | Σελ. 224 |
2.2 Απόφαση του εθνικού δικαστηρίου μετά την έκδοση οριστικής απόφασης της Επιτροπής | Σελ. 228 |
2.2.1 Επί απόφασης της Επιτροπής μετά το πέρας της προκαταρκτικής εξέτασης | Σελ. 228 |
2.2.2 Επί απόφασης της Επιτροπής μετά το πέρας της επίσημης διαδικασίας έρευνας | Σελ. 230 |
Κεφάλαιο IV | |
Έννομη προστασία των ενδιαφερομένων τρίτων στην ελληνική έννομη τάξη επί παράνομων κρατικών ενισχύσεων | |
1. Έννομη προστασία των θιγομένων τρίτων επί παραβάσεως του άρθρου 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ | Σελ. 231 |
1.1 Ουσιαστικές αξιώσεις | Σελ. 231 |
1.1.1 Αξίωση αποζημίωσης κατά του δημοσίου | Σελ. 231 |
αντίστοιχο καθεστώς αποζημιωτικής ευθύνης | Σελ. 231 |
β) Η θέση της νομολογίας αναφορικά με την ευθύνη του δημοσίου επί παραβάσεως του άρθρου 108 παρ. 3 της ΣΛΕΕ | Σελ. 234 |
1.1.2 Αξίωση αποζημίωσης κατά του δικαιούχου της ενίσχυσης κατά τα άρθρα 914 και 919 ΑΚ | Σελ. 237 |
1.1.3 Αξιώσεις με βάση το νόμο 146/1914 περί αθέμιτου ανταγωνισμού | Σελ. 239 |
1.1.4 Αξίωση κατά του δημοσίου για επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντων φόρων, τελών κ.λπ. | Σελ. 241 |
1.1.5 Αξίωση αδικαιολόγητου πλουτισμού κατά του δικαιούχου της παράνομης ενίσχυσης με βάση τα άρθρα 904 και επ. ΑΚ | Σελ. 242 |
1.1.6 Αυτοδίκαιη ακυρότητα ή δυνατότητα ακύρωσης της πράξης που αποτελεί όχημα εφαρμογής της παράνομης ενίσχυσης | Σελ. 243 |
1.2 Διαδικαστικές-Δικονομικές πτυχές | Σελ. 246 |
1.2.1 Ανάκληση της διοικητικής πράξης που αποτελεί όχημα εφαρμογής της παράνομης ενίσχυσης | Σελ. 246 |
1.2.2 Ένδικα βοηθήματα | Σελ. 248 |
1.2.3 Ασφαλιστικά μέτρα | Σελ. 250 |
2. Εκτέλεση απόφασης της Επιτροπής που διατάσσει την ανάκτηση παράνομων και μη συμβατών με την εσωτερική αγορά ενισχύσεων | Σελ. 255 |
2.1 Το ειδικό νομοθετικό πλαίσιο για τη συμμόρφωση στην απόφαση της Επιτροπής | Σελ. 255 |
2.2 Η διαδικασία εκτέλεσης της απόφασης της Επιτροπής-Μέσα δικαστικής προστασίας του δικαιούχου της ενίσχυσης | Σελ. 256 |
2.3 Η δυνατότητα επίκλησης των γενικών αρχών του δικαίου της Ένωσης ή του Συντάγματος για την εναντίωση του δικαιούχου στην επιστροφή της ενίσχυσης | Σελ. 259 |
2.4 Η προσωρινή δικαστική προστασία του δικαιούχου της ενίσχυσης υπό το φως του άρθρου 14 του κανονισμού 659/99 | Σελ. 260 |
2.4.1 Το ειδικό καθεστώς αναστολής εκτέλεσης της εθνικής πράξης ανάκτησης κατά το άρθρο 202 παρ. 4 του Κ.Δ.Δ. | Σελ. 260 |
2.4.2 Αναστολή εκτέλεσης της εθνικής πράξης ανάκτησης κατά το άρθρο 52 του ΠΔ 18/89 | Σελ. 263 |
Συμπέρασμα τρίτου μέρους | Σελ. 264 |
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ | Σελ. 266 |
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ | Σελ. 269 |
Ι. Βιβλία | Σελ. 269 |
Α. Ελληνικά | Σελ. 269 |
Β. Ξενόγλωσσα | Σελ. 272 |
ΙΙ. Άρθρα | Σελ. 275 |
Α. Ελληνικά | Σελ. 275 |
Β. Ξενόγλωσσα | Σελ. 277 |
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ | Σελ. 285 |