ΠΡΑΚΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Εισαγωγή

Σε μία προσπάθεια ορθολογικής αναδιάρθρωσης του συστήματος αδειοδότησης των επιχειρήσεων και εκπλήρωσης μνημονιακής υποχρέωσης της χώρας, εκδόθηκε ο Νόμος 4442/2016 για την απλοποίηση του πλαισίου άσκησης οικονομικών δραστηριοτήτων. Ο νόμος αυτός σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης αποτέλεσε μία παρέμβαση που σχεδιάστηκε με σκοπό τον «εξορθολογισμό του θεσμικού πλαισίου για τη σύσταση και την αδειοδότηση επιχειρήσεων, με παράλληλη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος επί της ουσίας και όχι στους τύπους», τη διευκόλυνση των επενδυτών, τη μείωση του διοικητικού φόρτου και την επιτάχυνση των διοικητικών διαδικασιών. Σκοπός του νόμου αυτού ήταν η ενιαία ρύθμιση της άσκησης του συνόλου των οικονομικών δραστηριοτήτων με βάση τους δυνητικούς κινδύνους από τη λειτουργία τους, εγχείρημα το οποίο κρίθηκε αναγκαίο λόγω της αποσπασματικότητας του θεσμικού πλαισίου και των εν τέλει ανεφάρμοστων διατάξεων ή παρωχημένων και χρονοβόρων διαδικασιών που προέβλεπαν τα προγενέστερα νομοθετήματα αδειοδότησης.

Η απλοποίηση του νόμου του 2016 έγκειται, μεταξύ άλλων, στην κατάργηση της «εκ των προτέρων αδειοδότησης» για τις δραστηριότητες των οποίων η άσκηση ενέχει χαμηλό κίνδυνο προσβολής του δημοσίου συμφέροντος, τη θέση της οποίας πήρε η διαδικασία της γνωστοποίησης, με την οποία ο επιχειρηματίας ενημερώνει τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές για την έναρξη εγκατάστασης ή/και λειτουργίας της δραστηριότητάς του και για οποιαδήποτε μεταβολή σχετικά με αυτήν. Από την υποβολή της γνωστοποίησης από τον επιχειρηματία, η οποία περιλαμβάνει μόνο τα στοιχεία που κρίνονται απαραίτητα για τη διενέργεια των προβλεπόμενων ελέγχων από τη διοίκηση, είναι δυνατή η άμεση εγκατάσταση ή η λειτουργία της δραστηριότητας, χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε διοικητική πράξη, άδεια εγκατάστασης ή άδεια λειτουργίας. Προϋπόθεση της γνωστοποίησης είναι η άσκηση της οικονομικής δραστηριότητας να πληροί τις χωροθετικές και τεχνικές απαιτήσεις ασφαλούς λειτουργίας και να υπάρχουν οι απαιτούμενες εγκρίσεις και δικαιολογητικά έγγραφα, τα οποία όμως δεν προσκομίζονται κατά την διαδικασία αυτή, αλλά τηρούνται υποχρεωτικά στον χώρο άσκησης της δραστηριότητας. Συγχρόνως, η εκ των προτέρων αδειοδότηση διατηρήθηκε για τις δραστηριότητες η άσκηση των οποίων ενέχει αυξημένο κίνδυνο προσβολής του δημοσίου συμφέροντος, με τη μορφή της έγκρισης εγκατάστασης ή λειτουργίας, η οποία αποτελεί διοικητική πράξη και προϋπόθεση για την άσκηση της δραστηριότητας.

Ο Ν 4442/2016 ενώ στο γενικό του μέρος θέτει τις βασικές αρχές αδειοδότησης, στο ειδικό του μέρος περιλαμβάνει τους επιμέρους τομείς δραστηριοτήτων, που ρυθμίζονται βάσει των αρχών αυτών. Η μεταρρύθμιση του αδειοδοτικού σχήματος ξεκίνησε μόνο με τρεις τομείς προτεραιότητας αυξημένων αναπτυξιακών δυνατοτήτων: τη βιομηχανία τροφίμων και ποτών, τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος και τα τουριστικά καταλύματα. Σκοπός, όμως, της ευρύτερης νομοθετικής προσπάθειας απλοποίησης του θεσμικού αδειοδοτικού πλαισίου και του νόμου του 2016 είναι ο εμπλουτισμός των τομέων αυτών και τελικά η υπαγωγή του συνόλου των οικονομικών κλάδων στο πεδίο εφαρμογής του Ν 4442/2016, γεγονός που προκύπτει από την αιτιολογική του έκθεση η οποία αναφέρει ότι «ο νόμος φιλοδοξεί να αποτελέσει μελλοντικά οδηγό για την αδειοδότηση όλων των οικονομικών δραστηριοτήτων της χώρας». Προς την κατεύθυνση αυτή, το ειδικό μέρος του νόμου εμπλουτίζεται σταδιακά με την προσθήκη νέων τομέων, όπως αυτό συνέβη με τις προσθήκες-τροποποιήσεις του Ν 4512/2018 και του Ν 4549/2018. Ειδικότερα με το Ν 4512/2018 απλουστεύθηκε η διαδικασία άσκησης δραστηριοτήτων εντός Κέντρων Αποθήκευσης και Διανομής (Κεφ. Ι - άρθρα 48ΣΤ-48ΙΒ), δραστηριοτήτων έρευνας και εκμετάλλευσης λατομείων και μεταλλείων (Κεφ. ΙΒ - άρθρα 57-67 και Κεφ. ΙΓ - άρθρα 68-76 αντίστοιχα), ενώ με το Ν 4549/2018 τροποποιήθηκε η απλοποίηση της διαδικασίας εγκατάστασης των μεταποιητικών δραστηριοτήτων που αρχικά επιχειρήθηκε με το Ν 4512/2018 (Κεφ. Θ - άρθρα 48Α-48Ε) και αυτή της λειτουργίας των εν λόγω δραστηριοτήτων (Κεφ. ΣΤ - άρθρα 17-26), ενώ προστέθηκε κεφάλαιο σχετικό με την διαδικασία απλούστευσης του πλαισίου εγκατάστασης και λειτουργίας Συστημάτων Περιβαλλοντικών Υποδομών (Κεφ. ΙΔ - άρθρα 77-83). Παράλληλα αξίζει να σημειωθεί ότι με το Ν 4512/2018 τέθηκε νέο πλαίσιο εποπτείας της άσκησης των δραστηριοτήτων αυτών με κυρίαρχο στοιχείο την αξιολόγηση κινδύνου.

Παρότι με το Ν 4442/2016 σημειώθηκαν σημαντικές αλλαγές στο σχετικό θεσμικό πλαίσιο, η αδειοδότηση των επιχειρήσεων παρουσιάζει περιθώρια περαιτέρω απλοποίησης. Η αξιολόγηση της νομοθετικής αυτής προσπάθειας αναδεικνύει την αναβλητικότητα της διοίκησης ως προς την ανάληψη πρωτοβουλιών για την επίτευξη ενός απλού και ευέλικτου ρυθμιστικού περιβάλλοντος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η διατήρηση της κατάταξης σε βαθμούς όχλησης και η αδυναμία αντιστοίχισής της με αυτή της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, παρά τις πολλαπλές διακηρύξεις την τελευταία δεκαετία προς την αντίθετη κατεύθυνση. Περαιτέρω, παρά τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του νόμου με την προσθήκη νέων οικονομικών δραστηριοτήτων, η ενιαία ρύθμιση του συνόλου των δραστηριοτήτων της ελληνικής οικονομίας παρουσιάζει δυσκολίες και καθυστερήσεις που οφείλονται κατά βάση σε αστοχίες υλοποίησης των προβλέψεων των μεταρρυθμίσεων. Ζητήματα επίσης παρατηρούνται σχετικά με την πλημμελή εφαρμογή των νομοθετικών διατάξεων, ιδίως όσον αφορά την τήρηση των προβλεπόμενων προθεσμιών, αλλά και την υλοποίηση του ηλεκτρονικού συστήματος

αδειοδότησης που προέβλεψε ο Ν 4442/2016, του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Άσκησης Δραστηριοτήτων και Ελέγχων, το οποίο θα υποστηρίζει τη διαδικασία γνωστοποίησης (η οποία μέχρι την ενεργοποίησή του πραγματοποιείται μέσω της πλατφόρμας www.notifybusiness.gov.gr), έγκρισης και τον προγραμματισμό και διενέργεια των ελέγχων.

Με την αξιοποίηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για αυτοματοποίηση των διοικητικών σταδίων, την πρόβλεψη κεντρικής πλατφόρμας υποστήριξης των διαδικασιών αδειοδότησης και ελέγχου των δραστηριοτήτων αυτών, την κατά περίπτωση μείωση των απαιτούμενων δικαιολογητικών και την εισαγωγή σύγχρονων εργαλείων δημόσιας διοίκησης, ο νομοθέτης πράγματι κινήθηκε με κατεύθυνση τον εξορθολογισµό και την αναδιάρθρωση της αδειοδότησης των επιχειρήσεων. Σημαντικό μέρος όμως των προβλεπόμενων ρυθμίσεων παρέμενε ανενεργό ή ήταν σε φάση υλοποίησης για περισσότερο από δύο έτη, γεγονός που κατέστησε επιτακτική την ανάγκη μεταρρύθμισης του ισχύοντος βραδυκίνητου και αναποτελεσματικού, όπως αποδείχτηκε, θεσμικού πλαισίου. Στο πλαίσιο αυτό, η άρση της αβεβαιότητας που προκαλούσε το νομοθετικό καθεστώς αδειοδότησης των επιχειρήσεων θεωρήθηκε αναγκαία για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και την προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων. Σε μία προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση εκδόθηκε ο νέος νόμος 4635/2019 του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με τίτλο «Επενδύω στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 167/30.10.2019). Στόχος του νέου αναπτυξιακού νόμου 4635/2019 είναι η προώθηση της επιχειρηματικής δράσης, η παροχή κινήτρων για δημιουργία ιδιωτικών επενδύσεων και η αύξηση της παραγωγικής δραστηριότητας πάντα με σεβασμό στο περιβάλλον και στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και με παράλληλη μέριμνα για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος.

Σε 241 άρθρα ο νόμος 4635/2019 περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό ρυθμιστικών διατάξεων, με αλλαγές από τα εργασιακά και τα ασφαλιστικά μέχρι τα αδειοδοτικά και περιβαλλοντικά, που σκοπό έχουν την αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης της χώρας. Παρότι εκτενής, στην πλειονότητα των ρυθμίσεών του, εκτός μεμονωμένων περιπτώσεων, δεν απαιτεί την έκδοση Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων και γενικά δευτερογενούς νομοθεσίας, προκειμένου να εφαρμοστεί, που σημαίνει ότι οι ρυθμίσεις του έχουν άμεση ισχύ από τη δημοσίευσή του. Οι βασικοί άξονες του νόμου σχετικά με την αδειοδότηση των επιχειρήσεων και την άσκηση των οικονομικών δραστηριοτήτων αφορούν την προώθηση της οργάνωσης και λειτουργίας των επιχειρηματικών πάρκων, την απλοποίηση της εγκατάστασης και της λειτουργίας των βιομηχανικών δραστηριοτήτων με σκοπό την αύξηση της μεταποίησης σε όλη τη χώρα ακόμη και στην Αττική, την περαιτέρω απλούστευση του θεσμικού πλαισίου για την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας και την αναμόρφωση του πλαισίου ελέγχου και εποπτείας της αγοράς.

Ειδικότερα, στο Μέρος Ε’ (άρθρο 11) ρυθμίζεται η εγκατάσταση και η λειτουργία δραστηριοτήτων της περιβαλλοντικής κατηγορίας Α2 του Ν 4014/2011 σε χώρους

Οργανωμένων Υποδοχέων Δραστηριοτήτων. Μέχρι σήμερα η ίδρυση νέων βιομηχανιών στην Αττική ήταν περιορισμένη, καθώς επιτρεπόταν η δημιουργία νέων μεταποιητικών μονάδων μόνο χαμηλής όχλησης. Με το νόμο 4635/2019 σε συμφωνία με το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας για την ανάπτυξη της βιομηχανίας στην Αττική, επιτυγχάνεται η εγκατάσταση βιομηχανιών των κατηγοριών Α2 της περιβαλλοντικής κατάταξης (δηλαδή της μέχρι σήμερα μέσης όχλησης) σε Οργανωμένους Υποδοχείς Δραστηριοτήτων (ΒΙΠΕ, ΒΙΠΑ, ΒΙΟΠΑ, Τεχνοπόλεις και άλλες μορφές Βιομηχανικών και Επιχειρηματικών Περιοχών-ΒΕΠΕ, Επιχειρηματικά Πάρκα), προκειμένου να ενισχυθούν οι βιομηχανικές επενδύσεις στην Αττική και συγχρόνως να αποσυμφορηθούν οι γειτονικές περιφέρειες της Βοιωτίας και της Κορινθίας που συγκεντρώνουν την βιομηχανία της ευρύτερης περιοχής.

Περαιτέρω, με το άρθρο 12 του ίδιου νομοθετήματος δίνονται κίνητρα στον επενδυτή για να εγκαταστήσει την επιχείρησή του σε Επιχειρηματικό Πάρκο, κάτι το οποίο παρά τα πλεονεκτήματα του, δεν συνηθίζεται στη χώρα μας, όπου μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των βιομηχανικών δραστηριοτήτων εγκαθίσταται ατάκτως σε άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις απουσία χωροταξικού σχεδιασμού. Συγκεκριμένα, η δυνατότητα εγκατάστασης επιχείρησης σε Επιχειρηματικό Πάρκο με τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επιφάνειας των άρθρων 18-26 του Ν 3986/2011, η απαλλαγή από την υποχρέωση χορήγησης έγκρισης λειτουργίας για τις δραστηριότητες που εγκαθίστανται εντός αυτού και οι οποίες πλέον υπάγονται στο καθεστώς της γνωστοποίησης, η δυνατότητα των επιχειρήσεων που θα εγκατασταθούν εντός Επιχειρηματικού Πάρκου με εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους να κατατάσσονται σε χαμηλότερη κατηγορία περιβαλλοντικής κατάταξης είναι ορισμένες μόνο από τις μεταρρυθμίσεις που εισάγει ο νέος αναπτυξιακός νόμος, διευκολύνοντας τη χωροθέτηση των επιχειρήσεων και παρουσιάζοντας μία ευκαιρία ανάπτυξης για την Ελλάδα.

Η μεγαλύτερη όμως μεταρρύθμιση που εισάγεται είναι η κατάργηση της κατάταξης των μεταποιητικών δραστηριοτήτων σε βαθμούς όχλησης και η διατήρηση μόνο της περιβαλλοντικής κατάταξης των εν λόγω δραστηριοτήτων. Κατά το προϊσχύσαν νομοθετικό καθεστώς, οι μεταποιητικές δραστηριότητες κατατάσσονταν με βάση την όχληση σε κατηγορίες χαμηλής, μέσης και υψηλής όχλησης, κατάταξη που καθόριζε την εγκατάσταση τους βάσει των επιτρεπτών χρήσεων γης στην περιοχή ενδιαφέροντος. Παράλληλα όμως, οι εν λόγω δραστηριότητες κατατάσσονταν σε κατηγορίες Β, Α2, Α1 κατά τα προβλεπόμενα στην περιβαλλοντική νομοθεσία όσον αφορά την περιβαλλοντική τους αδειοδότηση βάσει των επιπτώσεων που η άσκηση τους μπορούσε να προκαλέσει στο περιβάλλον. Τα δύο αυτά συστήματα κατάταξης, παρότι εξυπηρετούσαν τον ίδιο σκοπό, συνυπήρχαν και συνεφαρμόζονταν, προκαλώντας αβεβαιότητα στους υποψήφιους επενδυτές, καθώς μία δραστηριότητα μπορούσε να υπάγεται σε διαφορετικές κατηγορίες ανά νομοθεσία με επιπλέον ζητήματα στην αδειοδότηση της. Με το άρθρο 13 παρ. 3 του νέου νόμου, προβλέπεται ότι το αργότερο μέχρι τις

30.06.2020, με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας οι δραστηριότητες με κατηγοριοποίηση όχλησης θα καταταχθούν εκ νέου στις κατηγορίες της περιβαλλοντικής κατάταξης. Ανάλογα θα διαμορφωθεί και ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός, ο οποίος θα αναφέρεται πλέον στις επιτρεπόμενες δραστηριότητες κατηγορίας Β, Α2 και Α1. Με τον τρόπο αυτό, εφόσον υλοποιηθεί, επιτυγχάνεται η αποφυγή της περιττής διπλής αδειοδότησης και συγχρόνως η ολιστική και πιο ακριβής εξέταση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εκάστοτε δραστηριότητας. Η πρόνοια του νομοθέτη σχετικά με την τύχη των υφιστάμενων δραστηριοτήτων και εγκαταστάσεων εκδηλώνεται με την πρόβλεψη μεταβατικής περιόδου τριάντα ετών εντός της οποίας οι μεταποιητικές δραστηριότητες, των οποίων η νέα κατάταξη δεν συμβαδίζει με τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης της περιοχής εγκατάστασης, θεωρούνται νόμιμες και δεν απομακρύνονται. Επιπλέον, νέα ρύθμιση καταργεί την έννοια της έγκρισης εγκατάστασης μεταποιητικών δραστηριοτήτων σε περιοχές με καθορισμένες χρήσεις γης βιομηχανίας – βιοτεχνίας βάσει του πολεοδομικού σχεδιασμού οποιουδήποτε επιπέδου και προκρίνει την υπαγωγή τους στο καθεστώς γνωστοποίησης.

Όσον αφορά την εν γένει άσκηση οικονομικών δραστηριοτήτων στη χώρα, ο νέος αναπτυξιακός νόμος προσανατολισμένος στην αύξηση της επενδυτικής δαπάνης και τη βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος, εισήγαγε ρυθμίσεις που απελευθερώνουν πλήρως την άσκηση των οικονομικών δραστηριοτήτων και αποσαφηνίζουν το νομοθετικό καθεστώς σχετικά με τους όρους λειτουργίας των επιχειρήσεων. Δεδομένου του προϋφιστάμενου κατακερματισμένου πλαισίου, του αόριστου αριθμού των εμπλεκόμενων αρχών που εποπτεύουν ή εμπλέκονται στη θεσμοθέτηση και της δαιδαλώδους διαδικασίας και όρων λειτουργίας της εκάστοτε δραστηριότητας, ο νόμος 4635/2019 στο Μέρος Η’ αυτού έρχεται να άρει την ανασφάλεια και τη νομική ασάφεια, καθορίζοντας πλέον τεκμήριο υπέρ της ελεύθερης άσκησης οικονομικής δραστηριότητας. Η υπαγωγή σε καθεστώς γνωστοποίησης ή έγκρισης και γενικότερα η θέσπιση προϋποθέσεων και περιορισμών για την αδειοδότηση μιας δραστηριότητας αποτελεί εξαίρεση, εφόσον υπάρχει κίνδυνος συνδεόμενος με διάφορες πτυχές του δημοσίου συμφέροντος. Στην περίπτωση αυτή, η συνδρομή ιδιαίτερων λόγων δημοσίου συμφέροντος, που απαριθμούνται στο νόμο, δικαιολογεί την έκδοση διοικητικής πράξης. Νέες διατάξεις δίνουν τη δυνατότητα στη Διοίκηση να επιβάλλει την τήρηση προτύπων στη θέση των υφιστάμενων διοικητικών διαδικασιών, τόσο για τη διασφάλιση τήρησης των απαιτούμενων όρων και προϋποθέσεων για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος όσο και για τη δυνατότητα μετάπτωσης μιας δραστηριότητας από το καθεστώς της έγκρισης σε αυτό της γνωστοποίησης. Εισάγονται, δε, προβλέψεις για την πιστοποίηση και την αξιολόγηση της συμμόρφωσης με συγκεκριμένα πρότυπα για την άσκηση συγκεκριμένης οικονομικής δραστηριότητας, η οποία πραγματοποιείται από ανεξάρτητους και διαπιστευμένους οργανισμούς

και ορίζονται ειδικότερες ρυθμίσεις σχετικά με τις γενικές αρχές πιστοποίησης, την καθιέρωση προτύπων και την επιλογή Οργανισμών Αξιολόγησης.

Τέλος με το άρθρο 19, ο νέος αναπτυξιακός νόμος τροποποιεί τον Ν 4512/2018 με σκοπό την αναδιάρθρωση του συστήματος εποπτείας και ελέγχων των οικονομικών δραστηριοτήτων, με την διεύρυνση της ιδιότητας ελεγκτή, με την καθιέρωση του εργαλείου των Οριζόντιων Οδηγών, με τους οποίους θα καθορίζονται οι βασικές κατευθύνσεις ως προς τη μεθοδολογία για την ανάπτυξη των εργαλείων εποπτείας και με τον έλεγχο μιας δραστηριότητας από μία μόνο αρχή με την πρόβλεψη πρωτοκόλλων συνεργασίας των κεντρικών και λοιπών αρχών που αναλαμβάνουν καθήκοντα εποπτείας.

Ενόψει των ανωτέρω, ο νέος νόμος 4635/2019 «Επενδύω στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις» φιλοδοξεί να συμπληρώσει κενά και να συνδράμει στην επιτάχυνση της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας ανταποκρινόμενος στις σημερινές απαιτήσεις και τις ανάγκες της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας.

Η μεθοδολογία απλούστευσης που έχει ακολουθηθεί τα τελευταία χρόνια αποτελεί προσέγγιση με αρκετά προβλήματα που φαίνονται στην πράξη ιδίως από το γεγονός της καθυστέρησης υπαγωγής πολλών δραστηριοτήτων σε ενιαίο (απλουστευμένο) καθεστώς. Παρά την έκδοση της υπ’ αριθ. 83/2018 απόφασης του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής (ΦΕΚ Β’ 2231/14.06.2018) για την εξέταση οικονομικών δραστηριοτήτων με συγκεκριμένους κωδικούς αριθμούς δραστηριότητας ως προς την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησής τους στους τομείς της κτηνοτροφίας, της δασοκομίας, της κτηνιατρικής, των υδατοκαλλιεργειών, των χερσαίων και θαλάσσιων μεταφορών, της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, της μεταδευτεροβάθμιας μη τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, της κοινωνικής μέριμνας χωρίς παροχή καταλύματος για ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρία και σε τομείς σχετικούς με τη φυσική ευεξία, η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του Ν 4442/2016 δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί. Η δυσκολία απορρέει από το γεγονός ότι η όχληση, η υγιεινή, η ασφάλεια και η προστασία του περιβάλλοντος είναι όροι προφύλαξης με πολλαπλές εκφάνσεις σε διαφορετικές δραστηριότητες, οι οποίες απεικονίζονταν στο πολυδαίδαλο παλαιότερο καθεστώς, το οποίο με τη σειρά του παρότι σίγουρα άτακτο και γραφειοκρατικό, παράλληλα κάλυπτε θεμιτές επιφυλάξεις δημοσίου συμφέροντος. Έτσι και η νέα απόπειρα, συχνά διαπιστώνει ότι διάφορες ρυθμίσεις δεν είναι απλώς «διοικητικά βάρη» στην επενδυτική δραστηριότητα, αλλά σοβαρά σημεία ελέγχου. Αποτέλεσμα είναι ότι παρά την πάροδο ήδη έξι (6) ετών από την έναρξη της προσπάθειας απλούστευσης, αυτή παραμένει ανολοκλήρωτη και σε πολλά σημεία πολύπλοκη. Δεδομένων αυτών, κρίσιμη είναι η διάταξη του άρθρου 14 παρ. 14 του νέου Ν 4635/2019, η οποία έρχεται να διευκρινίσει ότι δραστηριότητες, οι οποίες δεν ασκούνται ελεύθερα και οι οποίες δεν έχουν ενταχθεί μέχρι τις 31.12.2020 σε καθεστώς γνωστοποίησης ή έγκρισης θα θεωρείται ότι εμπίπτουν στο καθεστώς γνωστοποίησης. Η διάταξη αυτή επιβεβαιώνει την ουσιαστική

προσπάθεια του νομοθέτη για απλοποίηση του πλαισίου της αδειοδότησης των οικονομικών δραστηριοτήτων της χώρας και φιλοδοξεί να τύχει εφαρμογής σε αντίθεση με προγενέστερες αόριστες ρυθμίσεις κατάργησης αδειών. Μένει λοιπόν να δούμε με ποιο τρόπο αυτή η πρόβλεψη θα μπορέσει τελικά να υλοποιηθεί στην πράξη.

Ελπίζουμε λοιπόν ο πρακτικός αυτός οδηγός να βοηθήσει προς την καλύτερη κατανόηση και αποκωδικοποίηση του πλέγματος των ρυθμίσεων για τη σύγχρονη επιχείρηση, στοχεύοντας και ευελπιστώντας να διευκολύνει τον αναγνώστη σε κάθε στάδιο της αδειοδοτικής διαδικασίας.

Ι. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

1. Έννοιες

Μεταποιητικές είναι οι δραστηριότητες, οι οποίες με μηχανικά, χημικά ή άλλα μέσα διαφοροποιούν τη μορφή ή την ιδιότητα πρώτων υλών ή προϊόντων, προκειμένου αυτά να καταστούν κατάλληλα για τη χρήση για την οποία προορίζονται.

Συναφείς δραστηριότητες θεωρούνται α) οι μηχανολογικές εγκαταστάσεις παροχής υπηρεσιών, δηλαδή οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις που παρέχουν υπηρεσίες προς τρίτους χωρίς μεταποίηση προϊόντων, β) οι αποθήκες, στεγασμένες ή μη, που βρίσκονται εκτός εργοστασιακών χώρων και διαθέτουν μόνιμα εγκατεστημένο μηχανολογικό εξοπλισμό για τη λειτουργία τους, καθώς και οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης εύφλεκτων, διαβρωτικών, οξειδωτικών ή τοξικών ουσιών, υγρών ή αερίων καυσίμων και βιομηχανικών ή ιατρικών αερίων και αποθήκευσης, διαλογής και μηχανικής επεξεργασίας για ανακύκλωση άχρηστων υλικών σε υπαίθριους ή στεγασμένους χώρους και γ) οι κτιριακές εγκαταστάσεις, δηλαδή κάθε δομική κατασκευή που προορίζεται για την εξυπηρέτηση των πάσης φύσεως αναγκών των εν λόγω δραστηριοτήτων, βιομηχανικά – βιοτεχνικά κτίρια και τα ανεξάρτητα κτίρια, που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο ως επαγγελματικοί χώροι.

2. Νομοθετικό Καθεστώς

2.1. Ν 3982/2011

Βασικό νομοθέτημα που ρυθμίζει την αδειοδότηση των μεταποιητικών επιχειρήσεων είναι ο Ν 3982/2011 (ΦΕΚ Α’ 143/17.06.2011) και ειδικότερα το Β΄ Μέρος

του (άρθρα 17-40), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Οι βασικές τροποποιήσεις του νόμου αυτού επήλθαν με τους Ν 4442/2016 (ΦΕΚ Α’ 230/07.12.2016), Ν 4512/2018 (ΦΕΚ Α’ 5/17.01.2018 και Α’ 8/23.01.2018) και Ν 4549/2018 (ΦΕΚ Α’ 105/14.06.2018).

Από το πεδίο εφαρμογής του Ν 3982/2011 εξαιρούνται:

α) Οι δραστηριότητες που ανήκουν ή την εκμετάλλευση τους έχουν οι Ένοπλες Δυνάμεις, η Ελληνική Αστυνομία, το Πυροσβεστικό Σώμα και το Λιμενικό Σώμα - Ελληνική Ακτοφυλακή.

β) Τα πρατήρια υγρών και αερίων καυσίμων που προορίζονται για εφοδιασμό κάθε μεταφορικού μέσου.

γ) Τα συνεργεία επισκευής και συντήρησης, τα φανοποιεία και τα λιπαντήρια αυτοκινήτων και αγροτικών μηχανημάτων.

δ) Οι αποθήκες καυσίμων κεντρικών θερμάνσεων.

ε) Οι μηχανολογικές εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης κτιρίων.

στ) Οι μηχανολογικές εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν αποκλειστικώς νοσοκομεία, ξενοδοχεία, εγκαταστάσεις διασκέδασης και ψυχαγωγίας, εστιατόρια και πολυκαταστήματα, εφόσον είναι εγκατεστημένες και λειτουργούν στο χώρο των επιχειρήσεων αυτών και εξυπηρετούν τις λειτουργικές ανάγκες τους.

ζ) Οι κινητές ή σταθερές μονάδες που εξυπηρετούν αποκλειστικά και μόνο συγκεκριμένο κατασκευαστικό δημόσιο ή ιδιωτικό έργο και βρίσκονται στον τόπο εκτέλεσης του έργου για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει το έτος, με την προϋπόθεση ότι στην αντίστοιχη Εγκεκριμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων συμπεριλαμβάνεται και η λειτουργία των εν λόγω μονάδων.

η) Οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής που υπάγονται στις διατάξεις του Ν 2244/1994 (ΦΕΚ Α’ 168/07.10.1994) «Ρύθμιση θεμάτων ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και από συμβατικά καύσιμα και άλλες διατάξεις».

θ) Οι μηχανολογικές εγκαταστάσεις για την εξόρυξη, επεξεργασία μεταλλευτικών και λατομικών προϊόντων, όταν η επεξεργασία γίνεται εντός του μεταλλευτικού ή λατομικού χώρου και η άδεια λειτουργίας χορηγείται σύμφωνα με το Ν.Δ. 210/1973 (ΦΕΚ Α’ 277/05.10.1973) «Περί Μεταλλευτικού Κώδικος» και το Ν 1428/1984 (ΦΕΚ Α’ 43/11.04.1984) «Εκμετάλλευση λατομείων αδρανών υλικών και άλλες διατάξεις», όπως ισχύει.

ι) Παρασκευαστήρια καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, τα οποία αδειοδοτούνται σύμφωνα με τα άρθρα 39, 43 και 45 της υπ’ αριθ. ΑΙβ8577/1983 Υγειονομικής Διάταξης (ΦΕΚ Β’ 526/08.09.1983) και των οποίων τα παραγόμενα προϊόντα διατίθενται από τα καταστήματα αυτά αποκλειστικά μέσω λιανικής πώλησης.

ια) Οι μηχανολογικές εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης λιμένων.

ιβ) Οι μηχανολογικές εγκαταστάσεις παροχής υπηρεσιών πλην αυτών που περιγράφονται στην κοινή υπουργική απόφαση της παραγράφου 2 του άρθρου 18 του νόμου.

Ο Ν 3982/2011 (άρθρα 17-40) απλοποίησε τη διαδικασία αδειοδότησης των βιομηχανικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων σε σχέση με τον προγενέστερο Ν 3325/2005 (ΦΕΚ Α΄ 68/11.03.2005) «Ίδρυση και λειτουργία βιομηχανικών - βιοτεχνικών εγκαταστάσεων στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης και άλλες διατάξεις», ο οποίος απαιτούσε την ολοκλήρωση ενός ιδιαίτερα μεγάλου αριθμού διαδικασιών και ενεργειών τόσο εκ μέρους του ενδιαφερομένου επενδυτή όσο και εκ μέρους της Διοίκησης, καθώς και την προσκόμιση μεγάλου αριθμού δικαιολογητικών και εγκρίσεων για την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας αδειοδότησης.

Βέβαια, πολλές διατάξεις του Ν 3325/2005 –κυρίως για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Αττική– εξακολουθούν να ισχύουν. Σε συνδυασμό με την ενίσχυση της εθνικής περιβαλλοντικής προστασίας, ο Ν 3982/2011 προέβλεψε ένα ευκολότερο, απλούστερο και ταχύτερο πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας βιομηχανικών και βιοτεχνικών επιχειρήσεων, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της οικονομίας, της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας και στη μείωση της γραφειοκρατίας.

2.2. Ν 4442/2016

Στο Κεφάλαιο ΣΤ’ του Ειδικού Μέρους του Ν 4442/2016 (άρθρα 17 – 26) προβλέπονται διατάξεις απλούστευσης της λειτουργίας μεταποιητικών και συναφών δραστηριοτήτων.

Οι διατάξεις του Ν 4442/2016 οργανώνονται βάσει δύο καίριων κριτηρίων: α) της αξιολόγησης του κινδύνου που δύναται να προκληθεί από την άσκηση των οικονομικών δραστηριοτήτων σε διάφορες πτυχές του δημοσίου συμφέροντος, όπως η δημόσια υγεία, το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, η εθνική οικονομία και β) της εισαγωγής ενός συγχρόνου εργαλείου δημόσιας διοίκησης, αυτού της γνωστοποίησης, για την απλοποίηση των διατυπώσεων άσκησης των δραστηριοτήτων που ενέχουν χαμηλό κίνδυνο προσβολής του δημοσίου συμφέροντος.

Στο πεδίο εφαρμογής (άρθρο 17) του Ν 4442/2016, όπως αυτό διευρύνθηκε με το άρθρο 71 του Ν 4549/2018, εμπίπτουν α) οι μεταποιητικές και συναφείς δραστηριότητες με Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας (εξής ΚΑΔ) 10 έως και 33 της 3ης ομάδας, οι δραστηριότητες με ΚΑΔ 49.50 της 7ης ομάδας, οι «δραστηριότητες συσκευασίας» με ΚΑΔ 82.92 της 11ης ομάδας και οι δραστηριότητες με ΚΑΔ 95 και 96.01 της 15ης ομάδας του Παραρτήματος του ίδιου νόμου και β) οι υπόλοιπες δραστηριότητες που διέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 17 έως 40 του Ν 3982/2011.

Αρχικά, στο πεδίο εφαρμογής του Ν 4442/2016 υπάγονταν μόνο οι δραστηριότητες μεταποίησης τροφίμων και ποτών με ΚΑΔ 10 και 11 που περιλαμβάνονταν στην 3η ομάδα του Παραρτήματος του νόμου ανεξαρτήτως βαθμού όχλησης και β) οι «δραστηριότητες συσκευασίας» με ΚΑΔ 82.92 της 11ης ομάδας στις περιπτώσεις που αφορούν τρόφιμα και ποτά. Σύμφωνα μάλιστα με το άρθρο 26 παρ. 2 του Ν 4442/2016 «Πλην όσων ρητά ορίζονται στο παρόν Κεφάλαιο κατά τα λοιπά εξακολουθεί να εφαρμόζεται το υφιστάμενο πλαίσιο αδειοδότησης μεταποιητικών και συναφών δραστηριοτήτων όπως αυτό προβλέπεται στο Ν 3982/2011 (Α΄ 143) και στις κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσες διατάξεις».

Στη συνέχεια, με το άρθρο 158 του Ν 4512/2018 προστέθηκε στο Ν 4442/2016 το Κεφάλαιο Θ` (άρθρα 48Α - και 48Ε) σχετικά με την εγκατάσταση μεταποιητικών και συναφών δραστηριοτήτων. Με το Ν 4512/2018, το καθεστώς της έγκρισης εγκατάστασης και γνωστοποίησης εγκατάστασης επεκτάθηκε σε όλη τη μεταποίηση και συγκεκριμένα στις δραστηριότητες που διέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 17 - 40 του Ν 3982/2011, με την επιφύλαξη του άρθρου 20 του Ν 3982/2011.

2.2.1. Σχετικά με το Στάδιο Εγκατάστασης

Η διαφορά της έγκρισης εγκατάστασης του Ν 4442/2016 από την προϋφιστάμενη άδεια εγκατάστασης έγκειται στο ότι η έγκριση εγκατάστασης κρίνει και αξιολογεί το ζήτημα της χωροθέτησης και μόνο αυτό, το κατά πόσο δηλαδή μία δραστηριότητα μπορεί ή όχι να εγκατασταθεί σε συγκεκριμένο σημείο σύμφωνα με το χωροταξικό σχεδιασμό της εν λόγω περιοχής και τη φύση της δραστηριότητας και δεν απαιτεί στο στάδιο αυτό του σχεδιασμού λοιπά τεχνικά στοιχεία και προδιαγραφές από τον επενδυτή.

Σε αντίθεση με την άδεια εγκατάστασης, η έγκριση εκδίδεται για ολόκληρο το βαθμό όχλησης στον οποίο κατατάσσεται η δραστηριότητα, της οποίας η συγκεκριμένη εγκατεστημένη ισχύς, η δυναμικότητα και η αποθηκευτική ικανότητα εξειδικεύονται στο στάδιο λειτουργίας. Έχοντας υπόψη ότι το στάδιο της εγκατάστασης μιας δραστηριότητας αφορά τις προθέσεις του επενδυτή, οι οποίες κατά την υλοποίηση μπορεί να τροποποιηθούν, με το Ν 4512/2018 κρίθηκε σκόπιμο η έγκριση εγκατάστασης να εκδίδεται µεν µε αναφορά σε δραστηριότητα συγκεκριμένης εγκατεστημένης ισχύος/δυναμικότητας/αποθηκευτικής ικανότητας, αλλά συγχρόνως να επιτρέπει τη δυνατότητα μηχανολογικών εκσυγχρονισμών της δραστηριότητας και επέκτασης της μονάδας μέχρι το ανώτατο όριο του βαθμού όχλησης στον οποίο αυτή κατατάσσεται χωρίς πρόσθετο διοικητικό βάρος. Με αυτήν την αλλαγή, για όσο χρονικό διάστημα η έγκριση εγκατάστασης είναι σε ισχύ, ο επενδυτής μπορεί να διενεργεί συνεχείς μηχανολογικούς εκσυγχρονισμούς - εντός των ορίων του βαθμού όχλησης - χωρίς να απαιτείται έκδοση άλλων διοικητικών πράξεων. Επί της ουσίας, η αξία της έγκρισης εγκατάστασης δεν εξαντλείται κατά τη μετάβαση στο στάδιο λειτουργίας της δραστηριότητας, καθότι εξακολουθεί να έχει αντικείμενο προς υλοποίηση εντός των ορίων του

βαθμού όχλησης της δραστηριότητας και μετά την χωροθέτησή της. Η έγκριση εγκατάστασης του νόμου αυτού αποτελεί ένα εργαλείο επιχειρηματικού σχεδιασμού και ως διαδικασία αδειοδότησης έχει απλουστευθεί ουσιωδώς σε σχέση με το προηγούμενο αδειοδοτικό καθεστώς.

Μέχρι τη θέση σε ισχύ του Ν 4512/2018, ο οποίος προσέθεσε το άρθρο 48Γ του Ν 4442/2016, η διάρκεια της άδειας εγκατάστασης αφορούσε μόνο υπό κατασκευή μονάδες και ήταν τρία (3) έτη για την υλοποίηση της εγκατάστασης με δυνατότητα παράτασης άλλων τριών (3) ετών. Το χρονικό αυτό διάστημα όμως, δεδομένης της οικονομικής κρίσης που μάστιζε τη χώρα, θεωρήθηκε περιορισμένο και τροποποιήθηκε με τη διάρκεια πλέον της έγκρισης εγκατάστασης που αφορά την υλοποίηση της μονάδας να αυξάνεται σε πέντε (5) έτη µε δυνατότητα παράτασης μέχρι πέντε (5) ακόμα έτη. Παράλληλα, η διάρκεια της έγκρισης επεκτείνεται και δεν καλύπτει μόνο το χρόνο που δίδεται στον επενδυτή για να κατασκευάσει τη μονάδα και να εγκαταστήσει τον εξοπλισμό του, το νέο περιεχόμενο της έγκρισης αυξάνει τη διάρκειά της, ώστε να καταλαμβάνει και λειτουργούσες μονάδες. Ειδικότερα, εφόσον η έναρξη λειτουργίας της μονάδας πραγματοποιηθεί πριν την παρέλευση των χρονικών ορίων του άρθρου 20 παρ. 6 του Ν 3982/2011, η διάρκεια της εκδοθείσας έγκρισης εγκατάστασης παρατείνεται μέχρι τη συμπλήρωση δεκαετίας ή εικοσαετίας ανάλογα µε την ύπαρξη ή μη καθορισμένων χρήσεων γης στην περιοχή εγκατάστασης, µε έναρξη και στις δύο περιπτώσεις την ημερομηνία χορήγησης της έγκρισης (άρθρο 20 παρ. 6 του Ν 3982/2011, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 48Γ παρ. 3 του Ν 4442/2016, το οποίο προστέθηκε με το άρθρο 158 του Ν 4512/2018). Δύο ακόμη σημαντικές καινοτομίες που εισήγαγε ο Ν 4512/2018 για την ασφάλεια του επενδυτή είναι α) η ρητή προστασία της εγκατάστασης μιας δραστηριότητας από τυχόν αλλαγές των χρήσεων γης στην περιοχή εγκατάστασης (άρθρο 48Γ παρ. 3 υπό 6Γ του Ν 4442/2016, το οποίο προστέθηκε με το άρθρο 158 του Ν 4512/2018) και β) η δυνατότητα απόλαυσης των πλεονεκτημάτων που παρέχει η έγκριση εγκατάστασης και μετά την τυχόν διακοπή λειτουργίας της δραστηριότητας έως τρία (3) έτη, εφόσον αυτή λάβει χώρα μετά την έναρξη λειτουργίας της δραστηριότητας (άρθρο 48Γ παρ. 3 υπό 6Ε του Ν 4442/2016, το οποίο προστέθηκε με το άρθρο 158 του Ν 4512/2018). Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται η επιχειρηματικότητα σε περιόδους όπου ο επενδυτής προχωρεί σε ενέργειες που σκοπό έχουν την οικονομική άνοδο της επιχείρησής του ή τη μεταβίβασή της.

Περαιτέρω, με το άρθρο 48Γ του ίδιου νόμου εισάγεται η έννοια της γνωστοποίησης εγκατάστασης, η οποία, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, αφορά δραστηριότητες μικρού μεγέθους και χαμηλής όχλησης, των οποίων η εγκατάσταση ενέχει χαμηλό κίνδυνο για το δημόσιο συμφέρον, αλλά και δραστηριότητες ανεξαρτήτως μεγέθους που εγκαθίστανται σε περιοχές με θεσμοθετημένες και συμβατές χρήσεις γης.

Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί και η ρυθμιστική διάταξη που εισήχθη με το μεταγενέστερο Ν 4549/2018 και αφορά ομοίως την εγκατάσταση των μεταποιητικών

δραστηριοτήτων. Με το άρθρο 77 του Ν 4549/2018, που τροποποίησε το άρθρο 48Α του Ν 4442/2016, προβλέφθηκε ότι οι μεταποιητικές δραστηριότητες που εγκαθίστανται, εκσυγχρονίζονται ή επεκτείνονται σε περιοχές που καθορίζονται χρήσεις γης βιομηχανίας – βιοτεχνίας από Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ), Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) και Τοπικά Χωρικά Σχέδια (ΤΧΣ), κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 5 και 6 του Π.Δ. της 23.02.1987 (ΦΕΚ Δ’ 166/06.03.1987) «Κατηγορίες και περιεχόμενο χρήσεων γης», υπάγονται στο καθεστώς γνωστοποίησης του άρθρου 6, για λόγους απλούστευσης και επιτάχυνσης των σχετικών διαδικασιών και δεν απαιτείται πλέον γι’ αυτές έγκριση εγκατάστασης,.

Βάσει των ανωτέρω, η αδειοδότηση εγκατάστασης μετά το Ν 4549/2018 για τις επιχειρήσεις μεταποίησης έχει ως εξής:

2.2.2. Σχετικά με το Στάδιο Λειτουργίας

Το καθεστώς αδειοδότησης των μεταποιητικών και συναφών δραστηριοτήτων στο στάδιο της λειτουργίας των μονάδων, μετά τις τροποποιήσεις που επέφερε ο Ν 4549/2018 στις διατάξεις του Ν 4442/2016, είναι το εξής:

Α) Καταργήθηκε το καθεστώς υποβολής Υπεύθυνης Δήλωσης για την έναρξη λειτουργίας επαγγελματικών εργαστηρίων, μηχανολογικών εγκαταστάσεων χαμηλής όχλησης, αποθηκών χαμηλής όχλησης με κινητήρια ισχύ που δεν υπερβαίνει τα 37 KW ή θερμική τα 70 KW και δραστηριοτήτων χαμηλής όχλησης εν γένει, όπως αυτές προβλέπονται στο άρθρο 19 του Ν 3982/2011.

Β) Καταργήθηκε το καθεστώς της ενημέρωσης της εκάστοτε Αδειοδοτούσας Αρχής για τη λειτουργία της δραστηριότητας, καθεστώς που είχε εισαχθεί με την υπ’ αριθ. οικ. 12684/92/2014 ΚΥΑ (ΦΕΚ Β’ 3181/27.11.2014) για την «Απλούστευση της αδειοδότησης για την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας - Κατάργηση άδειας λειτουργίας μεταποιητικών δραστηριοτήτων».

Βάσει των ανωτέρω, για το αδειοδοτικό καθεστώς των μεταποιητικών και συναφών δραστηριοτήτων προβλέπονται δύο μόνο τρόποι αδειοδότησης, αυτοί του Ν 4442/2016, δηλαδή της γνωστοποίησης λειτουργίας και της έγκρισης λειτουργίας (άρθρα 72 και 73 του Ν 4549/2018). Ο κανόνας είναι ότι όλες οι μεταποιητικές δραστηριότητες υπάγονται σε γνωστοποίηση λειτουργίας εκτός από συγκεκριμένες

εξαιρέσεις που ορίζει περιοριστικά ο νόμος και που εξακολουθούν να υπάγονται σε καθεστώς έγκρισης λειτουργίας λόγω του αυξημένου βαθμού επικινδυνότητας που παρουσιάζουν (άρθρο 19 παρ. 4 του Ν 3982/2011 και άρθρα 18 και 18Α του Ν 4442/2016, όπως ισχύουν). Οι δραστηριότητες που παραμένουν υπό το καθεστώς έγκρισης λειτουργίας είναι:

α) αυτές με ΚΑΔ 49.50 του Παραρτήματος του Ν 4442/2016 (μεταφορές μέσω αγωγών) και οι δραστηριότητες του άρθρου 17 του Ν 4442/2016 που εμπίπτουν

στο πεδίο εφαρμογής της υπ’ αριθ. 172058/2016 ΚΥΑ (Οδηγία SEVESO 3) και του Ν 4409/2016 (οff shore safety),

β) αυτές που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της υπ’ αριθ. Δ3/Α/οικ.4303 ΠΕ 26510/2012 ΥΑ (ΦΕΚ Β΄ 603/05.03.2012) σχετικά με συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου με μέγιστη πίεση λειτουργίας άνω των 16 bar,

γ) αυτές του άρθρου 17 του Ν 4442/2016 που κατατάσσονται στην περιβαλλοντική κατηγορία Α1 σύμφωνα με την υπ’ αριθ. ΔΙΠΑ/οικ.37674/2016 ΥΑ (ΦΕΚ Β’ 2471/10.08.2016) ή που λόγω προσθήκης δραστηριότητας κατατάσσονται για πρώτη φορά στην περιβαλλοντική κατηγορία Α1 ή λόγω μηχανολογικού εκσυγχρονισμού κατατάσσονται από περιβαλλοντική κατηγορία Β σε Α1 σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην ως άνω υπουργική απόφαση.

Ειδικότερη κατηγορία μεταποιητικών δραστηριοτήτων είναι οι δραστηριότητες μεταποίησης τροφίμων και ποτών. Μετά την τροποποίηση του Ν 4442/2016 και συγκεκριμένα του Κεφαλαίου ΣΤ΄ και του άρθρου 17 αυτού από το άρθρο 71 του Ν 4549/2018, η διαδικασία αδειοδότησης των δραστηριοτήτων τροφίμων και ποτών

δεν διαφέρει από αυτήν της αδειοδότησης των μεταποιητικών και συναφών δραστηριοτήτων εν γένει, που αναπτύχθηκε ανωτέρω στο παρόν Κεφάλαιο.

2.2.3. Διαδικασία Γνωστοποίησης Εγκατάστασης

Ο φορέας της δραστηριότητας, προκειμένου να λάβει τεκμηριωμένα τις σχετικές πληροφορίες για την εγκατάσταση της δραστηριότητάς του και για τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που πρέπει να τηρεί στην έδρα της επιχείρησής του, τόσο για την εγκατάσταση όσο και για τη λειτουργία της, καταθέτει στην εκάστοτε Αδειοδοτούσα Αρχή συμπληρωμένο το Ερωτηματολόγιο του Παραρτήματος Ι της υπ’ αριθ. οικ. 64618/856/Φ15/2018 ΥΑ (ΦΕΚ Β’ 2278/15.06.2018) για την «Τροποποίηση της απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας οικ. 483/35/Φ.15/2012 (Β’ 158) «Καθορισμός τύπου, δικαιολογητικών και διαδικασίας για την εγκατάσταση και τη λειτουργία των μεταποιητικών δραστηριοτήτων του Ν 3982/2011 (ΦΕΚ Α’ 143), την τροποποίηση και την ανανέωση των αδειών και την προθεσμία για μεταφορά ή τεχνική ανασυγκρότηση». Ο φορέας της δραστηριότητας, είτε μετά την απάντηση της αρμόδιας Αδειοδοτούσας Αρχής, η οποία υποχρεούται να απαντήσει εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών, είτε αυτοτελώς με δική του ευθύνη, υποβάλλει γνωστοποίηση, μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος www.notifybusiness.gov.gr, αφού προηγουμένως συγκεντρώσει τα απαιτούμενα κατωτέρω αναφερόμενα υπό 2.2.5. του παρόντος Κεφαλαίου δικαιολογητικά.