ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ

Η Ιστορία της Συλλογικής Διαχείρισης στην Ελλάδα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ι. Ιστορία της συλλογικής διαχείρισης πριν τον Ν 2121/1993 1-12

ΙΙ. Συλλογική διαχείριση κατά τον Ν 2121/1993 13-30

ΙΙΙ. Θέσπιση του Ν 4481/2017 31-36

Βασική βιβλιογραφία και αρθρογραφία: – Κασιμάτης Γ., Η προστασία των καλλιτεχνών και η συνταγματικότητα των νόμων 1064 και 1075 του 1980 (γνμδ.), ΝοΒ 1981, 15. – Τσάτσος Δ./Βενιζέλος, Ε., Ψευδοερμηνευτικοί νόμοι - Προβλήματα αναδρομικότητας των νόμων - Απαγόρευση του κερδοσκοπικού χαρακτήρα των σωματείων (Άρθρα 77 § 2 και 12 § 1 Συντάγματος) (γνμδ.), ΝοΒ 1988, 1575. – Ficsor Μ., “Collective Management and Multi-territorial Licensing: Key Issues of the Transposition of Directive 2014/26/EU in Stamatoudi Ι., (ed), New Developments in EU and International Copyright Law, Information Law Series (B. Hugenholtz (general editor)), Wolters Kluwer, 2016, σελ. 211.

Ι. Ιστορία της συλλογικής διαχείρισης πριν τον Ν 2121/1993

1Η ιστορία της συλλογικής διαχείρισης στην Ελλάδα ξεκινά στις αρχές του 19ου αιώνα με κάποιες σποραδικές αναφορές στον χώρο κυρίως των μουσικών και θεατρικών έργων. Συγκεκριμένα το 1909 γίνεται η πρώτη σχετική αναφορά στο άρθρο 7 παρ. 4 Ν ΓΥΠΓ’/1909 (ΦΕΚ Α΄ 296/16.12.1909), όπου ρυθμιζόταν ο καθορισμός ποσοστών συγγραφικών δικαιωμάτων σε θεατρικό έργο και αναφέρεται ότι τα δικαιώματα αυτά μπορούν να αξιωθούν και από τον σύνδεσμο, την εταιρεία ή το σωματείο που εκπροσωπεί τον δικαιούχο - θεατρικό συγγραφέα, ενώ στην παρ. 5 του ίδιου άρθρου προβλεπόταν ότι οι παραπάνω φορείς μπορούν να αξιώσουν από την αρμόδια αρχή (Εισαγγελέα πρωτοδικών ή Ειρηνοδίκη) την απαγόρευση της παράστασης του έργου, εάν δεν καταβληθούν τα συγγραφικά δικαιώματα το αργότερο εντός δύο ημερών από την παράσταση. Επίσης, στο άρθρο 11 Ν ΓΥΠΓ’/1909 γινόταν ρητή αναφορά στην Εταιρεία των

Θεατρικών Συγγραφέων, οι εκπρόσωποι της οποίας μπορούσαν και αυτοί κατόπιν αιτήσεώς τους στη δικαστική ή αστυνομική αρχή να απαγορεύσουν την παράσταση θεατρικού έργου, αν δεν υπήρχε η έγγραφη άδεια του συγγραφέα ή των δικαιούχων.

2To 1920 ψηφίζεται ο πρώτος –σχετικά– πλήρης νόμος για την πνευματική ιδιοκτησία, ο Ν 2387/1920 (ΦΕΚ Α΄ 148/3.7.1920), στον οποίο, ενώ δεν υπάρχουν αναλυτικές ρυθμίσεις για τη συλλογική διαχείριση, γίνεται ρητή αναφορά σε νόμιμους αντιπροσώπους των συγγραφέων, συνθετών και εκδοτών των δικαιωμάτων αυτών, καθώς και σε εκδότες μουσικής (άρθρο 9). Μία σχετικά πιο αναλυτική ρύθμιση των ασκούντων συλλογική διαχείριση φορέων προβλέπει για πρώτη φορά το άρθρο 5 του νόμου 4301/1929 (ΦΕΚ Α΄ 274/13.8.1929), ο οποίος τροποποίησε τον Ν 2387/1920.

3Βασικές αρχές της ρύθμισης ήταν ότι ουσιαστικά κάθε νομικό πρόσωπο που είχε δημιουργηθεί με σκοπό την προστασία «εν γένει των συγγραφικών δικαιωμάτων» είχε συγκεκριμένα προνόμια και συγκεκριμένες αρμοδιότητες που προέβλεπε ο νόμος. Στους φορείς που μπορούσαν να ασκούν συλλογική διαχείριση συμπεριλαμβάνονταν «(ε)ταιρείαι, σύνδεσμοι, ομάδες κ.λπ. σωματεία ημεδαπά ή αλλοδαπά». Η θεωρία ευθέως αλλά και η νομολογία εμμέσως έκανε δεκτό ότι ο Ν 4301/1929 δεν περιοριζόταν αποκλειστικά στις προσωπικές εταιρείες αλλά εφαρμοζόταν και στις ανώνυμες εταιρίες. Δεν φαίνεται να προέκυπτε από τον νόμο ότι τα μέλη των εταιρειών έπρεπε να είναι δικαιούχοι πνευματικών δικαιωμάτων, ενώ είχε υποστηριχθεί ότι η ερμηνεία αυτή ήταν σύμφωνη και με τις αρχές της οικονομικής ελευθερίας. Σύμφωνα με τον νόμο και αλλοδαπά σωματεία επιτρεπόταν να ασκούν συλλογική διαχείριση.

4Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, ότι κατά την περίοδο πριν από τον Ν 2121/1993 δεν απαιτείτο κρατική άδεια για την άσκηση συλλογικής διαχείρισης ούτε προβλεπόταν κρατική εποπτεία. Επιπλέον, δεν υπήρχαν ειδικές ρυθμίσεις για τις σχέσεις μεταξύ εταιρειών και δικαιούχων ούτε μεταξύ εταιρειών και χρηστών. Για τον λόγο αυτό προκειμένου για τη ρύθμιση πολλών ζητημάτων εφαρμόζονταν οι γενικές διατάξεις του δικαίου.

5Η ιδιαίτερη μεταχείριση των εν λόγω εταιρειών διαχείρισης περιλάμβανε κυρίως το μαχητό «τεκμήριο νομιμοποίησης», σύμφωνα με το οποίο απαιτείτο απλή επίδειξη «των καταλόγων των μελών των ή των καταλόγων των προστατευόμενων έργων, συντεταγμένων εφ’ απλού χάρτου και φερόντων, προς πίστωσιν ότι κατά πληρεξουσιότητα ή κατά μεταβίβασιν των συγγραφικών δικαιωμάτων προστατεύονται τα ρηθέντα έργα, την υπογραφήν των Προέδρων ή των Διευθυντών των ως άνω συνδέσμων, ομάδων ή σωματείων, κεκυρωμένην διά των κατά τόπους αρμοδίων και εν τω εξωτερικώ Ελληνικών Προξενικών Αρχών» (άρθρο 5). Αυτές οι εταιρίες διαχείρισης της πνευματικής ιδιοκτησίας μπορούσαν να ασκούν τις εξουσίες τους είτε ως εντολοδόχοι είτε ως δικαιοδόχοι πνευματικών δικαιωμάτων.

6Εφόσον πληρούνταν οι απαραίτητες προϋποθέσεις, η εταιρεία διαχείρισης είχε τη δικαστική νομιμοποίηση να ασκεί τις απαιτούμενες ενέργειες για την προστασία των δικαιούχων (αγωγές, μηνύσεις, κατασχέσεις και κάθε νόμιμο μέσο για να προστατεύει τα δικαιώματα των δικαιούχων και των διαδόχων τους, όπως αίτηση λήψης ασφαλιστικών μέτρων ή αίτηση ακυρώσεως (άρθρο 5 περ. 1)). Επιπλέον, οι εταιρείες διαχείρισης είχαν

το δικαίωμα να προβαίνουν σε έλεγχο «των πωλουμένων τυπογραφικών μουσικών εκδόσεων, φωνογραφικών δίσκων, ρόλων πιανολών και διαφόρων μηχανικών αναπαραγωγών των συνθέσεων και των εικαστικών τεχνών» (άρθρο 5 περ. 2) αλλά και να ζητούν καταλόγους στους οποίους απαριθμούνταν τα έργα που είχαν πωληθεί ή εκτελεσθεί δημόσια (άρθρο 5 περ. 3) για να ελέγχουν την πληρωμή ή μη των σχετικών δικαιωμάτων. Υποστηριζόταν στη θεωρία ότι τις εν λόγω εξουσίες τις είχαν μόνο εταιρείες διαχείρισης με μεγάλη αντιπροσωπευτικότητα δικαιούχων, χωρίς όμως να προκύπτει τέτοιο συμπέρασμα ρητά από τον νόμο.

7Με το άρθρο 43 Ν 1597/1986 (ΦΕΚ Α΄ 68/21.5.1986) ορίστηκε ότι η αληθινή έννοια της διάταξης του άρθρου 5 παρ. 1 Ν 4301/1929 ήταν ότι στη γενική προστασία με κάθε νόμιμο μέσο, που μπορούν να μετέρχονται τα επαγγελματικά σωματεία των πνευματικών δημιουργών για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων, και σε εκτέλεση του γενικότερου σκοπού τους, περιλαμβάνονταν και η είσπραξη, η κατανομή και γενικά η διαχείριση των δικαιωμάτων αυτών, με καταβολή από τους δικαιούχους των σχετικών εξόδων, που μπορεί να υπολογίζονται σε προκαθοριζόμενο ποσοστό των εισπραττόμενων δικαιωμάτων. Εντούτοις, στη θεωρία υπήρχαν αντιδράσεις για τη συνταγματικότητα της εν λόγω διάταξης, η οποία χαρακτηρίστηκε ως ψευδοερμηνευτική (και άρα στερείτο αναδρομικής ισχύος), καθώς κλήθηκε αφενός να ερμηνεύσει μία διάταξη νόμου μετά από 58 (!) έτη και αφετέρου να ανταποκριθεί σε νέες εξελίξεις, νέα προβλήματα και νέες πρακτικές, οι οποίες απαιτούσαν ουσιαστικά νέες νομοθετικές ρυθμίσεις. Υποστηρίχτηκε ότι η οργάνωση και η λειτουργία ενός εισπρακτικού οργανισμού με παρακράτηση προκαθορισμένου ποσοστού επί των εισπραττόμενων δικαιωμάτων ήταν προφανώς εκτός του αρχικού σκοπού του άρθρου 5 Ν 4301/1929 και δεν μπορούσε να ενταχθεί στην έννοια του όρου «προστασία με κάθε άλλο νόμιμο μέσο». Κατά τη θέσπιση του εν λόγω νόμου υφίστατο επιπλέον εκκρεμοδικία (ΠΠρΑθ 9224/1985 αδημ.) μεταξύ ΑΕΠΙ και ΕΜΣΕ (Ένωση Μουσικοσυνθετών και Στιχουργών Ελλάδος) και είχε ασκηθεί κριτική ότι η εν λόγω ερμηνεία θεσπίστηκε για να καθορίσει την έκβασή της.

8Εκτός από το γενικό αυτό πλαίσιο, που κάλυπτε κυρίως τον χώρο της μουσικής, υπήρχαν και ειδικότερες ρυθμίσεις για άλλες κατηγορίες δικαιούχων, όπως τους θεατρικούς συγγραφείς. Ειδικότερα αναφορικά με τα συγγραφικά δικαιώματα θεατρικών έργων με

το άρθρο 4 Ν 988/1943 εισήχθη στην ελληνική έννομη τάξη η έννοια της υποχρεωτικής συλλογικής διαχείρισης. Σύμφωνα με το άρθρο αυτό τα σχετικά δικαιώματα εισπράττονταν υποχρεωτικά από την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. Στη σχετική μάλιστα διάταξη προβλεπόταν διαφορετική αντιμετώπιση μεταξύ μελών και μη μελών της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και οριζόταν ότι στην πρώτη περίπτωση το ποσοστό παρακράτησης επί του εισπραττόμενου ποσού ανερχόταν στο 3%, ενώ στη δεύτερη καθοριζόταν από το Καταστατικό της (άρθρο 6). Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι ο εν λόγω νόμος παρά τη θέση του σε ισχύ το 1943 διατηρείται ακόμη σε ισχύ βάσει τόσο του άρθρου 72 παρ. 2 Ν 2121/1993 όσο και του άρθρου 4 παρ. 1 Ν 4481/2017.

9Υποχρεωτική συλλογική διαχείριση επέβαλε και το άρθρο 12 παρ. 2 περ. δ΄ Ν 1075/1980 (ΦΕΚ Α΄ 218/25.9.1980) αναφορικά με κάποια δικαιώματα των ερμηνευτών εκτελεστών. Ειδικότερα, το άρθρο 11 Ν 1075/1980 θέσπιζε ένα αυτοτελές και απόλυτο δικαίωμα

ερμηνευτή - καλλιτέχνη αναφορικά με την εγγραφή της ερμηνείας τους σε υλικό φορέα ήχου ή/και εικόνας και την οποιαδήποτε χρήση της ερμηνείας τους. Ωστόσο το άρθρο 12 παρ. 1 Ν 1075/1980 προέβλεπε δικαίωμα εύλογης αμοιβής για κάθε ραδιοτηλεοπτική μετάδοση από τους τότε δύο ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας και για κάθε δημόσια εκτέλεση της ερμηνείας, εφόσον είχε εγγραφεί νόμιμα. Αυτή η εύλογη αμοιβή, η οποία αφορούσε στη ραδιοτηλεοπτική μετάδοση ή κάθε άλλη δημόσια εκτέλεση της εγγεγραμμένης ή άλλως μεταδιδόμενης ερμηνείας τους αλλά και το δικαίωμα επιτρέπειν ή να απαγορεύειν την εγγραφή σε υλικούς φορείς ήχου ή/και εικόνας της μεταγενέστερης αναπαραγωγής, καθώς και κάθε άλλη χρήση της εγγεγραμμένης ερμηνείας, συνίστατο σε ποσοστά επί της εκμετάλλευσης. Η διάταξη προέβλεπε ότι τα εν λόγω δικαιώματα θα διαχειρίζονταν μόνο οικείοι προσωπικοί μη κερδοσκοπικοί διαχειριστικοί οργανισμοί των καλλιτεχνών-ερμηνευτών που θα συνίσταντο ή θα αναγνωρίζονταν με προεδρικό διάταγμα. Τελικά, όμως, οι ρυθμίσεις του Ν 1075/1980 πρακτικά δεν εφαρμόσθηκαν ποτέ.

να εφαρμόστηκαν ποτέ στην πράξη, αναφερόταν σε ένα ειδικό –μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα– νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, του οποίου η μορφή, σύνθεση και λειτουργία θα ρυθμίζονταν από προεδρικό διάταγμα. Το νομικό αυτό πρόσωπο θα συγκροτείτο από τους αναγνωρισμένους από το προεδρικό διάταγμα οικείους προσωπικούς μη κερδοσκοπικούς διαχειριστικούς οργανισμούς των δικαιούχων και από κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα, που θα εκπροσωπούσαν τους παραγωγούς, εισαγωγείς, εξαγωγείς ή πωλητές των εγγεγραμμένων φορέων ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας. Το νομικό αυτό πρόσωπο θα χορηγούσε, επίσης, την απαιτούμενη άδεια για την παραγωγή,

εισαγωγή ή εξαγωγή υλικών φορέων ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας. Το σχετικό ΠΔ δεν εκδόθηκε ποτέ.

ΙΙ. Συλλογική διαχείριση κατά τον Ν 2121/1993

αυτού– ήταν αποσπασματικές, ενίοτε πρόχειρες ή αναποτελεσματικές, καθώς και υπαγορευμένες από πιέσεις διάφορων ενδιαφερόμενων μερών.

Δικαιώματα Α.Ε.», ο οποίος όμως σύμφωνα με το καταστατικό του δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα και ελέγχεται από τα μέλη του.

αναλυτικά στο άρθρο 54 παρ. 4 Ν 2121/1993. Τα έγγραφα κατατίθεντο στον ΟΠΙ, ο οποίος μετά από έλεγχο νομιμότητας και σκοπιμότητας, εισηγείτο στον Υπουργό Πολιτισμού σχετικά με την έγκριση της άδειας λειτουργίας.

54 Ν 2121/1993 προβλέποντας ότι οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί δεν υπόκειντο σε έλεγχο από ορκωτούς-ελεγκτές. Υπενθυμίζουμε ότι η συντριπτική πλειονότητα των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης ήταν (και εξακολουθούν να είναι) αστικοί συνεταιρισμοί και συνεπώς λειτουργούσαν σε μη κερδοσκοπική βάση. Άρα η εν λόγω πρόβλεψη ελέγχου των ΟΣΔ από ορκωτούς ελεγκτές αποτελούσε ουσιαστικά κενό γράμμα δικαίου.

διαχείρισης δεν αποτελούσε μόνο ένα στοιχείο του Κανονισμού, το οποίο θα έπρεπε να κατατεθεί στο Υπουργείο Πολιτισμού προκειμένου για τη χορήγηση της έγκρισης λειτουργίας του οργανισμού αλλά και στοιχείο, το οποίο θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη σε περίπτωση σοβαρής παράβασης ή επανειλημμένων παραβάσεων του Κανονισμού και για το οποίο θα μπορούσε να επιβληθεί στον οργανισμό συλλογικής διαχείρισης είτε διοικητικό πρόστιμο βάσει του προϊσχύσαντος άρθρου 54 παρ. 6 Ν 2121/1993 είτε ακόμη και προσωρινή ή οριστική άρση της έγκρισης λειτουργίας του (προϊσχύσαν άρθρο 54 παρ. 9 Ν 2121/1993). Συνεπώς, η κρατική εποπτεία δεν «χαλάρωνε» μόνο για τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης, οι οποίοι μεταξύ άλλων προϋποθέσεων, δεν επιδίωκαν κερδοσκοπικό σκοπό, όπως υποστηριζόταν, αλλά και για αυτούς τους οργανισμούς που είχαν το μονοπώλιο ανεξαρτήτως κερδοσκοπικού σκοπού.

η εξαίρεση υποβολής ύψους διαχειριστικών εξόδων δεν μπορούσε να ερμηνευθεί με τέτοιον τρόπο.

2008 και τις ολοκλήρωσε εντός ενός έτους, παρέδωσε το νομοσχέδιο στον τότε Υπουργό Πολιτισμού, τον Ιανουάριο του 2009 (και το υπέβαλε εκ νέου λίγες μέρες αργότερα στον διάδοχό του), χωρίς όμως τελικά να φθάσει αυτό ποτέ στη Βουλή.

Τα βασικά ζητήματα που έθιγε το εν λόγω νομοσχέδιο ήταν μεταξύ άλλων η εκ νέου επιβολή εύλογης αμοιβής επί των κεντρικών μονάδων ηλεκτρονικών υπολογιστών, η δημιουργία ενιαίου εισπρακτικού φορέα για τις αμοιβές που εισπράττουν οι ΟΣΔ ανάλογα με το είδος του δικαιώματος, οι διαδικασίες έγκρισης, ελέγχου και εφαρμογής των αμοιβολογίων των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης και προστασίας και των κανονισμών διανομής των εισπραττόμενων στους δικαιούχους και εν γένει εποπτείας των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης, η θέσπιση αποτελεσματικών, αποτρεπτικών ποινικών κυρώσεων για τα αδικήματα του άρθρου 66 Ν 2121/1993, η διερεύνηση ταχύτερης και αποτελεσματικότερης έννομης προστασίας αλλά και η ίδρυση στον ΟΠΙ κέντρου διαμεσολάβησης και διαιτησίας, καθώς και η δημιουργία συστήματος κατάθεσης έργων και έκδοσης σχετικής βεβαίωσης. Οι διατάξεις που σε εκείνη την χρονική συγκυρία δημιούργησαν αντίδραση ήταν οι διατάξεις περί εγκεκριμένων αμοιβολογίων και ενιαίας είσπραξης δικαιωμάτων από καταστήματα και επιχειρήσεις που παίζουν μουσική. Το ζήτημα αυτό εξετάστηκε εκ νέου στις αρχές του 2014 από Επιτροπή που σύστησε ο τότε Υπουργός Πολιτισμού για ζητήματα δημόσιας εκτέλεσης με πρόεδρο την τότε διευθύντρια του ΟΠΙ, Ε. Σταματούδη. Την ίδια περίοδο βρισκόταν σε εξέλιξη Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη συλλογική διαχείριση. Ήταν σαφές ότι η ενσωμάτωση της Οδηγίας στην ελληνική έννομη τάξη έδινε την ευκαιρία να επαναπροσδιοριστεί η συλλογική διαχείριση συνολικά, καθώς και αρκετά εκκρεμή ζητήματα δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που χρειάζονταν βελτίωση στον Ν 2121/1993.

ΙΙΙ. Θέσπιση του Ν 4481/2017

αδειών για επιγραμμικές χρήσεις μουσικών έργων στην εσωτερική αγορά (EE L 84), στη ρύθμιση της λειτουργίας των ΟΣΔ, ή/και συλλογικής προστασίας δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων και των ΑΟΔ, καθώς και στην τροποποίηση διατάξεων του Ν 2121/1993. Με τον Ν 4481/2017 δημιουργείται πλέον ένα αυτόνομο νομικό πλαίσιο, εκτός του βασικού Ν 2121/1993, το οποίο ρυθμίζει τη λειτουργία των ΟΣΔ και των ΟΣΠ δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων καθώς και των ΑΟΔ.

οι οποίες την περίοδο εκείνη διατυπώθηκαν και μέσω του τύπου. Με την αλλαγή του τότε Υπουργού Πολιτισμού εκπονήθηκε νέο σχέδιο, διορθωτικό του προηγουμένου. Ωστόσο οι συνεχείς αλλαγές και τα πολλαπλά σχέδια που εμφανίστηκαν κατά την περίοδο εκείνη από το Υπουργείο Πολιτισμού, η σημαντική καθυστέρηση ενσωμάτωσης της Οδηγίας στην ελληνική έννομη τάξη αλλά και η εισαγωγή και τροποποίηση την τελευταία στιγμή στη Βουλή –λόγω πολιτικών πιέσεων– διατάξεων, οι οποίες δεν μετήλθαν της απαραίτητης εμπεριστατωμένης νομικής επεξεργασίας, οδήγησαν στην υιοθέτηση ενός νόμου (του Ν 4481/2017), ο οποίος προσφέρει μεν ένα ολοκληρωμένο καθεστώς λειτουργίας, λογοδοσίας, εποπτείας και διαφάνειας των ΟΣΔ, βελτιώνει αρκετές διατάξεις Ν 2121/1993, αλλά περιέχει και πολλά παροράματα, ανακολουθίες και ατοπήματα, τα οποία θα καταδείξουμε στο παρόν έργο.

– Ενσωματώνει την Οδηγία για τη συλλογική διαχείριση στην ελληνική έννομη τάξη θεσπίζοντας διατάξεις για τη λειτουργία, οργάνωση, διαφάνεια και λογοδοσία στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης.

– Κάποιες από τις ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται και στους οργανισμούς συλλογικής προστασίας.

– Εισάγει για πρώτη φορά την έννοια της ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης στην ελληνική έννομη τάξη με την εξής ιδιομορφία (άρθρο 50 Ν 4481/2017): όσες ΑΟΔ κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην αγορά υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τις αντίστοιχες διατάξεις με τους ΟΣΔ πλην κάποιων εξαιρέσεων –που υπαγορεύονται κυρίως από τη νομική τους μορφή– προκειμένου να αποφεύγεται η καταστρατήγηση του νόμου από τη δημιουργία ή διατήρηση ΑΟΔ με ιδιαίτερα μεγάλο ρεπερτόριο.

– Εισάγει ολοκληρωμένο σύστημα κυρώσεων για τους ΟΣΔ.

– Εισάγει τον θεσμό του Επιτρόπου σε περίπτωση σοβαρού οικονομικού ή διαχειριστικού προβλήματος σε ΟΣΔ ή ΑΟΔ του 50 Ν 4481/2017.

– Θεσπίζει Επιτροπή με σκοπό τον περιορισμό των παραβιάσεων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων στο διαδίκτυο.

– Εισάγει στο δικαίωμα ιδιωτικής αναπαραγωγής (ύστερα από τροποποίηση του νόμου) τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και όλα τα μέσα, τα οποία ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν για την ιδιωτική αναπαραγωγή έργων.

– Εισάγει διαδικασίες που υποχρεώνουν τους χρήστες να προσκομίζουν την απαραίτητη πληροφόρηση για τα έργα που χρησιμοποιούν προκειμένου οι ΟΣΔ να μπορούν να διανέμουν πιο δίκαια τα δικαιώματα στα μέλη τους.

– Θέτει ανώτατο ύψος στα διαχειριστικά έξοδα των ΟΣΔ.

– Εισάγει διαδικασίες εναλλακτικής επίλυσης διαφορών μεταξύ ενδιαφερομένων και εμπλεκομένων σε διαφορές με αντικείμενο δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.

– Εισάγει διατάξεις για τη χορήγηση πολυεδαφικών αδειών για επιγραμμικές χρήσεις μουσικών έργων στην εσωτερική αγορά.

– Προβλέπει (με την τελευταία τροποποίηση) τη δυνατότητα ο ΟΠΙ εκτός από εποπτικός φορέας, να ασκεί και χρέη ΟΣΔ με σκοπό να διαδεχθεί την ΑΕΠΙ για χρονικό διάστημα δύο ετών από τη σύστασή του.

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

Άρθρο 1

Σκοπός

Βασική βιβλιογραφία και αρθρογραφία: Για την Οδηγία βλ.: – Guibault, Lucie & Van Gompel Stef, σε Gervais D. (επιμ.), “Collective Management of Copyright and Related Rights”: Third Edition, Kluwer Law International, 2015, σελ. 146. – Guibault L., «Collective Rights Management Directive» σε Stamatoudi I. and Torremans P. (επιμ.), European Union Copyright Law, Edward Elgar Publishing, Cheltenham (UK) - Northampton (US), 2014, σελ. 696. – Ficsor M., “Collective Management and Multi-territorial Licensing: Key Issues of the Transposition of Directive 2014/26/EU” σε Stamatoudi I. (επιμ.), New Developments in EU and International Copyright Law, Information Law Series (Hugenholtz B. (general editor)), Wolters Kluwer, 2016, σελ. 211. – Χριστοδούλου Κ., Πνευματική Ιδιοκτησία, Νομική Βιβλιοθήκη, 2018.

Για την Επιτροπή για τη διαδικτυακή προσβολή δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας (ΕΔΠΠΙ) βλ.: – Γιαννόπουλος Γ., «Προσβολή δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας μεγάλης κλίμακας μέσω διαδικτύου. ΕΔΠΠΙ 3/2018» [2018] 15 ΔΙΜΕΕ 565. – Σταματούδη Ε., «Η Επιτροπή για τη διαδικτυακή προσβολή δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας: δικαιοπολιτικά, ιστορικά και άλλα…» [2018] 15 ΔΙΜΕΕ 509. – Τσεκούρα Ε., «Διακοπή πρόσβασης σε παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο: Η λειτουργία της ΕΔΠΠΙ» [2018] 15 ΔΙΜΕΕ 503.