ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΒΟΥΛΗ
- Έκδοση: 2012
- Βιβλιοδεσία: Εύκαμπτη
- Σελίδες: 304
- ISBN: 978-960-562-049-3
- Δείτε ένα απόσπασμα
- Black friday εκδόσεις: 30%
Στην παρούσα μονογραφία ο συγγραφέας πραγματεύεται το κεντρικό θέμα του κοινοβουλευτικού δικαίου, δηλαδή το ζήτημα της αυτονομίας των κοινοβουλίων, αφενός ως προς την έκδοση των κανόνων λειτουργίας τους, δηλαδή χωρίς τη σύμπραξη άλλων πολιτειακών οργάνων, και αφετέρου ως προς τον τρόπο με τον οποίο εκφράζεται αυτή στην πράξη, δηλαδή της έκδοσης από τα κοινοβούλια πράξεων μη υποκείμενων σε δικαστικό έλεγχο.
Μέχρι σήμερα απουσίαζε η διεξοδική προσέγγιση του ζητήματος της αυτονομίας της Βουλής. Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει η παρούσα μονογραφία, η οποία διαιρείται σε δύο μέρη και επικεντρώνεται μεν στο ελληνικό δίκαιο, περιέχει όμως πλείστες αναφορές και στο συγκριτικό δίκαιο και στην ιστορία του κοινοβουλευτικού θεσμού. Σκοπός της μελέτης είναι να εξηγήσει ιστορικά και εννοιολογικά στο πλαίσιο του ελληνικού Συντάγματος και της συνταγματικής θεωρίας την αυτονομία της Βουλής και το ανέλεγκτο των εσωτερικών θεμάτων της.
Η ανάλυση εκκινεί από το Σύνταγμα και την ερμηνεία του, στη συνέχεια εξετάζονται οι συνταγματικές και νομολογιακές εξελίξεις στις αλλοδαπές έννομες τάξεις και ο συγγραφέας καταλήγει στη διαμόρφωση μιας πρότασης για την αυτονομία και το ανέλεγκτο των interna corporisτης Βουλής στο ελληνικό δίκαιο.
Ειδικότερα, το πρώτο μέρος του έργου, υπό τον τίτλο «Κανονιστική αυτονομία της Βουλής», υποδιαιρείται σε δύο κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο ερευνώνται, κατʼ αρχάς μεν, η έννοια, ο φορέας, η ιστορική λειτουργία της αυτονομίας στο πολίτευμα και η αναγωγή της στο Σύνταγμα, εν συνεχεία δε, η φύση και ο νομικός χαρακτήρας του Κανονισμού της Βουλής. Στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζεται η διαχείριση της αυτονομίας της Βουλής από το ελληνικό Σύνταγμα, με αναφορές στην ελληνική συνταγματική ιστορία, η διαδικασία παραγωγής του Κανονισμού και, κατά τρόπο ιδιαιτέρως αναλυτικό, η έκταση της αυτονομίας του Κοινοβουλίου όπως αποτυπώνεται σε αυτόν.
Το δεύτερο μέρος της μελέτης, υπό τον τίτλο «Δικαστικός έλεγχος των εσωτερικών θεμάτων της Βουλής», αναπτύσσεται σε δύο κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο ερευνά, κατʼ αρχάς, την κρατούσα άποψη για το ανέλεγκτο, με αναφορά στην ιστορική διαδρομή του, το ζήτημα της ουσιαστικής και της τυπικής αντισυνταγματικότητας και τη θεωρία των εσωτερικών και εξωτερικών τυπικών στοιχείων κατά τον έλεγχο της τυπικής συνταγματικότητας ή αντισυνταγματικότητας. Το κεφάλαιο αυτό περατούται με αναφορά στις βάσεις του ανελέγκτου κατά το ελληνικό Σύνταγμα καθώς και στα πορίσματα του συγκριτικού δικαίου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το δεύτερο κεφάλαιο του δεύτερου μέρους, όπου αναπτύσσεται πρόταση για μία νέα θεωρία του ανελέγκτου. Ο συγγραφέας προκειμένου να διατυπώσει μία πρόταση διευρυμένου ελέγχου των εσωτερικών θεμάτων της Βουλής από τη δικαστική λειτουργία, προβαίνει, κατʼ αρχάς σε οριοθέτηση του ανελέγκτου, ενώ αναζητεί τυπολογία των «interna corporis», εξετάζοντας διάφορα κριτήρια εν προκειμένω: το τυπικό, το λειτουργικό, το αξιακό και το πραγματολογικό. Μετά από κριτική προσέγγιση των τεσσάρων αυτών κριτηρίων και παράθεση περιπτωσιολογίας, ο συγγραφέας προτείνει την υιοθέτηση σύνθετου κριτηρίου, επί του οποίου να μπορεί να οικοδομηθεί μια νέα, περιορισμένη μεν, πλην όμως δομημένη σε επίπεδο αρχών αντίληψη περί ανελέγκτου.
Το έργο πλαισιώνεται από πλούσια ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία, κατάλογο νομολογίας και πηγών, καθώς και ευρετήρια καθʼ ύλην και κατά έννομη τάξη. Αποτελεί ένα πολύτιμο βοήθημα για όποιον ενδιαφέρεται να κατανοήσει την ουσία των ρυθμίσεων του κοινοβουλευτικού δικαίου.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ | Σελ. VII |
ΣΗΜΕIΩΜΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦEΑ | Σελ. XIII |
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ | Σελ. XIX |
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΣ | Σελ. XXIII |
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΗΓΩΝ | Σελ. XXXVII |
ΕΙΣΑΓΩΓΗ | Σελ. 1 |
ΜΕΡΟΣ Α' | |
ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΗ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ | |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο | |
ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ | Σελ. 9 |
Α. Έννοια και ιστορικοί προσδιορισμοί | Σελ. 9 |
1. Έννοια αυτονομίας | Σελ. 9 |
2. Φορέας της αυτονομίας | Σελ. 14 |
3. Η ιστορική λειτουργία της αυτονομίας στο πολίτευμα | Σελ. 15 |
4. Η αναγωγή της αυτονομίας στο Σύνταγμα | Σελ. 19 |
Β. Φύση και νομικός χαρακτηρισμός του Κανονισμού | Σελ. 22 |
1. Οι μη κανονιστικές θεωρίες | Σελ. 23 |
2. Η κανονιστική θεωρία | Σελ. 29 |
Γ. Ένταξη του Κανονισμού στην ιεραρχία των πηγών | Σελ. 33 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο | |
Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ | Σελ. 40 |
Α. Η αυτονομία στην ελληνική συνταγματική ιστορία | Σελ. 40 |
1. Η αυτονομία στα ελληνικά Συντάγματα | Σελ. 40 |
2. Αυτονομία και κανονισμοί των αντιπροσωπευτικών σωμάτων | Σελ. 43 |
Β. Όργανα παραγωγής του Κανονισμού | Σελ. 47 |
Γ. Διαδικασία παραγωγής του Κανονισμού | Σελ. 51 |
Δ. Περιεχόμενο του Κανονισμού | Σελ. 55 |
1. Ειδική ύλη του Κανονισμού | Σελ. 55 |
2. Γενική ύλη του Κανονισμού | Σελ. 58 |
α. Ο προσδιορισμός του «τρόπου λειτουργίας» της Βουλής | Σελ. 58 |
β. Η αμφιβολία σχετικά με την ένταξη στον «τρόπο λειτουργίας» | Σελ. 63 |
Ε. Έκταση αυτονομίας του Κανονισμού | Σελ. 65 |
1. Αποκλειστικότητα της ύλης | Σελ. 65 |
α. Υπέρβαση εκ του νόμου | Σελ. 66 |
β. Υπέρβαση εκ του Κανονισμού | Σελ. 71 |
i. Παραπομπή σε κοινό νόμο για την καθιέρωση κοινοβουλευτικών αρμοδιοτήτων | Σελ. 71 |
ii. Εξουσιοδοτήσεις προς τον Πρόεδρο ή σχηματισμούς της Βουλής | Σελ. 72 |
2. Περιορισμός της ύλης | Σελ. 77 |
α. Εξαιρέσεις του κανόνα | Σελ. 77 |
i. Προγράμματα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης | Σελ. 78 |
ii. Δίωξη πολιτικών προσώπων | Σελ. 79 |
β. Περιπτωσιολογία υπερβάσεων | Σελ. 81 |
i. Ο έλεγχος προ της υποβολής αίτησης για την άδεια άρσης της βουλευτικής ασυλίας | Σελ. 81 |
ii. Η μη έκδοση προεδρικού διατάγματος για τη σύγκληση της τακτικής συνόδου | Σελ. 82 |
iii. Η διατύπωση γνώμης για τον ορισμό προσώπων σε θέσεις δημοσίου ενδιαφέροντος | Σελ. 82 |
iv. Κλήτευση εξωκοινοβουλευτικών προσώπων σε ακρόαση | Σελ. 84 |
v. Οι αντιρρήσεις επί συνταγματικότητας νομοσχεδίου / πρότασης νόμου από βουλευτές | Σελ. 86 |
ΣΤ. Όρια αυτονομίας του Κανονισμού | Σελ. 87 |
ΜΕΡΟΣ Β' | |
ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ | |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο | |
Η ΘΕΣΜΙΚH ΔΙAΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝEΛΕΓΚΤΟΥ ΣΤΟ ΙΣΧYΟΝ ΣYΝΤΑΓΜΑ | Σελ. 111 |
Α. Η κρατούσα άποψη για το ανέλεγκτο | Σελ. 113 |
1. Η ιστορική διαδρομή | Σελ. 113 |
2. Η ουσιαστική και τυπική αντισυνταγματικότητα | Σελ. 115 |
3. Η θεωρία των εσωτερικών και εξωτερικών τυπικών στοιχείων | Σελ. 119 |
Β. H ratio του ανέλεγκτου | Σελ. 123 |
1. Η βεβαίωση του Προέδρου της Δημοκρατίας | Σελ. 123 |
2. Η αυτονομία της Βουλής | Σελ. 126 |
3. Ο νομοθέτης ως φύλακας του συντάγματος | Σελ. 132 |
4. Το ζήτημα της ανασφάλειας του δικαίου | Σελ. 140 |
5. Η επιβάρυνση της Βουλής και της δικαιοσύνης | Σελ. 144 |
Γ. Οι βάσεις του ανέλεγκτου στο ελληνικό Σύνταγμα | Σελ. 145 |
1. Ο έλεγχος συνταγματικότητας «κατά το περιεχόμενο» | Σελ. 146 |
2. 'Αρση αμφισβήτησης «ουσιαστικής» συνταγματικότητας | Σελ. 153 |
3. Η οριστικώς αποφαινόμενη Βουλή | Σελ. 156 |
4. Ο «εξαιρετικός» έλεγχος εσωτερικών θεμάτων | Σελ. 158 |
Δ. Παρένθεση: Τα διδάγματα του συγκριτικού δικαίου | Σελ. 160 |
E. Η ανάγκη για επαναθεώρηση της έκτασης του δικαστικού ελέγχου | Σελ. 178 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο | |
ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΕΑ ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΕΛΕΓΚΤΟΥ | Σελ. 183 |
A. Τυπολογία των interna corporis | Σελ. 183 |
1. Τυπικό κριτήριο | Σελ. 183 |
2. Λειτουργικό κριτήριο | Σελ. 188 |
3. Αξιακό κριτήριο | Σελ. 190 |
4. Πραγματολογικό κριτήριο | Σελ. 192 |
5. Σύνθετο κριτήριο - Η άποψη της μελέτης | Σελ. 199 |
B. Θετική υπαγωγή και περιπτωσιολογία | Σελ. 200 |
1. Ζητήματα για τα οποία το Σύνταγμα φέρει επιτακτική διατύπωση | Σελ. 201 |
2. Ζητήματα αρμοδιότητας εκ του Συντάγματος | Σελ. 205 |
α. Αρμοδιότητα μεταξύ Κανονισμού και κοινού νόμου | Σελ. 205 |
β. Αρμοδιότητα σχηματισμών της Βουλής | Σελ. 206 |
γ. Αρμοδιότητα Ελεγκτικού Συνεδρίου επί συνταξιοδοτικών νομοσχεδίων | Σελ. 209 |
δ. Κατά χρόνο άσκηση της αρμοδιότητας του σύνθετου νομοθετικού οργάνου | Σελ. 213 |
3. Πλημμέλειες που προκύπτουν από το κείμενο του νόμου | Σελ. 217 |
α. Ειδικότητα νόμων που ρυθμίζουν συγκεκριμένα θέματα | Σελ. 218 |
β. Συνοχή των νόμων | Σελ. 221 |
Γ. Αρνητική υπαγωγή και περιπτωσιολογία | Σελ. 229 |
1. Ζητήματα συγκρότησης και σύνθεσης του νομοθετικού σώματος | Σελ. 230 |
2. Ζητήματα που αφορούν τις προϋποθέσεις εισαγωγής νομοσχεδίου και πρότασης νόμου | Σελ. 230 |
3. Ζητήματα διαδικασίας συζήτησης και ψήφισης | Σελ. 231 |
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ | Σελ. 236 |
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ | Σελ. 243 |
A. ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΑΘ' ΥΛΗΝ | Σελ. 257 |
B. ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΑΤΑ ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ | Σελ. 261 |