ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ & ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΗ

Πρόλογος XI

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ XIII

Συντομογραφίες XIX

Κεφάλαιο Πρώτο

Τεχνητή Νοημοσύνη (Artificial Intelligence) και
Ποινική Δίκη (Criminal Trial)

Εισαγωγή 1

Ι. Ο ορισμός του Δικονομικού Ποινικού Δικαίου
(Procedural Criminal Law) 7

II. O ορισμός της Ποινικής Δίκης (Criminal Trial) 21

ΙΙΙ. Ο ορισμός της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence) 23

IV. Ο ορισμός του Δικαίου Τεχνητής Νοημοσύνης (AI Law) 35

V. Ο ορισμός του Ουσιαστικού Ποινικού Δικαίου
(Substantive Criminal Law) 37

VI. Ο συσχετισμός της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence)
με την Ποινική Δίκη (Criminal Trial) 79

Κεφάλαιο Δεύτερο

Δικονομικές Προκλήσεις της Εφαρμογής
της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ποινική Δίκη

Ι. Η Συμβατότητα της Τεχνητής Νοημοσύνης με τις αρχές της Δίκαιης Δίκης (Fair Trial) 85

II. Τα ζητήματα Διαφάνειας, Επεξηγησιμότητας και Λογοδοσίας
των Αλγορίθμων (Algorithms) 89

III. Tο δικαίωμα του κατηγορουμένου σε ενημέρωση και αντίκρουση Αλγοριθμικών Αποφάσεων (Algorithmic Decisions) 92

IV. Η επεξεργασία των Προσωπικών Δεδομένων (Personal Data) στις Ποινικές Διαδικασίες 94

V. H απόδοση Ευθύνης για Σφάλματα ή Προκαταλήψεις της Τεχνητής Νοημοσύνης 97

Κεφάλαιο Τρίτο

Ηθικές Διαστάσεις και Μελλοντικές Προοπτικές
της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence)
στην Ποινική Δικαιοσύνη (Criminal Justice)

I. Τα Ηθικά Διλήμματα από τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης
σε Δικαστικές Διαδικασίες 103

II. Η μελλοντική σχέση Ανθρώπου και Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ποινική Δίκη 105

ΙΙΙ. Οι Διεθνείς Πρακτικές και Συγκριτικές Εμπειρίες: ΗΠΑ, ΕΕ, Κίνα 106

IV. Οι Προτάσεις για μια Ηθικά και Θεσμικά Βιώσιμη Ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ποινική Διαδικασία (Criminal Procedure) 111

Επίλογος 115

Αρθρογραφία 121

Βιβλιογραφία 173

Νομολογία 187

Νομοθεσία 190

Λημματικό Ευρετήριο 191

Κεφάλαιο Πρώτο

Τεχνητή Νοημοσύνη (Artificial Intelligence) και Ποινική Δίκη (Criminal Trial)

Εισαγωγή

Καταρχάς, επισημαίνεται πως η Τεχνητή Νοημοσύνη (Artificial Intelligence), σχετίζεται με συστήματα που διαθέτουν ικανότητα εκτέλεσης καθηκόντων, που συνήθως απαιτούν ύπαρξη Ανθρώπινης Νοημοσύνης (Human Intelligence), π.χ. Ανάλυση Δεδομένων, Πρόβλεψη Τάσεων, Λήψη Αποφάσεων, Αναγνώριση Προτύπων κ.ά.

Ασφαλώς, το νομικό πλαίσιο που σχετίζεται με την AI, είναι διαρκώς εξελισσόμενο, γιατί κράτη και διεθνείς οργανισμοί προβαίνουν σε σημαντική προσπάθεια συστηματικής ρύθμισης της χρήσης της, με τρόπο που να καθιστά ισορροπημένη την αδιάσπαστη σχέση καινοτομίας και ασφάλειας δικαίου.

Παράλληλα, στο νομικό πεδίο η AI έχει ήδη επηρεάσει αρκετούς τομείς, π.χ. επεξεργασία τεράστιων όγκων νομικών δεδομένων, χρήση Έξυπνων Αλγορίθμων (Smart Algorithms) και Απονομή Ποινικής Δικαιοσύνης (Administration of Criminal Justice).

Άλλωστε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission), με την πρόσφατη ψήφιση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη (EU AI Act), επιδιώκει ουσιαστικά τη δημιουργία αποτελεσματικού νομοθετικού πλαισίου για τη ρύθμιση της χρήσης AI, αποτρέποντας τους τεράστιους κινδύνους που ελλοχεύουν, και αντίστοιχα επιτυγχάνοντας τη διασφάλιση του σεβασμού των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων

(Fundamental Rights). Σαφέστατα, φρονούμε πως θεμελιώδης είναι σήμερα η άμεση πλέον σχέση ΑΙ και Ποινικής Δικαιοσύνης (Criminal Justice), και συνακόλουθα οι τεράστιες επιπτώσεις και προκλήσεις της.

Αναντίλεκτα, η Ποινική Δίκη αποτελεί ίσως τον πιο ευαίσθητο τομέα του δικαίου, γιατί σχετίζεται με την Προστασία των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (Protection of Fundamental Rights) του κατηγορουμένου, την ισορροπία μεταξύ Ατομικών Συνταγματικών Ελευθεριών (Individual Constitutional Liberties) και Δημοσίου Συμφέροντος (Public Interest), και την ορθή απονομή της δικαιοσύνης.

Συνακόλουθα, φρονούμε πως από την εισαγωγή της AI στο Ποινικό Δίκαιο, προκαλούνται κρίσιμα ερωτήματα, που αφορούν πρωτίστως την αξιοποίηση των Αλγορίθμων (Algorithms) για την ανίχνευση εγκληματικών συμπεριφορών, τη χρήση AI στην αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων, και την Αυτοματοποιημένη

Λήψη Αποφάσεων (Automated Decision – Making).

Προσέτι, τονίζεται πως οι κυριότεροι προβληματισμοί σχετικά με την AI στην Ποινική Δίκη, εστιάζουν πρωτίστως στα ζητήματα Διαφάνειας, Ερμηνευσιμότητας, Αμεροληψίας, Ισότητας και Ευθύνης (Accountability) για τη λήψη Εσφαλμένων Δικαστικών Αποφάσεων.

Επιπρόσθετα, στα πλαίσια της ανάλυσής μας, θα εξεταστούν εναργώς οι αρκετά σημαντικές επιπτώσεις της AI στην Ποινική Δίκη, οι ανακύπτουσες σήμερα τεράστιες Δικονομικές Προκλήσεις, και παράλληλα θα προταθούν αποτελεσματικές λύσεις για την επίτευξη του στόχου της Ηθικά και Θεσμικά Κατοχυρωμένης Ενσωμάτωσης της AI στην Απονομή Ποινικής Δικαιοσύνης.

Επομένως, στο Πρώτο Κεφάλαιο λαμβάνει χώρα γενικότερη προσέγγιση της θεμελιώδους έννοιας της AI και των εφαρμογών της στην Ποινική Δικαιοσύνη. Στο Δεύτερο Κεφάλαιο διενεργείται εκτενής ανάλυση των ανακυπτουσών Δικονομικών Προκλήσεων από τη χρήση AI στο Ποινικό Δίκαιο. Στο Τρίτο Κεφάλαιο, εξετάζονται διεξοδικά οι Ηθικές Διαστάσεις και Μελλοντικές Προοπτικές της ΑΙ στο Δικαστικό Σύστημα (Judicial System). Στον Επίλογο παρουσιάζονται τα καταληκτικά συμπεράσματα και

οι προτάσεις μας για την επίτευξη της αποτελεσματικής νομικής ρύθμισης της AI στην Ποινική Δίκη.

Ειδικότερα, στο Πρώτο Κεφάλαιο, θα λάβει χώρα ενδελεχής κριτική προσέγγιση των κρίσιμων νομικών ορισμών του Δικονομικού Ποινικού Δικαίου (Procedural Criminal Law) στην Πρώτη Ενότητα, της Ποινικής Δίκης στη Δεύτερη Ενότητα, της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Τρίτη Ενότητα, του Δικαίου Τεχνητής Νοημοσύνης (AI Law) στην Τέταρτη Ενότητα, του Ουσιαστικού Ποινικού Δικαίου (Substantive Criminal Law) στην

Πέμπτη Ενότητα, και ο Συσχετισμός AI και Ποινικής Δίκης (Criminal Trial) στην Έκτη Ενότητα.

Επιπλέον, αναφέρεται πως η AI είναι πρωτίστως η ικανότητα των υπολογιστών ή των ρομπότ να εκτελούν εργασίες, που διενεργούν συνήθως οι άνθρωποι. Σαφέστατα, η κρίσιμη έννοια της AI, είναι δυνατό να περιλαμβάνει ανάπτυξη συστημάτων υπολογιστών που εκτελούν πνευματικές διαδικασίες. Με άλλα λόγια, στα πλαίσια της AI, οι μηχανές εκτελούν εργασίες με Έξυπνο (Smart) τρόπο, π.χ. με Συλλογισμό (Reasoning) και Γενίκευση (Generalizing).

Περαιτέρω, η Narrow AI αποτελεί τύπο Τεχνητής Νοημοσύνης, στα πλαίσια του οποίου η εστίαση δίνεται αποκλειστικά σε συγκεκριμένες εργασίες. Ουσιαστικά, ένα παράδειγμα αυτού θα ήταν ένας Εικονικός Βοηθός (Virtual Assistant), που παρουσιάζει στοχευμένες ικανότητες, π.χ. ικανότητα να απάντησης σε ερωτήσεις. Παράλληλα, η Ισχυρή Τεχνητή Νοημοσύνη (Strong AI), είναι σε πρακτικό επίπεδο Νοημοσύνη Μηχανών, που διαθέτει ανθρώπινες γνωστικές ικανότητες, π.χ. ικανότητα να προβαίνει σε κρίσεις, και να βρίσκει λύσεις σε προβλήματα ή να επικοινωνεί.

Αναπόφευκτα, σήμερα καθίσταται απολύτως αναγκαίο στοιχείο, να κατανοήσουμε σε τι ακριβώς χρησιμοποιούνται συνήθως τα Artificial Intelligence Systems, συμπερι

λαμβανομένης της Οπτικής Αντίληψης, της Αναγνώρισης Ομιλίας και της Λήψης Αποφάσεων.

Προσέτι, όσοι αναπτύσσουν Τεχνολογία Τεχνητής Νοημοσύνης (AI Technology), επιθυμούν να βοηθήσουν εταιρείες και βιομηχανίες με βελτιωμένη παραγωγικότητα και ακρίβεια. Ωστόσο, αδιαμφισβήτητα τα ηθικά, νομικά και ρυθμιστικά ζητήματα που αφορούν την AI, συνεχίζουν να εξελίσσονται σήμερα με ραγδαίους ρυθμούς.

Επιπρόσθετα, φρονούμε πως κατόπιν της ενδελεχούς ανάλυσης των ανωτέρω κρίσιμων εννοιών, θα καταστεί τελικά διαυγής στο Πρώτο Κεφάλαιο η συνολικότερη έννοια της Ποινικής Δίκης στην AI, που αποτελεί σήμερα, εν έτει 2025, επίκαιρη και ενδιαφέρουσα προβληματική του δικαίου, ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες συνταρακτικές εξελίξεις σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Αναντίρρητα, απώτερος στόχος της ενδελεχούς ανάλυσης της θεματικής της AI και της Ποινικής Δίκης, είναι το να καταστούν σε συνολικότερο επίπεδο ακόμη πιο σαφή τα ανακύπτοντα κρίσιμα νομικά ζητήματα, πρωτίστως του Ουσιαστικού Ποινικού Δικαίου και του Δικονομικού Ποινικού Δικαίου.

Τέλος, κατόπιν των Εισαγωγικών μας Επισημάνσεων, στο συγκεκριμένο σημείο οδηγούμαστε στην Πρώτη Ενότητα του Πρώτου Κεφαλαίου, που ασφαλώς σχετίζεται άμεσα με την ενδελεχή κριτική προσέγγιση του κρίσιμου νομικού ορισμού του Δικονομικού Ποινικού Δικαίου (Procedural Criminal Law), αλλά και των συναφών με αυτόν νομικών ζητημάτων.

Ι. Ο ορισμός του Δικονομικού Ποινικού Δικαίου (Procedural Criminal Law)

Καταρχάς, σημειώνεται ότι το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο (Procedural Criminal Law), αποτελεί ουσιαστικά τον «κλάδο του Ποινικού δικαίου που πραγματεύεται τους κανόνες, οι οποίοι κυρίως ρυθμίζουν τη διαδικασία επιβολής μιας συγκεκριμένης ποινής για τη διάπραξη ενός συγκεκριμένου εγκλήματος».

Σαφέστατα, το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο περιλαμβάνει τους θεμελιώδεις κανόνες που ρυθμίζουν τις Ποινικές Διαδικασίες, που ακολουθούνται στα πλαίσια των ποινικών υποθέσεων, και αντίστοιχα τη διαδικασία επιβολής ποινής από τα ποινικά δικαστήρια.

Αναντίλεκτα, οι επίμαχοι κανόνες είναι καθοριστικοί για την οργάνωση και συνολική διεκπεραίωση της Ποινικής Διαδικασίας (Criminal Procedure), διασφαλίζοντας τη Δίκαιη Δίκη (Fair Trial) του κατηγορουμένου. Περαιτέρω, αναφέρεται πως ο συγκεκριμένος τομέας δικαίου δεν εστιάζει ουσιαστικά στο ποια συμπεριφορά αποτελεί τελικά έγκλημα, αλλά επικεντρώνεται στις Ποινικές Διαδικασίες που αξιοποιούνται για την επίτευξη της εκδίκασης των διαπραττόμενων εγκλημάτων, όπως και για τη διαδικασία επιβολής ποινής.

Μάλιστα, το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο προσδιορίζει τα διάφορα στάδια της Ποινικής Διαδικασίας, π.χ. Σύλληψη, Προανάκριση, Κύρια ανάκριση, Ποινική Δίωξη, Ποινική Δίκη και Εκτέλεση της επιβληθείσας ποινής. Επιπροσθέτως, επισημαίνεται ότι κάθε στάδιο της Ποινικής Διαδικασίας, διέπεται από συγκεκριμένους αυστηρούς κανόνες και προϋποθέσεις, που καθορίζουν τα Θεμελιώδη Δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και τα καθήκοντα των εμπλεκόμενων μερών της.

Επίσης, παρατηρείται ότι πράγματι το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο διασφαλίζει αποτελεσματικά την προστασία των Θεμελιωδών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του κατηγορουμένου, ήτοι π.χ. τα εξής: Δικαίωμα Υπεράσπισης, Δικαίωμα Ενημέρωσης για τις εναντίον του κατηγορίες, Δικαίωμα σε Δίκαιη Δίκη (Right to a Fair Trial), Δικαίωμα Εκπροσώπησης από Δικηγόρο, Δικαίωμα για Εύλογο Χρόνο Προετοιμασίας Υπεράσπισης, Δικαίωμα Σιωπής. Βέβαια, μη εξαιρετέο είναι και το δικαίωμα να μην αναγκαστεί να καταθέσει εναντίον του εαυτού του, ήτοι το Δικαίωμα Μη Αυτοενοχοποίησης (Nemo Tenetur Se Ipsum Accusare / Prodere).

Ταυτόχρονα, φρονούμε πως η Δικαστική Ανεξαρτησία αποτελεί θεμελιώδη αρχή για το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο, προκειμένου να καταστεί εφικτή η επίτευξη του απώτερου σκοπού της αποτελεσματικής διασφάλισης της δίκαιης εκδίκασης ποινικών υποθέσεων. Ακόμη, αναφέρεται πως το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο πραγματεύεται πρωτίστως το στάδιο της Προδικασίας, που περιλαμβάνει την αρχική έρευνα για συγκέντρωση Αποδεικτικών Στοιχείων και την αντίστοιχη εκτίμηση του αν υφίσταται επαρκές αποδεικτικό υλικό, προκειμένου να προχωρήσει η Ποινική Διαδικασία στην εκδίκαση ποινικών υποθέσεων.

Επιπρόσθετα, το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο πραγματεύεται ουσιαστικά το στάδιο της Κύριας Δίκης, ήτοι της Επ’ Ακροατηρίω Διαδικασίας, όπου εκτίθενται κατηγορίες, Αποδεικτικά Μέσα, επιχειρήματα Υπεράσπισης του κατηγορουμένου κ.ά. Επιπλέον, το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο πραγματεύεται τις δικαστικές αποφάσεις και τα ένδικα μέσα εναντίον τους. Το Δικαστήριο εκδίδει απόφαση σε πρώτο βαθμό, ενώ τα διάδικα μέρη έχουν το αναφαίρετο δικαίωμα να ασκήσουν, είτε τακτικά ένδικα μέσα εναντίον της (π.χ. Έφεση και Αναίρεση), σε περίπτωση που αμφισβητούν την απόφαση, είτε έκτακτα ένδικα μέσα, εφόσον συντρέχουν οι αυστηρές προϋποθέσεις του ποινικού νόμου (π.χ. αίτηση επανάληψης της διαδικασίας).

Προσέτι, τονίζεται πως ο προσδιορισμός, η επιβολή και η εκτέλεση των ποινών, αποτελούν αναμφίβολα το τελευταίο στάδιο της Ποινικής Διαδικασίας. Συνακόλουθα, το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο περιλαμβάνει θεμελιώδεις κανόνες για την εκτέλεση των ποινών (π.χ. φυλάκιση ή κάθειρξη, χρηματικές ποινές κ.ά.), ενώ καθορίζει την ποινική διαδικασία για την αναστολή εκτέλεσης ποινής, και για την αντίστοιχη μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής σε χρηματική ποινή ή σε παροχή κοινωφελούς εργασίας κ.ά.

Ακόμη, επισημαίνεται ότι ενώ το Ειδικό Ποινικό Δίκαιο προσδιορίζει ουσιαστικά τις ενέργειες που είναι παράνομες για το Ποινικό Δίκαιο, το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο ρυθμίζει τις Ποινικές Διαδικασίες που ακολουθούνται για την εκδίκαση των συγκεκριμένων ποινικών υποθέσεων. Π.χ. η διάπραξη ποινικού αδικήματος απάτης (άρθρο 386 ΠΚ), ή κλοπής (άρθρο 372 ΠΚ), αποτελούν μέρος του Ειδικού Ποινικού Δικαίου, ενώ η Ποινική Διαδικασία που σχετίζεται με το πώς το δικαστήριο θα εκδικάσει τις συγκεκριμένες ποινικές υποθέσεις, και το πώς αντίστοιχα θα λάβει χώρα η εφαρμογή των ποινικών νόμων, αποτελεί θεμελιώδες ζήτημα Δικονομικού Ποινικού Δικαίου.

Αναντίρρητα, το συγκεκριμένο σύνολο κανόνων δικαίου, μέσω της λειτουργίας του, διασφαλίζει αποτελεσματικά την κρίσιμη έννοια της Έννομης Τάξης και την αρχή της Ίσης Μεταχείρισης των Πολιτών, ενώ ταυτόχρονα επιτρέπει τη διασφάλιση των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων των κατηγορουμένων, εντός θεσμικού πλαισίου που σέβεται και τηρεί πιστά τις αρχές της δικαιοσύνης.

Ασφαλώς, ο πλέον ουσιώδης ρόλος του Δικονομικού Ποινικού Δικαίου είναι η αποκάλυψη της Ουσιαστικής Αλήθειας, μέσω της διεξαγωγής Ποινικής Δίκης, προκειμένου να αποκατασταθεί η διαταραχθείσα κοινωνική ειρήνη, και παράλληλα να λάβει χώρα αποτελεσματική προστασία του κατηγορουμένου, αλλά έτι περαιτέρω να διαφυλαχθούν οι Ατομικές Συνταγματικές Ελευθερίες, όπως και η ίδια η έννοια της Ηθικής (Morality) στο δίκαιο. Σαφέστατα, καθίσταται διαυγής η τεράστια σημασία του Δικονομικού Ποινικού Δικαίου, αφού μέσω των κανόνων που το διέπουν λαμβάνει χώρα η πραγμάτωση της θεμελιώδους νομικής αρχής κανένα έγκλημα καμία ποινή χωρίς δίκη (nullum crimen nulla poena sine processu).

Αναπόφευκτα, το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο σχετίζεται άμεσα με αρκετά θεμελιώδη νομικά ζητήματα [π.χ. Εκ Πλαγίου Παραβίαση Ουσιαστικής Ποινικής Διάταξης, Τεκμήριο Αθωότητας (Presumption of Innocence) και αρχή της Μη Αυτοενοχοποίησης (Nemo Tenetur Se Ipsum Accusare / Prodere)].

Συν τοις άλλοις, το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο είναι άμεσα συνυφασμένο με τα εξής δικαιώματα / αρχές: Δικαίωμα Σιωπής, Δικαίωμα σε Δίκαιη Δίκη, Δικαίωμα Υπεράσπισης, αρχή της Αυτοπρόσωπης Εμφάνισης του κατηγορουμένου, αρχή της Δημοσιό

τητας της Ποινικής Δίκης, Αποδεικτικές Απαγορεύσεις, αρχή της Ηθικής Απόδειξης, Ειδική και Εμπεριστατωμένη Αιτιολογία, Δεδικασμένο (Ne Bis In Idem), Ακυρότητες

κ.ά. Συνδέεται άμεσα με τις εξής ανακριτικές πράξεις: Ανάλυση DNA (DNA Analysis), Συγκαλυμμένη Έρευνα, Ελεγχόμενες Μεταφορές, Ανακριτική Διείσδυση κ.ά.

Επίσης, το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο πραγματεύεται, μεταξύ άλλων, τους θεμελιώδεις δικονομικούς θεσμούς της Προσωρινής Κράτησης, των Μικτών Ορκωτών Δικαστηρίων (ΜΟΔ) και των Μικτών Ορκωτών Εφετείων (ΜΟΕ), της Ποινικής Διαπραγμάτευσης (Plea Bargaining), των Ενόρκων (Juries), του Ανακριτή (Interrogator),

του Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης, την αρχή της Aναλογικότητας (principle of Proportionality), και αντίστοιχα τα κρίσιμα νομικά ζητήματα που άπτονται της Νομολογίας (Jurisprudence) του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Αν

θρώπου (ΕΔΔΑ), της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου(ΕΣΔΑ), όπως και τις δικονομικές αρχές του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου

(International Criminal Court). Αναμφίβολα, εξέχουσα θέση στο Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο κατέχουν και το Δημοκρατικό Κράτος Δικαίου (Democratic Rule of Law), το απόρρητο των επικοινωνιών, και η άρση

του απορρήτου των επικοινωνιών.

Αναπόδραστα, στα πλαίσια του απορρήτου των επικοινωνιών, τόσο η δικαιοπολιτική

αντιμετώπισή του, όσο και η προστασία του, ιδιαίτερα σήμερα παρουσιάζουν τεράστια σημασία στο Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο, κατόπιν των πρόσφατων συνταρακτικών εξελίξεων στην Ελλάδα. Αντίστοιχα, φρονούμε πως εξίσου σημαντική καθίσταται η δικαιοπολιτική αντιμετώπιση και προστασία του απορρήτου των τηλεπικοινωνιών

(privacy of telecommunications) στο Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο της Ελλάδας.

Ακόμη, επισημαίνεται ότι στα πλαίσια του Δικονομικού Ποινικού Δικαίου καθίσταται, μεταξύ άλλων, καθοριστικής σημασίας, η νομοθετική ρύθμιση των εξής ζητημάτων:

Πραγματογνωμοσύνη (άρθρα 183 επ. ΚΠΔ), Ψυχιατρική Πραγματογνωμοσύνη (άρθρο 200 ΚΠΔ), Μεταβολή Νομικού Χαρακτηρισμού του εγκλήματος, Αποκλεισμός Αναλογικής Ερμηνείας, Έγκληση, Ένδικα Μέσα, Έφεση, Αναίρεση, Προ

στασία Ιδιωτικότητας (Protection of Privacy), Προστασία Προσωπικών Δεδομένων (Personal Data Protection), Προστασία Προσωπικότητας (Protection of Personality) του ανθρώπου κ.ά.

Επίσης, αναφέρεται πως η συνεχής και ταχύτατη εξέλιξη της ΑΙ, αδιαμφισβήτητα προκαλεί ως αυτόθροη συνέπειά της τη ραγδαία ανατροπή των παραδοσιακών εννοιών του Ποινικού Δικαίου γενικότερα, δημιουργώντας παράλληλα νέες νομικές προκλήσεις, πρωτίστως για το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο. Για παράδειγμα, η χρήση AI για διαχείριση Αποδείξεων, ή για πρόβλεψη αποτελεσμάτων Ποινικής Δίκης, επηρεάζει πλέον αρκετά τον τρόπο διεξαγωγής των Ποινικών Δικών.

Συνακόλουθα, φρονούμε πως στο άμεσο μέλλον το Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο θα πρέπει να προσαρμοστεί με τις συγκεκριμένες νέες Τεχνολογίες, αλλά και να εξεύρει τελικά τον καταλληλότερο τρόπο για την επίτευξη του απώτερου σκοπού της ορθής απονομής δικαιοσύνης και της αποτελεσματικής απόδοσης Ποινικής Ευθύνης (Criminal Liability) στους φυσικούς αυτουργούς εγκλημάτων στην AI.

Τέλος, κατόπιν της ενδελεχούς κριτικής προσέγγισης του ορισμού του Δικονομικού Ποινικού Δικαίου, στο συγκεκριμένο σημείο φρονούμε ότι θα ήταν θεμιτό να προβούμε σε εκτενή δογματική ανάλυση της θεμελιώδους νομικού ορισμού της Ποινικής Δίκης (Criminal Trial).